నవ్సారి
Navsari | |
|---|---|
city | |
  Navsari Location in Gujarat, India | |
| Coordinates: 20°57′N 72°56′E / 20.95°N 72.93°E | |
| Country | India |
| రాష్ట్రం | గుజరాత్ |
| జిల్లా | Navsari |
| Government | |
| • Type | Navsari Vijalpore Municipality |
| Area | |
| • city | 43.71 km2 (16.88 sq mi) |
| Elevation | 9 మీ (30 అ.) |
| Population (2011)[1] | |
| • city | 1,71,109 |
| • Rank | 11th |
| • Density | 3,900/km2 (10,000/sq mi) |
| • Metro | 2,92,719 |
| Languages | |
| • Official | Gujarati, Hindi, English |
| Time zone | UTC+5:30 (భా.ప్రా.కా) |
| పిన్ కోడ్ | 396445 |
| Telephone code | 02637 |
| Vehicle registration | GJ-21 |
| Website | https://navsari.nic.in/ |
నవ్సారి భారతదేశం, గుజరాత్ రాష్ట్రం, నవ్సారి జిల్లా లోని అతిపెద్ద నగరం. ఇది నవ్సారి జిల్లాకు పరిపాలనా ప్రధాన కార్యాలయం. నవ్సారి సూరత్, ముంబై మధ్య మార్గంలో ఉంది. నవ్సారి సూరత్‌లోని జంట నగరం.ఇది సూరత్‌కు దక్షిణంగా 37 కి.మీ. దూరంలో లో ఉంది 2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం, నవ్సారి గుజరాత్ రాష్ట్రంలో 16వ అతిపెద్ద నగరం. ఇది 1991 భారత జనాభా లెక్కలు, 2001 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం గుజరాత్‌లో అత్యధిక జనాభా కలిగిన 10వ నగరంగా నిలిచింది. స్వచ్ఛ భారత్ అర్బన్ మిషన్ ప్రకారం నవ్సారి భారతదేశంలోని 25వ పరిశుభ్రమైన నగరం. భారతదేశంలో శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం సమయంలో మహాత్మా గాంధీ నేతృత్వంలోని గొప్ప ఉప్పు సత్యాగ్రహం నవ్సారి సమీపంలోని దండి గ్రామం కేంద్ర బిందువగా గుర్తింపు పొందింది.
చరిత్ర[మార్చు]
నవ్సారిని మొదట "నవసారిక" అని పిలిచేవారు.లతా ప్రాంతంలో ఒక విషయ (పరిపాలన విభాగ) రాజధానిగా ఉండేది.[2][3] ఇది టోలెమీ సా.శ. 2వ శతాబ్దపు గ్రీకు భాషా రచన భూగోళశాస్త్రంలో పేర్కొన్న "నుసారిపా" అనే నగరంతో గుర్తించబడింది.[4] నవసారిక చాళుక్యులు, నవసారి చుట్టూ ఉన్న ప్రాంతాన్ని వాతాపి చాళుక్యుల అధీనంలో పరిపాలించారు. సా.శ..738-739లో ఈ ప్రాంతంపై ఉమయ్యద్ దండయాత్రను తిప్పికొట్టారు.[5] పార్సీ సంప్రదాయం ప్రకారం, సా..శ.1142లో, వారు మొదటిసారిగా నవ్‌సారికి వచ్చినప్పుడు, ఈ నగరానికి నాగ్ మండల్ అని పేరు పెట్టారు. పార్సీలు నగర వాతావరణాన్ని ఇరాన్‌లోని సారీ ప్రాంతం మాదిరిగా ఉందని గమనించారు. పెర్షియన్ భాషలో, "ఇప్పుడు" అంటే కొత్తది, "సారీ" అనేది ఇరాన్‌లోని ప్రాంతాన్ని సూచిస్తుంది. అందుకే దీనికి నావో సారి అని పేరు పెట్టారు. పార్సీ, జొరాస్ట్రియన్ పూజారుల రెండు కుటుంబాలు సా.శ. 13వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో నవ్‌సారిలో స్థిరపడ్డాయి.ఈ పట్టణం త్వరలో పార్సీ అర్చకత్వం, మతపరమైన అధికారం ప్రధాన కేంద్రంగా ఉద్భవించింది. భారతదేశంలోని ఇతర ప్రదేశాలలో పార్సీ సమాజం పెరగడంతో, దేశవ్యాప్తంగా కొత్త పార్సీ స్థావరాల ద్వారా నవ్సారి నుండి పూజారులు కోరబడ్డారు.ఇది సా.శ. 1765లో స్థాపించబడిన భగర్సత్ అటాష్ బెహ్రామ్ నివాసం.ఇది ఇప్పుడు ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం. యూరోపియన్ కర్మాగారాలకు ప్రధాన వాణిజ్య కేంద్రంగా, సూరత్‌లోకి మరాఠా దండయాత్రల కారణంగా 18వ శతాబ్దంలో నవ్సారిని పార్సీ సమాజం ప్రధాన స్థావరంగా సూరత్ భర్తీ చేసింది; ఆ తర్వాత సంవత్సరాల్లో బొంబాయి చేతిలో సూరత్ ఈ స్థానాన్ని కోల్పోయింది.[6]
ఆనవాలు[మార్చు]
సాయాజీ వైభవ్ పబ్లిక్ గ్రంధాలయం: నవ్‌సారీ నగరంలోని ఒక ముఖ్యమైన ప్రభుత్వ భవనం.
మెహెర్జిరానా గ్రంధాలయం : ఇది దక్షిణ గుజరాత్ ప్రాంతంలోని పురాతన గ్రంథాలయాలలో ఒకటి. ఇది మొదటి దస్తూర్ (పార్సీ / జోరాస్ట్రియన్ పూజారి) మెహెర్జీ రానాస్థాపించాడు, అతను కూడా నవ్‌సారిలో జన్మించాడు. అక్బర్ నిర్వహించిన మతపరమైన కార్యక్రమంలో అక్బర్ అతన్ని ఆహ్వానించాడు. అన్ని మత సంఘాల నాయకులు ఇందులో పాల్గొన్నారు. అక్బర్ సంభాషణను ప్రారంభించమని అడిగాడు. చివరికి వారి మతం గురించి సమాచారం ఇవ్వమని అడిగాడు. మత పెద్దలందరూ తమ మతాల గురించి సమాచారం ఇచ్చి, క్రమంగా దస్తూర్ మెహెర్జిరానా తప్ప తమ మతాలను గొప్పగా చూపించే ప్రయత్నం చేశారు.అనంతరం నాయకులు అక్బర్‌ను ఎవరి మతం గొప్పదో అడిగారు. అక్బర్ నిజంగా దస్తూర్ మెహెర్జిరానాను చూసి ముగ్ధుడయ్యాడు.కాబట్టి అక్బరు అతనిని అడిగాడు. మెహెర్జిరానా దస్తూర్ "బలం, భావజాలం, సూత్రం పరంగా అన్ని మతాలు సమానం" అని ప్రశాంతంగా సమాధానం ఇచ్చాడు.అక్బర్ అతని వ్యక్తిత్వానికి చాలా ముగ్ధుడయ్యాడు. ఈ రోజు మెహెర్జిరానా గ్రంధాలయం ఉన్న నవ్‌సారిలోని దస్తూర్ మెహెర్జిరానాకు అతను కొంత భూమిని విరాళంగా ఇచ్చాడు.గ్రంధాలయం నిర్వహణ ద్వారా భద్రపరచబడిన భూమిని విరాళంగా ఇవ్వడం గురించి అక్బర్ ఒక పత్రం లిఖించాడు. స్క్రోల్‌పై రాశాడు.
దండి సత్యాగ్రహం[మార్చు]
నవ్‌సారీ నగరానికి అతి సమీపంలో ఉన్న దండి సముద్రతీరం, భారతదేశ స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం దృష్ట్యా ఒక ముఖ్యమైన ప్రదేశం. వలస ప్రభుత్వం ఉప్పుపై విధించిన పన్నుకు వ్యతిరేకంగా 1930 లో మహాత్మా గాంధీ సబర్మతీ ఆశ్రమం నుండి దండి సముద్ర తీరం వరకు " దండి ఉప్పు సత్యాగ్రహం " ప్రారంభించాడు.
అజ్మల్‌గఢ్
ఎత్తైన కొండలతో చుట్టుముట్టినప్పటికీ, ఇది చారిత్రక ప్రదేశం. జొరాస్ట్రియన్లు/పార్సీలు దాదాపు 250-350 సంవత్సరాలు తమ పవిత్రమైన అగ్నిజ్వాలని రక్షించడానికి, అజ్మల్‌గఢ్‌లోని అడవులలో గుహలలో తిరిగారు.ఇటీవల, స్థానిక యంత్రాంగం అజ్మల్‌గఢ్ కొండపై కథను వివరిస్తూ ఒక స్తంభాన్ని గుర్తుగా నిర్మించింది.వారు పవిత్ర అగ్నిని రక్షించడానికి ఉపయోగించే గుహను కూడా మూసివేశారు.
రవాణా సౌకర్యం[మార్చు]
సమీప దేశీయ, అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం సూరత్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం మగ్దల్లా, సూరత్. ఇది నవ్సారి నగరానికి 27 కి.మీ. దూరంలోఉంది. ఇంకా సమీపంలో మరో రెండు విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి, వడోదర విమానాశ్రయం, ఇది నవ్సారి నగరానికి ఉత్తరాన 178 కి.మీ., ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, నవ్సారి నగరం నుండి నైరుతిన 239 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
నవ్సారి రైల్వే స్టేషన్ భారతదేశంలోని అత్యంత రద్దీగా ఉండే రైల్వే మార్గాలలో ఒకటైన ముంబై-ఢిల్లీ రైల్వే మార్గంపై ఉంది.
సబర్మతి-దండి హైవే అని పిలువబడే జాతీయ రహదారి 64 ద్వారా నవ్సారి నగరం అనుసంధానించబడి ఉంది. జాతీయ రహదారి 48 కూడా నగరం గుండా వెళుతుంది.
విద్య[మార్చు]
విశ్వవిద్యాలయాలు, కళాశాలలు[మార్చు]
- మహాత్మా గాంధీ ఇన్‌స్ట్. సాంకేతిక విద్య, పరిశోధన [7]
- జిఐడిసి డిగ్రీ ఇంజనీరింగ్ కళాశాల [8]
- సొరాబ్జి బుర్జోర్జీ గార్డా చిత్ర కళాశాల
- బి.పి. బరియా విజ్ఞాన కళాశాల
- నవసారి వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయం
- ప.కె పటేల్ వాణిజ్య కళాశాల
- నవ్సారి న్యాయ కళాశాల
- వల్లభబుధి సాంకేతిక కళాశాల
- ఎస్ఎస్ అగర్వాల్ చిత్రకళ, వాణిజ్య కళాశాల
- ఎస్ఎస్ అగర్వాల్ నర్సుల శిక్షణా కళాశాల, పరిశోధన కేంద్రం.
- ఎస్ఎస్ అగర్వాల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ అండ్ టెక్నాలజీ
- ఎస్ఎస్ అగర్వాల్ హోమియోపతిక్ కళాశాల
- దిన్షా డాబూ న్యాయ కళాశాల
పాఠశాలలు[మార్చు]
- పోదార్ ఇంటర్నేషనల్ పాఠశాల
- షేత్ హెచ్.సి పరేఖ్ ఉన్నత పాఠశాల
- హమారా పాఠశాల
- తపోవన్ సంస్కారధాం విద్యాలయ
- బాయి నవాజ్‌బాయి టాటా జొరాస్ట్రియన్ బాలికల పాఠశాల
- విద్యాకుంజ్ ఉన్నత పాఠశాల
- సేథ్ పి.హెచ్. విద్యాలయం (సంస్కరభారతి)
- అఖిల హింద్ మహిళా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల
- బాయి నవాజ్‌బాయి టాటా బాలికల ఉన్నత పాఠశాల
- సర్ సి.జె నవ్సారి జర్తోస్తి మద్రేసా ఉన్నత పాఠశాల
- సేథ్ ఆర్.జె.జె. ఉన్నత పాఠశాల
- సర్ జంషెట్జీ జీజీబోయ్ ఇంగ్లీష్ మీడియం ఉన్నత పాఠశాల
- నవసారి ఉన్నత పాఠశాల
- రియల్ ఆంగ్ల పాఠశాల [9]
ఆసుపత్రులు[మార్చు]
- కె.డి.ఎన్ గోహిల్ ఆసుపత్రి [10]
- రోటరీ ఐ ఇన్స్టిట్యూట్ [11]
- ఆరెంజ్ ఆసుపత్రి
- యష్ఫిన్ ఆసుపత్రి
- ముల్లా ఆసుపత్రి
- సివిల్ ఆసుపత్రి
- కేజల్ ఆసుపత్రి
- ఎం.ఎ.ఎ క్యాన్సర్ ఆసుపత్రి
- నిరాలీ క్యాన్సర్ పరిశోధన ఆసుపత్రి
- రామాబెన్ ఆసుపత్రి
- లయన్స్ ఆసుపత్రి
- శ్రద్ధా ఆసుపత్రి
- శుశ్రూష ఆసుపత్రి
- ఆనంద్ ఆసుపత్రి
- పర్మార్ ఆసుపత్రి
- యూనిటీ ఆసుపత్రి
- సుర్భి ఆసుపత్రి
- మహిళల కోసం మరోలియా ఆసుపత్రి
ప్రముఖ వ్యక్తులు[మార్చు]
- దాదాభాయ్ నౌరోజీ -"గ్రాండ్ ఓల్డ్ మ్యాన్ ఆఫ్ ఇండియా" అని పిలుస్తారు, 1892, 1895 మధ్య యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ హౌస్ ఆఫ్ కామన్స్‌లో పార్లమెంటు సభ్యుడు
- జీతన్ పటేల్ (1980) - న్యూజిలాండ్ అంతర్జాతీయ క్రికెట్ ఆటగాడు.
- హోమై వ్యారవల్ల - (1913–2012), భారతదేశపు మొదటి మహిళా ఫోటో జర్నలిస్ట్, పద్మ విభూషణ్ [12]
- రామ్ గణేష్ గడ్కరీ - (1885 - 1919), మరాఠీ కవి, నాటక రచయిత, హాస్య రచయిత
- జంసెట్జీ జేజీబోయ్ - వ్యాపారి, పరోపకారి
- మెహెర్జీ రాణా - భారతదేశంలోని పార్సీ సమాజానికి చెందిన ఆధ్యాత్మిక నాయకుడు జామ్‌సెట్‌జీ టాటా, "భారత పరిశ్రమకు పితామహుడు"గా పరిగణించబడే టాటా సముదాయ కంపెనీల వ్యవస్థాపకుడు.
- కురుష్ దేబూ - భారతీయ చలనచిత్ర నటుడు
- కేతన్ మెహతా - డాక్యుమెంటరీలు, టెలివిజన్ ధారావాహికలకు దర్శకత్వం వహించిన భారతీయ చలనచిత్ర దర్శకుడు
- హీరాలాల్ జైరామ్ - క్రికెటర్ [13]
- కె.బి దేశాయ్ - భారత స్వాతంత్ర్య కార్యకర్త, వైద్య వైద్యుడు, నవ్సారి కాంగ్రెస్ నాయకుడు, నవ్సారి పురపాలక సంఘ అధ్యక్షుడు [14]
- ప్రకాష్ కె. దేశాయ్ - ఎయిర్ మార్షల్ ఆఫ్ ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ [15]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Navsari City Population Census 2011 | Gujarat". www.censusindia.co.in. Retrieved 31 March 2018.
- ↑ Dilip K. Chakrabarti (2003). The Archaeology of European Expansion in India: Gujarat, c. 16th-18th Centuries. Aryan Books. p. 82. ISBN 978-81-7305-250-7.
- ↑ D.C. Sircar (2008). Studies in Indian Coins. Motilal Banarsidass. p. 116. ISBN 978-81-208-2973-2.
- ↑ Jairus Banaji (2015). "'Regions that Look Seaward': Changing Fortunes, Submerged Histories, and the Slow Capitalism of the Sea". In Federico De Romanis; Marco Maiuro (eds.). Across the Ocean: Nine Essays on Indo-Mediterranean Trade. BRILL. p. 117. ISBN 978-90-04-28953-6.
- ↑ K. Y. Blankinship (1994). The End of the Jihad State: The Reign of Hisham Ibn 'Abd al-Malik and the Collapse of the Umayyads. State University of New York Press. p. 187. ISBN 9780791418284. Retrieved 2014-10-17.
- ↑ Jesse S. Palsetia (2001). The Parsis of India: Preservation of Identity in Bombay City. BRILL. p. 10. ISBN 90-04-12114-5.
- ↑ "Mahatma Gandhi Inst. of Technical Education and Research". Archived from the original on 2022-09-27. Retrieved 2023-07-01.
- ↑ http://gdec.in/
- ↑ "Real English School". Archived from the original on 2022-08-16. Retrieved 2023-07-01.
- ↑ K.D.N. Gohil Hospital
- ↑ Rotary Eye Institute
- ↑ "Homai gets Padma Vibhushan". The Times of India. 25 January 2011. Archived from the original on 11 August 2011.
- ↑ "Hira Jairam". Cricket Archive. Retrieved 28 April 2021.
- ↑ Informaion, Gujarat (India) Directorate of (1969). Svātantrya saṅgrāmanā laḍavaiyā: Gujarāta Rājya. Māhitī Khātuṃ, Gujarāta Sarakāra.
- ↑ "Service Record for Air Marshal Prakashchandra Khandubhai Desai 10078 AE(M) at Bharat Rakshak.com". Bharat Rakshak. Retrieved 2023-03-29.