నార్వేలో ఎన్నికలు
నార్వే తన శాసనసభను జాతీయ స్థాయిలో ఎన్నుకుంటుంది. పార్లమెంటు, స్టోర్టింగు (లేదా నార్వేజియన్ వ్యాకరణం ప్రకారం స్టోర్టింగెటు), నాలుగు సంవత్సరాల కాలానికి (ఈ సమయంలో రద్దు చేయబడకపోవచ్చు) ఎన్నికైన 169 మంది సభ్యులను కలిగి ఉంటుంది. బహుళ-సీట్ల నియోజకవర్గాలలో అనుపాత ప్రాతినిధ్యం [1] ద్వారా నిర్వహించబడుతుంటాయి.
నార్వే బహుళ-పార్టీ వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. అనేక పార్టీల కూటమితో ఎన్నికలలో పాల్గొంటుంది. ఏ పార్టీ కూడా ఒంటరిగా అధికారం పొందే అవకాశం లేదు. పార్టీలు సంకీర్ణ ప్రభుత్వాలను లేదా మైనారిటీ క్యాబినెటులను ఏర్పాటు చేయడానికి ఒకదానితో ఒకటి కలిసి పనిచేయాలి. నార్వేలో ప్రతి రెండు సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఎన్నికలు జరుగుతాయి. పార్లమెంటుకు, స్థానిక ఎన్నికలకు ఎన్నికలు జరుగుతాయి. రెండూ ప్రతి నాలుగు సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరుగుతాయి.
ఎన్నికలు జరిగిన సంవత్సరంలో ఎన్నికలలో పాల్గొనడానికి వ్యక్తికి 18 సంవత్సరాలు నిండాలి. ఒక వ్యక్తికి 18 సంవత్సరాలు నిండిన సంవత్సరం నుండి ఓటు హక్కు సార్వత్రికం. నార్వే పౌరులు మాత్రమే పార్లమెంటరీ ఎన్నికలలో ఓటు వేయగలరు. కానీ నార్వేలో మూడు సంవత్సరాలు నిరంతరం నివసించిన విదేశీయులు స్థానిక ఎన్నికలలో ఓటు వేయగలరు. మహిళలకు ఓటు హక్కు 1913 నుండి ఆమోదించబడింది.
చివరి ఎన్నికలు 2023 సెప్టెంబరు 11న జరిగిన స్థానిక ఎన్నికలు. చివరి పార్లమెంటరీ ఎన్నికలు 2021 సెప్టెంబరు 13న జరిగాయి.
ఎన్నికల వ్యవస్థ
[మార్చు]స్థానిక జాతీయ ఎన్నికలలో ఆదేశాల పంపిణీ విషయానికి వస్తే నార్వే ఒకే విధానాన్ని ఉపయోగిస్తుంది. ఈ పద్ధతి సవరించిన సెయింటు-లాగు పద్ధతి, అంతర్లీన సూత్రం ఏమిటంటే స్టోరింగులో ఒక పార్టీకి లభించే సీట్ల సంఖ్య ఆ పార్టీకి ఎన్నికల్లో లభించిన సాపేక్ష ఓట్ల సంఖ్యకు సాధ్యమైనంత దగ్గరగా ఉండాలి.
పైన పేర్కొన్న సూత్రానికి కొన్ని మినహాయింపులు ఉన్నాయి:
- స్థాయి సీట్లను సమం చేయడం: ఒక పార్టీకి గణనీయమైన మద్దతు లభించే పరిస్థితులను పరిష్కరించడానికి ఈ సీట్లు ఉన్నాయి. కానీ సాధారణంగా సీటు గెలవడానికి ఏ ఒక్క నియోజకవర్గంలోనూ సరిపోవు. ఒక పార్టీ మొత్తం ఓట్లలో 4% కంటే ఎక్కువ సంపాదించాలి - ఎన్నికల పరిమితి - సీట్లను సమం చేయడానికి అర్హత పొందాలి.
- గ్రామీణ అధిక ప్రాతినిధ్యం: గ్రామీణ, తక్కువ జనాభా ఉన్న నియోజకవర్గాలు జనాభా నిర్దేశించిన దానికంటే ఎక్కువ సీట్లను పొందుతాయి. అసెంబ్లీలలో ప్రాతినిధ్య భావనను కొనసాగించడం, పట్టణ ప్రాంతాల ప్రాధాన్యతలు ఎల్లప్పుడూ గ్రామీణ ప్రాంతాల ప్రాధాన్యతలను అధిగమింపజేయకుండా నిరోధించడం దీని ఉద్దేశ్యం. అయితే దీనిని ఒఎస్సిఇ, ఇతరులతో పాటు, అన్యాయమని విమర్శించింది. [2]
- చాలా పార్టీలు, కానీ కొన్ని సీట్లు: స్టోర్టింగు (రెడ్ పార్టీ (ఆర్), సోషలిస్టు లెఫ్టు పార్టీ (ఎస్వి), గ్రీన్ పార్టీ (నార్వే) (ఎండిజి), లేబరు పార్టీ (ఎపి), సెంటరు పార్టీ (ఎస్పి), వెన్స్ట్రే (వి), క్రిస్టియను పీపుల్సు పార్టీ (కెఆర్ఎఫ్), కన్జర్వేటివు పార్టీ (హెచ్), ప్రోగ్రెసు పార్టీ (ఎఫ్ఆర్పి)) లలో ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న తొమ్మిది పార్టీలు మొత్తం 19 కౌంటీలలో అభ్యర్థుల జాబితాలను నిర్వహిస్తాయి. కొన్ని నియోజకవర్గాలలో పోటీ చేసే అనేక చిన్న పార్టీలు కూడా ఉన్నాయి. కానీ అన్ని నియోజకవర్గాలలో కాదు. ఈ పార్టీలన్నీ ఒకే సీట్ల కోసం పోటీ పడతాయి. తక్కువ సీట్లు ఉన్న నియోజకవర్గాలలో కొన్ని పార్టీలు మాత్రమే ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. ఇది పాక్షికంగా సీట్లను సమం చేయడం ద్వారా భర్తీ చేయబడుతుంది. కానీ ఎన్నికల పరిమితికి మించి ఉన్న పార్టీలకు మాత్రమే.
చాలా పార్లమెంటుల మాదిరిగా కాకుండా స్టోర్టింగు ఎల్లప్పుడూ దాని పూర్తి నాలుగు సంవత్సరాల పదవీకాలాన్ని అందిస్తుంది; రాజ్యాంగం స్నాపు ఎన్నికలను అనుమతించదు. లేదా ప్రభుత్వం అలా చేయాలనుకున్నప్పటికీ పార్లమెంటును రద్దు చేసే హక్కును చక్రవర్తికి ఇవ్వదు. ఉప ఎన్నికలు ఉపయోగించబడవు. ఎందుకంటే జాబితా-వ్యవస్థ అంటే ఖాళీగా ఉన్న సీట్లు పార్టీ జాబితాలోని తదుపరి (సప్లిమెంట్లు)సీట్ల ద్వారా భర్తీ చేయబడతాయి. అనారోగ్యం, ప్రసవం మొదలైన కారణాల వల్ల అభ్యర్థులు తాత్కాలిక సెలవు తీసుకున్నప్పుడు కూడా ఇదే పరిస్థితి.
నార్వే తన పార్లమెంటరీ ఎన్నికలను 1919లో రెండు రౌండ్ల రన్-ఆఫ్ల ద్వారా నిర్ణయించబడిన ఏక సభ్య జిల్లాల నుండి అనుపాత ప్రాతినిధ్యంతో బహుళ సభ్య జిల్లాలకు మార్చింది. [3][4]
ఓటింగు
[మార్చు]అధిక ఓటర్ల సంఖ్య సాధారణంగా అన్ని పార్టీలచే ప్రయోజనకరంగా పరిగణించబడుతుంది. ఓటింగును ప్రోత్సహించడానికి ఓటింగు ప్రక్రియను క్రమబద్ధీకరించారు. నమోదు స్వయంచాలకంగా ఉంటుంది. జాతీయ రిజిస్ట్రీ ఆధారంగా ఉంటుంది.
బ్యాలెట్లు
[మార్చు]అభ్యర్థుల జాబితా మినహా బ్యాలెటులు దేశవ్యాప్తంగా ఏకరీతిగా ఉంటాయి. ప్రతి బ్యాలెటులో ఒక పార్టీ పేరు, ప్రాధాన్యత క్రమంలో ఆ పార్టీ ప్రమోటు చేసిన అభ్యర్థుల జాబితా కూడా ఉంటుంది. ఓటర్లు అభ్యర్థుల పేరు పక్కన ఉన్న పెట్టెను ఎంచుకోవడం ద్వారా ఆ అభ్యర్థులలో వ్యక్తిగత ఎంపికలను కేటాయించవచ్చు (తద్వారా ప్రాధాన్యతను మారుస్తుంది). ఓటర్లు కోరుకుంటే ఇతర జాబితాల నుండి పేర్లను కూడా వ్రాయవచ్చు.
బ్యాలెటు ఎ4 షీటు కాగితం రూపంలో ఉంటుంది (ఉదాహరణకు ఎ5 ఫోల్డరు). ఇచ్చిన ఎన్నికల్లో అన్ని పార్టీలు/జాబితాలకు బ్యాలెటులు ఒకేలా ఉంటాయి. బ్యాలెటు లోపలి భాగంలో పార్టీ/జాబితా పేరు, అభ్యర్థుల జాబితా ఉంటాయి. బ్యాలెటు బయటి భాగంలో ఎన్నికల అధికారి బ్యాలెటు బాక్సులో ఓటరు ఓటు వేయడానికి ముందు బ్యాలెటును సరిగ్గా అందుకున్నట్లు ముద్ర వేయడానికి ఒక ఫీల్డు ఉంటుంది.
ప్రతి ఓటింగు బూత్ లోపల బ్యాలెటులు ఉంటాయి. ఓటరును ప్రభావితం చేసే అవకాశాన్ని తగ్గించడానికి ప్రతి ఓటింగు బూతులోని బ్యాలెటుల సంఖ్యను దాదాపు సమానంగా ఉంచే పని ఎన్నికల అధికారుల మీద ఉంటుంది.
జాతీయ ఎన్నికల విషయంలో ఎంచుకోవడానికి ఒకే ఒక బ్యాలెటు సమూహం ఉంటుంది. స్థానిక ఎన్నికల విషయంలో రెండు గ్రూపుల బ్యాలెటులు ఉన్నాయి. ఒకటి కౌంటీ-స్థాయి ఎన్నికలకు, మరొకటి మునిసిపాలిటీ-స్థాయి ఎన్నికలకు.
విధానం
[మార్చు]1 ఓటరు ముందుగా తాను ఓటు వేయాలనుకుంటున్న పార్టీ/జాబితాకు సంబంధించిన బ్యాలెటును ఎంచుకుంటాడు.
2 ఆ తర్వాత ఓటరు అవసరమైతే జాబితాలను మార్చడానికి/సవరణ చేయడానికి ముందుకు వెళ్తాడు.
3 ఆ తర్వాత ఓటరు తాను/ఆమె ఎంచుకున్న బ్యాలెటును ఎవరూ చూడకుండా ఉండేలా గుర్తించబడిన రేఖ వెంట బ్యాలెటును మడతపెడతాడు.
4 ఓటరు ఎన్నికల అధికారి వద్దకు వెళ్లి, తనను తాను గుర్తించుకుని, ఓటింగు రిజిస్ట్రీలో తనిఖీ చేయబడి, బ్యాలెట్లను స్టాంపు చేస్తారు.
5 ఓటరు తర్వాత బ్యాలెటు బాక్సులో బ్యాలెటును వేస్తాడు, ప్రతి ఎన్నికకు ఒకటి. [5]
ముందస్తు ఓటింగు
[మార్చు]దేశంలోని ఏ ముందస్తు పోలింగు ప్రదేశంలోనైనా ముందస్తు ఓటింగు జరగవచ్చు. సాధారణంగా జూలైలో ప్రారంభమై ఎన్నికల రోజుకు ఒక వారం ముందు ముగుస్తుంది. ముందస్తు ఓటు వేయాలనుకునే ఓటర్లు పబ్లిక్కు వెబ్సైటు www.valglokaler.noలో పోలింగు స్థలాల కోసం శోధించవచ్చు. ముందస్తు పోలింగు స్థలాలు సాధారణంగా సిటీ హాల్సు లేదా ఇలాంటి ప్రజా భవనాలలో ఉంటాయి. ఓస్లో వంటి పెద్ద నగరాలు కూడా పెద్ద ప్రజా రవాణా కేంద్రాలు, మెట్రో స్టేషన్లు మొదలైన ప్రదేశాలలో మొబైలు ముందస్తు పోలింగు స్థలాలను ఏర్పాటు చేస్తాయి. ఓటర్లు ఓటు వేయడానికి ముందు తమను తాము గుర్తించుకోవాలి.
తమ సొంత జిల్లా/మున్సిపాలిటీలో ముందస్తు ఓటును సమర్పించే ఓటర్లకు అభ్యర్థుల జాబితా లేకుండా బ్యాలెటు ఇవ్వబడుతుంది. ఆ తర్వాత బ్యాలెటు పేరుతో ఉన్న కవరులో జతచేయబడుతుంది.
విదేశాల నుండి ఓటు వేయడం
[మార్చు]విదేశాలలో నివసిస్తున్న ఓటర్లు నార్వేజియను రాయబార కార్యాలయాలు, కాన్సులేట్లలో ఓటు వేయవచ్చు.
ఏ నార్వేజియను విదేశీ స్టేషనుకు దగ్గరగా లేని విదేశాలలో ఉన్న ఓటర్లు మెయిలు ద్వారా ఓటు వేయవచ్చు. వారు బ్యాలెటులను తమకు పంపమని అభ్యర్థించవచ్చు. ఓటర్లు కొన్ని సాధారణ నియమాలను పాటిస్తే, వారు తమ సొంత బ్యాలెటులను కూడా వ్రాయవచ్చు. [6]
ఎన్నికల రోజు
[మార్చు]సాధారణంగా ఎన్నికల రోజు సెప్టెంబర్ 2వ సోమవారం, కానీ చాలా పోలింగ్ కేంద్రాలు మునుపటి ఆదివారం కూడా తెరిచి ఉంటాయి. ఎన్నికల రోజు ప్రభుత్వ సెలవుదినం కాదు. ఎన్నికల రోజున ఓటర్లు తమ సొంత మునిసిపాలిటీలో మాత్రమే ఓటు వేయవచ్చు. పోలింగ్ కేంద్రాలు సాధారణంగా స్థానిక పాఠశాలలు, కమ్యూనిటీ కేంద్రాలు లేదా ఇలాంటివి, మరియు సాధారణంగా 09:00 లేదా 12:00 నుండి తెరిచి ఉంటాయి. దేశవ్యాప్తంగా అన్ని పోలింగ్ కేంద్రాలు 20:00 గంటలకు మూసివేయబడతాయి.
పార్లమెంటరీ ఎన్నికలు
[మార్చు]
నియోజకవర్గాలు మరియు సీట్ల పంపిణీ
[మార్చు]నార్వే 2018 వరకు ఎన్నికలపరంగా 19 కౌంటీలుగా విభజించబడింది. మునుపటి కౌంటీలలో ప్రతి ఒక్కటి ఎన్నికల్లో ఒక నియోజకవర్గం. ప్రతి నియోజకవర్గం (జనాభా నియోజకవర్గం) భౌగోళిక ప్రాంతం ఆధారంగా పార్లమెంటు, స్టోర్టింగులో ముందుగా లెక్కించిన సీట్ల సంఖ్యను ఎన్నుకుంటుంది. ప్రతి నివాసి ఒక పాయింటును స్కోరు చేస్తాడు. ప్రతి చదరపు కిలోమీటరుకు 1.8 పాయింట్లు లభిస్తాయి. ఈ గణన ప్రతి 8 సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరుగుతుంది. తక్కువ జనాభా ఉన్న కొన్ని పెద్ద కౌంటీలలో ఒకే ఓటు ఇతర జనసాంద్రత కలిగిన కౌంటీల కంటే ఎక్కువగా లెక్కించబడుతుంది. కాబట్టి ఈ పద్ధతి విమర్శించబడింది. కేంద్ర పరిపాలనకు దూరంగా ఉన్న చెల్లాచెదురుగా, తక్కువ జనాభా ఉన్న కౌంటీలకు పార్లమెంటులో బలమైన ప్రాతినిధ్యం ఉండాలని మరికొందరు పేర్కొన్నారు. ఇటీవలి ఎన్నికలలో ఉత్తరాన ఉన్న కౌంటీ ఫిన్మార్కులోని ఓటు రాజధాని ఓస్లో లేదా చుట్టుపక్కల కౌంటీ అకెర్షసులో దాదాపు రెండుసార్లు ఓటును లెక్కించింది.
స్వాలుబార్డు, జాన్ మాయెనులలో నివసిస్తున్న నార్వే పౌరులు, అలాగే గత పదేళ్లలో నార్వేలో నివసించిన విదేశాలలో నివసిస్తున్న నార్వేజియను పౌరులు, వారు చివరిగా నివసించిన నియోజకవర్గంలో ఓటు వేయడానికి నమోదు చేసుకున్నారు.[7]
ఓట్లు లెక్కించబడిన తర్వాత పార్లమెంటు సభ్యులను వారి కౌంటీలోని వారి వారి స్థానాలను నియమించిన తర్వాత 19 లెవలింగు సీట్లు ఉంటాయి. ఇవి ప్రతి కౌంటీలో ఒకటి ఉంటుంది. వారి ఎన్నికల ఫలితాల శాతం సూచించే దానికంటే తక్కువ సీట్లు పొందిన పార్టీలుగా విభజించబడ్డాయి. ఈ పద్ధతి 1989లో అవలంబించబడింది. అయితే జాతీయ ప్రాతిపదికన 4% కంటే ఎక్కువ ఓట్లు కలిగిన పార్టీలు మాత్రమే - ఎన్నికల పరిమితి - సీట్లను సమం చేయడానికి అర్హులు.
2021 ఎన్నికల కోసం లెవలింగు సీట్లతో సహా సీట్ల పంపిణీ క్రింది విధంగా ఉంది:
కౌంటీ | స్థానాలు |
---|---|
అకర్షుసు | 19 |
అస్టు-అగ్డరు | 4 |
బస్కరుదు | 8 |
ఫినమార్కు | 5 |
హెడ్మార్కు | 7 |
హోర్డులాండు | 16 |
మొరె ఒగు రొంస్డా | 8 |
నార్డులాండు | 9 |
నార్డు-ట్రాంండెలాగు | 5 |
ఓప్లాండు | 6 |
ఓస్లో | 20 |
రొగలాండు | 14 |
సొగ్ను ఓగు ఫ్జొర్డేను | 4 |
సొరు-ట్రాండెలాగు | 10 |
టెలెమార్కు | 6 |
ట్రోంసు | 6 |
వెస్టు-అగ్డరు | 6 |
వెస్టు ఫోల్డు | 7 |
ఓస్టుఫోల్డు | 9 |
మొత్తం | 169 |
స్థానిక ఎన్నికలు
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: నార్వేజియను మున్సిపలు ఎన్నికలు
స్థానిక ఎన్నికలు ఒకే సమయంలో జరిగే రెండు వేర్వేరు ఎన్నికలు. మొదటిది కౌంటీ ఎన్నికలు, ఇది కౌంటీ కౌన్సిల్కు రాజకీయ నాయకులను ఎన్నుకుంటుంది. రెండవది మునిసిపల్ కౌన్సిల్లకు రాజకీయ నాయకులను ఎన్నుకునే మునిసిపాలిటీ ఎన్నికలు.
సామి పార్లమెంటు ఎన్నికలు
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: నార్వే సామి పార్లమెంటు
సామి పార్లమెంట్ ఓటర్ల జాబితాలో చేర్చబడిన సామి వారసత్వ ప్రజలు నార్వే సామి పార్లమెంట్కు ఓటు వేయడానికి అర్హులు. ఎన్నికల కోసం నార్వే 13 నియోజకవర్గాలుగా విభజించబడింది, వీటి నుండి 3 ప్రతినిధులు ఎన్నికవుతారు. అదనంగా అత్యధిక ఓట్లు కలిగిన నాలుగు నియోజకవర్గాల నుండి అదనపు ప్రతినిధిని ఎన్నుకుంటారు. నార్వేజియన్ పార్లమెంట్కు ఎన్నికలు జరిగే సమయంలోనే ఎన్నికలు జరుగుతాయి.
ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలు
[మార్చు]- స్వీడను నార్వే మధ్య యూనియను రద్దు మీద నార్వేజియను రాచరికం ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ 1905
- డెన్మార్కు యువరాజు కార్ల్ను నార్వేజియను రాజుగా నియమించడం మీద నార్వేజియను ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ, 1905
- 1919 నార్వేజియను నిషేధ ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ
- 1926 నార్వేజియను నిషేధం కొనసాగింపు ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ
- 1972 నార్వేజియను యూరోపియను కమ్యూనిటీల సభ్యత్వ ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ
- 1994 నార్వేజియను యూరోపియను యూనియను సభ్యత్వ ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ
ఇవికూడా చూడండి
[మార్చు]- మొదటి స్వీడిష్–నార్వేజియన్ యూనియన్
- కల్మార్ యూనియన్
- నార్వేజియన్ రాచరికం చరిత్ర
- నార్వే అంతర్యుద్ధం
- నార్వే ఏకీకరణ
- గ్రేట్ నార్తర్ను యుద్ధసమయంలో నార్వే
- స్వీడిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- గన్బోట్ యుద్ధం
- సిల్డా యుద్ధం
- పీటరు వెస్సెలు
- డెన్మార్కు - నార్వే - హోల్స్టెయిను సంస్కరణ
- నార్వేలో కాథలిక్ వ్యతిరేకత
- రాజ్యాంగ దినోత్సవం (నార్వే)
- టోరుస్టెన్సను యుద్ధం
- క్రిస్టియనుషోం కోట
- ఉత్తర నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను ఎయిర్ అంబులెన్సూ
- నార్వేలో విమానయానం
- నార్వేలో ఎన్నికలు
- నార్వేజియను మున్సిపలు ఎన్నికలు
- దక్షిణ నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను సాయుధ దళాలు
- రాయలు ప్యాలెసు ఓస్లో
- బైగ్డోయ్ రాయల్ ఎస్టేట్
- అకేర్షసు కోట
- టోన్సుబర్గు కోట
- హాఫ్ర్స్ఫ్జోర్డు యుద్ధం
- స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి యుద్ధం
- స్కాటిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- ఫుల్ఫోర్డు యుద్ధం
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "The main features of the Norwegian electoral system". Oslo: Ministry of Local Government and Modernisation. 6 Sep 2017.
- ↑ "OSCE Report on Norway Parliamentary Elections 2009". Retrieved 2016-11-23.
- ↑ Fiva, Jon H.; Hix, Simon (2020). "Electoral Reform and Strategic Coordination". British Journal of Political Science (in ఇంగ్లీష్). 51 (4): 1782–1791. doi:10.1017/S0007123419000747. hdl:11250/2983501. ISSN 0007-1234.
- ↑ Fiva, Jon H.; Smith, Daniel M. (2017-11-02). "Norwegian parliamentary elections, 1906–2013: representation and turnout across four electoral systems". West European Politics. 40 (6): 1373–1391. doi:10.1080/01402382.2017.1298016. hdl:11250/2588036. ISSN 0140-2382. S2CID 157213679.
- ↑ "Slik stemmer du - Valgdirektoratet". Archived from the original on 2020-08-05.
- ↑ "Stemme fra utlandet" (Voting from abroad) Archived 2021-07-14 at the Wayback Machine (In Norwegian)
- ↑ "Act relating to parliamentary and local government elections (Election Act)". Lovdata (in నార్వేజియన్). 2002-06-28. Retrieved 2023-10-05.