అరుణాచల్ ప్రదేశ్ జిల్లాల జాబితా
జిల్లాలు ఏర్పడిన సంవత్సరాల చరిత్ర వివరాలు తెలిపే పట్టిక | |
---|---|
1965 | [5] కమెంగ్, సుబంసిరి, సియాంగ్, లోహిత్ తిరప్ |
1980 | [9] లోయర్ సుబన్సిరి, ఎగువ సుబన్సిరి, లోహిత్, దిబాంగ్ వ్యాలీ, ఈస్ట్ సియాంగ్, వెస్ట్ సియాంగ్, తూర్పు కమెంగ్ , వెస్ట్ కమెంగ్, తిరప్ |
1984 | [10] తవాంగ్ |
1987 | [11] ఛంగ్లంగ్ |
1992 | [12] పపుమ్ పరె |
1994 | [13] అప్పర్ సియాంగ్ |
2001 | [15] కురుంగ్ కుమే, లోయర్ దిబాంగ్ వ్యాలీ |
2004 | [16] అంజా |
2012 | [17] లంగ్డంగ్ |
2014 | [18] నామ్సాయ్ i |
2015 | [20] క్రా దాదీ, సియాంగ్ |
2017 | [22] లోయర్ సియాంగ్, కమ్లె |
2018 | [25] పక్కే కెస్సాంగ్, లేపా రాడా, షి యోమి |
గమనిక:బ్రాకెట్లలోని సంఖ్యలు రాష్ట్రంలోని అప్పటి మొత్తం జిల్లాల సంఖ్యను సూచిస్తాయి |
అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రం 2020 జూలై నాటికి 25 జిల్లాలను కలిగి ఉంది. 1965 సెప్టెంబరులో ఈశాన్య సరిహద్దు ఏజెన్సీ నియంత్రణను హోం వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు బదిలీ చేసినప్పుడు దాని ఐదు విభాగాలు, కమెంగ్, సుబంసిరి, సియాంగ్, లోహిత్, తిరప్ జిల్లాలుగా మారాయి. తరువాతి కొన్ని సంవత్సరాలలో ఆ అసలు ఐదు జిల్లాలలో అనేక కొత్త జిల్లాలు సృష్టించబడ్డాయి. ఇదివరకు ఈశాన్య సరిహద్దు ప్రాంతంగా పిలవబడుతున్న ఈ ప్రాంతం 1987 వరకు అస్సాం రాష్ట్రంలో భాగంగా ఉండేది. తూర్పున భద్రతా పరిస్థితులను, చైనా-ఇండియా ఘర్షణలను దృష్టిలో పెట్టుకొని అరుణాచల్ ప్రదేశ్ కు రాష్ట్ర స్థాయి కల్పించారు.[1] చాలా జిల్లాల్లో వివిధ గిరిజన సమూహాలు నివసిస్తున్నాయి.
- 19803 మే 13న సుబంసిరి జిల్లా, దిగువ సుబంసిరి జిల్లా, ఎగువ సుబంసిరి జిల్లా అనే రెండు జిల్లాలుగా విభజించబడింది. ఎగువ సుబంసిరి జిల్లా పూర్వపు డపోరిజో ఉప విభాగం ద్వారా ఆక్రమించబడిన ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంది. దిగువ సుబంసిరి జిల్లా పూర్వపు సుబంసిరి జిల్లా ఆక్రమించిన మిగిలిన ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంది.[2]
- 1980 జూన్ 1,
- పూర్వ లోహిత్ జిల్లా, దిబాంగ్ వ్యాలీ జిల్లా, లోహిత్ జిల్లా అనే రెండు జిల్లాలుగా విభజించబడింది.[3]
- సియాంగ్ జిల్లా, తూర్పు సియాంగ్ జిల్లా, పశ్చిమ సియాంగ్ జిల్లా అనే రెండు జిల్లాలుగా విభజించబడింది.[4]
- కమెంగ్ జిల్లాలోని సెప్పా ఉపవిభాగం తూర్పు కమెంగ్ జిల్లాగా, బొమ్డిలా ఉపవిభాగం పశ్చిమ కమెంగ్ జిల్లాగా ఏర్పడినవి.[5][6]
- 1984 అక్టోబరు 6 న, తవాంగ్ జిల్లా విభజించుట ద్వారా తూర్పు కమెంగ్ జిల్లా ఏర్పడింది.[7]
- 1987లో పూర్వపు తిరాప్ జిల్లా తిరాప్ జిల్లా, చాంగ్లాంగ్ జిల్లా అనే రెండు జిల్లాలుగా విభజించబడింది.[8]
- 1992 సెప్టెంబరు 22 న, మునుపటి దిగువ సుబంసిరి జిల్లా మళ్లీ దిగువ సుబంసిరి జిల్లా, పాపుమ్ పారె జిల్లాగా విభజించబడింది.[9]
- 1994 నవంబరు 23న ఎగువ సియాంగ్ జిల్లాను విభజించగా తూర్పు సియాంగ్ జిల్లా ఏర్పడింది.[10]
- 2001 ఏప్రిల్ 1న, కురుంగ్ కుమే జిల్లా పూర్వపు దిగువ సుబంసిరి జిల్లా నుండి వేరు చేయబడింది.[11]
- 2001 డిసెంబరు 16న, దిబాంగ్ వ్యాలీ జిల్లాను విభజించగా దిబాంగ్ వ్యాలీ జిల్లా, దిగువ దిబాంగ్ వ్యాలీ జిల్లా అనే రెండు జిల్లాలుగా ఏర్పడ్డాయి.[3]
- 2004 ఫిబ్రవరి 16న, అంజావ్ జిల్లా పూర్వపు లోహిత్ జిల్లా నుండి వేరు చేయబడింది.[12]
- 2012 మార్చి19న, లాంగ్డింగ్ జిల్లా పూర్వపు తిరాప్ జిల్లా నుండి వేరు చేయబడింది.[13]
- 2014 నవంబరు 25న, నమ్సాయి జిల్లా పూర్వపు లోహిత్ జిల్లా నుండి వేరు చేయబడింది.[14]
- 2015 ఫిబ్రవరి 7న క్రా దాది జిల్లా పూర్వపు కురుంగ్ కుమే జిల్లా నుండి వేరు చేయబడింది.[15]
- 2015 నవంబరు 27న తూర్పు సియాంగ్, పశ్చిమ సియాంగ్ జిల్లాల నుండి ఒక కొత్త సియాంగ్ జిల్లా రూపొందించబడింది [16]
- 2017 సెప్టెంబరు 22 న, పశ్చిమ సియాంగ్, తూర్పు సియాంగ్ జిల్లాల నుండి దిగువ సియాంగ్ జిల్లా వేరు చేయబడింది..[17][18][19]
- 2017 డిసెంబరు 4 న, దిగువ సుబంసిరి జిల్లా, ఎగువ సుబంసిరి జిల్లా నుండి కమ్లే జిల్లా అనే కొత్త జిల్లా సృష్టించబడింది, దీని ప్రధాన కార్యాలయం రాగాలో ఉంది.[20] ఇది దిగువ సుబంసిరి జిల్లా నుండి రాగా (ఇది జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం), కుంపోరిజో, డొల్లుంగ్ముఖ్ సర్కిల్లను కలిగి ఉంది.[21]
- 2018 ఆగస్టు 30న కింది 3 కొత్త జిల్లాలు ఏర్పడ్డాయి:
- పక్కే-కేసాంగ్ తూర్పు కమెంగ్ జిల్లా నుండి ఐదు పరిపాలనా విభాగాలైన పక్కే-కెస్సాంగ్, సీజోసా, పిజిరియాంగ్, పాసా వ్యాలీ, డిస్సింగ్న్ పాసోతో, జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం లెమ్మితో రూపొందించబడింది.
- దిగువ సియాంగ్ జిల్లాను బాసర్లో ప్రధాన కార్యాలయంతో, టిర్బిన్, బసార్, డేరింగ్, సాగో అనే 4 పరిపాలనా విభాగాలతో విభజించడం ద్వారా లేపా-రాడా జిల్లా సృష్టించబడింది.
- షి-యోమి పశ్చిమ సియాంగ్ జిల్లాను దాని ప్రధాన కార్యాలయంతో టాటో, 4 పరిపాలనా విభాగాలైన మెచుకా, టాటో, పిడి, మణిగాంగ్తో విభజించడం ద్వారా సృష్టించబడింది.[22]
జిల్లాల స్థితిని తెలిపే పటం
[మార్చు]అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఇటీవలి కొత్త జిల్లాలను చివరిగా 2018 ఆగస్టు 30న ప్రకటించిన తర్వాత,ప్రస్తుత జిల్లాల తాజా స్థితిని చూపే అధికారిక పటం,
పరిపాలనా ఏర్పాటు
[మార్చు]అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్ర జిల్లాలు పరిపాలనా భౌగోళిక విభాగాలలో ప్రతి ఒక్కదానికి ఉప కమీషనర్, ఇండియన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్కు చెందిన అధికారి, పోలీసు సూపరింటెండెంట్, ఇండియన్ పోలీస్ సర్వీస్కు చెందిన అధికారుల నేతృత్వంలో పరిపాలన సాగుతుంది.
జిల్లాల జాబితా క్రింది విధంగా ఉంది:[23]
కోడ్ | జిల్లా | ప్రధాన కార్యాలయం | జనాభా (2011)[24] |
విస్తీర్ణం (km2) |
జనసాంద్రత (/km2) |
ఏర్పడిన సంవత్సరం |
జిల్లా స్థితిని చూపే పటం |
---|---|---|---|---|---|---|---|
AJ | అంజావ్ జిల్లా | హవాయి | 21,089 | 6,190 | 3 | 2004 | |
CH | ఛంగ్లంగ్ జిల్లా | ఛంగ్లంగ్ | 147,951 | 4,662 | 32 | 1987 | |
కమ్లే జిల్లా | రాగ | 22,256[20] | 200 | 111.28 | 2017 | ||
క్రా దాదీ జిల్లా | జమీన్ | 22,290 | 2,202 | 10 | 2015 | ||
కురుంగ్ కుమే జిల్లా | కోలోరియాంగ్ | 89,717 | 8,818 | 10 | 2001 | ||
లేపా రాడా జిల్లా | బసర్ | 14,490 | 9,83 | 21 | 2018 | ||
EL | లోహిత్ జిల్లా | తేజు | 145,538 | 2,402 | 61 | 1980 | |
LD | లంగ్డంగ్ జిల్లా | లంగ్డంగ్ | 60,000 | 1,200 | 50 | 2012 | |
నమ్సాయ్ జిల్లా | నామ్సాయ్ | 95,950 | 1,587 | 60 | 2014 | ||
పక్కే కెస్సాంగ్ జిల్లా | లెమ్మి | 15,358 | 1,932 | 8 | 2018 | ||
PA | పాపుం పరే జిల్లా | యుపియా | 176,385 | 2,875 | 61 | 1992 | |
షి యోమి జిల్లా | టాటో | 13,310 | 2,875 | 4.6 | 2018 | ||
సియాంగ్ జిల్లా | బోలెంగ్ | 31,920 | 2,919 | 11 | 2015 | ||
TA | తవాంగ్ జిల్లా | తవాంగ్ | 49,950 | 2,085 | 24 | 1984 | |
TI | తిరప్ జిల్లా | ఖోన్సా | 111,975 | 2,362 | 47 | 1965 | |
UD | లోయర్ దిబాంగ్ వ్యాలీ జిల్లా | రోయింగ్ | 53,986 | 3,900 | 14 | 2001 | |
దిబాంగ్ వ్యాలీ జిల్లా | అనిని | 7,948 | 9,129 | 1 | 2001 | ||
EK | తూర్పు కమెంగ్ జిల్లా | సెప్పా | 78,413 | 4,134 | 19 | 1980 | |
WK | వెస్ట్ కామెంగ్ జిల్లా | బొండిలా | 87,013 | 7,422 | 12 | 1980 | |
ES | తూర్పు సియాంగ్ జిల్లా | పసిఘాట్ | 99,019 | 4,005 | 25 | 1980 | |
లోయర్ సియాంగ్ జిల్లా | లికాబాలి | 80,597 | 2,396 | 15 | 2017 | ||
US | అప్పర్ సియాంగ్ జిల్లా | యింగ్కియోంగ్ | 33,146 | 6,188 | 5 | 1994 | |
WS | వెస్ట్ సియాంగ్ జిల్లా | ఆలో | 112,272 | 8,325 | 12 | 1980 | |
LB | లోయర్ సుబన్సిరి జిల్లా | జిరో | 82,839 | 3,460 | 24 | 1980 | |
UB | అప్పర్ సుబన్సిరి జిల్లా | దపోరిజో | 83,205 | 7,032 | 12 | 1980 | |
ఇటానగర్ రాజధాని సముదాయం | 122,930 | 200 | 2022 |
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ https://www.outlookindia.com/national/boundary-issues-what-are-the-border-disputes-in-northeast-india-why-are-they-so-comple-news-289528
- ↑ "District Census Handbook, Lower Subansiri" (PDF). Government of India. 16 June 2014.
- ↑ 3.0 3.1 "District Census Handbook, Lower Dibang Valley" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. xix.
- ↑ "District Census Handbook, East Siang" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, East Kameng" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, West Kameng" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, Tawang District" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, Changlang" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, Papum Pare" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, Upper Siang" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, Kurung Kumey" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ "District Census Handbook, Anjaw" (PDF). Government of India. 16 June 2014. p. 8.
- ↑ Gwillim, Law (2016). "India Districts". www.statoids.com.
- ↑ "Namsai became the 18th district of Arunachal Pradesh in November 2014 : States Stats". web.archive.org. 2015-11-14. Archived from the original on 2015-11-14. Retrieved 2023-08-25.
- ↑ "Arunachal Pradesh carves out new district". The Times of India. 9 February 2015.
- ↑ "Siang becomes 21st district of Arunachal". The Arunachal Times. 28 November 2015.
- ↑ "Arunachal to get four new districts". The Times of India. 2013-01-16. Archived from the original on 2013-07-04. Retrieved 2013-01-16.
- ↑ Lepcha, Damien (23 September 2017). "Lower Siang starts functioning". The Telegraph India. Archived from the original on 1 December 2017.
- ↑ "Khandu Cabinet approves Operation of Lower Siang District with HQ Likabali". Arunachal24.in. 22 September 2017.
- ↑ 20.0 20.1 "Protect tribals if Chakma & Hajong are considered for citizenship, says legislative assembly". arunachaltimes.in. 19 October 2017.
- ↑ "Arunachal Assembly approves Kamle as 23rd district of state". Arunachal24.in. 18 October 2017.
- ↑ "Arunachal Assembly Passes Bill For Creation Of 3 New Districts". NDTV.com. Retrieved 2018-08-30.
- ↑ "State Profile of Arunachal Pradesh" (PDF). Ministry of Micro, Small and Medium Enterprises, Government of India. 2014. pp. 12–15. Archived from the original (PDF) on 2017-12-15. Retrieved 2023-08-23.
- ↑ "District Census 2011". Census2011.co.in.