ఇందిరా కన్వర్
ఇందిరా కన్వర్ ( c. 1696 – 1763) చక్రవర్తి ఫర్రుక్‌సియార్ రెండవ భార్య . ఇందిరా కన్వర్, ఫరూఖ్‌సియార్ వివాహం అతన్ని హిందూ యువరాణిని వివాహం చేసుకున్న చివరి మొఘల్ సార్వభౌమాధికారిగా చేసింది. తన తండ్రి అజిత్ సింగ్ తన భర్తను హత్య చేసిన తర్వాత ఆమె సామ్రాజ్య అంతఃపురాన్ని విడిచిపెట్టి , తన తండ్రి ఇంటికి తిరిగి వచ్చింది. జోధ్‌పూర్‌కు తిరిగి వచ్చిన తర్వాత ఆమె తిరిగి హిందూ మతంలోకి మారిపోయింది.[1][2]
ఆమె మార్వార్ యువరాణి (రాజ్‌కుమారి)గా జన్మించింది, అజిత్ సింగ్, అతని మొదటి భార్య రాణి ఉడోత్ కన్వర్జీ కుమార్తె, మహారాజ్ శ్రీ గజ్ సింగ్ సాహిబ్ కుమార్తె. ఆమె జోధ్పూర్ రాష్ట్రాన్ని పాలించిన తదుపరి పాలకులు అయిన బఖ్త్ సింగ్, అభాయ్ సింగ్ ల సోదరి .
కుటుంబం
[మార్చు]ఇందిరా కన్వర్ 1696లో మహారాజ్కుమారి శ్రీ ఇందిరా కన్వర్ బైజీ లాల్ సాహిబా గా మార్వార్ మహారాజు అజిత్ సింగ్ కుమార్తెగా (తరువాత ప్రస్తుత రాజస్థాన్ జోధ్పూర్ రాష్ట్రం) జన్మించింది. ఆమె తల్లి శ్రీ రాణి ఉదోత్ కన్వర్జీ మాజీ సాహిబా (అమోలక్ డి రాణావత్) మహారాజ్ శ్రీ గజ్ సింగ్ సాహిబ్ కుమార్తె, మేవార్ మహారాణా శ్రీ జై సింగ్ సోదరుడు. ఆమె మహారాజా జస్వంత్ సింగ్ మనుమరాలు. ఆమె మొఘల్ చక్రవర్తి జహంగీర్ భార్య, తదుపరి మొఘల్ చక్రవర్తియైన షాజహాన్ తల్లి, రాజా ఉదయ్ సింగ్ కుమార్తె తాజ్ బీబీ బిల్కిస్ మకానీ కూడా సంబంధించినది. ఆమె జోధ్పూర్ రాష్ట్ర తదుపరి పాలకులు బఖ్త్ సింగ్, అభయ్ సింగ్ సోదరి.
వివాహం
[మార్చు]వారసత్వ యుద్ధాల సమయంలో అజిత్ సింగ్ తన రాష్ట్రం నుండి సామ్రాజ్య అధికారులను బహిష్కరించి, అజ్మీర్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్నప్పుడు. హుస్సేన్ అలీ ఖాన్‌ను అతనికి వ్యతిరేకంగా పంపారు, కానీ సయ్యద్‌ల పట్ల శత్రుత్వం ఉన్న తన అభిమానుల సూచన మేరకు చక్రవర్తి రహస్యంగా అజిత్ సింగ్‌ను సామ్రాజ్య దళాలను ఎదిరించమని ప్రోత్సహించాడు. అయితే అతని ప్రతిఘటన ప్రయోజనం లేకపోయింది. హుస్సేన్ అలీ జోధ్‌పూర్‌ను ఆక్రమించాడు, , అజిత్ సింగ్ తన కుమారుడు అభయ్ సింగ్‌ను కోర్టుకు పంపడానికి , ఫరూఖ్‌సియార్‌కు కుమార్తెను వివాహం చేయడానికి లొంగిపోవాల్సి వచ్చింది.[3][4] వెంటనే కోర్టుకు తిరిగి రావాలనే ఆత్రుత కారణంగా, హుస్సేన్ అలీ ఖాన్ రాజపుతానాలో వేచి ఉండలేకపోయాడు, రాజా అజిత్ సింగ్ తన కుమార్తెను ఢిల్లీకి పంపించడానికి అవసరమైన సన్నాహాలు పూర్తి చేసే వరకు. సయ్యద్‌లతో వివాదం సద్దుమణిగి, హుస్సేన్ అలీ ఖాన్ దఖిన్‌కు బయలుదేరిన తర్వాత, చక్రవర్తి మామ షైస్తా ఖాన్‌ను జోధ్‌పూర్‌లోని ఆమె ఇంటి నుండి వధువును తీసుకురావడానికి 1715 మే 15న పంపారు. అతను ఆమెతో కలిసి 1715 సెప్టెంబర్ 23న ఢిల్లీకి వచ్చాడు , ఆమెను స్వాగతించడానికి రాజభవనం లోపల గుడారాలు నిర్మించబడ్డాయి. తరువాత ఆమెను అమీర్-ఉల్-ఉమారా భవనానికి పంపారు, , వివాహానికి సన్నాహాలు కుతుబ్-ఉల్-ముల్క్‌కు చేయబడ్డాయి. నాలుగు రోజుల తరువాత చక్రవర్తి అమీర్-ఉల్-ఉమారా భవనానికి మరమ్మతులు చేసాడు, , అక్కడ మతాన్ని పునరావృతం చేయడంతో, ఆ మహిళ ముహమ్మద్ విశ్వాసంలోకి ప్రవేశించింది. అదే రాత్రి ప్రధాన ఖాజీ షరియత్ ఖాన్ వివాహ కర్మను నిర్వహించాడు, ఆమె వరకట్నంగా ఒక లక్ష బంగారు నాణేలను దస్తావేజులో నమోదు చేశారు. ప్రభువులు తమ అభినందనలు తెలియజేశారు, , ఖాజీకి రూ. 2,000 బహుమతి లభించింది.
వధువుకు వరుడి బహుమతులు చక్రవర్తి తల్లి సాహిబా-ఇ-నిస్వాన్ బేగం రాజరిక స్థాయిలో అందించి, డిసెంబర్ 11, 1715న వధువు నివాసానికి పంపారు, వీరితో పాటు కుతుబ్-ఉల్-ముల్క్ ఆతిథ్యం ఇచ్చిన అనేక మంది ప్రభువులు కూడా ఉన్నారు. 16న వధువు చేతులు, కాళ్ళకు గోరింట పూసే వేడుక జరిగింది, దానిని తీసుకువచ్చిన వ్యక్తులు సాధారణ పద్ధతిలో వినోదం పొందారు. డిసెంబర్ 17, 1715న, దివాన్-ఇ-ఆమ్, ప్రాంగణం, రాజభవనం లోపల రోడ్డుకు ఇరువైపులా,, జమున వైపు ఉన్న మైదానం వెదురు తెరలపై ఉంచిన దీపాలతో ప్రకాశించాయి. సాయంత్రం, ఫరూఖ్‌సియార్ రాజభవనం యొక్క ఢిల్లీ గేటు వద్ద నుండి బయటకు వచ్చి, కదిలే సింహాసనంపై కూర్చుని, వాడుక ప్రకారం, వధువు తండ్రి పంపిన దుస్తులను ధరించాడు, ఖేమ్సీ భండారి దానిని మోసేవాడు. చక్రవర్తి ముందు వేదికలు ఉన్నాయి, వాటిపై మహిళలు పాటలు పాడుతూ, నృత్యం చేస్తూ నిలబడి ఉన్నారు. బాణసంచా కాల్చారు. చక్రవర్తి అమీర్-ఉల్-ఉమారా ఇంట్లోకి ప్రవేశించి అక్కడ సాధారణ వేడుకలను పూర్తి చేశాడు. ఈ సందర్భంగా గమనించినవి ముహమ్మద్, హిందూ ఆచారాల మిశ్రమం. రోజ్-వాటర్, చక్కెర, నల్లమందుతో తయారు చేసిన పానీయాన్ని అతిథికి అందించడం చాలా విమర్శలకు కారణమైంది. ఇది వారి దేశ ఆచారం అని రాజపుత్రులు విజ్ఞప్తి చేస్తూ ఈ మిశ్రమాన్ని వారిపై ఒత్తిడి చేశారు. చాలా మంది ముహమ్మదీయులు దీనిని తాగారు, కానీ కొందరు అభ్యంతరం తెలిపారు. సామ్రాజ్య వివాహంలో ఇంతకు ముందు ఎప్పుడూ చూడని మరొక విషయం ఉంది. ఐదు విభాగాలతో ఒక బంగారు పళ్ళెం తయారు చేయబడింది, ఈ విభాగాలలో ప్రతి ఒక్కటి విలువైన రాళ్లతో నిండి ఉంది. ఒకదానిలో, వజ్రాలు; మరొకదానిలో, కెంపులు; మూడవదానిలో, నాల్గవదానిలో, పచ్చలు, పుష్పరాగములు;, ఐదవదానిలో, వాటి మధ్యలో, పెద్ద, విలువైన ముత్యాలు ఉన్నాయి. ఫరూఖ్‌సియార్ రాత్రి ఆలస్యంగా తిరిగి వచ్చాడు, వధువును తనతో పాటు ప్యాలెస్‌కు తీసుకువచ్చాడు, అతను లాహోర్ గేట్ ద్వారా ప్రవేశించాడు, అదే మార్గంలో వెళ్లి రావడం దురదృష్టకరం. ఈ ఉత్సవాలు నెలాఖరు వరకు కొనసాగాయి.
పునరుద్ధరణ
[మార్చు]ఢిల్లీ నుండి బయలుదేరే సమయంలో, అజిత్ సింగ్‌ను వాన్‌గార్డ్‌గా నియమించారు. ఆ తర్వాత అతను తన కుమార్తె ఇందిరా కున్వర్‌ను తన వెనుక వదిలేస్తే, ఆమె తనకు విషం ఇచ్చి చంపేస్తుందని లేదా ఆమె పేరు, కీర్తి దెబ్బతింటుందని సాకులు చెప్పడం ప్రారంభించాడు. ఈ విన్నపాలకు లొంగి, అబ్దుల్లా ఖాన్ ఆ మహిళను ఆమె తండ్రికి అప్పగించాడు. ఆమె హిందూ పద్ధతిలో శుద్ధీకరణ వేడుక నిర్వహించి, తన ముహమ్మదీయ దుస్తులను వదులుకుంది. తరువాత, ఆమె మొత్తం ఆస్తి విలువ 1,00,00,000 రూపాయలు (£1,000,000) కంటే ఎక్కువగా ఉంటుందని అంచనా వేయబడింది, ఆమెను ఆమె స్వస్థలమైన జోధ్‌పూర్‌కు పంపించారు. ముహమ్మదీయులు, ముఖ్యంగా చట్టంలో నేర్చుకున్న వారిలో ఎక్కువ మంది మతభ్రష్టుల వర్గం తీవ్ర ఆగ్రహాన్ని వ్యక్తం చేశారు. మతం మారిన వ్యక్తిని తిరిగి ఇవ్వడం ముహమ్మదీయ చట్టానికి పూర్తిగా వ్యతిరేకమని ఖాజీ ఒక తీర్పు జారీ చేశాడు. కానీ, ఈ వ్యతిరేకత ఉన్నప్పటికీ, అబ్దుల్లా ఖాన్ అజిత్ సింగ్‌తో రాజీకి మద్దతు ఇవ్వాలని పట్టుబట్టారు. ఒక హిందూ యువరాణి ఒకసారి సామ్రాజ్య అంతఃపురంలోకి ప్రవేశించిన తర్వాత ఆమె తన సొంత ప్రజలకు, మతానికి పునరుద్ధరించబడిన సందర్భం గతంలో లేదు
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Subhadra Sen Gupta (20 October 2019). MAHAL: Power and Pageantry in the Mughal Harem. Hachette UK. ISBN 9789388322553.
- ↑ Others, Muzaffar H. Syed & (2022-02-20). History of Indian Nation : Medieval India (in ఇంగ్లీష్). K. K. Publications.
- ↑ The Cambridge Shorter History of India. CUP Archive. p. 456.
- ↑ Sunanda Bhattacharya (1993). Role of Jats and Rajputs in the Mughal Court, 1707–1740. Books Treasure. pp. 27–8.