కిష్కింద
కిష్కింద (సంస్కృతం: किष्किन्धा), (కన్నడం:ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆ)రామాయణంలో వానరరాజులు వాలి, సుగ్రీవులు పరిపాలించిన వానరుల రాజ్యం. వీరికి ముందు దీనిని ఋక్షవిరజుడు పాలించారు. ఇది పంపానది తీరంలో ఉంది.
సంస్కృత ప్రత్యయం 'వా' 'ఇతర' ను సూచిస్తుంది. అందువలన వానార అంటే 'ఇతర మానవులు'. 'మార్కటు' అనేది రామాయణ కాలంలో కోతిగా సూచించబడింది. వానర అనేపదం వాలి తమ్ముడు వనారరాజు సుగ్రీవుని (వనారా) రాజ్యాన్ని సూచిస్తుంది. తన స్నేహితుడైన హనుమంతుడి సహాయంతో ఆయన పరిపాలించిన రాజ్యం ఇదే.
ఈ రాజ్యం హంపికి సమీపంలో ఉన్న తుంగభద్ర నది (అప్పటి పంపా సరసు అని పిలుస్తారు) చుట్టూ ఉన్న ప్రాంతాలుగా గుర్తించబడింది. ఇది కర్ణాటకలోని కొప్పలు జిల్లాకు చెందినది. సుగ్రీవుడు హనుమంతుడితో రిష్యమూఖ అనే పేరుతో నదికి సమీపంలో ఉన్న పర్వతం మీద నివసించాడు. సుగ్రీవుడు బహిష్కరణ కాలంలో అదే పేరుతో పిలువబడింది.
రామాయణ కాలంలో (త్రెతా యుగం) ఈ ప్రాంతం మొత్తం వింధ్యా శ్రేణి నుండి దక్షిణ భారత ద్వీపకల్పం వరకు విస్తరించి ఉన్న దండకారణ్యం అని పిలువబడే దట్టమైన అడవిలో ఉంది. అందువలన ఈ రాజ్యం వనారుల రాజ్యంగా పరిగణించబడింది (సంస్కృతంలో దీని అర్థం 'వా' + 'నార్' అంటే 'ఇతర మానవులు' & "అటవీ మానవులు" కాదు ఎందుకంటే వాన్ + నార్ వన్నారు అయ్యారు, వానారు కాదు). మహాభారతపురాణం ఆధారంగా ద్వాపర యుగంలో యుధిష్ఠిర రాజసూయ యాగంలో భాగంగా సహదేవుడు తన దక్షిణ సైనికపోరాటం సందర్భంగా పాండవసోదరుడు సహదేవుడు ఈ రాజ్యాన్ని సందర్శించారని చెప్పబడింది.[ఆధారం చూపాలి]
మహాభారతం, రామాయణం పురాణాలలో మూలాలు[మార్చు]
కిష్కింద గురించి రామాయణ ఇతిహాసంలో చాలా వివరంగా ప్రస్తావించబడింది. ఈ రాజ్యం గురించి కొంత ప్రస్తావన మహాభారతం పురాణంలో కూడా ఉంది.
సహదేవుడి విజయాలు[మార్చు]
పాండవరాజు యుదిష్టరుడి రాజసూయ యాగంలో భాగంగా పాండవసైన్యాలకు ఆధిపత్యం వహిస్తూ సహదేవుడు (పాండవరాజు యుధిష్ఠరుడి తమ్ముడు) దక్షిణ ప్రాంతాలకు వచ్చారు.
సహదేవుడు వతాధిప రాజుకు తగ్గించబడ్డాడు. తరువాత ఆయన పులిందుల (దక్షిణాన పులిందులు, ఉత్తర పులిందులు కూడా చూడండి) ను ఓడించి, ఆపై దక్షిణ దిశగా వెళ్ళాడు. ఆ తరువాత ఆయన పాండ్యరాజు (పాండ్యా?)తో ఒక రోజు మొత్తం పోరాడాడు. సుదీర్ఘ సాయుధవీరుడు ఆ చక్రవర్తిని ఓడించిన తరువాత దక్షిణం వైపుకు వెళ్ళిన సమయంలో ఆయన కిష్కింధ ప్రసిద్ధ గుహలను చూశాడు. ఆ ప్రాంతంలో వానర-రాజులు మైందుడు, ద్వివిదాతో ఏడు రోజులు పోరాడాడు. అయితే ఆ ప్రముఖ రాజులు ముఖాముఖి పోరాటంలో అలసిపోకుండా సహదేవుడి యుద్ధంతో సంతృప్తి చెందారు. ఆనందంగా కురు యువరాజును ఉద్దేశించి వారు ఇలా అన్నారు - "పాండు కుమారులలో పులి, ఇక్కడ నుండి వెళ్ళండి, మా అందరి నుండి కప్పం తీసుకోండి. గొప్ప తెలివితేటలు కలిగి ఉన్న యుధిష్ఠిర రాజు యాగం అడ్డంకులు లేకుండా సాధించనివ్వండి . " వారందరి నుండి ఆభరణాలు, రత్నాలను తీసుకొని ఆ మహావీరుడు మహిష్మతి నగరం వైపు వెళ్ళాడు. అక్కడ ఆయన నీలా రాజుతో పోరాడాడు.
రామాయణంలో రామచరిత[మార్చు]
మహాభారతం కొన్ని అధ్యాయాలలో రామాయణ ఇతిహాసం క్లుప్తంగా వివరించబడింది.
వానరరాజు వాలి (రామాయణం)ని రాముడు చంపిన తరువాత రాజు తమ్ముడు సుగ్రీవుడు కిష్కింధను తిరిగి పొందాడు. రాముడు అదే సమయంలో అందమైన మాల్యవంత పర్వతాలలో (ఒక పర్వత శ్రేణి, ఆంధ్రప్రదేశు, తమిళనాడులలో) నాలుగు నెలలు నివసించాడు. సుగ్రీవుడు ఆరాధించేవాడు.
రాముడు సుగ్రీవుడిని అటవీ-రాజ్యం కిష్కింధ్య పాలకుడుగా సింహాసనం మీద నియమించాడు. వానరరాజు (అటవీ నివాసులు) గా పేర్కొనబడ్డాడు. అటవీ కోతులు, ఎలుగుబంట్లు వారికి విధేయత ప్రదర్శించి ఉండాలి.
రాముడు రాక్షసరాజు రావణుడిని యుద్ధంలో చంపి, రావణ తమ్ముడు విభీషణుడిని లంకా సింహాసనం మీద పట్టాభిషిక్తుడిని చేసాడు. ఆ విధంగా ఆయన తన భార్య సీతను రావణుడి బారి నుండి రక్షించి తిరిగి పొందాడు. తరువాత ఆయన లంకను విడిచిపెట్టి, రాజు సుగ్రీవుడితో కలిసి కిష్కింధలో తిరిగి ప్రవేశించాడు. కిష్కింధ వద్దకు చేరుకున్న ఆయన పాత రాజు వాలి కుమారుడు అంగదుడిని ఆ రాజ్యానికి యువరాజుగా నియమించాడు. ఆ తరువాత ఆయన తన సొంత రాజధాని నగరం కోసల రాజ్యానికి చెందిన అయోధ్యకు బయలుదేరాడు.
వానరరాజు వాలి భయంతో సుగ్రీవుడు, హనుమంతుడితో తమ ప్రవాసాన్ని గడిపిన ఋష్యమూక (రిస్యముకా) అనే పర్వతం గురించి ప్రస్తావించబడింది.
మహాభారతంలో మూలాలు[మార్చు]
పురాణ భారతదేశంలోని అన్యదేశ తెగలలో ఒకటైన వానరులను మహాభారతం అనే పురాణంలో వర్ణించారు.
అలాంటి ఇతర గిరిజనులతో వారి బంధుత్వం వివిధ గ్రంథాలలో సూచించబడింది. రాక్షసులు, యక్షులు, వానరులు, కిన్నెరలు (ఈ నలుగురు పులస్త్య ఋషితో ముడిపడి ఉన్నారు), కింపురుషులు (సగం పురుషులు, సగం గుర్రం), సలాభాలు (సీతాకోకచిలుక లాంటి జీవులు-పాశ్చాత్య పురాణాలలో దేవదూతలు లేదా యక్షిణులు), వాలఖిల్యులు (ది సూర్యుని కదలికల అనుచరులు) (చివరి ముగ్గురు పులాహా ఋషితో అనుసంధానించబడ్డారు) బంధుత్వం ఉన్నట్లు పేర్కొన్నారు.
ఇతిహాసంలోని అనేక ప్రదేశాలలో వీరిలో ఒకరు లేదా ఈ తెగలలో కొంతమందితో పాటు వారు ప్రస్తావించబడ్డారు.
వానర భూభాగాలు[మార్చు]
దక్షిణ భారతదేశం కలిగిన భూభాగాలలో వానర జనాభా అత్యధికంగా ఉంది. అయినప్పటికీ అవి హిమాలయాల అడవులలో కూడా కనుగొనబడ్డాయి (3-144,157). భీముడు తన సంచారాలలో వనరాధిపతి హనుమంతుని గాంధమదాన పర్వతాలలో (హిమాలయాలలో) అరటి తోటలో ఎత్తైన రాతి స్థావరం మీద చూశాడు.
ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]
మూలాలు[మార్చు]
- సిస్టరు నివేదిత & ఆనంద కె.కుమారస్వామి:హిందువులు, బౌద్ధుల పురాణ సాహిత్యం.కొలకత్తా. 2001 ISBN 81-7505-197-3
- డౌసంస్, సంప్రదాయ డిక్షనరీ హిందూ పురాణ సాహిత్యం
- మ్మహాభారతం (క్రిష్ణద్వైపాయన వ్యాసుడు), కేసరి మోహన్ గంగూలి దీనిని ఆగ్లంలో అనువదించాడు.
- రామాయణం (వాల్మికి)
వెలుపలి లింకులు[మార్చు]
మూలాలు[మార్చు]
- పూర్వగాథాలహరి, వేమూరి శ్రీనివాసరావు, వేంకట్రామ అండ్ కో., ఏలూరు, 2007.
| పాత్రలు | దశరథుడు ◊ కౌసల్య ◊ ఋష్యశృంగుడు ◊ సుమిత్ర ◊ కైకేయి ◊ జనకుడు ◊ మంథర ◊ రాముడు ◊ భరతుడు ◊ లక్ష్మణుడు ◊ శత్రుఘ్నుడు ◊ సీత ◊ ఊర్మిళ ◊ మాండవి ◊ శ్రుతకీర్తి ◊ విశ్వామిత్రుడు ◊ అహల్య ◊ జటాయువు ◊ సంపాతి ◊ హనుమంతుడు ◊ సుగ్రీవుడు ◊ వాలి ◊ అంగదుడు ◊ జాంబవంతుడు ◊ విభీషణుడు ◊ తాటక ◊ శూర్పణఖ ◊ మారీచుడు ◊ సుబాహుడు ◊ ఖర ◊ రావణుడు ◊ కుంభకర్ణుడు ◊ మండోదరి ◊ త్రిజట ◊ మాయాసురుడు ◊ ఇంద్రజిత్తు ◊ ప్రహస్తుడు ◊ అక్షయకుమారుడు ◊ అతికాయుడు ◊ లవుడు ◊ కుశుడు ◊ వానరులు ◊ ధాన్యమాలిని ◊ నరాంతక-దేవాంతక ◊ త్రిశిర |  |
|---|---|---|
| కాండములు | ||
| ఇతర విషయాలు | అయోధ్య ◊ మిథిల ◊ లంక ◊ సరయు ◊ త్రేతాయుగం ◊ రఘువంశం ◊ లక్ష్మణ రేఖ ◊ ఆదిత్య హృదయం ◊ ఓషధీపర్వతం ◊ [[సుందరకాండ]] ◊ వేదవతి ◊ వానరులు | |
