చిమన్ భాయ్ పటేల్
చిమన్భాయ్ పటేల్ | |
|---|---|
| 5వ గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రి | |
| In office 4 మార్చ్ 1990 – 17 ఫిబ్రవరి 1994 | |
| అంతకు ముందు వారు | మాధవ్ సింగ్ సోలంకి |
| తరువాత వారు | ఛబిల్దాస్ మెహతా |
| In office 18 జూలై 1973 – 9 ఫిబ్రవరి 1974 | |
| అంతకు ముందు వారు | ఘనశ్యామ్ ఓజా |
| తరువాత వారు | రాష్ట్రపతి పాలన |
| 1వ గుజరాత్ ఉప ముఖ్యమంత్రి | |
| In office 17 మార్చ్ 1972 – 17 జూలై 1973 | |
| ముఖ్యమంత్రి | ఘనశ్యామ్ ఓజా |
| వ్యక్తిగత వివరాలు | |
| జననం | 3 జూన్ 1929 సంఖేడా, బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 17 ఫిబ్రవరి 1994 (వయసు 64) అహ్మదాబాద్, గుజరాత్, భారతదేశం |
| రాజకీయ పార్టీ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ |
| జీవిత భాగస్వామి | ఊర్మిళా పటేల్ |
| సంతానం | సిద్ధార్థ్ పటేల్, సుహృద్ పటేల్, సుజాతా పటేల్ |
| నివాసం | అహ్మదాబాద్ |
చిమన్భాయ్ పటేల్ (3 జూన్ 1929-17 ఫిబ్రవరి 1994) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ , జనతాదళ్ తో సంబంధం ఉన్న భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు, ఇతడు గుజరాత్ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిగా రెండు పర్యాయాలు పనిచేశాడు. కాంగ్రెస్ , జనతాదళ్ రెండు పార్టీలకు వివిధ సమయాల్లో ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. పటేల్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ప్రతిపాదించిన ఖామ్ సిద్ధాంతాన్ని ఎదుర్కోవటానికి కోకమ్ సిద్ధాంతాన్ని ప్రారంభించాడు. ఈ సిద్ధాంతానికి సౌరాష్ట్ర , దక్షిణ గుజరాత్లలో రాష్ట్ర జనాభాలో 24% ఉన్న కోలిల నుండి భారీ మద్దతును లభించడంతో చాలా విజయవంతమైంది.[1][2]
జననం విద్యాభ్యాసం
[మార్చు]ఇతడు 1929 జూన్ 3న వడోదర జిల్లా సంఖేడా తహసీల్లోని చికోద్రా గ్రామంలో జన్మించాడు. 1950లో వడోదర మహారాజా సయాజీరావ్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ బరోడా విద్యార్థి సంఘానికి మొదటి అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. ఇతడు బరోడా మహారాజా సయాజీరావ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఆర్థిక శాస్త్రంలో మాస్టర్స్ పూర్తి చేశాడు.
రాజకీయ జీవితం
[మార్చు]ఇతడు 1967లో సంఖేడా నుండి గుజరాత్ శాసనసభ ఎన్నికయ్యాడు, హితేంద్ర కె దేశాయ్ మంత్రివర్గంలో చేరాడు. ఇతడు ఘనశ్యామ్ ఓజా మంత్రివర్గంలో మంత్రిగా కూడా పనిచేశాడు. 1972లో సంఖేడా నుంచి మళ్లీ గెలిచి, ఆ తర్వాత ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. 1975లో ఇతడు జెత్పూర్ నుంచి ఓడిపోయాడు, కానీ ఆయన కొత్త పార్టీ కిసాన్ మజ్దూర్ లోక్ పక్ష 11 సీట్లు గెలుచుకుని జనతా మోర్చా చెందిన బాబుభాయ్ పటేల్ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి సహాయపడింది.
1990లో ఇతడు ఉంఝా నుంచి జనతాదళ్ అభ్యర్థిగా గుజరాత్ శాసనసభకు ఎన్నికయ్యాడు, ముఖ్యమంత్రిగా నియమించబడ్డాడు. తన కెరీర్ ప్రారంభంలో, స్థానిక పట్టణం సంఖేడాకు చెందిన ప్రసిద్ధ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు డాక్టర్ జెతలాల్ కె. పారిఖ్ ఇతనికి మార్గదర్శకత్వం వహించాడు.
గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రి
[మార్చు]1973 జూలై 17న ఇతడుఘనశ్యామ్ ఓజా స్థానంలో గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రిగా నియమితుడయ్యాడు. 1974 ఫిబ్రవరి 9 వరకు ఇతడు ఆ పదవిలో పనిచేశాడు. 1974లో నవ నిర్మాణ్ ఉద్యమం అవినీతి ఆరోపణలపై చిమన్భాయ్ పటేల్ను పదవి నుంచి తొలగించింది. పార్టీ నుండి బహిష్కరించబడిన తరువాత, బాబుభాయ్ జె పటేల్ నాయకత్వంలో జనతా మోర్చా ప్రభుత్వం ఏర్పాటుకు ఇతడు సహాయం చేశాడు. 1990 మార్చి 4న జనతా దళ్-భారతీయ జనతా పార్టీ సంకీర్ణ ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించి ఇతడు మళ్లీ ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. 1990 అక్టోబరు 25న సంకీర్ణాన్ని విచ్ఛిన్నం చేసిన తరువాత, ఇతడు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఐ. ఎన్. సి)కు చెందిన 34 శాసనసభల సహాయంతో తన పదవిని నిలుపుకోగలిగాడు. తరువాత ఇతడు ఐ. ఎన్. సి. లో చేరి 1994 ఫిబ్రవరి 17న మరణించే వరకు కొనసాగాడు.
గుజరాత్ పారిశ్రామికీకరణ మాస్టర్ ప్లాన్లో భాగంగా ప్రైవేట్ పార్టీలచే గుజరాత్ ఓడరేవులు, శుద్ధి కర్మాగారాలు, విద్యుత్ ప్లాంట్ల అభివృద్ధికి శ్రీకారం చుట్టిన మొదటి ముఖ్యమంత్రి ఇతడు. తన రెండవ పదవీకాలంలో, అన్ని హిందూ, జైన పండుగ రోజులలో గోవధ, మాంసం అమ్మకాలను నిషేధించే బిల్లును ఆమోదించిన మొదటి ముఖ్యమంత్రి ఇతడు.[3] 1994 ఫిబ్రవరి 17న 65 సంవత్సరాల వయసులో ఇతడు మరణించాడు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Sheth, Pravin N. (1998). Political Development in Gujarat (in ఇంగ్లీష్). New Delhi, India: Karnavati Publications. p. 27.
- ↑ India on the Threshold of the 21st Century: Problems of National Consolidation (in ఇంగ్లీష్). Delhi, India: "Social Science Today" Editorial Board, Nauka Publishers. 1990. p. 174. ISBN 978-5-02-023554-0.
- ↑ Ministry of Agriculture, Government of India. Report of the National Commission on Cattle / CHAPTER I – INTRODUCTION. 20.Plight of the Cow in modern India/item no. 112, 114 Archived 27 సెప్టెంబరు 2013 at the Wayback Machine