చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం
చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం | |
|---|---|
 | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | తమిళనాడు |
| నగరం | చెన్నై |
| జిల్లాలు | చెన్నై జిల్లా (పూర్తి) కాంచీపురం జిల్లా (పాక్షిక) తిరువల్లూరు జిల్లా (పాక్షిక) చెంగల్పట్టు జిల్లా (పాక్షిక) |
| Area | |
| • మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం | 1,189 km2 (459 sq mi) |
| • Urban | 426 km2 (164 sq mi) |
| • Metro | 8,452 km2 (3,263 sq mi) |
| Population (2018)[1](పట్టణ) | |
| • Metro | 1,33,00,253 |
| • Metro density | 1,100/km2 (3,000/sq mi) |
| Demonym | చెన్నైవాసి |
| Time zone | UTC+5:30 (Indian Standard Time) |
చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని చెన్నై నగరం చుట్టూ ఉన్న మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం. అత్యధిక జనాభాగల మహానగర ప్రాంతాల జాబితాలో భారతదేశంలో 4వ స్థానంలో, ఆసియాలో 22వ స్థానంలో, ప్రపంచంలో 40వ స్థానంలో ఉంది. మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం పరిధిలో చెన్నై నగరం, దాని శివారు ప్రాంతాలైన కాంచీపురం, చెంగ్‌పట్టు, తిరువల్లూరు జిల్లాలు ఉన్నాయి. ఈ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాన్ని చెన్నై మహానగర అభివృద్ధి సంస్థ (సిఎండిఎ) పర్యవేక్షిస్తోంది. ఈ సంస్థ పట్టణ ప్రణాళిక, అభివృద్ధి, రవాణా, గృహాల బాధ్యత నిర్వర్తించే తమిళనాడు రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సంస్థ. 1974వ సంవత్సరం నుండి, 1189 కి.మీ.2 విస్తీర్ణంలో ఉన్న చెన్నై నగరాన్ని, దాని చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలతో కలిపి చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంగా ఏర్పాటుచేశారు.
ఆర్థిక వ్యవస్థ[మార్చు]
చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంత ఆర్ధిక వ్యవస్థ $ 58.6 బిలియన్ డాలర్లు[3] ($ 17 బిలియన్ డాలర్లు నామమాత్రపు జిడిపి, 2010)[4] ప్రస్తుతం ఇది భారతదేశంలోనే నాల్గవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా స్థానాన్ని పొందింది.
కొత్తగా విస్తరించబడిన చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంలోని జనాభా సంఖ్య అధికారికంగా నిర్ధారించబడలేదు. 2017 ప్రారంభంలో పట్టణ జనాభా 10 మిలియన్లకు పైగా ఉంటుందని ఒక అంచనా.[1][5] 2011 భారతదేశ జనాభా లెక్కల ప్రకారం మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం జనాభాకు సంఖ్య 8,653,521గా ఉంది.[6]
ఏర్పాటు[మార్చు]
సుమారు 20 సంవత్సరాల కాలంలో అభివృద్ధి చెందుతున్న ఈ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంత పరిధిలో 8 నగరపాలక సంస్థలు, 14 చిన్న మున్సిపల్ కౌన్సిల్స్ ఉన్నాయి. మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతానికి కావలసిన సమగ్ర మౌలిక సదుపాయాల ప్రణాళిక, అభివృద్ధి సమస్యలను పరిష్కరించడానికి చెన్నై మహానగర అభివృద్ధి సంస్థ (సిఎండిఎ) ఏర్పడింది.
చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంలో చెన్నై నగరం, 8 పురపాలక సంఘాలు, 11 పట్టణ పంచాయతీలు, 10 పంచాయతీ యూనియన్లలో 179 గ్రామ పంచాయతీలు ఉన్నాయి. చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంత వైశాల్యం 1,189 కి.మీ.2[7] ఇందులో చెన్నై జిల్లా మొత్తం, అంబత్తూరు, గుమ్మిడిపూండి, మాధవరం, తన్నవల్లూరు జిల్లాకు చెందిన పొన్నేరి, పూనమల్లి, అవడి, తిరువల్లూరు తాలూకాలు, శ్రీపెరంబుదూర్, కాంచెలపురమ్ జిల్లాకు చెందిన కుంద్రాత్తూరు తాలూకాలు, పంచెలపురం తంబూలు, పంచెలపురం తంబూలు, పంచెలపురం తంబూ, పంచెలపురం తంబూ, పంచెలపురం తంబూలు ఉన్నాయి.
చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని మూడు జిల్లాలకు వర్తిస్తుంది. చెన్నై జిల్లా, తిరువల్లూరు జిల్లాలో కొంతభాగం, కాంచీపురం జిల్లాలో కొంతభాగం. చెన్నై జిల్లా (చెన్నై నగరపాలక సంస్థ పరిధిలో) 426 కి.మీ.2, 10 తాలూకాలలో 55 రెవెన్యూ గ్రామాలను కలిగి ఉంది. అమింజికరై తాలూకా, (ఎక్స్) అయనవరం తాలూకా. తిరువల్లూరు జిల్లాలో మొత్తం జిల్లా వైశాల్యం 3,427 కి.మీ.2, 637 కి.మీ.2. అంబత్తూరులో, తిరువల్లూరు, పొన్నేరి, పూనమల్లి తాలూకాలు చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంలోకి వస్తాయి. కాంచీపురం జిల్లాలో 4,433 కి.మీ.2, 376 కి.మీ.2 తంబరం, శ్రీపెరంబుదూర్, చెంగల్పట్టు జిల్లా మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంలోకి వస్తుంది.
నోడల్ ఏజెన్సీలు[మార్చు]
| క్ర.సం. | ఏజెన్సీ | బాధ్యత |
|---|---|---|
| 1 | చెన్నై మహానగరపాలక సంస్థ (మద్రాస్ నగరపాలక సంస్థ), అవడి నగరపాలక సంస్థ, పురపాలక సంఘాలు, పంచాయతీలు | వారి అధికార పరిధిలో పౌర నిర్వహణ |
| 2 | తమిళనాడు గృహనిర్మాణ సంస్థ | ప్లాట్లు, ఇళ్ళు, సైట్లు, సేవల పథకాలు |
| 3 | మహానగర రవాణా సంస్థ | బస్సు రవాణా |
| 4 | దక్షిణ రైల్వే | చెన్నై సబర్బన్ రైల్వే, చెన్నై ఎం.ఆర్.టి.ఎస్. |
| 5 | చెన్నై నగర ట్రాఫిక్ పోలీసులు | ట్రాఫిక్ నిర్వహణ పథకాలు |
| 6 | తమిళనాడు విద్యుత్ సంస్థ | విద్యుత్ ఉత్పత్తి, సరఫరా |
| 7 | ప్రజా పనుల శాఖ | స్థూల పారుదల వ్యవస్థ అమలు, నిర్వహణ |
| 8 | చెన్నై మహానగర అభివృద్ధి సంస్థ | పట్టణ ప్రణాళిక, ప్రాజెక్టు అమలు సమన్వయం |
| 9 | చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ తాగునీటి సరఫరా, మురుగునీటి సంస్థ | చెన్నై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం కోసం తాగునీటి సరఫరా, మురుగునీటి సౌకర్యాలు |
| 10 | తమిళనాడు మురికివాడ క్లియరెన్స్ సంస్థ | మురికివాడ ప్రాంతాల్లో గృహనిర్మాణం, మౌలిక సదుపాయాలు, జీవనోపాధి కార్యక్రమాల ఏర్పాటు |
| 11 | ఆవిన్ సహాకార సంస్థ | చెన్నై ప్రజలకు సహకార సమాజం ద్వారా పాలు అందించడం |
| 12 | చెన్నై మెట్రోరైల్ లిమిటెడ్ | మెట్రో రైలు రవాణా విభాగం |
నగరపాలక సంస్థలు[మార్చు]
ఇందులో రెండు నగరపాలక సంస్థలు ఉన్నాయి.
- అవడి నగరపాలక సంస్థ
- చెన్నై మహానగరపాలక సంస్థ
పురపాలక సంఘాలు[మార్చు]
ఇందులో ఏడు పురపాలక సంఘాలు ఉన్నాయి.
- పూనమల్లి
- తిరువర్కడు
- పల్లవరం
- తాంబరం
- పమ్మల్
- అనకపుతుర్
- సెంబాక్కం
జిల్లాలు[మార్చు]
ఇందులో నాలుగు జిల్లాలు ఉన్నాయి.
- చెన్నై జిల్లా (పూర్తి)
- కాంచీపురం జిల్లా (పాక్షిక)
- తిరువల్లూరు జిల్లా (పాక్షిక)
- చెంగల్పట్టు జిల్లా (పాక్షిక)
తాలూకాలు[మార్చు]
ఇందులో నాలుగు జిల్లాల నుండి ఇరవైఐదు తాలుకాలు ఉన్నాయి.
చెన్నై జిల్లా నుండి
- అలందూర్
- అంబత్తూరు
- అమింజికరై
- అయనవరం
- ఎగ్మోర్
- గిండి
- మాధవరం
- మదురవోయల్
- మాంబలం
- మైలాపూర్
- పెరంబుర్
- పురసావల్కం
- షోలింగనల్లూర్
- తిరువొట్టియూర్
- తోండియార్పేట్
- వెలాచరీ
తిరువల్లూరు జిల్లా నుండి
- పూనమల్లి
- పొన్నేరి (పాక్షిక)
- తిరువల్లూరు (పాక్షిక)
- అవది
కాంచీపురం జిల్లా నుండి
- శ్రీపెరంబుదూర్ (పాక్షిక)
- కుంద్రాతుర్ (పాక్షిక)
చెంగల్పట్టు జిల్లా నుండి
- పల్లవరం
- తాంబరం
- వండలూర్ (పాక్షిక)
ఇవికూడా చూడండి[మార్చు]
- ముంబై మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం
- ఢిల్లీ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం
- కోల్‌కతా మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం
- భారతదేశంలోని మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాల జాబితా
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 "World Urban Areas 13th Annual Edition" (PDF). Demographia. April 2017.
- ↑ "India Stats: Million plus cities in India as per Census 2011". Press Information Bureau, Mumbai. National Informatics Centre. Archived from the original on 30 June 2015. Retrieved 20 August 2015.
- ↑ "Global city GDP 2013-2014". Brookings Institution. Archived from the original on 4 June 2013. Retrieved 8 May 2015.
- ↑ "The Most Dynamic Cities of 2025". Foreign Policy. Archived from the original on 28 ఆగస్టు 2012. Retrieved 24 August 2012.
- ↑ "Chennai Metropolitan Region". www.thecivilindia.com (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). 2013. Archived from the original on 2019-01-09. Retrieved 2020-10-09.
- ↑ "Chennai Metropolitan Urban Region Population 2011 Census". www.census2011.co.in.
- ↑ "Chennai Metropolitan Development Authority". www.cmdachennai.gov.in (in ఇంగ్లీష్). Government of Tamilnadu, India. Retrieved 9 July 2017.