Jump to content

గ్వాడెలోప్

లంకెలను మార్చు
అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°15′N 61°30′W / 16.250°N 61.500°W / 16.250; -61.500
వికీపీడియా నుండి
Guadeloupe
Gwadloup  (Guadeloupean Creole French)
Overseas department and region of France and outermost region of the European Union
Region of Guadeloupe
Réjyon Gwadloup  (Guadeloupean Creole French)}}
Flag of Guadeloupe
Flag
Official seal of Guadeloupe
Logo
Anthem: La Marseillaise
("The Marseillaise")
Location in the Lesser Antilles
Location in the Lesser Antilles
Coordinates: Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:ISO 3166/data/FR' not found.
Sovereign state France
PrefectureBasse-Terre
Largest metropolitan areaPointe-à-Pitre
French colony1648
British occupation1759
Restitution to France10 February 1763
Second British occupation1782
Second restitution to France30 May 1814 a
Communes32
ప్రభుత్వం
 • President of the Departmental CouncilGuy Losbar[1]
 • President of the Regional CouncilAry Chalus
విస్తీర్ణం
 • మొత్తం
1,628 కి.మీ2 (629 చ. మై)
 • స్థానం16th region
Highest elevation
(La Grande Soufriere)
1,467 మీ (4,813 అ.)
జనాభా
 (1 January 2024)[2]
 • మొత్తం
3,78,561
 • సాంద్రత230/కి.మీ2 (600/చ. మై.)
DemonymGuadeloupean
GDP
[3]
 • Total€9.462 billion
 • Per capita€22,500
కాల మండలంUTC-4:00 (AST)
Area code+590
ISO 3166 code
Internet TLD
Ethnic groups
Languages
CurrencyEuro (€) (EUR)
Website
a Not effective until 1816.

గ్వాడెలోప్[a] అనేది కరేబియను‌లోని ఫ్రాన్సు ‌లోని ఒక విదేశీ విభాగం. ప్రాంతం.[4] ఇందులో ఆరు జనావాస ద్వీపాలు—బాస్సే-టెర్రే, గ్రాండే-టెర్రే, మేరీ-గలాంటే, లా డెసిరేడు, రెండు ఐల్సు డెసు సెయింట్సు—అలాగే అనేక జనావాసాలు లేని ద్వీపాలు, అవుటు‌క్రాప్పింగు‌లు ఉన్నాయి. .[5] ఇది ఆంటిగ్వా అండ్ బార్బుడా మోంట్సెరాటు‌లకు దక్షిణంగా, డొమినికాకు ఉత్తరాన ఉంది. రాజధాని నగరం బాస్సే-టెర్రే ద్వీపం నైరుతి తీరంలో ఉంది; అత్యధిక జనాభా కలిగిన నగరం లెసు అబైమ్సు, వ్యాపార కేంద్రం పొరుగున ఉన్న పాయింటు-ఎ-పిట్రే, రెండూ గ్రాండే-టెర్రే ద్వీపంలో ఉన్నాయి. [4] దీని జనాభా 2024లో 3,95,726. [2]

ఇతర విదేశీ విభాగాల మాదిరిగానే ఇది ఫ్రాన్సు ‌లో అంతర్భాగంగా ఉంది. యూరోపియను యూనియను యూరోజోను ఒక రాజ్యాంగ ప్రాంతంగా యూరో దాని అధికారిక కరెన్సీగా ఉంది. ఏ యూరోపియను యూనియను పౌరుడైనా పని చేయడానికి స్వేచ్ఛగా అక్కడ నిరవధికంగా స్థిరపడటానికి ఉండవచ్చు. కానీ స్కెంజెను ప్రాంతంలో భాగం ఇది కాదు. 2003 ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ తర్వాత గ్వాడెలోపు నుండి 2007 వరకు వేరు చేయబడిన సెయింటు బార్తెలెమీ సెయింటు మార్టిను ఇందులో ఉన్నాయి.

క్రిస్టోఫరు కొలంబసు 1493లో గ్వాడెలోపు‌ను సందర్శించి ఆ ద్వీపానికి దాని పేరును ఇచ్చాడు. అధికారిక భాష ఫ్రెంచి; యాంటిలియను క్రియోలు కూడా మాట్లాడతారు.[4][5]

పేరువెనుక చరిత్ర

[మార్చు]
శాంటా మారియా డి గ్వాడాలుపే ఆశ్రమంలో గ్వాడాలుపే మాతృమూర్తి, ఆమె పేరు మీదుగా ఈ ద్వీపానికి ఆ పేరు వచ్చింది

స్థానిక అరవాకుప్రజలు ఈ ద్వీపసమూహాన్ని కరుకేరా (లేదా "అందమైన జలాల ద్వీపం") అని పిలిచారు.[4]

క్రిస్టోఫరు కొలంబసు 1493లో ఈ ద్వీపానికి శాంటా మారియా డి గ్వాడాలుపే అని పేరు పెట్టారు. ఇది ఎక్సుట్రీమదురాలోని స్పానిషు పట్టణమైన గ్వాడాలుపేలో గౌరవించబడే వర్జిను మేరీకి ఒక పుణ్యక్షేత్రం.[4] ఈ ప్రాంతం ఫ్రెంచి కాలనీగా మారినప్పుడు, స్పానిషు పేరు అలాగే ఉంచబడింది - అయినప్పటికీ ఫ్రెంచి ఆర్థోగ్రఫీ, ఫోనాలజీకి మార్చబడింది. ఈ ద్వీపాలను స్థానికంగా గ్వాడ అని పిలుస్తారు. [6]

చరిత్ర

[మార్చు]

వలసవాద పూర్వ యుగం

[మార్చు]
బైలిఫు‌లోని పురాతన రాతిరాత

ఈ ద్వీపాలు మొదట అమెరికాకు చెందిన స్వదేశీ ప్రజలచే జనాభా కలిగి ఉన్నాయి. బహుశా 3000 క్రీపూ నాటికే. [7][8][9] అరవాకు ప్రజలు మొదటి గుర్తించదగిన సమూహం. కానీ వారు తరువాత స్థానభ్రంశం చెందారు c.1400 కలీనా-కరీబు ప్రజలచే.[4]

15వ–17వ శతాబ్దాలు

[మార్చు]

గ్వాడెలూపు‌ను చూసిన మొదటి యూరోపియను క్రిస్టోఫరు కొలంబసు 1493 నవంబరులో అడుగుపెట్టి దానికి ప్రస్తుత పేరు పెట్టారు.[4] 16వ శతాబ్దంలో స్పానిషు వారు వలసరాజ్యం చేయడానికి చేసిన అనేక ప్రయత్నాలు స్థానిక ప్రజల దాడుల కారణంగా విఫలమయ్యాయి. [4] 1626లో వర్తకుడు, సాహసికుడు పియరీ బెలైను డి'ఎస్నాంబుకు ఆధ్వర్యంలో ఫ్రెంచి వారు గ్వాడెలూపు పట్ల ఆసక్తి చూపడం ప్రారంభించారు.[4] స్పానిషు స్థిరనివాసులను బహిష్కరించారు. ఫ్రెంచి వలస నాయకులు చార్లెసు లినార్డు డి ఎల్'ఆలివు జీను డు ప్లెసిసు డి'ఓస్సన్‌విల్లే ఆదేశాల మేరకు కాంపాగ్నీ డెసు ఐల్సు డి ఎల్'అమెరికు 1635లో గ్వాడెలూపు‌లో స్థిరపడ్డారు; వారు అధికారికంగా ఫ్రాన్సు కోసం ద్వీపాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. భూమిని వలసరాజ్యం చేయడానికి ఫ్రెంచి రైతులను తీసుకువచ్చారు. ఇది స్వదేశీ ప్రజలు వ్యాధి, హింస ద్వారా అనేక మంది మరణించడానికి దారితీసింది.[10] అయితే 1640 నాటికి కాంపాగ్నీ డెసు ఇల్సు డి ఎల్'అమెరికు దివాళా తీసింది, వారు గ్వాడెలోపు‌ను చార్లెసు హౌయెలు డు పెటిటు ప్రీకి విక్రయించారు. ఆయన తోటల వ్యవసాయాన్ని ప్రారంభించాడు. 1650లో మొదటి ఆఫ్రికను బానిసలు వచ్చారు. [11][12] బానిసల ప్రతిఘటన వెంటనే విస్తృతంగా వ్యాపించింది. 1656లో అనేక వారాల పాటు బహిరంగ తిరుగుబాటు కొనసాగింది. ఫ్రెంచి వారు స్థానిక ప్రజలను వారికి సహాయం చేయడాన్ని ఆపివేసే వరకు కనీసం రెండు సంవత్సరాలు కొనసాగిన సామూహిక పారిపోయిన సంఘటనలు ఏకకాలంలో జరిగాయి. [13] 1674లో వారి మార్టినికు కాలనీ ఆధ్వర్యంలో ఫ్రాన్సు‌లో విలీనం చేయబడటానికి ముందు ద్వీపం యాజమాన్యం ఫ్రెంచి వెస్టు ఇండియా కంపెనీకి బదిలీ చేయబడింది. [4] 1685 నుండి కోడు నోయిరు ద్వారా అమలు చేయబడిన సంస్థాగత బానిసత్వం, చెరకు తోటల ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి చెందడానికి దారితీసింది. [14]

18వ–19వ శతాబ్దాలు

[మార్చు]

ఏడేళ్ల యుద్ధంలో బ్రిటిషు దళాలు ద్వీపాలను స్వాధీనం చేసుకుని 1763 పారిసు ఒప్పందం వరకు ఆక్రమించాయి. [4] ఆ సమయంలో పాయింటు-ఎ-పిట్రే ఒక ప్రధాన నౌకాశ్రయంగా మారింది. బ్రిటిషు అమెరికాలోని మార్కెట్లు గ్వాడెలోపియన్ చక్కెరకు తెరవబడ్డాయి. ఇది ఆహార పదార్థాలు, కలప కోసం వర్తకం చేయబడింది. ఆర్థిక వ్యవస్థ త్వరగా విస్తరించింది. ఫ్రెంచి వలసవాదులకు అపారమైన సంపదను సృష్టించింది.[15] ఆ సమయంలో గ్వాడెలోప్ ఎంత సంపన్నంగా ఉందంటే 1763 పారిసు ఒప్పందం ప్రకారం గ్వాడెలోప్ తిరిగి రావడానికి బదులుగా ఫ్రాన్సు తన కెనడియను కాలనీలను వదులుకుంది.[11][16]1720ల చివరలో కాఫీ నాటడం ప్రారంభమైంది.[17] బానిసలు కూడా పనిచేశారు. 1775 నాటికి కోకో కూడా ఒక ప్రధాన ఎగుమతి ఉత్పత్తిగా మారింది. [11]

1782లో ఫ్రాన్సు, బ్రిటను మధ్య సెయింట్సు యుద్ధం జరిగింది.

ఫ్రెంచి విప్లవం గ్వాడెలోప్‌కు గందరగోళాన్ని తెచ్చిపెట్టింది. కొత్త విప్లవాత్మక చట్టం ప్రకారం స్వేచ్ఛ పొందినవారికి సమాన హక్కులకు అర్హత ఉంది. గందరగోళ రాజకీయ పరిస్థితిని ఆసరాగా చేసుకుని బ్రిటను 1794లో గ్వాడెలోప్‌ను స్వాధీనం చేసుకుంది. ఫ్రెంచి వారు విక్టరు హ్యూగ్సు నేతృత్వంలో ఒక యాత్రా దళాన్ని పంపడం ద్వారా స్పందించారు. ఇది డిసెంబరు నాటికి కాలనీని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకుంది. బానిసత్వాన్ని రద్దు చేసింది. .[4] తరువాత 1,000 కంటే ఎక్కువ మంది ఫ్రెంచి వలసవాదులు చంపబడ్డారు. [15]

1802 బానిస తిరుగుబాటు నాయకుడు లూయిసు డెల్గ్రేసు ప్రతిమ

1802లో ఆంటోయిను రిచెపాన్సు నేతృత్వంలోని ఫ్రెంచి యాత్రా దళం గ్వాడెలోపు‌కు చేరుకుంది. అప్పటి వరకు కాలనీకి వాస్తవ పాలకులుగా ఉన్న నల్లజాతి అధికారుల నేతృత్వంలో తిరుగుబాటుకు దారితీసింది.[4] రిచెపాన్సు, ఆయన దళాలు తిరుగుబాటుదారుల మీద త్వరగా చర్య తీసుకున్నాయి. ఇది 1802 మే 28న మటౌబా యుద్ధంలో ముగిసింది. వారు విజయం సాధించే అవకాశం లేదని గ్రహించిన లూయిసు డెల్గ్రేసు, అతని అనుచరులు ఉద్దేశపూర్వకంగా వారి గన్‌పౌడరు దుకాణాలను పేల్చివేయడం ద్వారా సామూహిక ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు. 1802 జూలై 6న ప్రచురించబడిన ఒక కాన్సులరు డిక్రీ తెలివిగా గ్వాడెలోపు‌లో బానిసత్వాన్ని తిరిగి స్థాపించాలని ఆదేశించింది. .[18][19]1803 మే 14న గ్వాడెలూపు‌లో అధికారికంగా బానిసత్వాన్ని తిరిగి స్థాపించిన ఫ్రెంచి వారి మీద తిరుగుబాటు 1804 వరకు కొనసాగింది. 1810లో బ్రిటిషు వారు ఈ ద్వీపాన్ని మళ్ళీ స్వాధీనం చేసుకున్నారు. 1813 స్టాకు‌హోం ఒప్పందం ప్రకారం దానిని స్వీడను‌కు అప్పగించారు.[20]

1814 పారిసు ఒప్పందంలో స్వీడను గ్వాడెలూపు‌ను ఫ్రాన్సు‌కు అప్పగించింది. దీని వలన గ్వాడెలూపు నిధి ఏర్పడింది. 1815లో వియన్నా ఒప్పందం గ్వాడెలూపు‌ మీద ఫ్రెంచి నియంత్రణను గుర్తించింది.[4][11].

1848లో ఫ్రెంచి సామ్రాజ్యంలో బానిసత్వం రద్దు చేయబడింది. [4] 1854 తర్వాత భారతదేశంలోని పాండిచ్చేరిలోని ఫ్రెంచి కాలనీ నుండి ఒప్పంద కార్మికులు తీసుకురాబడ్డారు. [21] 1849 నుండి విముక్తి పొందిన బానిసలకు ఓటు హక్కు ఉంది. కానీ 1923 వరకు ఫ్రెంచి జాతీయత, ఓటు భారతీయ పౌరులకు మంజూరు చేయబడలేదు. ఆ సమయంలో హెన్రీ సిదాంబరోం నేతృత్వంలోని సుదీర్ఘ ప్రచారం చివరకు విజయం సాధించింది. .[22]

20వ–21వ శతాబ్దాలు

[మార్చు]

1936లో ఫెలిక్సు ఎబౌ గ్వాడెలూపు మొదటి నల్లజాతి గవర్నరు అయ్యాడు.[23][24] రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో గ్వాడెలూపు మొదట విచి ప్రభుత్వం నియంత్రణలోకి వచ్చింది. తరువాత 1943లో ఫ్రీ ఫ్రాన్సు‌లో చేరింది.[4][25] 1946లో గ్వాడెలూపు కాలనీ ఫ్రాన్సు విదేశీ విభాగంగా మారింది.[4]

యుద్ధానంతర యుగంలో గ్వాడెలూపు సామాజిక నిర్మాణం, ఫ్రాన్సు ప్రధాన భూభాగంతో దాని సంబంధం మీద ఉద్రిక్తతలు తలెత్తాయి. 'సెయింటు వాలెంటైను మాసాకరు' 1952లో జరిగింది. లె మౌలు‌లో సమ్మె చేస్తున్న ఫ్యాక్టరీ కార్మికుల మీద కంపెనీసు రిపబ్లికైన్సు డి సెక్యురిటే కాల్పులు జరిపింది. దీని ఫలితంగా నలుగురు మరణించారు .[26][27][28][29].మే 1967లో నల్లజాతి గ్వాడెలూపియను రాఫెల్ బాల్జింకు [30] మీద జరిగిన జాత్యహంకార దాడి తరువాత జాతి ఉద్రిక్తతలు అల్లర్లుగా మారాయి. దీని ఫలితంగా ఎనిమిది మంది మరణించారు. .[31][32][33][34][35]

1970లలో స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం పెరిగింది. దీనితో ఫ్రాన్సు 1974లో గ్వాడెలూపు‌ను ఫ్రెంచి ప్రాంతంగా ప్రకటించవలసి వచ్చింది.[4] యూనియను పాపులైరు పోరు లా లిబరేషను డి లా గ్వాడెలూపు (యుపిఎల్‌జి) పూర్తి స్వాతంత్ర్యం కోసం ప్రచారం చేసింది. 1980ల నాటికి గ్రూపు డి లిబరేషను ఆర్మీ [es; fr] (జిఎల్‌ఎ), అలయన్సు రివల్యూషను‌నైరు కరైబు (ఎఆర్సి) వంటి సమూహాల చర్యలతో పరిస్థితి హింసాత్మకంగా మారింది. 1982లో గ్వాడెలూపు‌కు గొప్ప స్వయంప్రతిపత్తి మంజూరు చేయబడింది.[36][37] 2003లో జరిగిన ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ ద్వారా, సెయింటు-మార్టిను, సెయింటు బార్తెలెమీ గ్వాడెలోపు పరిపాలనా అధికార పరిధి నుండి విడిపోవడానికి ఓటు వేశారు. ఇది 2007 నాటికి పూర్తిగా అమలులోకి వచ్చింది.[4][38]

2009 జనవరిలో కార్మిక సంఘాలు, లియానాజు కాంటు పవోఫిటాసియను అని పిలువబడే ఇతర సంస్థలు ఎక్కువ జీతం కోసం సమ్మె చేశాయి. [39] తక్కువ వేతనాలు, అధిక జీవన వ్యయం, ఫ్రాన్సు ప్రధాన భూభాగానికి సంబంధించి అధిక స్థాయి పేదరికం, యూరోపియను యూనియను‌లో అత్యంత దారుణమైన నిరుద్యోగ స్థాయిల మీద సమ్మెకారులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు.[40] ఫ్రెంచి ప్రభుత్వం అసమర్థంగా స్పందించడం వల్ల పరిస్థితి త్వరగా తీవ్రమైంది. హింసాత్మకంగా మారింది. యూనియను నాయకుడు (జాక్వెసు బినో) కాల్చి చంపబడిన తర్వాత అదనపు పోలీసులను మోహరించారు.[41] ఈ సమ్మె 44 రోజులు కొనసాగింది.

సమీపంలోని మార్టినికు మీద ‌కూడా ఇలాంటి చర్యలకు ప్రేరణనిచ్చింది. అధ్యక్షుడు నికోలసు సర్కోజీ తరువాత ద్వీపాన్ని సందర్శించి. సంస్కరణలకు హామీ ఇచ్చారు.[42] ఈ సమయంలో పర్యాటకం బాగా దెబ్బతింది. 2010 పర్యాటక సీజను‌ను కూడా ప్రభావితం చేసింది.

భూగోళికం

[మార్చు]
Satellite photo of Guadeloupe
Lush forest on Basse-Terre
Detailed map of Guadeloupe

గ్వాడెలోప్ లో 12 కంటే ఎక్కువ ద్వీపాల ద్వీపసమూహం ఉంది. అలాగే ఈశాన్య కరేబియను సముద్రం పశ్చిమ అట్లాంటికు మహాసముద్రాన్ని కలిసే చోట ఉన్న ద్వీపాలు, బండరాళ్ళు ఇవి. [4] ఇది లెస్సరు ఆంటిల్లెసు ఉత్తర భాగంలోని లీవార్డు దీవులలో ఉంది. ఇది పాక్షికంగా అగ్నిపర్వత ద్వీప ఆర్కు. ఉత్తరాన ఆంటిగ్వా అండ్ బార్బుడా, బ్రిటిషు ఓవర్సీసు టెరిటరీ ఆఫ్ మోంటుసెర్రాటు ఉన్నాయి. దక్షిణాన డొమినికా ఉంది.

రెండు ప్రధాన ద్వీపాలు బాస్సే-టెర్రే (పశ్చిమ), గ్రాండే-టెర్రే (తూర్పు), ఇవి మీద నుండి చూసినప్పుడు సీతాకోకచిలుక ఆకారాన్ని ఏర్పరుస్తాయి. వీటిలో రెండు 'రెక్కలు' గ్రాండు కల్-డి-సాకు మారిను [ceb; fr; nl; sv], రివియరు సాలీ, పెటిటు కల్-డి-సాకు మారిను [ceb; fr] ద్వారా వేరు చేయబడ్డాయి. గ్వాడెలోప్ భూ ఉపరితలంలో సగానికి పైగా 847.8 చ.కిమీ బాస్సే-టెర్రేను కలిగి ఉంది.[4] ఈ ద్వీపం పర్వత ప్రాంతం, మౌంటు సాన్సు టౌచరు (1,354 మీ; 4,442 అడుగులు), గ్రాండే డెకౌవెర్టే (1,263 మీ; 4,143 అడుగులు) శిఖరాలను కలిగి ఉంది. ఇది 1,467 మీటర్లు (4,813 అడుగులు) ఎత్తుతో లెస్సరు ఆంటిల్లెసు‌లో ఎత్తైన పర్వత శిఖరం అయిన క్రియాశీల అగ్నిపర్వతం లా గ్రాండే సౌఫ్రియరు‌తో ముగుస్తుంది. [4][5]దీనికి విరుద్ధంగా గ్రాండే-టెర్రే ఎక్కువగా చదునుగా ఉంటుంది. ఉత్తరాన రాతి తీరాలు, మధ్యలో ఎగుడుదిగుడుగా ఉండే కొండలు, నైరుతిలో మడ అడవులు, దక్షిణ తీరం వెంబడి పగడపు దిబ్బలచే ఆశ్రయం పొందిన తెల్లటి ఇసుక బీచు‌లు ఉన్నాయి. [5] ఇక్కడే ప్రధాన పర్యాటక రిసార్టు‌లు కనిపిస్తాయి.[43]

మేరీ-గలాంటే మూడవ అతిపెద్ద ద్వీపంగా ఉంది. తరువాత లా డెసిరేడు, ఈశాన్య వాలుగా ఉన్న సున్నపురాయి పీఠభూమి, దీని ఎత్తైన ప్రదేశం 275 మీటర్లు (902 అడుగులు). దక్షిణాన ఐల్సు డి పెటిటు-టెర్రే ఉంది. ఇవి రెండు ద్వీపాలు (టెర్రే డి హౌటు, టెర్రే డి బాసు) మొత్తం 2 చ.కిమీ. [43]

లెస్ సెయింట్సు అనేది ఎనిమిది ద్వీపాల ద్వీపసమూహం వీటిలో రెండు, టెర్రే-డి-బాసు, టెర్రే-డి-హౌటు నివాసయోగ్యంగా ఉన్నాయి. ప్రకృతి దృశ్యం బాస్సే-టెర్రే మాదిరిగానే ఉంటుంది. అగ్నిపర్వత కొండలు, లోతైన బేలతో సక్రమంగా లేని తీరప్రాంతం ఉన్నాయి. అనేక ఇతర చిన్న ద్వీపాలు ఉన్నాయి.

భూగర్భ శాస్త్రం

[మార్చు]

బాస్సే-టెర్రే ఒక అగ్నిపర్వత ద్వీపం.[44] లెస్సరు ఆంటిల్లెసు కరేబియను ప్లేటు బయటి అంచున ఉన్నాయి. గ్వాడెలోప్ లెస్సరు ఆంటిల్లెసు అగ్నిపర్వత ఆర్కు బయటి ఆర్కు‌లో భాగం. లెస్సరు ఆంటిల్లెసు సబ్డక్షను జోన్‌లోని కరేబియను ప్లేటు కింద అట్లాంటికు ప్లేటు సముద్రపు క్రస్టు సబ్డక్షను ఫలితంగా అనేక ద్వీపాలు ఏర్పడ్డాయి. ఈ ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది. ఈ ప్రాంతంలో అగ్నిపర్వత, భూకంప కార్యకలాపాలకు బాధ్యత వహిస్తుంది. గ్వాడెలోప్ బహుళ అగ్నిపర్వతాల నుండి ఏర్పడింది. వీటిలో లా గ్రాండే సౌఫ్రియరు మాత్రమే అంతరించిపోలేదు.[45] దీని చివరి విస్ఫోటనం 1976లో జరిగింది, బాస్సే-టెర్రే దక్షిణ భాగాన్ని ఖాళీ చేయడానికి దారితీసింది. విస్ఫోటనం తర్వాత మూడున్నర నెలల్లో 73,600 మంది స్థానభ్రంశం చెందారు.

కె-ఆర్ డేటింగు బాస్సే-టెర్రే ద్వీపంలోని మూడు ఉత్తర మాసిఫు‌లు 2.79 మిలియను సంవత్సరాల పురాతనమైనవని సూచిస్తుంది. గత 6,50,000 సంవత్సరాలలో అగ్నిపర్వతాల విభాగాలు కూలిపోయాయి క్షీణిస్తూ వచ్చాయి. ఆ తరువాత కూలిపోయిన ప్రాంతంలో సాన్సు టచరు అగ్నిపర్వతం పెరిగింది. బాస్సే-టెర్రే ద్వీపానికి ఉత్తరాన ఉన్న అగ్నిపర్వతాలు ప్రధానంగా ఆండసైటు, బసాల్టికు ఆండసైటు‌లను ఉత్పత్తి చేశాయి. .[46] చీకటి లేదా "నల్ల" ఇసుకతో కూడిన అనేక బీచు‌లు ఉన్నాయి.[43]

ప్రధాన ద్వీపాలకు తూర్పున ఉన్న లా డెసిరేడు, మెసోజోయికు నుండి ఒక బేసు‌మెంటు‌ను కలిగి ఉంది. ఇది ప్లియోసిను నుండి క్వాటర్నరీ కాలాల వరకు మందపాటి సున్నపురాయితో కప్పబడి ఉంది.[47]

గ్రాండే-టెర్రే, మేరీ-గలాంటే ఈయోసిను నుండి ఒలిగోసిను వరకు ఉన్న అగ్నిపర్వత యూనిట్లతో కూడిన బేసు‌మెంటు‌లను కలిగి ఉన్నాయి. కానీ కనిపించే అవుటు‌క్రాపు‌లు లేవు. గ్రాండే-టెర్రేలో, పైభాగంలో ఉన్న కార్బోనేటు ప్లాటు‌ఫారం 120 మీటర్ల మందంగా ఉంటుంది. [47]

వాతావరణం

[మార్చు]

ఈ ద్వీపాలు లీవార్డు దీవులలో భాగం, ఎందుకంటే అవి ఈశాన్య నుండి వీచే ప్రబలమైన వాణిజ్య గాలుల దిగువకు గాలి వీస్తాయి కాబట్టి అలా పిలుస్తారు. [4][5] సెయిలింగు షిప్పు‌ల రోజుల్లో ఇది తెలుసుకోవడం ముఖ్యం. గ్రాండే-టెర్రే తూర్పు వైపున లేదా గాలి వైపున అట్లాంటికు గాలులకు గురవుతుంది కాబట్టి దానికి ఆ పేరు వచ్చింది. బాస్సే-టెర్రే నైరుతి వైపున లీవార్డు నైరుతి వైపున ఉండటం వలన గాలుల నుండి ఆశ్రయం పొందడం వలన ఆ పేరు వచ్చింది. గ్వాడెలోపు సముద్ర ప్రభావాలు, వాణిజ్య గాలుల ద్వారా ఉష్ణమండల వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఇక్కడ రెండు సీజన్లు ఉన్నాయి. జనవరి నుండి జూన్ వరకు "లెంటు" అని పిలువబడే పొడి కాలం, జూలై నుండి డిసెంబరు వరకు "శీతాకాలం" అని పిలువబడే తడి కాలం. [4]

శీతోష్ణస్థితి డేటా - Guadeloupe
నెల జన ఫిబ్ర మార్చి ఏప్రి మే జూన్ జూలై ఆగ సెప్టెం అక్టో నవం డిసెం సంవత్సరం
సగటు అధిక °C (°F) 29.1
(84.4) 		29.1
(84.4) 		29.4
(84.9) 		30.1
(86.2) 		30.7
(87.3) 		31.3
(88.3) 		31.5
(88.7) 		31.6
(88.9) 		31.5
(88.7) 		31.2
(88.2) 		30.5
(86.9) 		29.6
(85.3) 		30.5
(86.9)
రోజువారీ సగటు °C (°F) 24.5
(76.1) 		24.5
(76.1) 		24.9
(76.8) 		25.9
(78.6) 		26.9
(80.4) 		27.5
(81.5) 		27.6
(81.7) 		27.7
(81.9) 		27.4
(81.3) 		27.0
(80.6) 		26.3
(79.3) 		25.2
(77.4) 		26.3
(79.3)
సగటు అల్ప °C (°F) 19.9
(67.8) 		19.9
(67.8) 		20.4
(68.7) 		21.7
(71.1) 		23.1
(73.6) 		23.8
(74.8) 		23.8
(74.8) 		23.7
(74.7) 		23.3
(73.9) 		22.9
(73.2) 		22.1
(71.8) 		20.9
(69.6) 		22.1
(71.8)
సగటు అవపాతం mm (inches) 84
(3.3) 		64
(2.5) 		73
(2.9) 		123
(4.8) 		148
(5.8) 		118
(4.6) 		150
(5.9) 		198
(7.8) 		236
(9.3) 		228
(9.0) 		220
(8.7) 		137
(5.4) 		1,779
(70.0)
సగటు అవపాతపు రోజులు 15.0 11.5 11.5 11.6 13.6 12.8 15.4 16.2 16.6 18.1 16.6 15.7 174.6
నెలవారీ సరాసరి ఎండ పడే గంటలు 235.6 229.1 232.5 240.0 244.9 237.0 244.9 248.0 216.0 217.0 207.0 223.2 2,775.2
Source: Hong Kong Observatory[48]
Grande Anse Beach

ఉష్ణమండల తుఫానులు&తుఫానులు

[మార్చు]

చాలా బహిర్గత ప్రాంతంలో ఉన్న గ్వాడెలోప్, దాని ఆధీనంలో ఉన్న ప్రాంతాలు అనేక తుఫానులను ఎదుర్కోవలసి ఉంటుంది. గ్వాడెలోప్‌ను తాకిన అత్యంత ప్రాణాంతకమైన తుఫాను 1776లో వచ్చిన పాయింట్-ఎ-పిట్రే హరికేన్, ఇది కనీసం 6,000 మందిని బలిగొంది. [49]

1989లో హ్యూగో తుఫాను ద్వీపసమూహంలోని దీవులకు తీవ్ర నష్టాన్ని కలిగించింది. స్థానిక నివాసితుల జ్ఞాపకాల మీద లోతైన ముద్ర వేసింది. 1995లో మూడు తుఫానులు (ఐరిసు, లూయిసు, మార్లిను) మూడు వారాల కంటే తక్కువ వ్యవధిలో ద్వీపసమూహాన్ని తాకాయి. ఇతర ముఖ్యమైన తుఫానులలో 1928లో ఓకీచోబీ, 1965లో బెట్సీ, 1964లో క్లియో, 1966లో ఇనెజు, 2017లో ఇర్మా, మారియా ఉన్నాయి.

వృక్షజాలం

[మార్చు]
గ్వాడెలోప్ వడ్రంగిపిట్ట ఈ దీవులకు మాత్రమే చెందినది.

సారవంతమైన అగ్నిపర్వత నేలలు, భారీ వర్షపాతం, వెచ్చని వాతావరణంతో, బాస్సే-టెర్రేలోని వృక్షసంపద పచ్చగా ఉంటుంది.[50] ద్వీపంలోని చాలా అడవులు బాస్సే-టెర్రేలో ఉన్నాయి. వీటిలో మహోగని, ఐరను‌వుడు, చెస్టు‌నట్ చెట్లు వంటి జాతులు ఉన్నాయి.[4] సాలీ నదిని మడ చిత్తడి నేలలు కప్పి ఉంచాయి. [4] గ్రాండే-టెర్రేలోని అడవిలో ఎక్కువ భాగం నరికివేయబడింది. కొన్ని చిన్న పాచెసు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి. .[4]

300 - 1,000 మీటర్లు (980 - 3,280 అడుగులు) ఎత్తులో బాస్సే-టెర్రే ద్వీపంలో ఎక్కువ భాగాన్ని ఆక్రమించిన వర్షారణ్యం అభివృద్ధి చెందుతుంది. అక్కడి వృక్షసంపదలో తెల్లటి గం చెట్టు, అకోమాటు-బౌకాను లేదా చెస్టు‌నట్ చెట్టు, మార్బ్రి లేదా బోయిసు-బాండే లేదా ఒలియాండరు ఉన్నాయి; పొదలు, పర్వత తాటి, బాలిసియరు లేదా ఫెర్ను‌లు వంటి గుల్మకాండ మొక్కలు; అనేక ఎపిఫైటు‌లు: బ్రోమెలియాడు‌లు, ఫిలోడెండ్రాన్లు, ఆర్కిడు‌లు, లియానాలు ఉన్నాయి. 1,000 మీ (3,300 అడుగులు) పైన తేమతో కూడిన సవన్నా అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఇది నాచులు, లైకెన్లు, స్పాగ్నం లేదా పర్వత మడ అడవులు, అధిక ఎత్తులో ఉన్న వైలెటు లేదా పర్వత థైం వంటి శక్తివంతమైన మొక్కలతో కూడి ఉంటుంది.

పొడి అడవి గ్రాండే-టెర్రే, మేరీ-గలాంటే, లెసు సెయింట్సు, లా డెసిరేడు దీవులలో ఎక్కువ భాగాన్ని ఆక్రమించింది. బాస్సే-టెర్రే లీవార్డు తీరంలో కూడా అభివృద్ధి చెందుతుంది. నేల స్వభావం (ఇసుక, రాతి), లవణీయత, సూర్యరశ్మి, గాలి కారణంగా తీరప్రాంత అడవిని అభివృద్ధి చేయడం చాలా కష్టం, సముద్ర ద్రాక్ష, మాన్సెనిల్లా (ఎరుపు గీతతో గుర్తించబడిన చాలా విషపూరిత చెట్టు), ఇకాక్వియరు లేదా కొబ్బరి చెట్టు పెరిగే వాతావరణం ఇది. కొండల మీద శుష్క మండలాలలో కాక్టసు-సిగారు (సెరియస్), ప్రిక్లీ పియరు, చెస్టు‌నట్ కాక్టసు, "టేటు ఎ ఎల్'యాంగ్లైసు" కాక్టసు, కలబంద వంటి కాక్టి కనిపిస్తాయి.

గ్వాడాలుపే తీరప్రాంతాలకు సరిహద్దుగా ఉన్న మడ అడవులు మూడు స్థాయిలలో నిర్మించబడ్డాయి. సముద్రానికి దగ్గరగా నుండి సుదూర వరకు. మొదటి స్థాయిలో ఎర్ర మడ అడవులు ఉన్నాయి; రెండవ స్థాయిలో సముద్రం నుండి దాదాపు 10 మీటర్లు (33 అడుగులు) ఎత్తున నల్ల మడ అడవులు పొదలతో కూడిన మడ అడవులను ఏర్పరుస్తాయి; మూడవ స్థాయిలో తెల్ల మడ అడవులు పొడవైన మడ అడవులను ఏర్పరుస్తాయి. అడవుల వెనుక, ఆటుపోట్లు, ఉప్పు చొచ్చుకుపోని చోట, గ్వాడెలోపు‌లో ప్రత్యేకమైన చిత్తడి అడవి కొన్నిసార్లు అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఈ పర్యావరణం ప్రతినిధి జాతి మడ అడవులు-మెడైలు ఉన్నాయి.

జంతుజాలం

[మార్చు]

గబ్బిలాలు, రకూన్లు తప్ప, కొన్ని భూసంబంధమైన క్షీరదాలు ఈ దీవులకు చెందినవి. ప్రవేశపెట్టబడిన జావా ముంగూసు కూడా గ్వాడెలూపు‌లో ఉన్నాయి. [4] పక్షి జాతులలో స్థానిక ఊదా-గొంతు గల కారిబు, గ్వాడెలూపు వడ్రంగిపిట్ట ఉన్నాయి.[4] దీవుల జలాలు సముద్ర జీవుల గొప్ప వైవిధ్యాన్ని ఆదరిస్తాయి. [4]

అయితే ద్వీపసమూహంలోని ఆరు దీవుల నుండి 43,000 ఎముక అవశేషాలను అధ్యయనం చేయడం ద్వారా యూరోపియను వలసవాదులు వచ్చిన తర్వాత గ్వాడెలూప్ దీవులలోని 50 నుండి 70% పాములు, బల్లులు అంతరించిపోయాయని కనుగొనబడింది; వారు తమతో పాటు పిల్లులు, ముంగూసు, ఎలుకలు, రకూన్లు వంటి క్షీరదాలను తీసుకువచ్చారు. ఇవి స్థానిక సరీసృపాలను వేటాడి ఉండవచ్చు.[51]

పర్యావరణ పరిరక్షణ

[మార్చు]

ఇటీవలి దశాబ్దాలలో గ్వాడెలూప్ సహజ వాతావరణాలు వేట, చేపలు పట్టడం, అటవీ తిరోగమనం, పట్టణీకరణ, శివారు ప్రాంతాల అభివృద్ధి ద్వారా ప్రభావితమయ్యాయి. వారు ఇంటెన్సివు పంటల అభివృద్ధి (ముఖ్యంగా అరటి, చెరకు) నుండి కూడా బాధపడుతున్నారు. ఇది 1955–75 సంవత్సరాలలో గరిష్ట స్థాయికి చేరుకుంది. దీని ఫలితంగా ఈ క్రింది పరిస్థితి ఏర్పడింది: పెద్ద దీవుల చుట్టూ సముద్ర గడ్డి పడకలు, దిబ్బలు 50% వరకు క్షీణించాయి; మేరీ-గలాంటే, లెసు సెయింట్సు, లా డెసిరేడు‌లలో మడ అడవులు, మాంటిడు‌లు దాదాపు కనుమరుగయ్యాయి; "పొర వాడకం తీవ్రత" కారణంగా మంచినీటి పట్టిక లవణీయత పెరిగింది; వ్యవసాయ మూలం కాలుష్యం (పురుగుమందులు, నత్రజని సమ్మేళనాలు). [52]

అదనంగా 2018 మార్చిలో ఆవిష్కరించబడిన చ్ల్యూటెర్రె అధ్యయనం, "గ్రాండే-టెర్రేలో విశ్లేషించబడిన 79% వాటరు‌షెడు‌లలో, బాస్సే-టెర్రేలో 84%"లో 37 విభిన్న మానవజన్య అణువులు (వీటిలో సగానికి పైగా క్లోర్డెకోను వంటి ఇప్పుడు నిషేధించబడిన పురుగుమందుల అవశేషాల నుండి వచ్చాయి) కనుగొనబడ్డాయి. గ్వాడెలోప్ వాటరు ఆఫీస్ నివేదిక 2019లో "నీటి వనరుల సాధారణీకరణ క్షీణత" ఉందని పేర్కొంది.

ప్రతిదీ ఉన్నప్పటికీ దీవులలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో వృక్షసంపద, ప్రకృతి దృశ్యాలు సంరక్షణ, పర్యాటకానికి సున్నితమైన ఆస్తిగా ఉన్న ఈ వాతావరణాలను సంరక్షించాలనే సంకల్పం ఉంది. ఈ ప్రాంతాలు పాక్షికంగా రక్షించబడ్డాయి. జ్నియఫ్గా వర్గీకరించబడ్డాయి. కొన్నిసార్లు ప్రకృతి రిజర్వు హోదాతో ఉంటాయి. అనేక గుహలు రక్షిత చిరోప్టెరాన్లకు నిలయంగా ఉన్నాయి.

లా సౌఫ్రియరు అగ్నిపర్వత బిలం, దాని ఫ్యూమరోల్సు


గ్వాడాలుపే జాతీయ ఉద్యానవనం 1989 ఫిబ్రవరి 20న సృష్టించబడింది. 1992లో యునెస్కో ఆధ్వర్యంలో గ్వాడెలోప్ ద్వీపసమూహం బయోస్పియరు రిజర్వు (రిసర్వు డి బయోస్పియరు డి ఎల్'ఆర్కిపెలు డి లా గ్వాడెలోప్) సృష్టించబడింది. ఫలితంగా 1993 డిసెంబరు 8న గ్రాండు కల్-డి-సాకు సముద్ర ప్రదేశం అంతర్జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన చిత్తడి నేలగా జాబితా చేయబడింది. [53] ఆ విధంగా ఈ ద్వీపం అత్యంత రక్షిత ప్రాంతాలతో కూడిన విదేశీ విభాగంగా మారింది.

భూకంపాలు & సునామీలు

[మార్చు]

ఈ ద్వీపసమూహం లా బారే లేదా లా కాడౌ వంటి అనేక భౌగోళిక లోపాలతో దాటుతుంది. అయితే లోతుగా మౌలే, లా డెసిరేడు ముందు డెసిరేడు ఫాల్టు ప్రారంభమవుతుంది. మరియా-గలాంటేకు ఉత్తరం, గ్రాండే-టెర్రేకు దక్షిణం మధ్య మరియా గలాంటే ఫాల్టు ప్రారంభమవుతుంది. ఈ భౌగోళిక లక్షణాల కారణంగా, గ్వాడెలోప్ డిపార్టు‌మెంటు‌లోని ద్వీపాలు ఫ్రాన్సు భూకంప జోనింగు ప్రకారం జోన్ 3 లో వర్గీకరించబడ్డాయి. నిర్దిష్ట ప్రమాద నివారణ ప్రణాళికకు లోబడి ఉంటాయి.[54]

1843లో లెస్సరు యాంటిలిసు‌లో సంభవించిన భూకంపం, నేటికీ అత్యంత హింసాత్మక భూకంపం. ఇది వెయ్యి మందికి పైగా మరణానికి కారణమైంది. అలాగే పాయింటు-ఎ-పిట్రేలో పెద్ద నష్టాన్ని కలిగించింది.

లా సౌఫ్రియర్ అగ్నిపర్వతం బిలం మరియు దాని ఫ్యూమరోల్స్

2004 నవంబరు 21న ఆ డిపార్టు‌మెంటు‌లోని దీవులు, ముఖ్యంగా లెసు సెయింట్సు ద్వీపసమూహం, రిక్టరు స్కేలు మీద 6.3 తీవ్రతకు చేరుకున్న ఒక హింసాత్మక భూకంపంతో కదిలిపోయాయి. ఇది ఒక వ్యక్తి మరణానికి, విస్తృతమైన పదార్థ నష్టానికి కారణమయ్యాయి. [55]

జలపాతాలు

[మార్చు]

గ్వాడెలోప్ 100 జలపాతాలకు నిలయం. [56] అత్యంత ప్రసిద్ధమైన లేదా సందర్శించబడిన వాటిలో అకోమాటు జలపాతం (సౌటు డి ఎల్'అకోమాటు), కార్బెటు జలపాతం (చ్యూట్సు డు కార్బెటు), క్రేఫిషు జలపాతం (కాస్కేడు ఆక్సు ఎక్రెవిస్సెసు) లెజార్డే జలపాతం (సౌటు డి లా లెజార్డే) ఉన్నాయి. అన్ని జలపాతాలు బాస్సే-టెర్రే ద్వీపంలో ఉన్నాయి. [56]

గణాంకాలు

[మార్చు]
చారిత్రికంగా జనాభా
సంవత్సరంజనాభా±% p.a.
1954 2,23,675—    
1961 2,76,545+2.96%
1967 3,05,312+1.66%
1974 3,15,848+0.49%
1982 3,17,269+0.06%
1990 3,53,431+1.36%
1999 3,86,566+1.00%
2010 4,03,355+0.39%
2015 3,97,990−0.27%
2021 3,84,315−0.58%
2024 3,78,561−0.50%
Source: INSEE[57]

గ్వాడెలోప్ జనాభా 2024 జనవరి 1 నాటికి 3,78,561 గా అంచనా వేయబడింది. [2] జనాభా ప్రధానంగా ఆఫ్రో-కరేబియన్లు. యూరోపియను, ఇండియను (తమిళ, తెలుగు, ఇతర దక్షిణ భారతీయులు), లెబనీసు, సిరియన్లు, చైనీయులు అందరూ మైనారిటీలుగా ఉన్నారు. గ్వాడెలోప్‌లో గణనీయమైన సంఖ్యలో హైతియన్లు కూడా ఉన్నారు. వారు ప్రధానంగా నిర్మాణ రంగంలో విక్రేతలుగా పనిచేస్తున్నారు. [58] బాస్సే-టెర్రే రాజకీయ రాజధాని; అయితే అతిపెద్ద నగరం, ఆర్థిక కేంద్రం పాయింటు-ఎ-పిట్రే.[4]

గ్వాడెలోప్ జనాభా 2013 నుండి సంవత్సరానికి 0.8% తగ్గుతోంది. [59] 2017లో గ్వాడెలోపు‌లో సగటు జనసాంద్రత చదరపు కిలోమీటరుకు 240 మంది (620/చదరపు మైళ్ళు), ఇది మెట్రోపాలిటను ఫ్రాన్సు సగటు చదరపు కిలోమీటరుకు 119 మంది (310/చదరపు మైళ్ళు)తో పోలిస్తే చాలా ఎక్కువ.[60] భూమిలో మూడింట ఒక వంతు వ్యవసాయానికి అంకితం చేయబడింది. అన్ని పర్వతాలు నివాసయోగ్యం కాదు; ఈ స్థలం, నివాసయోగ్యం కాకపోవడం నివాసయోగ్య జనాభా సాంద్రతను మరింత పెంచుతుంది.

ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాలు

[మార్చు]

అత్యధిక జనాభా కలిగిన పట్టణ యూనిటు (సముదాయం) పాయింటు-ఎ-పిట్రే-లెసు అబైమ్సు, ఇది 11 కమ్యూను‌లు, డిపార్టు‌మెంటు జనాభాలో 65% ని కవరు చేస్తుంది.[61] మూడు అతిపెద్ద పట్టణ యూనిట్లు:[62]

నగర ప్రాంతం జనసంఖ్య (2019)
పాయింటే- అ - పిట్రె & లెస్ అబింసు 249,815
బస్సె-టెర్రె 50,104
కాపెస్టెర్రె&బెల్లె-ఇయు 25,362

ఆరోగ్యం

[మార్చు]

2011లో జనన సమయంలో ఆయుర్దాయం పురుషులకు 77.0 సంవత్సరాలు, మహిళలకు 83.5 సంవత్సరాలుగా నమోదైంది. [63]గ్వాడెలోప్‌లోని వైద్య కేంద్రాలలో ఇవి ఉన్నాయి: పాయింటు-ఎ-పిట్రేలోని యూనివర్సిటీ హాస్పిటలు సెంటరు (సిహెచ్‌యు), బాస్సే-టెర్రేలోని రీజినలు హాస్పిటల్ సెంటరు (సిహెచ్‌ఆర్), కాపెస్టెర్-బెల్లె-యూ, పాయింట్-నోయిర్, బౌలాంటే, సెయింటు-క్లాడు‌లో ఉన్న నాలుగు ఆసుపత్రులు.[64]

ఇన్స్టిట్యూటు పాశ్చరు డి లా గ్వాడెలోప్, పాయింటు-ఎ-పిట్రేలో ఉంది. పర్యావరణ పరిశుభ్రత, టీకాలు వేయడం, క్షయ, ఇతర మైకోబాక్టీరియా వ్యాప్తిని పరిశోధించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది.[65]

స్వదేశీ వలసలు

[మార్చు]

గ్వాడెలోప్ సాపేక్ష సంపద కరేబియను ప్రాంతంలోని అనేక దీవుల తీవ్ర పేదరికంతో విభేదిస్తుంది. ఇది ఈ భూభాగాలలో కొన్నింటి జనాభాకు ఆకర్షణీయమైన ప్రదేశంగా చేస్తుంది. [66] అదనంగా రాజకీయ అస్థిరత, ప్రకృతి వైపరీత్యాలు వంటి ఇతర అంశాలు ఈ వలసను వివరిస్తాయి. 1970ల నాటికే హైతీ మూలానికి చెందిన మొదటి అక్రమ వలసదారులు వ్యవసాయ రంగంలో కార్మికుల అవసరాన్ని తీర్చడానికి గ్వాడెలూప్‌కు వచ్చారు; హైతీ వలసలు ఎక్కువగా ఉండటం వలన ఇది ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. డొమినికా ద్వీపం డొమినికను రిపబ్లికు నుండి జనాభా రాక, స్థిరనివాసం ఏర్పరచుకుంది. 2005లో గ్వాడెలూప్‌లోని రాష్ట్రాన్ని సూచించే ప్రిఫెక్చరు. ఈ విభాగంలో 50,000- 60,000 మధ్య విదేశీయుల గణాంకాలను నివేదించింది. [67]

ఎల్లిసు ద్వీపంలో గ్వాడెలూప్ మహిళలు (1911)

విదేశీ వలస

[మార్చు]

1963లో మైఖేలు డెబ్రేచే సృష్టించబడిన బుమిడోం లక్ష్యం "[...] విదేశీ విభాగాలలో జనాభా సమస్యల పరిష్కారానికి దోహదపడటం". ఈ దిశగా దాని లక్ష్యాలు అనేకం: భవిష్యత్తు వలసదారుల కోసం సమాచారం, వృత్తి శిక్షణ, కుటుంబ పునరేకీకరణ, రిసెప్షను కేంద్రాల నిర్వహణ. ఆ సమయంలో ఈ ప్రాజెక్టును 1960లలో బలపడుతున్న పశ్చిమ భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమాల ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి ఒక మార్గంగా కూడా భావించారు.[68]

1963 - 1981 మధ్య సుమారు 16,562 మంది గ్వాడెలూపియన్లు బుమిడోం ద్వారా మెట్రోపాలిటను ఫ్రాన్సు‌కు వలస వెళ్లారు. లె రీవు ఫ్రాంకైసు (ది ఫ్రెంచి డ్రీం) అనే చిన్న సిరీసు వెస్టిండీసు, రీయూనియన్సు ఫ్రాన్సు‌కు వలస వెళ్లడం వల్ల కలిగే కొన్ని పరిణామాలను వివరిస్తుంది.

1904 - 1914 మధ్య పనామా కాలువ నిర్మాణంలో 50,000 మంది గ్వాడెలూపియన్లు, మార్టినికన్లు పాల్గొన్నారని అంచనా. 2014లో పనామాలో నివసిస్తున్న ఈ పశ్చిమ భారతీయుల వారసులు 60,000 నుండి 70,000 మంది వరకు ఉన్నారని అంచనా వేయబడింది. .[69] 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ఉత్తర అమెరికాకు ముఖ్యంగా కెనడాకు వలసలు జరిగాయి.

ప్రభుత్వం

[మార్చు]

పాలనా విభాగాలు

[మార్చు]

స్థానిక ప్రభుత్వ ప్రయోజనాల కోసం, గ్వాడెలూప్‌ను 32 కమ్యూను‌లుగా విభజించారు.[4] ప్రతి కమ్యూను‌కు మునిసిపలు కౌన్సిలు, మేయరు ఉంటారు. కమ్యూను‌లకు ఆదాయం ఫ్రెంచి ప్రభుత్వం నుండి బదిలీలు, స్థానిక పన్నుల నుండి వస్తుంది. ఈ స్థాయిలో పరిపాలనా బాధ్యతలలో నీటి నిర్వహణ సివిలు రిజిస్టరు, మునిసిపలు పోలీసులు ఉన్నాయి.

పేరు ప్రాంతం (km2) జనాభా (2019)[70] అరోండిస్మెంట్ మ్యాప్
లెసు అబైమ్సు 81.25 53,514 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
అన్సే-బెర్ట్రాండు 62.5 4,001 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
బై-మహాల్టు 46 30,837 బాస్సే-టెర్రే
బాలిఫు 24.3 5,203 బాస్సే-టెర్రే
బాస్సే-టెర్రే 5.78 9,861 బాస్సే-టెర్రే
బౌయిలంటే 43.46 6,847 బాస్సే-టెర్రే
కాపెస్టర్-బెల్లె-ఇయు 103.3 17,741 బాస్సే-టెర్రే
కాపెస్టరు-డి-మేరీ-గాలంటే 46.19 3,298 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
దేశీయులు 31.1 3,998 బాస్సే-టెర్రే
లా డెసిరేడు 21.12 1,419 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
లే గోసియరు 45.2 26,489 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
గౌర్బేరే 22.52 7,760 బాస్సే-టెర్రే
గోయవే 59.91 7,621 బాస్సే-టెర్రే
గ్రాండు-బోర్గు 55.54 4,870 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
లామెంటిను 65.6 16,354 బాస్సే-టెర్రే
మోర్నె-అ-ఎల్‘ఇయు 64.5 16,495 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
లే మౌలు 82.84 22,149 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
పెటిటు-బోర్గు 129.88 24,753 బాస్సే-టెర్రే
పెటిటు-కెనాలు 72 8,203 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
పాయింటు-ఎ-పిట్రే 2.66 15,181 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
పాయింటు-నోయిరు 59.7 6,031 బాస్సే-టెర్రే
పోర్టు-లూయిసు 44.24 5,618 పాయింట్-ఎ-పిట్రే
సెయింటు-క్లాడు 34.3 10,466 బాస్సే-టెర్రే
సెయింటు-ఫ్రాంకోయిసు 61 11,689 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
సెయింటు-లూయిసు 56.28 2,397 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
సెయింట్-అన్నే 80.29 తెలుగు 24,151 పాయింటు-ఎ-పిట్రే
సెయింటె-రోసె 118.6 17,985 బాస్సే-టెర్రే
భూమి-భూమి 6.8 975 బాస్సే-టెర్రే
టెర్రే-డి-హౌటు 6 1,519 బాస్సే-టెర్రే
త్రీ రివర్సు 31.1 7,862 మంది బాస్సే-టెర్రే
ఓల్డు ఫోర్టు 7.24 1,842 బాస్సే-టెర్రే
వృద్ధులు 58.7 7,110 బాస్సే-టెర్రే

భౌగోళిక రాజకీయాలు

[మార్చు]

భౌగోళిక వ్యూహాత్మక దృక్కోణం నుండి, గ్వాడెలోప్ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం, కరేబియను సముద్రం మధ్య కరేబియను ద్వీపసమూహం మధ్య భాగంలో ఉంది. ఈ ప్రాంతంలోని ఈ స్థానం ఫ్రాన్సు‌ను అమెరికను ఖండంలోని తూర్పు తీరంలో ఎక్కువ భాగాన్ని చేరుకోవడానికి అనుమతిస్తుంది. గ్వాడెలోప్ మార్టినికు ద్వారా ఏర్పడిన ప్రత్యేక ఆర్థిక మండలం 1,26,146 చదరపు కిలోమీటర్ల కంటే కొంచెం ఎక్కువగా ఉంది.[71] 1980లో ఫ్రాన్సు వెనిజులాతో ఒక ఒప్పందం మీద సంతకం చేయడం ద్వారా ఈ ప్రాంతంలో తన సముద్ర సరిహద్దులను స్థాపించింది. .[72]

యూరోపియను యూనియను ప్రత్యేక భూభాగాలు

ఇది ఫ్రాన్సు‌కు ముఖ్యమైన ఫిషింగు వనరులను, నీటి అడుగున పరిశోధన, రక్షణ (హంపుబ్యాకు తిమింగలాల రక్షణ, కూస్టియో రిజర్వు, పగడపు దిబ్బల రక్షణ) సార్వభౌమ విధానాన్ని అభివృద్ధి చేయడానికి స్వాతంత్ర్యాన్ని అందిస్తుంది. దాని భౌగోళిక స్థానం కారణంగా గ్వాడెలోప్ ఫ్రాన్సు‌ను ప్రాంతీయ (చిన్న, గ్రేటరు యాంటిలిసు) ఖండాంతర (లాటిను ఉత్తర అమెరికా) స్థాయిలలో రాజకీయ, దౌత్య సంభాషణలలో పాల్గొనడానికి అనుమతిస్తుంది.[73]

రీజినలు కన్వెన్షను ఫర్ ది ఇంటర్నేషనలు అనలైజేషను ఆఫ్ ఎంటరుప్రైజు (సిఆర్‌ఐఇ) పై సంతకం చేయడం, లాటిను అమెరికా, కరేబియను కోసం ఎకనామికు కమిషను (ఇసిఎల్‌ఎసి) సభ్యత్వం, అసోసియేషను ఆఫ్ కరేబియను స్టేట్సు (ఎసిఎస్) సభ్యత్వం అనేవి గ్వాడెలూప్ అంతర్జాతీయ ఒప్పందాలు లేదా సంస్థల చట్రంలో దాని ద్వైపాక్షిక లేదా బహుపాక్షిక సంబంధాలను అభివృద్ధి చేసుకోవడానికి వీలు కల్పించిన మైలురాళ్ళు.11 ఇతర కరేబియను, అమెరికను రాష్ట్రాలతో ద్వైపాక్షిక, బహుపాక్షిక ఆర్థిక భాగస్వామ్యాల అభివృద్ధి గ్వాడెలూప్ స్వయంప్రతిపత్త నౌకాశ్రయం, ఆధునీకరణ గ్వాడెలూప్-పోలో కారిబు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం ప్రాముఖ్యత మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.

చిహ్నాలు - జెండాలు

[మార్చు]

ఫ్రాన్సు‌లో భాగంగా గ్వాడెలూప్ ఫ్రెంచ్ త్రివర్ణాన్ని దాని జెండాగా, లా మార్సెలైజు‌ను దాని గీతంగా ఉపయోగిస్తుంది.[74] అయితే అనధికారిక లేదా అనధికారిక సందర్భాలలో గ్వాడెలూప్ జెండాగా ముఖ్యంగా సూర్యుని ఆధారిత జెండాగా అనేక రకాల జెండాలను కూడా ఉపయోగిస్తారు.[75] స్వతంత్రవాదులు పీపుల్సు యూనియను ఫర్ ది లిబరేషను ఆఫు గ్వాడెలూప్ సూచించిన వారి స్వంత జెండాను కూడా కలిగి ఉన్నారు.[76]

  • ఫ్రాన్సు జాతీయ జెండా
    ఫ్రాన్సు జాతీయ జెండా
  • గ్వాడెలూప్ వలస జెండా
    గ్వాడెలూప్ వలస జెండా
  • వలసవాద సూర్య జెండా ఎరుపు రంగు వైవిధ్యం
    వలసవాద సూర్య జెండా ఎరుపు రంగు వైవిధ్యం
  • స్వాతంత్ర్య, సాంస్కృతిక ఉద్యమాలు ఉపయోగించే జెండా
    స్వాతంత్ర్య, సాంస్కృతిక ఉద్యమాలు ఉపయోగించే జెండా
  • గ్వాడెలూప్ ప్రాంతీయ మండలి లోగో
    గ్వాడెలూప్ ప్రాంతీయ మండలి లోగో

ఆర్థిక వ్యవస్థ

[మార్చు]
ప్లేజ్ డి పాంపియరు గ్వాడెలూప్‌లోని పర్యాటకులను ఆకర్షించే అనేక బీచు‌లలో ఒకటి
బాస్సే-టెర్రేలోని అరటి తోటలు

గ్వాడెలూప్ ఆర్థిక వ్యవస్థ పర్యాటకం, వ్యవసాయం, తేలికపాటి పరిశ్రమ, సేవల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. [5] ఇది పెద్ద సబ్సిడీలు, దిగుమతుల కోసం ఫ్రాన్సు ప్రధాన భూభాగం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ప్రభుత్వ పరిపాలన ద్వీపాలలో అతిపెద్ద ఏకైక యజమాని. .[4][5] ముఖ్యంగా యువతలో నిరుద్యోగం ఎక్కువగా ఉంది. [5]

2017లో గ్వాడెలూప్ స్థూల దేశీయోత్పత్తి (జిడిపి) €9.079 బిలియన్లు, 3.4% వృద్ధిని చూపించింది. గ్వాడెలూప్ తలసరి జిడిపి €23,152.[77] దిగుమతులు €3.019 బిలియన్లు, ఎగుమతులు €1.157 బిలియన్లు. ప్రధాన ఎగుమతి ఉత్పత్తులు అరటిపండ్లు, చక్కెర, రమ్ము. 2017లో హరికేను ఇర్మా, హరికేను మారియా కారణంగా జరిగిన నష్టాల కారణంగా అరటి ఎగుమతులు దెబ్బతిన్నాయి.[77]

పర్యాటకం

[మార్చు]

ప్రస్తుతం ఫ్రాన్సు, ఉత్తర అమెరికా నుండి పర్యాటకం ప్రముఖ ఆదాయ వనరులలో ఒకటి.[5] పాయింటు-ఎ-పిట్రేలో ఉన్న గ్వాడెలూప్‌ను సందర్శించే క్రూయిజు షిప్పు‌ల సంఖ్య పెరుగుతోంది.[78]

వ్యవసాయం

[మార్చు]

సాంప్రదాయ చెరకుపంట నెమ్మదిగా అరటిపండ్లు (ఇవి ఇప్పుడు ఎగుమతి ఆదాయంలో 50% సరఫరా చేస్తాయి),వంకాయ, గిన్నెప్పు, నోని, సపోటా, గిరామోను స్క్వాషు,చిలగడ దుంపలు,సొరకాయ,అరటి,బెంగుళూరు వంకాయ, కోకో, పనస, దానిమ్మ, అనేక రకాల పువ్వులు వంటి ఇతర పంటల ద్వారా భర్తీ చేయబడుతోంది. [4] ఇతర కూరగాయలు, వేరు పంటలను స్థానిక వినియోగం కోసం సాగు చేస్తారు. అయితే గ్వాడెలూప్ ప్రధానంగా ఫ్రాన్సు‌లోని మిగిలిన ప్రాంతాల నుండి దిగుమతి చేసుకున్న ఆహారం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.[79]

తేలికపాటి పరిశ్రమ

[మార్చు]

వివిధ తేలికపాటి పరిశ్రమలలో, చక్కెర, రమ్ము, ఉత్పత్తి, సౌరశక్తి, సిమెంటు, ఫర్నిచరు, దుస్తులు అత్యంత ముఖ్యమైనవి.[4] చాలా తయారీ వస్తువులు, ఇంధనం దిగుమతి చేయబడతాయి.

సంస్కృతి

[మార్చు]

భాష

[మార్చు]

గ్వాడెలోప్ అధికారిక భాష ఫ్రెంచి. దీనిని దాదాపు జనాభా అంతా మాట్లాడతారు. .[4][5] చాలా మంది నివాసితులు ఫ్రెంచి ఆధారిత క్రియోలు భాష అయిన గ్వాడెలోపియను క్రియోలు‌ను కూడా మాట్లాడతారు.

అన్ని జాతి సమూహాలు (ఫ్రెంచి, ఆఫ్రికను, అమెరిండియను) ఒకరినొకరు అర్థం చేసుకోగలగడం అవసరం ఫలితంగా గ్వాడెలోపియను క్రియోలు ఉద్భవించింది.[80] అందువల్ల ఈ భాష 17వ శతాబ్దంలో కమ్యూనికేషను అత్యవసర పరిస్థితికి ప్రతిస్పందనగా సృష్టించబడిన మిశ్రమం ఫలితంగా ఉద్భవించింది. కాలనీ స్థాపించబడిన సమయంలో, ఫ్రెంచి జనాభాలో ఎక్కువ మంది ప్రామాణిక ఫ్రెంచి భాషను మాట్లాడలేదు కానీ బ్రెటను, నార్మను వంటి స్థానిక మాండలికాలు, భాషలను మాట్లాడేవారు. అయితే ఆఫ్రికన్లు వివిధ పశ్చిమ, మధ్య ఆఫ్రికను జాతి సమూహాల నుండి వచ్చారు. వారికి ఒక సాధారణ భాష లేదు. క్రియోల్ భాష ఒక భాషగా ఉద్భవించింది. చివరికి జనాభాలో ఎక్కువ మందికి మాతృభాషగా మారింది.

అంతేకాకుండా సెయింట్సు ద్వీపసమూహంలోని టెర్రే-డి-హౌటు టెర్రే-డి-బాసు వారి స్థిరనివాస చరిత్ర (బ్రెటను, నార్మను, పోయిటెవిను స్థిరనివాసులు) కారణంగా వారి స్వంత క్రియోలు‌లను కలిగి ఉన్నారు. ఇవి గ్వాడెలోపియను క్రియోలు నుండి వారి ఫ్రెంచు ఉచ్చారణలు, వారి ప్రత్యేక వ్యక్తీకరణలు, వారి వాక్యనిర్మాణం, వారి సోనారిటీల ద్వారా భిన్నంగా ఉంటాయి. ఇది లిప్యంతరీకరణ జరిగినప్పటికీ, ఈ ద్వీపవాసులు వారి క్రియోలు‌ను "పాటోయిసు" లేదా "సెయింటు మార్టిను భాష" అని పిలుస్తారు. వారి వారసుల ద్వారా స్థానిక రూపంలో దాని ప్రసారం, శాశ్వతత్వాన్ని చురుకుగా నిర్ధారిస్తారు.

గ్వాడెలోప్ క్రియోలు‌లో వ్రాయబడిన హెచ్చరిక గుర్తు

17వ శతాబ్దం చివరిలో ఒక గ్వాడెలోపియను బెకే మొదట క్రియోలు‌ను రాశాడు. దానిని ఫ్రెంచి ఆర్థోగ్రఫీని ఉపయోగించి లిప్యంతరీకరించాడు. గ్వాడెలోప్ ఒక ఫ్రెంచి విభాగం కాబట్టి, ఫ్రెంచి అధికారిక భాష. అయితే, గ్వాడెలోపియను ఫ్రెంచి (క్రియోల్‌తో సంబంధంలో ఉంది) ప్రామాణిక మెట్రోపాలిటను ఫ్రెంచి నుండి భిన్నమైన కొన్ని భాషా లక్షణాలను కలిగి ఉంది. ఇటీవల గ్వాడెలోపియను ఫ్రెంచి ఫొనెటికు అంశం గురించి చాలా వివరణాత్మక అధ్యయనం చేపట్టబడింది (ముఖ్యంగా గ్వాడెలోపియను ఫ్రెంచి ధ్వని, ధ్వని-గ్రహణ అంశాలను సాధారణంగా వెస్టు ఇండియను ఫ్రెంచి‌ను ఎదుర్కోవడానికి ఇది మొదటి అధ్యయనం అవుతుంది). ఇది గ్వాడెలోపియను ఫ్రెంచి (అక్రోలెక్టు, మెసోలెక్టు బాసిలెక్టు) పఠన రకాలకు కూడా సంబంధించినది.

ఇటీవలి దశాబ్దాలలో క్రియోలు పునరుజ్జీవనం జరిగింది. ఇది గత పదేళ్లలో క్రియోలు, ఫ్రెంచి భాషలలో ప్రచురించబడిన చిన్న కథలు, కవితా పుస్తకాల రూపాన్ని ప్రేరేపించింది. ఈ సందర్భంలో హెక్టరు పౌలెటు క్రియోలు-మధ్యవర్తిత్వ డిక్టేషను‌కు మార్గదర్శకుడు. క్రియోలు కూడా చాలా రంగుల భాష, దాని వ్యక్తీకరణలు, పదబంధాలలో చాలా తాత్వికమైనది. దీనిని అక్షరాలా ఫ్రెంచి‌లోకి అనువదించడం గందరగోళంగా ఉంటుంది. పాత తరాల ప్రతినిధులు ఎల్లప్పుడూ ఫ్రెంచి‌లో కాదు. గ్వాడెలోపియను క్రియోలు‌లో నిష్ణాతులుగా ఉంటారు.

నేడు ఫ్రెంచి, క్రియోలు గ్వాడెలోప్‌లో స్థిరంగా ఉన్నాయా అనే ప్రశ్న, అంటే రెండు భాషలు సమాజం అంతటా విస్తృతంగా, సమర్థవంతంగా ఆచరించబడుతున్నాయా అనే ప్రశ్న, క్రియాశీల పరిశోధన అంశంగా మిగిలిపోయింది.[81]

మతం

[మార్చు]
కేథడ్రాలు నోట్రే-డాం డి గ్వాడెలూప్

2020 గణాంకాల ప్రకారం జనాభాలో 96% మంది క్రైస్తవులు (వీరిలో దాదాపు 86% మంది రోమన్ కాథలిక్, 8% ప్రొటెస్టంటు, 6% ఇతర క్రైస్తవులు); మిగిలిన 4% మందిలో ఎక్కువ మంది నాస్థికులు ఉన్నారు.[82] గ్వాడెలూప్ బాస్సే-టెర్రే (ఎట్ పాయింటు-ఎ-పిట్రే) కాథలికు డియోసెసు‌లో ఉంది.[83][84]

1685లో బ్లాక్ కోడ్ ఫ్రెంచి వెస్టిండీసు‌లో ఏకైక అధికారిక మతంగా క్రైస్తవ మతాన్ని దాని కాథలికు రూపంలో ప్రకటించింది. తద్వారా యూదులు, వివిధ ప్రొటెస్టంటు సమూహాలు వారి నమ్మకాలను ఆచరించకుండా మినహాయించి, కొత్తగా వచ్చిన బానిసలను బలవంతంగా మతమార్పిడి చేయడం, వృద్ధుల బాప్టిజంను విధించింది. గ్వాడెలూప్ 1685 డిసెంబరు 10న ఈ నియమావళిని స్వీకరించింది.[85]

దీని తరువాత బానిసలలో వేగవంతమైన ఫ్యాషను ఏర్పడింది. ఎందుకంటే ఈ మతం వారికి ఆధ్యాత్మిక ఆశ్రయాన్ని అందించింది. వారి ఆఫ్రికను నమ్మకాలు, ఆచారాలను కాపాడుకోవడానికి వీలు కల్పించింది. తద్వారా మతపరమైన సమకాలీకరణకు నాంది పలికింది.[86] 1970ల నుండి కొత్త మతాలు, సమూహాలు కాథలిక్కు చర్చితో 'పోటీ' పడుతున్నాయి. ఉదాహరణకు ఎవాంజెలికలు పెంటెకోస్టలు చర్చి, సెవెంతు-డే అడ్వెంటిస్టు చర్చి, బైబిలు స్టూడెంట్సు లేదా యెహోవాసాక్షులు, చర్చి ఆఫ్ జీససు క్రైస్టు ఆఫ్ లేటరు-డే సెయింట్సు (మోర్మోన్సు). .[87]

పరిపాలనాపరంగా, గ్వాడెలోప్ భూభాగం బాస్సే-టెర్రే, పాయింటు-ఎ-పిట్రే డియోసెసు‌లో భాగం, ఇది ఫ్రాన్సు‌లోని కాథలికు చర్చికి అనుబంధంగా ఉంది.[88] డియోసెసు‌లో గ్వాడెలోప్, సెయింటు బార్తెలెమీ, సెయింటు మార్టిను భూభాగాలు ఉన్నాయి. విశ్వాసుల సంఖ్య 4,00,000గా అంచనా వేయబడింది. 2020లో డియోసెసు‌లో 59 మంది పూజారులు చురుకుగా ఉన్నారు.[89] ఎపిస్కోపలు సీ నోట్రే-డామే-డి-గ్వాడెలోప్ కేథడ్రలు‌లోని బాస్సే-టెర్రేలో ఉంది.[90]

19వ శతాబ్దం మధ్యలో గ్వాడెలోప్‌లో పని చేయడానికి వచ్చిన భారతీయులతో పాటు వచ్చిన హిందూ మతం 1980ల నుండి విస్తరించింది. భారతీయ సమాజానికి భారతదేశం నుండి వచ్చిన దాని స్వంత సంప్రదాయం ఉంది. ఇది మే మెన్ భారతీయ దేవత మరియమ్మను పేరు వక్రీకరించబడిన ఉచ్చారణ. ద్వీపసమూహంలో ఈ దేవతకు దాదాపు 400 కంటే దేవాలయాలు ఉన్నాయి.

1970ల నాటికి ఫ్రెంచి వెస్టిండీసు‌లో ఇస్లాం మొదట సంస్థాగతీకరించబడింది. మొదట మార్టినికు‌లో.[91] గ్వాడెలోప్ ముస్లిం అసోసియేషను అధ్యక్షుడి ప్రకారం ఈ విభాగంలో 2,500 నుండి 3,000 మంది ముస్లింలు ఉన్నారు. ఈ ద్వీపంలో రెండు మసీదులు ఉన్నాయి.[91] 1654లో ప్రస్తుత బ్రెజిలు ఈశాన్య ప్రాంతం నుండి బహిష్కరించబడిన డచ్ స్థిరనివాసులు వచ్చినప్పటి నుండి గ్వాడెలోప్‌లో యూదు మతం ఉంది. ఇక్కడ ఒక సినాగోగు, ఇజ్రాయెలు సాంస్కృతిక సమాజం ఉన్నాయి.[92] సిరియను, లెబనీసు మూలాలకు చెందిన గ్వాడెలోపు ప్రజలు దాని మెరోనైటు రూపంలో కాథలికు మతాన్ని ఆచరిస్తున్నారు. జమైకాలో ఆవిర్భావం తర్వాత 1970ల నుండి రాస్తాఫారి కొంతమంది యువతకు ఆకర్షణీయంగా ఉంది. గ్వాడెలోపు‌లో ఆచరించే క్వింబోయిసు లేదా కె ‌న్బ్వా, క్రైస్తవ, ఆఫ్రికను సమకాలీకరణ నుండి ఉద్భవించిన మాయా-మతపరమైన పద్ధతులను సూచిస్తుంది.[93]

సాహిత్యం

[మార్చు]
మేరీసు కాండే, చారిత్రక కల్పనా రచయిత్రి

గ్వాడెలోప్ ఎల్లప్పుడూ గొప్ప సాహిత్య ఉత్పత్తిని కలిగి ఉంది, గ్వాడెలోపియను రచయిత సెయింటు-జాన్ పెర్సు 1960 సాహిత్యంలో నోబెలు బహుమతిని గెలుచుకున్నారు. గ్వాడెలోప్ లేదా గ్వాడెలోపియను సంతతికి చెందిన ఇతర ప్రముఖ రచయితలలో మేరీసు కాండే, సిమోను స్క్వార్జు-బార్టు, మిరియం వార్నరు-వియెరా, ఒరునో లారా, డేనియల్ మాక్సిమిను, పాల్ నైజరు, గై టిరోలియను, నికోలసు-జర్మైను లియోనార్డు ఉన్నారు.

సంగీతం

[మార్చు]

ప్రధాన వ్యాసం: గ్వాడెలోప్ సంగీతం

సంగీతం, నృత్యం కూడా బాగా ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఆఫ్రికను, ఫ్రెంచి, భారతీయ సంస్కృతుల పరస్పర చర్య [94] ద్వీపసమూహానికి ప్రత్యేకమైన కొన్ని అసలు కొత్త రూపాలకు జన్మనిచ్చింది. ముఖ్యంగా జూక్ సంగీతం.[95] 1970ల నుండి, గ్వాడెలోపియన్ సంగీతం స్థానిక భాష అయిన గ్వాడెలోపియన్ క్రియోలు‌ను ప్రసిద్ధ సంగీతానికి ప్రాధాన్యతనిచ్చే భాషగా పేర్కొంది. ద్వీపవాసులు జూక్, జూక్-లవ్, కంపాసు, అలాగే హిప్ హాప్ వంటి ఆధునిక అంతర్జాతీయ శైలులతో సహా అనేక స్థానిక నృత్య శైలులను ఆస్వాదిస్తారు.

సాంప్రదాయ గ్వాడెలోపియన్ సంగీతంలో బిగుయిను, కడాన్సు, కాడెన్సు-లిప్సో, గ్వో కా ఉన్నాయి. ఎక్స్‌పీరియన్సు 7, ఫ్రాంకీ విన్సెంటు, కస్సావు' (ఇందులో పాట్రికు సెయింటు-ఎలోయి, గిల్లెసు ఫ్లోరో ఉన్నారు) వంటి ప్రసిద్ధ సంగీత కళాకారులు, బ్యాండు‌లు ఉన్నాయి. ద్వీపంలో మరింత సాంప్రదాయ సంగీత శైలులను కలిగి ఉన్నాయి. అయితే పంకు బ్యాండు ది బోలోకోసు [96] లేదా టాం ఫ్రేగరు వంటి ఇతర సంగీత కళాకారులు రాక్ లేదా రెగె వంటి అంతర్జాతీయ శైలుల మీద దృష్టి సారించారు. మేరీ-గలాంటే మీద క్రియోలు బ్లూసు ఫెస్టివలు వంటి అనేక అంతర్జాతీయ ఉత్సవాలు గ్వాడెలోప్‌లో జరుగుతాయి. అన్ని యూరో-ఫ్రెంచి కళారూపాలు కూడా సర్వవ్యాప్తంగా ఉన్నాయి. బ్రెజిల్, డొమినికను రిపబ్లిక్, హైతీ, ఇండియా, లెబనాన్, సిరియా నుండి దీవులకు వలస వచ్చిన ఇతర సమాజాల ద్వారా ఇది సుసంపన్నం చేయబడింది.

గ్వాడెలోప్ పట్ల శాస్త్రీయ సంగీతంలో తిరిగి ఆసక్తి పెరిగింది. ఆఫ్రికను మూలానికి చెందిన మొట్టమొదటి స్వరకర్తలలో ఒకరైన లె చెవాలియరు డి సెయింటు-జార్జెసు గ్వాడెలో జన్మించారు. జోసెఫు హేద్ను, వోల్ఫ్‌గ్యాంగు అమేడియసు మొజార్టు‌ల సమకాలీనుడు గ్వాడెలోప్‌లో ప్రసిద్ధ వ్యక్తిగా ఉన్నాడు. గ్వాడెలోప్‌లోని సెయింటు-జార్జెసు‌కు అనేక స్మారక చిహ్నాలు, నగరాలు అంకితం చేయబడ్డాయి. ఆయన గౌరవార్థం అంకితం చేయబడిన వార్షిక సంగీత ఉత్సవం, ఫెస్టివలు ఇంటర్నేషనలు డి మ్యూజికు సెయింటు-జార్జెసు ఉంది. [97] ఈ ఉత్సవం ప్రపంచం నలుమూలల నుండి శాస్త్రీయ సంగీతకారులను ఆకర్షిస్తుంది. కరేబియను‌లోని అతిపెద్ద శాస్త్రీయ సంగీత ఉత్సవాల్లో ఇది ఒకటి. [98]

గ్వాడెలోప్ కార్నివాలు

గ్వాడెలోపియన్ సంస్కృతి మరొక అంశం దాని దుస్తులు. కొంతమంది మహిళలు (ముఖ్యంగా పాత తరం) అనేక పొరల రంగురంగుల బట్టలతో, ఇప్పుడు ప్రత్యేక సందర్భాలలో మాత్రమే ధరిస్తారు. పండుగ సందర్భాలలో వారు మద్రాసు (వాస్తవానికి దక్షిణ భారతదేశం నుండి వచ్చిన "చేతిరుమాలు") హెడు‌స్కార్ఫు‌ను అనేక విభిన్న సంకేత మార్గాల్లో కట్టుకుంటారు. ప్రతిదానికీ వేరే పేరు ఉంటుంది. శిరస్త్రాణాన్ని "బ్యాటు" శైలిలో లేదా "అగ్నిమాపక సిబ్బంది" శైలిలో, అలాగే "గ్వాడెలోపియన్ మహిళ" శైలిలో కట్టుకోవచ్చు. యూరోపియను, ఆఫ్రికను, భారతీయ ప్రేరణల ఉత్పత్తి అయిన గ్వాడెలోపియన్ మహిళల దుస్తులలో ఆభరణాలు, ప్రధానంగా బంగారం కూడా ముఖ్యమైనవి.

సాంప్రదాయ దుస్తులు

[మార్చు]

నేడు వారసత్వంగా వచ్చిన సాంప్రదాయ దుస్తులు, [99] ఆఫ్రికా, ఆసియా యూరపు‌లతో కూడిన సుదీర్ఘ సాంస్కృతిక మిశ్రమం ఫలితంగా ఏర్పడింది. ఈ సాంస్కృతిక మిశ్రమం మొదట్లో త్రిభుజాకార వాణిజ్యం మీద ఆధారపడింది. తరువాత తూర్పు దేశాల నుండి బట్టలను దిగుమతి చేసుకోవడంతో సహా మరింత ప్రపంచీకరించబడిన వాణిజ్యం మీద ఆధారపడింది. ఉదాహరణకు సాంప్రదాయ గ్వాడెలోపియన్ దుస్తులలో భారతదేశం నుండి మద్రాసు వస్త్రాన్ని ఉపయోగించడంతో ఆసియా ప్రభావాలను, కప్పడానికి తలకు కండువాను ఉపయోగించడంతో ఆఫ్రికను, యూరోపియను ప్రభావాలను (ఈ సందర్భంలో స్పానిషు), బ్రిటనీ నుండి లేసు పెటికోటు‌ను స్వీకరించడంలో యూరోపియను ప్రభావాలను (ఈ సందర్భంలో ఫ్రెంచి) మనం కనుగొంటాము.

గ్వాడెలోప్‌లో ధరించే దుస్తులు శతాబ్దాలుగా పరివర్తన చెందాయి. బానిసత్వం కాలం నుండి నేటి వరకు సామాజిక పరిస్థితుల, సమాజ పరిణామాన్ని ప్రతిబింబించే మార్పులకు లోనయ్యాయి. 17వ శతాబ్దం రెండవ భాగంలో గ్వాడెలోప్‌కు వచ్చిన బానిసలు నగ్నంగా లేదా దాదాపు నగ్నంగా ఉన్నారు. అప్పుడు వారు చిరిగిన వస్త్రాలను లేదా యజమాని చిరిగిన దుస్తులను ధరించవలసి వచ్చింది. అవి త్వరగా విస్మరించబడ్డాయి. వారి నగ్నత్వాన్ని దాచడం కష్టం. [99] లేదా పొలాల్లో పనిచేసే బానిసలు "మూడు రంధ్రాల" దుస్తులను ధరించేవారు. కూరగాయల ఫైబరు ఫాబ్రికు‌తో తయారు చేసిన దుస్తులు, దీనిలో మూడు రంధ్రాలు తయారు చేయబడ్డాయి (రెండు చేతులకు, ఒకటి తలకు). చర్చి, అధికారుల ఒత్తిడితో బానిసలు "మూడు రంధ్రాల" దుస్తులను ధరించవలసి వచ్చింది.

చర్చి ఒత్తిడితో, 1685లో బ్లాకు కోడు అమలు చేయబడిన వెంటనే, యజమానులు "ప్రతి బానిసకు రెండు సూట్ల వస్త్రం లేదా నాలుగు ఆల్డర్లు [సుమారు 7.5 మీ2; 81 చదరపు అడుగులు] సంవత్సరానికి వస్త్రం... art.25" అందించవలసి వచ్చింది. ఇది వారి పరిస్థితులను నిరాడంబరంగా మాత్రమే మెరుగుపరిచింది. అయితే బానిసత్వం సమయంలో ధరించే దుస్తుల నాణ్యతను తప్పనిసరిగా అర్హతగా పరిగణించాలి. ఎందుకంటే ఇది వారంలోని రోజు (రోజువారీ దుస్తులు, ఆదివారం దుస్తులు, ప్రత్యేక సందర్భాలలో దుస్తులు) లేదా ఇళ్లలో పనిచేసే బానిసల స్థితిని బట్టి మారవచ్చు.

వాస్తవానికి తరువాతి వారు ఆస్తి మీద చేసే పనిని బట్టి వేర్వేరు నాణ్యత గల దుస్తులను ధరించవచ్చు. ఉదాహరణకు పనిమనిషి విషయంలో వారి దుస్తులు మెరుగైన నాణ్యతతో ఉండవచ్చు ఎందుకంటే అవి వారి యజమాని ప్రదర్శించాలనుకున్న విజయం, సంపద ప్రతిరూపాన్ని ప్రతిబింబించాలి.

17వ శతాబ్దం నుండి క్రియోలు దుస్తులు అభివృద్ధి బానిస మహిళలు తమ గౌరవాన్ని తిరిగి పొందాలనే కోరికతో, ఇంట్లో లేదా గ్వాడెలోపియన్ సమాజంలో వారి ఉపాధి పరిణామంతో (కుట్టుపని, దుస్తులు కుట్టే వ్యాపారాలలో ప్రత్యేకత), గ్వాడెలోపియన్ సమాజ పరిణామంతో (రంగులేని స్వేచ్ఛా మహిళలు, విముక్తి పొందిన బానిసలు, ములాట్టో మహిళలు), గృహిణి ప్రాతినిధ్యం వహించే యూరోపియను ఫ్యాషను దుస్తులు ప్రభావంతో ఏకీభవించింది.

బానిసత్వాన్ని రద్దు చేసిన తర్వాత, సాంప్రదాయ గ్వాడెలోపియన్ దుస్తుల ప్రధాన కాలాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

  • 1848 నుండి 1930 వరకు దుస్తులు ఉపయోగించడం స్థాపించబడింది;[100]
  • 1930 నుండి 1950 వరకు సాంప్రదాయ దుస్తులు వాడకంలో గణనీయమైన తగ్గుదల;
  • 1950 నుండి 1960 వరకు ట్రాజే "జానపద" వస్త్రంగా మారిన కాలం;
  • 1960 నుండి నేటి వరకు, సాంప్రదాయ దుస్తులు పునరుద్ధరించబడ్డాయి. రోజువారీ దుస్తులుగా, గ్వాడాలుపే సంస్కృతికి అనుబంధానికి చిహ్నంగా విలువైనవిగా పరిగణించబడుతున్నాయి. నేడు చాలా మంది డిజైనర్లు తమ సృష్టిలో కొన్నింటిని తయారు చేయడానికి సాంప్రదాయ దుస్తుల నుండి ప్రేరణ పొందారు. [100]

శతాబ్దాలుగా ఆఫ్రికను, యూరోపియను దుస్తుల కోడు‌ల కలయిక ఫలితంగా, సుదూర మూలాల నుండి వచ్చిన పదార్థాలతో సహా, గ్వాడెలోపియను వార్డు‌రోబులో క్రియోలు దుస్తులు ఉన్నాయి: హాయిగా ఉండే దుస్తులు లేదా వోబు టి-డో, రోజువారీ దుస్తులను "ఎ కార్ప్సు" అని కూడా పిలుస్తారు ఎందుకంటే ఇది శరీరానికి కార్సెటు లాగా సరిపోతుంది; ఉత్సవ దుస్తులలో స్కర్టు-షర్టు (చొక్కా లేసు‌తో కత్తిరించబడిన చాలా చక్కటి బాటిస్టు‌తో తయారు చేయబడింది. ఇది మోచేతుల వద్ద ఆగి బంగారు బటన్లతో బటను చేయబడింది. తోకతో వెనుక భాగంలో పూర్తిగా, చాలా వెడల్పుగా ఉన్న స్కర్టు, రొమ్ముల పైన ముడి వేయబడింది); ఉపయోగించిన ఫాబ్రికు పరిమాణం, గొప్పతనం (సాటిను, బ్రోకేడు శాటిను, శాటిను) ద్వారా ఇతరుల నుండి వేరు చేయబడిన బాడీసు దుస్తులు.

  • మహిళల సాంప్రదాయ దుస్తులతో లేదా లేకుండా ధరించే సాంప్రదాయ శిరస్త్రాణం ఖచ్చితమైన క్రోడీకరణకు సంబంధించినది: [101]
  • "టేటు చౌడియరు" అనేది గుండ్రని, చదునైన ఆకారంతో కూడిన ఉత్సవ శిరస్త్రాణం, దీని పైన స్పైక్డు ముడి ఉంటుంది;
లా ఫేటు డెస్ క్యూసినియర్సు
  • నాలుగు కోణాల శిరస్త్రాణం (నాలుగు ముడులతో కూడిన శిరస్త్రాణం) అంటే "నా హృదయం ఎవరికైనా స్థలం ఉంది!";
  • మూడు కోణాల శిరస్త్రాణం అంటే "నా హృదయం తీసుకోబడింది!";
  • రెండు కోణాల శిరస్త్రాణం అంటే "నా హృదయం రాజీ పడింది కానీ మీరు మీ అదృష్టాన్ని ప్రయత్నించవచ్చు!";
  • ఒక కోణాల శిరస్త్రాణం అంటే "నా హృదయం స్వేచ్ఛగా ఉంది!"[101]

ఆహారసంస్కృతి

[మార్చు]

గ్వాడెలోపియన్ వంటకాలు ఆఫ్రికను, యూరోపియను, ఆసియా ప్రభావాల మిశ్రమం.[102] ఇది ప్రధానంగా వ్యవసాయ ఉత్పత్తులను ఉపయోగిస్తుంది. అవి పోయో (అరటిని సాధారణంగా ఆకుపచ్చ అరటి లేదా టి-నైను అని పిలుస్తారు), బ్రెడ్డు, అరటి, ఓక్రా, క్యాబేజీ, పావురం బఠానీలు, క్రిస్టోఫినా, యాం లేదా చిలగడదుంప.

సముద్రం, నదులు రేలు, స్నాపర్లు, ఆక్టోపసు (చాటౌ), లాంబిసు, బర్గోట్సు (ఒక రకమైన పెద్ద వీల్కు), సముద్రపు అర్చిన్లు, ఓవాససు‌లను అందిస్తాయి. తోటలు సోర్సోపు, రెడ్ జాంబోసియరు, పాషను ఫ్రూటు (మరకౌడ్జా), మామిడి, క్వెనెటు, సిట్రసు వంటి పండ్లను అందిస్తాయి. కొన్నిసార్లు వంటకాలకు జోడించే మసాలా దినుసులు హబనేరో మిరపకాయ, సివు (దేశం నుండి వచ్చిన ఒక రకమైన ఉల్లిపాయ) లేదా సాసు‌లకు ఎరుపు రంగును ఇచ్చే రౌకో విత్తనాలు.

వంట, తరచుగా కారంగా, రుచికరంగా ఉంటుంది. మాంసం లేదా చేపలను వంట చేయడానికి ముందు గంటల తరబడి నానబెట్టడం వల్ల దాని రుచిని పెంచుతుంది. సాధారణ వంటకాలు: ఫిషు బ్లాఫు, డోంబ్రేసు, బెబెలే (మేరీ-గాలంటే నుండి), [102] కొలంబో (భారతీయ కూరకు సమానం), మాటెటే (పీతతో వండిన బియ్యం). ఆకలి పుట్టించేవి లేదా స్నాక్సు విషయానికొస్తే, మోర్సిల్లాసు క్రియోల్లాసు, అక్రాసు, కాసావా కేకులు, బోకిటు ఉన్నాయి.

డెజర్టు‌ల విషయానికొస్తే, బ్లాంకు‌మాంజు, సోర్బెటు‌లు లేదా వివిధ పండ్ల సలాడు‌లు ఉన్నాయి. పేస్ట్రీలలో జాం‌తో పేటేలు, టోర్నమెంటు డి'అమోరు (లెసు సెయింట్సు‌లో), కాకా బూఫ్ (మేరీ-గాలంటేలో) [103] లేదా సాక్రిస్టెయిను ఉన్నాయి. స్థానిక బ్రియోచీ బ్రెడ్డు అయిన పెయిను నాట్టే తరచుగా తింటారు.

క్యాండీడు పండ్లు (ఎల్డర్‌బెర్రీ, పైనాపిలు, కారాంబోలా), జా‌మ్లు (జామ, అరటిపండు, కొబ్బరి) స్థానికంగా ఉత్పత్తి చేయబడతాయి. కొబ్బరి షెర్బతు లేదా స్నోబాలు వంటి సోర్బెటు‌లను పిండిచేసిన మంచుతో తయారు చేస్తారు. దీనికి సిరపు (పుదీనా, గ్రెనడిను) జోడించబడుతుంది. తీపి పదార్థాలలో కొబ్బరి చక్కెర, కిలిబిబి, కొంకాడ (బెనినీసు మూలం) ఉన్నాయి.

డార్సు మార్కెటు, పాయింటు-ఎ-పిట్రే

పానీయాల విభాగంలో గ్వాడెలోప్‌లో శీతల పానీయాల వినియోగం చాలా ముఖ్యమైనది. అలాగే స్థానికంగా బ్లాకు బీరు అనే మారుపేరుతో పిలువబడే పానీయం వినియోగం కూడా చాలా ముఖ్యమైనది. అదనంగా రోడ్ల మీద చెరకు రసం లేదా కొబ్బరి నీళ్ల విక్రేతలను చూడటం సాధారణం. చౌడోను ప్రత్యేక సందర్భాలలో (వివాహాలు, బాప్టిజంలు, కమ్యూనియన్లు) వినియోగిస్తారు. ఇది గ్వాడెలోపియన్-శైలి ఎగ్‌నాగు, దీనిని వైప్డుకేకు (జెనోయిసు) తో తింటారు. గ్వాడెలోపియన్ సమాజంలో సాంస్కృతికంగా కలిపిన రమ్ము, ముఖ్యంగా గ్వాడెలోపియన్ భూభాగంలో పంపిణీ చేయబడిన పది డిస్టిలరీలలో ఒకటి నుండి వస్తుంది. ఇది గ్వాడెలోప్ రమ్ము‌లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.

పండుగలు

[మార్చు]

క్రిస్మసు సందర్భంగా, కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితులు చాంటే న్వెలు సమయంలో సమావేశమవుతారు. ఇది కరోల్సు పాడటానికి, జరుపుకోవడానికి ఒక అవకాశం. సెలవుల తర్వాత గ్వాడెలోప్ కార్నివాలు కోసం రిహార్సల్సు ప్రారంభమవుతాయి. ఫిబ్రవరి లేదా మార్చిలో కార్నివాలు ఉత్సవాల వరకు ప్రతి ఆదివారం మధ్యాహ్నం కార్నివాలు బృందాలు వీధుల్లో కవాతు చేస్తాయి. ఉదాహరణకు తొక్కలతో ఉన్న బృందాలు అకియో సమూహం పెద్ద పెర్కషను, లాంబి షెలు వాయిద్యాలతో మాత్రమే రూపొందించబడిన బృందాలు. బ్యాండు‌లో ఇత్తడి వాయిద్యాలు లేకపోవడం, కొరియోగ్రఫీ లేకపోవడం వారికి ప్రత్యేకత. వారు తరచుగా నేపథ్య దుస్తులు లేకుండా కవాతు చేస్తారు. 2014 నుండి మేరీ-గలాంటేలోని కబ్వెట్‌లోని కార్నివాలు యునెస్కోలో ఫ్రాన్సు అవ్యక్త వారసత్వ జాబితాలో నమోదు చేయబడింది.[104]

ష్రోవు మంగళవారం అనేది ప్రధాన పట్టణం బాస్సే-టెర్రే లేదా పాయింటు-ఎ-పిట్రేలో కార్నివాలు బృందాలు పోటీపడే పెద్ద పార్టీ, దీని థీం కార్నివాలు కమిటీలు విధించినది. మరుసటి రోజు కార్నివాలు ముగిసే రోజు బూడిద బుధవారం నాడు, వావలు అనే మారుపేరుతో పిలువబడే కార్నివాలు మస్కటు రాజును దహనం చేస్తారు. ఇది ఉత్సవాల ముగింపును సూచిస్తుంది. అందరూ నలుపు, తెలుపు రంగులో కవాతు చేస్తారు (వావల్ సంతాపాన్ని గుర్తించడానికి). ఆపై నలభై రోజుల లెంటు ప్రారంభమవుతుంది. జనాభాలో ఎక్కువ మంది కాథలిక్కులు ఈ కాలాన్ని గౌరవిస్తారు. కానీ ఉత్సవాల పట్ల ఉన్న గొప్ప అభిమానాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని "లెంటు గురువారం" రోజున కార్నివాలు మాదిరిగానే ఎరుపు, నలుపు రంగులలో కవాతు నిర్వహించబడుతుంది. సంగీతకారుల బృందాలు ముందుగా ప్రజలతో కవాతు చేస్తాయి.

ఈ లేమి కాలం తర్వాత ఈస్టరు వేడుకలు జరుగుతాయి. ఈ సమయంలో కుటుంబాలు సాధారణంగా బీచు‌లో క్యాంపింగు‌కు వెళ్లి పీతల ఆధారంగా సాంప్రదాయ, చాలా ప్రసిద్ధ వంటకాలను తింటాయి: మాటేటే (పీతతో వండిన బియ్యం), కలలౌ (తెల్ల బియ్యంతో చెక్క ఆకులతో పీతలు) లేదా పీతలతో డోంబ్రేసు (పీతతో వండిన చిన్న పిండి బంతులు).

క్రీడలు

[మార్చు]
క్రిస్టీను అరాను ప్రపంచంలోనే ఐదవ వేగవంతమైన మహిళా 100 మీటర్ల (330-అడుగులు) స్ప్రింటరు (10.73 సెకన్లు)

ఫుటు‌బాలు గ్వాడెలోప్‌లో ప్రసిద్ధి చెందింది. మారియసు ట్రెజరు, స్టీఫెను ఆవ్రే, రోనాల్డు జుబారు ఆయన తమ్ముడు స్టీఫెను, మిగ్యులు కమింగ్సు, డిమిత్రి ఫౌల్క్వియరు, బెర్నార్డు లాంబోర్డు, ఆంథోనీ మార్షలు, అలెగ్జాండ్రే లాకాజెటు, థియరీ హెన్రీ, లిలియను తురాము, విలియం గల్లాసు, లేవిను కుర్జావా, మైకేలు సిల్వెస్ట్రే, థామసు లెమారు, మాథిసు టెలు, కింగ్స్లీ కోమను, డేవిడు రెగిసు వంటి అనేక మంది ప్రముఖ ఫుట్‌బాలు క్రీడాకారులు గ్వాడెలోప్ మూలానికి చెందినవారు.

గ్వాడెలోప్ ఫుట్‌బాలు జట్టు 2007 కాంకేఫు గోల్డు కప్పు సెమీ-ఫైనలిస్టులు, మెక్సికో చేతిలో ఓడిపోయింది.

బాస్కెటు‌బాలు ప్రజాదరణ పొందింది. ఈ ద్వీపంలో జన్మించిన ఎంబిఎ ఆటగాళ్ళు రూడీ గోబర్టు, మికాయెలు పియట్రసు, జోహను పెట్రో, రోడ్రిగు బ్యూబోయిసు మికాయెలు గెలాబాలే (ఇప్పుడు రష్యాలో ఆడుతున్నారు) వంటి ప్రసిద్ధ ఆటగాళ్ళు.

మేరీ-జోసు పెరెకు, ప్యాట్రిసియా గిరార్డు-లెనో, క్రిస్టీను అరాను విల్హెం బెలోసియను వంటి అనేక మంది ట్రాకు, ఫీల్డు అథ్లెట్లు కూడా గ్వాడెలోపు స్థానికులు.

ఈ ద్వీపం అనేక మంది ప్రపంచ స్థాయి ఫెన్సర్లను ఉత్పత్తి చేసింది. యానికు బోరెలు, డేనియలు జెరెంటు, యసోరా థిబసు, అనితా బ్లేజి, ఎంజో లెఫోర్టు, లారా ఫ్లెస్సెలు అందరూ గ్వాడెలోప్‌లో పుట్టి పెరిగారు. ఒలింపికు బంగారు పతక విజేత ప్రపంచ ఛాంపియను యానికు బోరెలు ప్రకారం గ్వాడెలోప్‌లో మంచి ఫెన్సింగు పాఠశాల, ఫెన్సింగు సంస్కృతి ఉంది.[105]

గ్వాడెలోప్ ఫ్రాన్సు‌లో భాగమైనప్పటికీ దానికి దాని స్వంత క్రీడా జట్లు ఉన్నాయి. రగ్బీ యూనియను గ్వాడెలోప్‌లో ఒక చిన్న కానీ వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న క్రీడ.

అమేడీ డెట్రాక్సు వెలోడ్రోం

ఈ ద్వీపం 1998 నుండి కరుజెటు రేసు - జెటు స్కీ వరల్డు ఛాంపియన్షిపు‌ను నిర్వహించడం ద్వారా అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ తొమ్మిది దశల, నాలుగు రోజుల ఈవెంటు ప్రపంచవ్యాప్తంగా పోటీదారులను ఆకర్షిస్తుంది (ఎక్కువగా కరేబియన్లు, అమెరికన్లు, యూరోపియన్లు). సాధారణంగా ద్వీపం చుట్టూ ఏడు రేసులతో కూడిన కరుజెటు, పోటీ చేయడానికి అత్యంత కష్టతరమైన ఛాంపియన్షిపు ‌లలో ఒకటిగా స్థిరపడిన ఖ్యాతిని కలిగి ఉంది.

రూటు డు రుం అనేది ప్రతి నాలుగు సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరిగే అత్యంత ప్రముఖ నాటికలు ఫ్రెంచి క్రీడా కార్యక్రమాలలో ఒకటి.

బాడీబిల్డరు సెర్జి నుబ్రెటు గ్రాండే-టెర్రేలోని అన్సే-బెర్ట్రాండు‌లో జన్మించాడు. 1960లు - 1970లలో వివిధ బాడీబిల్డింగు పోటీలలో ఫ్రెంచి రాష్ట్రాన్ని ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. ఐఎఫ్‌బిబి మిస్టరు ఒలింపియా పోటీతో సహా 1972 నుండి 1974 వరకు ప్రతి సంవత్సరం 3వ స్థానంలో 1975లో 2వ స్థానంలో నిలిచాడు. [106] బాడీబిల్డరు మేరీ-లౌరు మహాబీరు కూడా గ్వాడెలోప్‌కు చెందినవాడు.

ఈ దేశానికి సైక్లింగు అంటే చాలా ఇష్టం. ఇది 2009లో ఫ్రెంచి సైక్లింగు ఛాంపియన్షిపు‌లను నిర్వహించింది. ప్రతి సంవత్సరం టూరు డి గ్వాడెలోప్‌ను నిర్వహిస్తోంది.

గ్వాడెలోప్ ఆరెంజు ఓపెను డి గ్వాడెలోప్ టెన్నిసు టోర్నమెంటు‌ను (2011 నుండి) నిర్వహిస్తూనే ఉంది.

1981లో స్థాపించబడిన టూరు ఆఫ్ గ్వాడెలోపు సెయిలింగు.

బాక్సింగు‌లో లుడోవికు ప్రోటో - ఒక అమెచ్యూరు‌గా ఆయన 1988 సమ్మరు ఒలింపిక్సు‌లో పురుషుల లైటు వెల్టరు‌వెయిటు విభాగంలో పోటీ పడ్డాడు. ప్రొఫెషనలు‌గా ఆయన మాజీ ఫ్రెంచి యూరోపియను వెల్టరు‌వెయిటు ఛాంపియను;

గిల్బర్టు డెలే - ఒక ప్రొఫెషనలు‌గా ఆయన మాజీ ఫ్రెంచి యూరోపియను లైటు-మిడిలు‌వెయిటు ఛాంపియను. తర్వాత ఆయన 1991లో డబల్యూబిఎ ప్రపంచ లైటు-మిడిలు‌వెయిటు టైటిలు‌ను గెలుచుకున్నాడు;

జీను-మార్కు మోర్మెకు - ఒక ప్రొఫెషనలు‌గా ఆయన మాజీ ఫ్రెంచి లైటు హెవీవెయిటు ఛాంపియను, రెండుసార్లు యూనిఫైడు వరల్డు క్రూయిజరు‌వెయిటు ఛాంపియను - 2005 - 2007 మధ్య రెండుసార్లు డబల్యూబిఎ, డబల్యూబిసి ది రింగు టైటిళ్లను కలిగి ఉన్నాడు.

రవాణా

[మార్చు]

ప్రధాన వ్యాసం: గ్వాడెలోప్‌లో రవాణా

మేరీ-గలాంటే మీద ఒక రహదారి

గ్వాడెలోప్ అనేక విమానాశ్రయాల ద్వారా సేవలు అందిస్తుంది; చాలా అంతర్జాతీయ విమానాలు పాయింటు-ఎ-పిట్రే అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాన్ని ఉపయోగిస్తాయి. .[4] పాయింటు-ఎ-పిట్రే, బాస్సే-టెర్రే వద్ద ఉన్న ఓడరేవులను ఉపయోగించి పడవలు, క్రూయిజు షిప్పు‌లు ద్వీపాలకు తరచుగా వెళ్తాయి. [4]

9 సెప్టెంబర్ 2013న కౌంటీ ప్రభుత్వం పాయింటు-ఎ-పిట్రేలో ట్రాం‌వే నిర్మించడానికి అనుకూలంగా ఓటు వేసింది. మొదటి దశ 2019 నాటికి ఉత్తర అబైమ్సు‌ను డౌన్‌టౌను పాయింటు-ఎ-పిట్రేతో కలుపుతుంది. రెండవ దశ 2023లో పూర్తి కావాల్సి ఉంది. విశ్వవిద్యాలయానికి సేవ చేయడానికి లైను‌ను విస్తరిస్తుంది. [107]

విద్య

[మార్చు]

గ్వాడెలోప్ విద్యా ప్రాంతంలో గ్వాడెలోప్ అకాడమీ మాత్రమే ఉంది. ఇది 9,618 మందిని నియమించుకుంటుంది. దాని నిర్వహణ బడ్జెటు 2018–2019కి €714.3 మిలియన్లు. ఈ ప్రాంతంలో 300 ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఉన్నాయి. వీటిలో కాంట్రాక్టు కింద 1 ప్రైవేటు కిండర్ గార్టెను, కాంట్రాక్టు కింద 14 ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఉన్నాయి. ఇందులో 52 మిడిల్ పాఠశాలలు కూడా ఉన్నాయి. వాటిలో 6 కాంట్రాక్టు కింద ప్రైవేటు ఉన్నాయి. చివరగా దీనికి 38 ఉన్నత పాఠశాలలు ఉన్నాయి. వాటిలో 13 కాంట్రాక్టు కింద ప్రైవేటు. [108]

2018–2019 విద్యా సంవత్సరంలో గ్వాడెలోప్ అకాడమీలో చేరారు:

  • ప్రాథమిక విద్యలో 45,510 మంది విద్యార్థులు; ;[109]
  • వెస్టు ఇండీసు గయానా విశ్వవిద్యాలయం, సెయింటు-క్లాడు, గ్వాడెలోప్ వీక్షణ;
  • సెకండరీ విద్యలో 45,626 మంది విద్యార్థులు; [109]
  • ఉన్నత పాఠశాలలో 2,718 మంది గ్రాడ్యుయేటు విద్యార్థులు.
    వెస్టిండీసు, గయానా విశ్వవిద్యాలయం దృశ్యం, సెయింటు-క్లాడు, గ్వాడెలోప్
  • 2014 నుండి అకాడమీ 12 జిల్లాలను 5 పోల్సు‌గా విభజించింది: [110]
  • ది పోలే ఐల్సు డు నోర్డు [110] (సెయింటు మార్టిను సెయింటు బార్తెలెమీ);
  • ది బస్సే-టెర్రే ఉత్తర ధ్రువం [110] (బై-మహౌల్టు, కాపెస్టరు-బెల్లె-ఇయు సెయింటు-రోజ్);
  • బస్సే-టెర్రే దక్షిణ ధ్రువం: [110] బస్సే-టెర్రే, బౌల్లంటే (లెసు సెయింట్సు దీవులతో సహా);
  • గ్రాండే-టెర్రే ఉత్తర ధ్రువం: [110] గ్రాండే-టెర్రే నోర్డు, సెయింటు-అన్నే సెయింటు-ఫ్రాంకోయిసు (లా డెసిరేడు మేరీ-గాలంటే దీవులతో సహా);
  • గ్రాండే-టెర్రే దక్షిణ ధ్రువం: [110] లెసు అబైమ్సు, గోసియరు, పాయింటు-ఎ-పిట్రే.

గ్వాడెలోప్ దీవులు ఫ్రెంచి యాంటిల్లెసు విశ్వవిద్యాలయంలో రెండు క్యాంపసు‌లు ఉన్నాయి. సెయింటు-క్లాడు‌లోని క్యాంపు-జాకోబు, పాయింటు-ఎ-పిట్రేలోని ఫౌలోలు, రెండోది సంస్థ ప్రధాన కార్యాలయం.[111] ప్రతి క్యాంపసు చుట్టూ విద్యార్థుల నివాసాలు ఉన్నాయి. ఇంకా పాయింటు-ఎ-పిట్రే విశ్వవిద్యాలయ ఆసుపత్రి కేంద్రం సమీపంలో ఆరోగ్య సంరక్షణకు అంకితమైన ఉపగ్రహ ప్రాంగణం ఉంది.అప్రెంటిసు‌ల కోసం అనేక పాఠశాలలు ద్వీపసమూహం అంతటా ఉన్నాయి. లలిత కళకు స్థానిక పాఠశాలగా పనిచేసే ఆర్ట్సు అండు క్రాఫ్ట్సు సెంటరు బెర్గెవిను, పాయింటు-ఎ-పిట్రేలో ఉంది. చివరకు ప్రాంతీయ రెండవ అవకాశం పాఠశాలలు మూడు ప్రదేశాలు వివిధ ఉన్నత పాఠశాలలలో అమర్చబడ్డాయి. [111]

మౌలిక సదుపాయాలు

[మార్చు]

శక్తి

[మార్చు]

ఈ ద్వీపం సౌర, పవన, సముద్ర శక్తికి గొప్ప సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది, కానీ 2018 నాటికి, బయోమాసు, బొగ్గు శక్తి, పెట్రోలియం హైడ్రోకార్బను‌లు ఇప్పటికీ ఎక్కువగా ఉపయోగించబడుతున్నాయి.

బౌలాంటే జియోథర్మలు పవరు ప్లాంటు, గ్వాడెలూప్

ఎనర్జీ ట్రాన్సిషను లా (టిఇసివి) 2020 నాటికి ఈ భూభాగంలో 50% పునరుత్పాదక శక్తిని అందిస్తుంది. గ్వాడెలూప్ ఇపిపి 2018 - 2023 మధ్య 66 మెగావాట్లు అదనపు బయోమాసు సామర్థ్యాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని యోచిస్తోంది. ఇందులో బొగ్గు స్థానంలో 43 మెగావాట్లు చేయాలన్న యోచన కూడా ఉంది.

ఉదాహరణకు అల్బియోమా కారైబ్సు (ఎసి) బొగ్గు ఆధారిత పవరు ప్లాంటు‌ను బయోమాసు‌గా మార్చడం జరుగుతుంది. ఇది గ్వాడెలూప్ శక్తి మిశ్రమంలో పునరుత్పాదక శక్తి వాటాను 20.5% నుండి 35%కి పెంచడంలో సహాయపడుతుంది. తద్వారా ద్వీపం శిలాజ ఇంధనాల మీద ఆధారపడటాన్ని తగ్గిస్తుంది. ఆమ్ల వాయు కాలుష్యం, విషపూరిత, బూడిద ఉత్పత్తిని తగ్గిస్తుంది.[112]

2018లో 260 గిగావాట్లు/సంవత్సరానికి విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేసే ఈ 34 మెగావాట్లు విద్యుత్తు ప్లాంటు (అంటే ద్వీపం అవసరాలలో 15%), గొలుసు అంతటా 265 000 టి సిO2 సమానమైన/సంవత్సరాన్ని తగ్గించాలి (మునుపటి పరిస్థితి బొగ్గుతో పోలిస్తే ఒకసారి బయోమాసు‌గా మార్చబడిన తర్వాత −87%).

గ్వాడెలూప్‌లో చెరకు వ్యవసాయ రంగం ఆధారంగా లె మౌలు‌లో విద్యుత్తు ఉత్పత్తి కర్మాగారం ఉంది. ఇది చెరకు క్రషింగు (బాగసు) నుండి అవశేషాలను తిరిగి పొంది శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది; డెసిరాడు, లె మౌల్ లేదా మేరీ-గలాంటే వంటి 12 పవన విద్యుత్తు కేంద్రాలు; అగ్నిపర్వత కార్యకలాపాల ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన నీటి ఆవిరి శక్తిని ఉపయోగించే బౌలాంటేలోని జియోథర్మలు పవరు ప్లాంటు (ప్లాంటు విద్యుత్తు ఉత్పత్తి జాతీయంగా మొదటి స్థానంలో ఉంది); తరంగాలు, సముద్ర ప్రవాహాల శక్తిని ఉపయోగించుకునే ప్రాజెక్టు; గృహాల కోసం సౌర నీటి హీటర్ల నిర్వహణకు, విద్యుత్తు వాహన రంగం అభివృద్ధికి దోహదపడే ఫోటోవోల్టాయికు సంస్థాపనలు.[113]

మొత్తం ఉత్పత్తిలో 2.2% ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న జలశక్తి ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన విద్యుత్తు కొన్ని నదుల పడకల మీద నిర్మించిన ఆనకట్టల నుండి వస్తుంది.

తాగునీటి సరఫరా

[మార్చు]

గ్వాడెలూప్ తాగునీటి నెట్‌వర్కు ద్వారా పంపిణీ చేయబడిన నీరు ప్రధానంగా బాస్సే టెర్రే నుండి 70% నదీ ఇన్‌టేకు‌ల నుండి, 20% సెయేటి పరీవాహక ప్రాంతాల నుండి వస్తుంది. మిగిలిన 10% గ్రాండే టెర్రే, మేరీ-గలాంటే భూగర్భ జలాలను ట్యాపు చేసే బోర్‌హోల్సు నుండి వస్తుంది.

నీటి కొరత పునరావృతమవుతోంది. ప్రధానంగా గ్రాండే-టెర్రే మునిసిపాలిటీలలో "నీటి మార్పులను" బలవంతం చేసింది. ఇవి ఎక్కువగా ప్రభావితమయ్యాయి. ఇవి ప్రైవేటు వ్యక్తులు, వ్యవసాయ కార్యకలాపాలకు పరిణామాలను కలిగిస్తాయి.

వాటరు ఆఫీసు (2020 డేటా) గణాంకాల ప్రకారం తాగునీటి ఉత్పత్తిలో 61% వృధా అవుతోంది. అంటే పైపులు పేలవమైన స్థితిలో ఉండటం వల్ల సంవత్సరానికి దాదాపు 50 మిలియను క్యూబికు మీటర్ల నీరు వృధా అవుతోంది. అదనంగా 70% మురుగునీటి శుద్ధి కర్మాగారాలు ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా లేవు. [114]

పోలీసులు - నేరాలు

[మార్చు]

కరేబియను‌లోని అత్యంత సురక్షితమైన దీవులలో గ్వాడెలూప్ ఒకటి అయినప్పటికీ [115] ఇది 2016లో అత్యంత హింసాత్మకమైన విదేశీ ఫ్రెంచి విభాగం.[116] హత్య రేటు పారిసు కంటే గణనీయంగా ఎక్కువగా ఉంది. 1,00,000 మందికి 8.2. అధిక స్థాయి నిరుద్యోగం హింస, నేరాలు పెరగడానికి కారణమైంది. ముఖ్యంగా 2009 - 2010లో మహా మాంద్యం తర్వాత సంవత్సరాలలో.[117] గ్వాడెలూప్ నివాసితులు ఈ ద్వీపాన్ని తక్కువ రోజువారీ నేరాలు ఉన్న ప్రదేశంగా అభివర్ణించారు. చాలా హింస మాదకద్రవ్య వ్యాపారం లేదా గృహ వివాదాల వల్ల సంభవిస్తుంది.[115] 2021లో కోవిడ్-19 పరిమితుల నుండి ఉత్పన్నమయ్యే అల్లర్లను ఎదుర్కొనేందుకు ద్వీపానికి అదనపు పోలీసు అధికారులను మోహరించారు. [118]

సాధారణంగా ద్వీపంలో దాదాపు 2,000 మంది పోలీసు అధికారులు ఉంటారు. వీరిలో సిఒఎంజిఇఎన్‌డి (జెండరుమేరీ కమాండు ఆఫ్ గ్వాడెలోప్) ప్రాంతంలోని 760 మంది క్రియాశీల నేషనలు జెండరు‌మెరీ, దాదాపు 260 మంది రిజర్విస్టులు ఉన్నారు. క్రియాశీల జెండరు‌మెరీలో మూడు మొబైలు జెండరు‌మెరీ స్క్వాడ్రను‌లు (ఇజిఎం), రిపబ్లికను గార్డు ఇంటర్వెన్షను ప్లాటూను (పిఐజిఆర్) ఉన్నాయి.[119] మారిటైం జెండరు‌మెరీ ఈ భూభాగంలో వైలెటు పెట్రోలు బోటు‌ను మోహరిస్తుంది. దీనిని 2025–2026లో కొత్త పిసిజి-ఎన్‌జి పెట్రోలు బోటు‌తో భర్తీ చేయడానికి ప్రణాళిక చేయబడింది. .[120][121]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ "Répertoire national des élus: les conseillers départementaux". data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (in ఫ్రెంచ్). 4 May 2022. Archived from the original on 13 December 2023. Retrieved 14 July 2022.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 "Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2024" (in ఫ్రెంచ్). Retrieved 17 January 2024.
  3. ↑ "EU regions by GDP, Eurostat". Archived from the original on 27 February 2023. Retrieved 18 September 2023.
  4. ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 4.19 4.20 4.21 4.22 4.23 4.24 4.25 4.26 4.27 4.28 4.29 4.30 4.31 4.32 4.33 4.34 4.35 4.36 4.37 "Encyclopedia Britannica – Guadeloupe". Archived from the original on 3 April 2019. Retrieved 27 July 2019.
  5. ↑ 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 "CIA World Factbook (2006) – Guadeloupe". Archived from the original on 25 February 2021. Retrieved 27 July 2019.
  6. ↑ "Guadeloupe: These tiny islands are the French Caribbean's greatest secret". CNN. 16 April 2018. Archived from the original on 12 July 2022. Retrieved 14 July 2022. [...] Gwada, as locals call Guadeloupe [...].
  7. ↑ "Gaudeloupe, a land of history". Region Guadeloupe. Archived from the original on 30 December 2019. Retrieved 16 April 2019.
  8. ↑ Siegel et al – Analyse préliminaire de prélèvements sédimentaires en provenance de Marie-Galante. Bilan scientifique 2006–2008. Service régional de l’archéologie Guadeloupe- Saint-Martin – Saint-Barthélemy 2009.
  9. ↑ Siegel, Peter E.; Jones, John G.; Pearsall, Deborah M.; Dunning, Nicholas P.; Farrell, Pat; Duncan, Neil A.; Curtis, Jason H.; Singh, Sushant K. (2015). "Paleoenvironmental evidence for first human colonization of the eastern Caribbean". Quaternary Science Reviews. 129: 275–295. Bibcode:2015QSRv..129..275S. doi:10.1016/j.quascirev.2015.10.014. ISSN 0277-3791..
  10. ↑ "Guadeloupe from precolumbian times until today". Antilles Info Tourisme. Archived from the original on 15 May 2019. Retrieved 16 April 2019.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 "Guadeloupe History Timeline". World Atlas. Archived from the original on 3 June 2019. Retrieved 3 June 2019.
  12. ↑ La Guadeloupe: renseignements sur l'histoire, la flore, la faune, la géologie, la minéralogie, l'agriculture, le commerce, l'industrie, la législation, l'administration, Volume 1, Partie 2, de Jules Ballet (Imprimerie du gouvernement, 1895) (in French)
  13. ↑ Gwendolyn Midlo Hall (1971). Social Control in Slave Plantation Societies: A Comparison of St. Domingue and Cuba. The Johns Hopkins Press. pp. 62–63. ISBN 0-8018-1252-6.
  14. ↑ "History of Guadeloupe". caribya!. Archived from the original on 16 April 2019. Retrieved 16 April 2019.
  15. ↑ 15.0 15.1 "Guadeloupe > History". Lonely Planet. Archived from the original on 16 April 2019. Retrieved 16 April 2019.
  16. ↑ "Treaty of Paris, 1763". Office of the Historian. United States Government. Archived from the original on 11 April 2019. Retrieved 16 April 2019.
  17. ↑ Auguste Lacour, Histoire de la Guadeloupe, vol. 1 (1635–1789). Basse-Terre, Guadeloupe, 1855 full text at Google Books Archived 13 డిసెంబరు 2023 at the Wayback Machine, p. 236ff.
  18. ↑ Moitt, Bernard (1996). David Barry Gaspar (ed.). "Slave women and Resistance in the French Caribbean". More Than Chattel: Black Women and Slavery in the Americas. Indiana University Press: 243. ISBN 0-253-33017-3.
  19. ↑ "Memorial in homage to Delgrès – Basse Terre – Cartographie des Mémoires de l'Esclavage". University of Edinburgh. Archived from the original on 10 November 2020. Retrieved 13 August 2018.
  20. ↑ Lindqvist, Herman (2015). Våra kolonier: de vi hade och de som aldrig blev av (in స్వీడిష్). Albert Bonniers Förlag. p. 232. ISBN 9789100155346.
  21. ↑ Annie Philip (31 August 2014). "Remembering the journey to Guadeloupe". The Hindu. Archived from the original on 17 January 2023. Retrieved 17 January 2023.
  22. ↑ "A remote French Island reconnects with India | TopNews". topnews.in. Archived from the original on 13 May 2021. Retrieved 13 May 2021.
  23. ↑ Chambre de commerce et d'industrie de la Guyane. "DOSSIER DE PRESSE" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 September 2015. Retrieved 24 May 2015..
  24. ↑ The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Félix Éboué". Encyclopedia Britannica, 22 Dec. 2024, https://www.britannica.com/biography/Felix-Eboue. Accessed 9 May 2025
  25. ↑ "Vichy issued its colonial stamps in France". Linns Stamp News (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2025-05-09.
  26. ↑ "14 février 1952: une grève en Guadeloupe réprimée dans le sang, France24.com, 14 février 2009".
  27. ↑ "Le petit lexique colonial – Jeudi 14 février 1952 au Moule | lepetitlexiquecolonial.blogspace.fr". Archived from the original on 10 July 2012. Retrieved 27 July 2019.
  28. ↑ "Source: Le Nouvel Observateur".[permanent dead link]
  29. ↑ "L'éphéméride du 14 février : Guadeloupe, Martinique jours de mort les 14 février 1952 et 1974" (in ఫ్రెంచ్). 2025-02-14. Retrieved 2025-05-09.
  30. ↑ "50 years on: Guadeloupeans remember French brutality". Archived from the original on 5 November 2023. Retrieved 17 October 2023.
  31. ↑ "Mai 1967 à Pointe-à-Pitre : " Un massacre d'Etat "" (in ఫ్రెంచ్). 25 May 2017. Archived from the original on 16 October 2017. Retrieved 14 October 2017.
  32. ↑ Félix-Hilaire Fortuné (2001). La France et l'Outre-Mer antillais [France and the West Indies] (in ఫ్రెంచ్). L'Harmattan. p. 303.
  33. ↑ "En Guadeloupe, la tragédie de "Mé 67" refoulée". Le Monde. 26 May 2009. Archived from the original on 27 July 2019. Retrieved 27 July 2019.
  34. ↑ Carrington, G. (2022-01-09). "The May 1967 massacre in Guadeloupe". Journal of Romance Studies (in ఇంగ్లీష్). 22 (3): 389–412. doi:10.3828/jrs.2022.21. ISSN 1473-3536.
  35. ↑ Carrington, Grace. "The May 1967 massacre in Guadeloupe". Journal of Romance Studies. 22 (3): 389–412. ISSN 1473-3536.
  36. ↑ "Guadeloupe - Atlapedia® Online". www.atlapedia.com. Retrieved 2025-05-09.
  37. ↑ "Guadeloupe" (PDF).
  38. ↑ "Guadeloupe Arrondissements". www.statoids.com. Retrieved 2025-05-09.
  39. ↑ "Race, class fuel social conflict on French Caribbean islands Archived 21 ఫిబ్రవరి 2014 at the Wayback Machine". Agence France-Presse (AFP). 17 February 2009
  40. ↑ Shirbon, Estelle (13 February 2009). "Paris fails to end island protests, seen spreading". Reuters. Archived from the original on 14 February 2009. Retrieved 14 February 2009.
  41. ↑ "France proposes to raise salaries to end Guadeloupe violence". International Herald Tribune. Associated Press. 19 February 2009. Archived from the original on 21 February 2009. Retrieved 25 February 2009.
  42. ↑ Sarkozy offers autonomy vote for Martinique Archived 9 జూలై 2009 at the Wayback Machine, Agence France-Presse
  43. ↑ 43.0 43.1 43.2 "Geography and geology". Le Guide Guadeloupe. Archived from the original on 18 April 2019. Retrieved 17 April 2019.
  44. ↑ Mathieu, Lucie; van Wyk de Vries, Benjamin; Mannessiez, Claire; Mazzoni, Nelly; Savry, Cécile; Troll, Valentin R. (5 March 2013). "The structure and morphology of the Basse Terre Island, Lesser Antilles volcanic arc". Bulletin of Volcanology (in ఇంగ్లీష్). 75 (3): 700. Bibcode:2013BVol...75..700M. doi:10.1007/s00445-013-0700-y. ISSN 1432-0819. S2CID 129467145. Archived from the original on 13 December 2023. Retrieved 8 November 2020.
  45. ↑ "Guadeloupe" (PDF). Institut de physique du globe de Paris. Universite de Paris. Archived (PDF) from the original on 20 November 2006. Retrieved 17 April 2019.
  46. ↑ Samper, A.; Quidelleur, X.; Lahitte, P.; Mollex, D. (2007). "Timing of effusive volcanism and collapse events within an oceanic arc island: Basse-Terre, Guadeloupe archipelago (Lesser Antilles Arc)". Earth and Planetary Science Letters. 258 (1–2): 175–191. Bibcode:2007E&PSL.258..175S. doi:10.1016/j.epsl.2007.03.030.
  47. ↑ 47.0 47.1 Bourdon, E; Bouchot, V; Gadalia, A; Sanjuan, B. "Geology and geothermal activity of the Bouillante Volcanic Chain" (PDF). Archived from the original (PDF) on 19 April 2019. Retrieved 18 April 2019.
  48. ↑ "Climatological Information for Guadeloupe". Archived from the original on 3 April 2012.
  49. ↑ "The Deadliest Atlantic Tropical Cyclones, 1492–1996". nhc.noaa.gov. Archived from the original on 15 March 2020. Retrieved 10 June 2021.
  50. ↑ "Guadeloupe". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 12 December 2018. Retrieved 12 December 2018.
  51. ↑ Corentin Bochaton; et al. (2021). "Large-scale reptile extinctions following European colonization of the Guadeloupe Islands". Vol. 7, no. 21. Science Advances. doi:10.1126/sciadv.abg2111.
  52. ↑ Un rapport s’alarme de « la dégradation généralisée » des masses d’eau en Guadeloupe, Le Monde, 10 septembre 2019
  53. ↑ "Grand Cul-de-Sac Marin de la Guadeloupe | Service d'information sur les Sites Ramsar". rsis.ramsar.org. Archived from the original on 23 May 2021. Retrieved 10 June 2021.
  54. ↑ Un rapport s’alarme de « la dégradation généralisée » des masses d’eau en Guadeloupe, Le Monde, 10 septembre 2019
  55. ↑ "Grand Cul-de-Sac Marin de la Guadeloupe | Service d'information sur les Sites Ramsar". rsis.ramsar.org. Archived from the original on 23 May 2021. Retrieved 10 June 2021.
  56. ↑ 56.0 56.1 "Waterfalls". Les îles de Guadeloupe (Guadeloupe Islands) (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Comité du Tourisme des Îles de Guadeloupe (Guadeloupe Islands Tourism Board). Archived from the original on 2025-01-23. Retrieved 2024-12-11.
  57. ↑ Population en historique depuis 1968: Guadeloupe Archived 8 జూలై 2022 at the Wayback Machine, INSEE
  58. ↑ Jackson, Regine (2011). Geographies of Haitian Diaspora. New York, NY: Routledge. p. 36. ISBN 978-1-136-80788-6. Archived from the original on 13 December 2023. Retrieved 3 July 2020.
  59. ↑ INSEE (29 December 2021). "Recensement de la population en Guadeloupe : 384 239 habitants au 1ᵉʳ janvier 2019" (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 6 July 2022. Retrieved 5 July 2022.
  60. ↑ Population en historique depuis 1968: France métropolitaine Archived 8 జూలై 2022 at the Wayback Machine, INSEE
  61. ↑ Unité urbaine 2020 de Pointe-à-Pitre-Les Abymes (9A701), INSEE
  62. ↑ "Statistiques locales: France par unité urbaine, population municipale 2019". INSEE. Archived from the original on 29 January 2018. Retrieved 12 July 2022.
  63. ↑ "Population". Insee. Archived from the original on 19 November 2016. Retrieved 18 May 2015.
  64. ↑ "Centre Hospital Universitaire Point a pitre Chu in Guadeloupe". Vanguard Healthcare. Retrieved 27 December 2020.[permanent dead link]
  65. ↑ Rastogi, Nalin. "Institut Pasteur de la Guadeloupe". Institut Pasteur de la Guadeloupe. Rastogi, Nalin. Archived from the original on 1 February 2017. Retrieved 21 February 2017.
  66. ↑ "Atlas Caraïbe". atlas-caraibe.certic.unicaen.fr. Archived from the original on 8 June 2021. Retrieved 8 July 2021.
  67. ↑ "L'immigration en Guadeloupe, sur islandscommission.org (La inmigración en Guadalupe, en islandscommission.org)" (PDF). Archived from the original (PDF) on 25 February 2015. Retrieved 8 July 2021.
  68. ↑ Bocandé, Anne (7 September 2017). "Péyi an nou: le Bumidom en BD". Africultures (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 21 April 2021. Retrieved 8 July 2021.
  69. ↑ "Août 1914 : les Guadeloupéens et Martiniquais oubliés du Canal de Panama". 14 August 2014. Archived from the original on 28 February 2017. Retrieved 8 July 2021.
  70. ↑ జనాభా చట్టాలు 2019: 971 గ్వాడెలోప్ Archived 2022-07-12 at the Wayback Machine, INSEE
  71. ↑ "Tableau des superficies | limitesmaritimes.gouv.fr". limitesmaritimes.gouv.fr. Archived from the original on 3 December 2022. Retrieved 8 July 2021.
  72. ↑ "France-Venezuela Boundary Treaty of 1980" (PDF).[permanent dead link]
  73. ↑ étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. "La France et les Caraïbes". France Diplomatie – Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 1 August 2021. Retrieved 8 July 2021.
  74. ↑ "Constitution du 4 octobre 1958" [Constitution of 4 October 1958]. legifrance.gouv.fr. Archived from the original on 11 June 2019. Retrieved 22 May 2017.
  75. ↑ "Flags, Symbols, & Currencies of Guadeloupe". WorldAtlas (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 25 February 2021. Archived from the original on 25 April 2023. Retrieved 25 April 2023.
  76. ↑ "Polémique au Suriname autour du drapeau indépendantiste guadeloupéen". franceguyane.fr (in ఫ్రెంచ్). 3 August 2016. Archived from the original on 12 June 2023. Retrieved 12 June 2023.
  77. ↑ 77.0 77.1 INSEE (October 2018). "Insee Analyses Guadeloupe" (PDF) (in ఫ్రెంచ్). Archived (PDF) from the original on 22 September 2020. Retrieved 5 November 2020.
  78. ↑ "Guadeloupe Cruise Port". cruisecritic. Archived from the original on 12 December 2018. Retrieved 12 December 2018.
  79. ↑ "The food crisis in Guadeloupe". grain.org (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 6 June 2021. Retrieved 6 June 2021.
  80. ↑ "Créole". axl.cefan.ulaval.ca. Archived from the original on 14 June 2021. Retrieved 8 July 2021.
  81. ↑ Manahan, Kathe. Diglossia Reconsidered: Language Choice and Code-Switching in Guadeloupean Voluntary Organizations, Kathe Manahan Texas Linguistic Forum. 47: 251–261, Austin, TX. 2004
  82. ↑ "The ARDA website. Retrieved 2023-08-04". Archived from the original on 12 August 2023. Retrieved 12 August 2023.
  83. ↑ "Diocese of Basse-Terre (et Pointe-à-Pitre)". Catholic Hierarchy. Archived from the original on 18 August 2016. Retrieved 14 August 2016.
  84. ↑ "Neuvaine à l'Immaculée Conception (30 novembre au 8 décembre) 2016". Diocese Guadeloupe. Archived from the original on 26 December 2016. Retrieved 9 December 2016.
  85. ↑ Bellance, Hurard (2011). La police des Noirs en Amérique (Martinique, Guadeloupe, Guyane, Saint-Dominique) et en France aux XVIIe et XVIIIe siècles. Ibis rouge. p. 67. ISBN 978-2-84450-369-5. Archived from the original on 13 December 2023. Retrieved 21 June 2023.
  86. ↑ "Les religions aux Antilles françaises". Observatoire (in ఫ్రెంచ్). 12 March 2019. Archived from the original on 11 August 2021. Retrieved 10 June 2021.
  87. ↑ Melton, J. Gordon; Baumann, Martin, eds. (2002). Religions of the World (PDF) (Vol 1 ed.). ABC Clio. ISBN 1-57607-223-1. Archived (PDF) from the original on 13 December 2023. Retrieved 21 June 2023.
  88. ↑ "Guadeloupe Church Records". familysearch.org. Retrieved 2 July 2024.
  89. ↑ "Basse-Terre". Église catholique en France (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 16 April 2021. Retrieved 10 June 2021.
  90. ↑ "Diocese of Basse-Terre et Pointe-à-Pitre, Guadeloupe 🇬🇵". GCatholic. Retrieved 2 July 2024.
  91. ↑ 91.0 91.1 Chitwood, Ken (21 June 2023), "Islam in the Caribbean", Oxford Research Encyclopedia of Religion (in ఇంగ్లీష్), doi:10.1093/acrefore/9780199340378.013.1051, ISBN 978-0-19-934037-8, retrieved 2 July 2024
  92. ↑ "JEWISH AND KOSHER FRANCE: SYNAGOGUES IN GUADELOUPE, FRANCE". Archived from the original on 8 July 2020. Retrieved 10 June 2021.
  93. ↑ Kuiken, Vesna (2018). "Foreign Before 'The Foreigner': Caribbean Fetishes, Zombi, and Jewett's Conjure Aesthetics". The Arizona Quarterly. 74 (4): 115–144. doi:10.1353/arq.2018.0024. S2CID 165241017.
  94. ↑ Sahai, Sharad (1998). Guadeloupe Lights Up: French-lettered Indians in a remote corner of the Caribbean reclaim their Hindu identity Archived 1 మార్చి 2009 at the Wayback Machine. Hinduism Today, Digital Edition, February 1998.
  95. ↑ Pareles, Jon (1988). "Zouk, a Distinctive, Infectious Dance Music". The New York Times. New York. Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 11 June 2018.
  96. ↑ https://www.rci.fm/guadeloupe/infos/Culture/Bolokos-veritable-succes-pour-les-guadeloupeens-au-festival-anglais-Rebellion
  97. ↑ "Site officiel de l'association du Festival international de musique Saint-Georges". saintgeorgesfestival.com. Archived from the original on 30 August 2019. Retrieved 1 September 2019.
  98. ↑ "The Saint-Georges International Music Festival, Guadeloupe, French West Indies by Mark Laiosa". arttimesjournal.com. Archived from the original on 31 August 2019. Retrieved 1 September 2019.
  99. ↑ 99.0 99.1 Néba Francis Yale, «  », HAL. Archives-ouvertes.fr, 25 juillet 2015, p. 174
  100. ↑ 100.0 100.1 Mission académique: langue et culture régionales créoles.
  101. ↑ 101.0 101.1 ""Les coiffes de la Guadeloupe"". Archived from the original on 26 January 2021. Retrieved 22 July 2021.
  102. ↑ 102.0 102.1 D'ailleurs, Céline (31 October 2017). "Le Bébélé: de l'histoire à la tradition". Saveurs d'ici et d'ailleurs (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 27 July 2021. Retrieved 23 July 2021.
  103. ↑ "Recettes de cuisine de Marie-Galante". ot-mariegalante.com. Archived from the original on 1 August 2021. Retrieved 23 July 2021.
  104. ↑ "Fiches d'inventaire – Patrimoine Culturel Immatériel en France". pci-lab.fr. Archived from the original on 14 June 2021. Retrieved 23 July 2021.
  105. ↑ Scarnecchia, Arianna (22 June 2018). "Yannick Borel: "I hope the Worlds will be a big challenge"". Pianeta Scherma International. Archived from the original on 28 January 2019. Retrieved 28 January 2019.
  106. ↑ "Mr. Olympia Contest Results". getbig.com. Archived from the original on 5 June 2017. Retrieved 12 September 2016.
  107. ↑ Dinane, Nathalie; Blumstein, Emmanuel (10 September 2013). "Tramway, un projet sur les rails pour 2019". France-Antilles (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 2 February 2017. Retrieved 27 February 2017.
  108. ↑ "ACADEMIE DE LA GUADELOUPE – RESULTATS DES EXAMENS 2021". ac-guadeloupe.fr. Archived from the original on 24 June 2021. Retrieved 8 July 2021.
  109. ↑ 109.0 109.1 "Les chiffres pour l'année 2018–2019" (PDF). Archived (PDF) from the original on 3 August 2021.
  110. ↑ 110.0 110.1 110.2 110.3 110.4 110.5 Académie de Guadeloupe, répartition des 12 circonscriptions, pdf.
  111. ↑ 111.0 111.1 "Université des Antilles". Université des Antilles (in ఫ్రెంచ్). Archived from the original on 19 January 2005. Retrieved 3 August 2021.
  112. ↑ "Une centrale à charbon va se convertir à la biomasse en Guadeloupe | Connaissances des énergies". www.connaissancedesenergies.org (in ఫ్రెంచ్). 15 November 2018. Archived from the original on 26 May 2021. Retrieved 22 July 2021.
  113. ↑ "L'ADEME en Guadeloupe | Agence de la transition écologique". www.guadeloupe.ademe.fr. Archived from the original on 25 July 2021. Retrieved 22 July 2021.
  114. ↑ "Panorama d'une Guadeloupe à l'abandon où les services de base ne sont même plus assurés". Basta ! (in ఫ్రెంచ్). 17 February 2021. Archived from the original on 8 August 2021. Retrieved 22 July 2021.
  115. ↑ 115.0 115.1 Graff, Vincent. (2013) Archived 13 నవంబరు 2016 at the Wayback Machine, "Death in Paradise: Ben Miller on investigating the deadliest place on the planet," Radio Times, 8 January 2013
  116. ↑ Guadeloupe : la spirale de la violence Archived 8 నవంబరు 2016 at the Wayback Machine, francetvinfo.fr, 29 September 2016
  117. ↑ Borredon, Laurent (28 December 2011). "Crime and unemployment dog Guadeloupe". The Guardian. Archived from the original on 31 October 2016. Retrieved 27 February 2022.
  118. ↑ "France to send special forces to Guadeloupe after looting, arson". Al Jazeera. Archived from the original on 4 November 2022. Retrieved 4 November 2022.
  119. ↑ nationale, Sirpa Gendarmerie, Gendarmerie. "Envol vers la Guadeloupe avec le général Vincent Lamballe (1/2)". gendarmerie.interieur.gouv.fr. Archived from the original on 4 November 2022. Retrieved 4 November 2022.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  120. ↑ "Le premier des six nouveaux patrouilleurs côtiers de la Gendarmerie maritime officiellement commandé". 2 September 2022. Archived from the original on 5 March 2023. Retrieved 5 March 2023.
  121. ↑ "Un nouveau commandant pour le 'La Violette', un navire indispensable à la lutte contre la drogue en Guadeloupe". 5 August 2022. Archived from the original on 4 November 2022. Retrieved 4 November 2022.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=గ్వాడెలోప్&oldid=4570558" నుండి వెలికితీశారు