ఖోర్టిట్సియా
| Native name: Хортиця | |
|---|---|
| భూగోళశాస్త్రం | |
| ప్రదేశం | డ్నీపర్ నది |
| అక్షాంశ,రేఖాంశాలు | 47°49′12″N 35°06′00″E / 47.82000°N 35.10000°E |
| విస్తీర్ణం | 23.59 కి.మీ2 (9.11 చ. మై.) |
| పొడవు | 12.5 km (7.77 mi) |
| వెడల్పు | 2.5 km (1.55 mi) |
| అత్యధిక ఎత్తు | 30 m (100 ft) |
| ఎత్తైన పర్వతం | N/A |
| నిర్వహణ | |
ఉక్రెయిన్ | |
| ఒబ్లాస్ట్ | జాపోరిజ్జియా ఒబ్లాస్ట్ |
| నగరం | జాపోరిజ్జియా |
| జిల్లా | వోజ్నెసెనివ్స్కీ జిల్లా |
ఖోర్టిట్సియా (Ukrainian: Хортиця) డ్నీపర్ నదిపై ఉన్న అతిపెద్ద ద్వీపం, ఇది 12.5 కి.మీ (7.77 మైళ్ళు) పొడవు, 2.5 కి.మీ (1.55 మైళ్ళు) వెడల్పు వరకు ఉంటుంది.[1] ఈ ద్వీపం ఖోర్టిట్సియా నేషనల్ రిజర్వ్‌లో భాగంగా ఉంది.[1] ఈ చారిత్రాత్మక ప్రదేశం ఉక్రెయిన్‌లోని జాపోరిజ్జియా నగర పరిధిలో ఉంది[2].
ఈ ద్వీపం ఉక్రెయిన్ చరిత్రలో, ముఖ్యంగా జాపోరోజియన్ కోసాక్కుల చరిత్రలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. ఈ ద్వీపంలో ఓక్ తోటలు, స్ప్రూస్ అడవులు, పచ్చికభూములు, స్టెప్పీ వంటి ప్రత్యేకమైన వృక్షజాలం, జంతుజాలం ఉన్నాయి. ద్వీపం ఉత్తర భాగం చాలా రాతితో, ఎత్తైనది ( 30 మీ. (98 అ.) ఎత్తు)నది అడుగున పైన) దక్షిణ భాగంతో పోలిస్తే, ఇది తక్కువగా ఉంటుంది, తరచుగా డ్నీపర్ నీటితో నిండి ఉంటుంది.
భౌగోళికం, స్థానం
[మార్చు]
జపోరిజ్జియా (ప్రత్యక్ష అనువాదం "రాపిడ్‌లకు అతీతంగా") దాని పేరును తొమ్మిదవ రాపిడ్ దాటి డ్నీపర్ నది దిగువన ఉన్న భౌగోళిక ప్రాంతం నుండి తీసుకుంది ( డ్నీపర్ రాపిడ్‌లు చూడండి). 1930లలో, డ్నీపర్ జలవిద్యుత్ కేంద్రం నిర్మించబడినప్పుడు, ఈ రాపిడ్‌లు మునిగిపోయాయి. 50 మీ. (160 అ.) ఎత్తు వరకు పెరిగే గ్రానైట్ శిఖరాలు మాత్రమే, ఈ ప్రాంతం అసలు రాతి భూభాగానికి సాక్ష్యమిస్తుంది. ఖోర్టిట్సియాకు దక్షిణంగా గ్రేట్ మేడో ఉంది, ఇది 1950ల నుండి 2023 వరకు కఖోవ్కా రిజర్వాయర్ ద్వారా వరదలకు గురైంది.
ఖోర్టిట్సియాలో, సావుటిన్ శిఖరం వద్ద, అదే పేరుతో ఉన్న లోయ దగ్గర, మూడు 74.5-మీటరు-tall (244 అ.) జపోరిజ్జియా పైలాన్ ట్రిపుల్ అని పిలువబడే విద్యుత్ ప్రసార టవర్లు, ఇవి డ్నీపర్ నదిని దాటే 150 kV విద్యుత్ లైన్‌లో భాగం.[3]
చరిత్ర
[మార్చు]ఖోర్టిట్సియా అనే పేరు మూలం గురించి అనేక సిద్ధాంతాలు ఉన్నాయి, వాటిలో ఒకటి పురాతన స్లావిక్ దేవుడు ఖోర్స్ గౌరవార్థం ఈ ద్వీపానికి పేరు పెట్టబడి ఉండవచ్చు.[4]
ఖోర్టిట్సియా గత ఐదు సహస్రాబ్దాలుగా నిరంతరం నివసించబడుతోంది. సమీప పరిసరాల్లోని ఇతర ద్వీపాలు కూడా ప్రోటో-ఇండో-యూరోపియన్, సిథియన్ కాలాలలో తీవ్ర ఆక్రమణకు సంబంధించిన సూచనలను కలిగి ఉన్నాయి. స్మాల్ ఖోర్టిట్సియా ద్వీపం దాని సిథియన్ అవశేషాలు, శిథిలావస్థలో ఉన్న కోసాక్ కోటకు ప్రసిద్ధి చెందింది. 1927లో జలవిద్యుత్ కేంద్రం నిర్మాణ సమయంలో తవ్వబడిన స్రెడెనీ స్టిహ్ ద్వీపం (ఖోర్టిట్సియాకు ఈశాన్యంగా ఉంది), దాని పేరును స్రెడ్నీ స్టోగ్ సంస్కృతికి ఇచ్చింది. ప్రారంభ మధ్య యుగాలలో, ఖోర్టిట్సియా వరంజియన్ల నుండి గ్రీకులకు వాణిజ్య మార్గానికి కీలక కేంద్రంగా ఉండేది. అతని గ్రంథంలో De Administrando Imperio, చక్రవర్తి కాన్స్టాంటైన్ VII రాపిడ్ల నుండి వెంటనే దిగువన ఉన్న సెయింట్ జార్జ్ ద్వీపాన్ని ప్రస్తావించాడు.[4] అతను నివేదించిన ప్రకారం, రాపిడ్ల గుండా వెళుతున్నప్పుడు, రష్యన్లు సంచార పెచెనెగ్‌లకు సులభంగా ఆహారం అవుతారు. 972లో కీవన్ రస్ యువరాజు స్వియాటోస్లావ్ I ఆ రాపిడ్‌లను దాటడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు దాడి చేయబడి చంపబడ్డాడు.
సిచ్ అని పిలువబడే ఒక బలమైన కోట గురించిన తొలి రికార్డు స్మాల్ ఖోర్టిట్సియా (మాలా ఖోర్టిట్సియా ద్వీపం) ద్వీపంలో ఉన్న దానిని సూచిస్తుంది, దీనిని వోల్హినియన్ యువరాజు డిమిట్రో వైష్నెవెట్స్కీ స్థాపించాడు. చిన్న ఖోర్టిట్సియా ద్వీపం ఖోర్టిట్సియా కంటే 20 రెట్లు చిన్నది. మొదటి ఖోర్టిట్సియా సిచ్ ఆరు సంవత్సరాలు (1552–1558) ఉనికిలో ఉంది. జపోరిజియన్ సిచ్ ఉన్న రాపిడ్ల (జపోరోజియా ప్రాంతం) దాటి దిగువన మరికొన్ని ప్రదేశాలు ఉన్నాయి.
వాటిలో ఎనిమిది ఉన్నాయి: బజావ్లుక్ (1593-1630), మైకిటిన్ (1628-1652), చోర్టోమ్లిక్ (1652-1709), కమిన్ (1709-1711), ఒలేష్కివ్ (1711-1734), పిడ్పిల్నా (1734-1775). ఈ ప్రదేశాలన్నీ నది దాటే ప్రదేశాల వద్ద ఉన్నాయి. 1648లో మైకిటిన్ సిచ్ వద్ద బోహ్డాన్ ఖ్మెల్నిట్స్కీ నేతృత్వంలో తిరుగుబాటు ప్రారంభమైంది. ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన సుల్తాన్ మెహమెద్ IV కి ఖోర్టిట్సియాపై జాపోరోజియన్ కోసాక్కుల అపఖ్యాతి పాలైన ప్రత్యుత్తరాన్ని కోసాక్కులు రాశారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
1775 లో, కేథరీన్ II ఆదేశం మేరకు సిచ్‌ను రష్యన్ జనరల్ టెఖేలీ నాశనం చేశాడు, దీని ఫలితంగా జాపోరోజియన్ కోసాక్కులు స్థానభ్రంశం చెందారు, వీరిలో చాలామంది చివరికి కాకసస్ ప్రాంతంలోని కుబన్ నదిపై స్థిరపడ్డారు. ఈ కోసాక్కులు కుబన్ కోసాక్కులుగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. జాపోరోజియన్ కోసాక్కులలో కొంత భాగం డానుబే దాటి పారిపోయి ఒట్టోమన్ సుల్తాన్ కు సామంతులుగా మారింది. వారు డానుబే నది ముఖద్వారం వద్ద నివసించారు.
1830లో, ఈ కోసాక్కులలో చాలామంది తరలివెళ్లి అజోవ్ సముద్ర తీరంలో ( మారియుపోల్, బెర్డియన్స్క్ మధ్య) కొత్త సిచ్‌ను స్థాపించారు. జాపోరోజియన్ సిచ్ చివరి కోషెవోయ్ అటామాన్ (నాయకుడు) పెట్రో కల్నిషెవ్స్కీ, 85 సంవత్సరాల వయస్సులో సోలోవెట్స్కీ ద్వీప ఆశ్రమంలో ఖైదు చేయబడ్డాడు. 25 సంవత్సరాల జైలు శిక్ష తర్వాత అతను విడుదలై 113 సంవత్సరాల వయస్సులో ఆశ్రమంలో దాదాపు అంధుడిగా మరణించాడు.
1789లో, బాల్టిక్ ఓడరేవు నగరం గ్డాన్స్క్ (డాన్జిగ్) నుండి మెన్నోనైట్‌లను రష్యన్ సామ్రాజ్యంలోని విస్తారమైన స్టెప్పీలపై స్థిరనివాసాలు ఏర్పరచుకోవడానికి జార్ ఆహ్వానించాడు. ఈ స్థావరాలలో ఒకటి ఖోర్టిట్సియా ద్వీపంలో ఉంది. వారు ద్వీపంలోని సారవంతమైన నేలలో వ్యవసాయం చేశారు. వారి లాభదాయకమైన వ్యాపారంలో కొంత భాగం ఖోర్టిట్సియా తోటలు, అడవుల నుండి కలప వ్యాపారం. 1916లో మెన్నోనైట్ వలసవాదులు ఖోర్టిట్సియా ద్వీపాన్ని అలెగ్జాండ్రోవ్స్క్ నగర మండలికి విక్రయించారు ( చోర్టిట్జా కాలనీ చూడండి).
1965లో, ఖోర్టిట్సియా ద్వీపం "చారిత్రక, సాంస్కృతిక రిజర్వ్"గా ప్రకటించబడింది.[1] డ్నీపర్ రాపిడ్స్ రాష్ట్ర చారిత్రక, సాంస్కృతిక రిజర్వ్ 1974 లో స్థాపించబడింది; ఇందులో ఖోర్టిట్సియా ద్వీపం, ప్రక్కనే ఉన్న ద్వీపాలు, రాళ్ళు, డ్నీపర్ కుడి ఒడ్డున కొంత భాగం ఉన్నాయి.[1] ఈ అభయారణ్యం మొత్తం వైశాల్యం 2,359.34 హె. (5,830.1 ఎకరం; 9.1 చ. మై.) .[1] ఈ అభయారణ్యం 1993లో జాతీయ హోదా పొందింది.[1]
జాతీయ రిజర్వ్
[మార్చు]
రిజర్వ్ ప్రధాన భాగం (చారిత్రక ఉద్యానవనం) జాపోరిజియన్ కోసాక్ మ్యూజియంను కవర్ చేస్తుంది, ఇందులో కోసాక్ గుర్రపు ప్రదర్శన కూడా ఉంటుంది. ఈ మ్యూజియం భవనం ఆధునికమైనది, ఉత్తరాన ఉన్న డ్నీపర్ జలవిద్యుత్ కేంద్రం నాటకీయ దృశ్యాలతో ప్రకృతి దృశ్యంలో తక్కువగా ఉంది. ఈ మ్యూజియం అక్టోబర్ 1983లో జపోరిజ్జియా చరిత్ర మ్యూజియంగా ప్రారంభించబడింది. ఈ మ్యూజియం ప్రాజెక్టును డిసెంబర్ 1970లో ఉక్రెయిన్ సంస్కృతి, డెర్జ్‌బుడ్ మంత్రిత్వ శాఖ ఆమోదించింది. మ్యూజియం ఎక్స్‌పో ప్రాంతం 1,600 మీ2 (17,000 sq ft), ఈ క్రింది ఇతివృత్తాలను చిత్రీకరించారు: పురాతన కాలంలో ఖోర్టిట్సియా, జపోరిజియన్ కోసాక్కుల చరిత్ర, సోషలిజం నిర్మాణ సమయాల్లో జపోరిజ్జియా చరిత్ర.
నాలుగు డయోరామాలు ఉన్నాయి: "రాపిడ్ల వద్ద స్వియాటోస్లావ్ యుద్ధం" (రచయిత ఎం. ఓవిచ్కిన్), "1768లో జపోరిజియన్ సిచ్ వద్ద పేద కోసాక్కుల తిరుగుబాటు" (ఎం. ఓవిచ్కిన్), "డ్నీపర్ HES నిర్మాణం" (వి. ట్రోట్సెంకో), "అక్టోబర్ 1943లో జపోరిజ్జియా నగరం రాత్రి తుఫాను" (ఎం. ఓవిచ్కిన్). మ్యూజియంలో ఒక భాగం ఎగువ ఖోర్టిట్సియాలో ఉన్న జాపోరిజ్జియన్ ఓక్‌గా మారింది. 1992లో మ్యూజియం ప్రదర్శనను పునఃరూపకల్పన చేశారు.
ఈ మ్యూజియంలో రాతి యుగం నుండి సిథియన్ కాలం (సుమారు 750 - సుమారు 250 BCE) నుండి 20వ శతాబ్దం వరకు ఉన్న ప్రదర్శనలు ఉన్నాయి.
ఇది కూడ చూడు
[మార్చు]- ఖోర్టిట్స్కీ జిల్లా
- రష్యన్ మెన్నోనైట్
గ్రంథ పట్టిక
[మార్చు]- Bürgers, Jana (2006). "Mythos und Museum. Kosakenmythos und Nationsbildung in der postsowjetischen Ukraine am Beispiel des Kosakengeschichtsmuseums auf der Insel Chortycja". In Pietrow-Ennker, Bianka (ed.). Kultur in der Geschichte Russlands (in జర్మన్). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 3-525-36293-5.
- Ganzer, Christian (2005). Sowjetisches Erbe und ukrainische Nation. Das Museum der Geschichte des Zaporoger Kosakentums auf der Insel Chortycja. Soviet and Post-Soviet Politics and Society (in జర్మన్). Vol. 19. Preface by Frank Golczewski. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 3-89821-504-0.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 ЗАПОРІЗЬКИЙ ОБЛАСНИЙ ТУРИСТИЧНО-ІНФОРМАЦІЙНИЙ ЦЕНТР (in ఉక్రెయినియన్). Zaporizhzhia Regional Tourist Information Centre, National Park Khortytsia. Archived from the original on 2018-01-26. Retrieved 2019-04-03.
- ↑ ЗАПОРІЗЬКИЙ ОБЛАСНИЙ ТУРИСТИЧНО-ІНФОРМАЦІЙНИЙ ЦЕНТР (in ఉక్రెయినియన్). Zaporizhzhia Regional Tourist Information Centre, Zaporizhzhia. Archived from the original on 2018-02-16. Retrieved 2019-04-03.
- ↑ "Исторические переходы ЛЭП 150кВ на Хортице Dnipro river crossing 150kV (Zaporizhzhia Pylon Triple)" (in రష్యన్ and ఇంగ్లీష్). PowerLiner. Archived from the original on 2019-04-03. Retrieved 2019-04-03.
- ↑ 4.0 4.1 Kostenko L., Yukhymovych L. Хортиця: Фотобуклет (Khortitsa: Photobooklet). Mystetsvo, Kyiv. 1979
బాహ్య లింకులు
[మార్చు]- Media related to Khortytsia at Wikimedia Commons
- Official website of Khortytsia National Reserve
- Official website of Historic Cultural Complex Zaporizhian Sich
- website of Lapidarium