అమెరికను సమోవా

American Samoa

*Amerika Sāmoa* (Samoan)
American Samoa; Amerika Sāmoa (Samoan)
Unincorporated and unorganized U.S. territory
	; Flag ; Seal
	Motto(s): "Sāmoa, Muamua Le Atua" (Samoan) (English: "Samoa, Let God Be First")
	Anthem: "Amerika Sāmoa" (regional); ; "The Star-Spangled Banner" (official);
	Location of American Samoa; (circled in red)
Sovereign state	United States
Partition of Samoa	December 2, 1899
Ratification Act	February 20, 1929
Current constitution	July 1, 1967
Capital	Pago Pago
Government seat	Fagatogo
Largest village	Tafuna
Official languages	Samoan; English;
Ethnic groups	83.2% Samoan; 5.8% Asian; 5.5% other Pacific Islander; 4.4% mixed; 1.1% other;
Religion (2020)	Christian (98.00%) Protestantism (76.02%); Independent (38.95%); Catholics (28.99%); Unaffiliated (0.72%); ; Other (~2.00%) Agnosticism (0.87%); Chinese folk religion (0.42%); Baháʼí Faith (0.37%); Buddhism (0.34%); Atheism (0.01%); ;
Demonym(s)	American Samoan
Government	Devolved presidential constitutional dependency
• Governor	Pula Nikolao Pula (R)
• Lieutenant Governor	Pulu Ae Ae (R)
Legislature	Fono
• Upper house	Senate
• Lower house	House of Representatives
United States Congress
• House delegate	Amata Coleman Radewagen (R)
Area
• Total	77 చ. మై. (200 కి.మీ2)
• Water (%)	0
Highest elevation	966.2 మీ (3,170 అ.)
Population
• 2023 estimate	44,620 (211th)
• 2020 census	49,710
• Density	670.8/చ.మై. (259.0/చ.కి.)
GDP (PPP)	2021 estimate
• Total	$709 million
• Per capita	$15,743
Currency	United States dollar (US$) (USD)
Time zone	UTC−11:00 (SST)
Date format	mm/dd/yyyy
Driving side	right
Calling code	+1-684
USPS abbreviation	AS
ISO 3166 code	AS; US-AS;
Internet TLD	.as

అమెరికన్ సమోవా^[c]అనేది దక్షిణ పసిఫిక్ మహాసముద్రంలోని పాలినేషియా ప్రాంతంలో ఉన్న యునైటెడు స్టేట్సు అసంఘటిత భూభాగం. 14.3°దక్షిణం 170.7°ఉత్తరం వద్ద కేంద్రీకృతమై ఉన్న ఇది ద్వీప దేశం సమోవాకు ఆగ్నేయంగా 40 మైళ్ళు (64 కి.మీ) దూరంలో, అంతర్జాతీయ తేదీ రేఖ, వాలిసు ఫుటునా దీవులకు తూర్పున, కుక్ దీవులు పశ్చిమాన, టోంగాకు ఉత్తరాన, టోకెలావ్ దక్షిణంగా దాదాపు 310 మైళ్ళు (500 కి.మీ) దూరంలో ఉంది. అమెరికను సమోవా అనేది యునైటెడు స్టేట్సు దక్షిణాన ఉన్న భూభాగం, ఇది యుఎస్ రాష్ట్రమైన హవాయికి నైరుతి దిశలో 2,200 మైళ్ళు (3,500 కి.మీ) దూరంలో, జనావాసాలు లేని జార్విసు ద్వీపంతో పాటు భూమధ్యరేఖకు దక్షిణంగా ఉన్న రెండు యుఎస్ భూభాగాలలో ఇది ఒకటి.

అమెరికను సమోవాలో సమోవా ద్వీపసమూహం తూర్పు భాగం - టుటుయిలా, ఔనుʻయు, ఓఫు, ఒలోసెగా, టాʻయు, జనావాసాలు లేని రోజ్ అటోలు - అలాగే టోకెలావు అగ్నిపర్వత ద్వీప సమూహంలోని మారుమూల పగడపు దీవి అయిన స్వైన్సు ద్వీపం ఉన్నాయి. మొత్తం భూభాగం 77 చదరపు మైళ్ళు (199 కిమీ2). వాషింగ్టను, డి.సి. కంటే కొంచెం పెద్దది; దాని ప్రాదేశిక జలాలతో సహా మొత్తం వైశాల్యం 1,17,500 చదరపు మైళ్ళు (3,04,000 చ.కిమీ). దాదాపు న్యూజిలాండు పరిమాణంలో ఉంటుంది.^[7]అమెరికను సమోవా ఉష్ణమండల వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంది. దాని భూభాగంలో 90 శాతం వర్షారణ్యాలతో కప్పబడి ఉంది. 2024 నాటికి జనాభా సుమారు 47,400 ఉంది. రాజధాని, అతిపెద్ద స్థావరం అయిన పాగో పాగో టుటుయిలా మీద కేంద్రీకృతమై ఉంది. నివాసితులలో ఎక్కువ మంది స్వదేశీ జాతి సమోవాన్లు, వీరిలో ఎక్కువ మంది అధికారిక భాషలైన సమోవాను, ఇంగ్లీషు‌లలో నిష్ణాతులుగా ఉంటారు. ^[8]

చరిత్రపూర్వ కాలం నుండి పాలినేషియన్లు నివసించే అమెరికను సమోవా 18వ శతాబ్దంలో మొదటిసారిగా యూరోపియన్లతో సంబంధం కలిగి ఉంది. ఈ ద్వీపాలు మిషనరీలు, అన్వేషకులు, నావికులను ఆకర్షించాయి. ముఖ్యంగా అత్యంత రక్షిత సహజ నౌకాశ్రయం పాగో పాగో. 19వ శతాబ్దం చివరలో యునైటెడు స్టేట్సు అమెరికను సమోవాను స్వాధీనం చేసుకుంది. దీనిని ఒక ప్రధాన నావికా స్థావరంగా అభివృద్ధి చేసింది; రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం, తదుపరి శీతల యుద్ధం ద్వారా ఈ భూభాగం వ్యూహాత్మక విలువ బలోపేతం అయింది. 1967లో రాజ్యాంగాన్ని స్వీకరించడంతో అమెరికను సమోవా స్వయం పాలనలోకి వచ్చింది; దాని స్థానిక ప్రభుత్వం ప్రత్యేక కార్యనిర్వాహక, శాసన, న్యాయ శాఖలతో రిపబ్లికను రూపంలో ఉంది. ఇది అధికారికంగా అసంఘటితంగా ఉంది. అందువల్ల సమాఖ్య ప్రభుత్వం నేరుగా నిర్వహిస్తుంది. అమెరికను సమోవా పదిహేడు "స్వయం పాలన లేని భూభాగాలలో" జాబితా చేయబడింది. కానీ పసిఫికు కమ్యూనిటీ, పసిఫికు దీవుల ఫోరం (పిఐఎఫ్), అలయన్సు ఆఫ్ స్మాలు ఐలాండు స్టేట్సు (ఎఒఎస్‌ఐఎస్) ఇంటర్నేషనలు ఒలింపికు కమిటీ (ఐఒసి)తో సహా అనేక అంతర్-ప్రభుత్వ సంస్థలలో సభ్యత్వం ఉంది.^[9]

ఈ భూభాగం వ్యూహాత్మక స్థానం కారణంగా, యుఎస్ సైన్యం గణనీయమైన ఉనికిని కలిగి ఉంది. దాని ఆర్థిక వ్యవస్థ, సమాజంలో ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుంది. ఈ భూభాగం ఏ యుఎస్ రాష్ట్రం లేదా భూభాగం కంటే అత్యధిక సైనిక నియామక రేటును కలిగి ఉండటం కోసం ప్రసిద్ధి చెందింది; 2021 నాటికి పాగో పాగోలోని స్థానిక యుఎస్ ఆర్మీ నియామక కేంద్రం నియామకంలో మొదటి స్థానంలో నిలిచింది.^[7]^[10] ట్యూనా ఉత్పత్తులు ప్రధాన ఎగుమతులు, యుఎస్ సరైన వాణిజ్య భాగస్వామిగా పనిచేస్తోంది. పర్యాటకం అనేది ఒక నవజాత కానీ అభివృద్ధి చెందని రంగంగా ఉంది. దీనికి కారణం భూభాగం సాపేక్ష భౌగోళిక ఒంటరితనం, ఇది దాని అధిక పేదరికం, వలస రేటుకు కూడా కారణమవుతుంది.

అమెరికను సమోవా నివాసితులు రాజకీయంగా ఓటు హక్కు లేకుండా ఉన్నారు. యుఎస్ కాంగ్రెసు‌లో వారికి ఓటింగు ప్రాతినిధ్యం లేదు. పుట్టుకతోనే పౌరసత్వం మంజూరు చేయబడని యునైటెడు స్టేట్సు‌లోని ఏకైక శాశ్వత నివాసిత ప్రాంతం అమెరికను సమోవా. అక్కడ జన్మించిన వారిని పరిమిత హక్కులతో "పౌరుడు కాని జాతీయులు"గా పరిగణిస్తారు. పౌరసత్వం స్థానికంగా వివాదాస్పద అంశం, ఎందుకంటే ఇది సాంప్రదాయ ఆచారాల క్షీణతకు దారితీస్తుందని అమెరికను సమోవా ప్రభుత్వం భయపడుతోంది. ఇది దాని స్వంత వలస వ్యవస్థ కలిగిన ఏకైక యుఎస్ భూభాగం.

చరిత్ర

సమోవా, మనువా, సాంప్రదాయ మౌఖిక సాహిత్యం విస్తృతమైన పాలినేషియను నెట్వర్కు ‌లేదా సమాఖ్య (లేదా "సామ్రాజ్యం") గురించి వివరిస్తుంది. దీనిని చరిత్రపూర్వ కాలంలో వరుసగా వచ్చిన తుయి మనువా రాజవంశాలు పాలించాయి. మనువాను వంశావళి, మతపరమైన మౌఖిక సాహిత్యం కూడా తుయి మనువా చాలా కాలంగా సమోవా అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైన, శక్తివంతమైన పారామౌంట్లలో ఒకటిగా ఉందని సూచిస్తున్నాయి. తుయి మనువా రాజులు సుదూర ద్వీపాల సమాఖ్యను పరిపాలించారని మౌఖిక చరిత్ర సూచిస్తుంది. ఇందులో టుటుయిలా, ^[11]^[12] అలాగే చిన్న పశ్చిమ పసిఫికు ప్రధాన రాజ్యాలు, ఉవియా, ఫుటునా, టోకెలావు, తువాలు, ఉత్తరాన సమోవా వంటి పెద్ద దీవులు ఉన్నాయి. పశ్చిమ పాలినేషియను సమాజాల మధ్య వాణిజ్యం, మార్పిడి మార్గాలు బాగా నమోదు చేయబడ్డాయి. తుయి మనువా రాజవంశం నియంత్రణను పొందడంలో, తుయి టోంగా కోసం చక్కగా నేసిన ఉత్సవ చాపలు "('ఐ కొంగా)", వారి ఫిజియను మాస్టర్సు కోసం తిమింగలం దంతపు "టాబువా", అబ్సిడియను, బసాల్టు పనిముట్లు, ప్రధానంగా ఎర్రటి ఈకలు, రాజకుటుంబం కోసం రిజర్వు చేయబడిన సముద్రపు గవ్వలు (పాలిషు చేసిన నాటిలసు, గుడ్డు కౌరీ వంటివి) వంటి వస్తువులను తయారు చేయడంలో విజయం సాధించడం ద్వారా అభివృద్ధి చెందిందని ఊహించబడింది.

18వ శతాబ్దం: మొదటి పాశ్చాత్య సంబంధాలు

యూరోపియన్లతో పరిచయం 18వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రారంభమైంది. డచ్ వ్యక్తి జాకబు రోగెవీను 1722లో సమోవాను దీవులను చూసిన మొట్టమొదటి యూరోపియను. తన కెప్టెన్లలో ఒకరి పేరు మీద వాటిని "బామను దీవులు" అని పిలిచాడు. ఈ దీవులను సందర్శించిన తదుపరి అన్వేషకుడు లూయిస్-ఆంటోయిను డి బౌగెను‌విల్లే, ఆయన 1768లో వాటికి "ఇల్స్ డెసు నావిగేటర్సు" అని పేరు పెట్టాడు. బ్రిటిషు అన్వేషకుడు జేమ్సు కుకు 1773లో ఈ ద్వీప పేర్లను నమోదు చేశాడు. కానీ ఎప్పుడూ సందర్శించలేదు.^[13]

1789లో లాపెరౌసు సందర్శన టుటుయిలా ద్వీపం మీద దాడితో ముగిసింది. అక్కడ లాపెరౌసు మనుషులు నీటిని పొందడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఆయన సెకండు ఇన్ కమాండు కెప్టెను డి లాంగిలు, ఆయన సిబ్బందిలో చాలామంది మరణించారు. లా పెరౌసు ఈ ద్వీపానికి "మాసాకరు ఐలాండు" అని పేరు పెట్టారు. ఆసు సమీపంలోని బేను ఇప్పటికీ మాసాకరు బే అని పిలుస్తారు. .^[13]

అడ్మిరలు ఎడ్వర్డు ఎడ్వర్డ్సు (రాయల్ నేవీ అధికారి) ఆధ్వర్యంలో హెచ్‌ఎంఎస్ పండోర, 1791లో హెచ్‌ఎంఎస్ బౌంటీ తిరుగుబాటుదారుల కోసం అన్వేషణలో ఈ ద్వీపాన్ని సందర్శించింది. వాన్ కోట్జెబ్యూ 1824లో సందర్శించాడు.^[13]

19వ శతాబ్దం

లండను మిషనరీ సొసైటీ జాన్ విలియమ్సు కుక్ దీవులు, తహితి నుండి వచ్చినప్పుడు సమోవాలో మిషను పని 1830 చివరిలో ప్రారంభమైంది.^[14] పంతొమ్మిదవ శతాబ్దం చివరి నాటికి, ఫ్రెంచి, బ్రిటిషు, జర్మనీ, అమెరికను నౌకలు సమోవాలో క్రమం తప్పకుండా ఆగాయి. ఎందుకంటే అవి పాగో పాగో హార్బర్ను బొగ్గు ఆధారిత షిప్పింగు, తిమింగల వేట కోసం ఇంధనం నింపే స్టేషను‌గా విలువైనవిగా భావించాయి.

యునైటెడు స్టేట్సు ఎక్స్‌ప్లోరింగు ఎక్స్‌పెడిషను 1839లో దీవులను సందర్శించింది.^[15]

1889 మార్చిలో ఇంపీరియలు జర్మనీ నావికా దళం సమోవాలోని ఒక గ్రామంలోకి ప్రవేశించి అలా చేయడంలో కొన్ని అమెరికను ఆస్తులను నాశనం చేసింది. మూడు అమెరికను యుద్ధనౌకలు అపియా నౌకాశ్రయంలోకి ప్రవేశించి అక్కడ దొరికిన మూడు జర్మనీ యుద్ధనౌకలను ఎదుర్కోవడానికి సిద్ధమయ్యాయి. కాల్పులు జరపడానికి ముందు 1889 అపియా తుఫాను అమెరికను, జర్మనీ నౌకలను ధ్వంసం చేసింది. యుద్ధనౌకలు ఏవీ లేకపోవడంతో తప్పనిసరి యుద్ధ విరమణ జరిగింది.^[16]

20వ శతాబ్దం

20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో

తుయ్ మనుʻయా (1899–1909) చివరి అధికారిక టైటిలు హోల్డరు తుయిమనుఅ ఎలిసలా అలాలమువా

20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో శతాబ్దం చివరి భాగంలో అంతర్జాతీయ వైరుధ్యాలను 1899 త్రైపాక్షిక సమావేశం ద్వారా పరిష్కరించారు. దీనిలో జర్మనీ, యునైటెడు స్టేట్సు సమోవాను దీవులను రెండుగా విభజించాయి:^[17] తూర్పు ద్వీప సమూహం యునైటెడు స్టేట్సు‌లో ఒక భూభాగంగా మారింది (1900లో టుటుయిలా, అధికారికంగా 1904లో మను)^[18] ప్రస్తుతం అమెరికను సమోవా అని పిలుస్తారు; బ్రిటను సమోవా మీద అన్ని వాదనలను వదులుకున్న తర్వాత, టోంగా సోలమన్ దీవులు, పశ్చిమ ఆఫ్రికాలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో జర్మనీ హక్కుల రద్దును అంగీకరించిన తర్వాత, పశ్చిమ దీవులు, చాలా వరకు పెద్ద భూభాగంగా జర్మనీ సమోవాగా పిలువబడ్డాయి.^[19] 1899 త్రైపాక్షిక సమావేశంకు ముందస్తుగా 1887 వాషింగ్టను సమావేశం,1889 బెర్లిను ఒప్పందం, 1899 సమోవా మీద ఆంగ్లో-జర్మనీ ఒప్పందం జరిగాయి.

అమెరికను వలసరాజ్యాల ఏర్పాటు

తర్వాతి సంవత్సరం, అమెరికా అధికారికంగా దాని భాగాన్ని విలీనం చేసుకుంది. తూర్పు దీవుల చిన్న సమూహం, వీటిలో ఒకటి పాగో పాగో. అమెరికను సమోవాలో ప్రసిద్ధ నౌకాశ్రయాన్ని ఉంది.^[20] యునైటెడు స్టేట్సు నేవీ తూర్పు సమోవాను యునైటెడు స్టేట్సు ప్రభుత్వం కోసం స్వాధీనం చేసుకున్న తర్వాత పాగో పాగో బే వద్ద ఉన్న కోలింగు స్టేషను పూర్తి నావలు స్టేషనుగా విస్తరించబడింది. దీనిని యునైటెడు స్టేట్సు నావలు స్టేషను టుటుయిలా అని పిలుస్తారు. కమాండెంటు నాయకత్వం వహించాడు. అమెరికా ప్రభుత్వం తరపున నావికాదళం 1900లో టుటుయిలా విరమణ ఒప్పందం 1904లో మను విరమణ ఒప్పందంను పొందింది. మనువా చివరి సార్వభౌమాధికారి తుయి మనువ ఎలిసాలా, టావులోని పాగో పాగోలో "ఇపు విచారణ" అని పిలువబడే యుఎస్ నావికా వరుస ప్రయత్నాల తర్వాత పసిఫికు స్క్వాడ్రను తుపాకీ పడవలో మనువా విరమణ ఒప్పందం మీద సంతకం చేశాడు.^[21] ఈ భూభాగం యు.ఎస్. నావలు స్టేషను టుటుయిలాగా ప్రసిద్ధి చెందింది.

1911 జూలై 17న టుటుయిలా, ఔనుయు, మనులతో కూడిన యు.ఎస్. నావలు స్టేషను టుటుయిలా అధికారికంగా అమెరికను సమోవాగా పేరు మార్చబడింది.^[22]^[23] మను ప్రజలు "టుటుయిలా నావలు స్టేషను" అనే పేరును వదిలిపెట్టినప్పటి నుండి అసంతృప్తిగా ఉన్నారు. 1911 మేలో గవర్నరు విలియం మైఖేలు క్రోసు మను భావాలను తెలియజేస్తూ నేవీ కార్యదర్శికి ఒక లేఖ రాశారు. ప్రజలు తమ కొత్త భూభాగానికి ఒక పేరును ఎంచుకోవాలని ఆ విభాగం ప్రతిస్పందించింది. సాంప్రదాయ నాయకులు "అమెరికను సమోవా"ను ఎంచుకున్నారు 1911 జూలై 7న నేవీ సొలిసిటరు జనరలు దానిని కొత్త భూభాగానికి పేరుగా ప్రకటించడానికి గవర్నరు‌కు అధికారం ఇచ్చారు.^[24]^: 209

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం - 1918 ఇన్ఫ్లుఎంజా మహమ్మారి

కమాండరు జాన్ మార్టిను పోయెరు అమెరికను సమోవా 12వ గవర్నరు‌గా (1915–1919) పనిచేశారు.^[25]

1918లో మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం చివరి దశలలో గ్రేటు ఇన్ఫ్లుఎంజా మహమ్మారి ఒక దేశం నుండి మరొక దేశానికి వేగంగా వ్యాపించింది. రేడియోలో వ్యాప్తి గురించి వార్తలను విన్న తర్వాత, యుఎస్ ప్రధాన భూభాగం నుండి నిర్బంధ నౌకలను అభ్యర్థించిన తర్వాత గవర్నరు జాన్ మార్టిను పోయెరు త్వరితంగా స్పందించడం ద్వారా మహమ్మారి సమయంలో ఎటువంటి మరణాలను ముందుగానే నిరోధించిన ప్రపంచంలోని కొన్ని ప్రదేశాలలో అమెరికను సమోవా ఒకటిగా మారింది (మిగిలినవి న్యూ కాలెడోనియా, బ్రెజిలు‌లోని మరాజో ద్వీపం). పోయెరు త్వరిత చర్యల ఫలితంగా ఆయన యుఎస్ నేవీ నుండి నేవీ క్రాస్ లభించింది. ఈ వ్యత్యాసంతో, ప్రాణాంతక వ్యాధిని నివారించడానికి అతను చేసిన దానికి అమెరికను సమోవాన్లు పోయెరు‌ను తమ హీరోగా భావించారు. ఆ సమయంలో పొరుగున ఉన్న న్యూజిలాండు భూభాగం, పశ్చిమ సమోవా, అన్ని పసిఫికు దీవులలో అత్యధికంగా బాధపడింది. జనాభాలో 90% మందికి వ్యాధి సోకింది; 30% వయోజన పురుషులు, 22% వయోజన మహిళలు, 10% పిల్లలు మరణించారు. ^[26] పోయరు తన న్యూజిలాండు సహచరులకు సహాయం చేయడానికి సహాయం అందించాడు. కానీ పశ్చిమ సమోవా నిర్వాహకుడు రాబర్టు లోగను నిరాకరించాడు. ఆయన అమెరికను సమోవాను చుట్టుముట్టిన క్వారంటైను నౌకల సంఖ్యను చూసిన తర్వాత ఆగ్రహించాడు. దీనితో ఆగ్రహించిన లోగను తన అమెరికను సహచరులతో కమ్యూనికేషన్లను తెంచుకున్నాడు.

అంతర్యుద్ధ కాలం

అమెరికను సమోవా మౌ ఉద్యమం

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత, పశ్చిమ సమోవాలో మౌ ఉద్యమం (అప్పుడు న్యూజిలాండు పాలించే లీగ్ ఆఫ్ నేషన్సు ఆదేశం) సమయంలో టుటుయిలాలోని లియోను గ్రామం నుండి వచ్చిన మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ అనుభవజ్ఞుడు సామ్యూలు రిప్లీ నేతృత్వంలో సంబంధిత అమెరికను సమోవా మౌ ఉద్యమం ఉంది. యునైటెడు స్టేట్సు ప్రధాన భూభాగంలో సమావేశాల తర్వాత ఆయన్ని అమెరికను సమోవాకు ఇంటికి తీసుకువచ్చిన ఓడ నుండి దిగకుండా నిరోధించారు. అమెరికను సమోవా మౌ ఉద్యమాన్ని యుఎస్ నావికాదళం అణచివేసినందున తిరిగి రావడానికి అనుమతించబడలేదు. 1930లో యుఎస్ కాంగ్రెసు హవాయి రాజ్యాన్ని పడగొట్టడంలో పాల్గొన్న అమెరికన్ల నేతృత్వంలో అమెరికను సమోవా స్థితిని పరిశోధించడానికి ఒక కమిటీని పంపింది.

స్వైన్సు ద్వీపం విలీనం

యునైటెడు స్టేట్సు‌కు చెందిన గ్వానో దీవుల జాబితాలో చేర్చబడిన, గ్వానో దీవుల చట్టం కింద బంధించబడిన స్వైన్సు ద్వీపం. యునైటెడు కింగ్‌డం ద్వారా గిల్బర్టు, ఎల్లిసు దీవుల ప్రొటెక్టరేటు రద్దు తర్వాత 1925లో పబ్లిషింగు రెజ్. 68–75,^[27] ద్వారా విలీనం చేయబడింది.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం - తదనంతరం

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో, సమోవాలో ఉన్న యుఎస్ మెరైన్‌లు స్థానిక జనాభా కంటే ఎక్కువగా ఉన్నారు. భారీ సాంస్కృతిక ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్నారు. 14 ఏళ్లు, అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న యువ సమోవాను పురుషులు యుఎస్ సైనిక సిబ్బందిచే యుద్ధ శిక్షణ పొందారు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో సమోవాన్లు పోరాట యోధులుగా, వైద్య సిబ్బందిగా, కోడ్ సిబ్బందిగా, ఓడ మరమ్మతుదారులుగా వివిధ హోదాల్లో పనిచేశారు.

1949లో అమెరికను సమోవాను విలీనం చేయడానికి యుఎస్ డిపార్టు‌మెంటు ఆఫ్ ఇంటీరియరు-ప్రాయోజిత ప్రయత్నం అయిన ఆర్గానికు యాక్టు 4500 కాంగ్రెసు‌లో ప్రవేశపెట్టబడింది. ఇది చివరికి ఓడిపోయింది. ప్రధానంగా తుయాసోసోపో మారియోటా నేతృత్వంలోని సమోవా నాయకుల ప్రయత్నాల ద్వారా. .^[28] ఈ నాయకుల ప్రయత్నాలు ఫాగటోగో గ్రామంలో సమావేశమయ్యే అమెరికను సమోవా ఫోనో అనే ప్రాదేశిక శాసనసభ ఏర్పాటుకు దారితీశాయి. 1950లో అంతర్గత విభాగం అమెరికను సమోవాను నిర్వహించడం ప్రారంభించింది. ^[29]

1951–1999

1956 నాటికి యుఎస్ నేవీ నియమించిన గవర్నరు స్థానంలో స్థానికంగా ఎన్నికైన పీటరు టాలి కోల్మాను నియమితులయ్యారు. యుఎస్ కాంగ్రెసు ఈ భూభాగం కోసం సేంద్రీయ చట్టాన్ని ఆమోదించనందున సాంకేతికంగా "అసంఘటిత"గా పరిగణించబడుతున్నప్పటికీ 1967 జూలై 1 నుండి అమలులోకి వచ్చిన రాజ్యాంగం ప్రకారం అమెరికను సమోవా స్వయం పాలనలో ఉంది. అమెరికను సమోవా యుఎస్ భూభాగం ఐక్యరాజ్యసమితి స్వయం పాలన లేని భూభాగాల జాబితాలో ఉంది. ఈ జాబితా తమను తాము స్వయం పాలనగా భావించే ప్రాదేశిక ప్రభుత్వ అధికారులచే వివాదాస్పదంగా ఉంది.

అమెరికను సమోవా పాగో పాగో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం అపోలో కార్యక్రమంలో చారిత్రాత్మక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉన్నాయి.^[30] అపోలో 10, 12, 13, 14, 17 వ్యోమగామి బృందాలను పాగో పాగో నుండి కొన్ని వందల మైళ్ల దూరంలో తిరిగి తీసుకువచ్చి హెలికాప్టరు ద్వారా విమానాశ్రయానికి తరలించారు. తరువాత సి-141 స్టారు‌లిఫ్టరు సైనిక విమానంలో హోనోలులుకు తరలించారు. ^[31]

రెండు సమోవాలు భాష మరియు జాతిని పంచుకున్నప్పటికీ, వారి సంస్కృతులు ఇటీవల వేర్వేరు మార్గాలను అనుసరించాయి, అమెరికన్ సమోవా వాసులు తరచుగా హవాయి, యుఎస్ ప్రధాన భూభాగానికి వలసవెళుతున్నారు అమెరికను ఫుట్బాలు, బేస్బాలు ‌ఆడటం వంటి అనేక యుఎస్ ఆచారాలను అవలంబిస్తున్నారు. సమోవా వాసులు న్యూజిలాండు‌కు బదులుగా వలస వెళ్లడానికి మొగ్గు చూపారు. దీని ప్రభావం పశ్చిమ సమోవా దీవులలో రగ్బీ, క్రికెట్టు క్రీడలను మరింత ప్రాచుర్యం పొందింది. సమోవా, అమెరికను సమోవాలోని సమాజాల మధ్య గుర్తించదగిన తేడాలు ఉన్నాయని ప్రయాణ రచయిత పాల్ థెరౌక్సు గుర్తించారు.

1999 ఆగస్టు 13న ఐక్యరాజ్యసమితి అమెరికను సమోవాకు "పరిశీలకుడి సీటు" హోదాను మంజూరు చేసింది. ఆరు రోజుల తరువాత అమెరికను సమోవా అధికారికంగా సమోవాను, ఇంగ్లీషు రెండింటినీ దాని అధికారిక భాషలుగా గుర్తించింది.^[32]

21వ శతాబ్దం

2001 - 2003లో అమెరికా సమోవాను ఐక్యరాజ్యసమితి వలసరాజ్యాల నిర్మూలన జాబితా నుండి తొలగించాలని ప్రయత్నించి విఫలమైంది. ఆ ప్రాంతాన్ని కాలనీగా పరిగణించరాదని వాదించింది. ^[33]

అమెరికను సమోవా వాసులు యుఎస్ సాయుధ దళాలలో అధిక సేవా రేటును కలిగి ఉన్నారు. ^[34] ఆర్థిక ఇబ్బందుల కారణంగా, అమెరికను సమోవా మరియు ఇతర యుఎస్ విదేశీ భూభాగాలలో సైనిక సేవను ఒక అవకాశంగా చూస్తున్నారు. ^[35]

2007 నాటి సమాఖ్య న్యాయమైన కనీస వేతన చట్టం యుఎస్ రాష్ట్రాల స్థాయికి తీసుకురావడానికి ప్రాదేశిక కనీస వేతనానికి క్రమంగా సర్దుబాట్లు ప్రారంభించింది.^[36]

ముఖ్యమైన సంఘటనలు

20వ శతాబ్దానికి ముందు

1784 డిసెంబరు 13న ఫ్రెంచి నావికుడు జీను-ఫ్రాంకోయిసు డి గాలపు, కామ్టే డి లాపెరౌసు టుటుయిలా ఉత్తర తీరంలో రెండు అన్వేషణ బృందాలను దింపాడు: ఒకటి ఫాగాసా వద్ద బౌసోలు ఓడ నుండి మరొకటి అ అసు వద్ద ఎల్'ఆస్ట్రోలాబు నుండి. వంటవారిలో ఒకరైన డేవిడు "స్కార్బుటికు డ్రాప్సీ"తో మరణించాడు. డిసెంబరు 11న లాపెరౌసు సిబ్బందిలోని పన్నెండు మంది సభ్యులు (ఫస్టు ఆఫీసరు పాలు ఆంటోయిను ఫ్లూరియోటు డి లాంగిలుతో సహా) టుటుయిలాలోని అయోకినా అసు బే వద్ద కోపంతో ఉన్న సమోవాన్లచే చంపబడ్డారు. ఆ తర్వాత దీనిని "మాసాకరు బే" అని పిలుస్తారు. దీనిని లాపెరౌసు "ఈ గుహ, దాని ద్రోహ పరిస్థితి దాని నివాసుల క్రూరత్వం కారణంగా సింహం లేదా పులి గుహ కంటే ఎక్కువగా భయపడుతుంది" అని వర్ణించాడు. ఈ సంఘటన నాలుగు దశాబ్దాల తర్వాత మొదటి క్రైస్తవ మిషనరీలు వచ్చే వరకు సమోవా యూరోపియన్లను దూరంగా ఉంచిన క్రూరత్వానికి ఖ్యాతిని సంపాదించింది. డిసెంబరు 12న ఆయోకినా అసు బే వద్ద, లాపెరౌసు తన తుపాకీదారులను తన మనుషులను చంపి మరిసటి రోజు మరొక దాడి చేయడానికి తిరిగి వస్తున్న దాడిదారుల మధ్య జరిగిన సంఘర్షణలో ఒక ఫిరంగితో గుహను కాల్చమని తన సిబ్బంధిని ఆదేశించాడు. తరువాత ఆయన తన జర్నలు‌లో ఇలా వ్రాశాడు "నేను 500 కంటే ఎక్కువ మందితో వంద పడవలను నాశనం చేయగలను లేదా ముంచివేయగలను: కానీ ఈ బాధితులను కొట్టడానికి నేను భయపడ్డాను; నా మనస్సాక్షి పిలుపు వారి ప్రాణాలను కాపాడింది."^[37]^[38]

20వ శతాబ్దం

1912 డిసెంబరు 19న ఆంగ్ల రచయిత విలియం సోమర్సెటు మౌఘం పాగో పాగోకు వచ్చారు. ఆయనతో పాటు ఒక మిషనరీ, మిస్ సాడీ థాంప్సను కూడా ఉన్నారు. ఆయన సందర్శన ఆయన చిన్న కథ "రెయిను"కు ప్రేరణనిచ్చింది. అది తరువాత నాటకాలు, మూడు ప్రధాన చలన చిత్రాలుగా మారింది. మౌఘం బస చేసిన భవనం ఇప్పటికీ ఉంది. దానిని సాడీ థాంప్సను భవనంగా మార్చారు. ప్రస్తుతం ఇది ఒక ప్రముఖ రెస్టారెంటు, సత్రంగా ఉంది.^[39]

1921 నవంబరు 2న, అమెరికను సమోవా 13వ నావికా గవర్నరు, కమాండరు వారెను జే టెర్హును, పాగో పాగో హార్బరు ప్రవేశద్వారం వైపు ఉన్న ప్రభుత్వ భవనం బాత్రూంలో పిస్టల్‌తో ఆత్మహత్య చేసుకుని మరణించాడు. అఆయన మృతదేహాన్ని ప్రభుత్వ గృహం వంటవాడు ఎస్డిఐ ఫస్ట్ క్లాస్ ఫెలిసియానో డెబిడు అహ్చికా, యుఎస్‌ఎన్ కనుగొన్నాడు. ఆయన దెయ్యం రాత్రిపూట ఆ ప్రాంతంలో తిరుగుతుందని పుకారు ఉంది.

1924 ఆగస్టు 17న మార్గరెటు మీడు కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆంత్రోపాలజీలో తన డాక్టరలు డిసర్టేషను కోసం ఫీల్డు వర్కు ప్రారంభించడానికి ఎస్‌ఎస్ సోనోమాలో అమెరికను సమోవాకు చేరుకుంది. అక్కడ ఆమె ప్రొఫెసరు ఫ్రాంజు బోయాసు విద్యార్థిని. ఆమె రచన కమింగు ఆఫ్ ఏజు ఇన్ సమోవా 1928లో ప్రచురించబడింది. ఆ సమయంలో ఆంత్రోపాలజీ రంగంలో అత్యంత విస్తృతంగా చదివిన పుస్తకంగా మారింది. ఈ పుస్తకం సంవత్సరాలుగా కొనసాగుతున్న, తీవ్రమైన చర్చ, వివాదాలకు దారితీసింది. జీన్ పి. హేడాన్ మ్యూజియం అంకితం కోసం మీడు 1971లో అమెరికను సమోవాకు తిరిగి వచ్చాడు.

1938లో ప్రముఖ ఏవియేటరు ఎడ్ మ్యూజికు, ఆయన సిబ్బంది న్యూజిలాండు‌లోని ఆక్లాండు‌కు సర్వే విమానంలో ఉండగా పాగో పాగో మీదుగా పాన్ అమెరికను వరల్డు ఎయిర్‌వేసు S-42 సమోవాను క్లిప్పరు‌లో మరణించారు. టేకాఫు అయిన కొంత సమయం తర్వాత విమానం ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంది. మ్యూజికు దానిని పాగో పాగో వైపు తిరిగి తిప్పింది. అత్యవసర ల్యాండింగు కోసం సిబ్బంది ఇంధనాన్ని పారవేస్తుండగా ఒక పేలుడు సంభవించి విమానం ముక్కలైంది.^[40]

1939 నవంబరు 24న అమెరికను సమోవాలో ఇప్పటివరకు చివరిగా ఉరిశిక్ష అమలు చేయబడింది. ఫగాటోగోకు చెందిన ఇమోవా అనే వ్యక్తి సెల్లా అనే వ్యక్తిని కత్తితో పొడిచి చంపినందుకు దోషిగా నిర్ధారించబడి కస్టమ్సు హౌసు‌లో ఉరితీయబడ్డాడు.^[41]^[42] ప్రసిద్ధ సమోవాను పాట "ఫాʻఅఫోఫోగా సమోవా" దీని ఆధారంగా రూపొందించబడింది. ఇది ఇమోవా చివరి పదాలుగా చెప్పబడింది.

1942 జనవరి 13న తెల్లవారుజామున 2:26 గంటలకు ఒక జపనీసు జలాంతర్గామి సౌతు‌వర్తు పాయింటు, ఫగాసా బే మధ్య టుటుయిలా నుండి పైకి వచ్చింది. తదుపరి 10 నిమిషాల్లో యుఎస్ నావలు స్టేషను టుటుయిలా వద్ద దాని 5.5-అంగుళాల డెకు గన్ నుండి దాదాపు 15 షెల్సు‌ను పేల్చింది. మొదటి షెలు ఫ్రాంకు షిమాసాకి దుకాణం వెనుక భాగాన్ని తాకింది. ఇది వ్యంగ్యంగా టుటుయిలాలోని కొద్దిమంది జపనీసు నివాసితులలో ఒకరికి చెందినది. మిస్టరు షిమాసాకిని శత్రు గ్రహాంతరవాసిగా నిర్బంధించినందున దుకాణం మూసివేయబడింది. తదుపరి షెలు నావలు డిస్పెన్సరీకి స్వల్ప నష్టం కలిగించింది. మూడవది "సెంటిపీడు రో" అని పిలువబడే నావలు క్వార్టర్సు వెనుక ఉన్న పచ్చికలో పడింది. నాల్గవది కస్టమ్సు హౌసు వెలుపల ఉన్న రాతి సముద్ర గోడను ఢీకొట్టింది. ఇతర రౌండ్లు ఎటువంటి హాని లేకుండా నౌకాశ్రయంలోకి పడ్డాయి. ఒక రచయిత వివరించినట్లుగా "శత్రువుపై తమ నైపుణ్యాన్ని పరీక్షించడానికి సమోవాను మెరైను‌లు ఆసక్తి చూపినప్పటికీ, కాల్పులు తిరిగి ఇవ్వబడలేదు ... అమెరికను లేదా సమోవాను మెరైను‌లు ఎవరూ గాయపడలేదు.^[43] కమాండరు ఎడ్విను బి. రాబిన్సను సెంటిపీడు రో వెనుక సైక్లింగు చేస్తున్నప్పుడు మోకాలికి ష్రాప్నెలు ముక్కతిగిలి గాయపడ్డాడు. "రంగురంగుల స్థానిక ఫిటా ఫిటా గార్డు సభ్యుడు" స్వల్పంగా గాయపడ్డాడు; రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో జపనీయులు టుటుయిలా మీద దాడి చేసిన ఏకైక సమయం ఇది అయినప్పటికీ "జపనీసు జలాంతర్గాములు యుద్ధానికి ముందు సమోవా చుట్టూ ఉన్న జలాల్లో గస్తీ తిరుగుతూ యుద్ధం అంతటా అక్కడ చురుకుగా కొనసాగాయి.^[43]

1943 ఆగస్టు 24న ప్రథమ మహిళ ఎలియనోరు రూజ్వెల్టు అమెరికను సమోవాను సందర్శించి అమెరికను సమోవాలోని యుఎస్ నావల్ స్టేషన్లోని ‌ఫిటా ఫిటా గార్డు, బ్యాండు, యుఎస్ మెరైన్ కార్ప్సు రిజర్వు మొదటి సమోవాను బెటాలియను‌ను తనిఖీ చేశారు.^[44]^: 178^[45] ప్రథమ మహిళ దళాలను సమీక్షించడం టుటుయిలా ద్వీపం సురక్షితంగా పరిగణించబడుతుందని మరింత భరోసా ఇచ్చింది. ^[46] రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం అమెరికను సమోవాను దాటిపోయిందని ఆమె ఉనికి నొక్కి చెప్పింది. ఫిటా ఫిటా బ్యాండు ప్లే చేస్తుండగా, ఎలియనోరు రూజ్వెల్టు గార్డును తనిఖీ చేశారు. ^[47]

1966 అక్టోబరు 18న అధ్యక్షుడు లిండను బెయిన్సు జాన్సను, ప్రథమ మహిళ లేడీ బర్డు జాన్సను అమెరికను సమోవాను సందర్శించారు. శ్రీమతి జాన్సను నుయులిలోని "మాన్యులేలే తౌసాలా" ("లేడీ బర్డు") ఎలిమెంటరీ స్కూలు‌ను అంకితం చేశారు. దీనికి ఆమె పేరు పెట్టారు. అమెరికను సమోవాను సందర్శించిన ఏకైక అమెరికా అధ్యక్షురాలు జాన్సను. శ్రీమతి జాన్సను రెండవ ప్రథమ మహిళ. వీరికి ముందు 1943లో ఎలియనోరు రూజ్వెల్టు ఉన్నారు.^[44]^: 192 అధ్యక్షుడు జాన్సను గౌరవార్థం ఈ భూభాగంలోని ఏకైక ఆసుపత్రికి ఎల్బిజె ట్రాపికలు మెడికలు సెంటరు‌గా పేరు మార్చారు.^[48]

1960ల చివరలో 1970ల ప్రారంభంలో అమెరికను సమోవా అపోలో ప్రోగ్రాం మిషన్లలో ‌ఐదుంటిలో కీలక పాత్ర పోషించింది. వ్యోమగాములు పాగో నుండి అనేక వందల మైళ్ల దూరంలో దిగి ప్రధాన భూభాగానికి తిరిగి వెళ్లే మార్గంలో దీవులకు రవాణా చేయబడ్డారు. అధ్యక్షుడు రిచర్డు నిక్సను అమెరికను సమోవాను ప్రభుత్వానికి మూడు చంద్ర శిలలను అందజేశారు. ఇవి ప్రస్తుతం జీన్ పి. హేడాను మ్యూజియంలో ప్రదర్శించబడుతున్నాయి. వీటిలో ఒకదానిలో చంద్రునిపైకి తీసుకువెళ్లబడిన జెండాతో పాటు మిషన్లలో ‌ఒకటి కూడా ఉంది. ^[49]

1970 నవంబరులో 6వ పోప్ పాలు అమెరికను సమోవాను క్లుప్తంగా కానీ విలాసవంతంగా పలకరిస్తూ సందర్శించారు. ^[24]^: 292

1974 జనవరి 30న న్యూజిలాండు‌లోని ఆక్లాండు నుండి వచ్చిన పాను యాం ఫ్లైటు 806 రాత్రి 10:41 గంటలకు పాగో పాగో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలో 91 మంది ప్రయాణికులతో కూలిపోయింది. కెప్టెను లెరాయి ఎ. పీటర్సను, మొత్తం విమాన సిబ్బందితో సహా 86 మంది మరణించారు. ప్రాణాలతో బయటపడిన ఐదుగురు ప్రయాణికులలో నలుగురు తీవ్రంగా గాయపడ్డారు. మరొకరు స్వల్పంగా గాయపడ్డారు. విమానం తాకిడి తరువాత జరిగిన అగ్నిప్రమాదం కారణంగా ధ్వంసమైంది. ఆ సమయంలో హింసాత్మక తుఫాను చెలరేగుతున్నందున ఈ ప్రమాదానికి దృశ్యమానత లేకపోవడం పైలటు లోపం లేదా గాలి కోత కారణమని చెప్పబడింది. ^[50]2014 జనవరిలో చిత్రనిర్మాత పాల్ క్రాంప్టను 1974 క్రాషు గురించిన డాక్యుమెంటరీ చిత్రం కోసం స్థానిక నివాసితులను ఇంటర్వ్యూ చేయడానికి ఈ ప్రాంతాన్ని సందర్శించారు.

1980 ఏప్రిలు 17న జరిగిన ఫ్లాగు డే వేడుకల్లో భాగంగా పెట్రోలు స్క్వాడ్రను 50 నుండి వచ్చిన యుఎస్ నేవీ పి-3 ఓరియను పెట్రోలు విమానం, యుఎస్ ఆర్మీకి చెందిన హవాయికి చెందిన ట్రాపికు లైట్నింగు పారాచూటు క్లబ్బు నుండి ఆరుగురు స్కైడైవర్లతో బయలుదేరింది. ఆ విమానం పాగో పాగో హార్బరు మీదుగా సోలో రిడ్జి-మౌంటు అలవా ఏరియలు ట్రాంవే కేబులు‌ను సంప్రదించింది. ఇది దాని నిలువు స్టెబిలైజరు‌ను తెగిపోయింది. విమానం కూలిపోయి రెయిను‌మేకరు హోటలు రెక్కను కూల్చివేసి. ఆరుగురు సిబ్బంది. ఒక పౌరుడిని చంపింది. ఆరుగురు స్కైడైవర్లు ప్రదర్శన జంపు సమయంలో ఇప్పటికే విమానం నుండి బయలుదేరారు. వారి జ్ఞాపకార్థం మౌంటు మౌగా ఓ అలీʻiపై ఒక స్మారక స్మారక చిహ్నాన్ని నిర్మించారు.

1988 నవంబరు 1న అధ్యక్షుడు రోనాల్డు రీగను అమెరికను సమోవా నేషనలు పార్కు‌ను సృష్టించిన బిల్లు మిద సంతకం చేశారు. ^[51]

21వ శతాబ్దం

2010 జూలై 22న డిటెక్టివు లెఫ్టినెంటు లుసిలా బ్రౌను ఫాగాటోగోలోని తాత్కాలిక హైకోర్టు భవనం వెలుపల కాల్చి చంపబడ్డాడు. 15 సంవత్సరాలకు పైగా ఒక పోలీసు అధికారి విధి నిర్వహణలో మరణించడం ఇదే మొదటిసారి. చివరిది సా ఫుయిమానో, అతను ఒక యువకుడిని అల్లకల్లోల సముద్రాల నుండి కాపాడిన తర్వాత మునిగిపోయాడు.^[52]

2010 నవంబరు 8న యునైటెడు స్టేట్సు సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేటు, మాజీ ప్రథమ మహిళ హిల్లరీ క్లింటను పాగో పాగో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలో ఇంధనం నింపుకునే స్టాపు‌ఓవరు చేశారు. ఆమెను ప్రభుత్వ ప్రముఖులు స్వాగతించారు. బహుమతులు, సాంప్రదాయ కావా వేడుకను అందజేశారు.^[53]

మైకు పెన్సు ఏప్రిల్ 2017లో పాగో పాగోలో స్టాపు‌ఓవరు చేసినప్పుడు అమెరికను సమోవాను సందర్శించిన మూడవ సిట్టింగు యుఎస్ వైస్ ప్రెసిడెంటు (డాన్ క్వాయిలు, జో బిడెను తర్వాత)^[54] .^[55] [54].[55] అతను తన ఇంధనం నింపే స్టాపు‌లో ఇక్కడ 200 మంది సైనికులను ఉద్దేశించి ప్రసంగించాడు.^[56] అమెరికా విదేశాంగ కార్యదర్శి రెక్సు టిల్లెర్సను జూన్ 3 2017న పట్టణాన్ని సందర్శించారు.^[57]

సెప్టెంబరు 2009 భూకంపం - సునామీ

ప్రధాన వ్యాసం: 2009 సమోవా భూకంపం, సునామీ

2009 సెప్టెంబరు 28న 17:48:11 యుటిసికి అమెరికను సమోవా తీరం నుండి 120 మైళ్లు (190 కి.మీ) దూరంలో 8.1 తీవ్రతతో భూకంపం సంభవించింది. తరువాత చిన్న భూకంపాలు సంభవించాయి.^[58]ఇది 2009లో అతిపెద్ద భూకంపం. కెర్మాడెకు-టోంగా సబ్డక్షను జోన్ వెలుపలి భాగంలో భూకంపం సంభవించింది. ఇది పసిఫికు రింగు ఆఫ్ ఫైరు‌లో భాగం, ఇక్కడ భూమి లిథోస్పియర్‌లోని టెక్టోనికు ప్లేట్లు కలుస్తాయి. భూకంపాలు, అగ్నిపర్వత కార్యకలాపాలు సర్వసాధారణం. ఈ భూకంపం సముద్రపు అడుగుభాగం నుండి 11.2 మైళ్లు (18.0 కి.మీ) దిగువన సంభవించింది. సమోవా దీవులు, టోంగాలో సంభవించిన తీవ్ర సునామీని కారణంగా 170 మందికి పైగా మరణించారు.^[59] టుటుయిలా ద్వీపంలో 15 అడుగుల (4.6 మీ) నుండి 20 అడుగుల (6.1 మీ) ఎత్తు వరకు నాలుగు అలలు ఒక మైలు (1.6 కిమీ) వరకు లోతట్టు ప్రాంతాలకు చేరుకున్నట్లు నివేదించబడింది.^[60]^[61]

అమెరికను సమోవాలోని వినాశకరమైన ప్రాంతాలకు 16 అడుగుల × 16 అడుగుల (4.9 మీ × 4.9 మీ) మానవతావాద గుడారాలను అందించడానికి డిఫెన్సు లాజిస్టిక్సు ఏజెన్సీ ఫెడరలు ఎమర్జెన్సీ మేనేజ్మెంటు ‌ఏజెన్సీతో కలిసి పనిచేసింది.

ప్రభుత్వం - రాజకీయాలు

ప్రభుత్వం

ప్రధాన వ్యాసం: అమెరికను సమోవా ప్రభుత్వం

అమెరికను సమోవాను అమెరికా చట్టంలో ఇన్కార్పొరేటెడు కాని భూభాగంగా వర్గీకరించారు; 1929 నాటి రాటిఫికేషను చట్టం ద్వారా యునైటెడు స్టేట్సు అధ్యక్షుడికి అన్ని పౌర, న్యాయ, సైనిక అధికారాలు లభించాయి.^[62] 1951లో ఎగ్జిక్యూటివు ఆర్డరు 10264తో అధ్యక్షుడు హ్యారీ ట్రూమాను ఆ అధికారాన్ని అంతర్గత కార్యదర్శికి అప్పగించారు. 1963 జూన్ 21న ఫగైటువాకు చెందిన పారామౌంటు చీఫు తులి లియాటోను గవర్నరు హెచ్. రెక్స్ లీ ప్రమాణ స్వీకారం చేసి సమోవాను వ్యవహారాల మొదటి కార్యదర్శిగా నియమించారు.^[63] 1967 జూన్ 2న అంతర్గత కార్యదర్శి స్టీవర్టు ఉడాలు అమెరికను సమోవా సవరించిన రాజ్యాంగాన్ని ప్రకటించారు. ఇది 1967 జూలై 1న అమలులోకి వచ్చింది.^[64]

అమెరికను సమోవా 59వ ప్రస్తుత గవర్నరు పులా నికోలా పులా (2025–ప్రస్తుతం)

అమెరికను సమోవా గవర్నరు ప్రభుత్వ అధిపతి అమెరికను సమోవా లెఫ్టినెంటు గవర్నరు‌తో పాటు నాలుగు సంవత్సరాల కాలానికి ఒకే టికెట్టు మీద ‌ప్రజా ఓటు ద్వారా ఎన్నికవుతారు.^[65] గవర్నరు కార్యాలయం ఉటులైలో ఉంది. ^[66]^[67] అమెరికను సమోవా ఒక యుఎస్ భూభాగం కాబట్టి యునైటెడు స్టేట్సు అధ్యక్షుడు దేశాధినేతగా వ్యవహరిస్తారు కానీ ప్రభుత్వంలో ప్రత్యక్ష పాత్ర పోషించరు. అంతర్గత వ్యవహారాల కార్యదర్శి ప్రభుత్వాన్ని పర్యవేక్షిస్తారు. రాజ్యాంగ సవరణలను ఆమోదించే అధికారాన్ని నిలుపుకుంటారు. గవర్నరు వీటోలను న్యాయమూర్తుల నామినేషను‌ను అధిగమిస్తారు. ^[64]

శాసనసభ అధికారం అమెరికను సమోవా ఫోనోకు అప్పగించబడింది. దీనికి రెండు గదులు ఉన్నాయి. ప్రతినిధుల సభలో రెండు సంవత్సరాల పదవీకాలం పనిచేసే 21 మంది సభ్యులు ఉన్నారు. వివిధ జిల్లాల నుండి ప్రజాదరణ పొందిన 20 మంది ప్రతినిధులు. స్వైన్సు ద్వీపం నుండి ఒక ఓటు హక్కు లేని ప్రతినిధి బహిరంగ సమావేశంలో ఎన్నికయ్యారు. సెనేటు‌లో 18 మంది సభ్యులు ఉంటారు. వీరిని దీవుల అధిపతుల ద్వారా, వారి నుండి నాలుగు సంవత్సరాల పదవీకాలానికి ఎన్నుకుంటారు.^[64] ఫోనో ఫాగాటోగోలో ఉంది.^[68]^[67]

అమెరికను సమోవా న్యాయవ్యవస్థ అమెరికను సమోవా హైకోర్టు, జిల్లా కోర్టు గ్రామ కోర్టులతో కూడి ఉంటుంది. ^[69] హైకోర్టు, జిల్లా కోర్టు ఫోనో సమీపంలోని ఫాగాటోగోలో ఉన్నాయి. ^[70]^[71]^[68] హైకోర్టుకు ప్రధాన న్యాయమూర్తి, అసోసియేటు న్యాయమూర్తి నేతృత్వం వహిస్తారు. వీరిని అంతర్గత కార్యదర్శి నియమిస్తారు.^[72] ఇతర న్యాయమూర్తులను ప్రధాన న్యాయమూర్తి సిఫార్సు మీద గవర్నరు నియమిస్తారు. సెనేటు ద్వారా ధృవీకరించబడతారు.^[73]^[74]

రాజకీయాలు

ప్రధాన వ్యాసం: అమెరికన్ సమోవా రాజకీయాలు

ఇవి కూడా చూడండి: అమెరికను సమోవాలో ఎన్నికలు, అమెరికను సమోవాలో రాజకీయ పార్టీ బలం

అమెరికను సమోవా అనేది యునైటెడు స్టేట్సు ఇన్కార్పొరేటెడు, అసంఘటిత భూభాగం దీనిని యుఎస్ అంతర్గత విభాగం ఇన్సులరు వ్యవహారాల కార్యాలయం నిర్వహిస్తుంది. అమెరికను సమోవా రాజ్యాంగం 1966లో ఆమోదించబడింది. 1967లో అమలులోకి వచ్చింది.

అయితే అమెరికా కాంగ్రెసు ఆమోదించిన ఏ ఆర్గానికు చట్టం లేనందున ఇది అసంఘటితంగా ఉన్నప్పటికీ అమెరికా అధ్యక్షుడి వద్ద అధికారాన్ని ఉంచకుండా, అమెరికన్ సమోవా వాస్తవంగా వ్యవస్థీకృతమైంది, దాని రాజకీయాలు అధ్యక్ష ప్రతినిధి ప్రజాస్వామ్య పరాధీనత చట్రంలో జరుగుతాయి. దీని ద్వారా గవర్నరు ప్రభుత్వ అధిపతి, బహుళ-పార్టీ వ్యవస్థ.

కార్యనిర్వాహక అధికారాన్ని గవర్నరు నిర్వహిస్తారు. శాసనసభ రెండు గదులలో శాసనసభ అధికారం ఉంటుంది. అమెరికను రాజకీయ పార్టీలు (రిపబ్లికను, డెమోక్రటికు) అమెరికను సమోవాలో ఉన్నాయి, కానీ కొద్దిమంది రాజకీయ నాయకులు పార్టీలతో పొత్తు పెట్టుకున్నారు. న్యాయవ్యవస్థ కార్యనిర్వాహక, శాసనసభ నుండి స్వతంత్రంగా ఉంటుంది.

సమోవా దీవుల సాంప్రదాయ గ్రామ రాజకీయాలు, "ఫాʻఅమటై", "ఫాʻసామోవా" కూడా ఉన్నాయి. ఇది అమెరికను సమోవా, స్వతంత్ర సమోవాలో కొనసాగుతుంది. ఈ ప్రస్తుత సరిహద్దులను దాటి సంకర్షణ చెందుతుంది. ఫా సమోవా అనేది భాష, ఆచారాలు, ఫా అమాటై అనేది "ఫోనో" (కౌన్సిలు), ప్రధాన వ్యవస్థ, ప్రోటోకాల్‌లు. ఫా అమాటై, ఫోనో సమోవాను రాజకీయ వ్యవస్థ అన్ని స్థాయిలలో కుటుంబం నుండి గ్రామం వరకు, ప్రాంతం వరకు, జాతీయ విషయాల వరకు జరుగుతాయి.

ఐగా అనేది సమోవాను సమాజంలోని కుటుంబ యూనిటు, ఇది కుటుంబం పాశ్చాత్య భావన నుండి భిన్నంగా ఉంటుంది^[75]దీనిలో సంస్కృతి, సామూహిక సామాజిక-రాజకీయ సంస్థ ఆధారంగా "విస్తరించిన కుటుంబం" ఉంటుంది. ఐగా, అధిపతి మతై. మాటై (ప్రధానులు) సంబంధిత విస్తృత కుటుంబం, గ్రామం(ల) ఫోనోలో ఏకాభిప్రాయం ద్వారా ఎన్నుకోబడతారు. మాటైతో తయారు చేయబడిన మాటై, ఫోనో, కుటుంబ మార్పిడి పంపిణీ, సామూహిక భూముల అద్దెపై నిర్ణయం తీసుకుంటాయి. అమెరికను సమోవా, స్వతంత్ర సమోవాలోని మెజారిటీ భూములు మతపరమైనవి. ఒక మతాయి ఒక చిన్న కుటుంబ సమూహాన్ని లేదా ద్వీపాలను దాటి అమెరికన్ సమోవా, స్వతంత్ర సమోవా రెండింటినీ విస్తరించిన గొప్ప విస్తృత కుటుంబాన్ని సూచిస్తుంది.

2010లో ఓటర్లు ప్రాదేశిక రాజ్యాంగానికి చేసిన సవరణల ప్యాకేజీని తిరస్కరించారు. ఇది ఇతర విషయాలతోపాటు, సమోవా వంశపారంపర్యంగా ఉంటేనే యుఎస్ పౌరులు శాసనసభ్యులుగా ఉండటానికి వీలు కల్పించింది.

2012లో గవర్నరు యుఎస్ కాంగ్రెసు‌కు అమెరికను సమోవా ప్రతినిధి ఎని ఫాలియోమావేగా ఇద్దరూ ప్రజలు స్వాతంత్ర్యం కాకపోయినా స్వయంప్రతిపత్తి వైపు అడుగులు వేయడాన్ని పరిగణించాలని పిలుపునిచ్చారు. దీనికి మిశ్రమ స్పందన లభించింది.^[76]^[77]

జాతీయత

మరిన్ని సమాచారం: తువా వర్సెసు యునైటెడు స్టేట్సు

ఇమ్మిగ్రేషను అండు నేషనాలిటీ యాక్టు (ఐఎన్‌ఎ) ప్రకారం స్వైన్సు ద్వీపంలో జన్మించిన వారితో సహా అమెరికను సమోవాలో జన్మించిన ప్రజలు "జాతీయులు కానీ పుట్టుకతోనే యునైటెడు స్టేట్సు పౌరులు కాదు". .^[78]^[79]^[80]ఈ దీవులలో దేనిలోనైనా ఒక బిడ్డ ఏదైనా అమెరికా పౌరుడికి జన్మించినట్లయితే ఆ బిడ్డను జాతీయుడిగా జనన సమయంలో యునైటెడు స్టేట్సు పౌరుడిగా పరిగణిస్తారు.^[81] అన్ని అమెరికా జాతీయులు యునైటెడు స్టేట్సు‌లోని అన్ని ప్రాంతాలలో నివసించడానికి చట్టబద్ధమైన హక్కులను కలిగి ఉంటారు. మూడు నెలల నివాసం తర్వాత రుసుము చెల్లించడం, ఇంగ్లీషు, పౌర శాస్త్రాలలో పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత సాధించడం, అమెరికాకు విధేయత ప్రమాణం చేయడం ద్వారా సహజీకరణ ద్వారా పౌరసత్వం కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.^[82] ప్రత్యేకంగా అమెరికా పౌరసత్వం అవసరమయ్యే కొన్ని ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో తప్ప అన్ని అమెరికా జాతీయులకు కూడా అమెరికాలో పని చేసే హక్కు ఉంది.

అమెరికను సమోవా వాసులకు పౌరసత్వం ఇవ్వాలా వద్దా అనే ప్రశ్న అమెరికను సమోవాలో వివాదాస్పదంగా ఉంది. అమెరికను సమోవా ప్రభుత్వం ప్రస్తుతం దీనిని వ్యతిరేకిస్తోంది.^[83]^[84] పౌరసత్వాన్ని వ్యతిరేకించే వారు అమెరికను సమోవా ప్రత్యేకమైన రాజకీయ వ్యవస్థ, భూమి యాజమాన్య ఆచారాలను సమాఖ్య న్యాయమూర్తులు రద్దు చేయడానికి దారితీస్తుందని ఆందోళన చెందుతున్నారు. దీనిలో భూమిని పొందాలంటే సమోవా వంశపారంపర్యంగా కనీసం 50% మంది ఉండాలి. భూమి యాజమాన్యం స్థానిక కుటుంబాలు. మాటాయి‌లచే నియంత్రించబడుతుంది. ^[84] పౌరసత్వాన్ని సమర్థించే వారు చట్టం తమ మీద అన్యాయంగా వివక్ష చూపుతుందని వారి ఓటు హక్కులు అనేక ప్రభుత్వ రంగ వృత్తులలో సేవ చేసే సామర్థ్యాన్ని పరిమితం చేస్తుందని పేర్కొన్నారు. ^[83]

2012లో అమెరికను సమోవా వాసుల బృందం తువావా వర్సెసు యునైటెడు స్టేట్సు కేసులో అమెరికను సమోవా వాసులకు జన్మహక్కు పౌరసత్వాన్ని గుర్తించాలని కోరుతూ సమాఖ్య ప్రభుత్వం మీద దావా వేసింది. ఫెడరలు కోర్టులో దాఖలు చేసిన అమికసు క్యూరీ బ్రీఫు‌లో, అమెరికను సమోవా కాంగ్రెసు సభ్యుడు ఫాలియోమావేగా పద్నాలుగో సవరణ పౌరసత్వ నిబంధన ఇన్కార్పొరేటెడు భూభాగాల్లో జన్మించిన యునైటెడు స్టేట్సు జాతీయులకు జన్మహక్కు పౌరసత్వాన్ని విస్తరించదని చట్టపరమైన వివరణను సమర్థించారు.^[85]^[86] 2015 జూన్‌లో కొలంబియా డిస్ట్రిక్టు కోసం యుఎస్ కోర్టు ఆఫ్ అప్పీల్సు, ఇన్కార్పొరేటెడు కాని ప్రాంతాలలో జన్మించిన వ్యక్తులకు పద్నాలుగో సవరణ పౌరసత్వ హామీలు వర్తించవని ధృవీకరించింది. ఒక సంవత్సరం తర్వాత యుఎస్ సుప్రీం కోర్టు దిగువ కోర్టు నిర్ణయాన్ని సమీక్షించడానికి నిరాకరించింది.^[87]

2019 డిసెంబరులో యుఎస్ డిస్ట్రిక్టు జడ్జి క్లార్కు వాడూప్సు 8 యు.ఎస్.సి. § 1408(1)ని ముఖాముఖిగా రాజ్యాంగ విరుద్ధమని కొట్టివేసారు, "అమెరికను సమోవాలో జన్మించిన వ్యక్తులు పద్నాలుగో సవరణ పౌరసత్వ నిబంధన ప్రకారం యునైటెడు స్టేట్సు పౌరులు" అని తీర్పు చెప్పారు.^[88] కానీ పదవ సర్క్యూటు కోసం యునైటెడు స్టేట్సు కోర్టు ఆఫ్ అప్పీల్సు జిల్లా కోర్టు తీర్పును తిప్పికొట్టి శాసనాన్ని రాజ్యాంగబద్ధంగా నిర్ధారించింది.^[89] 2021 జూలై 20న అమెరికను సమోవా శాసనసభ ఏకగ్రీవంగా 10వ సర్క్యూటు కోర్టు నిర్ణయాన్ని తిప్పికొట్టడానికి మద్దతుగా ఒక తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది. ^[90]

ఓటు హక్కులు

అమెరికా జాతీయులుగా అమెరికను సమోవా వాసులు ఆ ప్రాంతంలోని స్థానిక ఎన్నికలలో ఓటు వేయవచ్చు; అయితే వారు యునైటెడు స్టేట్సు‌లోని ఇతర ప్రాంతాలలో నివసిస్తుంటే వారు యుఎస్ పౌరులుగా మారకపోతే సమాఖ్య, రాష్ట్ర లేదా స్థానిక ఎన్నికలలో ఓటు వేయడానికి వారికి అనుమతి లేదు. అమెరికను సమోవా వాసులు నేరుగా ఎన్నుకోబడే ఏకైక సమాఖ్య కార్యాలయం యునైటెడు స్టేట్సు ప్రతినిధుల సభకు ఓటు హక్కు లేని ప్రతినిధత్వం వహించవచ్చు.^[91]1978లో ప్రతినిధి కార్యాలయం సృష్టించబడినప్పటి నుండి ముగ్గురు వ్యక్తులు ఈ స్థానాన్ని ఆక్రమించారు: డెమొక్రాటు ఫోఫో ఐయోసెఫా ఫితి సునియా (1981–1988); డెమొక్రాటు ఎని ఫాలియోమావేగా (1989–2015); రిపబ్లికను అమువా అమటా రాడేవాగెను (2015–)^[92] అమెరికను సమోవా వాసులు కూడా పక్షపాత అధ్యక్ష ప్రాథమికాలలో పాల్గొంటారు, అలాగే డెమోక్రటికు, రిపబ్లికను జాతీయ సమావేశాలకు ప్రతినిధులను పంపుతారు.^[93]

వలస

యుఎస్ భూభాగాలలో ప్రత్యేకమైన అమెరికను సమోవాకు దాని స్వంత వలస చట్టం ఉంది. ఇది యునైటెడు స్టేట్సు‌లోని ఇతర ప్రాంతాలలో వర్తించే చట్టాల నుండి వేరుగా ఉంటుంది. యుఎస్ జాతీయులు అమెరికను సమోవాలో స్వేచ్ఛగా నివసించవచ్చు.^[d] అమెరికను సమోవాను ప్రభుత్వం, దాని ఇమ్మిగ్రేషను కార్యాలయం ద్వారా, దీవులకు విదేశీ పౌరుల వలసలను నియంత్రిస్తుంది.^[96] కుటుంబ లేదా ఉపాధి స్పాన్సర్షిప్పు ఆధారంగా అమెరికను సమోవాకు వలస కోసం ప్రత్యేక దరఖాస్తు ఫారం‌లు ఉన్నాయి.^[97]

శాశ్వతంగా నివసించే అన్ని ఇతర యుఎస్ అధికార పరిధిల మాదిరిగా కాకుండా (రాష్ట్రాలు, డిస్ట్రిక్టు ఆఫ్ కొలంబియా, ప్యూర్టో రికో, యునైటెడ్ స్టేట్స్ వర్జిన్ ఐలండ్స్, గుయాం, ఉత్తర మరియానా దీవులు), యుఎస్ ఇమ్మిగ్రేషన్ జాతీయత చట్టం ప్రయోజనాల కోసం అమెరికను సమోవాను యుఎస్ రాష్ట్రంగా పరిగణించరు.^[98] ఫలితంగా, అమెరికన్ సమోవాకు వలస వచ్చినవారు మరొక యుఎస్ అధికార పరిధిలో శాశ్వత నివాసం లేకుండా, యుఎస్ పౌరసత్వం లేదా యుఎస్ జాతీయత కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి ఎటువంటి మార్గం లేదు. .^[99]^[100] అదనంగా యునైటెడు స్టేట్సు‌లో చట్టబద్ధమైన శాశ్వత నివాసం ఉన్న విదేశీ పౌరులు అమెరికను సమోవాలో నివసించడానికి తరలివెళ్లినట్లయితే వారు దానిని విడిచిపెట్టినట్లు పరిగణించబడవచ్చు. అక్కడ గడిపిన సమయం సహజీకరణ కోసం అవసరమైన యుఎస్ ఉనికి కాలంలో లెక్కించబడదు.^[101]

యుఎస్ పౌరసత్వం లేని యుఎస్ జాతీయులు (చాలా మంది అమెరికను సమోవాన్ల స్థితి) వలస పరిమితులు లేకుండా యునైటెడ్ స్టేట్సు‌లోని అన్ని ప్రాంతాలలో నివసించే హక్కును కలిగి ఉంటారు. యునైటెడు స్టేట్స్‌కు వలస వెళ్ళడానికి విదేశీ కుటుంబ సభ్యులను స్పాన్సరు చేయడానికి చట్టబద్ధమైన శాశ్వత నివాసితుల మాదిరిగానే వారికి కూడా హక్కులు ఉన్నాయి (వారు జీవిత భాగస్వాములు, అవివాహిత పిల్లలను స్పాన్సరు చేయవచ్చు), కానీ యుఎస్ పౌరులకు (వారు తల్లిదండ్రులు, వివాహిత పిల్లలు, తోబుట్టువులను కూడా స్పాన్సరు చేయవచ్చు) ఉన్న హక్కులు ఉండవు.^[102]

భూ యాజమాన్యం

అమెరికను సమోవాను చట్టం ప్రకారం భూమి యాజమాన్యం జాతిపరమైన పరిమితులకు లోబడి ఉంటుంది.^[103] 1900 నుండి భూమి యాజమాన్యంలో మూడు ప్రధాన వర్గాలు ఉన్నాయి: స్థానిక, వ్యక్తిగత, ఫ్రీహోల్డు. ఈ భూభాగంలోని మొత్తం భూమిలో 90% కంటే ఎక్కువ ఉన్న స్థానిక భూమి ఒక వ్యక్తి ప్రైవేటు యాజమాన్యానికి విరుద్ధంగా అయిగలు సామూహిక యాజమాన్యంలో ఉన్న భూమి. మొత్తంలో 2% మాత్రమే ఉన్న ఫ్రీహోల్డు భూమి 1900లో అమెరికా ఈ భూభాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకునే ముందు విదేశీయులకు మంజూరు చేయబడిన భూమి. దీని యజమానులు స్థానిక లేదా వ్యక్తిగత భూమి స్థితికి తిరిగి రావాలని ఎంచుకోలేదు.^[104]^[105]

అమెరికను సమోవా కోడు (వ్యాఖ్యానించబడింది) సగం కంటే తక్కువ స్థానిక సమోవాను రక్తం ఉన్న ఏ వ్యక్తికైనా ఫ్రీహోల్డు భూమి కాకుండా ఇతర భూమి యాజమాన్యాన్ని (అమ్మకం ద్వారా లేదా ఇతరత్రా) బదిలీ చేయడాన్ని నిషేధిస్తుంది. ఈ సందర్భంలో అమెరికను, పశ్చిమ సమోవా రెండూ ఉన్నాయి.^[106] అదనంగా ఏదైనా స్థానిక (కమ్యూనలు) భూమి యాజమాన్యాన్ని పూర్తి రక్తసంబంధమైన స్థానిక సమోవాను కాని వ్యక్తికి బదిలీ చేయడం నిషేధించబడింది: ఇందులో ఏదైనా స్థానికేతర రక్తం ఉన్న వ్యక్తి కూడా ఉంటారు. వారు సగం కంటే ఎక్కువ స్థానిక సమోవాను అయినప్పటికీ ఈ నిషేధం ఉంటుంది.^[107]^[108]

క్రాడికు వర్సెసు టెరిటోరియలు రిజిస్ట్రారు, 1 ఎఎం. సమోవా 2డి. 10, 14 (1980)లో అమెరికను సమోవా హైకోర్టు అప్పీలేటు డివిజను ఈ చట్టాలు జాతి ఆధారంగా వర్గీకరణను సృష్టించినప్పటికీ అవి యుఎస్ రాజ్యాంగం, సవరించిన అమెరికను సమోవాను రాజ్యాంగంలో ఉన్న సమాన రక్షణ, తగిన ప్రక్రియ హామీలను ఉల్లంఘించలేదని పేర్కొంది. అమెరికను సమోవాను సంస్కృతికి భూమి యాజమాన్యం, సామూహిక యాజమాన్య నిర్మాణం కీలకత్వం సమోవాను భూమి సంస్కృతిని పరిరక్షించడంలో అమెరికను సమోవాను ప్రభుత్వం కీలకమైన ఆసక్తిని ప్రదర్శించడం దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రశ్నలోని చట్టాలు వివక్షతతో కూడినది కాకుండా సరైన లక్ష్యాన్ని అనుసరించాయని ఆ లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి అవసరమైనవనిగా సమర్థించబడ్డాయని అందువల్ల రాజ్యాంగబద్ధమైనవని కోర్టు కనుగొంది.^[109]

పొరుగున ఉన్న సమోవా పేరు పెట్టడం మీద అధికారిక నిరసన

సమోవాలోని అమెరికా రాయబార కార్యాలయం ఇలా పేర్కొంది: "1997 జూలైలో దేశం పేరును పశ్చిమ సమోవా నుండి సమోవాగా మార్చడానికి రాజ్యాంగాన్ని సవరించారు. 1976లో సంస్థలో చేరినప్పటి నుండి సమోవాను ఐక్యరాజ్యసమితిలో సమోవా అని పిలుస్తారు. పొరుగున ఉన్న అమెరికా భూభాగం అయిన అమెరికను సమోవా ఈ మార్పు దాని స్వంత సమోవా గుర్తింపును తగ్గిస్తుందని భావించి ఈ చర్యను నిరసించింది. అమెరికను సమోవా వాసులు ఇప్పటికీ పశ్చిమ సమోవా, పశ్చిమ సమోవా వాసులు అనే పదాలను ఉపయోగిస్తున్నారు."^[110]

పరిపాలనా విభాగాలు

అమెరికను సమోవా పరిపాలనాపరంగా మూడు జిల్లాలు వెస్ట్రను డిస్ట్రిక్టు, అమెరికను సమోవా(పశ్చిమ), అమెరికన్ సమోవా (తూర్పు జిల్లా),తూర్పు మను (ఒకినాయా), రెండు "అసంఘటిత" అటాల్సు, స్వైన్సు ఐలాండు, జనావాసాలు లేని రోజు అటోలుగా విభజించబడింది. జిల్లాలు కౌంటీలు, గ్రామాలుగా విభజించబడ్డాయి. పాగో పాగో, తరచుగా అమెరికను సమోవా రాజధానిగా పేర్కొనబడింది.

ప్రధాన వ్యాసం: అమెరికను సమోవా పరిపాలనా విభాగాలు

అమెరికను సమోవా పరిపాలనాపరంగా మూడు జిల్లాలుగా విభజించబడింది - పశ్చిమ, తూర్పు, మనువా - రెండు "అసంఘటిత" అటోల్సు, స్వైన్సు ఐలాండు, జనావాసాలు లేని రోజు అటోలు. జిల్లాలు కౌంటీలు గ్రామాలుగా విభజించబడ్డాయి. పాగో పాగో, తరచుగా అమెరికను సమోవా రాజధానిగా ఉదహరించబడుతుంది. ^[b]అతిపెద్ద గ్రామాలలో ఒకటి; ఇది మాఓపుటాసి కౌంటీలోని టుటుయిలా ద్వీపం మధ్య భాగంలో ఉంది.

భౌగోళిం

ఓషియానియా భౌగోళిక ప్రాంతంలో ఉన్న అమెరికను సమోవా దక్షిణ అర్ధగోళంలో యునైటెడు స్టేట్సు రెండు ఆస్తులలో ఒకటి. మరొకటి జార్విస్ ద్వీపం. దీని మొత్తం భూభాగం 76.1 చదరపు మైళ్ళు (197.1 కిమీ2) - వాషింగ్టను, డి.సి. కంటే కొంచెం పెద్దది. ఇందులో ఐదు కఠినమైన, అగ్నిపర్వత ద్వీపాలు, రెండు పగడపు ద్వీపాలు ఉన్నాయి.^[117]

ఐదు అగ్నిపర్వత ద్వీపాలు టుటుయిలా, ఔనుʻయు, ఓఫు, ఒలోసెగా, టాʻయు. పగడపు ద్వీపాలు స్వైన్సు, రోజ్ అటోలు. ఏడు ద్వీపాలలో రోజ్ అటోలు మాత్రమే జనావాసాలు లేనిది; ఇది మెరైను నేషనలు మాన్యుమెంటుగా ఉంది. అమెరికను సమోవా భూమధ్యరేఖకు పద్నాలుగు డిగ్రీల దిగువన యునైటెడు స్టేట్సు దక్షిణాన ఉంది.^[118]

దక్షిణ పసిఫికు మహాసముద్రంలో దాని స్థానం కారణంగా నవంబరు, ఏప్రిలు మధ్య తరచుగా ఉష్ణమండల తుఫానులు దీనిని తాకుతాయి. రోజ్ అటోలు భూభాగం తూర్పు చివరన ఉంది. అమెరికను సమోవా రోజ్ అటోలు యునైటెడు స్టేట్సు దక్షిణ చివరన ఉంది.^[119] అమెరికను సమోవా జాతీయ ఉద్యానవనానికి నిలయంగా ఉంది.

ఎత్తైన పర్వతాలు: లాటా పర్వతం (టా'యు), 3,170 అడుగులు (970 మీ); మాటాఫావో శిఖరం, 2,141 అడుగులు (653 మీ); పియుమాఫువా (ఒలోసెగా), 2,095 అడుగులు (639 మీ); తుముటుము (ఓఫు), 1,621 అడుగులు (494 మీ). రెయిన్మేకరు ‌అనే మారుపేరుతో పిలువబడే మౌంటు పియోవా 1,718 అడుగులు (524 మీ) ఎత్తులో ఉంది.^[24]^: 3 అమెరికను సమోవా 3,000 అడుగులు (910 మీ) ఎత్తులో ఉన్న ప్రపంచంలోని ఎత్తైన సముద్రపు కొండలలో కొన్నింటికి నిలయంగా ఉంది.^[120]

వైలులు సముద్రమట్టం చురుకైన నీటిలో మునిగి ఉన్న అగ్నిపర్వతం.ఇది అమెరికను సమోవాలోని టా'యుకు తూర్పున 28 మైళ్ళు (45 కి.మీ) దూరంలో ఉంది. దీనిని 1975లో కనుగొన్నారు అప్పటి నుండి దీనిని అంతర్జాతీయ శాస్త్రవేత్తల బృందం అధ్యయనం చేసింది.అది భూమి ప్రాథమిక ప్రక్రియలను అర్థం చేసుకోవడానికి దోహదపడింది.^[121] వైలులు శిఖరాగ్ర బిలం లోపల పెరుగుతున్న చురుకైన నీటి అడుగున అగ్నిపర్వత కోను. దీనికి సమోవా యుద్ధ దేవత నఫానువా పేరు పెట్టారు.

అమెరికను సమోవాలో అటవీ విస్తీర్ణం మొత్తం భూభాగంలో దాదాపు 86%. ఇది 2020లో 17,130 హెక్టార్ల (హెక్టార్లు) అటవీ ప్రాంతంతో సమానం. ఇది 1990లో 18,070 హెక్టార్ల (హెక్టార్లు) నుండి తగ్గింది. 2020లో సహజంగా పునరుత్పత్తి చెందుతున్న అడవి 17,130 హెక్టార్లు (హెక్టార్లు). నాటిన అడవి 0 హెక్టార్లు (హెక్టార్లు) విస్తరించి ఉంది. సహజంగా పునరుత్పత్తి చెందుతున్న అడవిలో 1% ప్రాథమిక అడవి (మానవ కార్యకలాపాలకు స్పష్టంగా కనిపించే సూచనలు లేని స్థానిక వృక్ష జాతులను కలిగి ఉంటుంది) దాదాపు 15% అటవీ ప్రాంతం రక్షిత ప్రాంతాలలో కనుగొనబడింది. 2015 సంవత్సరానికి అటవీ ప్రాంతంలో 0% ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలో ఉందని 100% ప్రైవేటు యాజమాన్యంలో ఉంది. 0% యాజమాన్యం ఇతర లేదా తెలియనివిగా జాబితా చేయబడిందని నివేదించబడింది.^[122]^[123]

అమెరికను సమోవా రెండు భూసంబంధ పర్యావరణ ప్రాంతాలలో ఉంది: సమోవా ఉష్ణమండల తేమ అడవులు, పశ్చిమ పాలినేషియను ఉష్ణమండల తేమ అడవులు.^[124]

వాతావరణం

అమెరికను సమోవాలో ఏడాది పొడవునా ఉష్ణమండల వాతావరణం ఉంటుంది. రెండు విభిన్న ఋతువులు;తడి కాలం, పొడి కాలం. వర్షాకాలం సాధారణంగా డిసెంబరు - మార్చి మధ్య ఉంటుంది. పొడి కాలం ఏప్రిల్ - సెప్టెంబరు వరకు ఉంటుంది. ఏడాది పొడవునా సగటు రోజువారీ ఉష్ణోగ్రత 81–83 °F (27–28 °C) ఉంటుంది.

వాతావరణ మార్పులు

వాతావరణం వెచ్చగా, ఉష్ణమండలంగా, తేమతో ఉంటుంది. సగటున 80 ° ఫారెహ్హీటు 26.7 ° సెల్షియసు ఉంటుంది. సంవత్సరంలో సుమారు 15 ° ఫారెహ్హీటు 8 °సెల్షియసు వైవిధ్యంతో ఉంటుంది. జూన్ నుండి సెప్టెంబరు వరకు ఉండే దక్షిణ అర్ధగోళ శీతాకాలం సంవత్సరంలో అత్యంత చల్లని సమయం. డిసెంబరు నుండి మార్చి వరకు ఉండే వేసవి నెలలు వేడి ఉష్ణోగ్రతలను కలిగిస్తాయి. ఏప్రిల్ నుండి నవంబరు వరకు ఉండే నెలలను "పొడి" కాలంగా పరిగణిస్తారు. అయితే ఏడాది పొడవునా దాదాపు ప్రతిరోజూ తూర్పు నుండి వీచే వాణిజ్య గాలుల ద్వారా వీచే మేఘాల తర్వాత వర్షం పడుతుంది. పాగో పాగో ప్రాంతంలోని పర్వతాలు పాగో పాగో హార్బరు పైన నిలబడి ఈ మేఘాలను పట్టుకుంటాయి. అవి సంవత్సరానికి సగటున 200 అంగుళాలు (5,100 మిల్లీమీటర్లు) వర్షపాతం కలిగిస్తాయి.^[24]^: 4

అమెరికను సమోవాలో వాతావరణ మార్పు వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది. దీనికి కారణం అమెరికను సమోవాలోని యుఎస్ భూభాగంలో వాతావరణ కార్బను డయాక్సైడు‌లో మానవజన్య పెరుగుదల. అమెరికను సమోవా ఎన్విరాన్మెంటలు ‌ప్రొటెక్షను ఏజెన్సీ (ఎఎస్‌ఇపిఎ) ఈ భూభాగం "పెళుసైన పర్యావరణ వ్యవస్థను కలిగి ఉంది" అని పేర్కొంది. ఇది "ప్రత్యక్షంగా వెంటనే ప్రపంచ వాతావరణ మార్పు ద్వారా ప్రభావితమవుతుంది".^[125] మానవ హక్కుల కొలత ^[126] వాతావరణ సంక్షోభం అమెరికను సమోవాలో మానవ హక్కుల పరిస్థితులను కొద్దిగా దిగజార్చిందని కనుగొంది (6లో 2.3).^[127] వాతావరణ సంక్షోభం తీరప్రాంతాలు, మత్స్యకారులు, వనరుల లభ్యతను ప్రభావితం చేసిందని కొద్దిమంది వ్యక్తులు మాత్రమే వాతావరణ సంక్షోభాన్ని ప్రస్తుత మానవ హక్కుల పరిస్థితులతో అనుసంధానించగలరని మానవ హక్కుల నిపుణులు అందించారు. ^[128]

ఆర్థిక వ్యవస్థ

అమెరికను సమోవా ఆర్థిక ఆరోగ్యం ఇతర జనాభా కలిగిన యుఎస్ భూభాగాలలోని ధోరణులను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇవి సమాఖ్య కేటాయింపుల మీద ఆధారపడి ఉంటాయి. కాంగ్రెసు కేటాయింపులు, వర్గీకరణ గ్రాంట్లు, సామాజిక భద్రత చెల్లింపులు, సైన్యం నుండి పదవీ విరమణ చేసిన సమోవా వాసులకు చెల్లింపుల ద్వారా ఫెడరలు డాలర్లు ఆర్థిక వ్యవస్థలోకి ప్రవేశిస్తాయి. ట్యూనా క్యానింగు అమెరికను సమోవా ఆర్థిక వ్యవస్థకు వెన్నెముక. క్యానరీ ఉపాధి, స్థానిక సహాయక వ్యాపారాలు ప్రాదేశిక ప్రభుత్వానికి అదనపు ఆదాయాన్ని అందిస్తాయి. 1960ల మధ్యలో అమెరికను సమోవాలో పర్యాటక పరిశ్రమను అభివృద్ధి చేయడానికి ప్రయత్నాలు ప్రారంభమయ్యాయి. అస్థిరమైన విమానయాన సేవలు. తగినంత నాణ్యమైన వసతి సౌకర్యాలు లేకపోవడం, ఆతిథ్య, పర్యాటక పరిశ్రమలలో బాగా శిక్షణ పొందిన కార్మికులు లేకపోవడం వంటి సమస్యల కారణంగా ప్రయత్నాలు ఆలస్యం అయ్యాయి. వ్యవసాయం, చేపలు పట్టడం ఇప్పటికీ స్థానిక కుటుంబాలకు జీవనోపాధిని అందిస్తున్నాయి.^[24]^: 8–9

అమెరికను సమోవాలో కొంతమంది యు.ఎస్. సభ్యులు తప్ప కొంతమంది యాక్టివు డ్యూటీ సైనిక సిబ్బంది మాత్రమే ఉన్నారు. కోస్టు గార్డు, సైనిక నియామకులు, పీలే ఆర్మీ రిజర్వు యూనిటు‌లోని కొంతమంది పూర్తి-సమయ సహాయ సిబ్బంది ఈ సౌకర్యాన్ని నిర్వహిస్తారు. కేడర్, శిక్షణ, లాజిస్టిక్సు మద్దతును అందిస్తారు. పీలే యుఎస్ ఆర్మీ రిజర్వు సెంటరు టఫునాలో ఉంది,^[129] యు.ఎస్. ఆర్మీ, యునైటెడు స్టేట్సు మెరైను కార్ప్సు నియామక కేంద్రం ఒకినా ఊలిలో ఉంది.

పెలే వద్ద ఆరు ఆర్మీ రిజర్వు యూనిట్లు ఉన్నాయి:^[130]

బ్రావో కంపెనీ 100వ బెటాలియను, 442వ పదాతిదళం
చార్లీ కంపెనీ, 100వ బెటాలియను, 442వ పదాతిదళం
411వ ఫార్వర్డు సపోర్టు కంపెనీ (ఇంజనీర్)
USAR థియేటరు సపోర్టు గ్రూపు డిటాచ్మెంటు ‌అమెరికను సమోవా
1వ తరలింపు/మార్చురీ ప్లాటూను, 2వ ప్లాటూను, 962వ క్వార్టర్మాస్టరు కంపెనీ
127వ చాప్లిను డిటాచ్మెంటు ‌

ప్రభుత్వ రంగ ఉద్యోగులలో అత్యధికులు అమెరికన్ సమోవా ప్రాదేశిక ప్రభుత్వం కోసం పనిచేస్తున్నారు. ఒక ట్యూనా క్యానరీ స్టారు క్రిస్టు, ఇది ప్రతి సంవత్సరం యునైటెడు స్టేట్సు‌కు అనేక వందల మిలియను డాలర్ల విలువైన క్యాన్డు ట్యూనాను ఎగుమతి చేస్తుంది. 2007 ప్రారంభంలో కాంగ్రెసులో కనీస వేతనం బిల్లులో ప్రస్తావించబడనందున కాంగ్రెసులో సమోవా ఆర్థిక వ్యవస్థ గురించి హైలైటు చేయబడింది. రాబోయే పెంపుదల నుండి దీనికి ఎటువంటి మినహాయింపు ఇవ్వబడలేదు. ఇది సమోవా ఆర్థిక వ్యవస్థకు అన్యాయమని ఆయన నిరసన తెలిపారు. హౌసు స్పీకరు నాన్సీ పెలోసి మొదట మినహాయింపు కోసం తన అభ్యర్థనను ఆమోదించారు. కానీ ట్యూనా ప్యాకింగు కంపెనీ చికెను ఆఫ్ ది సీ తన జిల్లాలో ఉన్నందున, ప్రత్యేక ప్రయోజనాలకు సేవ చేస్తున్నట్లు ఆరోపణలు రావడంతో వెనక్కి తగ్గారు. చికెను ఆఫ్ ది సీ, అనుబంధ సంస్థ అయిన సమోవా ప్యాకింగు 2009లో మూసివేయబడింది. కనీస వేతనం పెరుగుదల, పెరుగుతున్న విదేశీ పోటీ రెండింటినీ "ప్రధాన కారణం"గా పేర్కొంది. సమోవాలో కనీస వేతనం చాలా చర్చనీయాంశంగా ఉంది. దీనిని సమోవా ప్రభుత్వం, చాంబరు ఆఫ్ కామర్సు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించాయి. వ్యాపారాలు, కార్మికులు సూక్ష్మ వైవిధ్యమైన అభిప్రాయాలను కలిగి ఉన్నారు. .^[131]^[132]

జిడిపి

2002 నుండి 2007 వరకు అమెరికను సమోవా వాస్తవ స్థూల దేశీయోత్పత్తి సగటు వార్షిక రేటు 0.4 శాతం పెరిగింది. వాస్తవ జిడిపి వార్షిక వృద్ధి రేట్లు −2.9 శాతం నుండి +2.1 శాతం వరకు ఉన్నాయి. వాస్తవ జిడిపి వృద్ధి రేటులో అస్థిరతకు ప్రధానంగా డబ్బాల్లోని ట్యూనా ఎగుమతుల్లో మార్పులు కారణమయ్యాయి. ఈ కాలంలో అమెరికను సమోవాలో ట్యూనా క్యానింగు పరిశ్రమ అతిపెద్ద ప్రైవేటు యజమాన్యం నిర్వహించేది. 2017లో అమెరికను సమోవాలో జిడిపి 5.8% తగ్గింది. కానీ 2018లో అది 2.2% పెరిగింది.^[133]

అమెరికన్ సమోవా కోసం సారాంశ గణాంకాలు
	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2002–2007 ఎఎజిఆర్ ఎ
జిడిపి బి	536	527	553	550	548	532	−0.1%
వాస్తవ జిడిపి సి	527	535	539	550	534	537	0.4%
జనాభా డి	60,800	62,600	64,100	65,500	66,900	68,200	2.3%
వాస్తవ తలసరి జిడిపి	8,668	8,546	8,409	8,397	7,982	7,874	−1.9%

ఎ సగటు వార్షిక వృద్ధి రేటు.
బి మిలియన్ల డాలర్లలో.
సి 2005 మిలియన్ల డాలర్లలో.
డి మూలం: 2008 అమెరికను సమోవా స్టాటిస్టికలు ఇయర్బుక్కు.

2002 నుండి 2007 వరకు అమెరికను సమోవా జనాభా సగటు వార్షిక రేటు 2.3 శాతం పెరిగింది. తలసరి వాస్తవ జిడిపి సగటు వార్షిక రేటు 1.9 శాతం తగ్గింది.

ఉపాధి

వ్యవసాయ ఉత్పత్తి దేశీయ అవసరాలను తీరుస్తుంది. పండ్లు, కూరగాయలలో కొద్ది భాగం మాత్రమే ఎగుమతి చేయబడుతుంది. 2013 నాటికి గణాంకాల ప్రకారం దిగుమతి, ఎగుమతి మధ్య నిష్పత్తి దాదాపు సమతుల్యంగా ఉంది. చాలా మంది నివాసితులు ప్రధాన భూభాగంలో నివసిస్తున్న బంధువుల నుండి లేదా సమాఖ్య సబ్సిడీల నుండి బదిలీ చెల్లింపుల మీద ఆధారపడతారు.^[134]

నిరుద్యోగ రేటు 2005లో 29.8%గా ఉంది కానీ 23.8%కి మెరుగుపడింది.

2005లో నిరుద్యోగిత రేటు 29.8%గా ఉంది కానీ 2010 నాటికి 23.8%కి మెరుగుపడింది. 2020లో అమెరికను సమోవా జిడిపి $709 మిలియన్లు. ^[5] 2016 నాటికి దాని తలసరి జిడిపి (పిపిపి) $11,200 ^[3]

కనీస వేతనం

1938 నాటి ఫెయిరు లేబరు స్టాండర్డ్సు యాక్టు దాని పరిమిత ఆర్థిక వ్యవస్థను పేర్కొంటూ, దాని ప్రారంభం నుండి అమెరికను సమోవాకు ప్రత్యేక నిబంధనలు ఉన్నాయి.^[135] అమెరికను సమోవాను వేతనాలు ప్రత్యేక పరిశ్రమ కమిటీ రెండు సంవత్సరాలకు ఒకసారి సమావేశం అయ్యే సిఫార్సుల మీద ఆధారపడి ఉంటాయి.^[136] మొదట్లో ఈ చట్టం ఇతర భూభాగాలకు సంబంధించిన నిబంధనలను కలిగి ఉంది. ఆ భూభాగాలు మరింత వైవిధ్యమైన ఆర్థిక వ్యవస్థలను అభివృద్ధి చేయడంతో ఈ నిబంధనలు దశలవారీగా తొలగించబడ్డాయి.^[137]

2007లో 2007 నాటి న్యాయమైన కనీస వేతన చట్టం ఆమోదించబడింది. 2007లో అమెరికను సమోవాలో కనీస వేతనాన్ని గంటకు 50¢ పెంచింది. ఆ తర్వాత ప్రతి సంవత్సరం అమెరికను సమోవాలో కనీస వేతనం ఫెడరలు కనీస వేతనం యునైటెడు స్టేట్సు‌లో గంటకు $7.25కి సమానం అయ్యే వరకు ప్రతి గంటకు మరో 50¢ పెంచింది.^[138] కనీస వేతన పెంపునకు ప్రతిస్పందనగా చికెను ఆఫ్ ది సీ ట్యూనా క్యానింగు ప్లాంటు 2009లో మూసివేయబడింది. ఈ ప్రక్రియలో 2,041 మంది ఉద్యోగులను తొలగించారు.^[139] అమెరికను సమోవాలోని మరో ప్రధాన ట్యూనా క్యానింగు ప్లాంటు స్టార్కిస్టు ఇది 2010 ఆగస్టులో కార్మికులను తొలగించడం ప్రారంభించింది. కనీస వేతనాల పెరుగుదల. ఇతర పెరుగుతున్న నిర్వహణ ఖర్చుల కారణంగా మొత్తం 800 మంది కార్మికులను తొలగించాలని ప్రణాళికలు వేసింది.^[140] అమెరికను సమోవా గవర్నరు టోగియోలా తులాఫోనో కనీస వేతన కార్మికులను తొలగించే బదులు కంపెనీలు అగ్రశ్రేణి ఉద్యోగుల జీతాలు, బోనసు‌లను తగ్గించవచ్చని సూచించారు.^[141]

పన్ను

ఇతర యుఎస్ భూభాగాలలో వలె యుఎస్ సమాఖ్య ప్రభుత్వం పేరోలు టాక్సు‌లు^[142]^[143] సమానమైన స్వయం ఉపాధి పన్ను^[144] అమెరికన్ సమోవాలో పని నుండి వచ్చే ఆదాయం మీద కానీ అమెరికను సమోవాలో నివాసితులు (యుఎస్ ప్రభుత్వ ఉద్యోగులుగా పని చేయడం మినహా) ఉత్పత్తి చేసే ఆదాయం మీద ఫెడరలు ఆదాయ పన్ను ఉండదు.^[145] బదులుగా అమెరికను సమోవా ప్రభుత్వం దాని నివాసితుల ప్రపంచవ్యాప్త ఆదాయం మీద అలాగే అక్కడ నివాసితులు కానివారు ఉత్పత్తి చేసే ఆదాయం మీద పన్ను విధిస్తుంది. 2000లో అమలులో ఉన్న యుఎస్ పన్ను కోడు మాదిరిగానే అదే నియమాలు, రేట్ల ప్రకారం ^[146] కనీస పన్ను రేటు 4% వంటి కొన్ని మార్పులతో.^[147]^[148] కార్పొరేషన్లకు కూడా ఇదే పరిస్థితి వర్తిస్తుంది.^[149] 1983లో అమెరికను సమోవా (యుఎస్ పన్ను కోడు‌ను చేర్చడం వల్ల) పన్ను చెల్లింపులో పౌరసత్వాన్ని ఉపయోగించడం రాజ్యాంగ విరుద్ధమని తీర్పు ఇవ్వబడింది.^[150]

యుఎస్ పౌరులు కాని లేదా అదే యుఎస్ భూభాగంలో జననం లేదా సహజీకరణ ద్వారా యుఎస్ పౌరసత్వం పొందిన యుఎస్ భూభాగం (అమెరికను సమోవాతో సహా) నివాసితుల యాజమాన్యంలోని యునైటెడు స్టేట్సు (రాష్ట్రాలు, కొలంబియా జిల్లా)లో లేని ఆస్తి మీద యుఎస్ సమాఖ్య ప్రభుత్వం ఎస్టేటు లేదా బహుమతి పన్నులు విధించదు.^[151] అయితే ఈ పన్నులు ఇప్పటికీ యుఎస్ యుఎస్ పౌరసత్వాన్ని పొందిన యుఎస్ భూభాగంలోని నివాసితులకు వర్తిస్తాయి. వారు యుఎస్ లోని వేరే ప్రాంతంలో జననం లేదా సహజీకరణ ద్వారా లేదా వంశపారంపర్యంగా యుఎస్ పౌరసత్వాన్ని పొందారు.^[152] జన్మస్థలం ఆధారంగా నివాసం లేదా పౌరసత్వం ఆధారంగా మాత్రమే కాకుండా ఈ వ్యత్యాసం రాజ్యాంగ విరుద్ధమైన పన్ను వివక్షతకు అరుదైన కేసు అని వాదించబడింది. కానీ దీనిని ఎప్పుడూ సవాలు చేయలేదు court.^[153] అమెరికను సమోవా ప్రభుత్వం ఎస్టేటు లేదా బహుమతి పన్నులను విధించదు.^[154]

యుఎస్ పౌరుల మాదిరిగా కాకుండా యునైటెడు స్టేట్సు లేదా ఏదైనా యుఎస్ భూభాగంలో నివసించని యుఎస్ పౌరసత్వం లేని యుఎస్ జాతీయులు (చాలా మంది అమెరికను సమోవా వాసుల స్థితి) యుఎస్ పాసు‌పోర్టు, వారి నాన్-యు.ఎస్. ఆదాయంమీద యుఎస్ ఫెడరలు ఆదాయ పన్నుకు లోబడి ఉండకుండా యుఎస్‌కు తిరిగి వచ్చే హక్కు,^[155] లేదా యుఎస్ ఫెడరలు ఎస్టేటు లేదా వారి నాన్-యు.ఎస్. ఆస్తి మీద పన్నులను బహుమతిగా ఇవ్వండి.^[156]^[157] అమెరికా పౌరులు (లేదా ఎవరైనా) పుట్టిన తర్వాత ఈ హోదాను పొందలేరు.^[158]^[159]

అమెరికను సమోవా అమ్మకపు పన్ను విధించదు. కానీ అది 8% సాధారణ దిగుమతి పన్నును విధిస్తుంది.^[160]^[161] అమెరికను సమోవా ఒక స్వతంత్ర కస్టమ్సు ప్రాంతం. దీని దిగుమతి నియమాలు, పన్నులు యునైటెడు స్టేట్సులోని ఇతర ప్రాంతాలకు వర్తించే వాటికి భిన్నంగా ఉంటాయి. ^[162]^[163]

సమాచారరంగం

అమెరికను సమోవాలో టెలికమ్యూనికేషను కొన్ని అంశాలు ఇతర యు.ఎస్. భూభాగాలు లాగా యునైటెడు స్టేట్సు ప్రధాన భూభాగానికంటే తక్కువగా ఉంటాయి; ఇటీవలి అంచనా ప్రకారం అమెరికను సమోవా ఇంటర్నెటు వేగం అనేక తూర్పు యూరపు దేశాలకంటే తక్కువగా ఉంది.^[164]

2012లో మైఖేలు కాలాబ్రేసు, డేనియలు కాలర్కో, కాలిను రిచర్డు‌సను అమెరికను సమోవా అత్యంత ఖరీదైనదని పేర్కొన్నారు ఏదైనా యుఎస్ భూభాగం ఇంటర్నెటు 1990లలో యుఎస్ ప్రధాన భూభాగంలో డయలు-అప్ ఇంటర్నెటు కంటే వేగం కొంచెం ఎక్కువగా ఉందని కూడా వారు పేర్కొన్నారు. అనేక మంది అమెరికను సమోవాన్లు "హై-స్పీడు ఇంటర్నెటు"ను కొనుగోలు చేయలేనింత పేదవారని కూడా వారు పేర్కొన్నారు.^[165]

ప్రజా రవాణా

అమెరికను సమోవాలో 150 మైళ్ళు (240 కి.మీ) హైవేలు ఉన్నాయి (2008లో అంచనా వేయబడింది).^[3] గరిష్ట వేగ పరిమితి గంటకు 30 మైళ్ళు.^[166]ఓడరేవులు, నౌకాశ్రయాలలో ఔనుʻయు, ఔసి, ఫలేసావో, ఓఫు, పాగో పాగో ఉన్నాయి.^[3] అమెరికను సమోవాలో రైల్వేలు లేవు.^[3]ఈ భూభాగంలో మూడు విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి, వీటన్నింటికీ చదును చేయబడిన రన్వేలు ఉన్నాయి. ప్రధాన విమానాశ్రయం టుటుయిలా ద్వీపంలోని పాగో పాగో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, ^[3]. మనువా సమూహంలో రెండు విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి: ఓఫు ద్వీపంలోని ఓఫు విమానాశ్రయం, టాయు ద్వీపంలోని ఫిటియుటా విమానాశ్రయం. 1999 అంచనా ప్రకారం ఈ భూభాగంలో మర్చంటు మెరైను లేదు. ^[3]

1922 జూన్ 8న టుటుయిలా మీద మొదటి బస్సు సేవ దాని కార్యకలాపాలను ప్రారంభించింది.^[167] ʻఐగా బస్సు వ్యవస్థ టుటుయిలా ద్వీపం అంతటా ప్రయాణిస్తుంది. .^[168]^[169]

గణాంకాలు

ప్రధాన వ్యాసం: అమెరికను సమోవా జనాభా వివరాలు

2022 నాటికి అమెరికను సమోవా జనాభా సుమారు 45,443 మందిగా అంచనా వేయబడింది.^[3] 2020 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 49,710 మందిని లెక్కించారు. వీరిలో 97.5% మంది అతిపెద్ద ద్వీపమైన టుటుయిలాలో నివసించారు. ^[4]^[170]జనాభాలో దాదాపు 57.6% మంది అమెరికను సమోవాలో 28.6% మంది స్వతంత్ర సమోవాలో, 6.1% మంది యునైటెడు స్టేట్సు‌లోని ఇతర ప్రాంతాలలో 4.5% మంది ఆసియాలో 2.9% మంది ఓషియానియాలోని ఇతర ప్రాంతాలలో, 0.2% మంది ఇతర ప్రాంతాలలో జన్మించారు. కనీసం 69% జనాభాకు అమెరికను సమోవా వెలుపల జన్మించిన తల్లిదండ్రులు ఉన్నారు.^[171]

అమెరికను సమోవా కేవలం ఒక జిప్ కోడు, 96799 కలిగి ఉండేంత చిన్నది, మెయిల్ డెలివరీ కోసం యు.ఎస్ పోస్టలు సర్వీసు (స్టేటు కోడు "ఎ ఎస్")ను ఉపయోగిస్తుంది.^[172]^[173]

జాతి - భాష

2020 జనాభా లెక్కల ప్రకారం జనాభాలో 89.4% మంది కనీసం పాక్షిక సమోవాను జాతిని నివేదించారు, 83.2% మంది మాత్రమే సమోవాను, 5.8% ఆసియన్, 5.5% ఇతర పసిఫిక్ ద్వీప జాతులు, 4.4% మిశ్రమ మరియు 1.1% ఇతర జాతులు.[176] జనాభాలో 87.9% మంది ఇంట్లో సమోవాన్ భాషను మాట్లాడుతుండగా, 6.1% మంది ఇతర పసిఫిక్ ద్వీప భాషలు, 3.3% మంది ఇంగ్లీష్, 2.1% మంది ఆసియా భాష మరియు 0.5% మంది ఇతర భాషలు మాట్లాడేవారు; జనాభాలో 47.2% మంది ఇంట్లో ఇంగ్లీష్ లేదా "చాలా బాగా" మాట్లాడారు.[173] 2022లో, సమోవాను, ఇంగ్లీషును భూభాగం, అధికారిక భాషలుగా నియమించారు.[177] కనీసం కొంతమంది బధిరులు సమోవాను సంకేత భాషను ఉపయోగిస్తున్నారు.

మతం

ఈ ద్వీపంలోని ప్రధాన క్రైస్తవ వర్గాలలో అమెరికను సమోవాలోని కాంగ్రిగేషనలు క్రిస్టియను చర్చి, కాథలికు చర్చి, ది చర్చి ఆఫ్ జీససు క్రైస్టు ఆఫ్ లాటరు-డే సెయింట్సు, మెథడిస్టు చర్చి ఆఫ్ సమోవా ఉన్నాయి. సమిష్టిగా ఈ చర్చిలు జనాభాలో అత్యధిక భాగాన్ని కలిగి ఉన్నాయి.

జె. గోర్డాను మెల్టను తన పుస్తకంలో మెథడిస్టులు, లండను మిషనరీ సొసైటీతో కూడిన కాంగ్రిగేషనలిస్టులు, కాథలిక్కులు దీవులకు మొదటి క్రైస్తవ మిషన్లను నడిపించారని పేర్కొన్నారు. 1895లో సెవెంతు-డే అడ్వెంటిస్టులు, వివిధ పెంటెకోస్టల్స్ (అసెంబ్లీస్ ఆఫ్ గాడ్‌తో సహా), చర్చి ఆఫ్ ది నజరీను యెహోవాసాక్షులు, ది చర్చి ఆఫ్ జీససు క్రైస్టు ఆఫ్ లాటర్-డే సెయింట్సు‌తో ప్రారంభించి ఇతర తెగలు తరువాత వచ్చాయి.

సిఐఎ ఫ్యాక్టు‌బుకు 2010 అంచనా ప్రకారం అమెరికను సమోవా మతపరమైన అనుబంధాలు 98.3% క్రైస్తవులు, ఇతర 1%, అనుబంధం లేని 0.7%. ^[3]ప్రపంచ క్రైస్తవ డేటాబేసు 2010 అంచనా ప్రకారం అమెరికను సమోవాలో 98.3% క్రైస్తవులు, 0.7% అజ్ఞేయవాదులు, 0.4% చైనీసు యూనివర్సలిస్టు, 0.3% బౌద్ధులు, 0.3% బహాయి విశ్వాసం అనుచరులు ఉన్నారు. ^[174]

ప్యూ రీసెర్చి సెంటరు ప్రకారం మొత్తం జనాభాలో 98.3% మంది క్రైస్తవులు. క్రైస్తవులలో, 59.5% మంది ప్రొటెస్టంటు, 19.7% మంది కాథలిక్కులు, 19.2% మంది ఇతర క్రైస్తవులు. స్థానిక ప్రొటెస్టంటు జనాభాలో గణనీయమైన భాగాన్ని సేకరించే ద్వీపంలోని ఒక ప్రధాన ప్రొటెస్టంటు చర్చి అమెరికను సమోవాలోని కాంగ్రిగేషనలు క్రిస్టియను చర్చి, ఇది కాంగ్రిగేషనలిస్టు సంప్రదాయంలో సంస్కరించబడిన తెగ. 2023 ఏప్రిల్ నాటికి ది చర్చి ఆఫ్ జీససు క్రైస్టు ఆఫ్ లేటరు-డే సెయింట్సు వెబ్సైటు 16,512 (అమెరికను సమోవా మొత్తం జనాభాలో దాదాపు 30%) సభ్యత్వాన్ని కలిగి ఉందని పేర్కొంది. 43 సమ్మేళనాలు, ఐదు కుటుంబ చరిత్ర కేంద్రాలు ఉన్నాయి.^[175] యెహోవాసాక్షులు 210 మంది "వాక్య పరిచారకులు", మూడు సమ్మేళనాలను పేర్కొంటున్నారు.^[176]

కాథలికు చర్చికి ఈ ప్రాంతంలో కనీసం 18 చర్చిలు ఉన్నాయి^[177]. సమోవా-పాగో డియోసెసు (డియోసెసిసు సమోవా-పాగోపాగెన్సిసు) ^[178] కింద 29 పారిషు‌లు^[178] ఉన్నాయి. దీనిని 1982లో పోపు 2వ జాన్ పాల్ బులు స్టూడియోసు క్విడెం^[179]ద్వారా సృష్టించారు. సమోవా-అపియా ఆర్చి డియోసెసు సఫ్రాగను సీగా ఏర్పరుస్తారు. బిషపు టఫునాలోని హోలీ ఫ్యామిలీ కేథడ్రలు, ఫాగటోగోలోని సెయింటు జోసెఫు ది వర్కరు కో-కేథడ్రలు‌లో తన సీని కలిగి ఉన్నారు.

విద్య

ఈ ద్వీపంలో 23 ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఉన్నాయి. పది మాధ్యమిక పాఠశాలల్లో, ఐదు అమెరికను సమోవా విద్యా శాఖచే నిర్వహించబడుతున్నాయి; ^[180]మిగిలిన ఐదు మతపరమైన తెగలచే నిర్వహించబడుతున్నాయి లేదా ప్రైవేటు యాజమాన్యంలో ఉన్నాయి. 1970లో స్థాపించబడిన అమెరికను సమోవా కమ్యూనిటీ కళాశాల, దీవులలో పోస్టు-సెకండరీ విద్యను అందిస్తుంది.

1961 నాటికి అమెరికను సమోవాలో ఒక ఉన్నత పాఠశాల ఉంది. ఇది ఉటులీలోని పాత మెరైను బ్యారకు‌లను పాఠశాలగా మార్చాలని నావికా గవర్నరు మీద మాటాయి ఒత్తిడి కారణంగా ఉనికిలో ఉంది. తరువాత సమోవానా హై స్కూలు‌గా పిలువబడే సంపన్నులు, రాజకీయంగా అనుసంధానించబడిన కుటుంబాలకు చెందిన టీనేజర్లు ఈ పాఠశాలకు హాజరయ్యారు. సగటు వయస్సు 15 సంవత్సరాలు కావడంతో మరిన్ని ఉన్నత పాఠశాలలకు డిమాండు పెరుగుతోంది. 1968 నాటికి మూడు కొత్త ఉన్నత పాఠశాలలు స్థాపించబడ్డాయి. త్వరలోనే మరో రెండు 1979 నాటికి 2,800 మంది ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు అమెరికను సమోవాలోని ఆరు ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు ఉన్నత పాఠశాలలకు హాజరవుతున్నారు. విద్యా సంస్కరణలకు ఖర్చుతో కూడుకున్న మార్గాన్ని వెతుకుతూ, గవర్నరు హెచ్. రెక్సు లీ 1964లో పబ్లికు టెలివిజను వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టారు.^[47]

టీవీ ప్రవేశపెట్టినప్పుడు ఏటా 6,000 విద్యా కార్యక్రమాలు రూపొందించబడ్డాయి; 1981 నాటికి ఆంగ్ల భాషా నైపుణ్యాలలో 40 నిమిషాల పాఠాలతో కూడిన ఒక సిరీసు మాత్రమే ఇప్పటికీ ప్రసారం చేయబడింది. యుఎస్ నుండి ప్రసిద్ధ కార్యక్రమాలలో ప్రకటనల దుష్ప్రభావాలలో ఒకటి పెప్టో బిస్మోలు, సోమినెక్సు వంటి ఓవరు-ది-కౌంటరు ఔషధాల అమ్మకాలు పెరగడం, గ్రామీణ జీవితం క్షీణించడానికి టెలివిజను‌ను నేరుగా నిందించడం జరిగింది.^[181]

సంస్కృతి

ఇవి కూడా చూడండి: సమోవా సంస్కృతి

సమోవాను సంస్కృతి 3,500 సంవత్సరాలకంటే పురాతనకాలం నుండి అభివృద్ధి చెందింది. యూరోపియను సంస్కృతులతో పరస్పర చర్యను ఎక్కువగా తట్టుకుంది. ఇది క్రైస్తవ మతం బోధనలకు బాగా అనుగుణంగా ఉంది. సమోవాను భాష ఇప్పటికీ రోజువారీ మార్పిడికి గురై వాడుకలో ఉంది; అయితే ఇంగ్లీషు విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది. చట్టపరమైన అధికారిక భాష కూడా ఉంది. సమోవాను భాషా తరగతులు, సాంస్కృతిక కోర్సులతో పాటు, ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని అన్ని సూచనలు ఆంగ్లంలో ఉన్నాయి. అమెరికను సమోవా సంస్కృతి ప్రాథమిక యూనిటు 'ఐగా' (కుటుంబం). ఇది తక్షణ, విస్తృత కుటుంబం రెండింటిలో వాడుకలో ఉంది.

మతాయి లేదా చీఫు, 'ఐగా' అధిపతి. చీఫు అన్ని 'ఐగా ఆస్తుల సంరక్షకుడు. ఒక గ్రామం (నుʻయు) అనేది సాధారణ లేదా భాగస్వామ్య ఆసక్తి కలిగిన అనేక లేదా అనేక 'ఐగాలతో రూపొందించబడింది. ప్రతి ఐగాను గ్రామ సభలలో వారి నాయకుడు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాడు. ^[24]^: 5–6

సంగీతం

ఈ విభాగం సమోవా సంగీతం నుండి సారాంశం.[సవరించు]

ఫిజియను లాలి డ్రమ్సు సుదూర పూర్వీకుడైన పియులా థియోలాజికలు కాలేజీలో సమోవాను తాలిపలావు లాగు డ్రమ్సు

సమోవా సంగీతం అనేది పూర్వ, పోస్టు-యూరోపియను కాంటాక్టు చరిత్రలతో కూడిన సంస్కృతులు, సంప్రదాయాల సంక్లిష్ట మిశ్రమం. అమెరికను వలసరాజ్యాల కాలం నుండి, రాప్ హిప్ హాప్ వంటి ప్రసిద్ధ సంప్రదాయాలు సమోవా సంగీతంలో విలీనం చేయబడ్డాయి.

సాంప్రదాయ సమోవా సంగీత వాయిద్యాలలో అనేక విభిన్నమైన విలక్షణమైన వాయిద్యాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ఫలా, ఇది కర్రలతో కొట్టబడిన చుట్టబడిన చాప, అనేక రకాల చీలికలున్న డ్రం వంటి సంగీతవాయిద్యాలు ఉన్నాయి.

క్రీడలు

ఇవి కూడా చూడండి: అమెరికను సమోవాలో క్రీడలు

అమెరికను సమోవాలో ఆడే ప్రధాన క్రీడలు ఫుట్బాలు, సమోవాను క్రికెట్టు, కానోయింగు, యాచింగు, బాస్కెట్బాలు, గోల్ఫు, నెట్బాలు, టెన్నిసు, రగ్బీ, టేబులు టెన్నిసు, బాక్సింగు, బౌలింగు, వాలీబాలు, ఫిషింగు టోర్నమెంటు‌లు ఉన్నాయి. కొన్ని ప్రస్తుత, పూర్వ క్రీడా క్లబ్బు‌లు అమెరికను సమోవా టెన్నిసు అసోసియేషను, రగ్బీ యూనియన్లు, లావాలావా గోల్ఫు క్లబ్బు, గేంఫిషు అసోసియేషను ఉన్నాయి. వెటరన్సు మెమోరియలు స్టేడియం పూర్తయిన తర్వాత లీగు‌లు మెరుగుపడ్డాయి. బాగా నిర్వహించబడ్డాయి. ^[24]^: 338

1997 సౌతు పసిఫికు మినీ గేమ్సు అమెరికను సమోవాలో ఇప్పటివరకు జరిగిన అతిపెద్ద అంతర్జాతీయ కార్యక్రమం. ఇందులో పాల్గొనే 23 దేశాలకు ఆటలను నిర్వహించే బిడు 1993 మేలో ఆమోదించబడింది. 1994 జనవరిలో గవర్నరు ఎ.పి. లుటాలి స్టేడియం నిర్మాణంతో సహా ఆట సన్నాహాలకు బాధ్యత వహించే టాస్కు‌ఫోర్సు‌కు నాయకత్వం వహించడానికి ఫుగా టెలిసోను నియమించారు. భూమి పూజ 1994 జనవరిలో జరిగింది. గవర్నరు తరువాత సన్నాహాల మీద టాస్కు‌ఫోర్సు‌ను లెఫ్టినెంటు గవర్నరు టోగియోలాకు అప్పగించారు. ఈ టాస్కు ఫోర్సు అమెరికను సమోవా నేషనలు ఒలింపిక్సు కమిటీతో విలీనం అయ్యింది. దీని ద్వారా సన్నాహాలను బాగా సమన్వయం చేసుకుని సులభతరం చేసింది. వి.పి విల్లిసు కన్స్ట్రక్షను 1,500 సీట్ల స్టాండు‌లను నిర్మించింది. ప్రత్యేక ఆటల భద్రత కోసం దాని దళానికి ప్రజా భద్రతా విభాగం శిక్షణ ఇచ్చింది. ప్రారంభోత్సవం అంగరంగ వైభవంగా మారింది. ఇక్కడ యుఎస్ ఆర్మీ రిజర్వు తులా, లియోను నుండి టార్చు‌ను తీసుకువెళ్లింది. .^[24]^{: 357–358}

19 దేశాల నుండి దాదాపు 2,000 మంది అథ్లెట్లు, కోచు‌లు, స్పాన్సర్లు హాజరయ్యారు. ఆటలో 11 క్రీడలలో పోటీ పడ్డారు. అమెరికను సమోవా 248 మంది అథ్లెట్లతో కూడిన బృందాన్ని రంగంలోకి దించింది. ఆ జట్టు 48 పతకాలను గెలుచుకుంది. వాటిలో 22 బంగారు పతకాలు ఉన్నాయి. అమెరికను సమోవా రేటింగు‌లలో మొత్తం నాల్గవ స్థానంలో నిలిచింది. అమెరికను సమోవా రోటరీ క్లబ్బు ఫుగా టోలాని టెలిసోను కమ్యూనిటీ అత్యున్నత అవార్డు పాల్ హారిసుకు వెటరన్సు మెమోరియలు స్టేడియం నిర్మాణంలో ఆయన చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా ఫెలోషిపు అవార్డుతో సత్కరించింది. ^[24]^: 359.

1982 లో యాచర్చి తాహితీలో జరిగిన హోబీ వరల్డ్ ఛాంపియన్షిప్లో పోటీ పడ్డారు. అమెరికను సమోవా ఎపిఐఎ జట్టును సగం పాయింట్ల తేడాతో ఓడించి సమోవా కప్పు గెలిచింది. 1983 లో అడిలె సతీలే-గాలీ శిక్షణ పొందిన జట్టు హవాయిలో జరిగిన ప్రాంతీయ మహిళల వాలీబాలు టోర్నమెంటు నుండి గెలిచిన ట్రోఫీని సొంతం చేసుకుంది. 1983 లో దక్షిణ పసిఫికు ఆటలు ఎపిఐఎ లో జరిగాయి. అమెరికను సమోవాకు 13 పతకాలు వచ్చాయి: నాలుగు బంగారం, నాలుగు వెండి, ఐదు కాంస్య. అదే సంవత్సరం, కాలిఫోర్నియాలోని శాన్ డియాగోలో జరిగిన ప్రపంచ జూనియరు గోల్ఫు టోర్నమెంటు‌కు ముగ్గురు జూనియరు గోల్ఫు క్రీడాకారులు 1,000 మంది ఆటగాళ్లలో పాల్గొన్నారు. .^[24]^: 338

1987 లో అమెరికను సమోవా అంతర్జాతీయ ఒలింపికు కమిటీలో 167 వ సభ్యత్వం పొందింది. మొట్టమొదటి సౌతు పసిఫికు జూనియరు టెన్నిసు టోర్నమెంటు జనవరి 1990 లో తఫునా కోర్టులలో జరిగింది. ^[24]^: 339

టోనీ సోలిటా మేజరు లీగు బేసు బాలు లో ఆడిన మొట్టమొదటి అమెరికను సమోవాను. ^[24]^: 339 2015 నాటికి నేషనలు ఫుట్బాలు లీగు (ఎన్ఎఫ్ఎల్) లో అమెరికను సమోవా నుండి ముప్పై మంది ఆటగాళ్ళు ఉన్నారు. 200 మందికి పైగా ఆడుతున్నారు. నేను ఎన్‌సిఎఎ ఫుట్బాలు .^[182]కొంతమంది అమెరికన్ సమోవాను ఎన్ఎఫ్ఎల్ ఫుట్బాలు ఆటగాళ్ళు షాలోం లువాని, జూనియరు సియావి, జోనాథను ఫైనీను, మోసి టాటుపు, షాను నువా, ఐజాకు సోపోగాగా, డేనియలు టెనో-నెషీం.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత, ఒక సంక్షేమం, వినోద విభాగం సృష్టించబడింది. ఈ విభాగం బౌలింగు, సాఫ్టుబాలు, బ్యాడ్మింటను టోర్నమెంట్లు, బాస్కెటబాలు, వాలీబాలు‌ను వివిధ టుటుయిలా స్థానాల్లో ఏర్పాటు చేసింది. బాక్సింగు మ్యాచు‌లు, డ్యాన్సు కూడా జనాదరణ పొందిన కార్యకలాపాలుగా మారాయి. ^[183]

అమెరికను ఫుట్బాలు

ప్రధాన వ్యాసం: అమెరికను సమోవాలో అమెరికను ఫుట్బాలు ‌

అమెరికను సమోవాకు చెందిన దాదాపు 30 మంది జాతి సమోవాన్లు ప్రస్తుతం నేషనలు ఫుట్బాలు లీగు‌లో ఆడుతున్నారు. 200 మందికి పైగా ఎన్‌సిఎఎ డివిజను I కాలేజి ఫుట్బాలు ఆడుతున్నారు.^[184] ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఒక సమోవాను పురుషుడు (అమెరికను సమోవాను లేదా యునైటెడు స్టేట్సు ప్రధాన భూభాగంలో నివసిస్తున్న సమోవాను) ఎన్‌ఎఫ్‌ఎల్‌లో నాన్-సమోవాను అమెరికను కంటే 40^[185] 189] నుండి 56 రెట్లు^[184] ఎక్కువగా ఆడుతున్నట్లు అంచనా వేయబడింది. దీని వలన అమెరికను సమోవాకు "ఫుట్బాలు దీవులు" అనే మారుపేరు వచ్చింది.^[186] సమోవాన్లు నేషనలు ఫుట్బాలు లీగు‌లో అత్యంత అసమానంగా ప్రాతినిధ్యం వహించిన జాతి సమూహంగా ఉంది.^[187]^[188]

ఆరుసార్లు ఆల్-ప్రో జూనియరు సీయు ఎన్‌ఎఫ్‌ఎల్‌లో ఆడిన సమోవాను వారసత్వం అత్యంత ప్రసిద్ధ అమెరికన్లలో ఒకరుగా ఉన్నారు. ఎన్‌ఎఫ్‌ఎల్ 1990ల ఆల్-డికేడు టీం ప్రో ఫుట్బాలు హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌కు ఎన్నికయ్యారు. పిట్సు‌బర్గు స్టీలర్సు సేఫ్టీ ట్రాయి పొలమాలు, యునైటెడు స్టేట్సు ప్రధాన భూభాగంలో పుట్టి పెరిగినప్పటికీ, ఎన్‌ఎఫ్‌ఎఫ్‌లో ఆడిన మరొక ప్రసిద్ధ సమోవాను వారసత్వ అమెరికను. 2000 నుండి జుట్టు కత్తిరించుకోలేదు ( యుఎస్‌సి కోచు ఆయనకు జుట్టు కత్తిరించాలని చెప్పడం వల్ల మాత్రమే), ఆయన వారసత్వాన్ని గౌరవించటానికి ఆటల సమయంలో దానిని ధరిస్తారు. ఫుట్బాలు సంస్కృతి 2010 జనవరి 17న 60 మినిట్సు‌లో ప్రదర్శించబడింది.

2016 రిపబ్లికను జాతీయ సమావేశంలో అమెరికను సమోవా ప్రతినిధి బృందం అమెరికను సమోవా "ఎన్‌ఎఫ్‌ఎల్ ఆటగాళ్లను గొప్పగా ఎగుమతి చేసే దేశం" అని అన్నారు.^[189]^[190]

అసోసియేషను ఫుట్బాలు

అమెరికను సమోవా జాతీయ ఫుట్బాలు జట్టు ప్రపంచంలోని సరికొత్త జట్లలో ఒకటి. ప్రపంచంలోనే అత్యంత బలహీనమైనదిగా కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది. వారు 2001 ఏప్రిల్ 11న జరిగిన ఫిఫా ప్రపంచ కప్పు క్వాలిఫైయరు మ్యాచు‌లో ఆస్ట్రేలియా చేతిలో 31–0 తేడాతో ఓడిపోయారు. కానీ 2011 నవంబరు 22న వారు చివరకు ఫిఫా ప్రపంచ కప్పు క్వాలిఫైయరు‌లో టోంగాను 2–1 తేడాతో ఓడించి తమ మొట్టమొదటి ఆటను గెలిచారు.^[191] ఈ పోటీలో అమెరికను సమోవాకు చెందిన జైయా సెలువా కనిపించడం "ప్రపంచ కప్పు వేదిక మీద పోటీ పడిన మొదటి లింగమార్పిడి క్రీడాకారిణిగా గుర్తింపు పొందింది".^[192] అమెరికను సమోవా జాతీయ జట్టు 2014 బ్రిటిషు చిత్రం నెక్స్టు గోలు విన్సులో కనిపించింది. ఈ చిత్రం జట్టు 2014 ఫిఫా ప్రపంచ కప్పు అర్హత ప్రచారాన్ని నమోదు చేసింది. దీనిలో వారు తమ మొట్టమొదటి అంతర్జాతీయ విజయాన్ని సాధించారు. 2001లో ఆస్ట్రేలియా చేతిలో జట్టు 31–0 తేడాతో ఓడిపోయినప్పుడు గోలు కీపరు‌గా ప్రసిద్ధి చెందిన సెలువా, నిక్కీ సలాపు ఈ చిత్రంలో ప్రముఖంగా కనిపించారు.^[193]^[194] డాక్యుమెంటరీ చలనచిత్ర అనుసరణ 2023లో విడుదలైంది. దీనికి తైకా వైటిటి దర్శకత్వం వహించారు.^[195]^[196]

రగ్బీ లీగు

అమెరికను సమోవా జాతీయ రగ్బీ లీగు జట్టు అంతర్జాతీయ రగ్బీ లీగు‌లో దేశాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ జట్టు 1988, 1992, 1998, 2004 పసిఫికు కప్పు పోటీలలో పోటీ పడింది. ఈ జట్టు 2005 వరల్డు సెవెన్సు‌లో 2003 - 2004 వరల్డు సెవెన్సు క్వాలిఫయర్సు‌లో కూడా పోటీ పడింది. అంతర్జాతీయ రగ్బీ లీగు‌లో అమెరికా సమోవా తొలి మ్యాచు 1988 పసిఫికు కప్పులో టోంగాతో జరిగింది. టోంగా ఆ మ్యాచు‌ను 38–14తో గెలిచింది. ఇది ఇప్పటికీ అమెరికను సమోవాను జట్టు సాధించిన అతిపెద్ద ఓటమి. 2004లో న్యూ కాలెడోనియా మీద 62–6 స్కోరుతో అమెరికను సమోవా అతిపెద్ద విజయం సాధించింది.

అమెరికను సమోవా ఆస్ట్రేలియాలోని నేషనలు రగ్బీ లీగు ప్రసారాలను ఫ్రీ-టు-ఎయిరు టెలివిజను‌లో పొందుతుంది.^[197]

అమెరికను సమోవాలో నాలుగు జట్ల దేశీయ పోటీని ఏర్పాటు చేయాలనే లక్ష్యంతో ఒక కొత్త ఉద్యమం కూడా చేపట్టింది.^[197]

రగ్బీ యూనియను

రగ్బీ యూనియను అనేది అమెరికను సమోవాలో అభివృద్ధి చెందుతున్న క్రీడ. అమెరికను సమోవాలో నమోదైన మొదటి రగ్బీ ఆట 1924లో జరిగింది. అప్పటి నుండి ఈ ఆట అభివృద్ధి 1970లలో అమెరికను ఫుట్బాలు ‌ప్రభావంతో బాగా కప్పివేయబడింది. అమెరికను సమోవాలో రగ్బీ అత్యున్నత పాలక మండలి అమెరికను సమోవా రగ్బీ యూనియను, ఇది 1990లో స్థాపించబడింది. 2012 వరకు ఐఆర్‌బితో అనుబంధించబడలేదు. అంతర్జాతీయంగా, ఇద్దరు అమెరికను సమోవాన్లు ఆల్ బ్లాక్సు అని పిలువబడే న్యూజిలాండ్ జాతీయ రగ్బీ యూనియను జట్టు కోసం ఆడారు. ఫ్రాంకు సోలమను (పాగో పాగోలో జన్మించారు) న్యూజిలాండు జట్టు కోసం ఆడిన మొదటి సమోవాను సంతతికి చెందిన అమెరికను జాతీయుడు అయ్యాడు. న్యూజిలాండు రగ్బీలో పసిఫికు మార్గదర్శకుడిగా పరిగణించబడుతున్నారు.^[198]1932లో జరిగిన ప్రారంభ బ్లెడిస్లో కప్పు మ్యాచు‌లో సోలమను ఆస్ట్రేలియా మీద ట్రై చేశాడు. దీనిలో న్యూజిలాండు 21–13తో గెలిచింది.

ఆల్ బ్లాక్సు తరపున ఆడిన రెండవ అమెరికను సమోవాను జెరోం కైనో (ఫాగాలులో జన్మించారు). లియోను స్థానికుడైన కైనో నాలుగేళ్ల వయసులో న్యూజిలాండు‌కు వెళ్లాడు. 2004లో, 21 ఏళ్ల వయసులో ఆయన బార్బేరియన్సు‌తో న్యూజిలాండు తరపున తన మొదటి మ్యాచు ఆడాడు. అక్కడ ఆయన తన మొదటి ట్రై సాధించాడు. న్యూజిలాండు 47–19 విజయానికి దోహదపడింది. దీని ఫలితంగా ఆయన మ్యాన్ ఆఫ్ ది మ్యాచు అయ్యాడు.^[199]టోర్నమెంటు‌లోని ప్రతి మ్యాచు‌లో ఆయన నాలుగు ట్రైలు చేశాడు. దీని ఫలితంగా న్యూజిలాండు ఫ్రాన్సు‌తో జరిగిన ఫైనలు‌ను 8–7తో గెలుచుకుంది. కైనో కూడా 2015 రగ్బీ ప్రపంచ కప్పు జట్టులో కీలక సభ్యత్వం ఉంది. అక్కడ ఆయన ఫ్రాన్సు‌తో జరిగిన క్వార్టరు ఫైనల్సు‌లో ఆయన చేసిన ట్రైతో సహా ప్రతి మ్యాచు ఆడాడు. ఆ మ్యాచు‌లో న్యూజిలాండు 62–13తో గెలిచింది. దక్షిణాఫ్రికాతో జరిగిన సెమీఫైనల్లో ఆయన మళ్ళీ గోలు చేశాడు. ఆ మ్యాచు‌లో న్యూజిలాండు 20–18తో గెలిచింది. ఆయన ఆస్ట్రేలియాతో జరిగిన ప్రపంచ కప్పు ఫైనలు‌లో ఆడాడు. అక్కడ న్యూజిలాండు మళ్లీ 34–17తో గెలిచి రికార్డు స్థాయిలో మూడుసార్లు (1987, 2011, 2015) ప్రపంచ ఛాంపియను‌గా నిలిచాడు. 2011, 2015 సంవత్సరాల్లో రెండుసార్లు రగ్బీ ప్రపంచ కప్పు గెలిచిన ఇరవై మంది న్యూజిలాండు రగ్బీ ఆటగాళ్లలో కైనో ఒకరు. 2015 ఆగస్టులో అమెరికను సమోవా రగ్బీ యూనియను బోర్డు లియోను గ్రామానికి చెందిన లియోటా టోమా పాటును పాపువా న్యూ గినియాలో జరిగిన ఓషను కప్పు 2015లో అమెరికను సమోవాకు ప్రాతినిధ్యం వహించిన తలావలు 15 మంది పురుషుల జట్టుకు కోచు‌గా ఎంపిక చేసింది.

ఇతర క్రీడలు

బాక్సింగు: 1988 నుండి 1996 వరకు వరుసగా మూడు ఒలింపిక్సు‌లో అమెరికను సమోవాకు ప్రాతినిధ్యం వహించిన మాసెలినో మాసో, 2004 నుండి 2006 వరకు డబల్యూఎ మిడిల్వెయిటు ఛాంపియను.

ప్రొఫెషనలు రెజ్లింగు: అనేక మంది అమెరికను సమోవా అథ్లెట్లు ప్రొఫెషనలు రెజ్లింగు‌లో చాలా మంది కనిపిస్తారు. ముఖ్యంగా అనోవా కుటుంబంలోని చాలా మంది సభ్యులు డబల్యూడబల్యూఇ ద్వారా నియమించబడ్డారు.

సుమో రెజ్లింగు: కొంతమంది సమోవా సుమో రెజ్లర్లు, అత్యంత ప్రముఖంగా ముసాషిమారు, కొనిషికి, ఓజెకి, యోకోజునా, అత్యున్నత ర్యాంకులకు చేరుకున్నారు.

ట్రాకు అండు ఫీల్డు: హామరు త్రోయరు లిసా మిసిపెకా 1999 ప్రపంచ అథ్లెటిక్సు ఛాంపియంషిప్పు‌లో కాంస్య పతకాన్ని గెలుచుకోవడం ద్వారా అంతర్జాతీయ దృష్టిని ఆకర్షించింది.

వినోదం

1960లలో బ్యూరో ఆఫ్ అవుట్డోరు రిక్రియేషను నుండి ఒక బృందం అమెరికను సమోవా మీద పార్కుల సర్వే నిర్వహించింది. వారి బృందం కేపు టపుటాపు, లియాలా ఎటు వైలోటై, అలోవు (పీఠభూమి), మటాటులోవా పాయింటు, నువులి, మటాఫావో శిఖరం, పాగో పాగో, వైʻవా స్ట్రెయిటు, అనసోసోపో, అవోవా, కేపు మటాటులోవా, అనువు ద్వీపం వద్ద స్థలాలను సిఫార్సు చేసింది. ప్రారంభ అభ్యంతరం తర్వాత కార్యదర్శి లియాటో తన మద్దతును అందించాడు. టెరిటోరియలు పార్కులు, వినోద కమిటీ ఛైర్మను‌గా నియమితుడయ్యాడు. పోలా ద్వీపం ప్రాంతాన్ని పబ్లికు పార్కుగా మార్చడానికి ప్రభుత్వం తరపున జడ్జి మోరో, వాటియా గ్రామ కౌన్సిలు మధ్య పార్కు‌ల్యాండు సముపార్జన కోసం మొదటి ఫీల్డు సమావేశం జరిగింది. ఉటులే బీచు కోసం ఇసుకను తవ్వడానికి 1966 జనవరిలో ఉపోలు నుండి డ్రెడ్జి పలోలోను నియమించారు. బీచు అభివృద్ధిలో నిపుణుడు ఆర్మీకి చెందిన అలా వరోను ఈ ప్రాజెక్టుకు దర్శకత్వం వహించారు. ఈ ఉద్యానవనం కేంద్ర భాగం పాగో పాగో హార్బరు తల వద్ద ఉండాలి. అక్కడ డ్రెడ్జి ద్వారా సృష్టించబడిన 13 ఎకరాల స్థలాన్ని ప్రతిపాదించారు. ఈ ఉద్యానవనం క్రీడలు, వినోదం కోసం సౌకర్యాలతో పాటు పడవలకు సౌకర్యాలు, కొరియా, జపాను, చైనా నుండి వచ్చే ఆసియా వలసదారుల సంఖ్య పెరుగుతోంది. ^[24]^: 285

పార్కులు, వినోద విభాగం 1980లో చట్టం ద్వారా సృష్టించబడింది. పార్క్సు కమిషను కూడా స్థాపించబడింది.^[24]^: 3151981లో గవర్నరు పీటరు టాలి కోల్మాను ‌ఫుగా టోలాని టెలిసోను పార్క్సు, వినోద డైరెక్టరు‌గా నియమించారు. 1984 మే 25న తూర్పు జిల్లాలోని మొదటి ఉద్యానవనం మీద పనిని ప్రారంభించడానికి ఒనెసోసోపో పునరుద్ధరణలో ఒక శంకుస్థాపన కార్యక్రమం జరిగింది.^[24]^: 332

పాల్ కాక్సు, ఫాలీలుపో హై చీఫు నఫానువా, గబ్బిలాల సంరక్షణకారుల సంఘం విజ్ఞప్తి మేరకు, కాంగ్రెసు సభ్యుడు ఫోఫో ఐయోసెఫా ఫిటి సునియా 1984లో అమెరికను సమోవాను ఫెడరలు ఫిషు అండు వైల్డు‌లైఫు పునరుద్ధరణ చట్టంలోకి చేర్చే బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు. పురాతన పాలియోట్రోపికలు రెయి న్ఫారెస్టు‌లను, ఫ్లయింగు ఫాక్సు మెగాబాటు‌ను రక్షించడం ఈ బిల్లు ఉద్దేశ్యం. ఈ సంతకం అమెరికను సమోవా యుఎస్ నేషనలు పార్కు సిస్టంలోకి ప్రవేశించడానికి నాంది పలికింది. 1987 జూలైలో నేషనలు పార్కు సర్వీసు అమెరికను సమోవా నేషనలు పార్కు అనే ఫెడరలు పార్కు‌ను స్థాపించడం ప్రారంభించింది. 1989లో $4,00,000 అమెరికా డాలర్లు ప్రారంభ కేటాయింపు జరిగింది. ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత అద్భుతమైన రెయిను‌ఫారెస్టు తీరప్రాంత రీఫు పర్యావరణాలలో ఒకటి. మూడు ద్వీపాలలో విస్తరించి ఉంది. టుటుయిలా ద్వీపంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ ప్రదేశాలలో పోలా రాకు ఒకటి. ఇది సముద్ర ఉపరితలం నుండి 400 అడుగుల (120 మీ) ఎత్తులో పొడుచుకు వచ్చిన నిటారుగా ఉన్న రాతి నిర్మాణాల పెరుగుదల. ఇది వాటియా తీరంలో ఉంది.^[24]^: 332 1991 సెప్టెంబరు 19న గవర్నరు పీటరు టాలీ కోల్మను ‌అంతర్గత వ్యవహారాల శాఖ కార్యదర్శి మాన్యువలు లుజాను 50వ యు.ఎస్. జాతీయ ఉద్యానవనాన్ని స్థాపించడానికి లీజుల మీద సంతకం చేశారు. ^[24]^: 335

ఎఎస్‌జి పార్క్సు అండ్ రిక్రియేషను అన్ని పబ్లికు పార్కుల నిర్వహణను పర్యవేక్షిస్తుంది. వీటిలో అమనావే మినీ పార్కు, టఫునాలోని లయన్సు పార్కు, ఆవాలోని ఒనెసోసోపో పార్కు, మలలోవా మినీ పార్కు, ఫాగాలు పార్కు, ఫటువోయిగాలోని టియా సీయు లూపు చారిత్రక ప్రదేశం, పాగో పాగో పార్కు, పాగో పాగో టెన్నిసు కోర్టులు, లిటిలు లీగు సాట్బాలు ‌ఫీల్డు, టోనీ సోలైటా బేస్బాలు ఫీల్డు, ఉటులై ట్రాం‌వే వద్ద సోలో రిడ్జి, ఉటులై బీచు పార్కు, ఉటులైలోని సుగులాయోలేటువాసా ఉన్నాయి.^[200]

టుటుయిలా ద్వీపంలో అమెరికను సమోవాలోని ఏడు ప్రాంతాలు జాతీయ సహజ ప్రదేశంగా గుర్తించబడ్డాయి. ఈ కార్యక్రమాన్ని యు.ఎస్. నేషనలు పార్కు సర్వీసు నిర్వహిస్తుంది. ఈ ప్రాంతాలు ప్రత్యేకమైన పర్యావరణ లేదా భౌగోళిక లక్షణాలను కలిగి ఉన్నాయి. వైʻవా జలసంధి తప్ప, ఏ ప్రాంతాలు అమెరికను సమోవా జాతీయ ఉద్యానవనంలో లేవు.^[201]^: 281అమెరికను సమోవా, ఏడు జాతీయ సహజ ప్రదేశం (ఎన్‌ఎంఎల్) 1972లో గుర్తించబడ్డాయి:

కేప్ టపుటపు
ఫోగామా ఒకినా ఒక బిలం
మతాఫావో శిఖరం
లే ఒకినా అలా షోర్‌లైను
రెయిను మేకరు మౌంటైను
వై ఒకినా అవా జలసంధి
ఔను ఒకినాయు ద్వీపం

వన్యప్రాణులు

ప్రముఖ భూసంబంధ జాతులలో పసిఫికు ట్రీ బోవా సమోవా ఫ్లయింగు ఫాక్సు ఉన్నాయి. ఇవి మూడు అడుగుల రెక్కలు విస్తరించి ఉంటాయి. ^[202] అమెరికను సమోవాలో రెండు పాము జాతులు కనిపిస్తాయి: బ్రాహ్మినీ బ్లైండు స్నేకు టుటుయిలాలో కనిపిస్తుంది. పసిఫికు ట్రీ బోవా టాʻయూ ‘ లో కనిపిస్తుంది. ఈ దీవులు ఐదు జాతుల గెక్కోలకు నిలయంగా ఉన్నాయి: పసిఫికు స్లెండరు-టోడు గెక్కో, ఓషియానికు గెక్కో, మోర్రింగు గెక్కో, స్టంపు-టోడు గెక్కో, హౌసు గెక్కో.^[203]^[201]^: 253

తాబేళ్లలో బెదిరింపు ఆకుపచ్చ సముద్ర తాబేలు, అంతరించిపోతున్న హాక్స్బిలు ‌సముద్ర తాబేలు ఉన్నాయి. హాక్స్బిలు సముద్ర తాబేళ్లు టుటుయిలా బీచు‌లలో గూడు కట్టుకుంటాయి. అయితే ఆకుపచ్చ సముద్ర తాబేలు రోజ్ అటోల్‌లో సర్వసాధారణం.^[204] టుటుయిలాలో అత్యధిక సంఖ్యలో గూడు కట్టే తాబేళ్లు ఉన్నాయి. వీటిలో సంవత్సరానికి 50 ఆడ గూడు కట్టేవి ఉంటాయి.^[205]

అమెరికను సమోవా ఒక జాతి ఉభయచరాలకు నిలయం: చెరకు టోడు. టుటుయిలాలో రెండు మిలియన్లకు పైగా టోడు‌లు ఉన్నాయని జీవశాస్త్రవేత్తలు అంచనా వేస్తున్నారు. ^[201]^: 252

915 సమీప తీర చేప జాతులు అమెరికను సమోవాలో నమోదు చేయబడ్డాయి. హవాయిలో కేవలం 460 సమీప తీర చేప జాతులు మాత్రమే ఉన్నాయి.^[201]^: 20950 కంటే ఎక్కువ జాతుల స్థానిక చేపలు, 250 పగడపు జాతులతో, అమెరికను సమోవా యునైటెడు స్టేట్సు‌లో గొప్ప సముద్ర జీవవైవిధ్యాన్ని కలిగి ఉంది.^[206] అమెరికను సమోవాలోని నేషనలు మెరైను సాంక్చుయరీ అమెరికాలో అతిపెద్ద సముద్ర అభయారణ్యం. ఇది 150 కంటే ఎక్కువ జాతుల పగడాలకు నిలయంగా ఉంది. వీటిలో ప్రపంచంలోనే వాటి జాతికి చెందిన అతిపెద్ద, పురాతనమైన పగడాలు ఉన్నాయి.^[207]

పండ్ల గబ్బిలాలు

అమెరికను సమోవాలో మెగాబాట్లు ‌మాత్రమే స్థానిక క్షీరదం. ఈ దీవులు రెండు జాతుల పండ్ల గబ్బిలాలకు నిలయంగా ఉన్నాయి: పసిఫికు ఎగిరే నక్క, సమోవా ఎగిరే నక్క. ఇక్కడ కనిపించే మరొక జాతి షీత్-టెయిల్డు బ్యాటు, ఇది కీటకాలను తినే చిన్న గబ్బిలం. 1992లో అమెరికను సమోవా ప్రభుత్వం పండ్ల గబ్బిలాల వేటను నిషేధించింది. వాటి జనాభా తిరిగి పెరగడానికి సహాయపడింది.^[208] సమోవా ఎగిరే నక్క ఫిజి, సమోవాను దీవులలో మాత్రమే కనిపిస్తుంది.^[203]^[201]^: 200

1995 నుండి 2000 వరకు సమోవా ఎగిరే నక్క జనాభా టుటుయిలాలో దాదాపు 900 జంతువులతో, మనువా దీవులలో 100 జంతువులతో స్థిరంగా ఉంది.^[209] 2000 నాటికి అమెరికను సమోవా డిపార్ట్మెంటు ‌ఆఫ్ మెరైను అండ్ వైల్డు‌లైఫు రిసోర్సు శాస్త్రవేత్తలు అమెరికను సమోవాలో 5,500 కంటే తక్కువ పసిఫికు ఎగిరే నక్కలు, 900 లేదా అంతకంటే తక్కువ సమోవా ఎగిరే నక్కలు ఉన్నాయని అంచనా వేశారు.^[201]^: 199 టుటుయిలా ద్వీపంలో తొడుగు తోక గల గబ్బిలాల కోసం ఉత్తమమైన, అతిపెద్ద నివాస స్థలం అఫోనో సమీపంలోని అనాపేప్ కోవు‌లో ఉంది. ^[210]

టుటుయిలా ఉత్తర తీరంలోని అమలావు లోయ అనేక పక్షి జాతుల పండ్ల గబ్బిలాల జాతుల అద్భుతమైన రోడ్డు పక్కన దృశ్యాలను అందిస్తుంది.^[201]^: 274 ఈ లోయను పక్షి, గబ్బిలాలను చూసే ప్రధాన ప్రాంతంగా పిలుస్తారు.^[211]^[212]^[213]

అవిఫౌనా

సమోవాను దీవులలోని 34 పక్షి జాతులలో పదహారు భూమి మీద మరెక్కడా కనిపించవు. ఇందులో తీవ్రంగా అంతరించిపోతున్న టూతు-బిల్డు పావురం కూడా ఉంది.^[214] నాలుగు జాతుల పక్షులు టుటుయిలాలో కాకుండా మనువా దీవులలో మాత్రమే కనిపిస్తాయి. వీటిలో అమెరికను సమోవా ఏకైక చిలుక, నీలి కిరీటం గల లోరీ ఉన్నాయి. మనువాకు ఇతర ప్రత్యేక పక్షులు లెస్సరు ష్రికేబిలు, స్నేహపూర్వక గ్రౌండు-డోవు. మచ్చలేని క్రాకు‌ను టాయు ద్వీపంలో మాత్రమే గమనించారు. ^[203]

సరీసృపాలు, క్షీరదాలు, ఉభయచరాల అన్ని జాతుల కంటే ఎక్కువ జాతుల పక్షులు ఉన్నాయి. స్థానిక భూ పక్షులలో రెండు తేనెటీగలు ఉన్నాయి: కార్డినలు హనీయీటరు, వాట్లేడు హనీయీటరు. కార్డినలు హనీయీటర్లు టుటుయిలా ద్వీపంలో మాత్రమే కనిపిస్తాయి. అమెరికను సమోవాకు చెందిన ఏకైక స్థానిక భూమి పక్షి సమోవాను స్టార్లింగు. నాలుగు పావురాలు అమెరికను సమోవాకు చెందినవి: పసిఫికు ఇంపీరియలు పావురం, అనేక రంగుల పండ్ల పావురం, తెల్లటి టోపీల పండ్ల పావురం, సిగ్గుపడే నేల పావురం. 1992లో స్థానిక ప్రభుత్వం అన్ని పావురాల వేటను నిషేధించింది.^[215]

బహుళ రంగుల పండ్ల పావురం టుటుయిలాలో గూడు కట్టుకునే అరుదైన పక్షులలో ఒకటి. 1980లలో జరిగిన అధ్యయనాలు టుటుయిలాలో వాటి జనాభా పరిమాణం కేవలం 80 పక్షులు మాత్రమే అని అంచనా వేసింది.^[203] అమలావు లోయ అమెరికను సమోవాలో బహుళ రంగుల పండ్ల పావురాన్ని గమనించడానికి ఉత్తమమైన ప్రదేశంగా వర్ణించబడింది.^[216]

వాటియా సమీపంలోని పోలా ద్వీపం ఆఫ్షోరు ద్వీపం అనేక సముద్ర పక్షుల జాతులకు గూడు కట్టే ప్రదేశం, సముద్ర పక్షులను గమనించడానికి ఒక అద్భుతమైన ప్రాంతం.^[217]^[216] వాటియాలోని పోలా ప్రాంతం, రోజ్ అటోలు అమెరికను సమోవాలో ఎర్రటి పాదాల బూబీల సంతానోత్పత్తి కాలనీలు ఉన్న ఏకైక ప్రదేశాలు. ^[218]

మంచినీటి ఆవాసాల మీద ఆధారపడిన పక్షులలో పసిఫికు రీఫు హెరాను, పసిఫికు బ్లాకు బాతు ఉన్నాయి. ఇవి సమోవా దీవులలోని ఏకైక బాతు జాతి. అతిపెద్ద చిత్తడి నేల ప్రాంతాలు నువులి, లియోను‌లోని పాలా మడుగులు అలాగే ఆనువు ద్వీపంలోని పాలా సరస్సు ఇవి కనిపిస్తుంటాయి.^[203]

మూలాలు

↑ "U.S. Territories – Developments in the Law". Harvard Law Review (in ఇంగ్లీష్). April 10, 2017. Retrieved June 11, 2024.
↑ "American Samoa". The Association of Religion Data Archives (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2025-02-09.
↑ ^3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 "American Samoa". The World Factbook. CIA. Archived from the original on January 29, 2021. Retrieved August 30, 2019.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 Population of American Samoa: 2010 and 2020 Archived ఫిబ్రవరి 6, 2022 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau.
↑ ^5.0 ^5.1 American Samoa Archived ఆగస్టు 30, 2019 at the Wayback Machine, World Bank.
↑ "Gross domestic product for American Samoa increases for the second year in a row" (PDF). Bureau of Economic Analysis. Archived from the original (PDF) on May 13, 2017. Retrieved July 14, 2017.
↑ ^7.0 ^7.1 "Our Islands". American Samoa Visitors Bureau (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved May 25, 2024.
↑ Selected social characteristics Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, 2020 Decennial Census of the Island Areas, American Samoa demographic profile, U.S. Census Bureau.
↑ "American Samoa", The World Factbook (in ఇంగ్లీష్), Central Intelligence Agency, 2024-07-11, retrieved 2024-07-24
↑ "Local US Army recruiting station ranked #1 in the world – Samoa News". Archived from the original on April 2, 2015. Retrieved March 10, 2015.
↑ Calder, Alex; Lamb, Jonathan; Orr, Bridget (April 1, 1999). Voyages and Beaches: Pacific Encounters, 1769–1840 (in ఇంగ్లీష్). University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2039-8. Archived from the original on June 30, 2023. Retrieved November 24, 2020.
↑ E. E. V. Collocott. "Journal of the Polynesian Society: An Experiment In Tongan History, By E. E. V. Collocott, P 166-184". www.jps.auckland.ac.nz. Archived from the original on April 11, 2021. Retrieved November 19, 2020.
↑ ^13.0 ^13.1 ^13.2 Keating, Barbara (1991). Keating, Barbara; Bolton, Barrie (eds.). The Geology of the Samoan Islands, in Geology and Offshore Mineral Resources of the Central Pacific Basin, Circum-Pacific Council for Energy and Mineral Resources Earth Science Series, Vol. 14. Springer-Verlag. pp. 128–129. ISBN 0387977716.
↑ వాట్సన్, R.M. (1919). సమోవా చరిత్ర: ది ఆగమనం ఆఫ్ ది మిషనరీ. (1830. 1839). Chapter III. Archived from the original on మే 3, 2011.
↑ Stanton, William (1975). ది గ్రేట్ యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఎక్స్‌ప్లోరింగ్ ఎక్స్‌పెడిషన్. Berkeley: University of California Press. pp. 132–133. ISBN 0520025571.
↑ Stevenson, Robert Louis (1892). A Footnote to History: Eight Years of Trouble in Samoa. BiblioBazaar. ISBN 1-4264-0754-8. {{cite book}}: ISBN / Date incompatibility (help)
↑ రైడెన్, జార్జ్ హెర్బర్ట్. సమోవాకు సంబంధించి యునైటెడ్ స్టేట్స్ యొక్క విదేశాంగ విధానం. న్యూయార్క్: ఆక్టాగాన్ బుక్స్, 1975. (యేల్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్‌తో ప్రత్యేక ఒప్పందం ద్వారా పునర్ముద్రించబడింది. మొదట న్యూ హెవెన్‌లో ప్రచురించబడింది: యేల్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్, 1928), పేజీ. 574. 1899 డిసెంబర్ 2న వాషింగ్టన్‌లో త్రైపాక్షిక సమావేశం (యునైటెడ్ స్టేట్స్, జర్మనీ, గ్రేట్ బ్రిటన్)పై సంతకం చేశారు, ఫిబ్రవరి 16, 1900న ధృవీకరణలు మార్పిడి చేయబడ్డాయి.
↑ "అమెరికన్ సమోవా ఆఫీస్ ఆఫ్ ఇన్సులర్ అఫైర్స్". U.S. అంతర్గత విభాగం. Archived from the original on మార్చి 9, 2018. Retrieved ఆగస్టు 11, 2018. {{cite web}}: Unknown parameter |తేదీ= ignored (help); Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)
↑ రైడెన్, పే. 571
↑ లిన్, టామ్ సి.డబ్ల్యు., అమెరికన్లు, ఆల్మోస్ట్ అండ్ ఫర్గాటెన్ Archived 2020-09-21 at the Wayback Machine, 107 కాలిఫోర్నియా లా రివ్యూ (2019)
↑ మూస:ఉపదేశ పుస్తకం
↑ Sorensen, Stan (July 12, 2006). "Historical Notes" (PDF). Tapuitea. p. 2. Archived from the original (PDF) on సెప్టెంబర్ 26, 2011. Retrieved August 16, 2011. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
↑ "మనుʻa అమెరికా జెండా కింద 105 సంవత్సరాలు జరుపుకుంటుంది". సమోవా న్యూస్. Archived from the original on సెప్టెంబర్ 27, 2011. Retrieved ఆగస్టు 16, 2011. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help); Unknown parameter |తేదీ= ignored (help)
↑ ^24.00 ^24.01 ^24.02 ^24.03 ^24.04 ^24.05 ^24.06 ^24.07 ^24.08 ^24.09 ^24.10 ^24.11 ^24.12 ^24.13 ^24.14 ^24.15 ^24.16 Sunia, Fofo I.F. (2009). A History of American Samoa. Amerika Samoa Humanities Council. ISBN 978-1573062992.
↑ Life in Samoa from 1916 to 1919 (archived from the original on September 26, 2015).
↑ Tomkins, Sandra M. (1992). "The Influenza Epidemic of 1918–19 in Western Samoa". Journal of Pacific History. 27 (2): 181–197. doi:10.1080/00223349208572706. JSTOR 25169127.
↑ Pub. Res. 68–75, మూస:USStat, enacted March 4, 1925.
↑ Story of the Legislature of American Samoa. 1988.
↑ Pettey, Janice Gow (2002). Cultivating Diversity in Fundraising. John Wiley and Sons, Inc. p. 22. ISBN 978-0471226017. Archived from the original on June 30, 2023. Retrieved October 24, 2020.
↑ "Apollo Splashdowns Near American Samoa". Tavita Herdrich and News Bulletin. Archived from the original on May 17, 2021. Retrieved July 7, 2010.
↑ "Apollo 17 Lunar Surface Journal – Kevin Steen". Eric M. Jones. Archived from the original on May 13, 2011. Retrieved February 23, 2011.
↑ Craig, Robert D. (2011). Historical Dictionary of Polynesia. Scarecrow Press. Page xxx. ISBN 9780810867727.
↑ Thomas Benjamin (2007). Encyclopedia of Western Colonialism since 1450. Macmillan Reference USA. Page 44. ISBN 9780028658438.
↑ Madsen, Deborah L. (2015). The Routledge Companion to Native American Literature. Routledge. p. 44. ISBN 978-1317693192.
↑ James Brooke (August 1, 2005). "In South Pacific, US Army has strong appeal". The New York Times. Archived from the original on May 11, 2011. Retrieved September 30, 2009.
↑ Federal Minimum Wage in American Samoa by Industry
↑ ""Aʻasu" యొక్క సంక్షిప్త చరిత్ర". Tamug.edu. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.
↑ Marchant, Leslie R. "La Pérouse, Jean-Franço187)". Biography – Jean-François de Galaup La Pérouse – Australian Dictionary of Biography. Adb.anu.edu.au. Archived from the original on మే 14, 2013. Retrieved ఫిబ్రవరి 26, 2014.
↑ "Sadie Thompson Inn | Sadie's Hotels". Sadieshotels.com. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.
↑ "Edwin Musick – Pan Am Captain Ed Musick". Pan Am Clipper Flying Boats. Archived from the original on December 25, 2010. Retrieved February 25, 2011.
↑ "American Samoa Gov't v. Imoa". Asbar.org. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.
↑ "Togiola asks AG to withdraw death penalty for Siaumau". Samoa News. June 21, 2012. Retrieved August 25, 2024. The last person sentenced to death in American Samoa was Imoa of Fagatogo in 1939, who was hanged.
↑ ^43.0 ^43.1 Enright, John. "Tutuila in WWII: In the Cross-hairs of History – Part 1". Samoa News. Archived from the original on January 30, 2014. Retrieved February 26, 2014.
↑ ^44.0 ^44.1 Shaffer, Robert J. (2000). American Samoa: 100 Years Under the United States Flag. Island Heritage. ISBN 978-0896103399.
↑ Eleanor Roosevelt in the Pacific (July 8, 2012). "David Huebner – US Ambassador to New Zealand". Blogs.newzealand.usembassy.gov. Archived from the original on February 27, 2013. Retrieved February 26, 2014.
↑ Kennedy, Joseph (2009). The Tropical Frontier: America's South Sea Colony. University of Hawaii Press. p. 218. ISBN 978-0980033151.
↑ ^47.0 ^47.1 Ruck, Rob (2018). Tropic of Football: The Long and Perilous Journey of Samoans to the NFL. The New Press. ISBN 978-1620973387.
↑ "Lyndon B. Johnson: Remarks Upon Arrival at Tafuna International Airport, Pago Pago, American Samoa". Presidency.ucsb.edu. October 18, 1966. Archived from the original on May 25, 2017. Retrieved February 26, 2014.
↑ "NASA History – The Apollo Program". History.nasa.gov. Archived from the original on May 26, 2013. Retrieved February 26, 2014.
↑ "Pago Pago's Worst Air Disaster, Pan Am Flight 806, Subject of Documentary". Samoa News. January 22, 2014. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.
↑ Swaney, Deanna (1994). Samoa: Western & American Samoa: a Lonely Planet Travel Survival Kit. Lonely Planet Publications. p. 164. ISBN 978-0864422255.
↑ "Man fatally shoots American Samoa police officer outside courthouse just after hearing". Fox News. July 23, 2010. Archived from the original on February 23, 2014. Retrieved February 26, 2014.
↑ "Clinton visits American Samoa after two-week trip to Asia". Honolulu Star Advertiser. November 8, 2010. Archived from the original on August 16, 2017. Retrieved August 16, 2017.
↑ "US Vice-President to dedicate American Samoa clinic to 'Eni'". RNZ. April 19, 2017. Archived from the original on October 19, 2019. Retrieved October 19, 2019.
↑ "Pence cutting Pacific trip short". Politico. April 24, 2017. Archived from the original on October 20, 2017. Retrieved November 28, 2017.
↑ "Mike Pence cuts short his stop in Hawaii to deal with domestic issues". CBS News. April 24, 2017. Archived from the original on October 20, 2017. Retrieved November 28, 2017.
↑ "Aumua And Governor Talk AS Issues With Secretary Of State Tillerson". June 6, 2017. Archived from the original on April 14, 2021. Retrieved March 29, 2021.
↑ "American Samoa Earthquake and Tsunami". U.S. Department of the Interior. October 13, 2009. Archived from the original on March 16, 2013. Retrieved September 22, 2014.
↑ Joyce, Stacey (September 29, 2009). "8.0 magnitude quake generates tsunami off Samoa islands". Reuters. Archived from the original on October 3, 2009. Retrieved September 29, 2009.
↑ "Pacific tsunami warning cancelled, Samoa takes brunt". Reuters. September 29, 2009. Archived from the original on October 3, 2009. Retrieved September 29, 2009.
↑ Foley, Meraiah (October 1, 2009). "Scores Are Killed as Tsunami Hits Samoa Islands". The New York Times. Archived from the original on May 11, 2011. Retrieved September 30, 2009.
↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Americans, Almost and Forgotten అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
↑ "This folder contains material collected by the office of President John F. Kennedy's secretary, Evelyn Lincoln, concerning American Samoa, and consists of a letter to the President from Secretary of Samoan Affairs Leʻiato Tuli". jfklibrary.org. John F. Kennedy Presidential Library and Museum. Archived from the original on June 4, 2016.
↑ ^64.0 ^64.1 ^64.2 ^64.3 ^64.4 Revised Constitution of American Samoa, American Samoa Bar Association. Archived జనవరి 13, 2021 at the Wayback Machine
↑ 4.0105 Term of office Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ ^66.0 ^66.1 American Samoa Representative and Liaison Offices Archived మార్చి 1, 2021 at the Wayback Machine, U.S. Department of the Interior.
↑ ^67.0 ^67.1 ^67.2 Tutuila Island Map Archived జనవరి 16, 2021 at the Wayback Machine, National Park Service.
↑ ^68.0 ^68.1 ^68.2 American Samoa Observatory, Trip to Tula Archived జనవరి 25, 2021 at the Wayback Machine, National Oceanic and Atmospheric Administration.
↑ 3.0101 Vesting of judicial power Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ ^70.0 ^70.1 3.0207 Divisions and sessions—Composition Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ ^71.0 ^71.1 3.0303 Sessions-Petit jury Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ 3.1001 Chief and Associate Justices-Appointment Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ 3.1010 District court judges-Term Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ 3.1004 Associate judges-Appointment-Term Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ F. J. H. Grattan (1948). "The Organisation of Samoan Society". An Introduction to Samoan Custom. Papakura: R. McMILLAN. p. 10. Archived from the original on June 30, 2022. Retrieved June 30, 2022 – via NZETC.
↑ "American Samoa must consider independence – congressman". Radioaustralia.net.au. May 18, 2012. Archived from the original on October 30, 2013. Retrieved February 26, 2014.
↑ "Call for independence discussion for American Samoa". Radioaustralia.net.au. May 18, 2012. Archived from the original on October 30, 2013. Retrieved February 26, 2014.
↑ "U.S. nationals born in American Samoa sue for citizenship". NBC News. Associated Press. March 28, 2018. Archived from the original on September 28, 2018. Retrieved October 1, 2018.
↑ 8 U.S.C. § 1408. Tuaua v. United States, 788 F.3d 300 (D.C. Cir. 2015). ; Mohammadi v. Islamic Republic of Iran, 782 F.3d 9, 15 (D.C. Cir. 2015) (“The sole such statutory provision that presently confers United States nationality upon non-citizens is 8 U.S.C. § 1408.”). Matter of Navas-Acosta, 23 I. & N. Dec. 586 (B.I.A. 2003). See also 8 U.S.C. § 1483 ("Restrictions on loss of nationality"); 8 U.S.C. §§ 1501–1503; మూస:Uscsub ("Treatment of nationality claims").
↑ "Profile: The Samoas". BBC News. September 30, 2009. Archived from the original on October 3, 2009. Retrieved September 30, 2009.
↑ 8 U.S.C. § 1401 ("Nationals and citizens of United States at birth").
↑ "America Samoa: Performing a Risk Assessment Would Better Inform U.S. Agencies of the Risks Related to Acceptance of Certificates of Identity" (PDF). U.S. Government Accountability Office. June 2010. p. 11 (p. 15 of the pdf). Archived (PDF) from the original on July 8, 2015. Retrieved September 21, 2014.
↑ ^83.0 ^83.1 "US citizenship issue divides American Samoans". Radio New Zealand. November 21, 2022. Retrieved August 25, 2024.
↑ ^84.0 ^84.1 Michelle Broder Van Dyke (December 17, 2019). "Why some American Samoans don't want U.S. citizenship". NBC News. Retrieved August 25, 2024.
↑ Amicus Curiae Brief of Eni F. H. Faleomavaega (PDF), November 7, 2012, archived from the original (PDF) on September 23, 2015, retrieved April 26, 2014, More than a century ago, the Supreme Court held that the Citizenship Clause of the Fourteenth Amendment does not extend birthright citizenship to United States nationals who are born in unincorporated territories. See Downes v. Bidwell, 182 US 244, 251 (1901). The Court has reaffirmed this principle through the years, noting that individuals who are born in an unincorporated territory, though "subject to the jurisdiction of the United States," are "American nationals" who are not birthright citizens of the United States. Barber v. Gonzales, 347 U.S. 637, 639 n.1 (1954).
↑ American Samoa and the Citizenship Clause: A Study in Insular Cases Revisionism Archived డిసెంబరు 18, 2019 at the Wayback Machine. Chapter 3. Harvard Law Review. Retrieved January 7, 2018.
↑ Wang, Frances Kai-Hwa (February 2, 2016). "American Samoa Citizenship Case Arrives at Supreme Court". NBC News. Archived from the original on October 24, 2021. Retrieved February 17, 2016.
↑ Fitisemanu v. US, 426 F. Supp. 3d 1155 (D. Utah December 12, 2019).
↑ Fitisemanu v. United States Archived ఆగస్టు 10, 2021 at the Wayback Machine, Nos. 20–4017 & 20–4019 (June 15, 2021).
↑ WILLIAMS, MICHAEL (September 15, 2021). "INTERVENOR DEFENDANTS-APPELLANTS'BRIEF OPPOSING REHEARING EN BANC" (PDF). Exhibit A. Archived (PDF) from the original on September 17, 2021.
↑ Sunia, Fofō I. F. (1998). The Story of the Legislature of American Samoa: In Commemoration of the Golden Jubilee 1948–1998. Pago Pago, AS: Legislature of American Samoa. pp. 234–235. ISBN 978-9829008015.
↑ "American Samoa delegate loses seat". The Hill. November 2014. Archived from the original on November 8, 2014. Retrieved November 8, 2014.
↑ Registration information Archived ఏప్రిల్ 23, 2020 at the Wayback Machine, Election Office of American Samoa.
↑ 41.0502 Entry requirements Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ Immigration Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, American Samoa Bar Association.
↑ American Samoa: Performing a Risk Assessment Would Better Inform U.S. Agencies of the Risks Related to Acceptance of Certificates of Identity, U.S. Government Accountability Office, June 11, 2010. Archived నవంబరు 16, 2017 at the Wayback Machine
↑ Immigration Office Archived మార్చి 27, 2022 at the Wayback Machine, Department of Legal Affairs of American Samoa.
↑ మూస:Uscsub; మూస:Uscsub.
↑ Who is eligible for naturalization? Archived జనవరి 14, 2021 at the Wayback Machine, A Guide to Naturalization, U.S. Citizenship and Immigration Services.
↑ Op-ed: "Lamentations of a third-class American Samoan citizen" Archived జనవరి 12, 2021 at the Wayback Machine, Samoa News, July 23, 2018.
↑ Volume 12, Part D, Chapter 3 – Continuous Residence Archived జనవరి 11, 2021 at the Wayback Machine, Chapter 4 – Physical Presence Archived జనవరి 25, 2021 at the Wayback Machine, Policy Manual, U.S. Citizenship and Immigration Services, December 15, 2020. Until November 28, 2009, the Northern Mariana Islands were also not treated as a state for the purposes of maintaining U.S. permanent residence or physical presence for naturalization.
↑ Instructions for Form I-130, Petition for Alien Relative Archived జనవరి 9, 2021 at the Wayback Machine, U.S. Citizenship and Immigration Services.
↑ అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "Craddick v. టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. Archived from the original on జూన్ 30, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
↑ అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "అమెరికన్ సమోవా కోడ్ యానోటేటెడ్ 37.0201 నిర్వచనాలు". అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. Archived from the original on జూన్ 10, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
↑ Institute of Island Studies, University of Prince Edward Island. "American Samoa" (PDF). Institute of Island Studies, UPEI. Archived (PDF) from the original on March 19, 2023. Retrieved December 8, 2022.
↑ అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "Craddick v. టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". Archived from the original on జూన్ 30, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)
↑ అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "క్రాడిక్ వర్సెస్ టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". Archived from the original on జూన్ 30, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)
↑ జూలియా లాంగోరియా (April 10, 2019). "Americanish" (గమనికలతో ఆడియో పాడ్‌కాస్ట్) (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on April 30, 2019. Retrieved April 30, 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)
↑ American Samoa Bar Association. "Craddick v. టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". American Samoa Bar Association. Archived from the original on June 30, 2023. Retrieved December 8, 2022.
↑ సమోవాన్ చరిత్ర Archived 2022-05-13 at the Wayback Machine, అమెరికా రాయబార కార్యాలయం సమోవాలో.
↑ 5.0102 Division of districts into counties Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.
↑ 2.0202 Districts Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.
↑ 2.0302 Districts Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.
↑ 6.0102 Definitions Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.
↑ 116th Congress of the United States, American Samoa Archived ఫిబ్రవరి 4, 2021 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau.
↑ "Districts of American Samoa". Statoids. Archived from the original on April 21, 2008. Retrieved January 11, 2021.
↑ "Insular Area Summary for American Samoa". U.S. Department of the Interior. April 6, 2010. Archived from the original on October 9, 2009. Retrieved April 11, 2011.
↑ Rauzon, Mark J. (2016). Isles of Amnesia: The History, Geography, and Restoration of America's Forgotten Pacific Islands. University of Hawaiʻi Press, Latitude 20. p. 7. ISBN 978-0824846794.
↑ Rose Atoll Marine National Monument Archived ఫిబ్రవరి 19, 2022 at the Wayback Machine, National Oceanic and Atmospheric Administration.
↑ Harris, Ann G. and Esther Tuttle (2004). Geology of National Parks. Kendall Hunt. p. 603. ISBN 978-0787299705.
↑ Hart, S.R.; et al. (December 8, 2000). "Vailuluʻu undersea volcano: The New Samoa" (PDF). Geochemistry, Geophysics, Geosystems. Research Letter, Vol. 1. Paper number 2000GC000108. 1 (12). Pacific Marine Environmental Laboratory, National Oceanic and Atmospheric Administration: n/a. Bibcode:2000GGG.....1.1056H. doi:10.1029/2000GC000108. ISSN 1525-2027. Archived (PDF) from the original on May 14, 2011. Retrieved March 20, 2011.
↑ Terms and Definitions FRA 2025 Forest Resources Assessment, Working Paper 194. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2023.
↑ "Global Forest Resources Assessment 2020, American Samoa". Food Agriculture Organization of the United Nations.
↑ Dinerstein, Eric [in జర్మన్]; Olson, David; Joshi, Anup; Vynne, Carly; Burgess, Neil D.; Wikramanayake, Eric; Hahn, Nathan; Palminteri, Suzanne; Hedao, Prashant; Noss, Reed; Hansen, Matt; Locke, Harvey; Ellis, Erle C; Jones, Benjamin; Barber, Charles Victor; Hayes, Randy; Kormos, Cyril; Martin, Vance; Crist, Eileen; Sechrest, Wes; Price, Lori; Baillie, Jonathan E. M.; Weeden, Don; Suckling, Kierán; Davis, Crystal; Sizer, Nigel; Moore, Rebecca; Thau, David; Birch, Tanya; Potapov, Peter; Turubanova, Svetlana; Tyukavina, Alexandra; de Souza, Nadia; Pintea, Lilian; Brito, José C.; Llewellyn, Othman A.; Miller, Anthony G.; Patzelt, Annette; Ghazanfar, Shahina A.; Timberlake, Jonathan; Klöser, Heinz; Shennan-Farpón, Yara; Kindt, Roeland; Lillesø, Jens-Peter Barnekow; van Breugel, Paulo; Graudal, Lars; Voge, Maianna; Al-Shammari, Khalaf F.; Saleem, Muhammad (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534–545. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.
↑ "Climate Change". American Samoa Environmental Protection Agency. Retrieved May 25, 2020.^{[permanent dead link]}
↑ "Human Rights Measurement Initiative – The first global initiative to track the human rights performance of countries". humanrightsmeasurement.org. Retrieved 2023-05-01.
↑ "American Samoa - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2023-05-01. Retrieved 2023-05-01.
↑ "American Samoa - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2023-05-01. Retrieved 2023-05-01.
↑ "పసిఫిక్‌లో కీలకమైన అమెరికన్ సమోవాన్ ఆర్మీ రిజర్వ్ సైనికుల సంసిద్ధత > US ఆర్మీ రిజర్వ్ > వార్తలు". Usar.army.mil. Archived from the original on జూలై 25, 2020. Retrieved ఏప్రిల్ 27, 2020.
↑ "American Samoa". Archived from the original on May 14, 2018. Retrieved May 13, 2018.
↑ "American Samoa: Economic Trends, Status of the Tuna Canning Industry, and Stakeholders' Views on Minimum Wage Increases" (PDF). gao.gov. June 2020. Archived (PDF) from the original on December 18, 2020. Retrieved December 24, 2020.
↑ "Congress Sacks Samoan Economy". Europac.net. January 22, 2010. Archived from the original on October 28, 2014. Retrieved November 4, 2010.
↑ "అమెరికన్ సమోవా 2018లో GDP పెరుగుదల". BEA.gov. August 28, 2019. Archived from the original on August 28, 2019. Retrieved August 30, 2019.
↑ Schyma, Rosemarie (2013). Südsee. DuMont Reiseverlag. p. 261. ISBN 9783770176946.
↑ "FLSA విభాగం 205, "అమెరికన్ సమోవా కోసం ప్రత్యేక పరిశ్రమ కమిటీలు"". Law.cornell.edu. Archived from the original on జులై 21, 2010. Retrieved July 25, 2010. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
↑ "1956 నాటి అమెరికన్ సమోవా కార్మిక ప్రమాణాల సవరణలపై సంతకం చేసిన తర్వాత అధ్యక్షుడు చేసిన ప్రకటన". Presidency.ucsb.edu. ఆగస్టు 8, 1956. Archived from the original on డిసెంబర్ 6, 2010. Retrieved జులై 25, 2010. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help)
↑ "Faleomavaega కాంగ్రెస్ ముందు కనీస వేతన బిల్లుపై వ్యాఖ్యలు". House.gov. జనవరి 10, 2007. Archived from the original on నవంబర్ 23, 2008. Retrieved జూలై 25, 2010. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
↑ 29 U.S.C. § 201. యునైటెడు స్టేట్సు గవర్నమెంటు ప్రింటింగు ఆఫీసు. 2008 ఏప్రిల్ 12న పునరుద్ధరించబడింది.
↑ "సమాఖ్య కనీస వేతనం పెరగడం వల్ల వేలాది మంది ఉద్యోగాలు కోల్పోతారు | విశ్లేషణ & అభిప్రాయం |". Blogs.reuters.com. మే 14, 2009. Archived from the original on May 15, 2011. Retrieved జూలై 25, 2010.
↑ "దాదాపు 400 మంది స్టార్‌కిస్ట్ కో. క్యానరీ కార్మికులు ఉద్యోగాలు కోల్పోతున్నారు". Taiwan News. Archived from the original on అక్టోబర్ 7, 2021. Retrieved అక్టోబర్ 7, 2021. {{cite news}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help); Unknown parameter |తేదీ= ignored (help)
↑ "అమెరికన్ సమోవా గవర్నర్ తులాఫోనో స్టార్‌కిస్ట్‌ను విమర్శించారు". Business Week. ఆగస్టు 30, 2010. Archived from the original on మే 16, 2011.
↑ US స్వాధీనం/ప్రాంతంలో పనిచేసే వ్యక్తులు – FICA Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నలు రెవెన్యూ సర్వీసు, డిసెంబర్ 19, 2019.
↑ US స్వాధీనం/ప్రాంతంలో పనిచేసే వ్యక్తులు – FUTA Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, అంతర్గత రెవెన్యూ సర్వీస్, ఏప్రిల్ 17, 2020.
↑ USలో నివసిస్తున్న లేదా పనిచేస్తున్న వ్యక్తులు. భూభాగాలు/స్వాధీనాలు Archived జూన్ 1, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, ఏప్రిల్ 17, 2020.
↑ పబ్లికేషన్ 570, యుఎస్ స్వాధీనాల నుండి ఆదాయం ఉన్న వ్యక్తుల కోసం పన్ను గైడ్ Archived జూన్ 3, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, ఫిబ్రవరి 27, 2020.
↑ 11.0403 పన్ను విధింపు – Citation Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, కోడు అన్నోటేటెడు, అమెరికను సమోవా బారు అసోసియేషను.
↑ 11.0503 సెక్షను 5 జోడించబడింది Archived 2022-12-02 at the Wayback Machine, కోడు అన్నోటేటెడు, అమెరికను సమోవా బార్ అసోసియేషన్.
↑ గవర్నర్ లెమాను పొగాకు పన్ను చట్టాన్ని చట్టంగా సంతకం చేశారు — 13 సంవత్సరాల తర్వాత 2% వేతన పన్ను రద్దు చేయబడింది Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, సమోవా న్యూస్, ఏప్రిల్ 14, 2021.
↑ మూస:సైట్ వెబ్
↑ నాబర్ v. అమెరికన్ సమోవా ప్రభుత్వం Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్.
↑ 26 యుఎస్ కోడ్ §2209. కొంతమంది నివాసితులు యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరులు కాని నివాసితులు కానివారిగా పరిగణించబడే ఆస్తులు Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, లీగల్ ఇన్ఫర్మేషన్ ఇన్స్టిట్యూట్.
↑ 26 U.S. కోడ్ §2208. యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరులుగా పరిగణించబడే ఆస్తులలోని కొంతమంది నివాసితులు Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, లీగల్ ఇన్ఫర్మేషన్ ఇన్స్టిట్యూట్.
↑ పౌరసత్వం: పన్ను ప్రయోజనాల కోసం నకిలీ వ్యత్యాసాలు Archived 2020-09-23 at the Wayback Machine, నోయెల్ గొంజాలెజ్ మిరాండా, ప్యూర్టో రికన్ అకాడమీ ఆఫ్ జ్యురిస్ప్రూడెన్స్ అండ్ లెజిస్లేషన్.
↑ కోడ్ యానోటేటెడ్ బై టైటిల్ అండ్ చాప్టర్ Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్.
↑ ఫారమ్ 1040-NR కోసం సూచనలు, యుఎస్ నాన్ రెసిడెంట్ ఏలియన్ ఆదాయ పన్ను రిటర్న్ Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, ఏప్రిల్ 3, 2020.
↑ ఫారమ్ 706-NA కోసం సూచనలు, యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఎస్టేట్ (మరియు జనరేషన్-స్కిప్పింగ్ బదిలీ) పన్ను రిటర్న్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరుడు కాని నివాసి యొక్క ఎస్టేట్ Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, జూలై 2, 2019.
↑ ఫారమ్ 709 కోసం సూచనలు, యునైటెడ్ స్టేట్స్ గిఫ్ట్ (మరియు జనరేషన్-స్కిప్పింగ్ బదిలీ) టాక్స్ రిటర్న్ Archived ఏప్రిల్ 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, డిసెంబర్ 19, 2019.
↑ యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో నివాస హక్కును క్లెయిమ్ చేసే వ్యక్తులు అమెరికా పౌరసత్వాన్ని త్యజించడం Archived 2020-04-24 at the Wayback Machine, అమెరికా పౌరసత్వ శాఖ రాష్ట్రం.
↑ పౌరుడు కాని జాతీయత యొక్క సర్టిఫికెట్లు Archived 2022-05-31 at the Wayback Machine, US డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ స్టేట్.
↑ అమెరికన్ సమోవా అమ్మకాలు పన్ను ప్రణాళిక నిలిపివేయబడింది, పసిఫిక్ దీవుల నివేదిక, సెప్టెంబర్ 27, 2017. Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine
↑ ఈ వారం మంగళవారం నుండి ఎక్సైజ్ పన్ను పెరిగింది — బీర్ ధరలు కూడా పెరిగాయి Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, సమోవా న్యూస్, ఏప్రిల్ 26, 2018.
↑ 19 CFR § 101.1 – Definitions Archived మే 7, 2020 at the Wayback Machine, Legal Information Institute.
↑ 19 CFR § 7.2 – Insular possessions of the United States other than Puerto Rico Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, Legal Information Institute.
↑ అమెరికాలో అత్యంత ఖరీదైన ఇంటర్నెటు: అమెరికను సమోవాకు సరసమైన బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ను తీసుకురావడానికి పోరాటం, ఎంగాడ్జెట్, జూలై 4, 2012. Archived డిసెంబరు 1, 2017 at the Wayback Machine
↑ Calabrese, Michael; Daniel Calarco; Colin Richardson (మే 24, 2012). "అమెరికాలో అత్యంత ఖరీదైన ఇంటర్నెట్". Slate. Archived from the original on డిసెంబర్ 18, 2019. Retrieved జనవరి 6, 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
↑ 22.0323 Speed limits Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.
↑ "Freedom Run and Obstacle Course back for third year". www.samoanews.com. June 11, 2018. Archived from the original on August 18, 2019. Retrieved August 27, 2019.
↑ Accommodation and transport Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, American Samoa Visitors Bureau.
↑ Frommer's – Planning a trip in American Samoa. Retrieved August 30, 2019. Archived ఆగస్టు 14, 2019 at the Wayback Machine
↑ 2020 census population of American Samoa: village Archived డిసెంబరు 7, 2022 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau.
↑ Selected social characteristics Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, 2020 Decennial Census of the Island Areas, American Samoa demographic profile, U.S. Census Bureau.
↑ "Pago Pago, AS". Zip-Codes.com. Datasheer, LLC. Archived from the original on February 26, 2010. Retrieved January 24, 2010.
↑ "Official USPS Abbreviations". United States Postal Service. Archived from the original on July 28, 2014. Retrieved July 28, 2014.
↑ "American Samoa: Adherents Profile at the Association of Religion Data Archives, World Christian Database". Thearda.com. Archived from the original on June 23, 2017. Retrieved February 26, 2014.
↑ "2022 LDS Facts and Statistics". Mormonnewsroom.org. Archived from the original on June 28, 2019. Retrieved April 11, 2023.
↑ "American Samoa: How Many Jehovah's Witnesses Are There?". JW.ORG (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on December 3, 2020. Retrieved August 13, 2017.
↑ "Churches in the Diocese of Samoa–Pago Pago". www.gcatholic.org. Archived from the original on June 18, 2023. Retrieved June 13, 2023.
↑ ^178.0 ^178.1 "Samoa-Pago Pago (Diocese) [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. Archived from the original on June 18, 2023. Retrieved June 13, 2023.
↑ "«AAS 75 I [1983] – ACTA APOSTOLICAE SEDIS Regio civili ratione " Samoa Americana " appellata a dioecesi Samoana et Tokelauna seiungitur et nova dioecesis conditur nomine Samoa-Pagopagensis.»" (PDF). Archived (PDF) from the original on May 31, 2020. Retrieved June 13, 2023.
↑ "Welcome to ASDOE Website". Doe.as. Archived from the original on September 19, 2010. Retrieved July 25, 2010.
↑ Viviano, Frank (August 3, 1981). "Coming of age in Samoa was radically changed by TV". The Southern Illinoisan. Vol. 89, no. 183. p. 4 – via NewspaperArchive.com.
↑ Steinberg, Leigh. "How Can Tiny Samoa Dominate The NFL?". Forbes. Archived from the original on July 19, 2019. Retrieved July 19, 2019.
↑ Kennedy, Joseph (2009). The Tropical Frontier: America's South Sea Colony. University of Hawaii Press. p. 219. ISBN 978-0980033151.
↑ ^184.0 ^184.1 Pelley, Scott (January 17, 2010). "American Samoa: Football Island". 60 Minutes. Archived from the original on May 11, 2012. Retrieved January 20, 2010.
↑ "The Walt Disney Internet Group (WDIG) – The Dominican Republic of the NFL". ESPN. Archived from the original on May 14, 2010. Retrieved July 25, 2010.
↑ 42 Fun Facts About American Samoa, Fact Retriever. Retrieved November 24, 2017. Archived డిసెంబరు 1, 2017 at the Wayback Machine
↑ "The roots of Samoans' rise to football greatness". www.samoanews.com. August 11, 2018. Archived from the original on August 15, 2018. Retrieved September 8, 2019.
↑ "The Roots of Samoans' Rise to Football Greatness". Smithsonian. Archived from the original on August 9, 2018. Retrieved September 8, 2019.
↑ "Which State Did the Best Job Bragging at the RNC? Slate's Definitive Ranking", Slate.com. July 19, 2016. Retrieved 2017-07-21. Archived జూలై 22, 2017 at the Wayback Machine
↑ "American Samoa briefly in Convention lights". RNZ. July 20, 2016. Archived from the original on August 13, 2019. Retrieved August 13, 2019.
↑ "American Samoa football team get first ever win". BBC. November 24, 2011. Archived from the original on January 3, 2012. Retrieved December 25, 2011.
↑ Montague, James (November 25, 2011). "Transgender Player Helps American Samoa to First International Soccer Win". The New York Times. Archived from the original on May 25, 2017. Retrieved February 18, 2017.
↑ Geoghegen, Kev (May 6, 2014). "Next Goal Wins for 'world's worst football team'". BBC News. Archived from the original on March 6, 2019. Retrieved April 16, 2020.
↑ "The Remarkable Story of American Samoa". BBC News. December 24, 2011. Archived from the original on February 3, 2021. Retrieved April 16, 2020.
↑ Kroll, Justin (September 13, 2019). "Michael Fassbender to Star in Taika Waititi's 'Next Goal Wins'". Variety. Archived from the original on July 26, 2020. Retrieved April 16, 2020.
↑ McClintock, Pamela (April 12, 2023). "Taika Waititi's Next Goal Wins Kicks Box Office Release to November 2023". The Hollywood Reporter. Archived from the original on April 12, 2023. Retrieved April 12, 2023.
↑ ^197.0 ^197.1 "American Samoa". Rugby League Planet. November 24, 2011. Archived from the original on December 16, 2011. Retrieved December 25, 2011.
↑ "The first Island men to play for the All Blacks". Oceania Rugby. November 4, 2008. Archived from the original on August 12, 2014.
↑ Perrott, Alan (August 11, 2011). "Jerome Kaino: The enforcer". The New Zealand Herald. Archived from the original on June 30, 2022. Retrieved June 30, 2022.
↑ "Park usage numbers increase despite major problems with vandalism and limited facilities". www.samoanews.com. February 25, 2013. Archived from the original on July 23, 2019. Retrieved July 23, 2019.
↑ ^201.0 ^201.1 ^201.2 ^201.3 ^201.4 ^201.5 ^201.6 Goldin, Meryl Rose (2002). Field Guide to the Samoan Archipelago: Fish, Wildlife, and Protected Areas. Bess Press. ISBN 9781573061117.
↑ Butcher, Russell D. and Lynn P. Whitaker (1999). National Parks and Conservation Association Guide to National Parks: Pacific Region. Globe Pequot Press. p. 82. ISBN 978-0762705733.
↑ ^203.0 ^203.1 ^203.2 ^203.3 ^203.4 Natural History Guide to American Samoa, National Park Service, 2009. Natural History Guide to American Samoa, 3rd Edition at the Wayback Machine (archived ఫిబ్రవరి 24, 2017)
↑ "American Samoa Sea Turtles" (PDF). EcoAdapt. Archived (PDF) from the original on August 7, 2019. Retrieved August 7, 2019.
↑ Status of Sea Turtles in American Samoa in 1991, Natasha Tuatoʻo-Bartley, Thomas E. Morrell, and Peter Craig, American Samoa Department of Marine and Wildlife Resources, 1993, p. 218. Archived డిసెంబరు 3, 2017 at the Wayback Machine
↑ Nichols, Wallace J. and Brad Nahill (2014). A Worldwide Travel Guide To Sea Turtles. Texas A&M University Press. ISBN 978-1623491741.
↑ Weaver, Sigourney (2020). America's Marine Sanctuaries: A Photographic Exploration. Smithsonian. Page 202. ISBN 9781588346667.
↑ Haberle, Simon and Janelle Stevenson (2010). Altered Ecologies: Fire, Climate and Human Influence on Terrestrial Landscapes. ANU E Press. p. 102. ISBN 978-1921666810.
↑ Fleming, Theodore H. and Paul A. Racey (2010). Island Bats: Evolution, Ecology, and Conservation. University of Chicago Press. p. 432. ISBN 978-0226253312.
↑ National Park of American Samoa, General Management Plan/Environmental Impact Statement, National Park Service, 1997, pp. 129, 131. Archived ఫిబ్రవరి 28, 2017 at the Wayback Machine
↑ Stanley, David (2004). Moon Handbooks South Pacific. Moon Travel Guides. p. 483. ISBN 978-1566914116.
↑ Stanley, David (1996). South Pacific Handbook. David Stanley. p. 417. ISBN 978-1566910408.
↑ Stanley, David (1999). Moon Handbooks Tonga-Samoa. Moon Travel Guides. p. 180. ISBN 978-1566911740.
↑ Stanley, David (1982). South Pacific Handbook. David Stanley. p. 155. ISBN 978-0960332236.
↑ Haberle, Simon and Janelle Stevenson (2010). Altered Ecologies: Fire, Climate and Human Influence on Terrestrial Landscapes. ANU E Press. pp. 102–103. ISBN 978-1921666810.
↑ ^216.0 ^216.1 Watling, Dick and Dieter R. Rinke (2001). A Guide to the Birds of Fiji and Western Polynesia, Including American Samoa, Niue, Samoa, Tokelau, Tonga, Tuvalu and Wallis & Futuna. Environmental Consultants. p. 246. ISBN 978-9829047014.
↑ Muse, Corey and Shirley (1982). The Birds of Birdlore of Samoa. Pioneer Press. p. 15. ISBN 978-0936546056.
↑ Faiʻivae, Alex Godinet (2018). Ole Manuō o Tala Tuʻu Ma Fisaga o Tala Ave. Amerika Samoa Humanities Council. p. 59. ISBN 978-1546229070.

ఇతర మూలాలు

↑ Despite being under the sovereignty of the United States since 1900, American Samoa has not been fully incorporated into the country for constitutional purposes.^[1] See the page for the Insular Cases for more information.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 The constitution specifies the seat of government at Fagatogo, where the legislature, High Court and District Court are located.^[64]^[70]^[71]^[68] The executive office building is located in neighboring Utulei.^[66]^[67] These two villages are located along Pago Pago Harbor, whose largest village is Pago Pago. Many sources list Pago Pago as the capital, referring to the whole agglomeration around the harbor.^[116]^[3]
↑ Samoan: Amerika Sāmoa Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:IPA/data' not found.; also Amelika Sāmoa or Sāmoa Amelika
↑ To travel to American Samoa, U.S. nationals need to show proof of existing residence or future employment in American Samoa, or a ticket for future departure from the territory.^[94] However, once there, U.S. nationals may reside indefinitely and cannot be deported.^[95]
↑ An American Samoan law of 1962 defined 14 counties.^[111] The constitution of 1967, signed by delegates from these 14 counties, established 15 counties from then on, separating Fofo from Lealataua.^[64] The election law was later revised accordingly.^[112]^[113]^[114] However, the U.S. Census Bureau continues to list 14 counties, treating Fofo as part of Lealataua.^[4]

[1] "U.S. Territories – Developments in the Law". Harvard Law Review (in ఇంగ్లీష్). April 10, 2017. Retrieved June 11, 2024.

[4] "American Samoa". The Association of Religion Data Archives (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2025-02-09.

[CIAfactbook-5] 3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 "American Samoa". The World Factbook. CIA. Archived from the original on January 29, 2021. Retrieved August 30, 2019.

[census-counties-6] 4.0 ^4.1 ^4.2 Population of American Samoa: 2010 and 2020 Archived ఫిబ్రవరి 6, 2022 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau.

[worldbank-7] 5.0 ^5.1 American Samoa Archived ఆగస్టు 30, 2019 at the Wayback Machine, World Bank.

[8] "Gross domestic product for American Samoa increases for the second year in a row" (PDF). Bureau of Economic Analysis. Archived from the original (PDF) on May 13, 2017. Retrieved July 14, 2017.

[:02-10] 7.0 ^7.1 "Our Islands". American Samoa Visitors Bureau (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved May 25, 2024.

[census-social2-11] Selected social characteristics Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, 2020 Decennial Census of the Island Areas, American Samoa demographic profile, U.S. Census Bureau.

[12] "American Samoa", The World Factbook (in ఇంగ్లీష్), Central Intelligence Agency, 2024-07-11, retrieved 2024-07-24

[13] "Local US Army recruiting station ranked #1 in the world – Samoa News". Archived from the original on April 2, 2015. Retrieved March 10, 2015.

[14] Calder, Alex; Lamb, Jonathan; Orr, Bridget (April 1, 1999). Voyages and Beaches: Pacific Encounters, 1769–1840 (in ఇంగ్లీష్). University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2039-8. Archived from the original on June 30, 2023. Retrieved November 24, 2020.

[15] E. E. V. Collocott. "Journal of the Polynesian Society: An Experiment In Tongan History, By E. E. V. Collocott, P 166-184". www.jps.auckland.ac.nz. Archived from the original on April 11, 2021. Retrieved November 19, 2020.

[Keating-16] 13.0 ^13.1 ^13.2 Keating, Barbara (1991). Keating, Barbara; Bolton, Barrie (eds.). The Geology of the Samoan Islands, in Geology and Offshore Mineral Resources of the Central Pacific Basin, Circum-Pacific Council for Energy and Mineral Resources Earth Science Series, Vol. 14. Springer-Verlag. pp. 128–129. ISBN 0387977716.

[17] వాట్సన్, R.M. (1919). సమోవా చరిత్ర: ది ఆగమనం ఆఫ్ ది మిషనరీ. (1830. 1839). Chapter III. Archived from the original on మే 3, 2011.

[18] Stanton, William (1975). ది గ్రేట్ యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఎక్స్‌ప్లోరింగ్ ఎక్స్‌పెడిషన్. Berkeley: University of California Press. pp. 132–133. ISBN 0520025571.

[19] Stevenson, Robert Louis (1892). A Footnote to History: Eight Years of Trouble in Samoa. BiblioBazaar. ISBN 1-4264-0754-8. {{cite book}}: ISBN / Date incompatibility (help)

[20] రైడెన్, జార్జ్ హెర్బర్ట్. సమోవాకు సంబంధించి యునైటెడ్ స్టేట్స్ యొక్క విదేశాంగ విధానం. న్యూయార్క్: ఆక్టాగాన్ బుక్స్, 1975. (యేల్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్‌తో ప్రత్యేక ఒప్పందం ద్వారా పునర్ముద్రించబడింది. మొదట న్యూ హెవెన్‌లో ప్రచురించబడింది: యేల్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్, 1928), పేజీ. 574. 1899 డిసెంబర్ 2న వాషింగ్టన్‌లో త్రైపాక్షిక సమావేశం (యునైటెడ్ స్టేట్స్, జర్మనీ, గ్రేట్ బ్రిటన్)పై సంతకం చేశారు, ఫిబ్రవరి 16, 1900న ధృవీకరణలు మార్పిడి చేయబడ్డాయి.

[DoI-21] "అమెరికన్ సమోవా ఆఫీస్ ఆఫ్ ఇన్సులర్ అఫైర్స్". U.S. అంతర్గత విభాగం. Archived from the original on మార్చి 9, 2018. Retrieved ఆగస్టు 11, 2018. {{cite web}}: Unknown parameter |తేదీ= ignored (help); Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)

[22] రైడెన్, పే. 571

[అమెరికన్లు,_ఆల్మోస్ట్_అండ్_ఫర్గాటెన్-23] లిన్, టామ్ సి.డబ్ల్యు., అమెరికన్లు, ఆల్మోస్ట్ అండ్ ఫర్గాటెన్ Archived 2020-09-21 at the Wayback Machine, 107 కాలిఫోర్నియా లా రివ్యూ (2019)

[24] మూస:ఉపదేశ పుస్తకం

[25] Sorensen, Stan (July 12, 2006). "Historical Notes" (PDF). Tapuitea. p. 2. Archived from the original (PDF) on సెప్టెంబర్ 26, 2011. Retrieved August 16, 2011. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)

[26] "మనుʻa అమెరికా జెండా కింద 105 సంవత్సరాలు జరుపుకుంటుంది". సమోవా న్యూస్. Archived from the original on సెప్టెంబర్ 27, 2011. Retrieved ఆగస్టు 16, 2011. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help); Unknown parameter |తేదీ= ignored (help)

[Sunia-2009-27] 24.00 ^24.01 ^24.02 ^24.03 ^24.04 ^24.05 ^24.06 ^24.07 ^24.08 ^24.09 ^24.10 ^24.11 ^24.12 ^24.13 ^24.14 ^24.15 ^24.16 Sunia, Fofo I.F. (2009). A History of American Samoa. Amerika Samoa Humanities Council. ISBN 978-1573062992.

[28] Life in Samoa from 1916 to 1919 (archived from the original on September 26, 2015).

[29] Tomkins, Sandra M. (1992). "The Influenza Epidemic of 1918–19 in Western Samoa". Journal of Pacific History. 27 (2): 181–197. doi:10.1080/00223349208572706. JSTOR 25169127.

[30] Pub. Res. 68–75, మూస:USStat, enacted March 4, 1925.

[31] Story of the Legislature of American Samoa. 1988.

[32] Pettey, Janice Gow (2002). Cultivating Diversity in Fundraising. John Wiley and Sons, Inc. p. 22. ISBN 978-0471226017. Archived from the original on June 30, 2023. Retrieved October 24, 2020.

[33] "Apollo Splashdowns Near American Samoa". Tavita Herdrich and News Bulletin. Archived from the original on May 17, 2021. Retrieved July 7, 2010.

[34] "Apollo 17 Lunar Surface Journal – Kevin Steen". Eric M. Jones. Archived from the original on May 13, 2011. Retrieved February 23, 2011.

[35] Craig, Robert D. (2011). Historical Dictionary of Polynesia. Scarecrow Press. Page xxx. ISBN 9780810867727.

[36] Thomas Benjamin (2007). Encyclopedia of Western Colonialism since 1450. Macmillan Reference USA. Page 44. ISBN 9780028658438.

[37] Madsen, Deborah L. (2015). The Routledge Companion to Native American Literature. Routledge. p. 44. ISBN 978-1317693192.

[38] James Brooke (August 1, 2005). "In South Pacific, US Army has strong appeal". The New York Times. Archived from the original on May 11, 2011. Retrieved September 30, 2009.

[39] Federal Minimum Wage in American Samoa by Industry

[40] ""Aʻasu" యొక్క సంక్షిప్త చరిత్ర". Tamug.edu. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.

[41] Marchant, Leslie R. "La Pérouse, Jean-Franço187)". Biography – Jean-François de Galaup La Pérouse – Australian Dictionary of Biography. Adb.anu.edu.au. Archived from the original on మే 14, 2013. Retrieved ఫిబ్రవరి 26, 2014.

[42] "Sadie Thompson Inn | Sadie's Hotels". Sadieshotels.com. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.

[43] "Edwin Musick – Pan Am Captain Ed Musick". Pan Am Clipper Flying Boats. Archived from the original on December 25, 2010. Retrieved February 25, 2011.

[44] "American Samoa Gov't v. Imoa". Asbar.org. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.

[45] "Togiola asks AG to withdraw death penalty for Siaumau". Samoa News. June 21, 2012. Retrieved August 25, 2024. The last person sentenced to death in American Samoa was Imoa of Fagatogo in 1939, who was hanged.

[Enright-46] 43.0 ^43.1 Enright, John. "Tutuila in WWII: In the Cross-hairs of History – Part 1". Samoa News. Archived from the original on January 30, 2014. Retrieved February 26, 2014.

[Shaffer-2000-47] 44.0 ^44.1 Shaffer, Robert J. (2000). American Samoa: 100 Years Under the United States Flag. Island Heritage. ISBN 978-0896103399.

[48] Eleanor Roosevelt in the Pacific (July 8, 2012). "David Huebner – US Ambassador to New Zealand". Blogs.newzealand.usembassy.gov. Archived from the original on February 27, 2013. Retrieved February 26, 2014.

[49] Kennedy, Joseph (2009). The Tropical Frontier: America's South Sea Colony. University of Hawaii Press. p. 218. ISBN 978-0980033151.

[Ruck-50] 47.0 ^47.1 Ruck, Rob (2018). Tropic of Football: The Long and Perilous Journey of Samoans to the NFL. The New Press. ISBN 978-1620973387.

[51] "Lyndon B. Johnson: Remarks Upon Arrival at Tafuna International Airport, Pago Pago, American Samoa". Presidency.ucsb.edu. October 18, 1966. Archived from the original on May 25, 2017. Retrieved February 26, 2014.

[52] "NASA History – The Apollo Program". History.nasa.gov. Archived from the original on May 26, 2013. Retrieved February 26, 2014.

[53] "Pago Pago's Worst Air Disaster, Pan Am Flight 806, Subject of Documentary". Samoa News. January 22, 2014. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved February 26, 2014.

[54] Swaney, Deanna (1994). Samoa: Western & American Samoa: a Lonely Planet Travel Survival Kit. Lonely Planet Publications. p. 164. ISBN 978-0864422255.

[55] "Man fatally shoots American Samoa police officer outside courthouse just after hearing". Fox News. July 23, 2010. Archived from the original on February 23, 2014. Retrieved February 26, 2014.

[56] "Clinton visits American Samoa after two-week trip to Asia". Honolulu Star Advertiser. November 8, 2010. Archived from the original on August 16, 2017. Retrieved August 16, 2017.

[57] "US Vice-President to dedicate American Samoa clinic to 'Eni'". RNZ. April 19, 2017. Archived from the original on October 19, 2019. Retrieved October 19, 2019.

[58] "Pence cutting Pacific trip short". Politico. April 24, 2017. Archived from the original on October 20, 2017. Retrieved November 28, 2017.

[59] "Mike Pence cuts short his stop in Hawaii to deal with domestic issues". CBS News. April 24, 2017. Archived from the original on October 20, 2017. Retrieved November 28, 2017.

[60] "Aumua And Governor Talk AS Issues With Secretary Of State Tillerson". June 6, 2017. Archived from the original on April 14, 2021. Retrieved March 29, 2021.

[61] "American Samoa Earthquake and Tsunami". U.S. Department of the Interior. October 13, 2009. Archived from the original on March 16, 2013. Retrieved September 22, 2014.

[62] Joyce, Stacey (September 29, 2009). "8.0 magnitude quake generates tsunami off Samoa islands". Reuters. Archived from the original on October 3, 2009. Retrieved September 29, 2009.

[63] "Pacific tsunami warning cancelled, Samoa takes brunt". Reuters. September 29, 2009. Archived from the original on October 3, 2009. Retrieved September 29, 2009.

[64] Foley, Meraiah (October 1, 2009). "Scores Are Killed as Tsunami Hits Samoa Islands". The New York Times. Archived from the original on May 11, 2011. Retrieved September 30, 2009.

[Americans,_Almost_and_Forgotten-65] ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Americans, Almost and Forgotten అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు

[66] "This folder contains material collected by the office of President John F. Kennedy's secretary, Evelyn Lincoln, concerning American Samoa, and consists of a letter to the President from Secretary of Samoan Affairs Leʻiato Tuli". jfklibrary.org. John F. Kennedy Presidential Library and Museum. Archived from the original on June 4, 2016.

[constitution-67] 64.0 ^64.1 ^64.2 ^64.3 ^64.4 Revised Constitution of American Samoa, American Samoa Bar Association. Archived జనవరి 13, 2021 at the Wayback Machine

[68] 4.0105 Term of office Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[executive-69] 66.0 ^66.1 American Samoa Representative and Liaison Offices Archived మార్చి 1, 2021 at the Wayback Machine, U.S. Department of the Interior.

[npsmap-70] 67.0 ^67.1 ^67.2 Tutuila Island Map Archived జనవరి 16, 2021 at the Wayback Machine, National Park Service.

[noaa-71] 68.0 ^68.1 ^68.2 American Samoa Observatory, Trip to Tula Archived జనవరి 25, 2021 at the Wayback Machine, National Oceanic and Atmospheric Administration.

[72] 3.0101 Vesting of judicial power Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[highcourt-73] 70.0 ^70.1 3.0207 Divisions and sessions—Composition Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[districtcourt-74] 71.0 ^71.1 3.0303 Sessions-Petit jury Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[75] 3.1001 Chief and Associate Justices-Appointment Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[76] 3.1010 District court judges-Term Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[77] 3.1004 Associate judges-Appointment-Term Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[78] F. J. H. Grattan (1948). "The Organisation of Samoan Society". An Introduction to Samoan Custom. Papakura: R. McMILLAN. p. 10. Archived from the original on June 30, 2022. Retrieved June 30, 2022 – via NZETC.

[79] "American Samoa must consider independence – congressman". Radioaustralia.net.au. May 18, 2012. Archived from the original on October 30, 2013. Retrieved February 26, 2014.

[80] "Call for independence discussion for American Samoa". Radioaustralia.net.au. May 18, 2012. Archived from the original on October 30, 2013. Retrieved February 26, 2014.

[81] "U.S. nationals born in American Samoa sue for citizenship". NBC News. Associated Press. March 28, 2018. Archived from the original on September 28, 2018. Retrieved October 1, 2018.

[82] 8 U.S.C. § 1408. Tuaua v. United States, 788 F.3d 300 (D.C. Cir. 2015). ; Mohammadi v. Islamic Republic of Iran, 782 F.3d 9, 15 (D.C. Cir. 2015) (“The sole such statutory provision that presently confers United States nationality upon non-citizens is 8 U.S.C. § 1408.”). Matter of Navas-Acosta, 23 I. & N. Dec. 586 (B.I.A. 2003). See also 8 U.S.C. § 1483 ("Restrictions on loss of nationality"); 8 U.S.C. §§ 1501–1503; మూస:Uscsub ("Treatment of nationality claims").

[83] "Profile: The Samoas". BBC News. September 30, 2009. Archived from the original on October 3, 2009. Retrieved September 30, 2009.

[84] 8 U.S.C. § 1401 ("Nationals and citizens of United States at birth").

[85] "America Samoa: Performing a Risk Assessment Would Better Inform U.S. Agencies of the Risks Related to Acceptance of Certificates of Identity" (PDF). U.S. Government Accountability Office. June 2010. p. 11 (p. 15 of the pdf). Archived (PDF) from the original on July 8, 2015. Retrieved September 21, 2014.

[rnz-2022-86] 83.0 ^83.1 "US citizenship issue divides American Samoans". Radio New Zealand. November 21, 2022. Retrieved August 25, 2024.

[van-dyke-2019-87] 84.0 ^84.1 Michelle Broder Van Dyke (December 17, 2019). "Why some American Samoans don't want U.S. citizenship". NBC News. Retrieved August 25, 2024.

[88] Amicus Curiae Brief of Eni F. H. Faleomavaega (PDF), November 7, 2012, archived from the original (PDF) on September 23, 2015, retrieved April 26, 2014, More than a century ago, the Supreme Court held that the Citizenship Clause of the Fourteenth Amendment does not extend birthright citizenship to United States nationals who are born in unincorporated territories. See Downes v. Bidwell, 182 US 244, 251 (1901). The Court has reaffirmed this principle through the years, noting that individuals who are born in an unincorporated territory, though "subject to the jurisdiction of the United States," are "American nationals" who are not birthright citizens of the United States. Barber v. Gonzales, 347 U.S. 637, 639 n.1 (1954).

[89] American Samoa and the Citizenship Clause: A Study in Insular Cases Revisionism Archived డిసెంబరు 18, 2019 at the Wayback Machine. Chapter 3. Harvard Law Review. Retrieved January 7, 2018.

[90] Wang, Frances Kai-Hwa (February 2, 2016). "American Samoa Citizenship Case Arrives at Supreme Court". NBC News. Archived from the original on October 24, 2021. Retrieved February 17, 2016.

[91] Fitisemanu v. US, 426 F. Supp. 3d 1155 (D. Utah December 12, 2019).

[92] Fitisemanu v. United States Archived ఆగస్టు 10, 2021 at the Wayback Machine, Nos. 20–4017 & 20–4019 (June 15, 2021).

[93] WILLIAMS, MICHAEL (September 15, 2021). "INTERVENOR DEFENDANTS-APPELLANTS'BRIEF OPPOSING REHEARING EN BANC" (PDF). Exhibit A. Archived (PDF) from the original on September 17, 2021.

[94] Sunia, Fofō I. F. (1998). The Story of the Legislature of American Samoa: In Commemoration of the Golden Jubilee 1948–1998. Pago Pago, AS: Legislature of American Samoa. pp. 234–235. ISBN 978-9829008015.

[95] "American Samoa delegate loses seat". The Hill. November 2014. Archived from the original on November 8, 2014. Retrieved November 8, 2014.

[96] Registration information Archived ఏప్రిల్ 23, 2020 at the Wayback Machine, Election Office of American Samoa.

[97] 41.0502 Entry requirements Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[98] Immigration Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, American Samoa Bar Association.

[100] American Samoa: Performing a Risk Assessment Would Better Inform U.S. Agencies of the Risks Related to Acceptance of Certificates of Identity, U.S. Government Accountability Office, June 11, 2010. Archived నవంబరు 16, 2017 at the Wayback Machine

[101] Immigration Office Archived మార్చి 27, 2022 at the Wayback Machine, Department of Legal Affairs of American Samoa.

[102] మూస:Uscsub; మూస:Uscsub.

[103] Who is eligible for naturalization? Archived జనవరి 14, 2021 at the Wayback Machine, A Guide to Naturalization, U.S. Citizenship and Immigration Services.

[104] Op-ed: "Lamentations of a third-class American Samoan citizen" Archived జనవరి 12, 2021 at the Wayback Machine, Samoa News, July 23, 2018.

[105] Volume 12, Part D, Chapter 3 – Continuous Residence Archived జనవరి 11, 2021 at the Wayback Machine, Chapter 4 – Physical Presence Archived జనవరి 25, 2021 at the Wayback Machine, Policy Manual, U.S. Citizenship and Immigration Services, December 15, 2020. Until November 28, 2009, the Northern Mariana Islands were also not treated as a state for the purposes of maintaining U.S. permanent residence or physical presence for naturalization.

[106] Instructions for Form I-130, Petition for Alien Relative Archived జనవరి 9, 2021 at the Wayback Machine, U.S. Citizenship and Immigration Services.

[107] అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "Craddick v. టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. Archived from the original on జూన్ 30, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)

[108] అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "అమెరికన్ సమోవా కోడ్ యానోటేటెడ్ 37.0201 నిర్వచనాలు". అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. Archived from the original on జూన్ 10, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)

[109] Institute of Island Studies, University of Prince Edward Island. "American Samoa" (PDF). Institute of Island Studies, UPEI. Archived (PDF) from the original on March 19, 2023. Retrieved December 8, 2022.

[110] అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "Craddick v. టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". Archived from the original on జూన్ 30, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)

[111] అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్. "క్రాడిక్ వర్సెస్ టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". Archived from the original on జూన్ 30, 2023. Retrieved డిసెంబర్ 8, 2022. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)

[Radiolab-112] జూలియా లాంగోరియా (April 10, 2019). "Americanish" (గమనికలతో ఆడియో పాడ్‌కాస్ట్) (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on April 30, 2019. Retrieved April 30, 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |వెబ్‌సైట్= ignored (help)

[113] American Samoa Bar Association. "Craddick v. టెరిటోరియల్ రిజిస్ట్రార్ 1980 1ASR2d10". American Samoa Bar Association. Archived from the original on June 30, 2023. Retrieved December 8, 2022.

[114] సమోవాన్ చరిత్ర Archived 2022-05-13 at the Wayback Machine, అమెరికా రాయబార కార్యాలయం సమోవాలో.

[115] 5.0102 Division of districts into counties Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.

[116] 2.0202 Districts Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.

[117] 2.0302 Districts Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.

[118] 6.0102 Definitions Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Annontated Code of American Samoa, American Samoa Bar Association.

[120] 116th Congress of the United States, American Samoa Archived ఫిబ్రవరి 4, 2021 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau.

[121] "Districts of American Samoa". Statoids. Archived from the original on April 21, 2008. Retrieved January 11, 2021.

[DOI-122] "Insular Area Summary for American Samoa". U.S. Department of the Interior. April 6, 2010. Archived from the original on October 9, 2009. Retrieved April 11, 2011.

[123] Rauzon, Mark J. (2016). Isles of Amnesia: The History, Geography, and Restoration of America's Forgotten Pacific Islands. University of Hawaiʻi Press, Latitude 20. p. 7. ISBN 978-0824846794.

[124] Rose Atoll Marine National Monument Archived ఫిబ్రవరి 19, 2022 at the Wayback Machine, National Oceanic and Atmospheric Administration.

[125] Harris, Ann G. and Esther Tuttle (2004). Geology of National Parks. Kendall Hunt. p. 603. ISBN 978-0787299705.

[126] Hart, S.R.; et al. (December 8, 2000). "Vailuluʻu undersea volcano: The New Samoa" (PDF). Geochemistry, Geophysics, Geosystems. Research Letter, Vol. 1. Paper number 2000GC000108. 1 (12). Pacific Marine Environmental Laboratory, National Oceanic and Atmospheric Administration: n/a. Bibcode:2000GGG.....1.1056H. doi:10.1029/2000GC000108. ISSN 1525-2027. Archived (PDF) from the original on May 14, 2011. Retrieved March 20, 2011.

[127] Terms and Definitions FRA 2025 Forest Resources Assessment, Working Paper 194. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2023.

[128] "Global Forest Resources Assessment 2020, American Samoa". Food Agriculture Organization of the United Nations.

[129] Dinerstein, Eric [in జర్మన్]; Olson, David; Joshi, Anup; Vynne, Carly; Burgess, Neil D.; Wikramanayake, Eric; Hahn, Nathan; Palminteri, Suzanne; Hedao, Prashant; Noss, Reed; Hansen, Matt; Locke, Harvey; Ellis, Erle C; Jones, Benjamin; Barber, Charles Victor; Hayes, Randy; Kormos, Cyril; Martin, Vance; Crist, Eileen; Sechrest, Wes; Price, Lori; Baillie, Jonathan E. M.; Weeden, Don; Suckling, Kierán; Davis, Crystal; Sizer, Nigel; Moore, Rebecca; Thau, David; Birch, Tanya; Potapov, Peter; Turubanova, Svetlana; Tyukavina, Alexandra; de Souza, Nadia; Pintea, Lilian; Brito, José C.; Llewellyn, Othman A.; Miller, Anthony G.; Patzelt, Annette; Ghazanfar, Shahina A.; Timberlake, Jonathan; Klöser, Heinz; Shennan-Farpón, Yara; Kindt, Roeland; Lillesø, Jens-Peter Barnekow; van Breugel, Paulo; Graudal, Lars; Voge, Maianna; Al-Shammari, Khalaf F.; Saleem, Muhammad (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534–545. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.

[ASEPA-130] "Climate Change". American Samoa Environmental Protection Agency. Retrieved May 25, 2020.^{[permanent dead link]}

[131] "Human Rights Measurement Initiative – The first global initiative to track the human rights performance of countries". humanrightsmeasurement.org. Retrieved 2023-05-01.

[132] "American Samoa - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2023-05-01. Retrieved 2023-05-01.

[133] "American Samoa - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2023-05-01. Retrieved 2023-05-01.

[134] "పసిఫిక్‌లో కీలకమైన అమెరికన్ సమోవాన్ ఆర్మీ రిజర్వ్ సైనికుల సంసిద్ధత > US ఆర్మీ రిజర్వ్ > వార్తలు". Usar.army.mil. Archived from the original on జూలై 25, 2020. Retrieved ఏప్రిల్ 27, 2020.

[135] "American Samoa". Archived from the original on May 14, 2018. Retrieved May 13, 2018.

[136] "American Samoa: Economic Trends, Status of the Tuna Canning Industry, and Stakeholders' Views on Minimum Wage Increases" (PDF). gao.gov. June 2020. Archived (PDF) from the original on December 18, 2020. Retrieved December 24, 2020.

[137] "Congress Sacks Samoan Economy". Europac.net. January 22, 2010. Archived from the original on October 28, 2014. Retrieved November 4, 2010.

[bea2-138] "అమెరికన్ సమోవా 2018లో GDP పెరుగుదల". BEA.gov. August 28, 2019. Archived from the original on August 28, 2019. Retrieved August 30, 2019.

[139] Schyma, Rosemarie (2013). Südsee. DuMont Reiseverlag. p. 261. ISBN 9783770176946.

[flsa205-140] "FLSA విభాగం 205, "అమెరికన్ సమోవా కోసం ప్రత్యేక పరిశ్రమ కమిటీలు"". Law.cornell.edu. Archived from the original on జులై 21, 2010. Retrieved July 25, 2010. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)

[141] "1956 నాటి అమెరికన్ సమోవా కార్మిక ప్రమాణాల సవరణలపై సంతకం చేసిన తర్వాత అధ్యక్షుడు చేసిన ప్రకటన". Presidency.ucsb.edu. ఆగస్టు 8, 1956. Archived from the original on డిసెంబర్ 6, 2010. Retrieved జులై 25, 2010. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help)

[142] "Faleomavaega కాంగ్రెస్ ముందు కనీస వేతన బిల్లుపై వ్యాఖ్యలు". House.gov. జనవరి 10, 2007. Archived from the original on నవంబర్ 23, 2008. Retrieved జూలై 25, 2010. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)

[143] 29 U.S.C. § 201. యునైటెడు స్టేట్సు గవర్నమెంటు ప్రింటింగు ఆఫీసు. 2008 ఏప్రిల్ 12న పునరుద్ధరించబడింది.

[144] "సమాఖ్య కనీస వేతనం పెరగడం వల్ల వేలాది మంది ఉద్యోగాలు కోల్పోతారు | విశ్లేషణ & అభిప్రాయం |". Blogs.reuters.com. మే 14, 2009. Archived from the original on May 15, 2011. Retrieved జూలై 25, 2010.

[145] "దాదాపు 400 మంది స్టార్‌కిస్ట్ కో. క్యానరీ కార్మికులు ఉద్యోగాలు కోల్పోతున్నారు". Taiwan News. Archived from the original on అక్టోబర్ 7, 2021. Retrieved అక్టోబర్ 7, 2021. {{cite news}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help); Unknown parameter |తేదీ= ignored (help)

[146] "అమెరికన్ సమోవా గవర్నర్ తులాఫోనో స్టార్‌కిస్ట్‌ను విమర్శించారు". Business Week. ఆగస్టు 30, 2010. Archived from the original on మే 16, 2011.

[147] US స్వాధీనం/ప్రాంతంలో పనిచేసే వ్యక్తులు – FICA Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నలు రెవెన్యూ సర్వీసు, డిసెంబర్ 19, 2019.

[148] US స్వాధీనం/ప్రాంతంలో పనిచేసే వ్యక్తులు – FUTA Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, అంతర్గత రెవెన్యూ సర్వీస్, ఏప్రిల్ 17, 2020.

[149] USలో నివసిస్తున్న లేదా పనిచేస్తున్న వ్యక్తులు. భూభాగాలు/స్వాధీనాలు Archived జూన్ 1, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, ఏప్రిల్ 17, 2020.

[150] పబ్లికేషన్ 570, యుఎస్ స్వాధీనాల నుండి ఆదాయం ఉన్న వ్యక్తుల కోసం పన్ను గైడ్ Archived జూన్ 3, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, ఫిబ్రవరి 27, 2020.

[151] 11.0403 పన్ను విధింపు – Citation Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, కోడు అన్నోటేటెడు, అమెరికను సమోవా బారు అసోసియేషను.

[152] 11.0503 సెక్షను 5 జోడించబడింది Archived 2022-12-02 at the Wayback Machine, కోడు అన్నోటేటెడు, అమెరికను సమోవా బార్ అసోసియేషన్.

[153] గవర్నర్ లెమాను పొగాకు పన్ను చట్టాన్ని చట్టంగా సంతకం చేశారు — 13 సంవత్సరాల తర్వాత 2% వేతన పన్ను రద్దు చేయబడింది Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, సమోవా న్యూస్, ఏప్రిల్ 14, 2021.

[154] మూస:సైట్ వెబ్

[155] నాబర్ v. అమెరికన్ సమోవా ప్రభుత్వం Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్.

[156] 26 యుఎస్ కోడ్ §2209. కొంతమంది నివాసితులు యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరులు కాని నివాసితులు కానివారిగా పరిగణించబడే ఆస్తులు Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, లీగల్ ఇన్ఫర్మేషన్ ఇన్స్టిట్యూట్.

[157] 26 U.S. కోడ్ §2208. యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరులుగా పరిగణించబడే ఆస్తులలోని కొంతమంది నివాసితులు Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, లీగల్ ఇన్ఫర్మేషన్ ఇన్స్టిట్యూట్.

[158] పౌరసత్వం: పన్ను ప్రయోజనాల కోసం నకిలీ వ్యత్యాసాలు Archived 2020-09-23 at the Wayback Machine, నోయెల్ గొంజాలెజ్ మిరాండా, ప్యూర్టో రికన్ అకాడమీ ఆఫ్ జ్యురిస్ప్రూడెన్స్ అండ్ లెజిస్లేషన్.

[159] కోడ్ యానోటేటెడ్ బై టైటిల్ అండ్ చాప్టర్ Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, అమెరికన్ సమోవా బార్ అసోసియేషన్.

[160] ఫారమ్ 1040-NR కోసం సూచనలు, యుఎస్ నాన్ రెసిడెంట్ ఏలియన్ ఆదాయ పన్ను రిటర్న్ Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, ఏప్రిల్ 3, 2020.

[161] ఫారమ్ 706-NA కోసం సూచనలు, యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఎస్టేట్ (మరియు జనరేషన్-స్కిప్పింగ్ బదిలీ) పన్ను రిటర్న్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ పౌరుడు కాని నివాసి యొక్క ఎస్టేట్ Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, జూలై 2, 2019.

[162] ఫారమ్ 709 కోసం సూచనలు, యునైటెడ్ స్టేట్స్ గిఫ్ట్ (మరియు జనరేషన్-స్కిప్పింగ్ బదిలీ) టాక్స్ రిటర్న్ Archived ఏప్రిల్ 25, 2020 at the Wayback Machine, ఇంటర్నల్ రెవెన్యూ సర్వీస్, డిసెంబర్ 19, 2019.

[163] యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో నివాస హక్కును క్లెయిమ్ చేసే వ్యక్తులు అమెరికా పౌరసత్వాన్ని త్యజించడం Archived 2020-04-24 at the Wayback Machine, అమెరికా పౌరసత్వ శాఖ రాష్ట్రం.

[164] పౌరుడు కాని జాతీయత యొక్క సర్టిఫికెట్లు Archived 2022-05-31 at the Wayback Machine, US డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ స్టేట్.

[165] అమెరికన్ సమోవా అమ్మకాలు పన్ను ప్రణాళిక నిలిపివేయబడింది, పసిఫిక్ దీవుల నివేదిక, సెప్టెంబర్ 27, 2017. Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine

[166] ఈ వారం మంగళవారం నుండి ఎక్సైజ్ పన్ను పెరిగింది — బీర్ ధరలు కూడా పెరిగాయి Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, సమోవా న్యూస్, ఏప్రిల్ 26, 2018.

[167] 19 CFR § 101.1 – Definitions Archived మే 7, 2020 at the Wayback Machine, Legal Information Institute.

[168] 19 CFR § 7.2 – Insular possessions of the United States other than Puerto Rico Archived జూలై 25, 2020 at the Wayback Machine, Legal Information Institute.

[169] అమెరికాలో అత్యంత ఖరీదైన ఇంటర్నెటు: అమెరికను సమోవాకు సరసమైన బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ను తీసుకురావడానికి పోరాటం, ఎంగాడ్జెట్, జూలై 4, 2012. Archived డిసెంబరు 1, 2017 at the Wayback Machine

[170] Calabrese, Michael; Daniel Calarco; Colin Richardson (మే 24, 2012). "అమెరికాలో అత్యంత ఖరీదైన ఇంటర్నెట్". Slate. Archived from the original on డిసెంబర్ 18, 2019. Retrieved జనవరి 6, 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)

[171] 22.0323 Speed limits Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, Code Annotated, American Samoa Bar Association.

[172] "Freedom Run and Obstacle Course back for third year". www.samoanews.com. June 11, 2018. Archived from the original on August 18, 2019. Retrieved August 27, 2019.

[173] Accommodation and transport Archived డిసెంబరు 2, 2022 at the Wayback Machine, American Samoa Visitors Bureau.

[174] Frommer's – Planning a trip in American Samoa. Retrieved August 30, 2019. Archived ఆగస్టు 14, 2019 at the Wayback Machine

[175] 2020 census population of American Samoa: village Archived డిసెంబరు 7, 2022 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau.

[census-social-176] Selected social characteristics Archived డిసెంబరు 1, 2022 at the Wayback Machine, 2020 Decennial Census of the Island Areas, American Samoa demographic profile, U.S. Census Bureau.

[177] "Pago Pago, AS". Zip-Codes.com. Datasheer, LLC. Archived from the original on February 26, 2010. Retrieved January 24, 2010.

[178] "Official USPS Abbreviations". United States Postal Service. Archived from the original on July 28, 2014. Retrieved July 28, 2014.

[179] "American Samoa: Adherents Profile at the Association of Religion Data Archives, World Christian Database". Thearda.com. Archived from the original on June 23, 2017. Retrieved February 26, 2014.

[180] "2022 LDS Facts and Statistics". Mormonnewsroom.org. Archived from the original on June 28, 2019. Retrieved April 11, 2023.

[181] "American Samoa: How Many Jehovah's Witnesses Are There?". JW.ORG (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on December 3, 2020. Retrieved August 13, 2017.

[182] "Churches in the Diocese of Samoa–Pago Pago". www.gcatholic.org. Archived from the original on June 18, 2023. Retrieved June 13, 2023.

[:0-183] 178.0 ^178.1 "Samoa-Pago Pago (Diocese) [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. Archived from the original on June 18, 2023. Retrieved June 13, 2023.

[184] "«AAS 75 I [1983] – ACTA APOSTOLICAE SEDIS Regio civili ratione " Samoa Americana " appellata a dioecesi Samoana et Tokelauna seiungitur et nova dioecesis conditur nomine Samoa-Pagopagensis.»" (PDF). Archived (PDF) from the original on May 31, 2020. Retrieved June 13, 2023.

[185] "Welcome to ASDOE Website". Doe.as. Archived from the original on September 19, 2010. Retrieved July 25, 2010.

[186] Viviano, Frank (August 3, 1981). "Coming of age in Samoa was radically changed by TV". The Southern Illinoisan. Vol. 89, no. 183. p. 4 – via NewspaperArchive.com.

[187] Steinberg, Leigh. "How Can Tiny Samoa Dominate The NFL?". Forbes. Archived from the original on July 19, 2019. Retrieved July 19, 2019.

[188] Kennedy, Joseph (2009). The Tropical Frontier: America's South Sea Colony. University of Hawaii Press. p. 219. ISBN 978-0980033151.

[Football_Island-189] 184.0 ^184.1 Pelley, Scott (January 17, 2010). "American Samoa: Football Island". 60 Minutes. Archived from the original on May 11, 2012. Retrieved January 20, 2010.

[190] "The Walt Disney Internet Group (WDIG) – The Dominican Republic of the NFL". ESPN. Archived from the original on May 14, 2010. Retrieved July 25, 2010.

[191] 42 Fun Facts About American Samoa, Fact Retriever. Retrieved November 24, 2017. Archived డిసెంబరు 1, 2017 at the Wayback Machine

[192] "The roots of Samoans' rise to football greatness". www.samoanews.com. August 11, 2018. Archived from the original on August 15, 2018. Retrieved September 8, 2019.

[193] "The Roots of Samoans' Rise to Football Greatness". Smithsonian. Archived from the original on August 9, 2018. Retrieved September 8, 2019.

[194] "Which State Did the Best Job Bragging at the RNC? Slate's Definitive Ranking", Slate.com. July 19, 2016. Retrieved 2017-07-21. Archived జూలై 22, 2017 at the Wayback Machine

[195] "American Samoa briefly in Convention lights". RNZ. July 20, 2016. Archived from the original on August 13, 2019. Retrieved August 13, 2019.

[196] "American Samoa football team get first ever win". BBC. November 24, 2011. Archived from the original on January 3, 2012. Retrieved December 25, 2011.

[197] Montague, James (November 25, 2011). "Transgender Player Helps American Samoa to First International Soccer Win". The New York Times. Archived from the original on May 25, 2017. Retrieved February 18, 2017.

[198] Geoghegen, Kev (May 6, 2014). "Next Goal Wins for 'world's worst football team'". BBC News. Archived from the original on March 6, 2019. Retrieved April 16, 2020.

[199] "The Remarkable Story of American Samoa". BBC News. December 24, 2011. Archived from the original on February 3, 2021. Retrieved April 16, 2020.

[200] Kroll, Justin (September 13, 2019). "Michael Fassbender to Star in Taika Waititi's 'Next Goal Wins'". Variety. Archived from the original on July 26, 2020. Retrieved April 16, 2020.

[201] McClintock, Pamela (April 12, 2023). "Taika Waititi's Next Goal Wins Kicks Box Office Release to November 2023". The Hollywood Reporter. Archived from the original on April 12, 2023. Retrieved April 12, 2023.

[rugbyleagueplanet1-202] 197.0 ^197.1 "American Samoa". Rugby League Planet. November 24, 2011. Archived from the original on December 16, 2011. Retrieved December 25, 2011.

[203] "The first Island men to play for the All Blacks". Oceania Rugby. November 4, 2008. Archived from the original on August 12, 2014.

[nzhKaino-204] Perrott, Alan (August 11, 2011). "Jerome Kaino: The enforcer". The New Zealand Herald. Archived from the original on June 30, 2022. Retrieved June 30, 2022.

[205] "Park usage numbers increase despite major problems with vandalism and limited facilities". www.samoanews.com. February 25, 2013. Archived from the original on July 23, 2019. Retrieved July 23, 2019.

[Goldin-2002-206] 201.0 ^201.1 ^201.2 ^201.3 ^201.4 ^201.5 ^201.6 Goldin, Meryl Rose (2002). Field Guide to the Samoan Archipelago: Fish, Wildlife, and Protected Areas. Bess Press. ISBN 9781573061117.

[207] Butcher, Russell D. and Lynn P. Whitaker (1999). National Parks and Conservation Association Guide to National Parks: Pacific Region. Globe Pequot Press. p. 82. ISBN 978-0762705733.

[nathist-208] 203.0 ^203.1 ^203.2 ^203.3 ^203.4 Natural History Guide to American Samoa, National Park Service, 2009. Natural History Guide to American Samoa, 3rd Edition at the Wayback Machine (archived ఫిబ్రవరి 24, 2017)

[209] "American Samoa Sea Turtles" (PDF). EcoAdapt. Archived (PDF) from the original on August 7, 2019. Retrieved August 7, 2019.

[210] Status of Sea Turtles in American Samoa in 1991, Natasha Tuatoʻo-Bartley, Thomas E. Morrell, and Peter Craig, American Samoa Department of Marine and Wildlife Resources, 1993, p. 218. Archived డిసెంబరు 3, 2017 at the Wayback Machine

[211] Nichols, Wallace J. and Brad Nahill (2014). A Worldwide Travel Guide To Sea Turtles. Texas A&M University Press. ISBN 978-1623491741.

[212] Weaver, Sigourney (2020). America's Marine Sanctuaries: A Photographic Exploration. Smithsonian. Page 202. ISBN 9781588346667.

[213] Haberle, Simon and Janelle Stevenson (2010). Altered Ecologies: Fire, Climate and Human Influence on Terrestrial Landscapes. ANU E Press. p. 102. ISBN 978-1921666810.

[214] Fleming, Theodore H. and Paul A. Racey (2010). Island Bats: Evolution, Ecology, and Conservation. University of Chicago Press. p. 432. ISBN 978-0226253312.

[215] National Park of American Samoa, General Management Plan/Environmental Impact Statement, National Park Service, 1997, pp. 129, 131. Archived ఫిబ్రవరి 28, 2017 at the Wayback Machine

[216] Stanley, David (2004). Moon Handbooks South Pacific. Moon Travel Guides. p. 483. ISBN 978-1566914116.

[217] Stanley, David (1996). South Pacific Handbook. David Stanley. p. 417. ISBN 978-1566910408.

[218] Stanley, David (1999). Moon Handbooks Tonga-Samoa. Moon Travel Guides. p. 180. ISBN 978-1566911740.

[219] Stanley, David (1982). South Pacific Handbook. David Stanley. p. 155. ISBN 978-0960332236.

[220] Haberle, Simon and Janelle Stevenson (2010). Altered Ecologies: Fire, Climate and Human Influence on Terrestrial Landscapes. ANU E Press. pp. 102–103. ISBN 978-1921666810.

[Watling-Rinke-2001-221] 216.0 ^216.1 Watling, Dick and Dieter R. Rinke (2001). A Guide to the Birds of Fiji and Western Polynesia, Including American Samoa, Niue, Samoa, Tokelau, Tonga, Tuvalu and Wallis & Futuna. Environmental Consultants. p. 246. ISBN 978-9829047014.

[222] Muse, Corey and Shirley (1982). The Birds of Birdlore of Samoa. Pioneer Press. p. 15. ISBN 978-0936546056.

[223] Faiʻivae, Alex Godinet (2018). Ole Manuō o Tala Tuʻu Ma Fisaga o Tala Ave. Amerika Samoa Humanities Council. p. 59. ISBN 978-1546229070.

[2] Despite being under the sovereignty of the United States since 1900, American Samoa has not been fully incorporated into the country for constitutional purposes.^[1] See the page for the Insular Cases for more information.

[capital-3] 2.0 ^2.1 ^2.2 The constitution specifies the seat of government at Fagatogo, where the legislature, High Court and District Court are located.^[64]^[70]^[71]^[68] The executive office building is located in neighboring Utulei.^[66]^[67] These two villages are located along Pago Pago Harbor, whose largest village is Pago Pago. Many sources list Pago Pago as the capital, referring to the whole agglomeration around the harbor.^[116]^[3]

[9] Samoan: Amerika Sāmoa Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:IPA/data' not found.; also Amelika Sāmoa or Sāmoa Amelika

[99] To travel to American Samoa, U.S. nationals need to show proof of existing residence or future employment in American Samoa, or a ticket for future departure from the territory.^[94] However, once there, U.S. nationals may reside indefinitely and cannot be deported.^[95]

[119] An American Samoan law of 1962 defined 14 counties.^[111] The constitution of 1967, signed by delegates from these 14 counties, established 15 counties from then on, separating Fofo from Lealataua.^[64] The election law was later revised accordingly.^[112]^[113]^[114] However, the U.S. Census Bureau continues to list 14 counties, treating Fofo as part of Lealataua.^[4]

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[c]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[d]

[96]

[97]

[98]

[99]