నార్వే అంతర్యుద్ధం

Norwegian Civil Wars
	; King Sverre crossing the mountains of Voss
తేదీ	1130–1240 (110 years)
ప్రదేశం	Norway
ఫలితం	*King Haakon IV's men killed ; self-declared king Duke Skule. Start of The Golden Age of Norway.;
ప్రత్యర్థులు
Aristocrats	Pretenders
సేనాపతులు, నాయకులు
List:	List:
పాల్గొన్న దళాలు
Bagler	Birkebeiner

నార్వేలో అంతర్యుద్ధ యుగం (నార్వేజియన్:బొర్గర్‌క్రిగ్స్‌టిడా, బొర్గర్‌క్రిగ్స్‌టిడి, బోర్గార్క్రిగ్స్టిడా) 1130లో ప్రారంభమై 1240లో ముగిసింది. నార్వేజియన్ చరిత్రలో ఈ సమయంలో దాదాపు రెండు డజన్ల మంది ప్రత్యర్థి రాజులు, వంచకులు సింహాసనాన్ని పొందేందుకు యుద్ధాలు చేశారు.

పాలించే ఆధికారాన్ని నియంత్రించే అధికారిక చట్టాలు లేనప్పుడు సరైన వంశపారంపర్యత కలిగి ఉండి, రాజు కావాలని కోరుకునే వ్యక్తులు ముందుకు వచ్చి ఒక వ్యక్తి రాజుగా ఉండటానికి తాత్కాలిక వారసత్వ రేఖలను ఏర్పాటు చేయడానికి వంతులవారీగా పాలించడానికి లేదా ఏకకాలంలో అధికారాన్ని పంచుకోవడానికి శాంతియుతంగా అయినప్పటికీ కష్టతరమైన ఒప్పందాలు కుదుర్చుకున్నారు. 1130లో కింగ్ సిగుర్డు ది క్రూసేడరు మరణంతో ఆయన సవతి సోదరుడు హెరాల్డు గిల్లెక్రిస్టు, సిగుర్డు ఏకైక కుమారుడు బాస్టర్డు మాగ్నసు‌కు సింహాసనాన్ని అప్పగించడానికి ఆయన, సిగుర్డు చేసిన ఒప్పందాన్ని ఉల్లంఘించాడు. సిగుర్డు మరణానికి ముందు ఇప్పటికే చెడు సంబంధాలతో ఇద్దరు వ్యక్తులు, వారికి విధేయులైన వర్గాలు యుద్ధానికి దిగాయి.

అంతర్యుద్ధాల మొదటి దశాబ్దాలలో పొత్తులు మారాయి. రాజు లేదా వంచకుడి వ్యక్తి మీద కేంద్రీకృతమయ్యాయి. అయితే 12వ శతాబ్దం చివరి నాటికి బిర్కేబైనరు, బాగ్లరు అనే రెండు ప్రత్యర్థి పార్టీలు ఉద్భవించాయి. అధికారం కోసం వారి పోటీలో చట్టబద్ధత పరిమాణం దాని సంకేత శక్తిని నిలుపుకుంది. కానీ పార్టీలు తమ రాజకీయ ఆకాంక్షలను సాకారం చేసుకోవడానికి ప్రభావవంతమైన నాయకుల ఆచరణాత్మక ఎంపికను కల్పించడానికి ఇది మొగ్గుచూపింది. 1217లో వారు రాజీ పడిన తర్వాత మరింత క్రమబద్ధమైన, క్రోడీకరించబడిన ప్రభుత్వ వ్యవస్థ స్థాపించబడింది. క్రమంగా నార్వేను యుద్ధాల నుండి విముక్తి చేసి చట్టబద్ధమైన చక్రవర్తిని తొలగించింది. 1239లో డ్యూక్ స్కూల్ బార్డ్సన్ రాజు హకోన్ హకోన్సన్‌ మీద యుద్ధం చేసిన మూడవ వ్యక్తిగా నిలిచాడు. 1240లో డ్యూకు స్కూలె ఓడిపోయాడు. దీనితో 100 సంవత్సరాలకు పైగా జరిగిన అంతర్యుద్ధాలు ముగిశాయి.

అంతర్యుద్ధ యుగం సంఘటనలు

నార్వేను ఒకే రాజ్యంగా ఏకం చేయడం సాంప్రదాయకంగా 872లో జరిగిన హాఫ్ర్సు‌ఫ్జోర్డు యుద్ధంలో రాజు హెరాల్డు ఫెయిర్‌హెయిరు సాధించాడని నమ్ముతారు. కానీ ఏకీకరణ ప్రక్రియ పూర్తి కావడానికి, ఏకీకృతం కావడానికి చాలా సమయం పట్టింది. 11వ శతాబ్దం మధ్య నాటికి ఈ ప్రక్రియ పూర్తయినట్లు అనిపిస్తుంది. అయితే అనేక మంది పాలకులు రాజ్యాన్ని పంచుకోవడం ఇప్పటికీ అసాధారణం కాదు. సింహాసనం కోసం ఇద్దరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది అర్హులైన అభ్యర్థులు ఉన్న సందర్భాలలో వివాదాలను పరిష్కరించడానికి ఇది సాధారణ మార్గంగా కనిపిస్తుంది. అటువంటి సహ-పాలకుల మధ్య సంబంధం తరచుగా ఉద్రిక్తంగా ఉంటుంది. కానీ సాధారణంగా బహిరంగ సంఘర్షణ నివారించబడుతుంది. స్పష్టమైన వారసత్వ చట్టాలు లేవు. సింహాసనానికి అర్హులైన అభ్యర్థిగా పరిగణించబడటానికి ప్రధాన ప్రమాణం పురుష వంశం ద్వారా హెరాల్డు ఫెయిర్‌హెయిరు వారసుడిగా ఉండటం - చట్టబద్ధమైన లేదా చట్టవిరుద్ధమైన జననం సమస్య కాదు. ^[1]

క్రూసేడరు రాజు సిగుర్డు కూడా తన సోదరులు కింగ్ ఐస్టీన్, కింగ్ ఓలావు‌లతో రాజ్యాన్ని పంచుకున్నాడు. కానీ వారిద్దరూ సంతానం లేకుండా మరణించినందున సిగుర్డు ఏకైక పాలకుడు అయ్యాడు.ఆయన కుమారుడు మాగ్నసు వారసుడిగా ఉన్నాడు. అయితే 1120ల చివరలో హెరాల్డు గిల్ అనే వ్యక్తి ఐర్లాండు నుండి నార్వేకు వచ్చి తాను కింగ్ సిగుర్డు తండ్రి కింగ్ మాగ్నసు బేర్‌ఫుటు కొడుకునని చెప్పుకున్నాడు. కింగ్ మాగ్నసు కొంతకాలం ఐర్లాండు‌లో పోరాటంలో గడిపాడు. ఆయన హెరాల్డు కింగ్ సిగుర్డు సవతి సోదరుడు అవుతాడు. ఆ సమయంలో అటువంటి వాదనలను పరిష్కరించడానికి సాధారణ మార్గంగా ఉన్న అగ్ని పరీక్ష ద్వారా హెరాల్డు తన కేసును నిరూపించుకున్నాడు. కింగ్ సిగుర్డు ఆయనను తన సోదరుడిగా గుర్తించాడు. అయితే సిగుర్డు లేదా ఆయన కుమారుడు బ్రతికి ఉన్నంత వరకు తాను రాజు బిరుదును పొందనని హెరాల్డు ప్రమాణం చేయాల్సి వచ్చింది. ^[2]

క్రూసేడరు సిగుర్డుకు వారసత్వం

1130లో సిగుర్డు మరణించినప్పుడు హెరాల్డు తన ప్రమాణాన్ని ఉల్లంఘించాడు. సిగుర్డు కుమారుడు మాగ్నసు‌ను రాజుగా ప్రకటించినప్పటికీ హెరాల్డు కూడా రాజ బిరుదును పొందాడు. ఆయనకు చాలా మద్దతు లభించింది. మాగ్నసు, హెరాల్డు ఇద్దరూ రాజులు సహ-పాలకులుగా ఉండేలా ఒక ఒప్పందం కుదిరింది. 1134లో బహిరంగ యుద్ధం ప్రారంభమైనప్పుడు వారి మధ్య శాంతి కొనసాగింది. 1135లో హెరాల్డు బెర్గెను‌లో మాగ్నసు‌ను ఓడించి బంధించడంలో విజయం సాధించాడు. మాగ్నసు‌ను అంధుడిని చేసి, కుల నిర్బంధం చేసి, వికలాంగులను చేసి, ఒక ఆశ్రమంలో ఖైదు చేయబడ్డాడు. ఆ తర్వాత ఆయనను మాగ్నసు ది బ్లైండు అని పిలువబడ్డాడు. దాదాపు అదే సమయంలో ఐస్లాండు‌కు చెందిన మరొక వ్యక్తి సిగుర్డు స్లెంబే మాగ్నసు బేర్‌ఫుటు కుమారుడని చెప్పుకుంటూ వచ్చాడు. తన వాదనను నిరూపించుకోవడానికి డెన్మార్కు‌లో అగ్నిప్రమాదం ద్వారా ఒక అగ్ని పరీక్షను ఎదుర్కొన్నానని ఆయన పేర్కొన్నాడు. హెరాల్డు ఆయనను తన సవతి సోదరుడిగా గుర్తించలేదు. 1136లో సిగుర్డు బెర్గెనులో నిద్రలో ఉన్న హెరాల్డు‌ను హత్య చేసి తనను తాను రాజుగా ప్రకటించుకున్నాడు. హెరాల్డు మద్దతుదారులు ఆయనను అంగీకరించలేదు. హెరాల్డు ఇద్దరు శిశువు కుమారులైన సిగుర్డు మున్, ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాకు‌లను రాజుగా నియమించారు. సిగుర్డు స్లెంబే మాగ్నసు ది బ్లైండు‌ను ఆయన బలవంతపు సన్యాసి జీవితం నుండి విముక్తి చేసి ఆయనతో పొత్తు పెట్టుకున్నాడు. ఒకవైపు సిగుర్డు స్లెంబే, మాగ్నసు ది బ్లైండు మధ్య, మరోవైపు హెరాల్డు గిల్లె పాత మద్దతుదారులు, ఆయన చిన్న కుమారుల మధ్య యుద్ధం 1139 వరకు కొనసాగింది. హ్వాలరు సమీపంలో హోల్మెంగ్రా యుద్ధంలో (స్లాగెటు వెడ్ హోల్మెంగ్రా) మాగ్నసు, సిగుర్డు ఓడిపోయారు. యుద్ధంలో మాగ్నసు చంపబడ్డాడు, సిగుర్డు‌ను బంధించి హింసించి చంపారు. ^[3]

హెరాల్డు గిల్ కుమారులు

సిగుర్డు మున్, ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాకు ఇద్దరూ మైనర్లుగా ఉన్నంత కాలం వారి మధ్య అధికార పంపిణీ బాగానే సాగింది. 1142లో మరోసారి ఒక రాజు కుమారుడు ఉత్తర సముద్రానికి పశ్చిమం నుండి తాను హరాల్డు గిల్లె కుమారుడు ఓయిస్టను హరాల్డ్సను అని చెప్పుకుంటూ నార్వేకు వచ్చాడు. ఓయిస్టను తన తండ్రి వారసత్వంలో కొంత భాగాన్ని క్లెయిము చేసుకున్నాడు. రాజ్యంలో మూడవ వంతుతో రాజు బిరుదును పొందాడు. ముగ్గురు సోదరులు 1155 వరకు శాంతియుతంగా కలిసి పరిపాలించారు. గాధాల ప్రకారం ఓయిస్టను, సిగుర్డు మున్ తమ సోదరుడు ఇంగేను పదవీచ్యుతుని చేసి రాజ్యంలో ఆయన వాటాను తమ మధ్య పంచుకోవాలని ప్రణాళికలు వేశారు. ఆయన తల్లి ఇంగ్రిడు రాగ్ను‌వాల్డ్సు‌డోటరు ప్రభావవంతమైన లెండు‌మాన్ గ్రెగోరియసు డాగ్సను ప్రోద్బలంతో ఇంగే మొదట బెర్గెను‌లోని ముగ్గురు రాజుల సమావేశంలో దాడి చేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. ఓయిస్టను నగరానికి చేరుకోవడానికి సమయం దొరికేలోపే సిగుర్డు మును‌ను మీద ఇంగే మనుషులు దాడి చేసి చంపారు. తరువాత ఇంగే, ఓయిస్టను ఒక సున్నితమైన ఒప్పందానికి చేరుకున్నారు. కానీ వారి మధ్య పరిస్థితులు త్వరలోనే బహిరంగ యుద్ధంగా మారాయి. 1157లో బోహుస్లాను‌లో తరువాత ఓయిస్టను బంధించబడి హత్య కావడంతో ముగిశాయి. ఇంగే స్వయంగా తన సోదరుడిని చంపమని ఆదేశించాడా లేదా అనేది ఆ సమయంలో వివాదాస్పదంగా ఉంది. ఇంగే మరణించిన సోదరులు తరువాత ఐస్టీన్, సిగుర్డు మున్ అనుచరులు ఇంగేకు లొంగిపోవడానికి ఇష్టపడక సిగుర్డు మున్ కుమారుడు హకాన్ బ్రాడు‌షోల్డర్డు అనే కొత్త వారసుడిని (కాంగ్సెమ్నే) ఎంచుకున్నారు. ఈ పరిణామం అంతర్యుద్ధాలలో కొత్త దశకు మొదటి సంకేతంగా చూడబడింది: పోరాడుతున్న పార్టీలు ఇక మీద రాజు లేదా వారసుడిని చుట్టూ పెరగలేదు కానీ వారి నాయకుడి పతనం తర్వాత కలిసి ఉండి కొత్త వారసుడిని ఎన్నుకున్నారు. ఇది మరింత దృఢంగా వ్యవస్థీకృతమైన యుద్ధ వర్గాల ఏర్పాటుకు నాంది పలికింది. 1157లో హకాన్ ఒక వ్యక్తి మాత్రమే అయి ఉండేవాడు. ఎందుకంటే ఆయనకు కేవలం పదేళ్ల వయస్సు మాత్రమే ఉంది. అయితే ఆయన అనుచరులు ఆయన రాజుగా నియమించి ఇంగే మీద పోరాటం కొనసాగించారు. 1161లో ఓస్లోలో జరిగిన యుద్ధంలో వారు ఇంగేను చంపడంలో విజయం సాధించారు. ^[4]

మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను - చర్చి

1161లో ఇంగే అనుచరులు నాలుగు సంవత్సరాల క్రితం ఓయిస్టను అనుచరుల మాదిరిగానే చర్య తీసుకున్నారు. హకాన్‌కు లొంగిపోకుండా కొత్త వ్యక్తిని ఎన్నుకున్నారు. ఈ ఎంపిక వారి ప్రముఖ నాయకులలో ఒకరైన లెండు‌మాన్ ఎర్లింగు స్కాకే కుమారుడు ఆయన భార్య క్రిస్టిను కుమారుడు, రాజు సిగుర్డు క్రూసేడరు కుమార్తె. జార్లు అనే బిరుదుతో ఎర్లింగు ఆ వర్గానికి నిజమైన నాయకుడయ్యాడు. మరుసటి సంవత్సరం వారు రోమ్స్‌డాల్స్‌ఫ్జోర్డ్‌లోని సెక్కెన్‌లో జరిగిన యుద్ధంలో హకాన్‌ను ఓడించి చంపడంలో విజయం సాధించారు. ఆ తర్వాత సంవత్సరం సిగుర్డ్ మున్, మరొక కుమారుడు సిగుర్డు మార్కస్ఫోస్ట్రే, మాగ్నసు ఎర్లింగు‌సన్‌కు వ్యతిరేకంగా కొత్త ప్రత్యర్థిగా ఏర్పాటు చేయబడ్డాడు, ఎర్లింగు స్కాకే చేత బంధించబడి బెర్గెను‌లో చంపబడ్డాడు.^[5]

మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను‌ను తమ నాయకుడిగా ఎన్నుకోవడంలో ఎర్లింగు, ఆయన పార్టీలోని మిగిలిన వారి చర్య ఒక తీవ్రమైన చర్యగామారింది. ఎందుకంటే ఇది ఎవరు రాజు కావచ్చు అనే సాంప్రదాయ సూత్రాలలో ఒకదానికి విరుద్ధంగా ఉంది: మాగ్నసు రాజు కుమారుడు కాదు. ఆయన తన తల్లి ద్వారా పురాతన రాజ వంశం నుండి మాత్రమే వచ్చాడు. ఈ లోపాన్ని భర్తీ చేయడానికి, ఎర్లింగు, మాగ్నసు పార్టీ చర్చితో పొత్తు పెట్టుకుని ఒక కొత్త ప్రమాణాన్ని ప్రవేశపెట్టింది: రాజు ఇక నుండి చట్టబద్ధంగా జన్మించాలి. వారి పాత నాయకుడు, ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాకు, హరాల్డు గిల్లే కుమారులలో చట్టబద్ధంగా ఉన్న ఏకైక వ్యక్తి రాజు మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను కూడా ఎర్లింగు, క్రిస్టిను చట్టబద్ధమైన కుమారుడు. 1152లో నిడారోసు‌లో ప్రత్యేక నార్వేజియన్ ఆర్చిడియోసెసు స్థాపించబడిన తర్వాత ఇటీవల నార్వేలో బాగా వ్యవస్థీకృతమైన చర్చితో పొత్తు, ఎర్లింగు, మాగ్నసు‌లకు ముఖ్యమైన ఆస్తిగా మారింది. 1163లో బెర్గెన్‌లో, మాగ్నసు ఎర్లింగ్సన్ 7 సంవత్సరాల వయస్సులో పట్టాభిషేకం చేసిన మొదటి నార్వేజియన్ రాజు అయ్యాడు. వారసత్వ చట్టం కూడా ప్రవేశపెట్టబడింది. ఇది పెద్ద చట్టబద్ధమైన కొడుకు మాత్రమే వారసత్వంగా పొందేందుకు అనుమతించింది. తరువాతి దశాబ్దం పాటు, ఎర్లింగు స్కాకే దేశానికి నిజమైన నాయకుడిగా ఉన్న మాగ్నసు ఎర్లింగ్సనుకు రాజుగా స్థానం సురక్షితంగా అనిపించింది. ఎర్లింగు తన కొడుకుకు ప్రత్యర్థులను నిర్దాక్షిణ్యంగా తొలగించాడు. ఆయన కొన్నిసార్లు డెన్మార్కు రాజు 1వ వ్లాదిమిరుతో కూడా పొత్తు పెట్టుకున్నాడు. ఒక మూలం ప్రకారం ఆయన ఒకప్పుడు ఓస్లోఫుఫోర్డు-ప్రాంతాన్ని ఆయన నుండి ఒక ఆస్తిగా తీసుకున్నాడు. అయితే ఆయన డెన్మార్కు‌కు అధీనం పరిధి ప్రశ్నార్థకంగా మారింది. ^[6]

కింగ్ స్వర్రే - బిర్కుబైనరు పెరుగుదల

1174లో మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను మీద తిరుగుబాటులో ఒక కొత్త వర్గం తలెత్తింది. వారి నాయకుడు యువ ఓయిస్టను మోయ్లా. ఈయన ఓయిస్టను హరాల్డ్సను కుమారుడు. ఈ కొత్త వర్గాన్ని బిర్కెబైనరు అని పిలిచారు. అంటే బిర్చి-కాళ్ళు ఎందుకంటే వారిలో కొందరు చాలా పేలవంగా ఉన్నారు. వారు సరైన పాదరక్షలకు బదులుగా వారి కాళ్ళ చుట్టూ బిర్చి-బెరడును బిగించుకున్నారు. 1177లో జరిగిన రే యుద్ధంలో మాగ్నసు ఎర్లింగు మనుషులు ఓయిస్టను మోయ్లాను చంపారు. వెంటనే బిర్కెబైనరు స్వెర్రే సిగుర్డ్సను‌ను తమ నాయకుడిగా చేసుకున్నారు. స్వెర్రే ఫారో దీవుల నుండి నార్వేకు వచ్చాడు. ఆయన వాస్తవానికి రాజు సిగుర్డు మున్ కుమారుడని ఇటీవల కనుగొన్నట్లు పేర్కొన్నాడు. ఆ సమయంలో ఆయన వాదనను విస్తృతంగా తిరస్కరించారు (అలాగే చాలా మంది ఆధునిక చరిత్రకారులు). అయితే బిర్కెబైనరు నాయకత్వం వహించిన తర్వాత ఆయన ఎర్లింగు స్కక్కే, కింగ్ మాగ్నసు పాలన పట్ల అసంతృప్తి చెందిన ప్రతి ఒక్కరికీ ఒక ర్యాలీ పాయింటు అయ్యాడు. ^[7]

ఆధునిక చరిత్రకారులలో కొంతమంది భౌతికవాదులు స్వెర్రే, బిర్కేబీనరు ఎర్లింగు, మాగ్నసు‌లకు వ్యతిరేకంగా చేసిన పోరాటంలో వర్గ పోరాట రూపాన్ని గ్రహించడానికి ప్రయత్నించారు. అయితే స్వెర్రే మనుషులు వాస్తవానికి జనాభాలోని పేద వర్గాలకు ఎంతవరకు ప్రాతినిధ్యం వహించారనేది వివాదాస్పదంగా ఉంది. లెండు‌మెన్‌లో ఎక్కువ మంది - ఆ కాలంలోని ప్రభువులు - రాజు మాగ్నసు వైపు ఉన్నారని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. కానీ స్వెర్రే కూడా వారిలో చాలా మందిని త్వరగా తన వైపుకు గెలుచుకున్నాడు. ఏ సందర్భంలోనైనా బిర్కేబీనరు సమాజం సామాజిక క్రమాన్ని మార్చడానికి ప్రయత్నించలేదు; వారు తమను తాము అగ్రస్థానంలో ఉంచుకోవాలనుకున్నారు.

1179లో నిడారోసు శివార్లలోని కల్వ్‌స్కిన్నెటు (స్లాగెట్ వేద్ కల్వ్‌స్కిన్నెట్) వద్ద జరిగిన యుద్ధంలో స్వెర్రే ఒక ముఖ్యమైన విజయాన్ని సాధించాడు, అక్కడ ఎర్లింగు స్కకే చంపబడ్డాడు. అప్పటి నుండి నిడారోసు మధ్యలో ఉన్న ట్రాండెలాగు ప్రాంతం స్వెర్రే బలమైన కోటగా మారింది. రాజు మాగ్నసు తన తండ్రి మరణం తర్వాత పోరాటాన్ని కొనసాగించాడు. రాజ్యాన్ని వారి మధ్య విభజించడానికి స్వెర్రే నుండి అనేక ఆఫర్లను తిరస్కరించాడు. స్వెర్రే మద్దతుదారులు రాసిన స్వెర్రీసు గాథ, మాగ్నసు సామాన్య ప్రజలలో ఎంత ప్రజాదరణ పొందాడో ఇది అతని మీద స్వెర్రే పోరాటాన్ని ఎలా కష్టతరం చేసిందో చూపిస్తుంది. స్వెర్రే, మాగ్నసు మధ్య యుద్ధం చాలా సంవత్సరాలు కొనసాగింది. ఒక సమయంలో మాగ్నసు డెన్మార్కు‌లో ఆశ్రయం పొందవలసి వచ్చింది. 1184లో సోగ్నెఫు‌జోర్డు‌లో జరిగిన చివరి నావికా యుద్ధం అయిన ఫిమ్రైటు యుద్ధం, రాజు మాగ్నసు మరణానికి, రాజు స్వెర్రేకు విజయానికి దారితీసింది.

స్వెర్రే 1202 వరకు నార్వేను పాలించాల్సి ఉన్నప్పటికీ ఎక్కువ కాలం శాంతిని సాధించలేకపోయాడు. రాజు మాగ్నసు, ఎర్లింగు స్కక్కేతో పొత్తు పెట్టుకున్న చర్చి ఆయన పాలన అంతటా స్వెర్రేను వ్యతిరేకించడంలో తీవ్రంగా ఉంది. 1190లో ఆర్చిబిషపు ఐరికు ఇవర్సను దేశం నుండి పారిపోయాడు. 1194లో స్వెర్రేను బహిష్కరించడానికి, దేశంలోని మిగిలిన బిషపు‌లను డెన్మార్కు‌లో తనతో పాటు బహిష్కరించమని ఆదేశించడానికి అతనికి పాపలు మద్దతు లభించింది. వారు అలాగే చేశారు. అప్పటికి స్వెర్రే తన బలమైన ప్రత్యర్థులలో ఒకరైన ఓస్లో బిషపు నికోలసు ఆర్నెస్సను‌ను 1194లో బెర్గెను‌లో పట్టాభిషేకం చేయించుకోవడానికి బలవంతం చేయగలిగాడు. 1198లో పోపు 3వ ఇన్నోసెంటు నార్వేను నిషేధంలో ఉంచాడు. స్వెర్రే తన బహిష్కరణ ఎత్తివేయబడిందని చూపించడానికి నకిలీ లేఖలు రాసినప్పటికీ వాస్తవానికి ఆయన మరణించే వరకు బహిష్కరించబడ్డాడు. .^[8]

స్వెర్రేను సవాలు చేయడానికి అనేక మంది వారసులని ప్రకటించుకున్నవారు తలెత్తారు. అత్యంత తీవ్రమైన వారిలో జాన్ కువ్లుంగు, రాజు ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాకు కుమారుడు అని చెప్పుకునేవాడు. ఆయన 1185లో రాజుగా పేరు పొందాడు. మూడు సంవత్సరాల తర్వాత బెర్గెను‌లో జరిగిన యుద్ధంలో మరణించాడు. కింగ్ మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను చట్టవిరుద్ధ కుమారుడు సిగుర్డు మాగ్నుసను, 1193లో టోన్సు‌బర్గ్ సమీపంలోని హౌగేటింగు‌లో రాజుగా ప్రకటించబడ్డాడు. 13 సంవత్సరాల వయస్సులో, సిగుర్డ్ ఒక ప్రముఖ నాయకుడు. అతనికి హరాల్డ్ మాడ్డాడ్సన్ మద్దతు ఉంది, ఇతరులతో పాటు. 1194లో బెర్గెను‌కు ఉత్తరాన ఉన్న ఒక ద్వీపమైన అస్కోయి సమీపంలోని ఫ్లోరు‌వాగు యుద్ధంలో ఆయన ఓటమి, మరణం తర్వాత ఆయన ఉత్థానం ముగిసింది.^[9]

బాగ్లరు ఉత్థానం

1197లో స్వెర్రే రాజ్యానికి అత్యంత తీవ్రమైన సవాలు తలెత్తింది. కింగ్ ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాక్ సవతి సోదరుడు అయిన ఓస్లో బిషపు నికోలసు ఆర్నెస్సను ఆర్చి బిషపు ఐరికు ఇవర్సను‌తో సహా స్వెర్రేకు అనేక మంది ప్రముఖ ప్రత్యర్థులు తలెత్తారు. అప్పట్లో డెన్మార్కు‌లో భాగమైన స్కేను‌లోని హలోరు మార్కెట్టు‌లో వారు సమావేశమయ్యారు. వారు కింగ్ మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను కుమారుడుగా చెప్పబడుతున్న ఇంగే మాగ్నుసను అనే బాలుడిని తమ ప్రధాన రాజుగా తీసుకున్నారు. వారి పార్టీని బాగ్లరు అని పిలిచేవారు. ఇది క్రోసియరు అనే అర్థం వచ్చే పాత నార్సు పదం నుండి వచ్చింది. చర్చి బహిరంగ మద్దతుతో బాగ్లరు, బిర్కెబైనరు మధ్య యుద్ధం స్వెర్రే పాలన కాలమంతా కొనసాగింది. అయినప్పటికీ వారు స్వెర్రేను పదవీచ్యుతుని చేయలేకపోయారు. కానీ ఆయన కూడా వారి మీద నిర్ణయాత్మక విజయాన్ని సాధించలేకపోయాడు. 1202లో బెర్గెను‌లో స్వెర్రే వ్యాధితో మరణించాడు. 1130లో క్రూసేడరు రాజు సిగుర్డు తర్వాత సహజ కారణాలతో మరణించిన మొదటి నార్వే రాజు ఇతడే. ఆయన చివరి చర్యగా ఆయన కుమారుడు వారసుడు హకోను స్వెర్రెస్సను‌కు చర్చితో ఒక ఒప్పందాన్ని సాధించమని సలహా ఇచ్చాడు. హకోను‌ను బిర్కునరు కొత్త రాజుగా తీసుకున్నారు. బిషపు‌లు అదే సంవత్సరం చివర్లో నార్వేకు తిరిగి వచ్చారు. దేశాన్ని నిషేధం నుండి విముక్తి చేశారు. మద్దతులో ఎక్కువ భాగం కోల్పోయిన బాగ్లరు రాజు ఇంగే అదే సంవత్సరం చంపబడ్డాడు.

రెండవ బాగ్లరు యుద్ధం - క్విట్సోయి పరిష్కారం

హకోన్ స్వెర్రెస్సన్ మొత్తం దేశాన్ని శాంతింపజేసినట్లు కనిపించింది. కానీ 1204లో అకస్మాత్తుగా మరణించాడు. ఆయన వారసుడు శిశు గుట్టోర్ము, ఆయన సంవత్సరం తరువాత మరణించాడు. బిర్కేబీనరు రాజు స్వెర్రే ఇతర ప్రత్యక్ష వారసుల గురించి తెలియదు. ఆయన మేనల్లుళ్లలో ఒకరిని ఇంగే బార్డ్సను‌ను వారి కొత్త రాజుగా ఎంచుకున్నాడు. అప్పటికి డెన్మార్కు‌లో పునరుద్ధరించబడిన బాగ్లరు పార్టీ ఏర్పడింది. వారు రాజు మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను మరొక కుమారుడు ఎర్లింగు స్టోన్‌వాలు‌ను తమ రాజుగా తీసుకున్నారు. డెన్మార్కు రాజు 2వ వాల్డెమారు సహాయంతో వారు 1204లో నార్వే మీద దండయాత్ర ప్రారంభించి, ఓస్లోఫు‌జోర్డు-ప్రాంతాన్ని తమ ఆధీనంలోకి తీసుకున్నారు. ఈ రెండవ బాగ్లరు యుద్ధం 1208 వరకు కొనసాగింది. ఎర్లింగు స్టోను‌వాలు అనారోగ్యానికి గురై 1207లో మరణించినప్పుడు. ఆయన తర్వాత రాజు ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాకు, ఓస్లో బిషపు నికోలసు మేనల్లుడు ఫిలిప్పసు సైమన్సను బాగ్లరు రాజుగా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు. యుద్ధం నిరంతరాయంగా కొనసాగింది. ఓస్లోఫు‌జోర్డు-ప్రాంతంలో బాగ్లర్లు బలంగా ఉన్నారు. అయితే ట్రోండెలాగు బిర్కేబీనరు‌కు బలమైన కోటగా ఉంది. కానీ దేశవ్యాప్తంగా యుద్ధాలు, ఆకస్మిక దాడులు జరిగాయి. చివరికి బిషపు‌లు రెండు వైపుల మధ్య ఒక ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకోగలిగారు. ఇది 1208లో క్విట్సోయి‌లో జరిగిన సమావేశంలో నిర్ధారించబడింది. బాగ్లరు రాజు ఫిలిప్పసు తూర్పు నార్వే నియంత్రణలో ఉంటాడు కానీ రాజు బిరుదును త్యజించాలి, బిర్కేబీనర్ రాజు ఇంగే నామమాత్రంగా దేశానికి ఏకైక పాలకుడిగా మిగిలిపోయాడు. ఈ సందర్భంలో ఫిలిప్పసు తన మరణం వరకు తనను తాను రాజుగా ప్రకటించుకోవడం కొనసాగించాడు. కానీ బాగ్లరు, బిర్కేబీనరు మధ్య శాంతి 1217 వరకు భద్రపరచబడింది. .^[10]

బాగ్లరు - బిర్కేబీనరు మధ్య సయోధ్య

19వ శతాబ్దపు చిత్రకారుడు క్నుడు బెర్గ్స్లియను (1869) ఊహించినట్లుగా యువ హకోన్ హకోన్సను‌ను తన శత్రువుల నుండి సురక్షితంగా తీసుకువెళుతున్నారు

1217లో రాజు ఇంగే బార్డ్సను మరణించాడు. బాగ్లరు దాడి జరిగితే నాయకుడు లేకుండా పోవడంతో భయపడిన బిర్కేబీనరు 13 ఏళ్ల హకోను హకోన్సను‌ను తమ కొత్త రాజుగా ఎంచుకున్నాడు. అయితే జార్లి స్కూలె బార్డ్సను‌ను సైన్యానికి నాయకుడిగా నియమించారు. హకోను హకోన్సను మరణానంతరం జన్మించిన హకోను స్వెర్రెస్సను కుమారుడు. 1204లో ఇంగేను తమ రాజుగా ఎన్నుకునేటప్పుడు బిర్కేబీనరు‌కు ఆయన గురించి తెలియదు—ఆయన 1206లో రాజు ఇంగే ఆస్థానానికి వచ్చాడు. స్కూలె రాజు ఇంగే సోదరుడు సింహాసనం మీద తనకు దక్కేలా చేసుకునే వ్యూహాలు కలిగి ఉన్నాడు; అయితే ఆయన తాత్కాలికంగా సైన్యం నాయకత్వంతో సంతృప్తి చెందాడు. ఇది ఆయనను రాజ్యంలో అత్యంత శక్తివంతమైన వ్యక్తిగా చేసింది. బాగ్లరు రాజు ఫిలిప్సు సంవత్సరం తరువాత మరణించిన తరువాత స్కూలె త్వరగా వెళ్లిపోయాడు. బాగ్లరు‌ను వారి స్వంత కొత్త రాజును ఎన్నుకోవద్దని ఒప్పించగలిగాడు. బదులుగా వారు అధికారికంగా తమ పార్టీని రద్దు చేసి హకోను హకోన్సను‌కు విశ్వాసపాత్రంగా ప్రమాణం చేసి తద్వారా రాజ్యాన్ని తిరిగి ఏకం చేశారు. అసంతృప్తి చెందిన అంశాలు అలాగే ఉన్నాయి. తూర్పు నార్వేలో ఎర్లింగు స్టోన్‌వాలు కుమారుడు సిగుర్డు రిబ్బంగు నేతృత్వంలో తిరుగుబాటు 1227 వరకు కొనసాగింది. సిగుర్డు సహజ మరణం తర్వాత అతని పార్టీలో మిగిలిన వారు తమ తిరుగుబాటును వదులుకున్నారు. 1227 సంవత్సరం కొన్నిసార్లు అంతర్యుద్ధ యుగం ముగింపుగా పరిగణించబడుతుంది. కానీ చాలా తరచుగా ఈ పదాన్ని 1239–40లో స్కూలే బార్డ్సను తిరుగుబాటును చేర్చడానికి విస్తరించారు.^[11]

1217లో హకోను‌ను రాజుగా ఎన్నుకోవడం అనేది శాశ్వత ఒప్పందం కుదిరే వరకు తాత్కాలిక పరిష్కారంగా పరిగణించబడినట్లు కనిపిస్తోంది. స్కూలే త్వరలోనే సింహాసనాన్ని అధిష్టిస్తాడని నిస్సందేహంగా ఆశించాడు. 1223లో బెర్గెను‌లో జరిగిన రాజ్యంలోని అతి ముఖ్యమైన వ్యక్తుల సమావేశంలో స్కూలే సిగుర్డు ఎర్లింగ్సను రిబ్బంగు, మరో ఇద్దరు స్వయంప్రకటిత వారసులతో కలిసి హకోను‌కు వ్యతిరేకంగా నార్వే సింహాసనానికి తన అభ్యర్థిత్వాన్ని ప్రారంభించాడు. అయితే హకోను రాజుగా నిర్ధారించబడటంతో సమావేశం ముగిసింది. హకోను పెద్దయ్యాక క్రమంగా అధికార పగ్గాలు తన చేతుల్లోకి తీసుకున్న తరువాత స్కూలే స్థానం క్రమంగా క్షీణించింది. ఇద్దరి మధ్య శాంతిని కాపాడే ప్రయత్నంలో హకోను 1225లో స్కూలే కుమార్తె మార్గరెటు‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. 1237లో స్కూలేకు డ్యూకు (హెర్టోగి) బిరుదు ఇవ్వబడింది. ఈ బిరుదును నార్వేలో మొదటిసారి ఉపయోగించారు. ఇది ఆయనను శాంతింపజేయడానికి సరిపోలేదు. 1239లో ఆయన స్వయంగా నార్వే రాజుగా ప్రకటించి రాజు హకోను మీద యుద్ధం ప్రారంభించాడు. ఆయన తిరుగుబాటు విజయవంతం కాలేదు. 1240లో నిడారోసు‌లోని ఒక ఆశ్రమంలో ఆశ్రయం పొందిన తర్వాత రాజు హకోను మనుషులచే ఆయన చంపబడ్డాడడంతో అంతర్యుద్ధ యుగం ముగిసింది.

అంతర్యుద్ధాల మీద అభిప్రాయాలు

మధ్య యుగాలలో ఇతర యూరోపియన్ దేశాల మాదిరిగానే నార్వేలో కూడా రాజకుటుంబాలలో అంతర్యుద్ధాలు, అంతర్గత కలహాలు సర్వసాధారణం. అయునప్పటికీ కొన్ని సమకాలీన కథనాలు ప్రజలు అంతర్యుద్ధ యుగాన్ని గతంలో జరిగిన దానికంటే చాలా భిన్నంగా చూశారని చూపిస్తున్నాయి. 1180లో లాటిను‌లో నార్వే చరిత్రను రాసిన థియోడోరికసు ది మాంకు 1130లో క్రూసేడరు రాజు సిగుర్డు మరణంతో ముగించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.

... నేరాలు, హత్యలు, అబద్ధాలు, పారిసిడులు, పవిత్ర స్థలాలను అపవిత్రం చేయడం, దేవుని పట్ల ధిక్కారం, మొత్తం ప్రజల కంటే తక్కువ మతాధికారులను దోచుకోవడం, స్త్రీల అపహరణలు, ఇతర అసహ్యకరమైన పనులను భావితరాలకు నమోదు చేయడం పూర్తిగా తగనిది. వీటిని లెక్కించడానికి చాలా సమయం పడుతుంది ^[12].

న్యూబర్గు‌కు చెందిన ఆంగ్ల చరిత్రకారుడు విలియం, సి. 1200, నార్వే గురించి ఇలా వ్రాశాడు.

... ఒక శతాబ్దానికి పైగా అక్కడ రాజుల వారసత్వం వేగంగా ఉన్నప్పటికీ వారిలో ఎవరూ వయస్సు కారణంగా కానీ అనారోగ్యంతో కానీ తన రోజులను ముగించలేదు. కానీ అందరూ కత్తితో నశించిపోయారు. వారి చట్టబద్ధమైన వారసులుగా వారి హంతకులకే సామ్రాజ్య గౌరవాన్ని వదిలివేశారు; కాబట్టి, నిజానికి, "నువ్వు చంపావా, స్వాధీనం చేసుకున్నావా?" [cf. 1 రాజులు 21:19] అనే వ్యక్తీకరణ చాలా కాలం పాటు అక్కడ పాలించిన వారందరికీ వర్తించవచ్చు. .^[13]

ఆధునిక అభిప్రాయాలు

ఆధునిక చరిత్రకారులు అంతర్యుద్ధ యుగం గురించి అనేక అభిప్రాయాలు, వివరణలను ముందుకు తెచ్చారు. సమకాలీన మూలాలు, గాథలు, సంఘర్షణల వ్యక్తిగత స్వభావాన్ని బలంగా నొక్కి చెబుతున్నాయి - సింహాసనాన్ని స్వాధీనం చేసుకోవడానికి వేర్వేరు వ్యక్తుల మధ్య జరిగిన పోరాటం ఫలితంగా యుద్ధాలు తలెత్తాయి. అస్పష్టమైన వారసత్వ చట్టాలు ఒకేసారి అనేక మంది రాజుల మధ్య అధికారాన్ని పంచుకునే ఆచారం, వ్యక్తిగత సంఘర్షణలు పూర్తి స్థాయి యుద్ధాలుగా మారే సామర్థ్యాన్ని ఇచ్చాయి. ఇటీవల చరిత్రకారుడు నార్వే బ్జోర్గో, ఏకీకరణ తర్వాత మొదటి కాలంలో రాజ్యాన్ని పరిపాలించడానికి అధికారాన్ని పంచుకునే ఆచారం వాస్తవానికి మంచి మార్గమని, కేంద్రీకరణ, ఏకీకృత రాజ్యం వైపు ధోరణులు యుద్ధాలను ప్రేరేపించడంలో ముఖ్యమైన కారకాలు అని సూచించారు. ఎడ్వర్డు బుల్ భౌగోళిక వైరుధ్యాలను కూడా ఒక కారకంగా నొక్కిచెప్పారు. దేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో వేర్వేరు నకిలీలు తరచుగా తమ ప్రధాన మద్దతును కనుగొన్నారనే వాస్తవాన్ని ఎత్తి చూపారు. విదేశీ శక్తుల ప్రమేయం కూడా ముఖ్యమైనది: డానిషు, కొంతవరకు స్వీడిషు రాజులు నార్వేజియన్ యుద్ధాలలో వర్గాలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి ఎల్లప్పుడూ సిద్ధంగా ఉన్నారు, ముఖ్యంగా వికెన్ (ఓస్లోఫు‌జోర్డు) ప్రాంతంలో తమ స్వంత ప్రభావాన్ని విస్తరించాలనే లక్ష్యంతో. ^[14]

ప్రారంభ నార్వేజియన్ చరిత్ర చరిత్రలో (19వ శతాబ్దం చివరి, 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో) ఒక ప్రసిద్ధ వివరణ రాజ శక్తి, కులీనుల (లెండు‌మెను) మధ్య వివాదం. పి.ఎ. మంచ్, జె.ఇ. సార్సు, గుస్తావు స్టార్ము వంటి చరిత్రకారుల అభిప్రాయం ప్రకారం కులీనులు రాజును దేశాన్ని పరిపాలించే సాధనంగా చూశారు. తత్ఫలితంగా, వారు బలహీన రాజులకు మద్దతు ఇచ్చారు. కానీ చివరికి బలమైన రాజు స్వెర్రే చేతిలో ఓడిపోయారు. చర్చి ప్రమేయం గురించి అదే అభిప్రాయాలు వివరించబడ్డాయి. లెండు‌మెను రాజు స్వెర్రేకు ముందు, తరువాత వేర్వేరు వైపులా సమానంగా విభజించబడినట్లు కనిపించడంతో ఈ వివరణలు విశ్వసనీయతను కోల్పోయాయి. స్వెర్రే కూడా తన వైపు లెండు‌మెను‌లో కొంత భాగాన్ని కలిగి ఉన్నాడు. స్వెర్రే మరణం తరువాత చర్చి పోరాడుతున్న పార్టీల మధ్య సయోధ్య, స్థిరత్వాన్ని తీసుకురావడానికి ఎలా కృషి చేస్తుందో నటు హెల్లె నొక్కిచెప్పారు. ^[15]^[16]

20వ శతాబ్దం మధ్య నాటికి నార్వేజియన్ చరిత్ర చరిత్రలో చారిత్రక భౌతికవాదం చాలా ప్రజాదరణ పొందింది. దాని ప్రతిపాదకులు ఉదా. ఎడ్వర్డు బుల్, ఆండ్రియాసు హోమ్సెను, అంతర్యుద్ధాలను సామాజిక, ఆర్థిక ప్రాతిపదికన వివరించడానికి ప్రయత్నించారు. 12వ శతాబ్దంలో నార్వేజియన్ సమాజం మరింత స్తరీకరించబడిందని, గతంలో స్వయం యాజమాన్యంలో ఉన్న పెద్ద సంఖ్యలో రైతులు కౌలుదారు-రైతుల స్థితికి దిగజారారని, లెండు‌మెను, చర్చి గొప్ప భూస్వాములను సేకరించారని వారు భావించారు. ఇది అంతర్యుద్ధాలలో సంఘర్షణలతో ఒక మార్గాన్ని కనుగొన్నారు. ట్రెండెలాగు, తూర్పు నార్వేలోని లోపలి ప్రాంతాలు వంటి కొన్ని ప్రాంతాలు మరింత సమానత్వంతో ఉన్నాయని. అందువల్ల దేశంలోని మరింత వివక్షకు లోనైన ప్రాంతాలు వ్యతిరేకించాయని కూడా ఒక ఊహ ఉంది. సంఘర్షణలకు వర్గ పోరాట-వివరణ రూపాన్ని ప్రవేశపెట్టే ఈ ప్రయత్నాలు ఇటీవల తమ స్థానాన్ని కోల్పోయాయి. ఎందుకంటే వాటికి మూలాల్లో తక్కువ పునాది ఉన్నట్లు అనిపిస్తుంది. ఈ కాలంలో సమాజంలో వాస్తవానికి పెరిగిన వివక్ష జరిగిందని అనుభవపూర్వకంగా చూపించడం సాధ్యం కాలేదు. నిజానికి ఇటీవలి అధ్యయనాలు ఇది అలా కాదని సూచిస్తున్నట్లు కనిపిస్తోంది. అంతర్యుద్ధ యుగంలో రాజ శక్తి స్థిరంగా బలోపేతం కావడాన్ని నట్ హెల్లె నొక్కిచెప్పారు. కాలం ముగిసినప్పుడు ఏకీకృత రాజ్యం (అధికార భాగస్వామ్యానికి విరుద్ధంగా) అనే భావన అంగీకరించబడింది. కేంద్రీకృత పరిపాలన ప్రారంభం అయింది. రాజు శక్తి పెరిగింది తద్వారా బలమైన రాజు సామాజిక భౌగోళిక విభజనలను అదుపులో ఉంచుకోగలడు. అవి బహిరంగ యుద్ధానికి దారితీయవు. ఈ దృక్పథంలో అంతర్యుద్ధాలను నార్వేను ఒకే రాజ్యంగా ఏకం చేయడంలో చివరి దశగా చూడవచ్చు. ^[17]^[18]

వనరులు

అంతర్యుద్ధ యుగానికి ప్రధాన వనరులు రాజుల గాథలు. హీమ్సు‌క్రింగ్లా, ఫాగ్ర్స్కిన్నా, మోర్కిన్స్కిన్నా అన్నీ 1177 సంవత్సరం వరకు ఉన్న కాలాన్ని వివరిస్తాయి. అయితే మోర్కిన్స్కిన్నాలోని భాగాలు భద్రపరచబడినవి 1157 వరకు మాత్రమే విస్తరించి ఉన్నాయి. ఈ మూడు గాథలు సుమారు 1220–1230 మధ్య వ్రాయబడ్డాయి. వాటిని చారిత్రక వనరులు వలె ఉపయోగించడంలో అవి వివరించిన సంఘటనల తర్వాత చాలా కాలం తర్వాత వ్రాయబడ్డాయని గుర్తుంచుకోవాలి. అయితే అవి మునుపటి రచనల మీద ఆధారపడి ఉండే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా సుమారు 1150లో వ్రాయబడిన హ్రిగ్జార్సికిట్కా సాగా, ఇది మనకు అందుబాటులో లేదు, కానీ పైన పేర్కొన్న మూడు గాథల రచయితలకు అందుబాటులో ఉంది.^[19]

అగ్రిప్ అఫ్ నారెగ్స్ కొనుంగా సొగం కూడా అంతర్యుద్ధ యుగాన్ని వివరిస్తుంది. కానీ సి సంఘటనల వరకు మాత్రమే భద్రపరచబడింది. 1136. 1177 నుండి 1240 వరకు (మరియు అంతకు మించి) కాలాన్ని సమకాలీన గాథలలో వివరంగా పరిగణించారు: స్వెరిసు సాగా (1177 నుండి 1202 వరకు) బాగ్లరు సాగాసు (1202 నుండి 1217 వరకు) హకాను హకాన్సను సాగా (1217 నుండి 1263 వరకు). ఈ గాథలు అవి వివరించిన సంఘటనల తర్వాత చాలా త్వరగా వ్రాయబడ్డాయి. అయితే అవి అతివ్యాప్తి చెందకపోవడంతో మనకు సంఘటనల ఒక వెర్షను మాత్రమే ఇవ్వబడింది (1202 నుండి 1209 కాలానికి రెండు వెర్షన్లలో ఉన్న బాగ్లరు సాగాసు పాక్షిక మినహాయింపుతో), ఈ వెర్షను సాగా ప్రధాన పాత్ర దృక్కోణం నుండి ఉంటుంది. ^[20]

కాలం చివరి భాగం నుండి డాక్యుమెంటేషను శకలాలు కనిపించడం ప్రారంభిస్తాయి. భద్రపరచబడిన పురాతన నార్వేజియను రాజ లేఖను బాగ్లరు రాజు ఫిలిప్పసు రూపొందించాడు.^[21] అలాగే కేంద్ర వ్యక్తులు రాసిన రెండు రూనికు శాసనాలు మిగిలి ఉన్నాయి: బెర్గెను‌లో తవ్వకాలలో కింగ్ స్వెర్రే కుమారుడు సిగుర్డు లావార్డు సుమారు 1200లో రాసిన రూన్ లెటరు కనుగొనబడింది.^[22] మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను సోదరుడు సిగుర్డు ఎర్లింగ్సను జార్ల్సను రాసిన 18 జూన్ 1194 నాటి శాసనం ఇప్పుడు కూల్చివేయబడిన వింజే స్టేవు చర్చి పోర్టలు నుండి భద్రపరచబడింది.^[23]^[24]

అంతర్యుద్ధ కాలంలో రాజులు - స్వయంప్రకటిత వారసుల జాబితా

తమను తాము రాజుగా పేర్కొన్నప్పటికీ అధికారిక రాజుల వరుసలో లెక్కించబడని స్వీయప్రకటిత రాజులు ఇటాలిక్స్‌లో వ్రాయబడ్డారు.[25]

మాగ్నసు ది బ్లైండు (1130–1135) (–1139)
హెరాల్డు గైల్సు (1130–1136)
- సిగుర్డు ది స్లంబరు: 1135–1139
సిగుర్డు మున్ (1136–1155)
ఇంగే క్రౌచు‌బ్యాక్ (1136–1161)
ఓస్టీను హరాల్డ్సను (1142–1157)
హకోను ది బ్రాడు‌షోల్డర్డు (1157–1162)
మాగ్నసు ఎర్లింగ్సను (1161–1184)
- సిగుర్డు మార్కుస్ఫోస్ట్రే: 1162–1163
- ఓలాఫు ది గ్రేటు: 1166–1169
- ఐస్టీన్ మేలా: 1174–1177
స్వేరే సిగుర్డ్సను (1177–1202)
- జాన్ కువ్లంగు: 1185–1188
- సిగుర్డు మాగ్నుసన్: 1193–1194
- ఇంగే మాగ్నుసను: 1196–1202
హాకోను స్వెరెస్సను (1202–1204)
గుట్టోర్ము సిగుర్డ్సను (1204)
ఇంగే బార్డ్సను (1204–1217)
- ఎర్ల్ స్టోను‌వాలు: 1204–1207
- ఫిలిపు సైమన్సను: 1207–1217
హకోను హకోన్సను (1217–1263)
- సిగుర్డు రిబ్బంగు: 1220–1226
- నట్ హాకాన్సను: 1226–1227
- స్కూలే బార్డ్సను: 1239–1240

ఇవికూడా చూడండి

మూలాలు

↑ Per Sveaas Andersen; Per G. Norseng. "Norsk historie fra 800 til 1130". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ Per G. Norseng. "Sigurd Jorsalfare". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ "Saga of Magnus the Blind and of Harald Gille". Heimskringla or The Chronicle of the Kings of Norway. Archived from the original on April 7, 2016. Retrieved November 29, 2015.
↑ Helge Salvesen. "Gregorius Dagsson". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ Helge Salvesen. "Sigurd Markusfostre". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ Haakon Holmboe. "Erling Skakke". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Per G. Norseng. "birkebeiner". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ Helge Salvesen; Per G. Norseng. "Nikolas Arnesson". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ "Sverre Sigurdsson, Konge". Norsk biografisk leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ Haakon Holmboe, Helge Salvesen. "baglere". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.
↑ Knut Peter Lyche Arstad. "Sigurd Erlingsson Ribbung, Opprørskonge". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Theodoricus monachus (translated and annotated by David and Ian McDougall with an introduction by Peter Foote) (1998). The Ancient History of the Norwegian Kings. Viking Society for Northern Research. ISBN 0-903521-40-7, p. 53.
↑ "William of Newburgh: Book Three. Chapter 6: Of Sverre, king of Norway". Internet Medieval Source Book. Retrieved December 1, 2015.
↑ Tor Ivar Hansen. "Narve Bjørgo". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Tor Ragnar Weidling. "Peter Andreas Munch – historiker". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Ottar Dahl. "Gustav Storm, Historiker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Jørn Sandnes. "Andreas Holmsen, Historiker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ "Edv Bull, Historiker, Politiker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Knut Ødegård. "Hryggjarstykki". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ "Ågrip". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.
↑ Philippus, Baglernes Konge (Diplomatarium Norvegicum)
↑ Sigurdr Lavarðr (National Library of Norway)
↑ Anthony Faulkes and Richard Perkins. "Ágrip Af Nóregskonungas ̄Gum" (PDF). Viking Society For Northern Research. Retrieved November 29, 2015.
↑ Knut Peter Lyche Arstad. "Sigurd Erlingsson Jarlsson, Høvding, Baglerhøvding". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[1] Per Sveaas Andersen; Per G. Norseng. "Norsk historie fra 800 til 1130". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[2] Per G. Norseng. "Sigurd Jorsalfare". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[3] "Saga of Magnus the Blind and of Harald Gille". Heimskringla or The Chronicle of the Kings of Norway. Archived from the original on April 7, 2016. Retrieved November 29, 2015.

[4] Helge Salvesen. "Gregorius Dagsson". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[5] Helge Salvesen. "Sigurd Markusfostre". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[6] Haakon Holmboe. "Erling Skakke". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[7] Per G. Norseng. "birkebeiner". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[8] Helge Salvesen; Per G. Norseng. "Nikolas Arnesson". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[9] "Sverre Sigurdsson, Konge". Norsk biografisk leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[10] Haakon Holmboe, Helge Salvesen. "baglere". Store norske leksikon. Retrieved November 29, 2015.

[11] Knut Peter Lyche Arstad. "Sigurd Erlingsson Ribbung, Opprørskonge". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[12] Theodoricus monachus (translated and annotated by David and Ian McDougall with an introduction by Peter Foote) (1998). The Ancient History of the Norwegian Kings. Viking Society for Northern Research. ISBN 0-903521-40-7, p. 53.

[13] "William of Newburgh: Book Three. Chapter 6: Of Sverre, king of Norway". Internet Medieval Source Book. Retrieved December 1, 2015.

[14] Tor Ivar Hansen. "Narve Bjørgo". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[15] Tor Ragnar Weidling. "Peter Andreas Munch – historiker". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[16] Ottar Dahl. "Gustav Storm, Historiker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[17] Jørn Sandnes. "Andreas Holmsen, Historiker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[18] "Edv Bull, Historiker, Politiker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[19] Knut Ødegård. "Hryggjarstykki". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[20] "Ågrip". Store norske leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[21] Philippus, Baglernes Konge (Diplomatarium Norvegicum)

[22] Sigurdr Lavarðr (National Library of Norway)

[23] Anthony Faulkes and Richard Perkins. "Ágrip Af Nóregskonungas ̄Gum" (PDF). Viking Society For Northern Research. Retrieved November 29, 2015.

[24] Knut Peter Lyche Arstad. "Sigurd Erlingsson Jarlsson, Høvding, Baglerhøvding". Norsk biografisk leksikon. Retrieved December 1, 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]