ఓంకార్ నాథ్ శ్రీవాస్తవ
ఓంకార్ నాథ్ శ్రీవాస్తవ | |
|---|---|
| జననం | 1942 డిసెంబరు 31 వారణాసి, బెనారస్ రాష్ట్రం, బ్రిటిష్ రాజ్యం (ప్రస్తుతం ఉత్తర ప్రదేశ్, భారతదేశం) |
| వృత్తి | భౌతిక శాస్త్రవేత్త |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1968 నుంచి |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | నానోటెక్నాలజీ హైడ్రోజన్ శక్తి |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ శాంతి స్వరూప్ భట్నాగర్ బహుమతి హోమి జె. భాభా పురస్కారం గోయల్ పురస్కారం కె. S. రావు మెమోరియల్ పురస్కారం MRSI - ICSC పురస్కారం |
ఓంకార్ నాథ్ శ్రీవాస్తవ (జననం: డిసెంబర్ 31, 1942) ఈయన భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త. ఈయన పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీత.[1]
తొలినాళ్ళ జీవితం[మార్చు]
ఈయన 1942, డిసెంబర్ 31 న వారణాసిలో జన్మించాడు. ఈయన 1961లో బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం (బిహెచ్‌యు) నుండి ఫిజిక్స్ (ఎంఎస్‌సి) లో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పూర్తిచేసాడు. ఈయన 1966 లో భౌతిక శాస్త్రవేత్త అజిత్ రామ్ వర్మ మార్గదర్శకత్వంలో డాక్టరల్ డిగ్రీ (పిహెచ్‌డి) పట్టాను పొందాడు. ఈయన ది వరల్డ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ బోర్డు డైరెక్టర్ల మాజీ సభ్యుడిగా ఉన్నాడు. 2012లో ఇంటర్నేషనల్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ హైడ్రోజన్ ఎనర్జీ వైస్ ప్రెసిడెంట్ (ఇండియా & సౌత్ ఆసియా) గా పనిచేశాడు.[2]
కెరీర్[మార్చు]
ఈయన ది వరల్డ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ బోర్డు డైరెక్టర్ల మాజీ సభ్యుడు. 2012లో ఇంటర్నేషనల్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ హైడ్రోజన్ ఎనర్జీ వైస్ ప్రెసిడెంట్ గా ఎన్నికయ్యాడు. భారత ప్రభుత్వ కొత్త, పునరుత్పాదక ఇంధన మంత్రిత్వ శాఖ, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ విభాగం (DST) తో కలిసి ఈయన రెండు పుస్తకాలను క్రిస్టల్లోగ్రఫీ అప్లైడ్ టు సాలిడ్ స్టేట్ ఫిజిక్స్ అండ్ ఫార్మేషన్ అండ్ ఫేజ్ స్టెబిలిటీ ఆఫ్ అల్ బేస్డ్ క్వాసిక్రిస్టల్స్: క్వాసిక్రిస్టల్, 440 శాస్త్రీయ పత్రాలను ప్రచురించాడు. ఈయన అనేక సైన్స్ సెమినార్లలో ముఖ్య ఉపన్యాసాలు ఇచ్చాడు, వివిధ ప్రభుత్వ సంస్థల కోసం అనేక ప్రాజెక్టులను చేపట్టాడు. సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ విభాగం యొక్క నానోసైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (2005–2010), హైడ్రోజన్ ఎనర్జీ సెంటర్‌కు మద్దతు (2007–2012), హైడ్రోజన్ ఉత్ప్రేరక దహన కుక్కర్ల అభివృద్ధి & ప్రదర్శన (2007–2010), హైడ్రోజన్ ఇంధన త్రీ వీలర్ల అభివృద్ధి & ప్రదర్శన ( 2009–2012), మిషన్ మోడ్ ప్రాజెక్ట్ ఆన్ హైడ్రోజన్ స్టోరేజ్ మెటీరియల్స్ (హైడ్రైడ్) (2009–2014), అన్ని కొత్త, పునరుత్పాదక ఇంధన మంత్రిత్వ శాఖ,, రక్షణ పరిశోధన యొక్క సింగిల్ వాల్డ్ కార్బన్ నానోట్యూబ్స్ (2009–2012) యొక్క సింథసిస్ క్యారెక్టరైజేషన్ అండ్ ప్రాపర్టీస్ ను చేపట్టాడు. ఈయన అనేక సైన్స్ సమావేశాలలో పాల్గొన్నాడు, 57 డాక్టరల్ విద్యార్థులకు మార్గదర్శకత్వంగా వహించాడు.
పురస్కారాలు , గుర్తింపులు[మార్చు]
ఈయనకు 1988 లో కౌన్సిల్ ఆఫ్ సైంటిఫిక్ అండ్ ఇండస్ట్రియల్ రీసెర్చ్ (సిఎస్ఐఆర్) సంస్థ శ్రీవాస్తవ శాంతి స్వరూప్ భట్నాగర్ పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేసింది. ఈయన అధిక ఉష్ణోగ్రత ఆక్సైడ్ సూపర్ కండక్టర్లు, పెరుగుదల, పాత్ర, హైడ్రోజన్ నిల్వ పదార్థాల అనువర్తనంపై చేసిన కృషికి అత్యున్నత భారతీయ విజ్ఞాన పురస్కారం వరించింది. ఈయన భౌతిక శాస్త్రంలో గోయల్ బహుమతి, 2000 లో పునరుత్పాదక శక్తిపై కె. ఎస్. రావు మెమోరియల్ పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు. ఈయనకు 2002 లో ఇండియన్ సైన్స్ కాంగ్రెస్ అసోసియేషన్ హోమి జె. భాభా పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేసింది.[3]
మరిన్ని విశేషాలు[మార్చు]
ఈయన రెండు పుస్తకాలు, 440 శాస్త్రీయ పత్రాలకు రచయిత.ఈయన సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ విభాగాలలో అత్యున్నత భారతీయ పురస్కారం అయినటువంటి శాంతి స్వరూప్ భట్నాగర్ పురస్కారం వరించింది. ఈయనకు 2016 లో భారత ప్రభుత్వం సైన్స్, ఇంజనీరింగ్ కోసం చేసిన కృషికి గాను పద్మశ్రీ పురస్కారంతో సత్కరించింది.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 3 ఆగస్టు 2017. Retrieved 11 January 2020.
- ↑ "Organizing Committee". Nanotechnology. Banaras Hindu University. 2016. Archived from the original on 26 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 11 January 2020.
- ↑ "Onkar N. Srivastava (India)". IAHE fellows. International Association for Hydrogen Energy. 2016. Archived from the original on 28 డిసెంబరు 2019. Retrieved 11 January 2020.