Jump to content

కాంభోజులు

వికీపీడియా నుండి
Kingdom of Kamboja

c. 700 BCE–c. 300 BCE
Kambojas and other Mahajanapadas in the Post Vedic period.
Kambojas and other Mahajanapadas in the Post Vedic period.
రాజధానిRajapura
సామాన్య భాషలుSanskrit
మతం
Hinduism
Buddhism
Jainism
ప్రభుత్వంMonarchy
Maharaja 
చారిత్రిక కాలంBronze Age, Iron Age
• స్థాపన
c. 700 BCE
• పతనం
c. 300 BCE

కాంభోజులు భారతీయ ఇనుప యుగానికి చెందినవారు. పాలీ, సంస్కృత సాహిత్యంలో తరచుగా వీరి గురించి ప్రస్తావించబడింది. ఇది పురాతన భారతదేశంలోని షోడశ మహాజనపదాలలో ఒకటని " అంగుత్తర నికాయ "లో పేర్కొనబడింది. భావించబడుతుంది.

సంప్రదాయకత, భాష

[మార్చు]

పురాతన కాంభోజులు బహుశా ఇండో-ఇరానియన్ మూలానికి చెందినవారు.[1] అయినప్పటికీ వారిని కొన్నిసార్లు ఇండో-ఆర్యన్లు అని భావిస్తారు.[2] [page needed][3][4] కొన్నిసార్లు భారతీయ ఇరానియను అనుబంధాలను కలిగి ఉన్నట్లు వర్ణించబడింది.[5][6][7] కాంభోజులు సాకాల రాజవంశ సంతతి అని కూడా వర్ణించబడ్డారు.[8]

ఆవిర్భావం

[మార్చు]

కాంబోజాలకు సంబంధించిన మొట్టమొదటి ప్రస్తావన క్రీస్తుపూర్వం 5 వ శతాబ్దంలో పినిని రచనలలో ఉంది. ఇతర పూర్వ-యుగపు సూచనలు మనుస్మృతి (2 వ శతాబ్దం), మహాభారతంలోని కొన్ని భాగాలలో వీరి ప్రస్తావన కనిపిస్తుంది. ఈ రెండూ కాంభోజాలను హిందూ పవిత్ర ఆచారాలకు కట్టుబడి ఉండటంలో విఫలమవడం ద్వారా దిగజారిన మాజీ క్షత్రియులు (యోధుల కులం) గా వర్ణించాయి.[9] వారి భూభాగాలు నేటి తూర్పు ఆఫ్ఘనిస్తానులో గాంధారను దాటి ఉన్నాయి. ఇక్కడ అశోకుడి పాలనలో బుద్ధ విగ్రహాలు నిర్మించబడ్డాయి.[10] క్రీ.పూ 3 వ శతాబ్దం. అశోక శాసనాలు కంబోజా నియంత్రణలో ఉన్న ప్రాంతాలు మౌర్యసామ్రాజ్యం నుండి స్వతంత్రంగా ఉన్నటు పేర్కొన్నాయి.[9]

కాంభోజులలోని కొన్ని విభాగాలు హిందూ కుషు దాటి పరోపమిసాడేలో, రాజౌరి వరకు ఉన్న ప్రాంతాలలో కాంబోజా కాలనీలను స్థాపించారు. మహాభారతం హిందూ కుషు దగ్గర ఉన్న కాంబోజులను దారదాసుకు పొరుగువారిగా, హిందూ కుషు అంతటా పరమ-కంబోజులను ఫెర్గానా ప్రాంతంలోని రిషికాలు (లేదా తుఖారాలు) కు పొరుగువారిగా గుర్తించింది.[11][page needed][12][13]

కాంబోజుల సమాఖ్య కాశ్మీరు నైరుతి భాగంలోని రాజౌరి లోయ నుండి హిందూ కుషు శ్రేణి వరకు విస్తరించి ఉండవచ్చు; నైరుతిలో సరిహద్దులు కాబూలు, ఘజ్ని, కందహారు ప్రాంతాల వరకు విస్తరించి ఉన్నారు. నేటి కాబూలు ఈశాన్య ప్రాంతంలో కేంద్రకృతమై, హిందూ కుషు శ్రేణి, కపిసాతో సహా కునారు నది మధ్య నివసించారు.[14][15] బహుశా కాబూలు లోయల నుండి కందహారు వరకు విస్తరించి ఉండవచ్చు.[16]

మరికొందరు బాల్ఖు, బదాక్షాను, పామిర్సు, కాఫిరిస్తాను ప్రాంతాలలో కాంబోజాలు, పరమ-కంబోజాలను కనుగొంటారు.[17] డిసి సిర్కారు వారు "బల్ఖుకు దక్షిణాన ఇరాను, పంజాబు మధ్య ఉన్న విస్తార ప్రాంతంలోని వివిధ స్థావరాలలో" నివసించినట్లు భావించారు.[18] పరమ-కంబోజా ఉత్తరాన జెరావ్షను లోయతో కూడిన ట్రాన్సు-పామిరియను భూభాగాలలో, శాస్త్రీయ రచయితలున్న సిథియాలో, ఫర్గానా ప్రాంతంలో కూడా నివసించినట్లు భావిస్తున్నారు.[2][page needed][19][20] ఆక్ససు, జాక్సార్టెసు మధ్య పర్వత ప్రాంతం కూడా పురాతన కంబోజుల స్థానంగా సూచించబడింది.[21]

కంబోజా అనే పేరు (కమ్ + భోజ్ "కమ్మ + బోజా") నుండి ఉద్భవించింది. ఇది "కుమ్" లేదా "కామ్" అని పిలువబడే ఒక దేశ ప్రజలను సూచిస్తుంది. జాక్సార్టెసు, దాని సంగమం తలెత్తే పర్వత ప్రాంతాలను టోలెమి కొమెడెసు ఎత్తైన ప్రాంతాలు అంటారు. అమ్మియనసు మార్సెలినసు ఈ పర్వతాలను కొమెడాసు అని కూడా పిలుస్తారు.[22][23][24] జువాన్జాంగు రచనలలో కియు-మి-టు పురాణ సాహిత్యం కొముధ-ద్విపా, ఇరానియను కంబోజులుగా కూడా గుర్తించబడింది.[25][26]

హిందూ కుషు ఇరువైపులా ఉన్న రెండు కంబోజా స్థావరాలు టోలెమి, భౌగోళికం నుండి కూడా రుజువు చేయబడ్డాయి. ఇది బాక్ట్రియాలోని ఆక్ససు నది మీద హిందూ కుషుకు ఉత్తరాన ఉన్న టాంబిజోయిని, పరోపామిసాడేలోని హిందూకుషు దక్షిణ భాగంలో ఉన్న అంబౌటై ప్రజలను సూచిస్తుంది. టోలెమియను టాంబిజోయి, అంబౌటాయి రెండింటినీ సంస్కృత కాంబోజులుగా పండితులు గుర్తించారు.[11][27][28][29][30]

ఎర్నెస్టు హెర్జిఫెల్డు వంటి పరిశోధకులు, కొన్ని ఇండో-ఆర్యను ఎథోనింలు, కాకససు పర్వతాలు కాస్పియను బేసిను ఇరానియను మాట్లాడే ప్రజలు ఉపయోగించే కొన్ని జియోనిముల మధ్య శబ్దవ్యుత్పత్తి సంబంధాలను సూచించారు. ముఖ్యంగా, కంబోజా కొంతవరకు హైడ్రోనిం కంభుజియాను పోలి ఉంటుంది - అయోరి / గబీరి నదికి ఇరాను పేరు (ఆధునిక జార్జియా / అజర్బైజాను). కంభుజియా కాంబిసేను (జార్జియా, అజరు బైజాను కాఖేటి / బాలకాను ప్రాంతాలకు ఒక పురాతన పేరు), పర్షియను వ్యక్తిగత పేరు కాంబైసెసు మూలం. (ఐయోరీకి సమీపంలో ఉన్న కురా నది, వేద సాహిత్యంలో పేర్కొన్న కురులు, కౌరవల పేరు మధ్య ఇదే విధమైన లింకు సూచించబడింది.)[31] ఇటువంటి శబ్దవ్యుత్పత్తి శాస్త్రాలు విశ్వవ్యాప్తంగా ఆమోదించబడలేదు.[ఆధారం చూపాలి]

కాంభోజ రాజ్యాలు

[మార్చు]

కాంభోజ రాజధాని బహుశా రాజపుర (ఆధునిక రాజౌరి). బౌద్ధ సంప్రదాయ రచనలు కాంభోజ మహాజనపద ఈ శాఖను సూచిస్తుంది. [32]

కాంభోజులు గణతంత్ర రాజ్యాంగాన్ని అనుసరించారని కౌటిల్యుడు అర్ధశాస్త్రం, అశోకుడి శాసనం నంబరు 13 ధ్రువీకరిస్తున్నాయి. పినిని సూత్రాలు పాయిని కాంభోజ ఒక "క్షత్రియ రాచరికం" అని తెలియజేస్తాయి. ప్రత్యేక నియమం, అసాధారణమైన ఉత్పన్నం "కాంభోజరాజు ఒక నామమాత్రపు నాయకుడు అని సూచిస్తుంది (రాజు సలహాదారుగా) మాత్రమే ఉంటాడు అని సూచిస్తుంది.[33] " శ్రీంద్ర వర్మన కాంభోజ " కాంభోజరాజులలో ఒకడు.[34]

అశ్వకాలు

[మార్చు]

కాంభోజులు పురాతన కాలంలో వారి అద్భుతమైన జాతిగుర్రాలు ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఉత్తరాపాత లేదా వాయవ్యంలో ఉన్న గొప్ప అశ్వసైనికులుగా గుర్తింపు పొందారు.[35][36] వారి రాజకీయ, సైనిక వ్యవహారాలను నిర్వహించడానికి వారు సైనిక సంఘాలు, కార్పొరేషన్లుగా ఏర్పడ్డారు. కాంభోజ అశ్వికదళం తమ సైనిక సేవలను ఇతర దేశాలకు కూడా అందించింది. కాంభోజులు పురాతన యుద్ధాలలో అశ్విక దళాలను బయటి దేశాలు కోరినట్లు అనేక సూచనలు ఉన్నాయి.[37][38]

అశ్వ సంస్కృతిలో వారి అత్యున్నత స్థానం కారణంగానే, పురాతన కాంభోజులను అశ్వకులు (గుర్రపుస్వారీ చేసేవారు) అని పిలుస్తారు. అనగా గుర్రపుస్వారీలు. కునారు, స్వాతు లోయలలోని వారి వంశాలను శాస్త్రీయ రచనలలో అస్సాకెనోయి, అస్పసియోయి అని పిలుస్తారు, పాణిని అష్టాధ్యాయిలో కాంభోజులను అశ్వకాయనాలు, అశ్వయనాలు అని పేర్కొన్నాడు.

కాంభోజులు వారి గుర్రాలకు ప్రసిద్ది చెందారు. అశ్వికదళ పురుషులు (ఆవా-యుద్ధ-కుసాలా), అవాకాలు, 'గుర్రపుస్వారీలు', వారికి ప్రాచుర్యం పొందిన పదం ... అవాకాలు తూర్పు ఆఫ్ఘనిస్తానులో నివసించారు. వాటిని మరింత సాధారణంగా కాంభోజులు అంటారు.

—కె.పి. జయస్వాలు[36]

మిగతా ప్రదేశాలలో కాంభోజులను క్రమం తప్పకుండా "గుర్రాల దేశం" (అశ్వనం అయతనం)నికి చెందిన వారుగా పేర్కొంటారు. బజౌరు, స్వాతు గుర్రపు పెంపకందారుల బాగా స్థిరపడిన ఖ్యాతి, హోదాతో అస్పాసియోయి (ఓల్డ్ పాలి ఆస్ప నుండి), అస్కెనోయి (పురాతన సంస్కృత అశ్వ "గుర్రం") గా గుర్తించబడ్డారు.[39]

అలెగ్జాండరుతో సంఘర్షణలు

[మార్చు]

మధ్య ఆసియా మీద దాడి చేయడంతో కాంభోజులు అలెగ్జాండరు ది గ్రేటుతో సంఘర్షణకు దిగారు. మాసిడోనియా విజేత డారియసు అచెమెనిదు సామ్రాజ్యం మీద ఆధిక్యత సాధించిన తరువాత ఆయన నేటి తూర్పు ఆఫ్ఘనిస్తాను, పశ్చిమ పాకిస్తాన్లలోకి ప్రవేశించాడు. అక్కడ ఆయన కంబోజా అస్పాసియోయి, అస్సాకోనోయి తెగల నుండి ప్రతిఘటనను ఎదుర్కొన్నాడు. తరువాత ఆయన తన ప్రణాళికలో స్వల్పంగా మార్పులు చేసుకున్నాడు.[40][41]

అశ్వయన్లు (అస్పాసియోయి) మంచి పశువుల పెంపకందారులు, వ్యవసాయదారులు. అలెగ్జాండరు వారి నుండి పెద్ద సంఖ్యలో స్వాధీనం చేసుకున్న ఎద్దుల నుండి ఇది స్పష్టమైంది - అరియను అభిప్రాయం ఆధారంగా ఈ సంఖ్య 2,30,000 ఉన్నట్లు భావించబడుతుంది.[42] వీటిలో కొన్ని పరిమాణం, ఆకారం మాసిడోనియన్లకు తెలిసినదానికంటే గొప్పవి, అలెగ్జాండరు వాటిని వ్యవసాయం కోసం మాసిడోనియాకు పంపాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.[43][44]

వలసలు

[మార్చు]

క్రీ.పూ. 1 వ - 2 వ శతాబ్ధాలలో మద్య ఆసియా నుండి వచ్చిన కాంభోజ వంశానికి చెందిన ప్రజలు సాకాలు, పహ్లవాలు, యవనులతో కూటమి ఏర్పరుచుకుని పశ్చిమ, వాయవ్య భారతదేశంలో (ప్రస్తుత ఆఫ్ఘనిస్థాను) లో ప్రవేశించారు. తరువాత సింధు, సౌరాష్ట్ర, మాల్వా, రాజస్థాను, పంజాబు, శూరసేనాలలో విస్తరించారు. తరువాత వీరు పశ్చిమ, నైరుతీ భారతదేశాలలో రాజ్యాలు స్థాపించుకున్నారు. అదే ప్రజల శాఖ పాలాల నుండి గౌడ, వరేంద్ర భూభాగాలను తీసుకొని తూర్పు భారతదేశంలో బెంగాలు ప్రాంతంలో కంబోజా-పాల రాజవంశాన్ని స్థాపించింది.[45][46][47]

వాల్మీకి రామాయణంలోని బాలా కాండలో సాకులు, యవనులు, కాంభోజులు, పహ్లావుల సమూహాల గురించిన ప్రస్తావనలు ఉన్నాయి. ఈ శ్లోకాలలో వాయవ్య దిశ నుండి ఆక్రమణ సమూహాలతో హిందువుల పోరాటాల సంగ్రహావలోకనం చూడవచ్చు.[4][48][49] " మధుర లయన్ కాపిటల్ "లో పేర్కొన్న కాముయాల రాజ కుటుంబం గాంధారాలోని తక్షశిల రాజ గృహంతో ముడిపడి ఉందని విశ్వసిస్తారు.[50] మద్యయుగంలో కాంభోజులు పాలాల నుండి వాయవ్య బెంగాలును (గౌడ, రుధ) ఆక్రమించుకుని వారి స్వంత కాంభోజరాజవంశాన్ని స్థాపించుకున్నారు. ఇది మార్కండేయ పురాణం, విష్ణుధర్మోత్తర పురాణం, అగ్నిపురాణం పేర్కొన్నది.[51]

తూర్పు కాంభోజులు

[మార్చు]

కుషానా (1 వ శతాబ్దం) లేకపోతే హునా (5 వ శతాబ్దం) ఒత్తిడి నేపథ్యంలో కాంభోజుల ఒక శాఖ తూర్పువైపు నేపాలు, టిబెటు వైపు వలస వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది. అందువలన టిబెటు చరిత్రలో వారిని నోటీసు ("కామ్-పో-త్సా, కామ్-పో -సె, కామ్-పో-జి "), నేపాలు (కంబోజదేసా)గా గుర్తించారు.[52][53] 5 వ శతాబ్దపు బ్రహ్మ పురాణం ప్రాగ్యోతిష, తామ్రలిప్తిక ప్రాంతాలలో నివసించిన కాంభోజుల గురించి ప్రస్తావించింది.[54][55][56][57]

ప్రాచీన భారతదేశంలోని కంబోజాలు వాయువ్యంలో నివసిస్తున్నట్లు తెలిసింది. కాని తరువాతి కాలంలో (సా.శ. 9 వ శతాబ్దం) వారు ఈశాన్య భారతదేశంలో కూడా నివసిస్తున్నట్లు తెలిసింది. బహుశా ఇది టిబెటు అని అర్ధం.[58]

కాంభోజపాలా రాజవంశానికి చెందిన చివరి పాలకుడిని భారతీయ చక్రవర్తి చోళరాజవంశానికి చెందిన మొదటి రాజేంద్ర చోళుడు 11 వ శతాబ్దంలో ఓడించాడు.[59][60]

మౌర్యుల కాలం

[మార్చు]

క్రీ.పూ. 3 వ శతాబ్దంలో అశోక శాసనాలలో కాంబోజాలను ఒక ప్రముఖ సమాఖ్యగా పేర్కొన్నారు. మౌర్యుల ఆధ్వర్యంలో కంభోజులు స్వయంప్రతిపత్తిని పొందారని 13 వ శిలాశాసనం పేర్కొన్నది.[4][page needed][61] 13 వ శిలాశాసనంలో వారిని విశాయ (అంటే రాజులేని ప్రజలు) అని పేర్కొన్నారు. అంటే గణతంత్ర రాజ్యవిధానం అవలభించే ప్రజలు. మరో మాటలో చెప్పాలంటే కాంభోజులు మౌర్య చక్రవర్తుల ఆధ్వర్యంలో స్వయం పాలక రాజకీయ విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేశారు..[62][63]

కాంభోజులను బౌద్ధమతంలోకి మార్చడానికి అశోక మతప్రచారకులను పంపాడు. ఈ విషయాన్ని తన 5 వ శిలాశాసనంలో నమోదుచేసాడు.[64][65]

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Dwivedi 1977: 287 "The Kambojas were probably the descendants of the Indo-Iranians popularly known later on as the Sassanians and Parthians who occupied parts of north-western India in the first and second centuries of the Christian era."
  2. 2.0 2.1 Mishra 1987
  3. Ramesh Chandra Majumdar, Achut Dattatrya Pusalker, A. K. Majumdar, Dilip Kumar Ghose, Bharatiya Vidya Bhavan, Vishvanath Govind Dighe. The History and Culture of the Indian People, 1962, p 264,
  4. 4.0 4.1 4.2 "Political History of Ancient India", H. C. Raychaudhuri, B. N. Mukerjee, University of Calcutta, 1996.
  5. See: Vedic Index of names & subjects by Arthur Anthony Macdonnel, Arthur. B Keath, I.84, p 138.
  6. See more Refs: Ethnology of Ancient Bhārata, 1970, p 107, Ram Chandra Jain; The Journal of Asian Studies, 1956, p 384, Association for Asian Studies, Far Eastern Association (U.S.)
  7. India as Known to Pāṇini: A Study of the Cultural Material in the Ashṭādhyāyī, 1953, p 49, Vasudeva Sharana Agrawala; Afghanistan, p 58, W. K. Fraser, M. C. Gillet; Afghanistan, its People, its Society, its Culture, Donal N. Wilber, 1962, p 80, 311
  8. Walker and Tapp 2001
  9. 9.0 9.1 Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Barbara A. West, Infobase Publishing (2009), ISBN 9781438119137 p. 359
  10. Encyclopaedia Indica, "The Kambojas: Land and its Identification", First Edition, 1998 New Delhi, page 528
  11. 11.0 11.1 Sethna, K. D. (2000) Problems of Ancient India, New Delhi: Aditya Prakashan. ISBN 81-7742-026-7
  12. Numerous scholars now locate the Kamboja realm on the southern side of the Hindu Kush ranges (in the Kabul, Swat, and Kunar valleys) and the Parama-Kambojas in the territories on the north side of the Hindu Kush. See: Geographical and Economic Studies in the Mahābhārata: Upāyana Parva, 1945, p 11-13, Moti Chandra - India; Geographical Data in the Early Purāṇas: A Critical Study, 1972, p 165/66, M. R. Singh
  13. Purana, Vol VI, No 1, January 1964, p 207 sqq; Inscriptions of Asoka: Translation and Glossary, 1990, p 86, Beni Madhab Barua, Binayendra Nath Chaudhury - Inscriptions, Prakrit).
  14. The Peoples of Pakistan: An Ethnic History, 1971, pp 64-67, Yuri Vladimirovich Gankovski - Ethnology.
  15. History of the Pathans, 2002, p 11, Haroon Rashid - Pushtuns.
  16. Michael Witzel Persica-9, p 92, fn 81.
  17. Asoka and His Inscriptions, 1968, pp 93-96, Beni Madhab Barua, Ishwar Nath Topa.
  18. Sircar, D. C. (1971). Studies in the Geography of Ancient and Medieval India. p. 100.
  19. See: Proceedings and Transactions of the All-India Oriental Conference, 1930, p 118, J. C. Vidyalankara
  20. The Deeds of Harsha: Being a Cultural Study of Bāṇa's Harshacharita, 1969, p 199, Vasudeva Sharana Agrawala
  21. Central Asiatic Provinces of the Mauryan Empire, p 403, H. C. Seth; See also: Indian Historical Quarterly, Vol. XIII, 1937, No 3, p. 400; Journal of the Asiatic Society, 1940, p 37, (India) Asiatic Society (Calcutta, Royal Asiatic Society of Bengal - Asia; cf: History and Archaeology of India's Contacts with Other Countries, from Earliest Times to 300 B.C., 176, p 152, Shashi P. Asthana; Mahabharata Myth and Reality, 1976, p 232, Swarajya Prakash Gupta, K. S. Ramachandran. Cf also: India and Central Asia, p 25 etc, P. C. Bagchi.
  22. Indian Historical Quarterly, 1963, p 403; Central Asiatic provinces of the Maurya Empire, p403, H.C. Seth
  23. History and Archaeology of India's Contacts with Other Countries, from Earliest Times to 300 B.C., 1976, p 152, Shashi Asthana; Mahabharata Myth and Reality, 1976, p 232, Swarajya Prakash Gupta, K. S. Ramachandran.
  24. "The Town of Darwaz in Badakshan is still called Khum (Kum) or Kala-i-Khum. It stands for the valley of Basht. The name Khum or Kum conceals the relics of ancient Kamboja" (Journal of the Asiatic Society, 1956, p 256, Buddha Prakash [Asiatic Society (Calcutta, India), Asiatic Society of Bengal]).
  25. India and the World, p 71, Buddha Prakash; also see: Central Asiatic Provinces of Maurya Empire, p 403, H. C. Seth; India and Central Asia, p 25, P. C. Bagchi
  26. Journal of the Asiatic Society, 1956, p 256, Asiatic Society (Calcutta, India), Asiatic Society of Bengal.
  27. Talbert 2000, p. 99
  28. For Tambyzoi=Kamboja, see refs: Pre Aryan and Pre Dravidian in India, 1993, p 122, Sylvain Lévi, Jean Przyluski, Jules Bloch, Asian Educational Services; Cities and Civilization, 1962, p 172, Govind Sadashiv Ghurye
  29. For Ambautai=Kamboja, see Witzel 1999a
  30. Patton and Bryant 2005, p. 257
  31. Histoire Auguste: Pt. 2. Vies des deux Valérines et des deux Galliens, 2000, p 90, Ammn Marcellin, Jean Pierre Callu, O. Desbordes (Les hydronymes de Transcaucasie, en question ici, auraient pu, dès lors, aussi dériver aussi de ces ethniques, lors de l'extension des tribus iraniennes vers le Nord de la Médie, et non pas de ces souverains achéménides — dont la présente légende répond mieux à l'ingéniosité «heurématique» des Grecs)
  32. See: Problems of Ancient India, 2000, p 5-6; cf: Geographical Data in the Early Puranas, p 168.
  33. Hindu Polity: A Constitutional History of India in Hindu Times, Parts I and II., 1955, p 52, Dr Kashi Prasad Jayaswal - Constitutional history; Prācīna Kamboja, jana aura janapada =: Ancient Kamboja, people and country, 1981, Dr Jiyālāla Kāmboja - Kamboja (Pakistan).
  34. Studies in Skanda Purana, 1978, p 59, A. B. L. Awasthi.
  35. The Indian Historical Quarterly, 1963, p 103
  36. 36.0 36.1 Hindu Polity, 1978, pp 121, 140, K. P. Jayswal.
  37. War in Ancient India, 1944, p 178, V. R. Ramachandra Dikshitar - Military art and science.
  38. The Indian Historical Quarterly, 1963, p 103; The Achaemenids in India, 1950, p 47, Sudhakar Chattopadhyaya; Poona Orientalist: A Quarterly Journal Devoted to Oriental Studies, 1945, P i, (edi) Har Dutt Sharma; The Poona Orientalist, 1936, p 13, Sanskrit philology
  39. "Par ailleurs le Kamboja est régulièrement mentionné comme la "patrie des chevaux" (Asvanam ayatanam), et cette reputation bien etablie gagné peut-etre aux eleveurs de chevaux du Bajaur et du Swat l'appellation d'Aspasioi (du v.-p. aspa) et d'assakenoi (du skt asva "cheval")". E. Lamotte, Historie du Bouddhisme Indien, p. 110. (WP translation. Quotation should be taken from the published English translation: Lamotte 1988, p. 100)
  40. Panjab Past and Present, pp 9-10; also see: History of Porus, pp 12, 38, Buddha Parkash
  41. Proceedings, 1965, p 39, by Punjabi University. Dept. of Punjab Historical Studies - History.
  42. De Sélincourt, A., & Hamilton, J. (1971, 2003). Arrian: The Campaigns of Alexander. Harmondsworth: Penguin. Book IV, pp. 244
  43. History of Punjab, 1997, Editors: Fauja Singh, L. M. Joshi
  44. Acharya 2001, p 91
  45. Geographical Data in the Early Purāṇas: A Critical Study, 1972, p 168, M. R. Singh - India.
  46. History of Ceylon, 1959, p 91, Ceylon University, University of Ceylon, Peradeniya, Hem Chandra Ray, K. M. De Silva.
  47. Pande (R.) 1984, p. 93
  48. Shrava 1981, p. 12
  49. Rishi, 1982, p. 100
  50. See: Corpus Inscriptionum Indicarum, Vol II, Part I, p xxxvi; see also p 36, Sten Konow; Indian Culture, 1934, p 193, Indian Research Institute; Cf: Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, 1990, p 142, Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland - Middle East.
  51. Indian Historical Quarterly, 1963, p 127
  52. Shastri and Choudhury 1982, p. 112
  53. B. C. Sen, Some Historical Aspects of the Inscriptions of Bengal, p. 342, fn 1
  54. M. R. Singh, A Critical Study of the Geographical Data in the Early Puranas, p. 168
  55. Ganguly 1994, p. 72, fn 168
  56. H. C. Ray, The Dynastic History of Northern India, I, p. 309
  57. A. D. Pusalkar, R. C. Majumdar et al., History and Culture of Indian People, Imperial Kanauj, p. 323,
  58. R. R. Diwarkar (ed.), Bihar Through the Ages, 1958, p. 312
  59. Ancient Indian History and Civilization by Sailendra Nath Sen p.281
  60. The Cambridge Shorter History of India p.145
  61. H. C. Raychaudhury, B. N. Mukerjee; Asoka and His Inscriptions, 3d Ed, 1968, p 149, Beni Madhab Barua, Ishwar Nath Topa.
  62. Hindu Polity, A Constitutional History of India in Hindu Times, 1978, p 117-121, K. P. Jayswal; Ancient India, 2003, pp 839-40, V. D. Mahajan; Northern India, p 42, Mehta Vasisitha Dev Mohan etc
  63. Bimbisāra to Aśoka: With an Appendix on the Later Mauryas, 1977, p 123, Sudhakar Chattopadhyaya.
  64. The North-west India of the Second Century B.C., 1974, p 40, Mehta Vasishtha Dev Mohan - India; Tribes in Ancient India, 1973, p 7
  65. Yar-Shater 1983, p. 951

గ్రంధసూచిక

[మార్చు]
  • Acharya, K. T. (2001) A Historical Dictionary of Indian Food (Oxford India Paperbacks). ISBN 978-0-19-565868-2
  • Barnes, Ruth and David Parkin (eds.) (2002) Ships and the Development of Maritime Technology on the Indian Ocean. London: Curzon. ISBN 0-7007-1235-6
  • Bhatia, Harbans Singh (1984) Political, legal, and military history of India. New Delhi: Deep & Deep Publications
  • Bhattacharyya, Alakananda (2003) The Mlechchhas in Ancient India, Kolkata: Firma KLM. ISBN 81-7102-112-3
  • Boardman, John and N. G. L. Hammond, D. M. Lewis, and M. Ostwald (1988) The Cambridge Ancient History: Volume 4, Persia, Greece and the Western Mediterranean (c. 525 to 479 BC). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-22804-2
  • Bongard-Levin, Grigoriĭ Maksimovich (1985) Ancient Indian Civilization. New Delhi: Arnold-Heinemann
  • Bowman, John Stewart (2000) Columbia chronologies of Asian history and culture, New York; Chichester: Columbia University Press. ISBN 0-231-11004-9
  • Boyce, Mary and Frantz Grenet (1991) A History of Zoroastrianism, Vol. 3, Zoroastrianism under Macedonian and Roman rule. Leiden: Brill. ISBN 90-04-09271-4
  • Collins, Steven (1998) Nirvana and Other Buddhist Felicities: Utopias of the Pali Imaginaire. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57054-9. ISBN 0-521-57842-6 ISBN 978-0-521-57842-4
  • Drabu, V. N. (1986) Kashmir Polity, c. 600-1200 A.D. New Delhi: Bahri Publications. Series in Indian history, art, and culture; 2. ISBN 81-7034-004-7
  • Ganguly, Dilip Kumar (1994) Ancient India, History and Archaeology. New Delhi: Abhinav Publications. ISBN 81-7017-304-3
  • Dwivedi, R. K., (1977) "A Critical study of Changing Social Order at Yuganta: or the end of the Kali Age" in Lallanji Gopal, J.P. Singh, N. Ahmad and D. Malik (eds.) (1977) D.D. Kosambi commemoration volume. Varanasi: Banaras Hindu University.
  • Jha, Jata Shankar (ed.) (1981) K.P. Jayaswal commemoration volume. Patna: K P Jayaswal Research Institute
  • Jindal, Mangal Sen (1992) History of Origin of Some Clans in India, with Special Reference to Jats. New Delhi: Sarup & Sons. ISBN 81-85431-08-6
  • Lamotte, Etienne (1988) History of Indian Buddhism: From the Origins to the Saka Era. Sara Webb-Boin and Jean Dantinne (transl.) Louvain-la-Neuve: Université Catholique de Louvain, Institut Orientaliste. ISBN 90-6831-100-X
  • Mishra, Krishna Chandra (1987) Tribes in the Mahabharata: A Socio-cultural Study. New Delhi, India: National Pub. House. ISBN 81-214-0028-7
  • Misra, Satiya Deva (ed.) (1987) Modern Researches in Sanskrit: Dr. Veermani Pd. Upadhyaya Felicitation Volume. Patna: Indira Prakashan
  • Pande, Govind Chandra (1984) Foundations of Indian Culture, Delhi: Motilal Banarsidass ISBN 81-208-0712-X (1990 edition.)
  • Pande, Ram (ed.) (1984) Tribals Movement [proceedings of the National Seminar on Tribals of Rajasthan held on 9–10 April 1983 at Jaipur under the auspices of Shodhak in collaboration of Indian Council of Historical Research, New Delhi. Jaipur: Shodhak
  • Patton, Laurie L. and Edwin Bryant (eds.) ( 2005) Indo-Aryan Controversy: Evidence and Inference in Indian History, London: Routledge. ISBN 0-7007-1462-6 ISBN 0-7007-1463-4
  • Rishi, Weer Rajendra (1982) India & Russia: Linguistic & Cultural Affinity. Chandigarh: Roma Publications
  • Sathe, Shriram (1987) Dates of the Buddha. Hyderabad: Bharatiya Itihasa Sankalana Samiti Hyderabad
  • Sethna, K. D. (2000) Problems of Ancient India, New Delhi: Aditya Prakashan. ISBN 81-7742-026-7
  • Sethna, Kaikhushru Dhunjibhoy (1989) Ancient India in a new light. New Delhi: Aditya Prakashan. ISBN 81-85179-12-3
  • Shastri, Biswanarayan (ed.) and Pratap Chandra Choudhury, (1982) Abhinandana-Bhāratī: Professor Krishna Kanta Handiqui Felicitation Volume. Gauhati: Kāmarūpa Anusandhāna Samiti
  • Shrava, Satya (1981 [1947]) The Śakas in India. New Delhi: Pranava Prakashan
  • Singh, Acharya Phool (2002) Philosophy, religion and Vedic education, Jaipur: Sublime. ISBN 81-85809-97-6
  • Singh, G. P., Dhaneswar Kalita, V. Sudarsen and Mohammed Abdul Kalam (1990) Kiratas in Ancient India: Displacement, Resettlement, Development. India University Grants Commission, Indian Council of Social Science Research. New Delhi: Gian. ISBN 81-212-0329-5
  • Singh, Gursharan (ed.) (1996) Punjab history conference. Punjabi University. ISBN 81-7380-220-3 ISBN 81-7380-221-1
  • Talbert, Richard J.A. (ed.) (2000) Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton, N.J.: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-04945-8
  • Vogelsang, Willem (2001) The Afghans. Peoples of Asia Series. ISBN 978-1-4051-8243-0
  • Walker, Andrew and Nicholas Tapp (2001) in Tai World: A Digest of Articles from the Thai -Yunnan Project Newsletter. Or in Scott Bamber (ed.) Thai-Yunnan Project Newsletter. Australian National University, Department of Anthropology, Research School of Pacific Studies. http://www.nectec.or.th/thai-yunnan/20.html. ISSN 1326-2777
  • Witzel, M. (1999a) "Substrate Languages in Old Indo-Aryan (Rgvedic, Middle and Late Vedic)", Electronic Journal of Vedic Studies, 5:1 (September).
  • Witzel, Michael (1980) "Early Eastern Iran and the Atharvaveda", Persica 9
  • Witzel, Michael (1999b) "Aryan and non-Aryan Names in Vedic India. Data for the linguistic situation, c. 1900-500 B.C.", in J. Bronkhorst & M. Deshpande (eds.), Aryans and Non-Non-Aryans, Evidence, Interpretation and Ideology. Cambridge, Massachusetts: Dept. of Sanskrit and Indian Studies, Harvard University (Harvard Oriental Series, Opera Minora 3). ISBN 1-888789-04-2 pp. 337–404
  • Witzel, Michael (2001) in Electronic Journal of Vedic Studies 7:3 (May 25), Article 9. ISSN 1084-7561
  • Yar-Shater, Ehsan (ed.) (1983) The Cambridge History of Iran, Vol. 3: The Seleucid, Parthian and Sasanian periods. ISBN 0-521-20092-X ISBN 0-521-24693-8 (v.3/2) ISBN 0-521-24699-7 (v.3/1-2)

వెలుపలి లింకులు

[మార్చు]

మూస:Ancient India and Central Asia మూస:Tribes and kingdoms of the Mahabharata మూస:Mahajanapada