గణపతిరావు జాదవ్
గణపతిరావు జాదవ్ | |
|---|---|
 2009 లో భారత్ స్టాంప్ పై జాదవ్ | |
| జననం | 5 మే 1908 గగన్బవడ, కొల్హాపూర్ జిల్లా, భారతదేశం |
| మరణం | 20 మే 1987 (వయస్సు 79) కొల్హాపూర్, భారతదేశం |
| వృత్తి | జర్నలిస్ట్ రచయిత |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1930–1987 |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | పుధారి |
| జీవిత భాగస్వామి | ఇందిరా దేవి |
| పిల్లలు | ప్రతాప్ సిన్హ్ జాదవ్, ఆరుగురు కుమార్తెలు |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ కాకాసాహెబ్ లిమ్యే అవార్డు ఆచార్య ఆత్రే అవార్డు |
గణపతిరావు గోవిందరావ్ జాదవ్ (5 మే 1908 – 20 మే 1987) ఒక భారతీయ స్వాతంత్ర్య కార్యకర్త, పాత్రికేయుడు, రచయిత. 1937లో స్థాపించబడిన ఒక మరాఠీ దినపత్రిక పుధారి కి స్థాపకుడు. [1] [2] భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు 1984లో నాల్గవ అత్యున్నత భారతీయ పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీని ప్రధానం చేసింది, 12 నవంబర్ 2009న ఆయన స్మారక తపాలా బిళ్లను జారీ చేసింది. [3]
జీవిత చరిత్ర[మార్చు]
జాదవ్ 5 మే 1908న పశ్చిమ భారత రాష్ట్రమైన మహారాష్ట్రలోని కొల్హాపూర్ జిల్లాలోని గగన్ బవడ అనే చిన్న కుగ్రామంలో జన్మించాడు. [4] ఆర్థిక ఇబ్బందుల కారణంగా స్థానిక పాఠశాలలో అతని విద్య ప్రాథమిక స్థాయిలను మించి వెళ్ళలేదు, కానీ జాదవ్ పుస్తకాలు చదవడం ద్వారా తనను తాను బోధించుకున్నాడు. ముంబై నుండి ప్రచురితమైన తేజ్ అనే వారపత్రికలో పాత్రికేయుడిగా తన వృత్తిని ప్రారంభించి, ఆ తర్వాత ఇతర స్థానిక ప్రచురణలలో పనిచేశాడు.
స్వాతంత్రోద్యమంలో పాత్ర[మార్చు]
జ్యోతిరావ్ ఫూలే 1873లో స్థాపించిన సత్యశోధక్ సమాజ్ అనే సామాజిక సంస్థతో వారి సంస్కరణ కార్యకలాపాలలో పాలుపంచుకున్నాడు, ఇది కేశవరావ్ జేధే, దింకర్ రావ్ జావాల్కర్, అచ్యుత్ రావ్ కొల్హత్కర్, భాస్కర్ రావ్ జాదవ్, భార్గవరామ్ వితాల్ వరేకర్,ఎం.జి. రంగనేకర్ వంటి అనేక మంది ప్రసిద్ధ మరాఠీ వ్యక్తులతో సంభాషించడానికి అతనికి అవకాశం ఇచ్చింది. అతను భాస్కర్ రావ్ జాదవ్ సహాయంతో డైలీ కైవారీ అనే దినపత్రికను ప్రారంభించి దాని సంపాదకుడు అయ్యాడు. జ్యోతిరావ్ ఫూలే , సత్యశోధక్ సమాజ్ లతో ఆయన అనుబంధం 1930 మార్చిలో దండి మార్చ్ లో పాల్గొనేందుకు ఆయనను ప్రభావితం చేసింది, సత్యశోధక్ సమాజ్ లోని కొల్హాపూర్ జిల్లా అధ్యాయాన్ని స్థాపించాడు. [4] 1930 భారత శాసనోల్లంఘన ఉద్యమ సమయంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ నాయకత్వానికి, ఫ్రంట్ లైన్, ఉద్యమకారులకు మధ్య సమాచార ప్రవాహాన్ని పర్యవేక్షించాడు.మహారాష్ట్రలో ఉద్యమ నాయకులలో ఒకరైన దింకర్రావ్ జవాల్కర్ ను బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం అరెస్టు చేసినప్పుడు, జాదవ్ రహస్యంగా ఉండి వాడి బందర్, కార్నాక్ బందర్ వద్ద పికెటింగ్ ఉద్యమాలను నిర్వహించాడు. 1931 మార్చి 5న గాంధీ-ఇర్విన్ ఒప్పందం పై సంతకం చేసే వరకు ఆయన రహస్య కార్యకలాపాలను కొనసాగించారు. [4] ఈ కాలంలో దళిత వర్గాల అభ్యున్నతి కోసం బి.ఆర్.అంబేద్కర్ తో కూడా అనుబంధం కలిగి ఉన్నాడు, 1930 మార్చిలో కలరం ఆలయంలో ఆలయ ప్రవేశ నిరసనలో పాల్గొన్నాడు. [5]
అవార్డులు, గౌరవాలు[మార్చు]
- 1983లో పూణే ప్రెస్ క్లబ్ ద్వారా జాదవ్ కు కాకాసాహెబ్ లిమ్యే అవార్డు లభించింది.
- భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు 1984లో పద్మశ్రీ పౌర గౌరవాన్ని ప్రదానం చేసింది.
- 1985లో ముంబై మరాఠీ పత్రకర్ సంఘ్ ఆచార్య ఆట్రే అవార్డును అందుకున్నారు.
- 1986లో శివాజీ విశ్వవిద్యాలయం ఆయనను డిలిట్ డిగ్రీ (గౌరవ కాసా)కు ఎంపిక చేసింది.
వ్యక్తిగత జీవితం[మార్చు]
జాదవ్ ఇందిరా దేవిని వివాహం చేసుకున్నాడు. ఈ జంటకు ఒక కుమారుడు, ఆరుగురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. అతను తన 79వ ఏట 20 మే 1987న మరణించాడు. ఆయన కుమారుడు ప్రతాప్ సింహ్ జాదవ్ పుధారి ప్రస్తుత అధిపతి, 2003లో పద్మశ్రీ గ్రహీత.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Pudhari ePaper". web.archive.org. 2015-07-17. Archived from the original on 2015-07-17. Retrieved 2021-09-21.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Press in India (in ఇంగ్లీష్). Office of the Registrar of Newspapers. 1867.
- ↑ "2009, Ganpatrao Govindrao Jadhav 1v". www.freestampcatalogue.com. Archived from the original on 2018-11-12. Retrieved 2021-09-21.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Bhosale, Ranjeet. "HRIS".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Kshīrasāgara, Rāmacandra (1994). Dalit Movement in India and Its Leaders, 1857-1956 (in ఇంగ్లీష్). M.D. Publications Pvt. Ltd. ISBN 978-81-85880-43-3.