విష్ణువు వేయి నామములు-701-800

కమలంపై పద్మాసనంలో కూర్చున్న విష్ణువు క్లోజప్. కవి జయదేవుడు విష్ణువుకు నమస్కరించడం, కాగితంపై గౌచే పహారీ, భక్తి చిత్రం, బేర్-బాడీ, తల వంచి, కాళ్లు, చేతులు ముడుచుకుని, జయదేవుడు ఎడమవైపు నిలబడి, పూజా సామగ్రిని పద్మాసనం ముందు ఉంచారు. అక్కడ కూర్చున్న విష్ణువు కవిని ఆశీర్వదించాడు.

విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రములోని వేయి నామాలలో 701 నుండి 800 వరకు నామములకు క్లుప్తంగా అర్ధాలు ఇక్కడ ఇవ్వడమైనది.

విష్ణు సహస్రనామాలను గురించి పెక్కుభాష్యాలు వెలువడినాయి. 8వ శతాబ్దంలో ఆది శంకరాచార్యలు రచించిన భాష్యము వీటిలో ప్రధమము. అద్వైత సిద్ధాంతము ననుసరించే ఈ భాష్యంలో భగవంతుని పరబ్రహ్మ తత్వమునకు, షడ్గుణైశ్వర్యమునకు ఎక్కువ ప్రాదాన్యతనిచ్చి వ్యాఖ్యానించారు. 12వ శతాబ్దంలో పరాశర భట్టు రచించిన భాష్యము భగవద్గుణ దర్పణము అనే గ్రంథం విశిష్టాద్వైతం సిద్ధాంతాలకు అనుగుణంగా సాగుతూ, భక్తుల పట్ల భగవానుని సౌలభ్యాన్నీ, సౌశీల్యాన్నీ, కరుణనూ మరింతగా విపులీకరించినది. తరువాత అనేకులు రచించిన వ్యాఖ్యలకు ఈ రెండు భాష్యాలే మార్గదర్శకాలు.

వివిధ భాష్యకర్తలు వ్యాఖ్యానించిన నామముల జాబితా పరిశీలించినట్లయితే వారు పేర్కొన్న నామములలో స్వల్ప భేదాలు కనిపిస్తాయి. ఈ వ్యాసం చివరిలో చూపిన వనరులు ఆధారంగా వివిధ భాష్యకారుల భాష్యాలను సంక్షిప్తంగా చెప్పే వివిధ భావాలను ఇచ్చే ప్రయత్నం జరిగింది.

కొన్ని నామాలకు ప్రత్యేక వ్యాసాలు కూడా ఉన్నాయి.

విష్ణువు వేయి నామములు-701-800

701) సత్తా - సజాతీయ విజాతీయ స్వగత భేదరహితమైన అనుభవ స్వరూపము.

702) సద్భూతి: - పరమోత్కృష్టమైన మేధా స్వరూపుడు.

703) సత్పరాయణ: - సజ్జనులకు పరమగతి అయినవాడు.

704) శూరసేన: - శూరత్వము గల సైనికులు గలవాడు.

705) యదుశ్రేష్ఠ: - యాదవులలో గొప్పవాడు.

706) సన్నివాస: - సజ్జనులకు నిలయమైనవాడు.

707) సుయామున: - యమునా తీర వాసులగు గోపకులచే పరివేష్ఠింప బడినవాడు.

708) భూతవాస: - సర్వ భూతములకు నిలయమైనవాడు.

709) వాసుదేవ: - తన మాయాశక్తిచే సర్వము ఆవరించియున్నవాడు. వసుదేవుని కుమారుడు.

710) సర్వాసు నిలయ: - సమస్త జీవులకు, ప్రాణులకు నిలయమైనవాడు.

711) అనల: - అపరిమిత శక్తి, సంపద గలవాడు.

712) దర్పహా - దుష్టచిత్తుల గర్వమణుచు వాడు.

713) దర్పద: - ధర్మమార్గమున చరించువారికి దర్పము నొసంగువాడు.

714) దృప్త: - సదా ఆత్మానందామృత రసపాన చిత్తుడు.

715) దుర్థర: - ధ్యానించుటకు, బంధించుటకు సులభసాధ్యము కానివాడు.

716) అపరాజిత: - అపజయము పొందనివాడు.

717) విశ్వమూర్తి: - విశ్వమే తన మూర్తిగా గలవాడు.

718) మహామూర్తి: - గొప్ప మూర్తి గలవాడు.

719) దీప్తమూర్తి: - సంపూర్ణ జ్ఞానముతో ప్రకాశించువాడు.

720) అమూర్తివాన్ - కర్మాధీనమైన దేహమే లేనివాడు.

721) అనేకమూర్తి: - అనేక మూర్తులు ధరించినవాడు.

722) అవ్యక్త: - అగోచరుడు.

723) శతమూర్తి: - అనేక మూర్తులు ధరించినవాడు.

724) శతానన: - అనంత ముఖములు గలవాడు.

725) ఏక: - ఒక్కడే అయినవాడు.

726) నైక: - అనేక రూపములు గలవాడు.

727) సవ: - సోమయాగ రూపమున ఉండువాడు. ఏకముగా, అనేకముగా తానే యుండుటచేత తాను పూర్ణరూపుడు.

728) క: - సుఖ స్వరూపుడు.

729) కిమ్ - అతడెవరు? అని విచారణ చేయదగినవాడు.

730) యత్ - దేనినుండి సర్వభూతములు ఆవిర్భవించుచున్నవో ఆ బ్రహ్మము.

731) తత్ - ఏది అయితే వ్యాపించిఉన్నదో అది అయినవాడు.

732) పదం-అనుత్తమం - ముముక్షువులు కోరు ఉత్తమస్థితి తాను అయినవాడు.

733) లోకబంధు: - లోకమునకు బంధువైనవాడు.

734) లోకనాధ: - లోకములకు ప్రభువు

735) మాధవ: - మౌన, ధ్యాన, యోగాదుల వలన గ్రహించుటకు శక్యమైనవాడు.

736) భక్తవత్సల: - భక్తుల యందు వాత్సల్యము గలవాడు.

737) సువర్ణవర్ణ: - బంగారు వంటి వర్ణము గలవాడు.

738) హేమాంగ: - బంగారు వన్నెగల అవయువములు గలవాడు.

739) వరంగ: - గొప్పవైన అవయువములు గలవాడు.

740) చందనాంగదీ - ఆహ్లాదకరమైన చందనముతోను కేయూరములతోను అలంకృతమైనవాడు.

741) వీరహా - వీరులను వధించినవాడు.

742) విషమ: - సాటిలేనివాడు.

743) శూన్య: - శూన్యము తానైనవాడు.

744) ఘృతాశీ: - సమస్త కోరికలనుండి విడువడినవాడు.

745) అచల: - కదలిక లేనివాడు.

746) చల: - కదులువాడు.

747) అమానీ - నిగర్వి, నిరహంకారుడు.

748) మానద: - భక్తులకు గౌరవము ఇచ్చువాడు.

749) మాన్య: - పూజింపదగిన వాడైన భగవానుడు.

750) లోకస్వామీ - పదునాలుగు భువనములకు ప్రభువు.

751) త్రిలోకథృక్ - ముల్లోకములకు ఆధారమైన భగవానుడు.

752) సుమేధా: - చక్కని ప్రజ్ఞ గలవాడు.

753) మేధజ: - యజ్ఞము నుండి ఆవిర్భవించినవాడు.

754) ధన్య: - కృతార్థుడైనట్టివాడు.

755) సత్యమేధ: - సత్య జ్ఞానము కలవాడు.

756) ధరాధర: - భూమిని ధరించి యున్నవాడు.

757) తేజోవృష: - సూర్యతేజముతో నీటిని వర్షించువాడు.

758) ద్యుతిధర: - కాంతివంతమైన శరీరమును ధరించినవాడు.

759) సర్వ శస్త్ర భృతాంవర: - శస్త్రములను ధరించినవారిలో శ్రేష్ఠుడైనవాడు.

760) ప్రగ్రహ: - ఇంద్రియములనెడి అశ్వములను తన అనుగ్రహము అనెడి పగ్గముతో కట్టివేయువాడు.

761) నిగ్రహ: - సమస్తమును నిగ్రహించువాడు.

762) వ్యగ్ర: - భక్తులను తృప్తి పరుచుటలో సదా నిమగ్నమై ఉండువాడు.

763) నైకశృంగ: - అనేక కొమ్ములు గలవాడు, భగవానుడు.

764) గదాగ్రజ: - గదుడను వానికి అన్న.

765) చతుర్మూర్తి: - నాలుగు రూపములు గలవాడు.

766) చతుర్బాహు: - నాలుగు బాహువులు గలవాడు.

767) చతుర్వ్యూహ: - శరీర, వేద, ఛందో మహద్రూపుడైన పురుషుడు. ఈ నలుగురు పురుషులు వ్యూహములుగా కలవాడు.

768) చతుర్గతి: - నాలుగు విధములైన వారికి ఆశ్రయ స్థానము.

769) చతురాత్మా - చతురమనగా సామర్ధ్యము.

770) చతుర్భావ: - చతుర్విద పురుషార్థములకు మూలమైనవాడు.

771) చతుర్వేదవిత్ - నాలుగు వేదములను తెలిసినవాడు.

772) ఏకపాత్ - జగత్తంతయు ఒక పాదముగా గలవాడు.

773) సమావర్త: - సంసార చక్రమును సమర్థతతో త్రిప్పువాడు.

774) అనివృత్తాత్మా - అంతయు తానైయున్నందున దేనినుండియు విడివడినవాడు.

775) దుర్జయ: - జయింప శక్యము గానివాడు.

776) దురతిక్రమ: - అతిక్రమింపరాని విధమును సాసించువాడు.

777) దుర్లభ: - తేలికగా లభించనివాడు.

778) దుర్గమ: - మిక్కిలి కష్టముతో మాత్రమే పొందబడినవాడు.

779) దుర్గ: - సులభముగా లభించనివాడు.

780) దురావాస: - యోగులకు కూడా మనస్సున నిలుపుకొనుటకు కష్టతరమైనవాడు.

781) దురారిహా: - దుర్మార్గులను వధించువాడు.

782) శుభాంగ: - దివ్యములైన, సుందరములైన అవయువములు గలవాడు.

783) లోకసారంగ: - లోకములోని సారమును గ్రహించువాడు.

784) సుతంతు: - జగద్రూపమున అందమైన తంతువువలె విస్తరించినవాడు.

785) తంతువర్థన: - వృద్ధి పరచువాడు, నాశనము చేయువాడు.

786) ఇంద్రకర్మా - ఇంద్రుని కర్మవంటి శుభప్రధమైన కర్మ నాచరించువాడు.

787) మహాకర్మా - గొప్ప కార్యములు చేయువాడు.

788) కృతకర్మా - ఆచరించదగిన కార్యములన్నియు ఆచరించినవాడు.

789) కృతాగమ: - వేదముల నందించువాడు.

790) ఉద్భవ: - ఉత్క్రష్టమైన జన్మ గలవాడు.

791) సుందర: - మిక్కిలి సౌందర్యవంతుడు.

792) సుంద: - కరుణా స్వరూపుడు.

793) రత్నగర్భ: - రత్నమువలె సుందరమైన నాభి గలవాడు.

794) సులోచన: - అందమైన నేత్రములు కలిగిన భగవానుడు.

795) అర్క: - శ్రేష్టులైన బ్రహ్మాదుల చేతను అర్చించబడువాడు.

796) వాజసన: - అర్థించు వారలకు ఆహారము నొసంగువాడని భావము.

797) శృంగీ - శృంగము గలవాడు.

798) జయంత: - సర్వ విధములైన విజయములకు ఆధారభూతుడు.

799) సర్వవిజ్జయీ - సర్వవిద్ అనగా సర్వము తెలిసినవాడు.

800) సువర్ణబిందు: - బంగారము వంటి అవయువములు గలవాడు.