గిరా సారాభాయ్
గిరా సారాభాయ్ (డిసెంబర్ 11, 1923 - జూలై 15, 2021) ఒక భారతీయ వాస్తుశిల్పి, డిజైనర్, డిజైన్ అధ్యాపకురాలు. సారాభాయ్ కుటుంబంలో జన్మించిన ఆమె ఎనిమిది మంది తోబుట్టువుల్లో చిన్నది. గుజరాత్ లో అనేక పారిశ్రామిక, విద్యా ప్రాజెక్టులకు ఆమె సహకారం అందించారు. సారాభాయ్ ఫౌండేషన్ అనే పబ్లిక్ చారిటబుల్ ట్రస్ట్ ప్రతినిధిగా పనిచేశారు.[1] గిరా, ఆమె సోదరుడు గౌతమ్ సారాభాయ్తో కలిసి అహ్మదాబాద్లోని నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డిజైన్ అకడమిక్ పాఠ్యాంశాలను స్థాపించడంలో, రూపకల్పన చేయడంలో కీలకంగా వ్యవహరించారు.
ప్రారంభ జీవితం
[మార్చు]
గిరా సారాభాయ్ 1923 డిసెంబరు 11 న అహ్మదాబాద్లో పారిశ్రామికవేత్త అంబాలాల్ సారాభాయ్, రేవా (తరువాత సరళాదేవి సారాభాయ్గా పేరు మార్చబడింది) దంపతులకు జన్మించారు. ఆమె తన తోబుట్టువులతో కలిసి ఇంటిలో విద్యనభ్యసించింది, అధికారిక విద్యను ఎప్పుడూ పొందలేదు. యుక్తవయసులో, ఆమె తన కుటుంబంతో కలిసి న్యూయార్క్కు వెళ్లింది. యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో ఆమె 1947 నుండి 1951 వరకు అరిజోనాలోని అతని టాలీసిన్ వెస్ట్ స్టూడియోలో ఫ్రాంక్ లాయిడ్ రైట్ తో కలిసి శిక్షణ పొందింది.[2][3]
కెరీర్
[మార్చు]గిరా, ఆమె సోదరుడు గౌతమ్ సారాభాయ్ కాలికో మిల్స్ లో, అనేక ఇతర ఆర్కిటెక్చర్, డిజైన్ ప్రాజెక్టులలో కలిసి పనిచేశారు. ఆమె శిల్పి అనే గ్రాఫిక్ డిజైన్ ఏజెన్సీని కూడా ప్రారంభించింది, ఇది మొదటి భారతీయ ఆధారిత అడ్వర్టైజింగ్ ఏజెన్సీ.[4]
గిరా తన సోదరుడు గౌతమ్ తో కలిసి 1950, 1960 లలో భారతదేశంలో ఆధునిక వాస్తుశిల్పానికి గణనీయమైన కృషి చేశారు. వారి పనిని ఫ్రాంక్ లాయిడ్ రైట్ బాగా ప్రభావితం చేశారు. వారు స్థానిక పదార్థాలను ఉపయోగించడం ద్వారా ప్రాంతీయ సమస్యలకు నిర్మాణ ప్రతిస్పందనను సృష్టించడానికి ప్రయత్నించారు. భారతదేశంలో ఆర్కిటెక్చర్, డిజైన్ విద్యను అభివృద్ధి చేయడానికి చార్లెస్, రే ఈమ్స్, బక్మిన్స్టర్ ఫుల్లర్, లూయిస్ కాహ్న్, ఫ్రీ ఒట్టోలను అహ్మదాబాద్కు ఆహ్వానించడంలో వారు కీలక పాత్ర పోషించారు. అహ్మదాబాద్ లో నేషనల్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డిజైన్, ఇండియన్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్ మెంట్ అహ్మదాబాద్, బి.ఎం.ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెంటల్ హెల్త్ వంటి అనేక ప్రముఖ జాతీయ సంస్థల స్థాపనకు వీరు ప్రముఖంగా కృషి చేశారు.[4][5]
1949 లో, సారాభాయ్ ఈ భవనాన్ని స్థాపించి, రూపకల్పన చేసి, కాలికో మ్యూజియం ఆఫ్ టెక్స్టైల్స్ను నిర్మించారు, ఇది భారతీయ వస్త్రాల చారిత్రాత్మక సేకరణను కలిగి ఉంది. ఇది డిజైన్ నాలెడ్జ్, వనరులు, పరిశోధన, ప్రచురణకు కూడా కేంద్రంగా ఉంది.[4] 1951 నుండి 1955 వరకు, విల్లా సారాభాయ్ రూపకల్పనలో లె కోర్బుసియర్ పనిచేయడంతో, అతను గిరా సారాభాయ్తో సంప్రదింపులు జరిపారు.
మరణం.
[మార్చు]సారాభాయ్ 2021 జూలై 15 న అహ్మదాబాద్లోని షాహిబాగ్లోని తన నివాసంలో మరణించారు.[6][7]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Imranullah, Mohamed (14 August 2018). "Vikram Sarabhai's sister wants idol theft case quashed". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Archived from the original on 9 November 2020. Retrieved 19 March 2021.
- ↑ National Institute of Design (2013). 50 Years of the National Institute of Design, 1961-2011. Ahmedabad: Research and Publications, National Institute of Design. ISBN 978-81-86199-71-8.
- ↑ Bhagat, Shalini Venugopal (2021-09-23). "Gira Sarabhai, Designer Who Helped Shape Modern India, Dies at 97". The New York Times (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0362-4331. Retrieved 2022-06-18.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Desai, Madhavi (2017). Women Architects and Modernism In India. Routledge. pp. 59–63. ISBN 978-1-138-28142-4.
- ↑ National Institute of Design (2013). 50 Years of the National Institute of Design, 1961-2011. Ahmedabad: Research and Publications, National Institute of Design. ISBN 978-81-86199-71-8.
- ↑ "Gira Sarabhai, co-founder of NID, passes away at 98". The Hindu (in Indian English). 2021-07-15. ISSN 0971-751X. Archived from the original on 16 July 2021. Retrieved 2021-07-17.
- ↑ Shastri, Parth (16 July 2021). "Gira Sarabhai: Founder of National Institute of Design, Gira Sarabhai, passes away". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 18 July 2021.