క్లారా ఇమ్మర్‌వార్
క్లారా హెలెన్ ఇమ్మెర్వాహర్ (21 జూన్ 1870 - 2 మే 1915) ఒక జర్మన్ రసాయన శాస్త్రవేత్త. బ్రెస్లావ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి రసాయన శాస్త్రంలో డాక్టరేట్ పొందిన మొదటి జర్మన్ మహిళ, శాంతివాదిగా, "మహిళా హక్కుల ఉద్యమంలో కథానాయిక"గా కీర్తించబడింది. 1901 నుండి 1915 లో ఆమె ఆత్మహత్య చేసుకునే వరకు, ఆమె నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత రసాయన శాస్త్రవేత్త ఫ్రిట్జ్ హేబర్ను వివాహం చేసుకుంది.
ప్రారంభ జీవితం, విద్యాభ్యాసం
[మార్చు]యూదు తల్లిదండ్రులు, రసాయన శాస్త్రవేత్త ఫిలిప్ ఇమ్మెర్వాహర్, అతని భార్య అన్నా (నీ క్రోన్) ల చిన్న కుమార్తె అయిన బ్రెస్లావ్ (ప్రస్తుతం వోజ్జిస్, పోలాండ్) లోని పోల్కెన్డార్ఫ్ ఫామ్లో ఇమ్మెర్వాహర్ జన్మించాడు. ఆమె తన ముగ్గురు అక్కాచెల్లెళ్లైన ఎల్లీ, రోజ్, పాల్ లతో కలిసి పొలంలో పెరిగింది. 1890లో ఆమె తల్లి క్యాన్సర్ తో మరణించింది. ఎల్లీ, ఆమె భర్త సీగ్ ఫ్రైడ్ పొలంలో ఉండగా, క్లారా తన తండ్రితో కలిసి బ్రెస్లావ్ కు మారింది.
1900 లో రిచర్డ్ అబెగ్ వద్ద రసాయన శాస్త్రంలో డిగ్రీ, పిహెచ్డిని పొందిన ఇమ్మెర్వాహర్ బ్రెస్లావ్ విశ్వవిద్యాలయంలో చదివారు, 8 సెమిస్టర్ల అధ్యయనం తరువాత (పురుష డాక్టోరల్ అభ్యర్థులకు అవసరమైన దానికంటే రెండు ఎక్కువ). ఆమె పరిశోధనా వ్యాసం శీర్షికతో బెయిట్రాగే జుర్ లోస్లిచ్కిట్స్బెస్టిమ్మంగ్ ష్వెర్లోస్లిచర్ సాల్జే డెస్ క్వెక్సిల్బర్స్, కుప్ఫెర్స్, బ్లీస్, కాడ్మియం, జింక్స్ (పాదరసం, రాగి, సీసం, కాడ్మియం, జింక్ కొద్దిగా కరిగే లవణాల ద్రావణీయతకు రచనలు). ఆమె బ్రెస్లావ్ విశ్వవిద్యాలయంలో మొదటి మహిళా పి.హెచ్.డి, మాగ్నా కమ్ లాడ్ అనే బిరుదును పొందింది. ఆమె థీసిస్ డిఫెన్స్ విశ్వవిద్యాలయం ప్రధాన హాలులో జరిగింది, నగరంలోని అనేక మంది యువతులు హాజరయ్యారు, "అన్సర్ వెర్టర్ వీబ్లిచర్ డోక్టోర్" ("మా మొదటి మహిళా వైద్యురాలు") ను చూడటానికి ఆసక్తి కనబరిచారు. డిగ్రీ పొందిన కొన్ని నెలల తరువాత, ఆమె "ఇంట్లో రసాయన శాస్త్రం, భౌతిక శాస్త్రం" అనే శీర్షికతో ఒక బహిరంగ ఉపన్యాసం ఇచ్చింది. .[1][2][3][4]
వివాహం, పని
[మార్చు]1897 లో క్రైస్తవ మతంలోకి మారిన నాలుగు సంవత్సరాల తరువాత 1901 ఆగస్టులో ఇమ్మెర్వాహర్ ఫ్రిట్జ్ హేబర్ను వివాహం చేసుకున్నాడు. చాలా సంవత్సరాల క్రితం ఇద్దరూ ఒక నృత్య పాఠంలో కలుసుకున్నారు, కొద్దిసేపు ప్రేమను ప్రారంభించారు, కాని ఇమ్మెర్వాహర్ ఆ సమయంలో అతని వివాహ ప్రతిపాదనను తిరస్కరించింది ఎందుకంటే ఆమె ఆర్థికంగా స్వతంత్రంగా ఉండాలని కోరుకుంది.[5]
వివాహిత స్త్రీ స్థానం ఇంట్లో ఉంటుందనే సామాజిక అంచనాల కారణంగా, పరిశోధనలు చేసే సామర్థ్యం పరిమితంగా ఉంది. బదులుగా ఆమె తన భర్త పనికి కనీస గుర్తింపుతో దోహదం చేసింది, అతని కొన్ని పత్రాలను ఆంగ్లంలోకి అనువదించింది. 1902 జూన్ 1 న ఆమె హెర్మన్ హేబర్ (1902–1946) కు జన్మనిచ్చింది.
హేబర్ తన భార్య, బిడ్డను నిరంతరం నిర్లక్ష్యం చేశాడు, తన కుమారుడికి కొన్ని నెలల వయస్సు ఉన్నప్పుడు యుఎస్ లోని శాస్త్రీయ సౌకర్యాల సందర్శనకు వెళ్ళాడు. అతను దేశంలో ఉన్నప్పుడు, అతను తరచుగా మధ్యాహ్న భోజన గంటలు, సాయంత్రం ఇంట్లో కాకుండా పనిలో లేదా తన సహోద్యోగులతో గడిపాడు. హేబర్ జపనీస్ సహోద్యోగి అయిన సెట్సురో తమారుకు 1915 లో రాసిన ఒక లేఖలో, ఇమ్మెర్వాహర్ తన భర్త "రోజుకు 18 గంటలు, దాదాపు ఎల్లప్పుడూ బెర్లిన్లో (దహ్లెమ్లో కాదు!) పని చేస్తున్నాడని తన నిరాశను వ్యక్తం చేసింది.
మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో, ఫ్రిట్జ్ హేబర్ జర్మన్ సైనిక ప్రయత్నానికి గట్టి మద్దతుదారుగా మారాడు, రసాయన ఆయుధాల (ముఖ్యంగా విష వాయువులు) అభివృద్ధిలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాడు. 1915 ఏప్రిల్ 22న బెల్జియంలోని ఫ్లాండర్స్ లో సైనిక చరిత్రలో మొట్టమొదటిసారిగా సామూహిక విధ్వంసక ఆయుధాన్ని విజయవంతంగా మోహరించడంపై ఆయన పర్యవేక్షణలో ఆయన ప్రయత్నాలు ముగిశాయి. ఇమ్మెర్వాహర్ తన భర్త పరిశోధనకు వ్యతిరేకంగా "సైన్స్ ఆదర్శాల వికృతి", "అనాగరికతకు సంకేతం, ఇది క్రమశిక్షణను భ్రష్టు పట్టించింది" అని మాట్లాడింది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Creese, Mary R. S. Creese; Creese, Thomas M. (2004). Ladies in the Laboratory II: West European women in science, 1800 – 1900 : a survey of their contributions to research. Lanham, Md.: Scarecrow Press. pp. 143–145. ISBN 978-0810849792. Retrieved 18 April 2017.
- ↑ Friedrich, Bretislav; Hoffmann, Dieter (March 2016). "Clara Haber, nee Immerwahr (1870–1915): Life, Work and Legacy". Zeitschrift für Anorganische und Allgemeine Chemie. 642 (6): 437–448. doi:10.1002/zaac.201600035. PMC 4825402. PMID 27099403.
- ↑ Albarelli, H.P. (2009). A terrible mistake : the murder of Frank Olson, and the CIA's secret cold war experiments (1st ed.). Walterville, OR: Trine Day. ISBN 978-0-9777953-7-6. Retrieved 9 September 2014.
- ↑ Hobbes, Nicholas (2003). Essential Militaria. Atlantic Books; ISBN 978-1-84354-229-2.
- ↑ Dick, Jutta (1 March 2009). "Clara Immerwahr". Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia (Online ed.). Jewish Women's Archive. Retrieved 12 October 2015.