అహ్మద్‌నగర్
అహ్మద్‌నగర్ Ahmednagar | |
|---|---|
 అహ్మద్‌నగర్ స్టేషన్ | |
  అహ్మద్‌నగర్ Ahmednagar  అహ్మద్‌నగర్ Ahmednagar  అహ్మద్‌నగర్ Ahmednagar | |
| Coordinates: 19°05′N 74°44′E / 19.08°N 74.73°E | |
| దేశం |  భారతదేశం |
| మహారాష్ట్ర | మహారాష్ట్ర |
| Area | |
| • Total | 39.30 km2 (15.17 sq mi) |
| Elevation | 649 మీ (2,129 అ.) |
| Population (2011)[1] | |
| • Total | 3,50,905 |
| • Density | 8,900/km2 (23,000/sq mi) |
| Demonym | నాగార్కర్ / నగరి (మరాఠీ) |
| భాషలు | |
| • అధికారిక | మరాఠీ |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| పిన్‌కోడ్ | 414001, 414003 |
| Telephone code | 0241 |
| Vehicle registration | MH 16,17 |
అహ్మద్‌నగర్ (ఆంగ్లం:Ahmednagar) మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలోని అహ్మద్‌నగర్ జిల్లాలోని ఒక నగరం పూణేకు ఈశాన్య 114 కి.మీ. రంగాబాద్ నుండి అహ్మద్ నగర్ దాని పేరును అహ్మద్ నిజాం షా I నుండి తీసుకున్నాడు, అతను 1494 లో ఒక యుద్ధభూమి ప్రదేశంలో పట్టణాన్ని స్థాపించాడు, అక్కడ అతను బహమనీ దళాలకు వ్యతిరేకంగా యుద్ధంలో గెలిచాడు.[3] ఇది భింగర్ గ్రామానికి దగ్గరగా ఉంది.[3] బహమనీ సుల్తానేట్ విడిపోవడంతో, అహ్మద్ అహ్మద్ నగర్ లో ఒక కొత్త సుల్తానేట్ ను స్థాపించాడు, దీనిని నిజాం షాహి రాజవంశం అని కూడా పిలుస్తారు.[4]
అహ్మద్‌నగర్‌లో నిజాం షాహి కాలం నుండి అనేక డజన్ల భవనాలు సైట్లు ఉన్నాయి.[5] ఒకప్పుడు దాదాపు అజేయమని భావించిన అహ్మద్‌నగర్ కోటను బ్రిటిష్ వారు భారత స్వాతంత్ర్యానికి ముందు జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ (భారతదేశపు మొదటి ప్రధానమంత్రి) ఇతర భారతీయ జాతీయవాదులను ఉంచడానికి ఉపయోగించారు. అక్కడి కొన్ని గదులను మ్యూజియంగా మార్చారు.[6]
అహ్మద్ నగర్ సాపేక్షంగా చిన్న పట్టణం సమీప పశ్చిమ మహారాష్ట్ర నగరాలైన ముంబై పూణేల కంటే తక్కువ అభివృద్ధిని చూపిస్తుంది. అహ్మద్ నగర్ 19 చక్కెర కర్మాగారాలకు నిలయం సహకార ఉద్యమానికి జన్మస్థలం. తక్కువ వర్షపాతం కారణంగా, అహ్మద్ నగర్ తరచుగా కరువుతో బాధపడుతోంది. రోజువారీ జీవిత సమాచార మార్పిడికి మరాఠీ ప్రాథమిక భాష. అహ్మద్ నగర్ ఇటీవల 2031 నాటికి నగరాన్ని అభివృద్ధి చేసే ప్రణాళికను ప్రచురించింది.[7]
చరిత్ర[మార్చు]
పట్టణం అహ్మద్ నగర్ 1490 లో స్థాపించబడింది ద్వారా అహ్మద్ నిజాం షా నేను మరింత పురాతన నగరం సైట్ భింగర్ . బహమనీ సుల్తానేట్ విడిపోవడంతో, అహ్మద్ అహ్మద్ నగర్ లో ఒక కొత్త సుల్తానేట్ ను స్థాపించాడు, దీనిని నిజాం షాహి రాజవంశం అని కూడా పిలుస్తారు.[8]
ఇది దక్కన్ సుల్తానేట్లలో ఒకటి, ఇది 1636 లో మొఘల్ చక్రవర్తి షాజహాన్ చేత జయించబడే వరకు కొనసాగింది. ఔరంగజేబు తన పాలన, 1681-1707 లో తదుపరి సంవత్సరాలలో గడిపిన ఆఖరి మొఘల్ చక్రవర్తి, డెక్కన్, అహ్మద్ నగర్ లో మరణించాడు ఖననం కుల్దాబాద్ ఔరంగాబాద్ సమీపంలో 1707 లో, ఒక చిన్న స్మారక సైట్ మార్కింగ్ తో.
1759 లో, మరాఠాల పేష్వా ఈ స్థలాన్ని హైదరాబాద్ నిజాం నుండి స్వాధీనం చేసుకున్నారు 1795 లో దీనిని పేష్వా మరాఠా చీఫ్ దౌలత్ రావు సింధియాకు అప్పగించారు. అహ్మద్‌నగర్‌ను రిచర్డ్ వెల్లెస్లీ ఆధ్వర్యంలో బ్రిటిష్ బలగం ముట్టడించి స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇది తరువాత మరాఠాలకు పునరుద్ధరించబడింది, కాని పూనా ఒప్పందం నిబంధనల ప్రకారం 1817 లో మళ్ళీ బ్రిటిష్ వారి ఆధీనంలోకి వచ్చింది దీనిని అహ్మద్ నగ్గూర్ అని పిలుస్తారు.
భౌగోళికం[మార్చు]
వాతావరణం
పశ్చిమ కనుమల వర్షం-నీడ ప్రాంతంలో ఉన్న అహ్మద్‌నగర్ ప్రధానంగా నవంబర్ నుండి జూన్ మధ్య వరకు వేడి పొడి వాతావరణాన్ని అనుభవిస్తుంది.
జనాభా[మార్చు]
2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం,[9] అహ్మద్‌నగర్ జనాభా 347,549. జనాభాలో పురుషులు 53%, స్త్రీలు 47% ఉన్నారు. అహ్మద్‌నగర్ సగటు అక్షరాస్యత రేటు 84%, ఇది జాతీయ పట్టణ సగటు 79.9% కంటే ఎక్కువ. జనాభాలో 10% 6 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు గలవారప ఉన్నారు.
ఇతర విశేషాలు[మార్చు]
- సలాబత్ ఖాన్ II సమాధి - దీనిని చంద్ బీబీ ప్యాలెస్ అని కూడా పిలుస్తారు,[10] ఇది ఒక కొండ శిఖరంపై ఉన్న మూడు అంతస్థుల రాతి నిర్మాణం. అహ్మద్ నగర్ నగరం నుండి కి.మీ.
- ఆధ్యాత్మిక గురువు మెహర్ బాబా సమాధి తీర్థయాత్ర అయిన మెహరాబాద్, ప్రతి సంవత్సరం వేలాది మంది సందర్శిస్తారు, ముఖ్యంగా ఆయన మరణించిన వార్షికోత్సవం సందర్భంగా అమర్తితి . అతని తరువాత నివాసం అహ్మద్‌నగర్‌కు ఉత్తరాన తొమ్మిది మైళ్ల దూరంలో ఉన్న మెహరాజాద్ (పింపాల్‌గావ్ గ్రామానికి సమీపంలో) వద్ద ఉంది.
- అహ్మద్‌నగర్ కోట (భూకోట్ కిల్లా) - 1490 లో అహ్మద్ నిజాం షా నిర్మించిన ఇది భారతదేశంలో ఉత్తమంగా రూపొందించిన అజేయమైన కోటలలో ఒకటి. ఇది భారతదేశ సైనిక ఆదేశం నియంత్రణలో ఉంది. ఓవల్ ఆకారంలో, 18 మీటర్ల ఎత్తైన గోడలు 24 సిటాడెల్స్, దాని రక్షణ వ్యవస్థలో 30 మీటర్ల వెడల్పు 4 నుండి 6 మీటర్ల లోతులో కందకం ఉంటుంది. కోటకు రెండు ప్రవేశ ద్వారాలు డ్రాబ్రిడ్జిల ద్వారా ప్రవేశించబడతాయి. లెక్కలేనన్ని దండయాత్రల లక్ష్యంగా, అహ్మద్ నగర్ కోట చాలా దెబ్బలు తీసుకుంది సాపేక్షంగా తప్పించుకోలేదు. ఇది మొఘల్ పాలన కాలం నుండి చాలాసార్లు చేతులు మార్చింది దీనిని అనేకసార్లు రాజ జైలుగా ఉపయోగించారు. 1942 క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో మొత్తం కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ అక్కడ అదుపులోకి తీసుకోబడింది. జవహర్ లాల్ నెహ్రూ, తరువాత భారతదేశం మొదటి ప్రధాన మంత్రి గా, తన పుస్తకం రాశారు భారతదేశం డిస్కవరీ 1942 నుండి 1945 వరకు తన జైలు సమయంలో. కోటలోని కొన్ని గదులను నెహ్రూ ఇతర స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల జ్ఞాపకార్థం మ్యూజియంగా మార్చారు.[11]
- అశ్వికదళ ట్యాంక్ మ్యూజియం - ఆర్మర్డ్ కార్ప్స్ సెంటర్ స్కూల్ 20 వ శతాబ్దపు సాయుధ పోరాట వాహనాల విస్తృతమైన సేకరణతో ఒక మ్యూజియాన్ని సృష్టించాయి.[12]
- సిద్ధతేక్ సిద్ధివినాయక్ - దేవాలయం గణేష్ .
- షిర్ది - హిందువులు ముస్లింలు ఒకే విధంగా గౌరవించే గౌరవనీయమైన సెయింట్ సాయి బాబా ఆశీర్వదించిన కుగ్రామం సుమారు 83 అహ్మద్ నగర్ సిటీ నుండి కి.మీ.
మహర్ బాబా సమాధి - రాలెగాన్ సిద్ధి - పర్యావరణ పరిరక్షణకు ఒక నమూనా. సామాజిక కార్యకర్త అన్నా హజారే రాలెగాన్ సిద్ధికి చెందినవారు.
- పింప్రి గవాలి - అహ్మద్‌నగర్ జిల్లాలోని పార్నర్ తాలూకాలోని ఒక గ్రామం. ఇది 25 లో ఉంది అహ్మద్‌నగర్ నుండి కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది ఇది వాటర్‌షెడ్ అభివృద్ధి అగ్రిబిజినెస్ కార్యకలాపాలకు ప్రసిద్ది చెందింది. డీప్ సిసిటి నిర్మాణాలు భూగర్భజల నియంత్రణ నిర్వహణ ద్వారా వర్షపు నీటి సేకరణలో ఈ గ్రామం చాలా ప్రాథమిక పని చేసింది. గ్రామాల రైతుల స్వయం సహాయక బృందాలు తమ వ్యవసాయ వస్తువుల విలువను పెంచడానికి నిర్మాత సంస్థను ఏర్పాటు చేశాయి. పాల్గొనే విధానం ద్వారా ఈ గ్రామానికి సంరక్షించబడిన వాతావరణం ఉంది.
రవాణా[మార్చు]
విమానాశ్రయం
అహ్మద్‌నగర్ నగరంలో సీప్లేన్ సర్వీస్ ద్వారా ఎయిర్ కనెక్టివిటీ ఉంది. సీప్లేన్ కోసం ఓడరేవు అహ్మద్ నగర్ సిటీకి 30 నిమిషాల దూరంలో ఉన్న ములా డ్యామ్ వాటర్ రిజర్వాయర్ వద్ద ఉంది. మారిటైమ్ ఎనర్జీ హెలి ఎయిర్ సర్వీసెస్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ అందించే సేవ. లిమిటెడ్. 22 సెప్టెంబర్ 2014 నుండి. ముంబైలోని జుహు నుండి ములా డ్యామ్ వరకు కొనసాగుతున్న ఫ్లైట్ అందుబాటులో ఉంది. ఈ సేవ ఇప్పుడు మెహరాబాద్, షిర్డీ శని షింగ్నాపూర్ పవిత్ర స్థలాలకు ప్రయాణించే అధిక సంఖ్యలో యాత్రికులు తమ గమ్యస్థానాలకు త్వరగా సౌకర్యవంతంగా ప్రయాణించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది. ఇప్పుడు కొత్త విమానాశ్రయం 80 అయిన షిర్డీలో ప్రారంభమైంది అహ్మద్‌నగర్ నుండి కి.మీ జిల్లాలోని ఏకైక విమానాశ్రయం. ముంబై, ఢిల్లీ, హైదరాబాద్ నుండి రెగ్యులర్ విమానాలు షిర్డీకి వెళ్తాయి. ప్రస్తుతం, దీనిని ఎయిర్ ఇండియా స్పైస్ జెట్ అందిస్తున్నాయి.
రైలు
అహ్మద్‌నగర్ రైల్వే స్టేషన్ (స్టేషన్ కోడ్: ఎఎన్‌జి) భారత రైల్వేలోని సెంట్రల్ రైల్వే జోన్‌లోని సోలాపూర్ డివిజన్‌కు చెందినది. అహ్మద్‌నగర్‌లో పూణే, మన్‌మద్, కోపర్‌గావ్, షిర్డీ, దౌండ్, గోవా, నాసిక్ న్యూ ఢిల్లీ, ముంబై, చెన్నై, కోల్‌కతా, బెంగళూరు, అహ్మదాబాద్ వంటి ఇతర మెట్రో నగరాలతో రైలు అనుసంధానం ఉంది. ఈ స్టేషన్‌లో 41 ఎక్స్‌ప్రెస్ రైళ్లు ఆగుతాయి. భారతదేశంలోని ఇతర ప్రధాన నగరాలకు ప్రత్యక్ష రైలు అనుసంధానం కోసం ఇప్పటికీ డిమాండ్ ఉంది.
త్రోవ
అహ్మద్‌నగర్‌లో 3 ప్రధాన బస్‌స్టాండ్‌లు ఉన్నాయి: అహ్మద్‌నగర్ మహారాష్ట్రలోని ప్రధాన నగరాలు ఇతర రాష్ట్రాలతో రోడ్ల ద్వారా బాగా అనుసంధానించబడి ఉంది. అహ్మద్‌నగర్‌లో పర్బాని, రంగాబాద్, పూణే, నాసిక్, బీడ్, సోలాపూర్, ఉస్మానాబాద్‌కు 4 లేన్ రోడ్ కనెక్టివిటీ ఉంది. తెలంగాణలోని ఆదిలాబాద్ సమీపంలోని కళ్యాణ్ నుండి నిర్మల్ వరకు జాతీయ రహదారి 222 నగరం గుండా వెళుతుంది. మహారాష్ట్ర రాష్ట్ర రహదారి రవాణా సంస్థ (ఎంఎస్ఆర్టిసి) వివిధ ప్రైవేట్ ట్రాన్స్పోర్ట్ ఆపరేటర్లు నగరాన్ని రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రాంతాలకు అనుసంధానించే బస్సు సేవలను అందిస్తారు.
ఇంట్రా సిటీ రవాణా
నగరంలో ప్రయాణానికి అనేక మార్గాలు. ఆటోరిక్షాలు, దీనిని నగరంలో ప్రైవేట్ రాకపోకలుగా విశ్వసించవచ్చు. రిక్షాలను పంచుకోవడం కూడా పౌరుడి రోజువారీ జీవితంలో ఒక భాగం. మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ 2019 జూలై నెలలో కొత్తగా బస్సు సేవలను ఏర్పాటు చేసింది, ఇది భవిష్యత్తులో పౌరులకు సురక్షితమైన చౌకైన ప్రయాణాన్ని మార్చగలదు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Cities having population 1 lakh and above" (PDF). censusindia. The Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 29 December 2012.
- ↑ "Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Censusindia. The Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 29 December 2012.
- ↑ 3.0 3.1 The Kingdom of Ahmadnagar. Motilal Banarsidass. 1966. p. 38. ISBN 978-81-208-2651-9.
- ↑ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. pp. 118–119. ISBN 978-9-38060-734-4.
- ↑ Sohoni, Pushkar (2015). Aurangabad with Daulatabad, Khuldabad, and Ahmadnagar. London; Mumbai: Deccan Heritage Foundation; Jaico. ISBN 9788184957020.
- ↑ Moraes, Frank (1 January 2007). Jawaharlal Nehru. Jaico Publishing House. p. 319. ISBN 978-81-7992-695-6.
- ↑ Nagarick (6 June 2007). "Ahmednagar by year 2031". Nagarick.blogspot.com. Retrieved 2011-11-23.
- ↑ Sohoni, Pushkar (2018). The Architecture of a Deccan Sultanate: Courtly Practice and Royal Authority in Late Medieval India. London: I.B. Tauris. ISBN 9781784537944.
- ↑ "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 2004-06-16. Retrieved 2008-11-01.
- ↑ Ahmednagar City Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine at ahmednagar.nic.in
- ↑ Rajendra Rajan Fort that held Nehru Archived 2016-03-03 at the Wayback Machine The Tribune, 12 July 2009
- ↑ Tank Museum Archived 2017-05-18 at the Wayback Machine at ahmednagar.nic.in