ట్రోండ్హైమ్
చారిత్రికంగా జనాభా | ||
---|---|---|
సంవత్సరం | జనాభా | ±% |
1769 | 11,315 | — |
1951 | 56,582 | +400.1% |
1960 | 59,286 | +4.8% |
1970 | 1,26,190 | +112.8% |
1980 | 1,34,726 | +6.8% |
1990 | 1,37,346 | +1.9% |
2000 | 1,48,859 | +8.4% |
2010 | 1,71,540 | +15.2% |
2014 | 1,83,960 | +7.2% |
2022 | 2,11,106 | +14.8% |
ట్రోండ్హైమ్ నార్వేలో, ట్రాన్డెలాగ్ కౌంటీలోని నగరం, మునిసిపాలిటీ. 2022 నాటికి, దీని జనాభా 2,12,660.[1] ట్రోండ్హైమ్, నార్వేలో మూడవ అత్యధిక జనాభా కలిగిన మునిసిపాలిటీ, నాల్గవ అతిపెద్ద పట్టణ ప్రాంతం. ట్రోండ్హైమ్ నిడెల్వా నది ముఖద్వారం వద్ద ట్రోండ్హెయిమ్ ఫ్యోర్డ్కు దక్షిణ ఒడ్డున ఉంది. ట్రోండ్హైమ్లో ప్రధాన కార్యాలయం కలిగిన ముఖ్యమైన సాంకేతిక-ఆధారిత సంస్థలలో నార్వేజియన్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (ఎన్. టి. ఎన్. యు) ఫౌండేషన్ ఫర్ సైంటిఫిక్ అండ్ ఇండస్ట్రియల్ రీసెర్చ్ (సింటెఫ్) జియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ నార్వే (ఎన్. జి. యు.), సెయింట్ ఒలావ్స్ యూనివర్శిటీ హాస్పిటల్ ఉన్నాయి.
ఈ ఆవాసాన్ని సా.శ. 997 లో ఒక వాణిజ్య కేంద్రంగా స్థాపించారు. వైకింగ్ యుగం నుండి 1217 వరకు ఇది నార్వేకు రాజధానిగా పనిచేసింది. 1152 నుండి 1537 వరకు, ఈ నగరం నిడారోస్ కాథలిక్ ఆర్చ్ డియోసెస్ కు స్థానంగా ఉంది; 1964లో ట్రోండ్హీమ్ బైన్సెట్ మునిసిపాలిటీ, లీన్స్ట్రాండ్ మునిసిపాలిటీ, స్ట్రిండా మునిసిపాలిటీ, టిల్లర్ మునిసిపాలిటీలను విలీనం చేయగా, ప్రస్తుత మునిసిపాలిటీ ఏర్పడింది. 2020 జనవరి 1 న ట్రోండ్హీమ్లో క్లాబు మునిసిపాలిటీ విలీనమైనప్పుడు మరింత విస్తరించింది.
ట్రోండ్హీమ్ దాని ఉత్తర అక్షాంశానికి తేలికపాటి వాతావరణం ఉంటుంది. దీని ఫలితంగా సముద్రతీర ప్రాంతాలలో వేసవి, శీతాకాలాలు మితంగా ఉంటాయి. ఇవి తరచుగా గడ్డకట్టే స్థానం కంటే ఎక్కువగా ఉంటాయి. అయితే, ఎత్తైన ప్రదేశాలలో, మైక్రోక్లైమేట్ చల్లగాను, మంచు ఎక్కువగానూ ఉంటుంది.
ట్రోండ్హీమ్ నార్వేలో అత్యంత విజయవంతమైన ఫుట్బాల్ క్లబ్ అయిన రోసెన్బోర్గ్ ఫుట్బాల్ క్లబ్కు, నార్డిక్ స్కీయింగ్లో ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్కు ఆతిథ్యం ఇచ్చిన గ్రానసెన్ స్కీ సెంటర్కూ నిలయం.
చరిత్ర
[మార్చు]
ట్రోండ్హీమ్ను సా.శ. 997 లో వైకింగ్ రాజు ఒలావ్ ట్రైగ్వాసన్, కౌపాంజెన్ అనే పేరుతో స్థాపించాడు.[2] ఆ తర్వాత కొంతకాలానికి దీనిని నిడారోస్ అనేవారు. ప్రారంభంలో, దీనిని తరచుగా రాజు ఒలావ్ I కు సైనిక స్థావరంగా ఉండేది. దీనిని తరచుగా రాజు నివాసస్థానంగా ఉపయోగించేవారు. 1217 వరకు ఇది నార్వే రాజధానిగా ఉంది.
మధ్య నార్వేలోని రాతి శిల్పాలు, నాస్ట్వెట్, లిహుల్ట్ సంస్కృతులు, కార్డ్డ్ వేర్ సంస్కృతి లను బట్టి, ఈ ప్రాంతంలో ప్రజలు వేల సంవత్సరాలుగా నివసిస్తున్నారని తెలుస్తోంది. పురాతన కాలంలో, నార్వే రాజులను ట్రోండ్హీమ్లో నిడెల్వా నది ముఖద్వారం వద్ద ఉన్న ఓరెంటింగెట్ కు చెందినవారు. హెరాల్డ్ ఫెయిర్హైర్ (865–933), అతని కుమారుడు హాకాన్ I 'ఇక్కడి వారే. 1179లో ట్రోండ్హీమ్లో కల్వ్స్కిన్నెట్ యుద్ధం జరిగింది: రాజు స్వెర్రే సిగుర్డ్సన్, అతని బిర్కేబీనర్ యోధులు ఎర్లింగ్ స్కక్కే (సింహాసనానికి ప్రత్యర్థి)పై విజయం సాధించారు. హెబ్రిడ్స్లో దొరికి, ఇప్పుడు బ్రిటిష్ మ్యూజియంలో ఉన్న వాల్రస్ దంతాలతో చెక్కబడిన 12వ శతాబ్దపు ప్రసిద్ధ లూయిస్ చెస్మెన్ చందరంగపు పావులు ట్రోండ్హీమ్లోనే తయారు చేసి ఉండవచ్చని కొంతమంది పండితులు విశ్వసిస్తున్నారు.[3]
1152 నుండి, ట్రోండ్హీమ్ నార్వేకు చెందిన నిడారోస్ ఆర్చ్ బిషప్కు స్థానంగా ఉంది. ఇది ఆర్చ్ బిషప్ ప్యాలెస్ నుండి నిర్వహించబడింది. 1537 లో లూథరన్ ప్రొటెస్టంటిజం ప్రవేశపెట్టిన కారణంగా, చివరి ఆర్చ్ బిషప్, ఓలావ్ ఎంగెల్బ్రెక్ట్సన్, నగరం నుండి నెదర్లాండ్స్కు పారిపోయాడు. అతను నేటి బెల్జియంలోని లియర్లో మరణించాడు.
16వ శతాబ్దం నుండి 19వ శతాబ్దం వరకు, నగరంలో అనేక భవనాలు చెక్కతో నిర్మించబడినందున, పదే పదే మంటలు చెలరేగాయి. దీనివల్ల విస్తృత నష్టం వాటిల్లింది. 1598, 1651, 1681, 1708, 1717 (రెండుసార్లు), 1742, 1788, 1841, 1842 లలో అత్యంత దారుణమైన సంఘటనలు జరిగాయి. 1651 లో జరిగిన అగ్నిప్రమాదం నగర పరిధిలోని మొత్తం భవనాలలో 90% వరకు నాశనమయ్యాయి. 1681లో "హార్న్మాన్ అగ్నిప్రమాదం" తర్వాత, నగరాన్ని దాదాపు పూర్తిగా పునర్నించారు. దీనిని జనరల్ జోహన్ కాస్పర్ వాన్ సిసిగ్నాన్ పర్యవేక్షించాడు, భవిష్యత్తులో జరిగే అగ్నిప్రమాదాల నుండి నష్టాన్ని పరిమితం చేయడానికి, ప్రైవేట్ ఆస్తి హక్కులను పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా, ముంకెగాటా వంటి వెడల్పాటి మార్గాలను నిర్మించారు. ఆ సమయంలో, నగరంలో 10,000 కంటే తక్కువ జనాభా ఉంది, ఎక్కువ మంది డౌన్ టౌన్ ప్రాంతంలో నివసించేవారు. [4]
1658 ఫిబ్రవరి 26న జరిగిన రోస్కిల్డే ఒప్పందం తర్వాత, ట్రోండ్హీమ్, మిగిలిన ట్రోండెలాగ్ కొంతకాలం పాటు స్వీడిష్ భూభాగంలో కలిసాయి. అయితే, మూడు నెలల సుదీర్ఘ ముట్టడి తర్వాత, ఆ ప్రాంతాన్ని 10 నెలల తర్వాత తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నారు. [5] ఈ వివాదం చివరికి 1660 మే 27న కోపెన్హాగన్ ఒప్పందం ద్వారా పరిష్కరించబడింది.


రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో, నార్వే దండయాత్ర మొదటి రోజు 1940 ఏప్రిల్ 9 నుండి ఐరోపాలో యుద్ధం ముగిసిన 1945 మే 8 వరకు ట్రాండ్హీమ్ను నాజీ జర్మనీ ఆక్రమించింది. జర్మన్ దండయాత్ర దళంలో జర్మన్ క్రూయిజర్ అడ్మిరల్ హిప్పర్, 4 డిస్ట్రాయర్లు, 1700 ఆస్ట్రియన్ పర్వత దళాలు ఉన్నాయి. ఏప్రిల్ 9న ఉదయం 5 గంటలకు ప్రారంభమైన దండయాత్రకు, తీరప్రాంత బ్యాటరీ కాల్పులు జరపడం తప్ప, ఎటువంటి ప్రతిఘటన జరగలేదు. ఏప్రిల్ 14, 17 తేదీలలో, నామ్సోస్ ప్రచారంలో భాగంగా, ట్రోండ్హీమ్ను విముక్తి చేయడానికి విఫలమైన ప్రయత్నంలో బ్రిటిష్, ఫ్రెంచ్ దళాలు ట్రోండ్హీమ్ సమీపంలో అడుగుపెట్టాయి.[6] అపఖ్యాతి పాలైన నార్వేజియన్ గెస్టాపో ఏజెంట్ హెన్రీ రిన్నన్, ఆక్రమణ సమయంలో ట్రోండ్హీమ్లో నివసించేవాడు. అతను సమీపంలోని విల్లా నుండి పనిచేసి నార్వేజియన్ ప్రతిఘటన సమూహాలలోకి చొరబడ్డాడు. ఆ నగరంపై, దాని పౌరులపై ఆక్రమణదారులు చాలా కఠినంగా వ్యవహరించారు. 1942 అక్టోబరులో యుద్ధ చట్టాన్ని విధించారు. ఈ సమయంలో, జర్మన్లు నగరాన్నీ, దాని పరిసరాలనూ జలాంతర్గాములకు ప్రధాన స్థావరంగా మార్చారు (ఇందులో పెద్ద జలాంతర్గామి స్థావరం బంకర్ DORA I నిర్మించడం కూడా ఉంది). 3,00,000 మంది ప్రజలు నివసించేలా నార్డ్స్టెర్న్ ("నార్తర్న్ స్టార్") అనే కొత్త నగరాన్ని నిర్మించే పథకాన్ని ఆలోచించారు. ఇది ట్రోండ్హీమ్కు నైరుతి దిశలో 15 కిలోమీటర్లు (9 మైళ్లు) దూరంలో, మెల్హస్ మునిసిపాలిటీ శివార్లలోని ఓయ్సాండ్ చిత్తడి నేలల సమీపంలో ఉంది. ఈ కొత్త మహానగరంతో పాటు ఇప్పటికే ఉన్న నావికా స్థావరపు భారీ విస్తరణ కూడా ఉంది, ఇది జర్మన్ క్రీగ్స్మరైన్ కోసం భవిష్యత్తులో ప్రాథమిక బలమైన స్థావరంగా ఉండేలా ఉద్దేశించారు. ఈ భారీ నిర్మాణ ప్రాజెక్టు ప్రారంభం అయింది గానీ యుద్ధం ముగిసేటప్పటికి అది పూర్తి కాలేదు. నేడు, దాని భౌతిక అవశేషాలు చాలా తక్కువగా కనిపిస్తాయి.[7]
మున్సిపల్ చరిత్ర
[మార్చు]ట్రోండ్హీమ్ నగరాన్ని 1838 జనవరి 1 న స్థాపించారు. 1964 జనవరి 1 న , స్ట్రిండా మునిసిపాలిటీలో కొంత భాగం (జనాభా: 1,229) ట్రోండ్హీమ్తో విలీనం చేయబడింది. తరువాత, 1893 జనవరి 1 న స్ట్రిండా మునిసిపాలిటీలోని మరొక భాగం (జనాభా: 4,097) ట్రోండ్హీమ్ మునిసిపాలిటీకి బదిలీ చేయబడింది. 1952 జనవరి 1 న , స్ట్రిండా మునిసిపాలిటీ యొక్క లేడ్ ప్రాంతం (జనాభా: 2,230) ట్రోండ్హీమ్ మునిసిపాలిటీకి బదిలీ చేయబడింది. 1964 జనవరి 1 న లీన్స్ట్రాండ్ మునిసిపాలిటీని (జనాభా: 4,193), బైన్సెట్ మునిసిపాలిటీని (జనాభా: 2,049), స్ట్రిండా మునిసిపాలిటీని (జనాభా: 44,600), టిల్లర్ మునిసిపాలిటీనీ (జనాభా: 3,595) ట్రోండ్హీమ్ నగరంతో (జనాభా: 56,982) విలీనం చేసారు. దీంతో మునిసిపాలిటీ జనాభా దాదాపు రెట్టింపైంది.[8] 2020 జనవరి 1 న పొరుగున ఉన్న క్లాబు మునిసిపాలిటీని (జనాభా: 6,050) ట్రోండ్హీమ్ మునిసిపాలిటీలో విలీనం చేసారు. [9]
కోట్ ఆఫ్ ఆర్మ్స్, సీల్
[మార్చు]ఈ కోట్ ఆఫ్ ఆర్మ్స్ 13వ శతాబ్దానికి చెందినది. ఎడమ వైపున, చర్చి ఆర్చ్వేలో తన కర్ర, మిట్రేతో ఒక ఆర్చ్ బిషప్, కుడి వైపున కోట తోరణంలో త్రాసులను పట్టుకుని కిరీటం ధరించిన రాజు ఉంటాయి. ఈ రెండు చిత్రాలు ఒక వంపును ఏర్పరిచే బేస్ మీద ఉన్నాయి. ఆ వంపు కింద, మూడు పురుసుల తలలు ఉన్నాయి, ఇవి నార్వేకు మొదటి రాజధానిగా నగరపు హోదాను, ఆర్చ్ బిషప్ నివాస స్థలాన్ని సూచిస్తాయి. త్రాసులు న్యాయాన్ని సూచిస్తాయి. దిగువన ఉన్న మూడు తలలు నగర మండలిని సూచిస్తాయి. ఈ మూలాంశం నార్వేజియన్ మునిసిపల్ హెరాల్డ్రీలో ప్రత్యేకమైనది, కానీ ఖండంలోని బిషప్రిక్ నగరాల్లో ఇలాంటి మూలాంశాలు కనిపిస్తాయి. 1897లో స్వీకరించబడి, నేటికీ ఉపయోగించబడుతున్న కోట్-ఆఫ్-ఆర్మ్స్ డిజైన్ను హకాన్ థోర్సెన్ తయారు చేశాడు.[10]
భౌగోళికం
[మార్చు]ట్రోండ్హీమ్ అనేది నిడెల్వా నది ట్రోండ్హీమ్ ఫ్జోర్డ్ను కలిసే ప్రదేశంలో ఉంది. ఇక్కడ అద్భుతమైన నౌకాశ్రయం ఉంది. మధ్య యుగాలలో నది చాలా పడవలు ప్రయాణించగలిగేంత లోతుగా ఉండేది. అయితే, 17వ శతాబ్దం మధ్యలో బురద, రాళ్ల హిమపాతం కారణంగా నౌకాయానం తగ్గింది. ఓడరేవు పాక్షికంగా నాశనమైంది. మునిసిపాలిటీలో ఎత్తైన ప్రదేశం స్టోర్హీయా కొండ, సముద్ర మట్టానికి 565 మీటర్లు (1,854 అ.) ఎత్తున ఉంటుంది. వేసవి కాలం నాటి సూర్యుడు ఉదయం 03:00 గంటలకు ఉదయించి 23:40 గంటలకు అస్తమిస్తాడు. ఆపై క్షితిజ సమాంతర రేఖకు కొంచెం దిగువన ఉంటాడు. మే 23, జూలై 19 మధ్య, ఆకాశం మేఘాలు లేకుండా ఉన్నప్పుడు, రాత్రిపూట తగినంత వెలుతురు ఉంటుంది, బయట కృత్రిమ లైటింగ్ అవసరం ఉండదు.[11] శీతాకాల అయనాంతంలో, సూర్యుడు 10:01కి ఉదయిస్తాడు, క్షితిజ సమాంతర రేఖకు చాలా దిగువన ఉంటాడు (మధ్యాహ్నం దాని ఎత్తు క్షితిజ సమాంతర రేఖకు 3 డిగ్రీల కంటే కొంచెం ఎక్కువగా ఉంటుంది). 14:31కి అస్తమిస్తాడు.
వాతావరణం
[మార్చు]ట్రోండ్హైమ్ నగరంలో సముద్ర వాతావరణం (Cfb) లేదా తేమతో కూడిన ఖండాంతర వాతావరణం (Dfb) శీతాకాలపు పరిమితిని బట్టి (3 °C లేదా 0 °C) ఉంటుంది. ఫ్యోర్డ్ నుండి మరింత దూరంలో ఉన్న మునిసిపాలిటీలో కొంత చల్లని శీతాకాలం ఉంటుంది, అయితే ఫ్యోర్డ్కు దగ్గరగా ఉన్న ప్రాంతంలో తేలికపాటి శీతాకాలం ఉంటుంది. బయటి సముద్ర తీరం వెంట ఉండే బలమైన దక్షిణ, నైరుతి గాలులు ట్రోండ్హైమ్లో ఉండవు. కానీ వాయవ్య గాలులు ఎక్కువగా వీస్తాయి. మిగిలిన నార్వే మాదిరిగానే, వాతావరణం వాతావరణ నమూనాపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మధ్య నార్వే లేదా తూర్పున అధిక పీడనం వల్ల ఎండ వాతావరణం ఏర్పడుతుంది, ఇది వారాల పాటు కొనసాగవచ్చు. దీనికి విరుద్ధంగా, అట్లాంటిక్లో ఏర్పడే అల్పపీడనాలు కూడా వారాల పాటు ఉంటాయి. రెండు నమూనాలూ ఏడాది పొడవునా జరగవచ్చు. 2020 మేలో వాయవ్య ప్రాంతాల నుండి చల్లని గాలితో కూడిన వాయువ్య గాలులు కనిపించాయి. అవి హిమపాతాన్ని కూడా తీసుకువచ్చాయి, అయితే 2020 జూన్లో 345 సూర్య గంటలతో కొత్త రికార్డు 34,3 ° C (94 ) సృష్టించబడింది. 2020 లో దేశంలోకెల్ల గరిష్ట వెచ్చని స్థాయిని నమోదు చేసింది. రికార్డు స్థాయిలో 366 సూర్య గంటలతో అత్యంత ఎండగల నెలగా 2024 మే నిలిచింది. ట్రోండ్హైమ్లో నవంబరు నుండి మార్చి వరకు మితమైన హిమపాతం సంభవిస్తుంది. కానీ తేలికపాటి వాతావరణం, వర్షపాతంతో మిళితం అవుతుంది.[12] ప్రతి శీతాకాలంలో సగటు రోజులు, భూమిపై కనీసం 25 cమీ. (1 అ.) సెం. మీ. (10 అంగుళాలు) మంచు కప్పబడి ఉంటుంది. 22 రోజులు, రోజువారీ కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత −10 °C (14 °F) °సి (14 °ఎఫ్) లేదా అంతకంటే తక్కువ (14 °ఎఫ) ఉంటుంది.
బైమార్క మంచి స్కీయింగ్ పరిస్థితులతో, అధిక ఎత్తులో ఉన్న సబర్బన్ ప్రాంతాలలో తరచుగా ఎక్కువ మంచుతో ఉంటుంది. అన్ని నెలవారీ రికార్డు అల్పాలు 1955 లేదా అంతకంటే ముందువి. వాటిలో సగం 1920 కి ముందు నాటివి. జూన్లో రాత్రిపూట మంచు చివరిసారిగా 1958 లో పడింది. 1899 ఫిబ్రవరిలో ఆల్-టైమ్ కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత −26 °C (−14.8 °F) (14°F) నమోదైంది. 1901 జూలై 22న ఆల్-టైమ్ గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 35 °C (95 °F) (95°ఎఫ్) నమోదైంది. రికార్డులో వెచ్చని నెల 2014 జూలై - సగటు 19,5 ° C (67,1 ), సగటు రోజువారీ అధిక 24,9 ° C (76,8 ) (ఎయిర్పోర్ట్). రికార్డు స్థాయిలో అత్యంత శీతలమైన నెల 1966 ఫిబ్రవరి - సగటు-9.9 °F, సగటు రోజువారీ కనిష్ఠం -14.2°F. రాత్రిపూట ఘనీభవించే చివరి సగటు తేదీ (వసంతకాలంలో 0 °C (32.0 °F) °C కంటే తక్కువ) మే 1, శరదృతువులో మొదటి ఫ్రీజ్ కోసం సరాసరి తేదీ అక్టోబరు 9. అంటే 160 రోజుల మంచు లేని కాలం ఉంటుంది.[13][14]
మొట్టమొదటి వాతావరణ కేంద్రాలు నగర కేంద్రానికి దగ్గరగా ఉన్నాయి, 1945 నుండి వాతావరణ కేంద్రం అధిక ఎత్తులో ఉండడం చేత కొద్దిగా చల్లగా ఉంటుంది. నగరంలో ఒక కొత్త సన్రెకార్డర్ గ్లోషౌగెన్ (ఎన్టిఎన్యు క్యాంపస్) 2015 డిసెంబరులో స్థాపించబడింది. ఇది మునుపటి సన్రెకార్డర్ల కంటే ఎక్కువ సూర్య గంటలను నమోదు చేసింది.[15] జూలైలో సగటున 229 సూర్య గంటలు ఉంటాయి (2016-2020 ఆధారంగా).[16] 2016 అక్టోబరులో 197 సూర్య గంటలను నమోదు చేసి, అక్టోబర్లో మునుపటి జాతీయ రికార్డును అధిగమించింది. 2019 ఏప్రిల్లో ట్రోండ్హైమ్ 308 సూర్య గంటలను నమోదు చేసి, ఏప్రిల్లో కొత్త జాతీయ రికార్డును నెలకొల్పింది.[17][18] దీనికి విరుద్ధంగా, 2016 డిసెంబరులో కేవలం 10 సూర్య గంటలు మాత్రమే నమోదయ్యాయి.
శీతోష్ణస్థితి డేటా - Trondheim 1981–2010 (Voll, 127 m, extremes 1870–present includes earlier stations, sunhrs 2016–2024 Gløshaugen/met.no) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నెల | జన | ఫిబ్ర | మార్చి | ఏప్రి | మే | జూన్ | జూలై | ఆగ | సెప్టెం | అక్టో | నవం | డిసెం | సంవత్సరం |
[మూలం అవసరం] |
జంతుజాలం
[మార్చు]నగరంలో వివిధ తడి భూముల ఆవాసాలు ఉన్నాయి. వాటిలో గౌలోసెన్ ఒకటి. ఈ పరిశీలనా టవర్ పక్షులను వీక్షించడానికి, పక్షుల గురించి సమాచారాన్ని సేకరించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.[19]
ట్రోండ్హీమ్ నార్వేలో మూడవ అతిపెద్ద నగరం అయినప్పటికీ, తరచూ అడవి జంతువులు కనిపిస్త్యూంటాయి. నిడెల్వా, బైమార్కాలో ఓటర్లు, బీవర్లు ఉంఆట్యి.[20] బ్యాడ్జర్లు, ఎర్ర నక్కలు కనిపించడం మామూలే. నగరం చుట్టూ ఉన్న కొండలలో దుప్పులు, జింకలు సర్వసాధారణం. ముఖ్యంగా మే నెలలో ఒక సంవత్సరం వయసున్న పిల్లలను వాటి తల్లులు తరిమికొట్టినప్పుడు లేదా శీతాకాలం చివరిలో మంచుతో కప్పబడిన ఎత్తైన ప్రాంతాలలో ఆహారం కొరత ఏర్పడినప్పుడు నగరంలోకి వస్తాయి. 2002 నుండి 2017 వరకు, బైమార్కాలో ఒక వుల్వరైన్ నివసించింది.[21][22]
నిడారోస్ కేథడ్రల్
[మార్చు]నిడారోస్ కేథడ్రల్, ఆర్చ్ బిషప్ ప్యాలెస్ నగర కేంద్రం మధ్యలో పక్కపక్కనే ఉన్నాయి. 1070 నుండి నిర్మించబడిన ఈ కేథడ్రల్, నార్వేలో అతి ముఖ్యమైన గోతిక్ స్మారక చిహ్నం. మధ్య యుగాలలో ఉత్తర ఐరోపాలో అత్యంత ముఖ్యమైన క్రైస్తవ తీర్థయాత్ర స్థలం కూడా.[23] దక్షిణ నార్వేలోని ఓస్లో నుండి, స్వీడన్లోని జామ్ట్ల్యాండ్, వర్మ్ల్యాండ్ ప్రాంతాల నుండీ ఇక్కడికి తీర్థయాత్రికులు వస్తారు. నేడు, ఇది ప్రపంచంలోనే ఉత్తర కొసన ఉన్న మధ్యయుగ కేథడ్రల్, స్కాండినేవియాలో రెండవ అతిపెద్దది.

మధ్య యుగాలలోను, 1814 లో స్వాతంత్ర్యం పునరుద్ధరించబడిన తరువాత, నిడారోస్ కేథడ్రల్ నార్వేజియన్ రాజులు పట్టాభిషేకం చేసుకునే చర్చి. 1906 లో అక్కడ పట్టాభిషేకం చేసిన చివరి చక్రవర్తి హాకోన్ VII. 1957లో రాజు ఒలావ్ V తో ప్రారంభించి, పట్టాభిషేకం స్థానంలో పవిత్రీకరణ జరుగుతూ వచ్చింది. 1991లో ప్రస్తుత రాజు హెరాల్డ్ V, క్వీన్ సోంజాలు కేథడ్రల్లో అభిషిక్తులయ్యారు. [24] 2002 మే 24 న వారి కుమార్తె ప్రిన్సెస్ మార్తా లూయిస్ రచయిత అరి బెహ్న్ను ఈ కేథడ్రల్లోనే పెళ్ళి చేసుకుంది.[25]
నిడారోస్ కేథడ్రల్లోని సెయింట్ ఓలుఫ్స్ సమాధి ఉన్న ప్రదేశానికి యాత్రా మార్గాన్ని ( పిలేగ్రిమ్స్లెడెన్ ) ఇటీవల తిరిగి స్థాపించారు. సెయింట్ ఒలావ్స్ వే ( సాంక్ట్ ఒలావ్స్ వీ ) అని కూడా పిలిచే ఈ ప్రధాన మార్గం, ఇది దాదాపు 640 కిలోమీటర్లు (400 మై.) పొడవున ఓస్లోలో మొదలై ఉత్తరం వైపుకు, మ్జోసా సరస్సు వెంట, గుడ్బ్రాండ్స్డాలెన్ లోయపైకి, డోవ్రెఫ్జెల్ పర్వత శ్రేణి మీదుగా, ఒప్ప్డాల్ లోయ నుండి ట్రోండ్హైమ్లోని నిడారోస్ కేథడ్రల్ వద్ద ముగుస్తుంది. యాత్రికులకు సూచనలు ఇచ్చేందుకు ఓస్లోలో ఒక యాత్రికుల కార్యాలయం, ట్రోండ్హీమ్లో కేథడ్రల్ ఆధ్వర్యంలో ఒక యాత్రికుల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఇక్కడ, ప్రయాణం పూర్తయిన తర్వాత విజయవంతమైన యాత్రికులకు సర్టిఫికేట్లను ప్రదానం చేస్తుంది.[26] [27]
మ్యూజియంలు
[మార్చు]స్వెర్రెస్బోర్గ్ అనేది స్వెర్రే సిగుర్డ్సన్ నిర్మించిన కోట. దీన్ని జియాన్ అని కూడా అంటారు. ఇది ఇప్పుడు 60 కి పైగా భవనాలతో కూడిన ఓపెన్-ఎయిర్ మ్యూజియం. ఈ కోటను మొదట 1182–1183 లో నిర్మించారు. కానీ 1188లో అది కాలిపోయింది. అయితే, 1197 నాటికి స్వెర్రెసాగా దీనిని పునరుద్ధరించినట్లు తెలుస్తోంది.[28]
ప్రభుత్వం
[మార్చు]
ట్రోండ్హీమ్ మునిసిపాలిటీ ప్రాథమిక విద్య (10వ తరగతి వరకు), అవుట్ పేషెంట్ ఆరోగ్య సేవలు, సీనియర్ సిటిజన్ సేవలు, సంక్షేమం, ఇతర సామాజిక సేవలు, జోనింగ్, ఆర్థిక అభివృద్ధి, మునిసిపల్ రోడ్లు, యుటిలిటీలకు బాధ్యత వహిస్తుంది. ఈ మునిసిపాలిటీని ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకోబడిన ప్రతినిధులతో కూడిన మునిసిపల్ కౌన్సిల్ నిర్వహిస్తుంది. మేయర్ పరోక్షంగా మున్సిపల్ కౌన్సిల్ ఓటు ద్వారా ఎన్నుకౌతారు ఈ మునిసిపాలిటీ ట్రాండెలాగ్ జిల్లా కోర్టు, ఫ్రాస్టేటింగ్ కోర్ట్ ఆఫ్ అప్పీల్ పరిధిలో ఉంది.
2005 జనవరి 1 న నగరం లోని ఐదు బారోలను నాలుగుగా పునర్వ్యవస్థీకరించారు. వీటిలో ప్రతిదానికి ప్రత్యేక సామాజిక సేవల కార్యాలయాలు ఉన్నాయి. [29] ప్రస్తుత బరోలు మిడ్ట్బైన్ (44,967 జనాభా), ఓస్ట్బైన్ (42,707 జనాభా), లెర్కెండల్ (46,603 జనాభా), హీమ్డాల్ (30,744 జనాభా). 2005 కి ముందు, ట్రోండ్హైమ్లో సెంట్రమ్, స్ట్రిండా, నార్డో, బైసెన్, హేమ్డాల్ అనే బరోలు ఉండేవి.
విద్య, పరిశోధన
[మార్చు]
ట్రోండ్హీమ్లో, అనేక సాంకేతిక ప్రయోగశాల సౌకర్యాలు, విభాగాలతో కూడిన నార్వేజియన్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (NTNU), నార్వేజియన్ బిజినెస్ స్కూల్ (BI) కు చెందిన ఉపగ్రహ క్యాంపస్ అయిన BI-ట్రోండ్హీమ్ లు ఉన్నాయి. [30] ఈ రెండు విశ్వవిద్యాలయాలూ ఏటా అనేక మంది అంతర్జాతీయ విద్యార్థులను స్వాగతిస్తాయి. వివిధ స్కాలర్షిప్లను అందిస్తాయి.[31]
సెంట్రల్ నార్వేకు ప్రాంతీయ ఆసుపత్రి అయిన సెయింట్ ఒలావ్స్ యూనివర్శిటీ హాస్పిటల్, ట్రోండ్హీమ్ డౌన్టౌన్లో ఉంది. సెయింట్ ఓలావ్స్ ఒక బోధనా ఆసుపత్రి. పరిశోధన, వైద్య విద్య రెండింటిలోనూ నార్వేజియన్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (NTNU)తో సన్నిహితంగా సహకరిస్తుంది.
స్కాండినేవియాలోని ఒక పెద్ద స్వతంత్ర పరిశోధనా సంస్థ అయిన SINTEF లో 1,800 మంది ఉద్యోగులున్నారు. వీరిలో 1,300 మంది ట్రోండ్హీమ్లో ఉన్నారు. [32] రాయల్ నార్వేజియన్ వైమానిక దళం యొక్క వైమానిక దళ అకాడమీ ట్రోండ్హీమ్లోని కుహాగెన్లో ఉంది.
నార్వే జియోలాజికల్ సర్వే ట్రోండ్హీమ్లోని లేడ్లో ఉంది. ఇది 220 మంది ఉద్యోగులతో కూడిన ఒక ప్రధాన భూవిజ్ఞాన శాస్త్ర సంస్థ. వీరిలో 70% మంది శాస్త్రవేత్తలు.
నగరంలో 11 ఉన్నత పాఠశాలలు ఉన్నాయి. ట్రోండ్హీమ్ కాటెడ్రల్స్కోల్ను 1152 లో స్థాపించారు. ఇది నార్వేలో అత్యంత పురాతన ఉన్నత మాధ్యమిక పాఠశాల.
1770 లో స్థాపించబడిన ఇలా స్కోల్, ట్రోండ్హీమ్లోని అతి పురాతన ప్రాథమిక పాఠశాల.
మీడియా
[మార్చు]1767 లో స్థాపించబడిన అడ్రెస్సీవిసెన్, నార్వేలో అతిపెద్ద ప్రాంతీయ వార్తాపత్రిక, ఇప్పటికీ ప్రచురణలో ఉన్న అత్యంత పురాతన వార్తాపత్రిక. నార్వేజియన్ బ్రాడ్కాస్టింగ్ కార్పొరేషన్ (NRK) యొక్క రెండు ప్రధాన కార్యాలయాలు ట్రోండ్హీమ్లోని టైహోల్ట్, ఓస్లోలో ఉన్నాయి.[33] 2019 డిసెంబర్ 31 న పూర్తిగా డిజిటల్, స్థానిక వార్తాపత్రిక నిడారోస్ను అడ్రెస్సీవిసెన్కు పోటీదారుగా ప్రారంభించబడింది.[34] ట్రోండ్హీమ్లోని స్టూడెంట్ ప్రెస్లో మూడు రకాల మీడియా ఉన్నాయి. డస్కెన్ కింద విద్యార్థి పత్రిక, రేడియో రివోల్ట్ విద్యార్థి రేడియో, స్టూడెంట్-టీవీ ఆన్లైన్లో వీడియోలను ప్రసారం చేస్తుంది.
సంస్కృతి
[మార్చు]దృశ్య కళలు
[మార్చు]ట్రోండ్హీమ్ ఆర్ట్ మ్యూజియంలో నార్వేలో మూడవ అతిపెద్ద ప్రజా కళా సేకరణ ఉంది, ప్రధానంగా గత 150 సంవత్సరాల నుండి నార్వేజియన్ కళకు ఇది స్థావరం.[35]
నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ డెకొరేటివ్ ఆర్ట్స్ అండ్ డిజైన్లో అలంకార కళలు, డిజైన్ల పెద్ద సేకరణ ఉంది. వీటిలో నార్వేజియన్ వస్త్ర కళాకారిణి హన్నా రిగ్గెన్ నుండి అనేక వస్త్రాలు, అలాగే జపనీస్ కళలు, చేతిపనుల శాశ్వత ప్రదర్శన ఉన్నాయి.[36]
ట్రోండెలాగ్ సెంటర్ ఫర్ సామ్టిడ్స్కున్స్ట్ ను 1976 లో స్థాపించారు.[37]
కళాకారులు నిర్వహించే రెండు స్థలాలు ఉన్నాయి - 2002లో విద్యార్థులు స్థాపించిన ట్రోండ్హీమ్ అకాడమీ ఆఫ్ ఫైన్ ఆర్ట్ విద్యార్థులు గల్లేరి బ్లుంక్ ఒకటి కాగా, 2006 లో లాడెమోయెన్ కున్స్ట్నెర్వర్క్స్టెడర్ స్థాపించిన బాబెల్ రెండవది.[38]
కున్స్టాల్ ట్రోండ్హీమ్ 2016 అక్టోబరులో కొంగెన్స్ గేట్లోని శాశ్వత ప్రాంగణంలో ప్రారంభించబడింది.[39] [40]
ఆధునిక, సమకాలీన కళలకు అంకితం చేయబడిన పోమో మ్యూజియమ్ను 2025 ఫిబ్రవరిలో డ్రోనింగెన్స్ గేట్పై ప్రారంభించారు.[41][42]
నాటక రంగం
[మార్చు]ట్రోండ్హైమ్లో ట్రోండెలాగ్ టీటర్ అనే ప్రధాన ప్రాంతీయ థియేటర్ ఉంది. 1816 లో నిర్మించబడిన ఈ థియేటర్ స్కాండినేవియాలో ఇప్పటికీ వాడుకలో ఉన్న అత్యంత పురాతన థియేటర్.[43] ఈ నగరంలో ప్రత్యామ్నాయ థియేటర్ హౌస్ టీటర్హుసెట్ అవంత్ గార్డెన్, థియేటర్ కంపెనీ టీటర్ ఫ్యూసెంటాస్ట్ కూడా ఉన్నాయి.[44]
సంగీతం
[మార్చు]
ట్రోండ్హీమ్లో విస్తారమైన సంగీత కళ ఉంది. రాక్, జాజ్, శాస్త్రీయ సంగీతానికి కట్టుబడి ఉన్న బలమైన సంఘాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ప్రపంచంలోనే అత్యంత వినూత్నమైన వాటిలో ఒకటిగా పిలువబడే NTNU లోని సంగీత సంరక్షణాలయం,[45] మునిసిపల్ సంగీత పాఠశాల, ట్రోండ్హీమ్ కొమ్మునాలే మ్యూజిక్కో-ఓగ్ కల్టర్స్కోల్ ద్వారా నగరం జాజ్, శాస్త్రీయ సంగీతంపై ఆసక్తిని పెంచుతోంది.[46] ట్రోండ్హీమ్ సింఫనీ ఆర్కెస్ట్రా, ట్రోండ్హీమ్ సోలో వాద్యకారులు ప్రసిద్ధి చెందారు. ఈ నగరం వార్షిక జాజ్ ఉత్సవాన్ని నిర్వహిస్తుంది. ట్రోండ్హీమ్ జాజ్ ఆర్కెస్ట్రాకు నిలయం.[47]
ట్రోండ్హీమ్తో అనుబంధించబడిన పాప్/రాక్ కళాకారులు, బ్యాండ్లలో ఏజ్ అలెక్సాండర్సన్, మార్గరెట్ బెర్గర్, డమ్డమ్ బాయ్స్, లాస్సే మర్హాగ్, గేట్, కీప్ ఆఫ్ కలెస్సిన్, లంస్క్, మోటర్సైకో, కరీ రూస్లాట్టెన్, ది 3వ, ది ఎన్టి ., ది కిడ్స్, బోకాస్సా, క్యాసినో స్టీల్ (ఆఫ్ ది బాయ్స్ ), అట్రాక్స్, బ్లడ్థార్న్, మానెస్, చైల్డ్ ప్రాడిజీ మాలిన్ రీటన్, అలెక్సాండర్ విత్ ఉన్నారు.
ఎక్లెక్షన్, సెయిలర్, డేటా బ్యాండ్ల సృష్టికర్త అయిన జార్జ్ కజానస్ ట్రోండ్హీమ్లో జన్మించాడు. స్టార్గేట్ అనే సంగీత నిర్మాణ బృందం ట్రోండ్హీమ్లో ప్రారంభమైంది.
ట్రోండ్హీమ్ జాతీయ ప్రసిద్ధ సంగీత మ్యూజియం అయిన రాక్హీమ్కు కూడా నిలయం. ఇది 1950ల నుండి నేటి వరకు నార్వేజియన్ ప్రసిద్ధ సంగీతాన్ని సేకరించడం, సంరక్షించడం, పంచడాం వాంటి బాధ్యతలు చేపట్టింది.[48] [49] [50]
ట్రోండ్హీమ్ సంస్కృతిని పేరడీ చేస్తూ, మాంటీ పైథాన్ ఆల్బమైన అనదర్ మాంటీ పైథాన్ రికార్డ్లో కల్పిత ట్రోండ్హీమ్ హామర్ డాన్స్ ను రూపొందించారు.[51]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Population, SSB". SSB. 27 February 2020. Archived from the original on 1 May 2020. Retrieved 1 March 2020.
- ↑ Sjåvik, Jan (2010). The A to Z of Norway (The A to Z Guide Series Book 234). Scarecrow Press. p. 203. ISBN 9780810872134. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 2019-07-16.
- ↑ Moore, Susan (2019-06-20). "The enduring enigma of the 'lost' Lewis chessmen". Financial Times. Archived from the original on 20 September 2019. Retrieved 2019-07-16.
- ↑ Nikel, David (2017). Moon Norway (Travel Guide). Moon Publications. p. 376. ISBN 978-1631214813. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 2019-07-16.
- ↑ Larsen, Karen (2015-12-08). A History of Norway (in ఇంగ్లీష్). Princeton University Press. p. 288. ISBN 978-1-4008-7579-5.
- ↑ Brown, David (2000). Naval Operations of the Campaign in Norway, April–June 1940 (Naval Staff Histories). Routledge. p. 75. ISBN 0714651192. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 2019-07-16.
- ↑ "Hitlers drøm om Trondheim". Archived from the original on 13 October 2007. Retrieved 13 March 2023.
- ↑ Jukvam, Dag (1999). "Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen" (PDF) (in నార్వేజియన్). Statistisk sentralbyrå. Archived (PDF) from the original on 3 October 2013. Retrieved 20 April 2011.
- ↑ Trondheim Kommune (17 June 2016). "Ja til sammenslåing av Klæbu og Trondheim" (in నార్వేజియన్). Archived from the original on 8 October 2017. Retrieved 8 January 2018.
- ↑ "Trondheim's coat of arms and seal". Trondheim kommune. Archived from the original on 8 December 2008. Retrieved 29 October 2008.
- ↑ "Trondheim, Norway – Sunrise, sunset, dawn and dusk times for the whole year – Gaisma". Gaisma.com. Archived from the original on 26 February 2021. Retrieved 1 July 2013.
- ↑ "See Norway's snow, weather, water and climate anytime anywhere". Archived from the original on 9 January 2008. Retrieved 29 December 2007.
- ↑ "Siste frostnatt om våren". NRK. 4 May 2012. Archived from the original on 6 March 2023. Retrieved 13 March 2023.
- ↑ Husebø, Trond-Ole (25 September 2013). "Første frostnatt". NRK. Archived from the original on 7 August 2021. Retrieved 13 March 2023.
- ↑ "Over 1600 soltimer i Bergen" (in నార్వేజియన్). årstadposten. 25 June 2017. Archived from the original on 9 December 2018. Retrieved 25 June 2017.
- ↑ "Slik er været i fellesferien – statistisk sett". Met.no. 22 June 2021 [13 June 2021]. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 2022-02-27.
- ↑ "Været i april: Uvanlig varmt og tørt – VG". 2019-04-29. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 2022-02-27.
- ↑ "Tidenes solfest i Trøndelag i april". adressa.no. 2019-04-29. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 2022-02-27.
- ↑ "Trondheim". ESN Trondheim. 2014-03-02. Archived from the original on 25 June 2017. Retrieved 2017-07-14.
- ↑ "Bymarkbeveren skal holdes i sjakk" (in నార్వేజియన్). 24 October 2004. Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 3 August 2007.
- ↑ "Jerven som flyktet til byen" (in నార్వేజియన్). 8 May 2008. Archived from the original on 1 February 2009. Retrieved 9 May 2008.
- ↑ "Norges eldste jerv (18) er død" (in నార్వేజియన్). 30 August 2017. Archived from the original on 1 September 2017. Retrieved 1 September 2017.
- ↑ "Pilgrim ways in Norway, background". Trondheim kommune. Archived from the original on 23 August 2007. Retrieved 4 August 2007.
- ↑ "The consecration of King Harald and Queen Sonja". The Norwegian Royal Family. Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 3 August 2007.
- ↑ "The wedding of Princess Märtha Louise". The Norwegian Royal Family. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 3 August 2007.
- ↑ "Pilegrimsleden (Miljøstatus i Norge)" (in నార్వేజియన్). Archived from the original on 17 March 2009.
- ↑ Raju, Alison (2010). The Pilgrim Road to Nidaros: St Olav's Way – Oslo to Trondheim. Cicerone Press Limited. ISBN 978-1-85284-314-4.
- ↑ Denham, Sean Dexter. "Osteologiske og paleobotaniske undersøkelser av skjelett og jordprøve fra Sverresborg, Trøndelag Folkemuseum, Trondheim, Sør-Trøndelag".
- ↑ "Finn din bydel - Trondheim kommune".
- ↑ Fossen, Christian. "Norwegian University of Science and Technology". ntnu.edu. Archived from the original on 6 December 2019. Retrieved 2017-04-11.
- ↑ "Scholarships". BI Business School. Archived from the original on 11 April 2017. Retrieved 2017-04-11.
- ↑ "About us – SINTEF". Sintef.no. 18 June 2013. Archived from the original on 12 June 2008. Retrieved 1 July 2013.
- ↑ Haugan, Trond E (2008). Byens magiske rom: Historien om Trondheim kino. Tapir Akademisk Forlag. ISBN 978-82-519-2242-5.
- ↑ "Lanserer ny lokalavis i Trondheim". 26 November 2019. Archived from the original on 28 November 2019. Retrieved 26 November 2019.
- ↑ "Trondheim kunstmuseum". trondheimkunstmuseum.no. Archived from the original on 7 December 2007. Retrieved 13 March 2023.
- ↑ "Nordenfjeldske". Archived from the original on 11 June 2009. Retrieved 2009-12-22.
- ↑ "Trøndelag senter for samtidskunst". Kunzt.no (in నార్వేజియన్). Archived from the original on 26 February 2021. Retrieved 2020-10-19.
- ↑ Caron, Vittoria (2017-01-02). "10 Must-Visit Contemporary Galleries in Trondheim, Norway". Culture Trip. Archived from the original on 20 January 2021. Retrieved 2020-10-19.
- ↑ "this is a political (painting)". e-flux. 2016-10-05. Archived from the original on 16 July 2020. Retrieved 2020-07-16.
- ↑ "Kunsthall Trondheim". Kunzt.no (in నార్వేజియన్). Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 2020-10-19.
- ↑ Johannessen, NTB-Gitte (2025-02-14). "Reitan åpner døren til eget museum: – Kunsten har vært en slags flukt". adressa.no (in నార్వేజియన్ బొక్మాల్). Retrieved 2025-02-21.
- ↑ "PoMo museum in Trondheim // Opening 15 Feb 2025". pomo.no (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2025-02-21.
- ↑ Haugan, Trond E. Byens magiske rom: Historien om Trondheim kino (Tapir Akademisk Forlag, 2008, ISBN 978-82-519-2242-5) Norwegian
- ↑ "About". Teater Fusentast. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 21 May 2015.
- ↑ Nicholson, Stuart (1 May 2014). Is Jazz Dead?: Or Has It Moved to a New Address. Routledge. ISBN 978-1136731006.
- ↑ "History". Jazzfest. Archived from the original on 21 May 2015. Retrieved 21 May 2015.
- ↑ "Jazz Fest". Archived from the original on 21 May 2015. Retrieved 21 May 2015.
- ↑ "Rockheim". Rockheim. Archived from the original on 26 May 2015. Retrieved 21 May 2015.
- ↑ "Det nasjonale opplevelsessenteret for pop og rock i Trondheim vil ligge på Brattøra". Regjeringen. Archived from the original on 21 May 2015. Retrieved 21 May 2015.
- ↑ Skybakmoen, Jonas (5 August 2010). "Rocken kommer heim". Adressa. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 21 May 2015.
- ↑ "Apologies/ Trondheim Hammer Dance". madmusic.com. Archived from the original on 7 December 2013. Retrieved 12 October 2012.