మురికిపూడి

మురికిపూడి
—  రెవన్యూ గ్రామం  —
మురికిపూడి
అక్షాంశరేఖాంశాలు:
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	పల్నాడు
మండలం	చిలకలూరిపేట
ప్రభుత్వం
- సర్పంచ్	వుసర్తి భూలక్ష్మి
జనాభా (2011)
- మొత్తం	6,131
- పురుషులు	3,118
- స్త్రీల సంఖ్య	3,013
- గృహాల సంఖ్య	1,583
పిన్ కోడ్	522626
ఎస్.టి.డి కోడ్	08647
వెబ్‌సైటు: Ń

మురికిపూడి, పల్నాడు జిల్లా, చిలకలూరిపేట మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన చిలకలూరిపేట నుండి 10 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన చిలకలూరిపేట నుండి 10 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1583 ఇళ్లతో, 6131 జనాభాతో 2430 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3118, ఆడవారి సంఖ్య 3013. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1603 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 479. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590195.

గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర

ఈ గ్రామాన్ని ముక్తిపురి అని, దక్షణ కాశీ అని పిలుస్తారు.ఇప్పుడు మురికిపూడి గ్రామం గల ప్రాంతం పూర్వం ఘోరారణ్యం. అందు ఋషులు కొందరు ముక్తిని గోరి సాంబశివుని గూర్చి తపస్సు చేశారు. వారి భక్తికి మెచ్చి శంకరుడు ప్రత్యక్షం అయ్యాడు. లింగారూపధారి మహేశ్వరుని, ఋషులు మలేశ్వరస్వామిగా ప్రతిష్టించారు.ముక్తికాంతాభిలాషులైన మహర్షులచే ప్రతిష్ఠంచబడినందున అది ముక్తి పురియనియు, కాలక్రమాన మురికిపూడిగా ప్రసిద్ధి పొందిందని స్ధానిక చరిత్ర తెలుపుతుంది.

గణాంకాలు

• 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం జనాభా 5962, పురుషుల సంఖ్య 3037, మహిళలు 2925, నివాస గృహాలు 1435

సమీప గ్రామాలు

వేమవరం 2 కి.మీ , రాజుపాలెం (మార్టూరు) 3 కి.మీ , తాతపూడి 3 కి.మీ , సూరవరపుపల్లె 4 కి.మీ

గ్రామ పంచాయతీ

ఈ పంచాయతీ 1936లో ఏర్బడింది. ఈ గ్రామ సర్పంచులుగా పనిచేసారు:-

వ. సంఖ్య	పదవి కాలం	సర్పంచి పేరు
1	1936-1946	కందిమళ్ల రామమూర్తి
2	1946-1959	కందిమళ్ల తిరుపతిరాయుడు
3	1959-1966	దోనేపూడి వేంకటసుబ్బయ్య
4	1967-1970	కందిమళ్ల తిరుపతిరాయుడు
5	1970-1977	కొమ్మనబోయిన రామకోటయ్య
6	1977-1981	కందిమళ్ల బుచ్చయ్య
7	1981-1983	కందిమళ్ల కమలనాభుడు
8	1983-1988	కొమ్మనబోయిన రామయ్య
9	1988-2001	కందిమళ్ల బుచ్చయ్య
10	2001-2006	ఉయ్యాల తిరుపతయ్య
11	2006-2009	తురకా భక్తవత్సలకుమారి
12	2009-2013	గానుగపాటి నారాయణమ్మ
13	2013-2018	కొమ్మనబోయిన దేవయ్య
14	2021-2026	శ్రీమతి వుసర్తి భూలక్ష్మి

మౌలిక వసతులు

• టెలిఫోను ఎక్సేంజ్ ఆఫీస్
• సబ్ పోస్టు ఆఫీసు
• పశువైద్యశాల
• గ్రంథాలయం
• చైతన్య గోదావరి గ్రామీణ బ్యాంకు.
• ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార పరపతి సంఘం.
• సాంఘిక సంక్షేమ వసతి గృహం.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప బాలబడి చిలకలూరిపేటలో ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల చిలకలూరిపేటలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల గణపవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్‌ చిలకలూరిపేటలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల గణపవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం చిలకలూరిపేటలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి..

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

మురికిపూడిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.

సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

మురికిపూడిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. దూరంలోపు ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 9 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

మురికిపూడిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 169 హెక్టార్లు
• తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 150 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 150 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 291 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 1670 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1786 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 325 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

మురికిపూడిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• బావులు/బోరు బావులు: 96 హెక్టార్లు
• చెరువులు: 229 హెక్టార్లు

దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు

• పురాతన శివాలయం.
• శ్రీ బోటు వీరాంజనేయ స్వామి ఆలయం - ఈ ఆలయం గ్రామంనకు వాయువ్య దిశలో ఉంది. ఈ ఆలయంలో స్వామి స్వయంగా వెలిసిన స్వామి. ఈ ఆలయంలోని స్వామివారి వార్షిక తిరునాళ్ళలో భాగంగా అన్నసమారాధన కార్యక్రమం నిర్వహిస్తారు.

• శ్రీ మద్విరాట్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామివారి ఆలయం.
• శ్రీరామాలయం.

• శ్రీకృష్ణ దేవాలయం
• వైష్ణవాలయం - ఈ ఆలయాన్ని శ్రీ చెన్నకేశవ స్వామి ఆలయం అని కూడా అంటారు. ఈ దేవాలయము 1418వ సంవత్సరం నుండి వరంగల్లు సంస్థానాదీశులైన కాకతీయ ప్రతాపరుద్ర దేవ మహరాయలు ఏలే రోజులలో మురికిపూడి అగ్రహారములో ప్రతిష్ట చేసినారు. అట్టి అగ్రహారీకులలో అన్నంభోట్లు కేశవభట్టు అనువారు ఈ గ్రామంలో వైష్ణవాలయము కట్టించి, శ్రీ చెన్నకేశవ స్వామి వారిని ప్రతిష్టించి రెండు కుచ్చెల భూమిని అగ్రహారీకుల నుంచి నిత్యనైవేద్యధూపదీపారాధనకు ఇవ్వటమైనది అని ఓరియంటల్ లైబ్రరీ, మద్రాసు లోకల్ రికార్డు వాల్యూం 60, పుటలో 98 నుండి 102 వరకు అంగీరసనామ సంవత్సర పుష్యబహుళ త్రయెదశి 28-01-1813వ తేదీన శ్రీ మాల్రాజు గుండారాయుని గారు ఇచ్చిన కైఫీయతు ద్వారా తెలుస్తున్నది.

గ్రామ ప్రముఖులు

• శ్రీరంజని (సీనియర్) (1906 - 1939) - ప్రఖ్యాతిగాంచిన ప్రముఖ తెలుగు చలనచిత్ర నటీమణి. అసలు పేరు మంగళగిరి శ్రీరంజని.  ప్రముఖ పాతతరం చలన చిత్ర నటి. ఈవిడ మరో నటి శ్రీరంజని (జూనియర్)కు అక్క, దర్శకుడు ఎం.మల్లికార్జునరావుకు తల్లి. 1906లో ఈ గ్రామంలో జన్మించింది.ఈమె 1920, 1930లలో గ్రామోఫోన్ కంపెనీ ఆఫ్ ఇండియా వారు విడుదలచేసిన నాటకాలను రికార్డులలో గాయనిగా తన ప్రైవేటు గీతాల ద్వారా ప్రసిద్ధి పొందింది. చిత్రాలలో నటించకముందు పౌరాణిక నాటకాలలో అభిమన్యుడు, సత్యవంతుడు, కృష్ణుడు వంటి పురుష పాత్రలు వేసింది, అప్పట్లో ఈమె కృష్ణ విలాస నాటక సమాజంలో సభ్యురాలు. సి.పుల్లయ్య తీసిన లవకుశ (1934) ఈవిడ మొదటి చిత్రం. ఈవిడ మొత్తం 9 చిత్రాలలో నటించింది. 1939లో క్యాన్సర్ వ్యాధి కారణంగా మరణించారు.
• శ్రీరంజని (జూనియర్) ప్రముఖ తెలుగు చలనచిత్ర నటీమణి. అసలు పేరు మాహాలక్ష్మి.ఈమె ఈ గ్రామంలో 1927 సంవత్సరం ఫిబ్రవరి 22 న జన్మించింది. శ్రీరంజని సీనియర్ గా పేరుపొందిన తెలుగు సినిమా నటి ఈమె సోదరి.

ఈ గ్రామంలో అవధానులు వారు, దోనేపూడి వారు, నిమ్మగడ్డ వారు, వెంపటి వారు ఉన్నారు.ఈ గ్ర్తామంలోని కందిమళ్ళ వారి కుటుంబం వ్యాపారంలో,రాజకీయంలో పేరు పొందారు. దొనెపూడి చిన్న వెంకట సుబ్బయ్య అనే అతను బ్రిటిషు కాలంలో మెజిస్ట్రేటుగా నర్సరావుపేట తాలుకాకు పని చేసాడు. అవధానుల వెంకట కృష్ణ సోమయాజులు 1940లొ మద్రాసు నుంచి సివిల్ ఇంజనీరు పట్టా పొందాడు. కందిమళ్ళ బుచ్చయ్య, కందిమళ్ళ జయమ్మ అనే ఇరువురు చిలకలూరిపేట శాసన సభ్యులుగా పనిచేసారు. మురికిపూడిలో వంద యాదవ కుటుంభాలు వారు ఉన్నారు. వీరిలో గుఁరం వేంకటేశ్వర్లు యాదవ్ ఒకరు. ఇతనికి దొర పుగాకు పండించటంలో మంచి అనుభవం ఉంది.

మురికిపూడి గ్రామానికి చెందిన వివిధ రంగాలలోని యువకులందరూ ఒక్కటై రెండు సంవత్సరాలక్రితం "మానవత" అను ఒక స్వచ్ఛందసేవా సంస్థను స్థాపించి, సమాజసేవలో పాలుపంచుకుంటున్నారు. వీరు గ్రామంలో రహదార్లకిరువైపులా మొక్కలునాటి వాటికిరువైపులా రక్షణగా ఇనుపకంచెలు ఏర్పాటుచేశారు. నిరుపేద విద్యార్థులకు పుస్తకాలు, అట్టలు, పెన్నులు, అందజేశారు. సాంఘిక సంక్షేమవసతిగృహంలో పంఖాలు అందజేశారు. పదవ తరగతిలో ప్రతిభ చూపించిన విద్యార్థులకు ప్రోత్సాహక నగదు బహుమతులు అందజేస్తున్నారు. గ్రామంలో స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల విగ్రహాలకు మరమ్మత్తులు, గ్రామంలోని బోటు వీరాంజనేయస్వామివారి తిరునాళ్ళలో భక్తులకు మజ్జిగ, మంచినీరు, పెరుగన్నం అందించుచున్నారు. రహదారులను బాగుచేయించారు.

గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు

వరి, అపరాలు, కాయగూరలు

గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు

వ్యవసాయం వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు