పశ్చిమ బెంగాల్

పశ్చిమ బెంగాల్
రాజధాని  - అక్షాంశరేఖాంశాలు	కోల్‌కతా  - 22.82° ఉ 88.2° తూ
పెద్ద నగరము	కోల్‌కతా (Calcutta)
జనాభా (2001)  - జనసాంద్రత	80,221,171 (4వ స్థానం)  - 904/చ.కి.మీ
విస్తీర్ణము  - జిల్లాలు	88,752 చ.కి.మీ (13వ స్థానం)  - 19
సమయ ప్రాంతం	IST (UTC +5:30)
అవతరణ  - గవర్నరు  - ముఖ్యమంత్రి  - చట్టసభలు (సీట్లు)	1960-05-01  - ఎం.కె.నారాయణన్  - మమతా బెనర్జీ  - ఒకే సభ (295)
అధికార బాష (లు)	బెంగాలీ
పొడిపదం (ISO)	IN-WB
వెబ్‌సైటు: www.wbgov.com

పశ్చిమ బెంగాల్ (West Bengal, পশ্চিমবঙ্গ, Pôščim Bôngô) భారతదేశం తూర్పుభాగాన ఉన్న రాష్ట్రం. దీనికి పశ్చిమోత్తరాన నేపాల్, సిక్కిం ఉన్నాయి. ఉత్తరాన భూటాన్, ఈశాన్యాన అస్సాం, తూర్పున బంగ్లాదేశ్ ఉన్నాయి. దక్షిణాన బంగాళాఖాతం సముద్రమూ, వాయువ్యాన ఒడిషా, జార్ఖండ్, బీహార్ రాష్ట్రాలున్నాయి.

చరిత్ర

క్రీ.శ. 750 నుండి 1161 వరకు బెంగాల్ ను పాలవంశపు రాజులు పాలించారు. తరువాత 1095 నుండి 1260 వరకు సేనవంశపురాజుల పాలన సాగింది. 13వ శతాబ్దమునుండి మహమ్మదీయుల పాలన ఆరంభమైంది. అప్పటినుండి, ప్రధానంగా మొఘల్ సామ్రాజ్యం కాలంలో బెంగాల్ ప్రముఖమైన, సంపన్నకరమైన వాణిజ్య, పారిశ్రామిక ప్రాంతంగా అభివృద్ధి చెందింది. 15వ శతాబ్దంలో బ్రిటిష్ ఈస్టిండియా కంపెనీ రూపంలో అడుగుపెట్టిన ఆంగ్లేయులు 18వ శతాబ్దంలో అధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్నారు. అక్కడినుండి క్రమంగా బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం భారతదేశం అంతా విస్తరించింది.

1757లో ప్లాసీ యుద్ధంలో గెలిచిన తరువాత బ్రిటీష్ ఈష్టిండియా కంపెనీకి చెందిన రాబర్ట్ క్లైవ్.

1947 లో స్వాతంత్ర్యం లభించినపుడు బెంగాల్ విభజింపబడింది. ముస్లిం జనాభా ఎక్కువగా ఉన్న తూర్పు బెంగాల్ పాకిస్తాన్ లో ఒక భాగమై తూర్పు పాకిస్తాన్‌గా పిలువబడింది. తరువాత ఇదే భాగం 1971లో పాకిస్తాన్‌నుండి విడివడి స్వతంత్ర బంగ్లాదేశ్‌గా అవతరించింది.

ఇక పశ్చిమ బెంగాల్ 1947 నుండి స్వతంత్ర భారతదేశంలో ఒక రాష్ట్రమయ్యింది. ఫ్రెంచివారి పాలనలో ఉన్న చందానగర్ 1950లో భారతదేశంలో విలీనమైంది. 1955 అక్టోబరు 2 నుండి అది పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలో ఒక భాగమైనది.

రాష్ట్రం

బెంగాల్ పులి

పశ్చిమబెంగాల్ రాష్ట్రానికి కొలకత్తా నగరం రాజధాని. ఇక్కడ బంగ్లా భాష ప్రధానమైన భాష.. 1977 నుండి ఈ రాష్ట్రంలో వామపక్షపార్టీలు ఎన్నికలలో నిరంతరాయంగా గెలుస్తూ అధికారాన్ని నిలుపుకొంటూ వస్తున్నాయి.

విభాగాలు

పశ్చిమ బెంగాల్ లో 18 జిల్లాలు ఉన్నాయి.

రాష్ట్రము.	కోడ్	‌జిల్లా	ముఖ్య పట్టణము	జనాభా (2001)	విస్తీర్ణము (కి.మీ.²)	జన సాంద్రత (/కి.మీ.²)
WB	BI	బిర్బం	సురి	3012546	4545	663
WB	BN	బంకురా	బంకురా	3191822	6882	464
WB	BR	బర్ధామన్	బరధమన్	6919698	7024	985
WB	DA	డార్జిలింగ్	డార్జిలింగ్	1605900	3149	510
WB	DD	దక్షిణ దినాజ్‌పూర్	బలుర్‌ఘాట్	1502647	2183	688
WB	HG	హుగ్లీ	చిన్‌సురాహ్	5040047	3149	1601
WB	HR	హౌరా	హౌరా	4274010	1467	2913
WB	JA	జల్పైగురి	జల్పైగురి	3403204	6227	547
WB	KB	కూచ్ బెహర్	కూచ్ బెహర్	2478280	3387	732
WB	KO	కోల్‌కత	కోల్‌కత	4580544	185	24760
WB	MA	మల్దా	ఇంగ్లీష్ బజార్	3290160	3733	881
WB	ME	మిడ్నాపూర్	మిడ్నాపూర్	9638473	14081	685
WB	MU	ముర్షిదాబాద్	బెర్హంపూర్	5863717	5324	1101
WB	NA	నాడియా	కృష్ణానగర్	4603756	3927	1172
WB	PN	ఉత్తర 24 పరగణాలు	బరసత్	8930295	4095	2181
WB	PS	దక్షిణ 24 పరగణాలు	అలిపూర్	6909015	9955	694
WB	PU	పురూలియా	పురూలియా	2535233	6259	405
WB	UD	ఉత్తర దినాజ్‌పూర్	రాయ్‌గంజ్	2441824	3180	768

వాతావరణం

డార్జిలింగ్ హిమాలయ పర్వత ప్రాంతములో తీస్తా నది తీరము వెంటా, కాలింపోంగ్ వద్ద మెలికలు తిరుగుతూ సాగుతున్న భారత జాతీయ రహదారి 31A

పశ్చిమ బెంగాల్ వాతావరణం ప్రధానంగా ఉష్ణమండలం వాతావరణం. భూభాగం ఎక్కువగా మైదానప్రాతం. ఉత్తరాన హిమాలయ పర్వతసానువుల్లోని డార్జిలింగ్ ప్రాంతం మంచి నాణ్యమైన తేయాకుకు ప్రసిద్ధము. దక్షిణాన గంగానది ముఖద్వారాన్న సుందర్ బన్స్ డెల్టా ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద డెల్టా ప్రాంతము. ఇది పశ్చిమ బెంగాల్ లోను, బంగ్లాదేశ్ లోను విస్తరించి ఉంది. ప్రసిద్ధమైన బెంగాల్ టైగర్కు ఈ ప్రాంతంలోని అడవులు నివాస స్థానము.

సంస్కృతి

పశ్చిమ మిడ్నాపూర్‌లో ఒక గ్రామీణ దృశ్యం. రాష్ట్రములోని 72% జనాభా గ్రామాలలో నివసిస్తారు.

కలకత్తాలో ఒక వామపక్ష రాజకీయ ప్రదర్శన

అప్పుడే మొలకెత్తుతున్న వరి నారు. వెనుక దృశ్యములో జనపనార కట్టలు

భారతదేశపు సాంస్కృతికవేదికలో బెంగాల్ కు విశిష్టమైన స్థానం ఉంది. "నేటి బెంగాల్ ఆలోచన. రేపటి భారత్ ఆలోచన" అని ఒక నానుడి ఉంది. ఎందరో కవులకు, రచయితలకు, సంస్కర్తలకు, జాతీయవాదులకు, తాత్వికులకు బెంగాల్ పుట్టినిల్లు. వారిలో చాలామంది భారతదేశపు సాంస్కృతిక ప్రస్థానానికి మార్గదర్శకులైనారు.

ప్రసిద్ధులైన వారు

సాహితీ వేత్తలు

• • రొబీంద్రనాధ టాగూరు: భారత దేశానికీ, బంగ్లాదేశ్ కూ జాతీయగీత రచయిత. కవి, చిత్రకారుడు, సంగీతజ్ఙుడు, తత్వవేత్త. 1913 లో నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత.
  • కాజీ నజ్రుల్ ఇస్లామ్
  • మైకేల్ మధుసూదన దత్తు
  • శరత్‌చంద్ర ఛటర్జీ
  • బంకించంద్ర ఛటర్జీ
  • బిభూతి భూషణ బందోపాధ్యాయ్

సంగీతకారులు

• • రవి శంకర్

విజ్ఙాన వేత్తలు

• • జగదీశ్‌చంద్ర బోస్
  • సత్యేంద్రనాధ బోస్: బోస్-అయిన్ స్టయిన్ సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించిన భాగస్వామి, బోసాన్ సూక్ష్మకణాలు ఈయన పేరుమీద నామకరణం చేయబడినాయి.
  • బి.సి.రాయ్, భారత రత్న గ్రహీతలైన వైద్యులు
  • అమర్త్యసేన్ : 1988 లో నోబెల్ పురస్కారాన్ని అందుకొన్ని ఆర్థిక శాస్త్రజ్ఙుడు

జాతీయోద్యమ నాయకులు

• • నేతాజీ సుభాస్‌చంద్ర బోస్
  • బిపిన్ చంద్ర పాల్

రాజకీయ నాయకులు

• • జ్యోతి బసు
  • మమతా బెనర్జీ

విప్లవనాయకులు

• • చారు మజుందార్

సంఘసంస్కర్తలు

• • రాజా రామ్మోహన్ రాయ్

తాత్వికులు

• • అరబిందో ఘోష్

ఆధ్యాత్మిక గురువులు

• • చైతన్య మహాప్రభు: 15 వ శతాబ్దిలో కృష్ణభక్తిని ప్రబోధించిన అవతారమూర్తి.
  • రామకృష్ణ పరమహంస
  • వివేకానంద
  • భక్తివేదాంత ప్రభుపాద (అంతర్జాతీయ కృష్ణచైతన్యోద్యమ వ్యవస్థాపకులు)

కళాకారులు

• • అవనీంద్రనాధ టాగోర్

సినిమా కళాకారులు

• • సత్యజిత్ రే
  • కిషోర్ కుమార్
  • హిరణ్మయ్ ముఖర్జీ
  • ఉత్తమకుమార్
  • మన్నా డే

క్రీడాకారులు

• • సౌరవ్ గంగూలీ: క్రికెట్
  • అర్పణరాయ్: టెన్నిస్
  • లియాండర్ పేస్

జనవిస్తరణ

ఐ.ఐ.టి ఖరగ్‌పూర్

పశ్చిమ బెంగాల్ లో బెంగాలీ ప్రధానమైన భాష. బీహారీలు కూడా రాష్ట్రమంతా నివసిస్తున్నారు. సిక్కిం సరిహద్దు ప్రాంతంలో షెర్పాలు, టిబెటన్ జాతివారు ముఖ్యమైన తెగ. డార్జిలింగ్ ప్రాతంలోని నేపాలీ భాష మాట్లాడేవారు ప్రత్యేకరాష్ట్రం కోసం చాలాకాలం ఉద్యమం సాగించారు. వారికి పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలోనే స్వతంత్రప్రతిపత్తి ఇవ్వబడింది.

బయటి లంకెలు

• బాంగ్లా మ్యూజిక్
• రాష్ట్ర ప్రభుత్వ అధికారిక వెబ్‌సైటు
• పశ్చిమ బెంగాల్ స్థానము సూచిస్తున్న భారత పటము
• పశ్చిమ బెంగాల్ జిల్లాల పటము
• రైల్వే పటము
• పశ్చిమ బెంగాల్ వార్తలు