అగ్నిమిత్ర
| అగ్నిమిత్ర | |
|---|---|
| మగధ చక్రవర్తి | |
| పరిపాలన | 149 – 141 బిసిఈ |
| పట్టాభిషేకం | 149 బిసిఈ |
| పూర్వాధికారి | పుష్యమిత్ర శుంగుడు |
| ఉత్తరాధికారి | వాసుజ్యేష్ఠ |
| మగధ యువరాజు | |
| పూర్వ వ్యక్తి | తెలియదు |
| తర్యాత వచ్చిన వ్యక్తి | వాసుజ్యేష్ఠ |
| విదిశ ఉపరాజ (వైస్రాయ్) | |
| Spouse | ధరిణి ఐరావతి మాళవిక |
| వంశము | |
| రాజవంశం | శుంగ సామ్రాజ్యం |
| తండ్రి | పుష్యమిత్ర శుంగుడు |
| తల్లి | దేవమాల |
అగ్నిమిత్ర ( r. 149 – 141 BCE ) ప్రస్తుత ఉత్తర, మధ్య భారతదేశంగా ఉన్న ప్రాంతాన్ని పరిపాలించిన రెండవ శుంగ చక్రవర్తి. అతను తన తండ్రి పుష్యమిత్ర చక్రవర్తి తరువాత క్రీస్తుపూర్వం 149 లో సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. వాయు పురాణం, బ్రహ్మాండ పురాణం అతని పాలనా కాలాన్ని 8 సంవత్సరాలుగా నిర్ణయించాయి.
పూర్వీకులు, ప్రారంభ జీవితం
[మార్చు]మాళవికాగ్నిమిత్రం (చట్టం IV, శ్లోకం 14) లోని కాళిదాసు ప్రకారం, అగ్నిమిత్రుడు బ్రాహ్మణ బైంబిక కుటుంబానికి చెందినవాడు; పురాణాలు కూడా అతన్ని శుంగుడిగా పేర్కొన్నాయి. మాళవికాగ్నిమిత్రుడు, (చట్టం V, శ్లోకం 20) తన తండ్రి పాలనలో విదిషలో గోప్త్రి (వైస్రాయ్) గా ఉన్నాడని మనకు తెలియజేస్తుంది.[1]
మాళవికాగ్నిమిత్ర నాటకం అతని ముగ్గురు రాణుల పేర్లను మనకు అందిస్తుంది: ధరిణి (నాల్గవ శుంగ చక్రవర్తి వసుమిత్ర తల్లి), ఇరావతి, మాళవిక (విదర్భ యువరాణి).
సైనిక ప్రచారాలు
[మార్చు]విదర్భ విజయం
[మార్చు]మాళవికాగ్నిమిత్రం (చట్టం I, శ్లోకం 6–8, చరణం V, శ్లోకం 13–14) ప్రకారం, అగ్నిమిత్రుడు విదిష వైస్రాయ్‌గా ఉన్న కాలంలో (క్రీ.పూ. 175 - 150 మధ్య) శుంగాలు, పొరుగున ఉన్న విదర్భ రాజ్యం మధ్య యుద్ధం జరిగింది. శుంగాల ఆవిర్భావానికి ముందు, మాజీ మౌర్య sachiva (కార్యదర్శి) తన బావమరిది యజ్ఞసేనను సింహాసనంపై కూర్చోబెట్టినప్పుడు విదర్భ మౌర్య సామ్రాజ్యం నుండి స్వతంత్రమైంది. యజ్ఞసేనుని బంధువు అయిన మాధవసేనుడు తన బంధువును పడగొట్టడంలో అగ్నిమిత్రుడి సహాయం కోరాడు, కానీ విదర్భ సరిహద్దు దాటుతుండగా పట్టుబడి జైలు పాలయ్యాడు.
అగ్నిమిత్రుడు మాధవసేనుడిని విడుదల చేయాలని డిమాండ్ చేశాడు, ప్రతిగా యజ్ఞసేనుడు గతంలో అగ్నిమిత్రుడు బంధించిన మాజీ మౌర్య కార్యదర్శిని విడుదల చేయాలని డిమాండ్ చేశాడు. బదులుగా, అగ్నిమిత్ర విదర్భపై దండెత్తడానికి తన సైన్యాన్ని పంపాడు. యజ్ఞసేన ఓడిపోయి విదర్భను మాధవసేనతో విభజించవలసి వచ్చింది, ఇద్దరు దాయాదులు శుంగ పాలకుల ఆధిపత్యాన్ని గుర్తించారు.
వారసత్వం
[మార్చు]149 BCEలో తన తండ్రి పుష్యమిత్ర చక్రవర్తి తర్వాత అగ్నిమిత్రుడు ఎనిమిది సంవత్సరాలు పరిపాలించాడు. అతని పాలన 141 BCEలో ముగిసింది, అతని తరువాత అతని కుమారుడు వాసుజ్యేష్ఠుడు (మత్స్య పురాణం ప్రకారం) లేదా సుజ్యేష్ఠుడు (వాయు, బ్రహ్మానంద, విష్ణు, భాగవత పురాణాల ప్రకారం) రాజ్యాధికారం చేపట్టాడు.
మరింత చదవడానికి
[మార్చు]- బేలా లాహిరి, కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం, 1974 ద్వారా ఉత్తర భారతదేశ స్వదేశీ రాష్ట్రాలు (సుమారు 200 BC నుండి 320 AD) .
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Sen, Sailendra Nath (1999). Ancient Indian History and Civilization. New Age International, 1999. p. 170. ISBN 978-8-12241-198-0.
బాహ్య లింకులు
[మార్చు]- బ్రూస్ గోర్డాన్ యొక్క *" రెగ్నల్ క్రోనాలజీస్ "లో మగధ పాలకుల జాబితా .