నార్వేజియన్ రాచరికం చరిత్ర
నార్వే రాజ్యం ఏకీకృత రాజ్యంగా 9వ శతాబ్దంలో రాజు 1వ హెరాల్డు ఫెయిర్‌హైర్ పాలన నాటిది. నార్వేలోని చిన్న రాజ్యాలను ఏకం చేయడంలో ఆయన చేసిన కృషి ఫలితంగా మొట్టమొదటి నార్వేజియన్ కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పడింది. అయితే 11వ శతాబ్దం మొదటి భాగంలో దేశం త్వరలోనే విచ్ఛిన్నమై ఒకే సంస్థగా కలిసిపోయింది. ఆ సమయం నుండి నార్వే రాచరికాన్ని నిలుపుకుంది. సాంప్రదాయకంగా దీనిని ఫెయిర్‌హైర్ రాజవంశం పాలిస్తున్నట్లు భావిస్తున్నారు. అయితే 11వ శతాబ్దపు రాజులు, వారి వారసులు నిజంగా హెరాల్డు వారసులా అని ఆధునిక మేధావులు ప్రశ్నిస్తున్నారు.
ఫెయిర్‌హెయిరు రాజవంశం, సాంప్రదాయం - ఆధునికం
[మార్చు]సాంప్రదాయ దృక్పథం ప్రకారం నార్వే 'ఫెయిర్‌హెయిర్' రాజవంశం వంశపారంపర్య రాజ్యం అని విశ్వసిస్తున్నారు. మొదటి ఏకీకరణ-రాజు హరాల్డు ఫెయిర్‌హెయిరు అగ్నాటిక్ (పితృస్వామ్య) వారసులు. 872 సంవత్సరం తర్వాత సింహాసనం అధిష్టించిన వారసులందరూ శతాబ్దాల తరువాత చారిత్రక ఖాతాలలో హరాల్డు పురుష వారసులగా భావించబడ్డారు. 13వ శతాబ్దంలో మధ్య యుగాలలో ఎన్నికైన రాజ్యాలుగా ఉన్న ఇతర స్కాండినేవియన్ రాచరికాలకు భిన్నంగా రాజ్యాన్ని అధికారికంగా చట్టం ద్వారా వంశపారంపర్యంగా ప్రకటించారు.
హెరాల్డు ఫెయిర్‌హెయిరు నార్వే మొదటి రాజు. అయన గతంలో అనేక విభిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా ఉన్న భూములను తన నియంత్రణలోకి తెచ్చుకున్నాడు. ఈ ఏకీకృత నార్వేజియన్ రాజ్యం పునాది సాంప్రదాయకంగా 872 నాటిది. ఆయన హాఫర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధంలో తనను ప్రతిఘటించిన చివరి చిన్న రాజులను ఓడించాడు. అయినప్పటికీ ఆయన శక్తి ఏకీకరణకు చాలా సంవత్సరాలు పట్టింది. ఫెయిర్‌హైరు రాజ్యం ఉత్తరాన ట్రొండెలాగు వరకు తీరప్రాంతాలలో విస్తరించింది. కానీ ఆయన మరణం తరువాత రాజ్యాధికారం చిన్న రాజ్యాలుగా విభజించబడింది. వీటిలో ఎక్కువ భాగం హరాల్డు కుమారులు, వారసులు లేదా మిత్రుల ఆధీనంలో ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ లాడెజార్ల్సు వంటి ఇతర రాజవంశాల చేతుల్లో జిల్లాలు కూడా ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ కేంద్ర శక్తి నియంత్రణ అనే భావన ఉనికిలోకి వచ్చింది. ఫెయిర్‌హైరు కుమారులు, వారసులు, నార్వేకు చెందిన 1వ ఎరిక్ నార్వేకు చెందిన 1వ హాకాన్ ల క్రింద నార్వేను వంశపారంపర్య రాజ్యంగా ఎంతవరకు చూడాలనేది వివాదాస్పదంగా ఉంది. కొంతమంది చరిత్రకారులు దేశం మీద వాస్తవ రాచరిక నియంత్రణను అమలు చేయలేకపోవడాన్ని నొక్కి చెప్పారు. 1015 నుండి పాలించిన సెయింట్ ఒలావ్ (రెండవ ఓలాఫ్), ఫెయిర్‌హైరు తర్వాత మొత్తం దేశాన్ని నియంత్రించిన మొదటి రాజు అని వాదించారు. నార్వే చివరిగా క్రైస్తవ మతంలోకి మారడం వెనుక ఒలావ్‌ను సాంప్రదాయకంగా చోదక శక్తిగా భావిస్తారు. తరువాత ఆయన రెక్సు పెర్పెటుం నార్వేగిక్ (లాటిన్: నార్వే శాశ్వత రాజు) గా కూడా గౌరవించబడ్డాడు.[1] 2వ ఒలావ్, 3వ హెరాల్డు అనే సవతి సోదరుల కింద మాత్రమే వారసత్వం వారసత్వ నియమాల ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది. కిరీటాన్ని బలవంతంగా తీసుకోలేదు.
అయితే ఫెయిర్‌హెయిరు రాజవంశం ఒక కృత్రిమ నిర్మాణం కావచ్చు. 970లో రాజు హెరాల్డు గ్రేక్లోకు హత్య తరువాత ఆయన తాత హెరాల్డు ఫెయిర్‌హెయిరు కుటుంబ పాలనకు ముగింపు పలికింది. నార్వేను డానిషు రాజు ఆయన ప్రాక్సీలు 25 సంవత్సరాలు పాలించారు. అస్పష్టమైన పరిస్థితులలో విదేశాలలో పెరిగిన నార్వేకు చెందిన 1వ ఓలావ్ బలవంతంగా రాజ్యాన్ని జయించాడు. ఆయన మరణం ఫలితంగా డానిషు పాలన మరో 15 సంవత్సరాల పాటు కొనసాగింది. విజయవంతమైన వైకింగు రైడరు ఒలావ్ హెరాల్డ్సన్ రాజ్యాన్ని జయించాడు. ఆయన కుమారుడు, సవతి సోదరుడు హెరాల్డు హార్డ్రాడు స్వయంగా ప్రసిద్ధ వైకింగు అయ్యాడు. తరువాతి వీరోచిత గాథలు ఈ ముగ్గురు యోధ రాజులలో ప్రతి ఒక్కరినీ హరాల్డు అంటారు. వీరికి ఫెయిర్‌హైరు సుదూర వంశపారంపర్యంగా తెలియజేస్తాయి. అయితే హరాల్డు ఫెయిర్‌హైర్‌ను అస్పష్టంగా ఉన్న వ్యక్తులు 1వ ఒలావ్, రెండవ ఒలావ్, హరాల్డు హార్డ్‌రేడ్‌లతో కలిపే వంశపారంపర్య రేఖలు ఒక రాజకీయ కల్పన అని ప్రతిపాదించబడింది. ఇది వారి పాలనను హార్డ్రేడు వారసుల పాలనను చట్టబద్ధం చేయడానికి అలాగే డేన్సు సవాలు చేసిన వికెన్ ప్రాంతానికి (ప్రస్తుత ఓస్లో చుట్టూ ఉన్న ప్రాంతం) దావాను అందించడానికి తరువాత చేసిన ప్రయత్నం కారణంగా స్థాపించబడిందని భావిస్తున్నారు. ఈ ప్రతిపాదన అనుచరులు హరాల్డు హార్డ్‌రేడ్‌ను తరువాత రాజ్యాన్ని పాలించే వంశానికి మొదటి రాజుగా భావిస్తారు. ఆ సమయంలో ఆయన వాదన 2వ ఒలావ్ తల్లి సవతి సోదరుడు కావడం మీద మాత్రమే ఆధారపడి ఉంటుంది. ఫెయిర్‌హైర్ వంశానికి చెందినది కాదు. ఒకే తల్లి నుండి వచ్చిన వంశపారంపర్యత అనేది జర్మనీ అర్థంలో సరైన రాజవంశ బంధం కాదు. అందువలన హెరాల్డు హార్డ్రేడు చట్టబద్ధత ఆయనకు ఫెయిర్‌హెయిరు నుండి ఆయన ఇద్దరు పూర్వీకులకు అవిచ్ఛిన్న పురుష వంశావళిని కల్పించాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది. ఈ కల్పిత సంతతులు హీమ్స్‌క్రింగ్లా నకిలీ-చారిత్రక గాథలలో కనిపిస్తాయి.
హార్డ్రేడు - స్వేరే రాజవంశాలు
[మార్చు]హరాల్డు హార్డ్రాడు పాలనలో నార్వే ఒక స్వతంత్ర రాజ్యంగా దృఢంగా స్థాపించబడింది. తరువాతి రాజులందరూ ఆయన వారసులమని చెప్పుకుంటారు. కొన్ని ముఖ్యమైన మినహాయింపులతో అన్ని విజయవంతమైన వాదనలకు ఆధునిక చరిత్రకారులు బాగా మద్దతు ఇస్తున్నారు కనుక ఇది వివాదాస్పదంగా లేదు. హరాల్డు ఫెయిర్‌హైరు నిర్దిష్ట సమస్య నుండి వేరు చేయడానికి ఈ రాజుల వారసత్వాన్ని కొన్నిసార్లు "హర్‌డ్రాడు ఎట్టెన్" అని పిలుస్తారు. హార్డ్రాడు‌ను ఫెయిర్‌హైరు వారసుడిగా అంగీకరిస్తే ఈ రాజవంశం పెద్ద ఫెయిర్‌హైరు రాజవంశం ఒక శాఖ మాత్రమే అవుతుంది. రాజులు తమ రాజవంశాన్ని ఏదైనా అధికారిక పేరుతో ప్రస్తావించినట్లు తెలియదు.
13వ శతాబ్దం వరకు స్పష్టంగా నిర్వచించబడిన వారసత్వ చట్టాలు లేవు. బదులుగా వారసత్వం పాత జర్మనీ సంప్రదాయాలలో మూలాలు కలిగిన ఆచారాల మీద ఆధారపడింది: ఈ పరిస్థితి అజ్ఞాత సీనియారిటీ ఎన్నికైన రాచరికం కొన్ని అంశాలతో అజ్ఞాత వారసత్వాన్ని అనుసరించింది. హరాల్డు హార్డ్రాడు అన్ని పితృస్వామ్య పురుష వారసులు రాజ్యాన్ని పంచుకోవడానికి అర్హులు అని సూచిస్తుంది. ఇందులో వివాహం వెలుపల జన్మించిన కుమారులు ఉన్నారు. చాలా మంది రాజులు సెమీ-అధికారిక ఉంపుడుగత్తెలను కలిగి ఉన్నారు. అధికారికంగా రాజు కావాలంటే అభ్యర్థిని ఆ విషయం మీద పరిశీలించాలి - అయినప్పటికీ ఆయన తన అభ్యర్థిత్వాన్ని ప్రారంభించే ముందు సహజంగానే అసెంబ్లీ మద్దతును కలిగి ఉండేలా చూసుకుంటాడు. అభ్యర్థికి మద్దతు కోరిన తర్వాత తిరస్కరించిన సందర్భాన్ని మూలాలు నమోదు చేయలేదు. రాజ్యాధికారం క్రమంగా ఒక సంస్థగా రూపుదిద్దుకోవడంతో ముఖ్యంగా ట్రాండెలాగ్‌లోని ఓరెటింగు కొత్త రాజుకు మద్దతిచ్చిన ప్రదేశాలుగా ప్రత్యేక హోదాను పొందింది.
ఈ ఆచారాల ఫలితంగా సోదరులు, సవతి సోదరులు ఉమ్మడిగా పాలించడానికి సింహాసనాన్ని వారసత్వంగా పొందుతారు. కానీ అలాంటి ఏర్పాట్లు చాలా అరుదుగా కొనసాగాయి. ఫలితంగా వారసత్వం సాధారణంగా సంఘర్షణ, కుట్ర కొన్నిసార్లు చిన్న అంతర్యుద్ధానికి దారితీసాయి. 1130 - 1240 మద్యకాలంలో కలహాలు నిరంతర అంతర్యుద్ధానికి దారితీశాయి.
అయితే రాజవంశం హార్డ్రాడు శాఖ పాలనలో రాజు 3వ హెరాల్డు పితృస్వామ్య పురుష వారసులు మాత్రమే రాజ్యానికి అర్హులని సాధారణంగా అంగీకరించబడింది.
తరువాతి రాజవంశాలు ఫెయిర్‌హైర్ రాజవంశానికి చెందినవారని చేసిన అనేక వాదనలు స్పష్టమైన అబద్ధాలు (ముఖ్యంగా స్వెర్రే సిగుర్డ్‌సన్)గా భావించబడుతున్నాయి.
1163 మునుపటి పాలకుడి కుమార్తె కుమారుడు నార్వేకు చెందిన 5వ మాగ్నసు సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. ఆయనకు చర్చి మద్దతు ఇచ్చింది. కానీ ప్రారంభ విజయం, వారసత్వ క్రోడీకరించబడిన చట్టం, మొదటి ఉదాహరణ (ఆయన స్వంత కాగ్నాటికు వారసత్వాన్ని అనుమతించడం) ఉన్నప్పటికీ పాత రాజవంశానికి చెందిన ఊహాజనిత పురుష-వంశ సభ్యులు ఆయనను పడగొట్టారు.
13వ శతాబ్దంలో రాజ్యాన్ని రాజు హాకోన్ హాకోన్సన్ అధికారికంగా వంశపారంపర్యంగా ప్రకటించారు. ఇది ఆదిమ వారసత్వం మీద ఆధారపడిన వారసత్వ వ్యవస్థ ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది. హాకోన్ హాకోన్సన్ స్వయంగా రాజు హాకోన్ స్వెర్రెస్సను చట్టవిరుద్ధ కుమారుడు జనన చట్టబద్ధత వారసత్వ శ్రేణిలో ఒక కారకంగా మారింది. హాకోన్ పెద్ద కుమారుడు సిగుర్డ్‌ను హాకోన్ చట్టబద్ధమైన కుమారులు హాకోన్, మాగ్నసు దాటవేశారు. జర్మనీ రాచరికం సంప్రదాయంలో రాజును ప్రభువుల ప్రతినిధి సభ ఎన్నుకోవాలి. ఎన్నికలకు అర్హులైన పురుషులు రాజ వంశానికి చెందినవారై ఉండాలి; మునుపటి రాజు పెద్ద కొడుకు స్వయంచాలకంగా ఎంపిక చేయబడడు. అంతర్యుద్ధ యుగంలో అస్పష్టమైన వారసత్వ చట్టాలు, అనేక మంది రాజుల మధ్య అధికారాన్ని పంచుకునే పద్ధతి ఏకకాలంలో వ్యక్తిగత సంఘర్షణలు పూర్తి స్థాయి యుద్ధాలుగా మారే సామర్థ్యాన్ని ఇచ్చాయి. శతాబ్దాలుగా రాజులు తమ అధికారాన్ని ఏకీకృతం చేసుకున్నారు. చివరికి కఠినమైన వారసత్వ చట్టం నార్వేను ప్రధానంగా వంశపారంపర్య రాజ్యంగా మార్చింది. డెన్మార్కు స్వీడన్‌లతో యూనియన్ల ఫలితంగా 1450లో స్పష్టంగా రద్దు చేయబడే వరకు సింహాసనం వారసత్వంలో వంశపారంపర్య సూత్రాలు చాలాసార్లు ఉల్లంఘించబడ్డాయి.
డెన్మార్క్ - స్వీడన్‌లతో యూనియన్లు
[మార్చు]1319లో ఫెయిర్‌హెయిర్ రాజవంశం పురుష వంశాలు అంతరించిపోయిన తరువాత నార్వే సింహాసనం మాతృస్వామ్య వంశం ద్వారా 7వ మాగ్నసుకు చేరుకుంది. అదే సంవత్సరంలో ఆయన స్వీడన్ రాజుగా ఎన్నికయ్యాడు. 1343లో మాగ్నస్ తన చిన్న కుమారుడు 6వ హాకాన్ అనుకూలంగా నార్వే రాజు పదవిని వదులుకోవలసి వచ్చింది. పెద్ద కుమారుడు ఎరిక్ నార్వే వారసత్వం భవిష్యత్తు వంశం నుండి స్పష్టంగా తొలగించబడ్డాడు. సాంప్రదాయకంగా నార్వేజియన్ చరిత్రకారులు మునుపటి వారసత్వాలతో ఈ స్పష్టమైన విరామం యూనియన్‌లో నార్వే జూనియర్ స్థానం పట్ల నార్వేజియన్ ప్రభువులలో అసంతృప్తి ఏర్పడిన కారణంగా ఉద్భవించిందని వ్యాఖ్యానించారు. అయితే ఇది మాగ్నసు రాజవంశ విధానాల ఫలితంగా కూడా ఉండవచ్చు. ఆయనకు ఇద్దరు కుమారులు, రెండు రాజ్యాలు ఉన్నాయి. వారసత్వం కోసం పోరాడటం ప్రారంభించకుండా వారు ఒక్కొక్కటి వారసత్వంగా పొందాలని కోరుకుని ఉండవచ్చు. మాగ్నసు అదే సమయంలో స్వీడన్ రాజుగా ఎరిక్ భవిష్యత్తు ఎన్నికను పొందేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాడు.
1349–1351 నాటి బ్లాక్ డెత్ నార్వేజియన్ రాచరికం క్షీణతకు దోహదపడింది. ఎందుకంటే గొప్ప కుటుంబాలు జనాభా తీవ్రంగా ప్రభావితమయ్యాయి. కానీ నార్వేలో ప్రభువులకు, రాచరికానికి అత్యంత వినాశకరమైన అంశంగా మారింది. వారి ఆస్తుల నుండి వచ్చే ఆదాయంలో బాగా తగ్గుదల కనిపించింది. అనేక పొలాలు నిర్జనమైపోయాయి. అద్దెలు, పన్నులు దెబ్బతిన్నాయి. దీని వలన నార్వేజియన్ రాచరికం మానవశక్తి, రక్షణ సామర్థ్యం, ఆర్థిక శక్తి పరంగా బలహీనపడింది. [1]
1380లో నార్వేకు చెందిన 6వ హాకోన్ మరణించిన తర్వాత ఆయన కుమారుడు నార్వేకు చెందిన 4వ ఓలావ్ నార్వే, డెన్మార్క్ సింహాసనాలను అధిష్టించాడు. అలాగే స్వీడన్ రాజ్యాన్ని కూడా పొందాడు (దాని పశ్చిమ ప్రావిన్సులను ఇప్పటికే కలిగి ఉన్నాడు). 17 సంవత్సరాల వయస్సులో ఆయన మరణం తర్వాత మాత్రమే ఆయన తల్లి మార్గరెటు వారి ప్రత్యర్థి రాజు ఆల్బర్ట్‌ను స్వీడన్ నుండి తరిమికొట్టగలిగింది. తద్వారా మూడు స్కాండినేవియన్ రాజ్యాలను కల్మారు యూనియన్‌లో ఒకే కిరీటం యూనియన్‌లో ఏకం చేసింది. ఓలావ్ మరణం ఒక నార్వేజియన్ పురుష రాజ వంశాన్ని తుడిచిపెట్టింది; ఆయన తదుపరి 567 సంవత్సరాలు తరువాత నార్వేజియన్ గడ్డ మీద చివరి నార్వేజియన్ రాజు జన్మించాడు.[1]
1387లో నార్వేకు చెందిన 4వ ఓలావ్ మరణించిన తర్వాత వారసత్వానికి దగ్గరగా ఉన్నవాడు మెక్లెన్‌బర్గ్‌కు చెందిన స్వీడిష్ రాజు ఆల్బర్ట్. అయితే అతని వారసత్వం నార్వేజియన్లు, డేన్లకు రాజకీయంగా ఆమోదయోగ్యంగా లేదు. తరువాత వరుసలో సుద్రీమ్ వంశం వారసులు ఉన్నారు. నార్వే చట్టవిరుద్ధమైన కానీ గుర్తింపు పొందిన కుమార్తె ఆగ్నెస్ హాకోనార్డోట్టిర్, డేమ్ ఆఫ్ బోర్గార్సిస్సెల్ 5వ హాకోన్ చట్టబద్ధమైన వారసులు. అయితే ఈ వంశం నుండి అభ్యర్థి క్వీన్ మార్గరెట్ అభిమాన అభ్యర్థి అయిన పోమెరేనియాకు చెందిన ఎరిక్‌కు అనుకూలంగా సింహాసనం మీద తన హక్కును త్యజించింది. 1448లో రాజు క్రిస్టోఫరు మరణం తర్వాత ఈ వంశం వారసత్వ హక్కు తిరిగి వచ్చింది. కానీ సంభావ్య అభ్యర్థి సిగుర్డు జాన్సన్ మళ్ళీ తన అభ్యర్థిత్వాన్ని త్యజించాడు - సుద్రీమ్ వాదనను చూడండి. ఎరిక్ వారసత్వం వారసత్వ చట్టాలను ఖచ్చితంగా పాటించని వారసత్వాల వరుసలో ఒకటి. దీని ఫలితంగా నార్వే 1450లో అధికారికంగా ఎన్నికైన రాజ్యంగా మారింది. [2]
డెన్మార్కు‌కు చెందిన 1వ మార్గరెటు తో ప్రారంభించి నార్వే సింహాసనాన్ని నార్వేయేతర రాజులు (సాధారణంగా డానిష్‌గా భావిస్తారు) ఆక్రమించారు. వారు ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్కాండినేవియన్ దేశాలకు చెందినవారున్నారు. వారు వివిధ మార్గాల్లో సింహాసనాన్ని అధిష్టించారు.
1440లో డెన్మార్కు, స్వీడన్ కూడా అదే చేసిన తర్వాత నార్వేజియన్ ప్రైవేట్ కౌన్సిల్ అయిష్టంగానే రాజు 3వ ఎరిక్ (1383–1459)ను పదవీచ్యుతుని చేసింది. సింహాసనానికి సమీప వారసుడు ఎరిక్ బంధువు బుగిస్లావు, కానీ డెన్మార్కు, స్వీడన్‌ల మాదిరిగానే అదే రాజును ఎన్నుకోవాల్సిన అవసరం ఉన్నందున వారసత్వ చట్టాలను విస్మరించారు. అందువల్ల బవేరియాకు చెందిన క్రిస్టోఫరు నార్వేజియన్ రాజుగా ఎంపికయ్యాడు.
1448లో క్రిస్టోఫరు దగ్గరి వారసులు లేకుండా మరణించినప్పుడు రెండు దేశాలు వేర్వేరు రాజులను ఎంచుకున్నందున స్వీడన్, డెన్మార్కు మధ్య యూనియన్ రద్దు చేయబడింది. స్వీడన్ చార్లెసు నట్సన్ బోండేను ఎంచుకోగా, డెన్మార్కు ఓల్డెన్‌బర్గ్‌కు చెందిన క్రిస్టియన్ (డెన్మార్కు‌కు చెందిన 1వ క్రిస్టియన్)ను ఎంచుకుంది. అందువల్ల నార్వే ఒక సందిగ్ధంలో పడింది. మరోసారి వంశపారంపర్య హక్కుల నిర్ణయాల మీద తక్కువ ప్రభావాన్ని చూపినట్లు అనిపిస్తుంది (భూస్వామ్య వారసత్వం ప్రకారం మెక్లెన్‌బర్గ్ డ్యూకు హక్కులకు దగ్గరగా ఉండేవాడు. తదుపరి శాఖ అధిపతిగా ష్లెస్విగ్-హోల్‌స్టెయిన్ డ్యూక్ అడాల్ఫ్, అయితే ఆయన తన మేనల్లుడు క్రిస్టియన్ ఎన్నికకు మద్దతు ఇచ్చాడు). నార్వేకు చెందిన 5వ హాకాన్ వారసుడు సుడ్రీం-వంశానికి చెందిన సిగుర్డు జాన్సన్ అభ్యర్థిగా ప్రస్తావించబడినట్లు అనిపిస్తుంది. కానీ ఆ ప్రతిపాదన తిరస్కరించబడింది. నార్వేజియన్ ప్రభువులు స్వీడన్ రాజు చార్లెసు మద్దతుదారులకు, డెన్మార్కు రాజు క్రిస్టియన్‌కు మధ్య విడిపోయారు. 1449లో ట్రోండ్హీంలో నార్వే రాజుగా పట్టాభిషేకం చేయడంలో చార్లెసు విజయం సాధించాడు. కానీ 1450లో డెన్మార్కు‌తో ప్రత్యేక శాంతి ఒప్పందంలో డెన్మార్కు రాజు క్రిస్టియన్‌కు నార్వేజియన్ సింహాసనాన్ని త్యజించడానికి అంగీకరించాడు. నార్వేజియన్లు ఈ నిర్ణయానికి అంగీకరించక పోయినా కానీ వారి ఏకైక అభ్యర్థిగా క్రిస్టియన్ మిగిలిపోయారు. అదే సంవత్సరం ఆయన ట్రోండ్హీంలో పట్టాభిషేకం చేయబడ్డాడు. అందువలన ఓల్డెన్‌బర్గ్ హౌసు మొదట నార్వేజియన్ రాచరికానికి పరిచయం చేయబడింది. 1450లో బెర్గెన్‌లో నార్వే డెన్మార్కు ప్రైవేటు కౌన్సిలు రూపొందించిన యూనియన్ ఒప్పందంలో నార్వే ఎన్నికైన రాజ్యంగా ఉండాలని శాశ్వతంగా డెన్మార్కు‌తో సమానమైన రాజును కలిగి ఉండాలని పేర్కొనబడింది. రాజు మరణం తరువాత నార్వేజియన్, డానిషు ప్రైవేట్ కౌన్సిల్‌లు ఏర్పడ్డాయి. [3]
డెన్మార్క్–నార్వే
[మార్చు]
1523 జూన్ 6న స్వీడన్ శాశ్వతంగా యూనియన్‌ను విడిచిపెట్టింది. డానిషు రాజు ఇప్పటికే యూనియన్ ప్రభుత్వాన్ని కేంద్రీకరించడం ప్రారంభించడంతో నార్వే అసమాన యూనియన్‌లో ఉంది.
తరువాతి శతాబ్దాలలో నార్వేజియన్ రాచరికంలో పాలకులు అధికంగా విదేశాలలో నివసించేవారు. ఇది నార్వే రాచరిక పాలనా నిర్మాణాలను బలహీనపరిచింది; ఉదాహరణకు రిక్స్‌రాడు క్రమంగా బలహీనపడింది. ఎందుకంటే నార్వేజియన్ ప్రభువులు వారి డానిషు సహచరుల మాదిరిగానే రాజు విశ్వాసాన్ని పొందలేకపోయారు. దూరం అంటే రాజు ఆయన సలహాదారులకు నార్వేలోని పరిస్థితుల గురించి తక్కువ జ్ఞానం ఉన్నందున నార్వేజియన్ అవసరాలకు అనుగుణంగా రాజు పరిపాలించగలిలేక పోయాడు. [4]
ఆర్చ్‌డయోసెస్ జాతీయ ప్రభుత్వంతో సమానంగా ఉన్న కొన్ని దేశాలలో నార్వే ఒకటి. అందువల్ల ప్రత్యేక నార్వేజియన్ రాచరికాన్ని కొనసాగించడానికి ప్రయత్నించడంలో చర్చి ఒక ముఖ్యమైన అంశంగా ఉంది. 16వ శతాబ్దంలో నార్వేజియన్ ప్రభువులు, రాజు మధ్య అధికార పోరాటం ప్రొటెస్టంటు సంస్కరణ సమయంలోనే ముగిసింది. ఇది నార్వేలో డానిషు ఆధిపత్యానికి వ్యతిరేకంగా పోరాటం, సంస్కరణకు వ్యతిరేకంగా పోరాటంతో ముడిపడి ఉన్న దురదృష్టకర సంఘటనలకు దారితీసింది. రెండూ విఫలమైనప్పుడు ప్రభావాలు తీవ్రంగా ఉన్నాయి. నార్వేజియన్ కాథలికు బిషపు‌లను లూథరన్ బిషపు‌లతో భర్తీ చేశారు. నార్వేజియన్ రిక్సు‌రాడు‌ను వాస్తవంగా 1536/1537లో రద్దు చేశారు. నార్వేలో ముఖ్యమైన స్థానాలకు ఎక్కువ మంది విదేశీ పురుషులు నియమించబడ్డారు. [4]
1661లో 3వ ఫ్రెడరికు డెన్మార్కు నార్వేలో సంపూర్ణ రాచరికాన్ని ప్రవేశపెట్టాడు. ఆ ప్రభావంతో రెండు దేశాలలో లెక్సు రెగిసు అనే కొత్త చట్టాన్ని ప్రవేశపెట్టాడు. ఈ చట్టంలో డెన్మార్కు నార్వే రాజ్యాలు వారసత్వంగా ప్రకటించబడ్డాయి.
ఉద్భవిస్తున్న స్వాతంత్ర్యం
[మార్చు]
నెపోలియన్ యుద్ధాల సమయంలో రాజు డెన్మార్కు-నార్వేలను కలుపుతూ ఫ్రాన్సు‌తో పొత్తు పెట్టుకున్నాడు. నెపోలియన్ యుద్ధంలో ఓడిపోయినప్పుడు డెన్మార్కు 1814లో కీల్ ఒప్పందం ప్రకారం నార్వేను స్వీడన్ రాజుకు అప్పగించవలసి వచ్చింది. గ్రీన్‌లాండ్, ఐస్లాండ్, ఫారోల నార్వేజియన్ డిపెండెన్సీలు నార్వేతోనే ఉంటాయని మొదట ప్రతిపాదించబడింది. కానీ చర్చల సమయంలో ఆ అంశాన్ని తొలగించారు కాబట్టి అవి డానిషు‌గా మారాయి. [5]
ఒప్పందం గురించిన వార్త విన్న తర్వాత డెన్మార్కు యువరాజు క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు, నార్వేలో నివాసి అయిన వైస్రాయి నార్వే స్వాతంత్ర్య ఉద్యమాన్ని స్థాపించడంలో పాల్గొన్నారు. స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం విజయవంతమైంది. దీనికి కొంతవరకు డానిషు క్రౌన్ నుండి రహస్య మద్దతు, నార్వేలో స్వాతంత్ర్యకాంక్ష్య కారణంగా కూడా వారికి ఈ విజయం లభించింది. ఏప్రిల్ 10న రాజ్యాంగాన్ని నిర్ణయించడానికి ఈడ్స్‌వోల్‌లో ఒక జాతీయ అసెంబ్లీ సమావేశమైంది. చివరికి నార్వే 1814 మే 17న స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించింది. తరువాత క్రిస్టియన్ ఫ్రెడరిక్‌ను రాజుగా ఎన్నుకుంది. ఆ సంవత్సరం చివర్లో స్వీడన్‌తో జరిగిన ఒక చిన్న యుద్ధం మాస్ సమావేశంతో ముగిసింది. దీని ఫలితంగా క్రిస్టియన్ ఫ్రెడరికు‌ను తొలగించి నార్వేజియన్ స్టోర్టింగు స్వీడన్‌కు చెందిన 13వ చార్లెసుని నార్వే రాజుగా ఎన్నుకుని స్వీడన్, నార్వే మధ్య యూనియను‌ను సృష్టించింది. [5] రాజు నార్వేజియన్ రాజ్యాంగాన్ని గుర్తించాడు. ఇది యూనియను‌ను సులభతరం చేయడానికి మాత్రమే మార్చబడింది.
తుది ఫలితం ఏమిటంటే నార్వేజియన్ రాచరికం రాజ్యాంగ రాచరికంగా మారింది. ఈ కొత్త యూనియను‌లో రాజు మునుపటి డానిషు వ్యవస్థ కంటే నార్వే రాజుగా ఉంటాడు. నార్వేను స్వీడిషు ఆక్రమణగా పరిగణించకూడదు. బదులుగా రెండు స్వతంత్ర రాజ్యాల యూనియను‌లో సమాన పార్టీగా పరిగణించాలి. నార్వే రాజ్యాంగం సూత్రం సారాంశం రెండూ ఆమోదించబడ్డాయి. నార్వే సాధారణ రాజు, విదేశీ సేవ మినహా దాని స్వంత పార్లమెంటు ప్రత్యేక సంస్థలను నిలుపుకుంది. నార్వేజియన్ల చేతుల్లో లేని ఏకైక విధానం విదేశాంగ విధానం.
డెన్మార్కు‌కు చేరుకున్నప్పుడు నార్వే ప్రపంచంలోని కొత్త పరిణామాలలోకి తీసుకురాబడింది. అయితే విరామంతో నార్వేజియన్లు డెన్మార్కు‌లో ఉన్నదానికంటే మరింత ప్రగతిశీల రాజకీయ అభివృద్ధిని ఏర్పరచగలిగారు. నార్వే తర్వాత 35 సంవత్సరాల తర్వాత డెన్మార్కు రాజ్యాంగ రాచరికాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. డెన్మార్కు‌కు 17 సంవత్సరాల ముందు స్వీడన్‌కు 33 సంవత్సరాల ముందు నార్వేలో 1884లో పార్లమెంటరిజం ప్రవేశపెట్టబడింది. [6] డెన్మార్కు‌తో యూనియన్ కూడా రాచరికం మీద ప్రతికూల ప్రభావాలను చూపింది. ఇతర విషయాలతోపాటు నార్వే కిరీటం భూభాగాన్ని కోల్పోయింది. ఇది నేడు 23,22,755 చ.కిమీ వరకు ఉంది. .[7] అయితే 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో నార్వేజియన్ విస్తరణవాదం కారణంగా నార్వే ప్రాదేశిక పరిమాణం పునరుద్ధరించబడింది. ఇది అంటార్కిటికాలోని క్వీన్ మౌడు ల్యాండు (1939)ను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి దారితీసింది. ఈ ప్రాంతం దాదాపు 2,70,00,000 చ.కిమీ (10,424,758 చదరపు మైళ్ళు) కలిగి ఉంది. చాలా తక్కువ రాజ సంస్థలు నార్వేకు ఉన్నాయి. ఆ కాలంలోని స్మారక రాజభవనాలు దేశంలో లేవు. ఎందుకంటే కోపెన్‌హాగన్ డెన్మార్కు‌లోని ఇతర ప్రాంతాలలో చూడవచ్చు.
నార్వేజియన్ స్టోర్టింగు నార్వేలో ఉన్న చట్టాలను ప్రతిపాదిస్తుంది. రాజు కొన్నిసార్లు స్వీడను‌కు ప్రతికూలమైన చట్టాలను కూడా అమలు చేస్తాడు. పూర్తి స్వాతంత్ర్యం కోసం నార్వే ఉద్యమం ఊపందుకోవడంతో స్వీడిషు దండయాత్ర నుండి నార్వేను రక్షించడానికి ఉద్దేశించిన కోటలు, నావికా నౌకలను నిర్మించడానికి రాజు ఆమోదం తెలిపాడు.
ఏదేమైనా నార్వేజియన్లు ఏ రకమైన యూనియన్‌లో ఉండటం పట్ల అసంతృప్తితో ఉన్నట్లు యూనియను గుర్తించింది. రాజు అధికారాన్ని తగ్గించడానికి లేదా నార్వేజియన్ స్వాతంత్ర్యాన్ని నొక్కి చెప్పడానికి స్టోర్టింగు చట్టాలను ప్రతిపాదిస్తాడు. దీనిని చాలా తరచుగా రాజు వీటో చేస్తాడు. కానీ ఆయనకు ఒకే చట్టాన్ని రెండుసార్లు మాత్రమే వీటో చేసే హక్కు ఉన్నందున అది చివరికి ఆమోదించబడుతుంది. ఇప్పటికే 1814లో నార్వేజియన్లు ప్రత్యేక జెండాను స్థాపించారు. 1898లో నార్వేజియన్ జెండా నుండి యూనియను బ్యాడ్జు‌ను తొలగించే వరకు ఇది ఒక సమస్యగానే ఉంటుంది. 1837లో గ్రామీణ ప్రాంతాలు, పట్టణాలలో కొన్ని విధాన రంగాలలో స్థానిక స్వపరిపాలన ప్రవేశపెట్టబడింది. 1884లో పార్లమెంటరిజం ప్రవేశపెట్టబడింది.
చాలా తరచుగా రాజవంశం యువరాజులు ఓస్లోలో నార్వే వైస్రాయి పదవిలో కొంతకాలం పనిచేశారు. వారి భవిష్యత్తు పాలనకు శిక్షణగా.
నార్వేలో అధికారికంగా రెండవ చార్లెసు అని పిలువబడే ఆయన రెండు రాజ్యాలలోనూ ఆయన దత్తపుత్రుడు మూడవ చార్లెసు జాన్ ఆఫ్ నార్వే పాలనకు నాయకత్వం వహించాడు. నార్వేలో మొదటి బెర్నాడోటుకు వంశపారంపర్య మూలాలు తెలియవు. కానీ ఆయన కుమారుడు, వారసుడు నార్వేకు చెందిన భవిష్యత్తు 1వ ఆస్కారు, మునుపటి రాజులు 2వ క్రిస్టియను ఫ్రెడరికుల వారసుడు. తద్వారా వారి పూర్వీకుల నుండి వచ్చిన ల్యూచ్టెన్‌బర్గ్‌కు చెందిన జోసెఫిన్‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. ఆమె కుమారులు, 4వ చార్లెసు, 3వ ఆస్కారు, ఫెయిర్‌హెయిరు రాజవంశం అని పిలవబడే వంశానికి చెందినవారు.
రాయల్ హౌసు కూడా నార్వేజియన్ రాయల్ హౌసు‌గా ఉండటానికి తీవ్రంగా ప్రయత్నించిందని కూడా చెప్పాలి. ఓస్లోలోని రాయల్ ప్యాలెసు ఈ కాలంలో నిర్మించబడింది. రాజ్యాంగంలో నిర్దేశించిన విధంగా ట్రోండ్‌హీమ్‌లో ప్రత్యేక పట్టాభిషేకాలు జరిగాయి. ఎక్కువ ప్రైవేటు సమయం గడపడానికి రాజకుమారులు నార్వేలో వేట లాడ్జు‌ను కూడా నిర్మించారు. రాజు ఆస్కారు స్వయంగా నార్వేజియన్ భాషలో నిష్ణాతులు అని చెబుతారు.
రెండవ స్వతంత్ర నార్వే
[మార్చు]రాజవంశం మార్పు
[మార్చు]మూడవ బెర్నాడోటు రాజు నార్వేకు చెందిన 4వ చార్లెసు. ఆయనకు స్వీడన్ నార్వే సింహాసనాలను వారసత్వంగా పొందేందుకు మగ వారసులు ఎవరూ లేరు. ఈ సింహాసనాలను ఆయన ఏకైక కుమార్తె (స్వీడన్‌కు చెందిన ) డెన్మార్కు కిరీట యువరాణి అయిన లోవిసాకు బదులుగా 15వ చార్లెసు తమ్ముడు 2వ ఆస్కారుకు చెందాయి. చివరికి లోవిసా కుమారుడు నార్వేజియన్ సింహాసనానికి వారసుడిగా అర్హత పొందుతాడని కార్లు 15 తన మరణశయ్య మీద లోవిసాకు వాగ్దానం చేశాడని చెప్పబడింది.
లోవిసా కుమారుడు, డెన్మార్కు యువరాజు కార్లు (అమ్మమ్మ-తాతాలు నార్వే, స్వీడన్ రాజు పేరు) డెన్మార్కు భవిష్యత్తు రాజు 8వ ఫ్రెడెరికు రెండవ కుమారుడు, డెన్మార్కు భవిష్యత్తు రాజు 10వ క్రిస్టియను తమ్ముడు (చిన్న కార్లు తన తండ్రి, ఆయన సోదరుడి కంటే ముందే వ్యక్తిగతంగా రాజు అయ్యాడు). డెన్మార్కు రాజు 9వ క్రిస్టియను కుమారుడి కుమారుడు (తాత పాలనలో ఆయన డెన్మార్కు యువరాజుగా ఉన్నాడు) నార్వే రాజు 4 వ చార్లెసు (ఆయన స్వీడన్ రాజు కూడా)కూతురి కుమారుడు. ఆయన 1872లో రాజు చార్లెసు చనిపోవడానికి కొన్ని వారాల ముందు జన్మించాడు.
నార్వేకు చెందిన భవిష్యత్తు 7వ హాకోన్, 1448–1814లో డెన్మార్కు నార్వే రాయల్ యూనియను హౌసు అయిన ఓల్డెన్‌బర్గ్ హౌసుకు చెందినవాడు. దాని శాఖ అయిన ష్లెస్విగు-హోల్‌స్టెయిన్-సోండరు‌బర్గ్-గ్లక్సు‌బర్గ్‌కు చెందినవాడు.
అయన కుటుంబం మధ్య యుగాల చివరి నుండి నార్వేతో శాశ్వత సంబంధాలను కలిగి ఉంది. ఆయన తండ్రి పూర్వీకులలో చాలామంది స్వతంత్ర నార్వే రాజులు (నార్వేకు చెందిన 5వ హాకోన్, నార్వేకు చెందిన 1వ క్రిస్టియను, 1వ ఫ్రెడరికు, 3వ క్రిస్టియను,2వ ఫ్రెడరికు, క్రిస్టియను 4వ, అలాగే నార్వేకు చెందిన 3వ ఫ్రెడరికు వంటివి). 1814లో కొంతకాలం నార్వే రాజుగా ఉన్న క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు నార్వేజియను 1814 రాజ్యాంగం స్వాతంత్ర్య పోరాటం చేసిన మొదటి రాజు ఆయన ముత్తాత.
1905లో కార్లు హాకోన్ అనే పేరు తీసుకొని పదవీచ్యుతుడైన ముత్తాత 2వ ఆస్కారు తర్వాత స్వతంత్ర నార్వే సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు.
పూర్తి స్వాతంత్ర్యం
[మార్చు]
1905లో ప్రత్యేక నార్వేజియన్ కాన్సుల్‌ల విషయంలో పార్లమెంటు రాజు మధ్య వరుస వివాదాలు పరాకాష్టకు చేరుకున్నాయి. నార్వే ప్రపంచంలోని ప్రముఖ షిప్పింగు దేశాలలో ఒకటిగా ఎదిగింది. స్వీడన్ దౌత్య కాన్సులేటు, కార్ప్సు రెండింటి మీద నియంత్రణను నిలుపుకుంది. నార్వేజియన్ నౌకలు వ్యాపారవేత్తలకు విదేశాలతో అవసరమైన సహాయం అందించే విషయాల మీద స్వీడన్లకు అవగాహన తక్కువ ఉంది. అనేక ముఖ్యమైన షిప్పింగు నగరాలలో కాన్సులేటు‌లు కూడా ఏర్పాటు చేయబడలేదు. ప్రత్యేక నార్వేజియన్ కాన్సుల‌ల డిమాండు‌ను నార్వేజియన్ పార్లమెంటు, సమాజం చాలా ముఖ్యమైనదిగా భావించాయి. స్టోర్టింగు ప్రత్యేక నార్వేజియన్ కాన్సులు కార్పుల ఏర్పాటు చేయాలని ఒక చట్టాన్ని ప్రతిపాదించింది. కింగ్ రెండవ ఆస్కారు చట్టాన్ని ఆమోదించడానికి నిరాకరించాడు. తదనంతరం నార్వేజియన్ క్యాబినెటు రాజీనామా చేసింది. పార్లమెంటు మద్దతు ఉన్న ఏ ఇతర ప్రభుత్వాన్ని రాజు ఏర్పాటు చేయలేకపోయాడు. అందువలన జూన్ 7నఆయన నార్వే రాజుగా పనిచేయడంలో విఫలమయ్యాడని భావించారు.[5][8]
ఆగస్టు 13న జరిగిన ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో నార్వేజియన్ ప్రజలు తమ సమ్మతిని తెలిపారు. దీని ఫలితంగా యూనియను రద్దుకు అనుకూలంగా 3,68,208 ఓట్లు (99.95%) వచ్చాయి. 184 (0.05%) మంది వ్యతిరేకించారు, 85% నార్వేజియన్ పురుషులు ఓటు వేశారు. 1913 వరకు సార్వత్రిక ఓటు హక్కు మంజూరు చేయకపోవడంతో మహిళలు ఎవరూ ఓటు వేయలేదు. అయితే నార్వేజియన్ స్త్రీవాదులు రద్దుకు అనుకూలంగా 2,00,000 కంటే ఎక్కువ సంతకాలను సేకరించారు. [5][8]
నవంబరు 12 నవంబరు 13 తేదీలలో మూడు నెలల్లో జరిగిన రెండవ రాజ్యాంగ ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో నార్వేజియన్ ఓటర్లు దాదాపు 79% మెజారిటీతో (2,59,563 నుండి 69,264) గణతంత్రాన్ని స్థాపించడానికి బదులుగా రాచరికాన్ని కొనసాగించాలని నిర్ణయించుకున్నారు.[8] వేసవిలో నార్వేజియన్ ప్రతినిధి బృందం ఇప్పటికే డెన్మార్కు క్రౌన్ ప్రిన్సు ఫ్రెడెరికు రెండవ కుమారుడు, డెన్మార్కు యువరాజు 33 ఏళ్ల కార్లు‌ను సంప్రదించింది. నార్వేజియన్ పార్లమెంటు ఇతర అభ్యర్థులను పరిగణించింది కానీ చివరికి ప్రిన్స్ కార్లు‌ను ఎంచుకుంది. దీనికి కారణం వారసత్వ శ్రేణిని కొనసాగించడానికి అతనికి ఇప్పటికే ఒక కుమారుడు ఉన్నాడు. కానీ ముఖ్యంగా కార్లు యునైటెడు కింగ్‌డమ్ రాజు 7వ ఎడ్వర్డు కుమార్తె వేల్సు‌కు చెందిన మౌడు‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. బ్రిటిషు రాజరిక సంబంధాలు కలిగిన రాజును తీసుకురావడం ద్వారా నార్వే బ్రిటను మద్దతును పొందగలదని ఆశించారు.[8]
నార్వే స్వాతంత్ర్యానికి దారితీసిన ఉదారవాద, ప్రజాస్వామ్య ఉద్యమాల పట్ల ఆయనకున్న సున్నితత్వం కారణంగా ప్రిన్స్ కార్లు ప్రతినిధి బృందాన్ని అనేక విధాలుగా ఆకట్టుకున్నాడు. సింహాసనం ఖాళీగా ఉంటే స్టోర్టింగు కొత్త రాజును ఎన్నుకోవచ్చని నార్వేజియన్ రాజ్యాంగం నిర్దేశించినప్పటికీ ప్రముఖ రాజకీయ నాయకులు ఉన్నత స్థాయి సైనిక అధికారులతో సహా చాలా మంది నార్వేజియన్లు రిపబ్లికన్ ప్రభుత్వ రూపాన్ని ఇష్టపడుతున్నారని కార్లు‌కు తెలుసు. పార్లమెంటులో ఎన్నికల ఆధారంగా సింహాసనాన్ని అంగీకరించమని యువరాజును ఒప్పించే ప్రయత్నాలు విఫలమయ్యాయి; నార్వేజియన్ ప్రజలు ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ ద్వారా రాచరికం కోసం తమ ఇష్టాన్ని వ్యక్తం చేస్తేనే పార్లమెంటు ఆయన్ని రాజుగా ఎన్నుకుంటేనే తాను కిరీటాన్ని అంగీకరిస్తానని కార్లు పట్టుబట్టాడు.
నవంబరు‌లో జరిగిన ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ తర్వాత నార్వేజియన్ల రాచరికం కోరికను ధృవీకరించిన పార్లమెంటు నవంబరు 18న కార్లు‌కు నార్వేజియన్ సింహాసనం మీద స్పష్టమైన ఆదేశాన్ని ఇచ్చింది. యువరాజు అదే సాయంత్రం నార్వేజియన్ రాజులు ఉపయోగించే సాంప్రదాయ పేరు హాకోన్ అనే పేరును ఎంచుకున్నాడు. ఆ పేరుతో చివరి రాజు 6వ హాకోన్ ఆయన 1380 సంవత్సరంలో మరణించాడు.
అందువల్ల కొత్త రాజు నార్వే రాజు 7 వ హాకోన్ అయ్యాడు. ఆయన రెండేళ్ల కుమారుడు వారసుడు. ఒలావ్ అని పేరు మార్చబడ్డాడు క్రౌన్ ప్రిన్స్ ఒలావ్ అయ్యాడు. కొత్త రాజకుటుంబం నవంబరు 25న రాజధాని క్రిస్టియానియా (తరువాత ఓస్లో)కి చేరుకుంది. 7 వ హాకోన్ నవంబరు 27న నార్వే రాజుగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు. [8]
ఒక కొత్త రాచరికం
[మార్చు]కొత్త నార్వేజియన్ రాచరికం ప్రారంభ సంవత్సరాలు నిధుల కొరతతో ఉన్నట్లు గుర్తించబడ్డాయి. నార్వేజియన్ రాజ్యం పేదగా ఉంది. అన్నింటికంటే ముఖ్యంగా హై కోర్టు నిర్వహణకు నిధులు అవసరమయ్యాయి. ఆ కోణంలో ప్రిన్స్ కార్లు సింహాసనాన్ని అంగీకరించడానికి ఒక షరతుగా హైకోర్టును ఉంచమని బలవంతం చేయకపోవడం అదృష్టమని భావించబడింది. అయితే 1905లో ప్రారంభ పునరుద్ధరణ తర్వాత రాజ ప్రయాణాలు, రాజ నివాసాల నిర్వహణ కొంతవరకు నిర్లక్ష్యం చేయబడ్డాయి. ప్రతికూల ఆర్థిక పరిస్థితికి ఒక ఉదాహరణ ఏమిటంటే ప్రిన్స్ కార్లు సింహాసనాన్ని స్వీకరించినప్పుడు ఆయనకు వాగ్దానం చేయబడిన రాయల్ యాచ్ 1947 వరకు నెరవేరలేదు. [9]
కొత్త రాచరికం ప్రారంభ సంవత్సరాలలో ఒక ముఖ్యమైన సంఘటన 1928లో రాజు మొదటి లేబరు ప్రభుత్వాన్ని నియమించినప్పుడు జరిగింది. ఆ సమయంలో నార్వేజియన్ లేబర్ పార్టీ చాలా తీవ్రంగా ఉంది. వారి కార్యక్రమంలో భాగంగా రాచరికాన్ని రద్దు చేయడం కూడా జరిగింది. కొత్త ప్రధానమంత్రిగా ఎవరికి నియామకం ఇవ్వాలో నిర్ణయించడంలో రాజు మునుపటి ప్రధానమంత్రి సలహా మీద ఆధారపడటం ఆచారం. ఈ సందర్భంలో మునుపటి సంప్రదాయవాద ప్రధాన మంత్రి రాడికల్సు‌కు అధికారం ఇవ్వడానికి వ్యతిరేకించారు. వేరొకరిని నియమించాలని సలహా ఇచ్చారు. కానీ రాజు పార్లమెంటరిజం స్థిరపడిన అభ్యాసానికి కట్టుబడి ఉన్నాడు. క్రిస్టోఫరు హార్న్‌స్రూడు‌ను మొదటి లేబర్ ప్రధాన మంత్రిగా నియమించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. తరువాత లేబరు పార్టీ తమ కార్యక్రమం నుండి రాచరికం రద్దును తొలగించింది.
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో జర్మన్ ఆక్రమణ సమయంలో రాజు జాతీయ ఐక్యత, ప్రతిఘటనకు ఒక ముఖ్యమైన చిహ్నంగా ఉన్నాడు. లొంగిపోవాలనే జర్మనీ డిమాండ్లకు ఆయన దృఢమైన వ్యతిరేకత నార్వేజియన్ జనాభా పోరాట స్ఫూర్తికి ముఖ్యమైనది. నార్వేజియన్ రాచరిక వ్యవస్థలో రాజుకు ఇవ్వబడిన రాజ్యాంగ అధికారాలు ఆయన స్థానాన్ని చాలా ముఖ్యమైనవిగా చేశాయి. బహిష్కరించబడిన ప్రభుత్వం తన పనిని అత్యంత చట్టబద్ధతతో కొనసాగించడానికి వీలు కల్పించాయి.
యుద్ధం తర్వాత నార్వేజియన్ రాజవంశం రాజ్యాధికారం, చేరువ కావడం మధ్య సమతుల్యతను కొనసాగించడంలో విజయం సాధించింది. రాజు 5 వ ఒలావు ప్రజల రాజుగా పరిగణించబడ్డాడు. 1991లో ఆయన మరణించిన తర్వాత జనాభా నుండి ఆకస్మికంగా సంతాపం ప్రకటించడం నార్వేజియన్ ప్రజలలో ఆయనకు ఉన్న ఉన్నత స్థానాన్ని ప్రదర్శించింది. రిపబ్లికన్లు కూడా ప్యాలెసు ముందు కొవ్వొత్తులను వెలిగించే ప్రజలలో ఉన్నారు. [10]
తరువాతి సంవత్సరాల్లో 1968లో అప్పటి క్రౌన్ ప్రిన్స్ హెరాల్డు, 2001లో క్రౌన్ ప్రిన్సు హాకోన్ వివాహాలు గణనీయమైన వివాదానికి దారితీశాయి. కానీ రాచరికం ప్రజాదరణ మీద శాశ్వత ప్రభావం చూపలేక పోయింది. యుద్ధం తర్వాత రాచరికానికి మద్దతు స్థాయి 90% నుండి 70% నికి చేరుకుంది. [11]
నార్వే వారసుడు
[మార్చు]17వ శతాబ్దంలో స్థాపించబడిన "నార్వే వారసుడు" (ఆర్వింగ్ టిల్ నార్జ్) అనే బిరుదు వాడకం. మొదటగా ఓల్డెన్‌బర్గ్ హౌసు‌లోని ష్లెస్విగ్-హోల్‌స్టెయిన్‌లో డ్యూక్సు అని పిలువబడే జూనియరు అగ్నాటికు సభ్యులు (మొదటి వారిలో హోల్‌స్టెయిన్-గోట్టోర్పు డ్యూక్) ఈ బిరుదును వారి ప్రధాన బిరుదులలో ఒకటిగా నిరంతరం ఉపయోగించుకోవాలని భావించారు. 17వ, 18వ, 19వ శతాబ్దాల అధికారిక పంపకాలు, నోటీసుల నుండి "డ్యూక్ ఆఫ్ హోల్‌స్టెయిన్, నార్వే వారసుడు" అనే శీర్షికతో అనేక మంది రాచరిక వ్యక్తుల ఉదాహరణలు పుష్కలంగా ఉన్నాయి. అందుకే దీనిని 1917 వరకు రష్యా చక్రవర్తులు తమ బిరుదులలో భాగంగా ఉపయోగించారు. ఎందుకంటే అగ్నాటిక్ వంశం ఓల్డెన్‌బర్గ్ హౌస్ మొదటి రష్యన్ పాలకుడు మూడవ పీటరు (రష్యాకు చెందిన వ్యక్తి)నుండి వచ్చింది.
15వ శతాబ్దం నుండి, కనీసం 1660 వరకు డెన్మార్కు, నార్వే రాజు వారసుడిని సాధారణంగా "నార్వే యువరాజు" అని పిలుస్తారు. రాజు మరణించిన తర్వాత నార్వేజియన్ సింహాసనాన్ని అధిష్టించడానికి ఆయన వారసత్వ హక్కును గుర్తించడం డానిషు సింహాసనాన్ని అధిష్టించడానికి ఎన్నికలలో ఉత్తీర్ణత సాధించాల్సిన అవసరం లేదు. నార్వే యువరాజు తమ్ముళ్లతో సహా ఓల్డెన్‌బర్గ్ హౌస్‌లోని ఇతర సభ్యులను నార్వే యువరాజులు లేదా యువరాణులు అని పిలవలేదు. కానీ "నార్వే వారసుడు" అనే బిరుదును ముందుగానే లేదా తరువాత వారికి ఇచ్చారు.
తరువాత నార్వేకు చెందిన వి హాకోన్ చట్టబద్ధమైన వారసత్వ అర్హత-గుర్తింపు పొందిన కుమార్తె ఆగ్నెసు హాకోనార్డోట్టిరు నుండి వచ్చిన వంశపారంపర్య నాయకులు కూడా "నార్వే వారసుడు" అనే బిరుదును ఉపయోగించడం ప్రారంభించారు. నార్వే మీద డానిషు పట్టును సవాలు చేయడంలో ఆసక్తి చూపుతూ స్వీడిషు సామ్రాజ్యం చక్రవర్తుల నుండి వారికి మద్దతు లభించింది. వారి పూర్వీకులు (లేదా వాదనల శ్రేణిలో పూర్వీకులు) 14వ, 15వ శతాబ్దాలలో తిరుగుబాట్లు జరిగినప్పటికీ నార్వేజియన్ సింహాసనం వైపు తమ ఆశక్తిని చూపారు - సుద్రేమ్ వాదన చూడండి.
ఇవికూడా చూడండి
[మార్చు]- మొదటి స్వీడిష్–నార్వేజియన్ యూనియన్
- కల్మార్ యూనియన్
- నార్వేజియన్ రాచరికం చరిత్ర
- నార్వే అంతర్యుద్ధం
- నార్వే ఏకీకరణ
- గ్రేట్ నార్తర్ను యుద్ధసమయంలో నార్వే
- స్వీడిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- గన్‌బోట్ యుద్ధం
- సిల్డా యుద్ధం
- పీటరు వెస్సెలు
- డెన్మార్కు - నార్వే - హోల్‌స్టెయిను సంస్కరణ
- నార్వేలో కాథలిక్ వ్యతిరేకత
- రాజ్యాంగ దినోత్సవం (నార్వే)
- టోరు‌స్టెన్సను యుద్ధం
- క్రిస్టియను‌షోం కోట
- ఉత్తర నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను ఎయిర్ అంబులెన్సూ
- నార్వేలో విమానయానం
- నార్వేలో ఎన్నికలు
- నార్వేజియను మున్సిపలు ఎన్నికలు
- దక్షిణ నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను సాయుధ దళాలు
- రాయలు ప్యాలెసు ఓస్లో
- బైగ్డోయ్ రాయల్ ఎస్టేట్
- అకేర్షసు కోట
- టోన్సుబర్గు కోట
- హాఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం
- స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి యుద్ధం
- స్కాటిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- ఫుల్ఫోర్డు యుద్ధం
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 History of Norway from the Norwegian government web site Retrieved 21 November 2006
- ↑ Hødnebø, Finn, ed. (1974). Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder, bind XVIII. Gyldendal norsk forlag. p. 691.
- ↑ Diplomatarium Norvegicum (volumes I–XXI)
- ↑ 4.0 4.1 (in Norwegian) The history of power during the Danish era Archived 2006-02-14 at the Wayback Machine Retrieved 21 November 2006
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 History of Norway on historyworld.com Retrieved 21 November 2006
- ↑ The introduction of parliamentarism is not as clear cut in Denmark and Sweden as in Norway. In Denmark the year 1901 is usually given, but the years 1905 and 1920 are also important in this respect. In Sweden parliamentarism was re-introduced in 1917.
- ↑ This number is found by adding up the areas of Jämtland, Härjedalen, Bohuslän, Iceland, the Faroe Islands, Greenland, Shetland and Orkney. The entire area of Greenland was not effectively controlled by anyone at the time, however it is today under the Crown of Denmark and therefore would have been under the Crown of Norway.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 Royal House web page on the dissolution of the union Archived 2005-08-27 at the Wayback Machine Retrieved 21 November 2006
- ↑ RNoN web page on the HNoMY Norge (Norwegian) Archived 2006-10-08 at the Wayback Machine Retrieved 21 November 2006
- ↑ VG article on Socialist Left party leader's critique of the palace refurbishment where the republican admits to revering King Olav (Norwegian) Retrieved 21 November 2006
- ↑ Aftenposten article on the Popularity of the Monarchy Archived 2007-11-03 at the Wayback Machine Retrieved 21 November 2006