కర్వా చౌత్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
కార్వా చౌత్
కార్వా చౌత్
కర్వా చౌత్ రోజు మహిళలు జల్లెడల ద్వారా చంద్రుడిని చూస్తారు
యితర పేర్లుకరక చతుర్థి
జరుపుకొనేవారువివాహిత హిందూ పురుషులు, మహిళలు, కొన్ని ప్రాంతాలలో, అవివాహిత హిందూ స్త్రీలు లేదా యుక్త వయసులోని అబ్బాయిలు పాల్గొంటారు. బెంగాల్, అస్సాం, దిబాంగ్ లోయ, లోహిత్, అంజావ్, నంసాయ్, దిగువ భూటాన్‌లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో, యుక్తవయసులోని అబ్బాయిలు కొన్నిసార్లు పెళ్లికాని అమ్మాయిలు కూడా ఈ ఉపవాసాన్ని పాటిస్తారు. తమ భార్య కాబోయే భార్య కోసం ప్రార్థిస్తారు .
రకంహిందూ
జరుపుకొనే రోజుహిందూ పండగ
2023 లో జరిగిన తేది1 November (Wednesday)
ఉత్సవాలుపూజ
వేడుకలువివాహిత స్త్రీలు ఉపవాసం
సంబంధిత పండుగవిజయదశమి, దీపావళి

కర్వా చౌత్ లేదా కరక చతుర్థి (సంస్కృతం: करकचतुर्थी, రోమనైజ్డ్: కరకచతుర్థి)[1]అనేది హిందూ చాంద్రమానం ప్రకారం కార్తీక మాసంలో అక్టోబర్ లేదా నవంబర్‌లో జరుపుకునే హిందూ పండుగ. ఈ పండుగ ఉత్తర, పశ్చిమ భారతదేశంలోని హిందూ మహిళలు జరుపుకుంటారు. అనేక హిందూ పండుగల మాదిరిగానే, కర్వా చౌత్ కూడా హిందూ పంచాంగం ప్రకారం చంద్ర, సౌర వైవిధ్యంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఇది పౌర్ణమి తర్వాత నాల్గవ రోజుకు వస్తుంది. కర్వా చౌత్ రోజున, వివాహిత మహిళలు తమ భర్తల భద్రత, దీర్ఘాయువు కోసం సూర్యోదయం నుండి చంద్రోదయం వరకు ఉపవాసం ఉంటారు.[2][3] కర్వా చౌత్ ఉపవాసం సాంప్రదాయకంగా ఢిల్లీ, హర్యానా, రాజస్థాన్, పంజాబ్, జమ్మూ, మధ్యప్రదేశ్, ఉత్తర ప్రదేశ్, హిమాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రాల్లో జరుపుకుంటారు.[4][5][6] దీనిని ఆంధ్రప్రదేశ్ లో అట్లతద్ది గా జరుపుకుంటారు.

పండుగ మూల కధ[మార్చు]

కర్వా అంటే 'కుండ' (నీటి చిన్న మట్టి కుండ, చౌత్ అంటే హిందీ లో 'నాల్గవది' అని అర్ధం). ఈ పండుగ కార్తీక మాసంలోని చీకటి పక్షం లేదా కృష్ణ పక్ష నాల్గవ రోజున వస్తుంది.[7] సంస్కృత గ్రంథాలలో, ఈ పండుగను కారక చతుర్థి అని పిలుస్తారు, కారక అంటే మట్టి నీటి కుండ, చతుర్థి అంటే చంద్ర మానం లో నాల్గవ రోజును సూచిస్తుంది.[8]

కర్వా చౌత్ ను ఎక్కువగా ఉత్తర భారతదేశంలో జరుపుకుంటారు. ఒక పరికల్పన (హైపోతీసెస్) ఏమిటంటే, సైనిక శిబిరాలను తరచుగా పురుషులతో సుదూర ప్రదేశాలలో నిర్వహించేవారు, తద్వారా పురుషులు తమ భార్యలను, పిల్లలను యుద్ధానికి వెళ్లడానికి ఇంట్లో వదిలివేసేవారు. వారి భార్యలు వారు సురక్షితంగా తిరిగి రావాలని తరచుగా ప్రార్థించేవారు. ఈ పండుగ గోధుమలు నాటే సమయం లో ఉంటుంది. ఈ గోధుమలను నిల్వ చేసేందుకు పెద్ద మట్టి కుండలను కర్వాలు అని పిలుస్తారు. అందుకని ప్రధానంగా గోధుమలను తినే ఈ వాయువ్య ప్రాంతంలో పంట బాగా రావడం కోసం ప్రార్థన, ఉపవాసం ప్రారంభమై ఉండవచ్చు అని అభిప్రాయం.[9]

ఈ పండుగ వేరొక కథ స్త్రీ స్నేహం బంధానికి సంబంధించినది. పెద్దలు కుదిర్చిన వివాహం అనే ఆచారం ఎక్కువ ఉన్నందున, కొత్తగా వివాహం చేసుకున్న స్త్రీ, తన భర్త, అత్తమామలతో కలిసి నివసించాల్సి ఉంటుంది. కుటుంబానికి కొత్త కావడంతో, మరొక మహిళతో ఆమె స్నేహితురాలిగా (కంగన్-సహేలి) లేదా సోదరి (ధరమ్-బెహ్న్)గా జీవితాంతం స్నేహం చేసే ఆచారం ఏర్పడింది. ఈ ఆచారం ద్వారా వివాహ వేడుకలోనే స్నేహం అవుతుంది. వధువు స్నేహితురాలు సాధారణంగా ఇంచుమించు అదే వయస్సులో ఉంటుంది, అదే గ్రామంలో వివాహం చేసుకుంటుంది. ఈ భావోద్వేగ, మానసిక బంధాన్ని రక్త సంబంధంతో సమానంగా పరిగణిస్తారు. కర్వా చౌత్ పండుగ ఈ ప్రత్యేక స్నేహ బంధాన్ని జరుపుకోవడానికి ఉద్భవించిందని చెబుతారు.  

కర్వా చౌత్ కు కొన్ని రోజుల ముందు, వివాహిత మహిళలు కొత్త కర్వాలను (7 నుండి 9 అంగుళాల వ్యాసం, 2 నుండి 3 లీటర్ల సామర్థ్యం కలిగిన గోళాకార మట్టి కుండలు) కొనుగోలు చేసి, వాటిని బయట అందమైన రూపాలతో రంగులు వేస్తారు. లోపల, వారు గాజులు, రిబ్బన్లు, ఇంట్లో తయారు చేసిన మిఠాయిలు, స్వీట్లు, మేకప్ వస్తువులు, చిన్న దుస్తులను ఉంచుతారు. అప్పుడు మహిళలు కర్వా చౌత్ రోజున ఒకరినొకరు సందర్శించి ఈ కర్వాలను మార్పిడి చేసుకుంటారు.  

పండుగ తేదీలు[మార్చు]

ఈ క్రింది తేదీలు హిందూ పంచాంగం ఆధారంగా ఉన్నాయి.

చంద్రుడు కనిపించినప్పుడు, హిందూ వివాహిత మహిళలు జల్లెడ ద్వారా తమ భర్త ముఖాన్ని చూసి తమ ఉపవాసాన్ని విరమిస్తారు.
గమనిక:
హిందూ పండుగ తేదీలు హిందూ పంచాంగం చాంద్రసౌరం అయితే

చాలా పండుగ తేదీలు క్యాలెండర్లోని చంద్ర భాగాన్ని ఉపయోగించి పేర్కొంటారు.

మూడు క్యాలెండర్ అంశాలను ప్రత్యేకంగా గుర్తిస్తారు. మాసం

(చంద్ర మాసం), కృష్ణ పక్షం (చంద్ర పక్షం), తిథి (చంద్ర దినం).

ఇంక, మాసాన్ని పేర్కొనేటప్పుడు, రెండు సంప్రదాయాలలో ఒకటి వర్తిస్తుంది,

అవి అమావాస్య /పూర్ణిమ. పండుగ చంద్రుడు క్షీణిస్తున్న దశలో వస్తే, ఈ రెండు

సంప్రదాయాలు ఒకే చంద్రుని రోజును రెండు వేర్వేరు (కానీ వరుస మాసాలలో)

పడినట్లు గుర్తిస్తాయి.

చంద్ర సంవత్సరం ఒక సౌర సంవత్సరం కంటే పదకొండు రోజులు తక్కువగా

ఉంటుంది. ఫలితంగా, హిందూ పండుగలు గ్రెగోరియన్ క్యాలెండర్లో

వరుస సంవత్సరాలలో వేర్వేరు రోజులలో జరుగుతాయి.

2020 నవంబరు 4[10]
2021 అక్టోబరు 24[11]
2022 అక్టోబరు 13 [12]
2023 నవంబరు 1 [13]

పండుగ సాంప్రదాయం[మార్చు]

ఒక మహిళ జల్లెడ ద్వారా చంద్రుడిని చూస్తుంది
ఉపవాసం ఉన్న మహిళలు సామూహికంగా ఒక వృత్తంలో కూర్చుని, కర్వా చౌత్ పూజ చేస్తున్నప్పుడు, (వృత్తంలో వారి పళ్ళాలను దాటి) చేస్తున్నప్పుడు పాట పాడతారు.
కర్వా చౌత్ పూజ చేసిన తరువాత ఉపవాసం ఉన్న మహిళలు, సూర్యుడికి నీరు సమర్పిస్తూ (అర్కా)
వివాహిత మహిళలు తమ భర్తల ఆరోగ్యం కోసం ప్రార్థిస్తారు.

మహిళలు కొన్ని రోజుల ముందుగానే కర్వా చౌత్ కోసం కార్వా , శృంగార ఆభరణాలు, పూజ వస్తువులు (కర్వా దీపాలు, మట్టి, మెహందీ అలంకరించబడిన పూజ పళ్లెం వంటివి) కొనుగోలు చేస్తారు.[14] దుకాణదారులు తమ కర్వా చౌత్ సంబంధిత ఉత్పత్తులను ప్రదర్శించే కర్వా చౌత్ బజార్లు పండుగ సందడిని సంతరించుకుంటాయి. ఉపవాసం రోజున, పంజాబ్ ప్రాంతానికి చెందిన మహిళలు సూర్యోదయానికి ముందే తినడానికి, త్రాగడానికి మేల్కొంటారు. ఉత్తర ప్రదేశ్ లో పండుగ సందర్భంగా వేడుకలు జరుపుకునేవారు పాలలో చక్కెరతో కలిపిన 'మసి ఫెని' తింటారు. పంజాబ్లో, ఈ తెల్లవారుజామున భోజనంలో ఒక ముఖ్యమైన భాగం 'సర్గి (సర్గి)' ఇంకా 'ఫెనియా' ఉంటుంది. ఉపవాసం రోజున మహిళకు ఆమె అత్తగారు 'సర్గి' పంపడం లేదా ఇవ్వడం సాంప్రదాయం. ఆమె తన అత్తగారితో కలిసి నివసిస్తుంటే, తెల్లవారుజామున భోజనాన్ని ఆమె తయారు చేస్తుంది. కర్వా చౌత్ సందర్భంగా, ఉపవాసం ఉన్న మహిళలు తమ అందాన్ని ప్రదర్శించడానికి సాంప్రదాయ చీర లేదా లెహంగా వంటి కర్వా చౌత్ ప్రత్యేక దుస్తులను ధరిస్తారు. కొన్ని ప్రాంతాలలో మహిళలు తమ రాష్ట్రాలకు చెందిన సాంప్రదాయ దుస్తులను ధరిస్తారు.[15] ఉపవాసం తెల్లవారుజామున మొదలవుతుంది, మహిళలు పగటిపూట ఏమి తినరు.[16] హిందూ మహిళలు తమ భర్త దీర్ఘాయువు కోసం వ్రతంతో పాటు వివిధ రకాల ఆచారాలను నిర్వహిస్తారు. స్వామి గరీబ్ దాస్ జీ మహారాజ్ కర్వా చౌత్ గురించి ఈ విధంగా చెప్పారుః

"కహే జో కరవా చౌత్ కహానీ | తాస్ గదహరీ నిశ్చయ్ జానీ | | కరే ఏకాదశి సంజం సోయ్ | కరవా చౌత్ గదహరీ హో | |[10]

సాంప్రదాయ ఆచారాలలో, ఉపవాసం ఉన్న స్త్రీ సాధారణంగా ఇంటి పని చేయదు.[17] మహిళలు గోరింటాకు, ఇతర సౌందర్య సాధనాలను ఒకరికొకరు రాసుకుంటారు. స్నేహితులు, బంధువులను కలవడంలో రోజు గడిచిపోతుంది. కొన్ని ప్రాంతాలలో, గాజులు, రిబ్బన్లు, ఇంట్లో తయారు చేసిన మిఠాయి, సౌందర్య సాధనాలు, చిన్న వస్త్ర వస్తువులతో (ఉదాహరణకు, రుమాలు) నింపిన రంగులు వేసిన మట్టి కుండలను మార్పిడి చేసుకోవడం ఆచారం. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఖరీఫ్ పంట కోత తరువాత కర్వా చౌత్ వస్తుంది కాబట్టి, ఇది సామాజిక ఉత్సవాలకు బహుమతులు ఒకరికొకరు ఇచ్చుకోడానికి మంచి సమయం. తల్లిదండ్రులు తమ వివాహిత కుమార్తెలకు, వారి పిల్లలకు బహుమతులు పంపుతారు.

కర్వా చౌత్ పూజ

సాయంత్రం, మహిళలు మాత్రమే నిర్వహించే సామూహిక వేడుక జరుగుతుంది. పాల్గొనేవారు చక్కటి దుస్తులు ధరిస్తారు, ఆభరణాలు, మెహందీ ధరిస్తారు, (కొన్ని ప్రాంతాలలో) వారి వివాహ దుస్తుల పూర్తిగా ధరిస్తారు.[18] దుస్తులు (చీరలు లేదా లేహంగాలు) తరచుగా ఎరుపు, బంగారం, గులాబీ, పసుపు లేదా నారింజ రంగులలో ఉంటాయి. వీటిని శుభ సూచకమైన రంగులుగా పరిగణిస్తారు.[19] ఉత్తరప్రదేశ్ లో మహిళలు చీరలు లేదా లెహంగాలు ధరిస్తారు. తమ పూజా పళ్ళాలతో ఒక వృత్తంలో కూర్చుంటారు. ప్రాంతం, సమాజాన్ని బట్టి, కర్వా చౌత్ కథ ను చెపుతారు. కథ చెప్పేవాళ్ళు సాధారణంగా ఒక వృద్ధ మహిళ లేదా ఒక పూజారి కావచ్చు.[20] కర్వా చౌత్ పూజ పాటను అందరు కలిసి పాడతారు. ఉత్తర ప్రదేశ్ లోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో, విరామాలలో, గాయకులు ఫెరిస్ (వారి పళ్ళాలను వృత్తం దాటి) ప్రదర్శిస్తారు. ఇతర ప్రాంతాలలో, మహిళలు కథ వినేటప్పుడు తమ చేతుల్లో కొంత బియ్యం మొదలైనవి ఉంచుకుంటారు.

మొదటి ఆరు కధలు ఉపవాసం గురించిన కార్యకలాపాలను వివరిస్తాయి, ఏడవది ఉపవాసం ముగింపు గురించి వివరిస్తుంది. నిషేధించబడిన కార్యకలాపాలలో వస్త్రం నేయడం (కుంభ్ చరక్రా ఫెరి నా), ఎవరినైనా వేడుకోవడం లేదా సంతోషపెట్టడానికి ప్రయత్నించడం (రుత్దా మణియెన్ నా), నిద్రిస్తున్న ఎవరినైనా మేల్కొల్పడం (సుత్రా జగాయిన్ నా) వంటివి ఉంటాయి. వారు పాడిన మొదటి ఆరు ఫెరిస్ కోసం

''...వీరో కుడియే కర్వరా, సర్వ్ సుహాగన్ కర్వరా, ఆయే కత్తి నాయ తేరి నా, కుంభ్ చక్రా ఫెరీ నా, ఆర్ పెయిర్ పయీన్ నా, రుత్దా మణియెన్ నా, సూత్ర జగాయేన్ నా, వే వీరో కురియే కర్వరా, వే సర్వ్ కర్వరా...' సుహగన్ కర్వరా'

ఏడవ ఫెర్రీ కోసం, వారు పాడతారు

''...వీరో కుడియే కర్వరా, సర్వ్ సుహగన్ కర్వారా, ఏ కత్తి నాయ తేరీ నీ, కుంభ చక్రా ఫెరీ భీ, ఆర్ పెయిర్ పయీన్ భీ, రుథ్దా మణియేన్ భీ, సూత్ర జగాయీన్ భీ, వే వీరో కురియే కర్వరా, వే సర్వ్ కర్వరా...' సుహగన్ కర్వరా''

ఉత్తర ప్రదేశ్, రాజస్థాన్లలో పాల్గొనేవారు ఏడు సార్లు కర్వాలను మార్పిడి చేసుకుంటారు. రాజస్థాన్లో, ఏడు సార్లు నీరు అర్పించే ముందు ఉపవాసం ఉన్న స్త్రీని "ధాపి కి ని ధాపి?" అని అడుగుతారు, దానికి ఆమె, "జల్ సే ధాపి, సుహాగ్ సే నా ధాపి" అని సమాధానం ఇస్తుంది. ఉత్తర ప్రదేశీయులు నిర్వహించే ప్రత్యామ్నాయ ఆచారం "గౌర్ మాతా" అంటే భూమి ప్రార్థన. ప్రత్యేకంగా, వేడుకలు జరుపుకునేవారు కొంచెం మట్టిని తీసుకొని, నీటిని చల్లుతారు, ఆపై దానిపై కుంకుమను ఉంచుతారు, దీనిని సారవంతమైన భూమి తల్లి విగ్రహంగా భావిస్తారు.[21] రాజస్థాన్ లో, కుటుంబంలోని వృద్ధ మహిళలు కర్వా చౌత్, శివ, పార్వతి, గణేష్ కథలను చెబుతారు. పూర్వ కాలంలో, మట్టి, ఆవు పేడను ఉపయోగించి గౌరీ మాత విగ్రహాన్ని తయారు చేసేవారు, ఇప్పుడు దాని స్థానంలో పార్వతి విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. కొన్ని సమాజాలలో, ముఖ్యంగా బెంగళూరు చుట్టుపక్కల, హెచ్. జి. దృశ్య చిత్రణ ఉపయోగిస్తారు. ఉపవాసం ఉన్న ప్రతి స్త్రీ కర్వా కథ వింటూ తన పళ్లెంలో మట్టి దీపం వెలిగిస్తుంది. సింధూరం, ధూపం పుల్లలు, బియ్యం కూడా పళ్లెంలో ఉంచుతారు.

ఉత్తరప్రదేశ్ లో, ఒక పూజారి లేదా కుటుంబంలోని ఒక వృద్ధ మహిళ 'బీజబేటి' లేదా 'వీరావతి' కథను చెపుతారు. ఉత్సవాలు జరుపుకునేవారు శివుడు, పార్వతి, గణేశుడి విగ్రహాలను మట్టితో తయారు చేసి, వాటిని రంగురంగుల ప్రకాశవంతమైన దుస్తులు ఇంకా ఆభరణాలతో అలంకరిస్తారు. ఏడు సార్లు కర్వాలను మార్పిడి చేసుకుంటూ, వారు ఈ విధంగా పాడతారు.[21]

''...సదా సుహాగన్ కర్వే లో, పతి కి ప్యారీ కర్వే లో, సాత్ భయయోం కే బెహెన్ కర్వే లో, వర్త్ కర్ణి కర్వే లో, సాస్ కి ప్యారీ కర్వే లో...''

కర్వా చౌత్ పూజ పళ్లెం

ఆ తరువాత, ఉపవాసం ఉన్న స్త్రీలు విగ్రహాలకు హల్వా, పూరి, నమ్కీన్, మఠ్రి, మీఠీ మఠ్రి మొదలైన వస్తువుల సమ్మేళనం అందించి వారి అత్త లేదా చెల్లెలికి అప్పగిస్తారు.

'ఫెరా' వేడుక ముగిసింది, మహిళలు చంద్రోదయానికి వేచి చంద్రుడు కనిపించిన తర్వాత, ఆయా ప్రాంతం సమాజాన్ని బట్టి, ఉపవాసం ఉన్న స్త్రీ, చంద్రుడిని లేదా దాని ప్రతిబింబాన్ని నీటితో నిండిన పాత్రలో, జల్లెడ ద్వారా లేదా దుపట్ట వస్త్రం ద్వారా చూడటం ఆచారం. అప్పుడు, ఆ స్త్రీ జల్లెడ ద్వారా తన భర్త ముఖాన్ని చూస్తుంది. చంద్రుని ఆశీర్వాదాలను పొందడానికి చంద్రుడికి (చంద్రుడు) నీటిని సమర్పిస్తారు. కొన్ని ప్రాంతాలలో, స్త్రీ తన భర్త ప్రాణం కోసం ఒక ప్రార్థన చేస్తుంది. ఈ దశలో, ఆమె ఉపవాసం ద్వారా ఆధ్యాత్మికంగా బలోపేతం అయి, స్త్రీ తన భర్త మరణాన్ని విజయవంతంగా ఎదుర్కోవచ్చు, ఓడించగలదని నమ్ముతారు. రాజస్థాన్లో, మహిళలు "బంగారు నెక్లెస్, ముత్యాల కంకణాలు, చంద్రుని మాదిరిగానే నా పసుపు కుంకుమలు (సౌభాగ్యం) ఎల్లప్పుడూ ప్రకాశవంతంగా ప్రకాశిస్థాయి" అని చెబుతారు. ఆమె భర్త అప్పుడు పళ్లెం నుండి నీటిని తీసుకొని తన భార్యకు మొదటి సారి నీరు తీసుకొని అందిస్తాడు, ఇప్పుడు ఉపవాసం పూర్తి అవుతుంది ఇంక స్త్రీ పూర్తి భోజనం చేయవచ్చు.[17][20][22]

సాంస్కృతిక అంశాలు[మార్చు]

ఉపవాసం ఉన్న మహిళలు సామూహికంగా ఒక వృత్తంలో కూర్చుని, కర్వా చౌత్ పూజ చేస్తారు.

ఆధునిక ఉత్తర భారతదేశం వాయువ్య భారత సమాజంలో, కర్వా చౌత్ అనేది భార్యాభర్తల మధ్య ప్రేమను సూచించే ఒక శృంగార భరితమైన పండుగగా పరిగణిస్తారు.[23] ఈ పండుగను కొన్ని బాలీవుడ్ చిత్రాలలో కూడా చూపిస్తారు. ఇది దిల్వాలే దుల్హనియా లే జాయేంగే వంటి హిందీ చిత్రం లో ఒక అవివాహిత మహిళ ఒక పురుషుడి పట్ల తన ప్రేమను సూపిస్తుంది. అతను రహస్యంగా ఉపవాసం చేయడం ద్వారా, అలాగే ఆమె పట్ల తన ఆందోళనను ప్రదర్శించడం ద్వారా, చంద్రోదయం సమయంలో ఆమెకు ఆహారం ఇవ్వడం ద్వారా ఆమె ఉపవాసం పూర్తి చేయించడం వంటివి చూపిస్తారు. బాగ్బన్, అనే చలన చిత్రంలో టెలిఫోన్ ద్వారా, ఒక వ్యక్తి పెద్ద వయస్సులో ఉన్న తన భార్యను ఉపవాసం ఉండకుండా ఉండేందుకు ఒప్పిస్తాడు. ఎందుకంటే వారిని పిల్లలు శ్రద్ధగా చూడరు, వేరు చేశారు.[24][25][26] పెళ్లికాని ప్రముఖ వ్యక్తులు ఉపవాసం ఉంచడాన్ని గురించిన వార్తలు కొన్నిసార్లు ప్రముఖం గా ప్రచురిస్తారు. ఎందుకంటే ఇది బలమైన, శాశ్వత శృంగార అనుబంధాన్ని సూచిస్తుంది.[27] ఈ పండుగను ఈ ప్రాంతంలోని ప్రకటనలలో, ప్రచారాలలో విస్తృతంగా ఉపయోగించుతారు, ఉదాహరణకు చేవ్రొలెట్ టీవీ స్పాట్ ఒక వ్యక్తి తన భార్య పట్ల శ్రద్ధను ప్రదర్శిస్తూ, కర్వా చౌత్ రాత్రి చంద్రుడిని గుర్తించే వరకు ఆమెను నడపడానికి సన్ రూఫ్ కారును కొనుగోలు చేస్తాడు.[28]

కర్వా చౌత్ ప్రధానంగా మహిళలు జరుపుకుంటారు కాబట్టి చంద్రోత్సవం వరకు పురుషులను, పండుగ ఆచారాల నుండి పూర్తిగా మినహాయిస్తారు. అయినప్పటికీ వారు ఉపవాసం రోజు తమ భార్యల పట్ల శ్రద్ధను కనపరచాలని భావిస్తున్నారు. అందం, ఆచారాలు, దుస్తులు ధరించడం ఆ రోజులో ముఖ్యమైన భాగం కాబట్టి, ఈ పండుగను మహిళలను ఒక దగ్గరకు చేర్చే కార్యక్రమంగా చూస్తారు.[29] ప్రస్తుత రోజుల్లో, పెళ్లికాని మహిళల సమూహాలు కొన్నిసార్లు స్నేహ భావం తో ఉపవాసం ఉంటారు, అయితే ఈ అభ్యాసం అన్నిచోట్లా లేదు.[30] ఇది ముఖ్యంగా ఉత్తర భారతదేశం వాయువ్య భారతదేశంలోని పట్టణ ప్రాంతాలలో వర్తిస్తుంది, ఇక్కడ ఉపవాసం అనేది భవిష్యత్తులో భర్త కోసం ప్రేమగల ప్రార్థనగా భావిస్తారు. ఉత్తర పట్టణ ప్రాంతాల్లో మరో ధోరణి ఏమిటంటే, సాంప్రదాయంగా కర్వా చౌత్ పండుగ గురించి తెలియకుండా ఉన్న సమాజాలు, ప్రాంతాలలో (ముంబై వలసదారులు, కుమావోన్ గర్హ్వాల్ వంటి) కొద్దిమంది మహిళలకు ఈ పండుగను ఆచరించడం తెలుస్తుంది. గుజరాత్ విషయంలో కూడా ఇదే నిజం.[31] కర్వా చౌత్ 2018 తేదీ 27 అక్టోబర్ బెంగాల్, ఈశాన్య భారతదేశం, భూటాన్లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో, ముఖ్యంగా కర్వా చౌథ్ వేడుకల సమయంలో, టీనేజ్ అబ్బాయిలు ఉత్సవాలలో చురుకుగా పాల్గొని, ఉపవాస ఆచారాలలో వివాహిత మహిళలతో కలిసి సంప్రదాయాన్ని పాటిస్తారు. భవిష్యత్తులో తగిన జీవిత భాగస్వాములను కనుగొనడానికి అబ్బాయిల ఆకాంక్షను సూచిస్తుందని నమ్ముతారు. ఈ సంప్రదాయానికి ఒక ఆధ్యాత్మిక కోణం కూడా ఉంది, ఇది వైవాహిక సామరస్యం, దీర్ఘాయువుకు చిహ్నంగా దేవి పార్వతి పట్ల భక్తి సూచిస్తుంది.[32] ఈ పండుగను "మహిళలకు వ్యతిరేకం" గా భావించి "పురుషులపై మహిళల ఆధారపడటం అనే భావనను వ్యాప్తి చేస్తారు. మహిళలు తమ భర్తల శ్రేయస్సు కోసం తమను తాము త్యాగం చేయాలనే అసమాన ఆలోచన, మనస్తత్వాన్ని ఈ పండుగ కొనసాగిస్తుందని వారు పేర్కొన్నారు.[33] కర్వా చౌత్ ను కొంతమంది భారతీయ స్త్రీవాదులు మహిళల సాంస్కృతిక అణచివేతకు చిహ్నంగా పేర్కర్వా చౌత్ కిష్వార్ వంటి వారు దీనిని "ఖొమేనివాద్" (అనగా, అయతొల్లా ఖొమేని చేత అనుకూలంగా ఉన్న కుటుంబ నిర్మాణం మాదిరిగానే మహిళలను వారి భర్తలకు లొంగిపోయే స్థితికి నెట్టడం, ) అనే తరగతిలో ఉంచారు.[34] అయితే, ఇతర స్త్రీవాదులు ఈ పండుగను మహిళలకు సాధికారత కల్పించే పండుగ అని పిలిచారు, ఎందుకంటే కర్వా చౌత్ భావన వారిని కర్వా చౌత్ త్యాగం చేయనివ్వడంతో, వారు ఆ రోజు ఇంటి పనిని పూర్తిగా విడిచిపెట్టి, వారి భర్తల నుండి బహుమతులు పొందడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.[17] కొంతమంది రచయితలు మహిళలను అణచివేసే "సామాజిక నియంత్రణ సాధనాన్ని" సృష్టించడానికి ఇటువంటి "ఆచారాలు కపటంగా పనిచేస్తాయి" అని నొక్కిచెప్పారు. పట్టణ, విద్యావంతులైన పాల్గొనేవారు కర్వా చౌత్ "మహిళల విముక్తి కి ఎక్కువ అవరోధం ఏది-మతం లేదా మార్కెట్" అనే ప్రశ్నను లేవనెత్తుతున్నారు.[22]

సంప్రదాయ కథలు[మార్చు]

కర్వా చౌత్ పండుగకు సంబంధించిన పురాణాలు, కధలు ఉన్నాయి.

రాణి వీరావతి కథ[మార్చు]

వీరవతి అనే అందమైన రాణి ఏడుగురు సోదరులకు ఏకైక సోదరి. ఆమె తన మొదటి కర్వా చౌత్‌ పండుగను వివాహితగా తన తల్లిదండ్రుల ఇంట్లో జరుపుకుంది. ఆమె సూర్యోదయం తర్వాత కఠినమైన ఉపవాసం ప్రారంభించింది, కానీ సాయంత్రం నాటికి, ఆమె తీవ్రమైన దాహం ఆకలితో బాధపడుతూ చంద్రోదయం కోసం తీవ్రంగా వేచి ఉంది. ఆమె ఏడుగురు సోదరులు తమ సోదరిని ఇంత బాధలో చూడడాన్ని సహించలేకపోయారు చంద్రుడు ఉదయించినట్లుగా కనిపించేలా ఒక పిప్పల్ చెట్టులో ఒక అద్దాన్ని సృష్టించారు.[35] సోదరి దానిని చంద్రునిగా భావించి తన ఉపవాసాన్ని విరమించుకుంది. ఆమె మొదటి ఆహారపు ముక్కను తీసుకున్న క్షణం, ఆమె తుమ్మింది. ఆమె రెండవ ముక్కలో జుట్టు కనిపించింది. మూడవ తర్వాత ఆమె తన భర్త రాజు చనిపోయిన వార్తను తెలుసుకుంది. ఆమెను ఒక శక్తి, దేవత బలవంతం చేసి ఆమె ఎందుకు ఏడుస్తోంది అని అడిగే వరకు హృదయవిదారకంగా ఏడ్చింది. రాణి తన బాధను వివరించినప్పుడు, ఆ దేవత ఆమెని సోదరులు ఎలా మోసగించారో చెప్పింది. పూర్తి భక్తితో కర్వా చౌత్ ఉపవాసాన్ని మళ్ళీ చేయమని ఆదేశించింది. వీరవతి ఉపవాసం పునరావృతం చేయడంతో, యముడు ఆమె భర్తను తిరిగి బ్రతికించవలసి వచ్చింది.[36][37]

ఈ కథలోని ఒక రూపాంతరంలో, సోదరులు ఒక పర్వతం వెనుక భారీ అగ్నిని నిర్మించి, అది చంద్రుడి వెలుగు అని ఆమెను ఒప్పించి ఉపవాసాన్ని విరమింప చేస్తారు. ఆమె ప్రియమైన భర్త మరణించాడని సమాచారం వస్తుంది. ఆమె వెంటనే కొంత దూరంలో ఉన్న తన భర్త ఇంటికి పరుగెత్తడం ప్రారంభిస్తుంది, శివ-పార్వతి ఆమెను అడ్డుకుంటారు, పార్వతి ఆమెకు జరిగిన విషయం వెల్లడిస్తుంది, భార్యకు ఆమె తన పవిత్ర రక్తం కొన్ని చుక్కలను ఇవ్వడానికి తన సొంత చిన్న వేలును కత్తిరిస్తుంది. భవిష్యత్తులో ఉపవాసం ఉంచడంలో జాగ్రత్తగా ఉండాలని ఆమెకు సూచిస్తుంది. భార్య తన చనిపోయిన భర్తపై పార్వతి రక్తాన్ని చల్లుతుంది, తిరిగి ప్రాణంవస్తుంది, వారు తిరిగి కలుస్తారు.[38]

మహాభారత పురాణం[మార్చు]

ఈ ఉపవాసం దానికి సంబంధించిన ఆచారాలపై నమ్మకం మహాభారత పురాణంలో కనపడుతాయి. ద్రౌపది కూడా ఈ ఉపవాసాన్ని ఆచరించినట్లు చెబుతారు. ఒకసారి అర్జునుడు తపస్సు కోసం నీలగిరి వెళ్ళాడు, ఆయన లేనప్పుడు మిగిలిన పాండవులు అనేక సమస్యలను ఎదుర్కొన్నారు. ద్రౌపది, నిరాశతో కృష్ణుడిని తలచుకుని సహాయం కోరింది. ఇంతకు ముందు ఒక సందర్భంలో, పార్వతి ఇలాంటి పరిస్థితులలో శివుని కోరినప్పుడు, కర్వా చౌత్ ఉపవాసం పాటించమని సలహా ఇచ్చాడని కృష్ణుడు ఆమెకు గుర్తు చేశాడు. ఈ పురాణానికి సంబంధించిన కొన్ని కథలలో, శివుడు పార్వతికి కర్వా చౌత్ ఉపవాసాన్ని వివరించడానికి వీరావతి కథను చెబుతాడు. ద్రౌపది ఆ సూచనలను పాటించి, అన్ని ఆచారాలతో ఉపవాసం చేసింది, ఫలితంగా, పాండవులు వారి సమస్యలను అధిగమించగలిగారు.[37]

కర్వా పురాణం[మార్చు]

కర్వా అనే స్త్రీ తన భర్త పట్ల అమితమైన భక్తితో ఉండేది. అతని పట్ల ఆమెకున్న గాఢమైన ప్రేమ ఆమెకు శక్తిని (ఆధ్యాత్మిక శక్తిని) ఇచ్చింది. నది వద్ద స్నానం చేస్తుండగా ఆమె భర్త మొసలి చేతికి చిక్కాడు. కర్వా మొసలిని పత్తి నూలుతో బంధించి, మొసలిని నరకానికి పంపమని యముడిని (మృత్యుదేవత)ని కోరింది. యముడు నిరాకరించాడు. కర్వా యముడిని శపించి నాశనం చేస్తానని బెదిరించింది. యముడు పతివ్రత (భక్తి) శపిస్తుందనే భయంతో, మొసలిని నరకానికి పంపి, కర్వుని భర్తకు దీర్ఘాయువుని అనుగ్రహించాడు. కర్వా, ఆమె భర్త చాలా సంవత్సరాల వివాహ ఆనందాన్ని అనుభవించారు. నేటికీ కర్వా చౌత్‌ను గొప్ప విశ్వాసంతో జరుపుకుంటారు.[39]

సత్యవంతుడు, సావిత్రి[మార్చు]

యముడు సత్యవంతుని ఆత్మను పొందడానికి వచ్చినప్పుడు, అతనికి ప్రాణం ఇవ్వమని సావిత్రి అతన్ని వేడుకుంది. అతను నిరాకరించినప్పుడు, ఆమె తినడం, తాగడం మానేసి, చనిపోయిన తన భర్తను తీసుకెళ్ళిన యముడిని అనుసరించింది. ఆమెను తన భర్త ప్రాణం తప్ప మరేదైనా వరం అడగవచ్చని యముడు చెప్పాడు. తనకు పిల్లలు కావాలని సావిత్రి కోరింది. యముడు అంగీకరించాడు. ఆమె ఒక పతివ్రత కావడంతో, సావిత్రి తన పిల్లలకు తండ్రిగా వేరొకరు ఉండటానికి ఒప్పుకోలేదు. యముడికి సావిత్రి భర్తను తిరిగి బ్రతికించడం తప్ప వేరే మార్గం లేకపోయింది.[40]

ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]

సూచనలు[మార్చు]

  1. ↑ Books, Kausiki (2021-10-24). Narada Purana Part 4: English Translation only without Slokas (in ఇంగ్లీష్). Kausiki Books. p. 214.
  2. ↑ Kartar Singh Bhalla (2005), Let's Know Festivals of India, Star Publications, ISBN 978-81-7650-165-1, ... 'Karwa Chauth' is a ritual of fasting celebrated by married women seeking the longevity, ... married women in the northern and western parts of India, especially Delhi, Gujrat, Garhwal region of Uttarakhand, Haryana, Rajashtan, Punjab,Jammu and Kashmir, Uttar Pradesh and Madhya Pradesh... eat a little food before sunrise and start the fast ... After the moon rises ... finally break their fast ...[page needed]
  3. ↑ S. K. Rait (2005), women in England: their religious and cultural beliefs and social practices, Trentham Boks, ISBN 978-1-85856-353-4, ... Karwa chauth, a fast kept to secure the long life of husbands, was popular among women ...
  4. ↑ Kumar, Anu (2007-10-21). "A Hungry Heart". The Washington Post.
  5. ↑ Subhashini Aryan (1993), Crafts of Himachal PradeshLiving traditions of India, Mapin, ISBN 978-0-944142-46-2, ... Karwa Chauth, when all married women universally fast a small pot, Karwa, is required ...
  6. ↑ Anne Mackenzie Pearson (1996), Because it gives me peace of mind: ritual fasts in the religious lives of Hindu women (McGill studies in the history of religions), SUNY Press, ISBN 978-0-7914-3038-5, ... Karwa Cauth seems to be in western Uttar Pradesh ...
  7. ↑ Rajendra Kumar Sharma (2004), Rural Sociology, Atlantic Publishers, ISBN 978-81-7156-671-6, ... small earthen-ware pots called 'deep' being filled with oil and lighted through a wick ...
  8. ↑ Handa, O. C.; Hāṇḍā, Omacanda (1975). Pahāri Folk Art (in ఇంగ్లీష్). D. B. Taraporevala Sons.
  9. ↑ J.P. Mittal (2006), History of Ancient India: From 7300 BC to 4250 BC, Atlantic Publishers & Distributors, ISBN 978-81-269-0615-4, ... military campaigns and foreign travels were undertaken after the rainy season ... It is also the season for sowing wheat, which is kept in the Karwa (Round Vessel) ...
  10. ↑ 10.0 10.1 "Karwa Chauth 2020 Puja India: Date, Fasting, Real Sixteen Adornments". S A NEWS (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2020-11-02. Retrieved 2020-11-02.
  11. ↑ "When is Karwa Chauth 2021? Date, significance and all you need to know". India Today (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2021-01-19. Retrieved 2021-03-06.
  12. ↑ Sharma, Mahima (October 11, 2022). "Karwa Chauth 2022: Date, Time, Importance and Significance". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-11.
  13. ↑ "Karwa Chauth 2023:This time a very auspicious coincidence is taking place on Karwa Chauth, due to which every wish will be fulfilled". Dainik jagran (in హిందీ). 2023-10-10. Retrieved 2023-10-10.
  14. ↑ "ਕਰਵਾ ਚੌਥ – ਫਿਲਮੀ ਨਾਮਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਚੂੜੀਆਂ ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ (Karwa Chauth – The craze for bangles named after movies)", Webdunia Punjabi, 6 October 2009, archived from the original on 2010-03-12, ... ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੇ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਹਿਲ-ਪਹਿਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਾਜ-ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦਾ ਸਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਦਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੂੜੀਆਂ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦੀਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਸੂਟ ਜਾਂ ਸਾੜੀ ਨਾਲ ਮੈਚ ਕਰਦੀਆਂ ਚੂੜੀਆਂ ਲਈ ਬਜ਼ਾਰ 'ਚ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਗੇੜੇ ਮਾਰਦੀਆਂ ਹਨ। (The coming of Karwa Chauth gets the bazaars humming with activity. And so begins the process of buying cosmetics and ornaments. Of all things, bangles are the perennial favorites with women. They do endless circuits of the bazaar looking for the perfect color match with their saris and shalwar suits) ...
  15. ↑ "15 Stunning Outfits For Your *First* Karwa Chauth!" (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). 2018. Retrieved 2018-10-23.
  16. ↑ "Karwa Chauth 2020: Date, time, significance of fast observed by women for long life of their husbands". Firstpost. 2020-11-02. Retrieved 2020-11-02.
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 Naomi Jackson; Toni Shapiro-Phim (2008), Dance, Human Rights, and Social Justice: Dignity in Motion, Rowman & Littlefield, ISBN 978-0-8108-6149-7, ... several Indian feminists have talked about the ways in which Indian, specifically Hindu, women have found it empowering to hold onto religious practices ... the Karwachauth ... meant that she had a day off once a year and a new sari at the end of it ...
  18. ↑ Publications Division (1985), Indian and foreign review, Volume 23, Publications Division of the Ministry of Information and Broadcasting, Government of India, ... the typically North Indian festival of Karwa Chauth when wives fast for the longevity of their husbands. On this day a woman relives her wedding day. Dressed in her wedding clothes, with hands and feet ritually decorated with Mehndi ...
  19. ↑ Robert Jackson; Eleanor M. Nesbitt (1993), Hindu children in Britain, Trentham, ISBN 978-0-948080-73-9, ... this day, which falls about eleven days before the all-India festival of Divali, wives dress up in bridal colours (red and gold) ...
  20. ↑ 20.0 20.1 A.H.W. Sameer (2003), Hindu Vrat Kathayen, Diamond Pocket Books (P) Ltd., ISBN 978-81-288-0375-8, ... The women tell among themselves the story of Karwa Chauth on this day. Sometimes a Brahmin priest tells this story and gets a gift in return ... The married women receive costly gifts from their husbands, brothers and parents on this ...
  21. ↑ 21.0 21.1 "Karwa Chauth". INDIAN CULTURE (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-02.
  22. ↑ 22.0 22.1 Madhusree Dutta, Neera Adarkar, Majlis Organization (Bombay) (1996), The nation, the state, and Indian identity, Popular Prakashan, ISBN 978-81-85604-09-1, ... originally was practised by women in Punjab and parts of UP, is gaining tremendous popularity ... We found women of all classes and regional communities ... all said they too were observing the Karwa Chauth Vrat for their husbands' longevity. All of them had dekha-dekhi (in imitation) followed a trend which made them feel special on this one day. Husbands paid them undivided attention and showered them with gifts. The women from the bastis go to beauty parlours to have their hair set and hands decorated with mehendi ... As an instrument of social control, rituals work insidiously. Deeply ingrained in the consciousness of Hindu women, reinforced by modern forms, we do not know which is the greater barrier to women's liberation: religion or the market ...{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  23. ↑ Rama Bijapurkar (2008), Winning in the Indian Market: Understanding the Transformation of Consumer India, John Wiley and Sons, ISBN 978-0-470-82199-2, ... Karwa Chauth is a romantic old north Indian ritual, where the wife fasts all day for the well‐being of her husband, then when the moon rises, she looks at the Moon and her husband's face and he feeds her the first morsel of food that ...
  24. ↑ Veena Das; Dipankar Gupta; Patricia Uberoi (1999), Tradition, pluralism and identity, Sage Publications, ISBN 978-0-7619-9381-0, ... breaking the Karwa Chauth fast with Raj. and she realises that this must be the boy that Simran had fallen in love with ...
  25. ↑ India today, Volume 30, Thomson Living Media India Ltd., 2005, ... rattling of empty steel thalis to ensure the famished wife at the other end eats her Karwa chauth meal as in Baghban ...
  26. ↑ India today international, Living Media International Ltd., 2006, ... courtship, misunderstanding, reconciliation, wedding, Karwa chauth, pregnancy ...
  27. ↑ Rehana Bastiwala (27 October 2008), "کروا چوتھ (Bollywood Diary: Karwa Chauth)", BBC, ... امیشا نے بھی اپنے قریبی دوست کانو پوری کے لیے برت رکھا۔ دلچسپ بات تو یہ ہے کہ امیشا کا یہ برت کانو نے پانی پلا کر نہیں بلکہ شیمپئین پلا کر کھلوایا۔ انہوں نے امیشا کو ہیرے جڑی ایک گھڑی بھی تحفے میں دی (Amisha Patel also kept a fast for her close friend, Kanav Puri. In an interesting twist, Kanav helped Amisha break her fast not with water, but with a sip of champagne. He also gifted Amisha a diamond-studded watch) ...
  28. ↑ Rajan Saxena (2005), Marketing Management, Tata McGraw-Hill, ISBN 978-0-07-059953-6, ... Taking the situation of a wife waiting for the moon to appear on Karwa Chauth night ... until she is able to sight the moon from the car's sunroof ... The marketer was able to successfully communicate a feature of the car by using "love and care" as emotions ...
  29. ↑ Naynika Mehra (7 October 2009), "करवा चौथ का श्रृंगार (Beauty treatments for Karwa Chauth)", Webdunia Hindi, ... सुंदर और आकर्षक कपड़ों-गहनों के साथ ही श्रृंगार का भी उत्सवों पर एक अलग ही आनंद आ जाता है। उस पर भी यदि बात करवा चौथ जैसे त्योहार की हो तो बनने-सँवरने का उत्साह चरम पर पहुँच जाता है। हर महिला इस दिन कुछ अलग दिखना चाहती है। आइए हम देते हैं कुछ टिप्स इस करवा चौथ पर ताकि आप दिखें सबसे खास। (Beautiful and attractive jewelry and clothes, along with make-up, are so enjoyable on festivals. On top of that if it's a festival like Karwa Chauth, the zest to beautify oneself reaches its zenith. Any woman wants to look striking on this day. Come, let us share some tips, so you can look the most special of them all ...
  30. ↑ "कुंआरी लड़कियां भी रख रही हैं करवाचौथ व्रत (Unmarried women are also keeping the Karwa Chauth fast)", IBN Live, 6 October 2009, archived from the original on 13 July 2011, ... 'मुझे करवाचौथ का व्रत रखना बहुत पसंद है। मेरी सहेलियां भी व्रत रखती हैं इसलिए मैं भी व्रत रखती हूं ताकि मुझे ऐसा वर मिले जो मेरे साथ कदम से कदम मिलाकर चले।' ... धीरे-धीरे ये चलन बड़े शहरों में भी देखने को मिल रहा है। आखिर कौन नहीं चाहेगा कि उसे बेहद प्यार करने वाला जीवनसाथी मिले। ('I really like keeping the Karwa Chauth fast. My friends fast, so I do as well, so I get a partner who walks side by side with me through life' ... gradually this practice is becoming prevalent in larger cities. After all, who wouldn't want a life-partner who loves them intensely ...
  31. ↑ Jain, Ankur (17 October 2008). "Karva Chauth comes to Gujarat". The Times of India. Retrieved 22 February 2020.
  32. ↑ Anne Mackenzie Pearson (1996), Because it gives me peace of mind: ritual fasts in the religious lives of Hindu women (McGill studies in the history of religions), SUNY Press, ISBN 978-0-7914-3038-5, ... Karwa Cauth seems to be in western Uttar Pradesh ...
  33. ↑ Community Projects Administration (1989), Kurukshetra, Volume 38, Ministry of Community Development and Cooperation, Government of India, ... weed out anti-women and sexist contents from all those media ... We should modify old festivals like Karwa Chauth, Raksha Bandhan, which perpetuate the notion of women's dependence on men ...
  34. ↑ Madhu Kishwar (1999), Off the beaten track: rethinking gender justice for Indian women, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-564816-4, ... The home-bred elite can easily bring with it repressive Karwa chauth culture and khomeinivad for women ...
  35. ↑ "करवा चौथ व्रत की कथा". करवा चौथ व्रत की कथा. Retrieved 2023-05-20.
  36. ↑ S.P. Sharma; Seema Gupta (2006), Fairs and Festivals of India, Pustak Mahal, ISBN 978-81-223-0951-5, ... The only sister of seven loving brothers, she was married to a king. On the occasion of the first Karwa Chauth after her marriage, she went to her parents' house. After sunrise, she observed a strict fast. However, Veeravati couldn't ...
  37. ↑ 37.0 37.1 Selva J. Raj; William P. Harman (2006), Dealing With Deities: The Ritual Vow in South Asia, SUNY Press, ISBN 978-0-7914-6708-4, ... Krishna recounting to Draupadi a story that he had heard Shiva tell Parvati. The core of the tale involves a human woman, Virvati ...
  38. ↑ A.H.W. Sameer (2003), Hindu Vrat Kathayen, Diamond Pocket Books (P) Ltd., ISBN 978-81-288-0375-8, ... The women tell among themselves the story of Karwa Chauth on this day. Sometimes a Brahmin priest tells this story and gets a gift in return ... The married women receive costly gifts from their husbands, brothers and parents on this ...
  39. ↑ Colleen Yim (2008), Veiled gurus: a Hindu mother's experiential involvement in religious knowledge transmission, University Press of America, ISBN 978-0-7618-3775-6, ... Yamraj told Karwa that the crocodile still had to live few more years ... Karwa told him ... she would destroy him by putting a curse on him. Yamraj got scared ...
  40. ↑ S.P. Sharma; Seema Gupta (2006), Fairs and Festivals of India, Pustak Mahal, ISBN 978-81-223-0951-5, ... The only sister of seven loving brothers, she was married to a king. On the occasion of the first Karwa Chauth after her marriage, she went to her parents' house. After sunrise, she observed a strict fast. However, Veeravati couldn't ...
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=కర్వా_చౌత్&oldid=4176447" నుండి వెలికితీశారు