జోస్ ముజికా ( 1935 మే 20_ 2025 మే 13) ఉరుగ్వే దేశానికి చెందిన రాజకీయవేత్త, విప్లవకారుడు , 2010 నుండి 2015 వరకు జోస్ ముజికా ఉరుగ్వే 40వ అధ్యక్షుడిగా పనిచేశారు.[a][a][1] – ఆయన 1970లు 1980లలో సైనిక నియంతృత్వం సమయంలో 14 సంవత్సరాలు జోస్ ముజికా ను జైలులో నిర్బంధించారు. వామపక్ష పార్టీల బ్రాడ్ ఫ్రంట్ సంకీర్ణంలో సభ్యుడు గా ఉన్న జోస్ ముజికా 2005 నుండి 2008 వరకు ఉరుగ్వే పశు సంపద , వ్యవసాయ శాఖ మంత్రిగా పని చేశాడు. ఆ తరువాత జోస్ ముజికా సెనేటర్ గా పనిచేశారు. బ్రాడ్ ఫ్రంట్ అభ్యర్థిగా, ఆయన 2009 ఉరుగ్వే అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో విజయం సాధించి, 2010 మార్చి 1న అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు స్వీకరించారు.
జోస్ ముజికా పరిపాలనలో అనేక సంస్కరణలు చేపట్టాడు. గంజాయి లాంటి మత్తు పదార్థాల నిర్మూలనకు చర్యలు తీసుకున్నాడు. వివాహం చేసుకోవడానికి వరుడు వధువుల వయసును చట్టబద్ధం చేశాడు..జోస్ ముజికా తీసుకున్న చర్యలు ఉరుగ్వే దేశంలో కార్మిక సంఘాల బలోపేతానికి దారితీసాయి. అంతేకాకుండా ఆయన కార్మికుల వేతనాలను గణనీయంగా పెంచాడు.[2]
ఉరుగ్వే అధ్యక్ష పదవిలో ఉన్న సమయంలో, జోస్ ముజికాను "ప్రపంచంలోనే అత్యంత పేద అధ్యక్షుడు" గా అభివర్ణించేవారు, ఒక దేశానికి అధ్యక్షుడు అయినప్పటికీ ఆయన నిరాడంబరంగా జీవించేవాడు. అధ్యక్షుడిగా ఉన్నప్పుడు తను తీసుకున్న జీతంలో 90% విరాళాలుగా ఇచ్చేవాడు.[3][4] మానవ ఆనందానికి దోహదం చేయని భౌతిక ఆస్తులను నిల్వ చేయడంపై పెట్టుబడిదారీ విధానం దృష్టి పెట్టడాన్ని జోస్ ముజికా బహిరంగంగా విమర్శించారు.[5][6]
జోస్ ముజికా 1935 మే 20న మోంటెవీడియో ప్రాంతంలోని లూసీ కార్డానో గియోరెల్లో దంపతులకు జన్మించాడు.[7] జోస్ ముజికా కుటుంబం యూరప్ నుంచి ఉరుగ్వే కు వలస వచ్చింది.[8][9] తన తల్లితండ్రుల ద్వారా, ముజికా 1931 నుండి 1938 మధ్య ఉరుగ్వే దేశ 26వ అధ్యక్షుడిగా పనిచేసిన గాబ్రియేల్ టెర్రా కు జోస్ ముజికా తండ్రి దూరపు బంధువు.[10] జోస్ ముజికా తల్లిదండ్రులకు అనేక వ్యవసాయ ఆస్తులు ఉన్నాయి, వీటిని విప్లవ నాయకుడు అపారిసియో సారావియా నేతృత్వంలోని తిరుగుబాట్లను ఎదుర్కోవడానికి సైనికులకు శిక్షణా మైదానాలుగా ఉపయోగించారు.[11] వృత్తిరీత్యా రైతు అయిన జోస్ ముజికా తండ్రి ఆర్థికంగా చాలా ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నాడు జోస్ ముజికా తండ్రి చనిపోవడానికి ముందు ఆయన కుటుంబం దివాలా తీసింది. .[12][13] .[11]
2009 ఉరుగ్వే అధ్యక్ష ఎన్నికలలో విజయం సాధించిన జోస్ ముజికా 2010లో దేశ అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు చేపట్టాడు. [<span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2025)">citation needed</span>]
2012 జూన్ లో, జోస్ ముజికా ప్రభుత్వం ఉరుగ్వేలో మాదకద్రవ్యాల సంబంధిత నేరాలు ఆరోగ్య సమస్యలపై పోరాడటానికి రాష్ట్ర నియంత్రిత గంజాయి అమ్మకాలను చట్టబద్ధం చేయడానికి వివాదాస్పద నిర్ణయం తీసుకుంది . ప్రపంచ నాయకులను కూడా అదే విధంగా చేయమని కోరనున్నట్లు పేర్కొంది. ఈ నిర్ణయం పట్ల ఉరుగ్వే దేశవ్యాప్తంగా ప్రజలు నిరసనలు చేపట్టారు.జోస్ ముజికా ప్రభుత్వం ఈ నిర్ణయాన్ని వెనక్కి తీసుకోవాలని డిమాండ్ చేశారు.[14][15] ఉరుగ్వే 40 మిలియన్ డాలర్ల గంజాయి వ్యాపారాన్ని నియంత్రించడం ద్వారా, రాష్ట్రం దానిని మాదకద్రవ్యాల అక్రమ రవాణాదారుల నుండి దూరం చేసి, మాదకద్రవ్యాల ముఠాలను బలహీనపరుస్తుందని ముజికా చెప్పారు. .[16] జోస్ ముజికా ప్రభుత్వం స్వలింగ వివాహ చట్టాన్ని కూడా ఆమోదించింది. గర్భస్రావం చట్టబద్ధం చేసింది.[17][18]
2013 సెప్టెంబరులో, జోస్ ముజికా ఐక్యరాజ్యసమితి సర్వసభ్య సమావేశం 68వ సెషన్ లో ప్రపంచీకరణ అనే అంశంపై సుదీర్ఘంగా ప్రసంగించారు.[19] భవిష్యత్ తరాల కోసం అందరు భూమిని రక్షించుకోవాలని ఐక్యరాజ్యసమితి వేదికగా జోస్ ముజికా పిలుపునిచ్చాడు. ప్రపంచంలో ఆర్థిక వ్యవస్థ బాగుంటేనే ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న కుటుంబాలు బాగుంటాయని ఆయన ఐక్యరాజ్యసమితి వేదికగా తెలిపాడు. పగలు ప్రతీకారాలు కాకుండా మానవ సంబంధాలు, ప్రేమ, స్నేహం, సాహసం, సంఘీభావం తో మెలగాలని జోస్ ముజికా పిలుపునిచ్చాడు.[20]
ఉరుగ్వే రాజ్యాంగం ప్రకారం అధ్యక్ష ఎన్నికలలో అధ్యక్షుడు రెండవసారి పోటీ చేయడం కుదరదు, దీనివలన జోస్ ముజికా 2014 ఉరుగ్వే అధ్యక్ష ఎన్నికలలో పోటీ చేయలేకపోయారు. 2015 మార్చి 1న అధ్యక్షుడిగా ముజికా పదవీకాలం ముగిసింది. ఆయన తరువాత వాస్క్వెజ్ ఉరుగ్వే అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. .[21] బిబిసి కరస్పాండెంట్ వైర్ డేవిస్ ప్రకారం, "ముజికా సాపేక్షంగా ఆరోగ్యకరమైన ఆర్థిక వ్యవస్థతో సామాజిక స్థిరత్వంతో [ఉరుగ్వే] పెద్ద పొరుగువారు కలలు కనేవారు".[22]
2015 నుండి 2020 వరకు అధ్యక్ష పదవి తరువాత ముజికా సెనేటర్గా కొనసాగారు. 2019 సాధారణ ఎన్నికలకు ముందు, బ్రాడ్ ఫ్రంట్ అభ్యర్థి డేనియల్ మార్టినెజ్, ముజికాను అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికైనట్లయితే, పశుసంపద, వ్యవసాయం మత్స్యశాఖ మంత్రి పనిచేయడానికి సాధ్యమయ్యే ఎంపికగా భావించారు.[23]
2005లో, జోస్ ముజికా చాలా సంవత్సరాలు తరువాత లూసియా టోపోలాన్స్కీ వివాహం చేసుకున్నాడు. జోస్ ముజికా దంపతులకు పిల్లలు లేరు. మోంటెవీడియో శివార్లలోని ఒక వ్యవసాయ పొలంలో వారు నివసించారు. . జోస్ ముజికా ఎక్కువగా తన పెంపుడు జంతువులు కుక్కలు పిల్లులు తో గడిపేవాడు..[24] జోస్ ముజికా భార్య టోపోలాన్స్కీ 2010 నవంబరులో ఉరుగ్వే తాత్కాలిక అధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు, ఆమె భర్త జోస్ ముజికా స్పెయిన్ వ్యాపార ప్రతినిధి బృందంలో పాల్గొన్నారు, అప్పటి ఉపాధ్యక్షుడు డానిలో అస్టోరి అంటార్కిటికా అధికారిక పర్యటనలో ఉన్నారు. అంతకు ముందు, ఆమె ఛాంబర్ ఆఫ్ డిప్యూటీస్ సెనేట్లో పనిచేశారు.[25]
జోస్ ముజికా నిరాడంబరంగా ఒక సామాన్యుడిగా జీవించేవాడు. [3][26][27][28][29][30] జోస్ ముజికా అధ్యక్ష భవనంలో నివసించడానికి నిరాకరించాడు.జోస్ ముజికాకు వ్యక్తిగత సిబ్బంది కూడా లేరు. ఖాళీ సమయాలలో జోస్ ముజికా సైకిల్ తొక్కుతూ ఉండేవాడు.[31][32][33]
జోస్ ముజికా ఎక్కువగా నాస్తిక వాదాన్ని నమ్మేవాడు.[34] 2012 నవంబర్ లో BBCకి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో, "నాకు మతం లేదు, నేను పకృతిని ఆరాధిస్తాను" అని పేర్కొన్నాడు. డిసెంబర్ 2012లో హ్యూగో చావెజ్ కు పంపిన ఒక లేఖలో, అతను త్వరగా కోలుకోవాలని కోరుతూ, అతను "నమ్మినవాడు కానప్పటికీ", తన ఆరోగ్యం కోసం తమ కోరికలను వ్యక్తం చేయాలనుకునే వారు అలా చేయగలిగేలా సామూహిక ప్రార్థనలకు పిలుపునిస్తానని స్పష్టం చేశాడు.[35] 2013లో పోప్ ఫ్రాన్సిస్ పాపల్ ప్రారంభోత్సవానికి జోస్ ముజికా ఆయన భార్య టోపోలాన్స్కీ ఇద్దరూ హాజరుకాలేదు. దీనిపై అప్పట్లో విమర్శలు వచ్చాయి. కాథలిక్ అయిన అస్టోరి, వారి తరపున ఈ వేడుకకు హాజరయ్యారు. ఈ ప్రకటనలు క్యూబా యొక్క రౌల్ కాస్ట్రో పాటు అమెరికాలో బహిరంగంగా నాస్తికులైన ఇద్దరు అధ్యక్షులలో ముజికాను మాత్రమే పరిగణించటానికి దారితీశాయి.[36][37].[38]
లూలా డా సిల్వా యమండు ఓర్సీ ముజికా శవపేటిక పట్ల తమ గౌరవాన్ని చూపిస్తున్నారు, మే 2025
2024 ఏప్రిల్ లో, తనకు ఎసోఫాగియల్ క్యాన్సర్ ఉన్నట్లు నిర్ధారణ అయిందని జోస్ ముజికా ప్రకటించారు, .[42][43] అనారోగ్యం ఉన్నప్పటికీ, 2024 అధ్యక్ష ఎన్నికలలో జోస్ ముజికా ప్రచారం చేశాడు. [44][45]
2025 జనవరిలో, క్యాన్సర్ తన కాలేయానికి వ్యాపించిందని, తాను మరణిస్తున్నానని, తనకు జరుగుతున్న చికిత్సను ఆపాలని వైద్యులకు జోస్ ముజికా సూచించాడు.[46] 2025 మే 12న,జోస్ ముజికా ఆరోగ్యం విషమించింది .[47] , 2025 మే 13న, తన 90వ పుట్టినరోజుకు ఒక వారం ముందు,జోస్ ముజికా మరణించాడు.[48][49] జోస్ ముజికా మృతి పట్ల ఉరుగ్వే ప్రభుత్వం మూడు రోజుల జాతీయ సంతాపాన్ని ప్రకటించింది . మే 13 14వ తేదీన జోస్ ముజికా పార్టీవ దేహాన్ని ప్రజల సందర్శనార్థం ఉంచారు. ఈ ప్రక్రియ గాబ్రియేల్ బోరిక్ సమక్షంలో జరిగింది.[50][51] ముజికా అవశేషాలను మే 16న దహనం చేసి, తరువాత అతని ఫామ్హౌస్లో ఖననం చేశారు.[52]
↑Castells, Adolfo (10 January 2013). "Folclórico deslumbramiento primermundista" [First world's folkloric dazzle] (in స్పానిష్). Montevideo. Archived from the original on 20 January 2013. Retrieved 30 March 2013. El [periódico] francés Liberation [...] ―en el colmo de la desinformación― afirma que nuestro presidente es vegetariano. Seguramente piensa que los chorizos del Quincho de Varela están rellenos de berenjena y soja. [The French [newspaper] Libération [...]―at the height of disinformation―claims that our president is a vegetarian. Surely they think that the sausages of Quincho de Varela are filled with eggplant and soybean.]