పర్వతగిరి
| పర్వతగిరి | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  పర్వతగిరి |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 17°44′30″N 79°43′38″E / 17.741638°N 79.727218°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | వరంగల్ గ్రామీణ జిల్లా |
| మండలం | పర్వతగిరి |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 9,062 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 4,406 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 4,656 |
| - గృహాల సంఖ్య | 2,116 |
| పిన్ కోడ్ | 506369 |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
పర్వతగిరి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, వరంగల్ గ్రామీణ జిల్లా, పర్వతగిరి మండలానికి చెందిన గ్రామం.[1] 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత వరంగల్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో దీన్ని కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన వరంగల్ గ్రామీణ జిల్లా లోకి చేర్చారు. [2][3] ఆ తరువాత 2021 లో, వరంగల్ గ్రామీణ జిల్లా స్థానంలో వరంగల్ జిల్లాను ఏర్పాటు చేసినపుడు ఈ గ్రామం, మండలంతో పాటు కొత్త జిల్లాలో భాగమైంది.[3]
ఇది సమీప పట్టణమైన వరంగల్ నుండి 42 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.
పేరు వెనుక చరిత్ర[మార్చు]
రాణిరుద్రమ దేవి మనవడు ప్రతాపరుద్రుడి పేరుమీదుగా ఈ ప్రాంతానికి సమీపంలోని పర్వతాల గుట్ట కింద ప్రతాప రుద్రగిరి గ్రామం ఏర్పాటుచేయబడింది. ప్రజల అవసరాలకు చెరువు, కుంటలతోపాటు శివాలయాన్ని కూడా నిర్మించారు. అలా సుమారు 800 ఏళ్ళ కిందట కాకతీయుల కాలంలో ఈ దేవాలయం నిర్మించబడింది.[4]
గణాంకాలు[మార్చు]
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2116 ఇళ్లతో, 9062 జనాభాతో 2360 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4406, ఆడవారి సంఖ్య 4656. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1741 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 2310. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 578520[5].పిన్ కోడ్: 506369.
విద్యా సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల వరంగల్లో ఉంది. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ వరంగల్లో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల వరంగల్లో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
పర్వతగిరిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రిలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
గ్రామంలో 6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఆరుగురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు[మార్చు]
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం[మార్చు]
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు[మార్చు]
పర్వతగిరిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు[మార్చు]
గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. 2 ఏటీఎం లు పర్వతగిరిలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు[మార్చు]
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
గ్రామంలో జన్మించిన ప్రముఖులు[మార్చు]
- ఎర్రబెల్లి దయాకర్ రావు: ఈ గ్రామంలో జన్మించాడు.వరంగల్ జిల్లాకు చెందిన ఎమ్మెల్యేగా ఆరుసార్లు, ఒకసారి ఎంపీగా గెలిచిన సీనీయర్ రాజకీయ నాయకుడు. తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు తరువాత జరిగిన తొలి తెలంగాణ శాసనసభ 2018 లో ఎన్నిక ఆరవ సారి ఎమ్మెల్యే గెలిచిన తరువాత తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి పార్టీలో మొదటి పంచాయతీ రాజ్ శాఖ, గ్రామీణ అభివృద్ధి, నీటి సరఫరా శాఖలకు మంత్రిగా ఉన్నాడు.
- కడియం శ్రీహరి
భూమి వినియోగం[మార్చు]
పర్వతగిరిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 73 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 222 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 101 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 24 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 18 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 194 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 97 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1627 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 524 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1395 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు[మార్చు]
పర్వతగిరిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 1249 హెక్టార్లు* చెరువులు: 145 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి[మార్చు]
పర్వతగిరిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు[మార్చు]
దేవాలయాలు[మార్చు]
- పర్వతాల శివాలయం: దాదాపు 850 ఏళ్ళ చరిత్ర ఉన్న ఈ శివాలయానికి తెలంగాణ ప్రభుత్వం 5 కోట్ల రూపాయలకుపైగా ఖర్చుచేసి దేవాలయాన్ని నిర్మించింది. దేవాదాయశాఖ నుంచి 70 లక్షల రూపాయల నిధులతో గుట్టమీద దేవాలయానికి కావాల్సిన విద్యుత్తు, మంచినీటి వసతి, రవాణా, భక్తుల సదుపాయాల ఏర్పాట్లు పూర్తిచేశారు. 2022 డిసెంబరు 5న ధ్వజస్తంభ ఆరోహణ కార్యక్రమం జరిగింది. 2023 జనవరి 26 నుండి 28 వరకు పర్వాతాల శివాలయం ప్రారంభోత్సవ కార్యక్రమం జరిగింది.[6]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 232 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
- ↑ "వరంగల్ గ్రామీణ జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-01-06. Retrieved 2021-01-06.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 2022-01-06 suggested (help) - ↑ 3.0 3.1 G.O.Ms.No. 74, Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 12-08-2021.
- ↑ "కాకతీయ వైభవం ఉట్టిపడేలా శివాలయం పునఃప్రతిష్ఠ". EENADU. 2023-01-25. Archived from the original on 2023-01-29. Retrieved 2023-01-29.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ telugu, NT News (2022-12-05). "పర్వతగిరి శివాలయంలో ధ్వజారోహణ.. పాల్గొన్న మంత్రి దయాకర్‌రావు". www.ntnews.com. Archived from the original on 2022-12-06. Retrieved 2022-12-06.