జీలుగ
| జీలుగ | |
|---|---|
| |
| శాస్త్రీయ వర్గీకరణ | |
| Kingdom: | |
| Division: | |
| Class: | |
| Order: | |
| Family: | |
| Genus: | |
| Species: | C. urens
|
| Binomial name | |
| Caryota urens | |
జీలుగ పామ్ కుటుంబానికి చెందిన మొక్క. ఇది కారియోటా యురేన్స్ అనేది తాటి కుటుంబంలో పుష్పించే మొక్క. ఇది శ్రీలంక, భారతదేశం, మయన్మార్, మలేషియాకు చెందినది (బహుశా ఇండో-మలయన్ ప్రాంతంలో ఎక్కడైనా ఉండవచ్చు). అవి పొలాలు, వర్షారణ్య ప్రాంతాలలో పెరుగుతాయి. ఇది కంబోడియాలో ప్రారంభమైనట్లుగా పరిగణించబడుతుంది.[1] [2] ఆంగ్లంలో సాధారణ పేర్లు సోలిట్రీ ఫిష్‌టైల్ పామ్, కితుల్ పామ్, టడ్డీ పామ్, వైన్ పామ్, సాగో పామ్ , జాగరీ పామ్[1]. దాని ఆకును ఆకుల కొమ్మలను కత్తిరించి ఎండబెట్టిన తరువాత ఫిషింగ్ రాడ్‌గా ఉపయోగిస్తారు. మోనియర్-విలియమ్స్ చెప్పిన ప్రకారం, దీనిని సంస్కృతంలో మోహా-కరిన్ అని పిలుస్తారు. ఇది సుగర్ పాం జాతులలో ఒకటి.
కారియోటా యురెన్స్ జాతులు ఏక కాండం చెట్టు, ఇది 15 మీ (49 అడుగులు) ఎత్తు, 30 సెం.మీ (12 అంగుళాల) వెడల్పు వరకు ఉంటుంది. విస్తృత అంతరం గల ఆకు-మచ్చ వలయాలు దాని బూడిద రంగు కాండంపై కప్పి, ఇది 6 మీ (20 అడుగులు) వెడల్పు, 6 మీటర్ల పొడవైన ఆకుల కిరీటం కలిగి ఉంటుంది. బిపిన్నేట్ ఆకులు త్రిభుజాకార ఆకారంలో ఉండి, ప్రకాశవంతమైన గాఢ ఆకుపచ్చ రంగులో ఉంటాయి. వీటి పరిమాణం 3.5 మీ (11 అడుగులు) పొడవు, 60 సెం.మీ (24 అంగుళాల) కలిగిఉండి పెటియోల్స్ మీద ఉంటాయి.
లక్షణాలు[మార్చు]
- పత్రపీఠ అవశేషాలున్న శాఖారహిత కాండంతో పెరిగే వృక్షం.
- సౌష్టవ రహిత ఉలి ఆకార పత్రకాలున్న ద్విపిచ్ఛాకార సంయుక్త పత్రాలు.
- వేలాడుతున్న స్పాడిక్స్ పుష్పవిన్యాసంలో అమరి ఉన్న పసుపురంగు పుష్పాలు.
- ఏక విత్తనంగల గుండ్రటి ఫలాలు.
ఉపయోగాలు[మార్చు]
ఈ జాతిని శ్రీలంకలో కితుల్ (సాల్) అని పిలుస్తారు. ఇది కితుల్ బెల్లం. ఇది ద్రవ బెల్లం యొక్క మూలం[3]. పూర్తిగా పెరిగిన మొక్క గుజ్జు కత్తిరించి, ఎండబెట్టి, పొడి చేసి తింతారు. ఇది రుచిలో తీపిగా ఉంటుంది. ఈ పొడిని కర్ణాటక తీర జిల్లాల్లో చల్లని, పోషకమైనదిగా భావిస్తారు. శ్రీలంకలో, ఈ పొడిని కొబ్బరి పాలతో కలిపి ఉడికించి, కితుల్ తలాపా తయారుచేస్తారు
ఏనుగులకు ఈ మొక్క యొక్క ఆకు, గుజ్జు రెండింటినీ తినిపిస్తారు. ఆకులు బలమైన ఫైబర్‌లను కలిగి ఉంటాయి. కంబోడియాలో బాస్కెట్‌రీ కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఇక్కడ మొక్కకు తున్సా అని పేరు పెట్టారు. పండుకు దాని గట్టి వెంట్రుకలను తొలగించినప్పుడు, తినడానికి తీపిగా ఉంటుంది. ఇతర చోట్ల మాదిరిగా, కంబోడియన్లు చక్కెరను తయారు చేయడానికి కాండాలను కత్తిరించుకుంటారు. దీనిని వైన్ గా తయారు చేయవచ్చు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 "Caryota urens". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 28 March 2020.
- ↑ Pauline Dy Phon (2000). Plants Used In Cambodia/Plantes utilisées au Cambodge. Phnom Penh: Imprimerie Olympic. p. 236.
- ↑ SciDev.Net. "Sweet science: Sri Lanka's rural treacle industry". SciDev.Net.