Jump to content

కాలింపాంగ్

అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 27°04′N 88°28′E / 27.06°N 88.47°E / 27.06; 88.47
వికీపీడియా నుండి
Kalimpong
Town
Kalimpong Municipality
Kalimpong town as viewed from The Elgin Silver Oaks, Kalimpong of Elgin Hotels & Resorts
Kalimpong town as viewed from The Elgin Silver Oaks, Kalimpong of Elgin Hotels & Resorts
Kalimpong is located in West Bengal
Kalimpong
Kalimpong
Kalimpong is located in India
Kalimpong
Kalimpong
Coordinates: 27°04′N 88°28′E / 27.06°N 88.47°E / 27.06; 88.47
Country India
రాష్ట్రంWest Bengal
జిల్లాKalimpong
Named forKaley Bung
Government
 • TypeMunicipality
 • BodyKalimpong Municipality
 • ChairmanRabi Pradhan
విస్తీర్ణం
 • Total9.168 కి.మీ2 (3.540 చ. మై)
Elevation
1,247 మీ (4,091 అ.)
జనాభా
 (2011)[1]
 • Total49,403
 • జనసాంద్రత5,400/కి.మీ2 (14,000/చ. మై.)
Languages
 • OfficialHindustani, Nepali and Bengali [2][3]
 • Additional officialEnglish[2]
Time zoneUTC+5:30 (భా.ప్రా.కా)
పిన్ కోడ్
734 301
Telephone code03552
Vehicle registrationWB-78, 79
Lok Sabha constituencyDarjeeling
Vidhan Sabha constituencyKalimpong

కాలింపాంగ్ అనేది భారతదేశం, పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలోని ఒక పట్టణం. ఇది సముద్ర మట్టానికి 1,250 మీటర్లు (4,101 అ.) సగటు ఎత్తులో ఉంది.[4] ఈ పట్టణం కాలింపాంగ్ జిల్లాకు ప్రధాన కేంద్రం.[5] ఈ ప్రాంతం పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రం లోని స్వయం ప్రతిపత్తి గల గూర్ఖాలాండ్ ప్రాదేశిక పరిపాలన కిందకు వస్తుంది. నగరం శివార్లలో భారత సైనిక ధళం 27వ పర్వత విభాగం ఉంది.[6]

కాలింపాంగ్ విద్యా సంస్థలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. వీటిలో చాలా వరకు బ్రిటిష్ వలస కాలంలో స్థాపించారు.[7]టిబెట్‌ను చైనా స్వాధీనం చేసుకోవడానికి, చైనా- ఇండియన్ యుద్ధానికి ముందు టిబెట్, భారతదేశం మధ్య వాణిజ్యంలో ఇది ప్రధాన ప్రవేశ ద్వారంగా ఉండేది. కాలింపాంగ్, పొరుగున ఉన్నడార్జిలింగ్ 1980లలో, ఇటీవల 2010 లో ప్రత్యేక గూర్ఖాలాండ్ రాష్ట్రం కోసం పిలుపునిచ్చిన ప్రధానకేంద్రాలు.

పురపాలక సంఘం కార్యాలయం తీస్తా నదికి ఎదురుగా ఉన్నశిఖరంపై ఉంది. ఈ ప్రాంతంలోని ప్రసిద్ధ పర్యాటక ప్రదేశాలకు అనువైన సమశీతోష్ణవాతావరణం, సహజ వాతావరణం ఉండటం వల్ల ఇది ఒక పర్యాటక కేంద్రంగా మారింది. కాలింపాంగ్‌లో ఉద్యానవనం కృషి ముఖ్యమైంది. ఇది ప్రసిద్ధి చెందిన విస్తృత శ్రేణి ఆర్కిడేసి పూల వ్యాపారం కలిగి ఉంది. హిమాలయలో పెరిగిన పూల గుత్తులు, దుంపలు, రైజోమ్‌లను ఎగుమతిచేసే నర్సరీలు కాలింపాంగ్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు దోహదంచేస్తాయి.[4] టిబెటన్ బౌద్ధ విహారం జాంగ్ ధోక్ పాల్రి ఫోడాంగ్ అనేక అరుదైన టిబెటన్ బౌద్ధ గ్రంథాలను కలిగి ఉంది.[8]

2008లో డార్జిలింగ్ గూర్ఖా హిల్ కౌన్సిల్ ఆధ్వర్యంలోస్థాపించబడిన కాలింపాంగ్ విజ్ఞాన కేంద్రం అనేక పర్యాటక ఆకర్షణలలో ఒకటి. పట్టణంలోని విద్యార్థులకు, స్థానికులకు శాస్త్రీయ అవగాహన కల్పించే విజ్ఞాన కేంద్రం డియోలో కొండపై ఉంది.

చరిత్ర

[మార్చు]

19వ శతాబ్దం మధ్యకాలం వరకు, కాలింపాంగ్ చుట్టూ ఉన్న ప్రాంతం సిక్కిం, భూటాన్ రాజ్యాలచే పాలించబడింది.[9][10] కాలింపాంగ్ 1706 సంవత్సరంలోభూటాన్ ఆధీనంలోకి వచ్చినట్లు చెప్పబడింది. [11] అయితే చరిత్రకారుల అభిప్రాయాల ప్రకారం, భూటాన్ ఆక్రమణలు అప్పటికి గ్యాల్పో అజోక్, ఇతర లెప్చా చీఫ్‌టాన్‌ల ఓటమి తర్వాత దాదాపు రెండు దశాబ్దాలుగా అమలులో ఉన్నట్లు తెలుస్తుంది.[12] 1864లో ఆంగ్లో-భూటాన్ యుద్ధం తర్వాత, సించులా ఒప్పందం (1865) పై సంతకం చేయబడింది. ఇందులో తీస్తా నదికి తూర్పున ఉన్న భూటాన్ ఆధీనంలోని భూభాగాన్ని బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి అప్పగించారు.[9] ఇది కొన్నిసంవత్సరాలు 'వెస్ట్రన్ డ్యూర్స్' జిల్లాగా, మూడు తాలూకాలుగా విభజించబడింది. కాలింపాంగ్ దలింగ్‌కోట్ తహసీల్‌లో పడిపోయింది. ఇది అనుబంధ భూభాగంలోని అన్ని పర్వత ప్రాంతాలను కలిగి ఉంది.1867లో దలింగ్‌కోట్ తహసీల్ డార్జిలింగ్ జిల్లాలో విలీనం చేయబడింది. చివరికి కాలింపాంగ్ ఉపవిభాగంగా పేరు మార్చబడింది. [13]

విలీన సమయంలో కాలింపాంగ్ ఒక కుగ్రామం. అక్కడ కేవలం రెండు లేదా మూడు కుటుంబాలు మాత్రమే నివాసం ఉండేవి.[14] బెంగాల్ సివిల్ సర్వీస్‌కు చెందిన ప్రభుత్వ అధికారి యాష్లే ఈడెన్ ఈ పట్టణం గురించి ఆశ్చర్యమైన మొట్టమొదటిగా ఆ విషయం నమోదు చేసాడు.కాలింపాంగ్ 1866లో డార్జిలింగ్ జిల్లాలో చేర్చబడింది. 1866-1867లో ఒక ఆంగ్లో-భూటాన్ సంఘం రెండింటి మధ్య ఉమ్మడి సరిహద్దులను గుర్తించింది, తద్వారా కాలింపాంగ్ ఉపవిభాగం, డార్జిలింగ్ జిల్లాకు రూపాన్ని ఇచ్చింది.[15]

భౌగోళికం

[మార్చు]

పట్టణ కేంద్రం 1,247 మీ. (4,091 అ.) ఎత్తులో డియోలో హిల్,డర్పిన్ హిల్ [14] అనే రెండు కొండలను కలిపే శిఖరంపై ఉంది.కాలింపాంగ్‌లోని ఎత్తైన ప్రదేశం డియోలో 1,704 మీ. (5,591 అ.) ఎత్తులో, డర్పిన్ హిల్ లో 1,372 మీ. (4,501 అ.) ఎత్తులో ఉంది. తీస్తా నది కాలింపాంగ్‌లోని దిగువ లోయలో ప్రవహిస్తుంది. ఇది సిక్కిం రాష్ట్రం నుండి కాలింపాంగ్‌ను వేరు చేస్తుంది. కాలింపాంగ్ ప్రాంతం లోని నేల సాధారణంగా ఎరుపు రంగులో ఉంటుంది. ఫైలైట్, స్కిస్ట్‌ల విస్తృతమైన ఉనికి కారణంగా అప్పుడప్పుడు నల్లనేలలు కనిపిస్తాయి.[16] శివాలిక్ కొండలు, చాలా హిమాలయ పర్వత ప్రాంతాల వలె ఏటవాలుగా , మృదువైన వదులుగా ఉన్నమట్టితో కలిగిఉంటాయి. వర్షాకాలంలో తరచుగా కొండ చరియలు విరిగిపడుతుంటాయి.[16] కొండలు ఎత్తైన శిఖరాలతో ఉంటాయి. పట్టణంపై మంచుతో కప్పబడిన హిమాలయ శ్రేణులు దూరంలో ఉన్నశిఖరం కాంచనజంగా, 8,586 మీ. (28,169 అ.) వద్ద ప్రపంచంలో ఎత్తైన మూడవ శిఖరం [17] కాలింపాంగ్ నుండి స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.[4]

వాతావరణం

[మార్చు]

కాలింపాంగ్ ఐదు విభిన్న రుతువులను కలిగి ఉంది. వసంత, వేసవి, శరదృతువు, శీతాకాలం రుతుపవనాలు. వార్షిక ఉష్ణోగ్రత 18 °C (64 °F) వేసవికాలం తేలిక పాటిదిగా ఉంటుంది. సగటు గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 25.5 °C (77.9 °F) ఆగస్టులో [18] వేసవికాలం తరువాత జూన్, సెప్టెంబరు మధ్య రుతుపవన వర్షాలు పట్టణాన్ని ముంచెత్తుతాయి. రుతుపవనాలు తీవ్రంగా ఉంటాయి. తరచుగా కొండచరియలు విరిగిపడతాయి. ఇవి భారతదేశంలోని ఇతర ప్రాంతాల నుండి పట్టణాన్ని వేరుచేస్తాయి. శీతాకాలం డిసెంబరు నుండి ఫిబ్రవరి వరకు ఉంటుంది. కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత సుమారు 8 °C (46 °F) ఉంటుంది. వర్షాకాలం చలికాలంలో కాలింపాంగ్ తరచుగా పొగమంచుతో కప్పబడి ఉంటుంది.[19]

జనాభా గణాంకాలు

[మార్చు]
చారిత్రికంగా జనాభా
సంవత్సరంజనాభా±%
199138,832—    
200140,143+3.4%
201142,988+7.1%

2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం,[20] కాలింపాంగ్ పట్టణ ప్రాంతంలో 42,988 జనాభా ఉంది. అందులో పురుషులు 52% మంది ఉండగా, 48% మంది స్త్రీలు ఉన్నారు.[20]

2001 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం,[21] కాలింపాంగ్ సగటు అక్షరాస్యత రేటు 79% ఉంది.ఇది జాతీయ సగటు 59.5% కంటే ఎక్కువ ఉంది. పురుషుల అక్షరాస్యత 84% ఉండగా, స్త్రీల అక్షరాస్యత 73% ఉంది. కాలింపాంగ్‌ నగర మొత్తం జనాభాలో 8% మంది 6 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు గలవారు ఉన్నారు. షెడ్యూల్డ్ కులాలు జనాభా 5,100 మంది ఉండగా, షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 5,121 మంది ఉన్నారు.[22]

ఆర్థిక వ్యవస్థ

[మార్చు]
కాంచనజంగా దృశ్యం
కాలింపాంగ్ ఎత్తైన ప్రదేశం అయిన డియోలో హిల్ పైన ఉన్న క్లిఫ్ ఎకో రిసార్ట్ నుండి ఒక దృశ్యం

కాలింపాంగ్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు పర్యాటకం అత్యంత ముఖ్యమైన కారణం.[23] వేసవి వసంత రుతువులలో పర్యాటకులతో అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందాయి. పట్టణ నివాసితులలో చాలామంది ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా దాని వలన ఉపాధి పొందుతున్నారు. 2006 ఏప్రిల్‌లో నాథు లా పాస్‌ను తిరిగి ప్రారంభించిన తర్వాత ఈ పట్టణం ఇంతకు ముందు భారతదేశం టిబెట్ మధ్య ఒక ముఖ్యమైన [24] స్థావరం దాని ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంచుతుందని భావించింది.ఇది ఇండో-చైనా సరిహద్దు వర్తకాలు పునఃప్రారంభించినప్పటికీ, స్థానిక నాయకులు వాణిజ్యాన్ని అనుమతించడానికి జెలెప్ లా పాస్‌ను కూడా తిరిగి తెరవాలని అభ్యర్థించారు.[25]

కాలింపాంగ్ భారతదేశంలో అల్లం పండించే ప్రధాన ప్రాంతం. భారతదేశంలో ఉత్పత్తి అయ్యే అల్లంలో కాలింపాంగ్, సిక్కిం రాష్ట్రం కలిసి 15 శాతం పంటను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.[26] డార్జిలింగ్ హిమాలయ పర్వత ప్రాంతం తేయాకు పరిశ్రమకు అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధి చెందింది.[27] అయినప్పటికీ, చాలా తేయాకు తోటలు తీస్తా నదికి పశ్చిమాన (డార్జిలింగ్ పట్టణం వైపు) ఉన్నాయి. కాలింపాంగ్ సమీపంలోని తేయాకు తోటలు ఈ ప్రాంతంలోని మొత్తం తేయాకు ఉత్పత్తిలో 4 శాతానికి మాత్రమే దోహదపడతాయి. కాలింపాంగ్ విభాగంలో 90 శాతం భూమి సాగుకు యోగ్యంగా ఉంది కానీ తేయాకుఉత్పత్తికి 10 శాతం మాత్రమే ఉపయోగించబడుతుంది.[28] కాలింపాంగ్ పూల ఎగుమతి పరిశ్రమకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ముఖ్యంగా దేశీయ ఆర్కిడేసి, గ్లాడియోల పూలు విస్తృత ఉత్పత్తిగా ఉంటాయి.[29]

విద్యా రంగం పట్టణ ఆర్థిక వ్యవస్థకు గణనీయమైన సహకారం అందించింది.[23] కాలింపాంగ్ పాఠశాలలు, స్థానికులకు విద్యను అందించడమే కాకుండా, మైదాన ప్రాంతాల నుండి, పొరుగు రాష్ట్రం సిక్కిం, భూటాన్, బంగ్లాదేశ్, నేపాల్, థాయిలాండ్ వంటి దేశాల నుండి గణనీయమైన సంఖ్యలో విద్యార్థులను ఆకర్షిస్తాయి.[23]

అనేక సంస్థలు పట్టణానికి సమీపంలో ఉన్న భారతీయ సైనిక స్థావరాలకు అవసరమైన సామాగ్రిని అందిస్తాయి. సిక్కిం, టిబెట్ సంప్రదాయ కళలు, చేతిపనుల విక్రయం ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థకు చిన్నపాటి సహకారం లభిస్తుంది. పట్టుపురుగు పరిశ్రమ, భూకంప శాస్త్రం, మత్స్య పరిశ్రమలకు సంబంధించిన ప్రభుత్వ శాఖలు అక్కడి నివాసితులలో చాలా మందికి స్థిరమైన ఉపాధిని కలిగిస్తున్నాయి.

కాలింపాంగ్ పట్టణం జున్ను, నూడుల్స్, లాలిపాప్‌లకు ప్రసిద్ధి చెందింది.కాలింపాంగ్ సాంప్రదాయ హస్తకళలు, చెక్కతో చెక్కిన వస్తువులు, ఎంబ్రాయిడరీ వస్తువులు, బ్యాగ్‌లు పర్సులు, రాగి సామాను, టిబెటన్ ఆభరణాలు, కళాఖండాలను ఎగుమతి చేస్తుంది.[29][30]

ప్రయాణ సౌకర్యం

[మార్చు]
కాలింపాంగ్ గడియారపు స్థంభం

రహదారి మార్గం

[మార్చు]

కాలింపాంగ్ జాతీయ రహదారి 10 కి దూరంగా ఉంది.ఇది సెవోక్‌ని గ్యాంగ్‌టక్‌కు అనుసంధానం చేస్తుంది. ఎన్ఎచ్-717ఎ బాగ్రాకోట్‌ను గ్యాంగ్‌టక్‌తో కలుపుతూ కాలింపాంగ్ నుండి 16 కిలోమీటర్ల దూరంలో అల్గారా వద్ద ఉంది.[31] ఈ రెండు జాతీయ రహదారులు కలిసి, సెవోక్, లాభా మీదుగా, కాలింపాంగ్‌ను మైదానాలకు కలుపుతాయి.[32]

వాయుమార్గం

[మార్చు]

కాలింపాంగ్ నగరానికి సమీప పాక్యోంగ్ విమానాశ్రయం 56 కిలోమీటర్లు (35 మై.) కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.సమీప అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం సుమారు 80 కిలోమీటర్లు (50 మై.) దూరంలో బాగ్ డోగ్రా వద్ద ఉంది.

రైలు మార్గాలు

[మార్చు]

కాలింపాంగ్ నగరం నుండి సమీపలో ప్రస్తుతం నడుస్తున్న ప్రధాన రైల్వే స్టేషన్ లు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి.

  • శివోక్ జంక్షన్ -45 కి.మీ.
  • సిలిగురి జంక్షన్ -66 కి.మీ.
  • మల్బజార్ జంక్షన్ -74 కి.మీ.
  • కొత్త జల్పైగురి జంక్షన్ -75 కి.మీ.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. 1.0 1.1 "Kalimpong Municipality". kalimpongdistrict.in. Retrieved 26 November 2020.
  2. 2.0 2.1 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; wblangoff అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  3. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; langreport అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  4. 4.0 4.1 4.2 "General Information". Tourism Department. Darjeeling Gorkha Hill Council. Archived from the original on 20 November 2008. Retrieved 8 December 2008.
  5. "Carved out of Darjeeling, Kalimpong a district today". Times of India. 14 February 2017. Retrieved 14 February 2017.
  6. "India moves over 6,000 troops to border with China". The Hindu. Chennai, India. 13 December 2007. Archived from the original on 3 October 2008. Retrieved 8 December 2008.
  7. "Education and prospects for employment" (PDF). Government of Sikkim. p. 33. Archived from the original (PDF) on 27 March 2009. Retrieved 21 December 2008.
  8. "Special: Kalimpong, West Bengal". Rediff. Retrieved 8 December 2008.
  9. 9.0 9.1 "History of Kalimpong". Darjeelingnews.net. Darjeeling News Service. Archived from the original on 5 February 2007. Retrieved 17 February 2007.
  10. Gurung, Chanda; Gurung, Nawraj (2006). "The Social and Gendered Nature of Ginger Production and Commercialization". In Ronnie Vernooy (ed.). Social and Gender Analysis in Natural Resource Management. International Development Research Centre (Canada), NetLibrary, Inc. pp. 39–43. ISBN 1-55250-218-X.
  11. O'Malley, Darjeeling Gazetteer 1907, p. 55.
  12. Ardussi, John (Winter 2020), "Lepcha Chieftains of the 17th-18th centuries, based on Tibetan and Bhutanese Sources" (PDF), Journal of Bhutan Studies, vol. 43, pp. 9–10, ISSN 1608-411X, archived from the original (PDF) on 2023-09-30, retrieved 2023-04-15
  13. Roy, Survey and Settlement of the Western Duars (2013).
  14. 14.0 14.1 Banerjee, Partha S (19 May 2002). "A quiet hill retreat, far from the tourist crowd". Spectrum, The Tribune. The Tribune Trust. Retrieved 17 February 2007.
  15. Samanta, Amiya K. (2000). Gorkhaland Movement: A Study in Ethnic Separatism. APH Publishing. p. 43. ISBN 978-81-7648-166-3.
  16. 16.0 16.1 "Identification and Mapping of Hazard Prone areas regarding landslide in the Darjeeling Hill areas". Department of Ecology & Environment. Government of Darjeeling. Retrieved 20 December 2008.
  17. "Kanchenjunga golden jubilee held". BBC News: South Asia. 25 May 2005. Retrieved 11 December 2012.
  18. West Bengal State Marketing Board. "West Bengal marketing Board". wbagrimarketingboard.gov.in. Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 16 June 2011.
  19. Chanda, Nabotpal (12 September 2008). "Next weekend you can be at ...Kalimpong". The Telegraph, Calcutta. Archived from the original on 26 February 2010.
  20. 20.0 20.1 "Census of India: View population details". 2011 census of India. Retrieved 19 January 2013.
  21. "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 16 June 2004. Retrieved 1 November 2008.
  22. "Kalimpong Municipality". Department of Municipal Affairs. Government of West Bengal. Archived from the original on 18 October 2015. Retrieved 10 December 2012.
  23. 23.0 23.1 23.2 Norbu, Passang (17 October 2008). "Kalimpong — As popular an educational destination as ever". Kuensel Online. Kuensel Corporation. Retrieved 9 December 2008.
  24. Routes of promise Archived 16 జూలై 2012 at the Wayback Machine, Frontline magazine Archived 4 ఏప్రిల్ 2005 at the Wayback Machine, Volume 20, Issue 14; 5–18 July July 2004
  25. "Pranab blots out Jelep-la from memory". The Telegraph, Calcutta. 19 March 2008. Archived from the original on 5 June 2011. Retrieved 14 February 2009.
  26. Ronnie Vernooy (2006). Social and Gender Analysis in Natural Resource Management: Learning Studies and Lessons from Asia. IDRC. p. 64. ISBN 1-55250-218-X.
  27. "Champagne among teas". Deccan Herald. The Printers (Mysore) Private Ltd. 17 June 2005. Archived from the original on 21 February 2007. Retrieved 18 July 2006.
  28. Jha, Makhan (1996). The Himalayas: An Anthropological Perspective. M.D. Publications Pvt. Ltd. p. 144. ISBN 978-81-7533-020-7.
  29. 29.0 29.1 "Kalimpong". East-Himalaya.com. Archived from the original on 16 అక్టోబరు 2012. Retrieved 13 December 2012.
  30. "Kalimpong cheese : a vanishing recipe". East-Himalaya.com. Archived from the original on 10 జూలై 2011. Retrieved 13 December 2012.
  31. "NH wise Details of NH in respect of Stretches entrusted to NHAI" (PDF). National Highway Authority of India. Archived from the original (PDF) on 25 February 2009. Retrieved 22 December 2008.
  32. "Hill traffic slides to standstill". The Telegraph, Calcutta. 16 September 2006. Archived from the original on 26 May 2011. Retrieved 22 December 2008.

వెలుపలి లంకెలు

[మార్చు]