పొట్లపల్లి (హుస్నాబాద్)
పొట్లపల్లి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, సిద్ధిపేట జిల్లా, హుస్నాబాద్ మండలంలోని గ్రామం[1].
| పొట్లపల్లి | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  పొట్లపల్లి |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 18°08′41″N 79°10′35″E / 18.14468948026962°N 79.17640695204398°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | సిద్ధిపేట జిల్లా |
| మండలం | హుస్నాబాద్ |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 2,436 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 1,209 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 1,227 |
| - గృహాల సంఖ్య | 641 |
| పిన్ కోడ్ | 505467. |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది మండల కేంద్రమైన హుస్నాబాద్ నుండి 4 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కరీంనగర్ నుండి 45 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో[మార్చు]
2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత కరీంనగర్ జిల్లాలోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.[2]
గణాంక వివరాలు[మార్చు]
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 641 ఇళ్లతో, 2436 జనాభాతో 899 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1209, ఆడవారి సంఖ్య 1227. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 495 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 38. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 572605.[3] పిన్ కోడ్: 505467.
చరిత్ర[మార్చు]
జైనుల కేంద్రంగా విరాజిల్లిన పొట్లపల్లి గ్రామంలో శివాలయమేకాకుండా అనేక కట్టడాలు చారిత్రాత్మక నేపథ్యం కలిగివున్నాయి. శిలాయుగం నాటి మానవుల సమాధులు, నాగజాతికి చెందిన నాగులమ్మలు ఇక్కడ కనిపిస్తాయి. కాకతీయుల వారసులుగా శైవ మతస్తులు ఈ ప్రాంతంలో పంచమఠ పీఠాన్ని ఏర్పాటుచేసి 300 యేండ్లపాటు పరిపాలించినట్లు క్రీస్తుశకం 1066లో పశ్చిమ చాళుక్య రాజైన త్రైలోక్య మల్లన్న దేవరాయ కాలపు శిలా శాసనం ద్వారా తెలుస్తున్నది.[4]
త్రైలోక్యమల్ల మొదటి సోమేశ్వరుని కాలంనాడు ఆ గ్రామం పేరు పొట్ల పల్లియ. ఈ గ్రామంలో 5 మఠాలు ఉండేవి. ఆ మఠాలలో వేలాది మునులు తపస్సుచేసేవారు. ఎల్లమ్మగుట్ట కిందభాగంలో సుమారు 40కి పైగా బృహత్ శిలాయుగంనాటి సమాధులు ఉన్నాయి. ఇవి క్రీ.పూ. 2500 నాటివిగా పరిశోధకులు గుర్తించారు.
విద్యా సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి హుస్నాబాద్లో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల హుస్నాబాద్లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కరీంనగర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కరీంనగర్లో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల హుస్నాబాద్లోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు కరీంనగర్లోనూ ఉన్నాయి.
దేవాలయాలు[మార్చు]
ఈ గ్రామంలో శివాలయం ఉంది. దీనిని పొట్లపల్లి శివాలయం అంటారు. 1055-75 మధ్యకాలంలో కాకతీయుల వంశానికి చెందిన మొదటి ప్రోలరాజు ఈ శివాలయం నిర్మించారు.[4] పొట్లపల్లిలో శివాలయమేకాకుండా, శ్రీ స్వయంభూరాజేశ్వరస్వామి ఆలయం, శ్రీ మల్లికార్జునస్వామి ఆలయం, శ్రీరామాలయం, అంజనేయస్వామి ఆలయం, ఎల్లమ్మ, బ్రహ్మంగారి గుడితో పాటు 101 గుళ్లు ఉన్నట్లు తెలుస్తుంది.[5]
- పంచ మఠాలు: ఎల్లమ్మగుట్ట దిగువన ఐదు తలలతో నాగుల విగ్రహాలు నాగదేవతను ఆరాధిస్తూ ప్రతిష్ఠించిన ఏడు నాగులమ్మల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. క్రీస్తుపూర్వం 230 నుంచి క్రీస్తుశకం 100 వరకు శాతవాహనుల పరిపాలనలో ఈ గ్రామం ఉండేది. అప్పుడు పొట్లపల్లిలో సుమారు 400ల బ్రాహ్మణ కుటుంబాలు ఉండేవి.
వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం[మార్చు]
గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు[మార్చు]
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం[మార్చు]
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు[మార్చు]
పొట్లపల్లిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు[మార్చు]
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు[మార్చు]
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు[మార్చు]
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం[మార్చు]
పొట్లపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 64 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 58 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 49 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 45 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 26 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 259 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 394 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 395 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 285 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు[మార్చు]
పొట్లపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 285 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి[మార్చు]
పొట్లపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు[మార్చు]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-12-09. Retrieved 2018-03-22.
- ↑ "సిద్దిపేట జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-01-06. Retrieved 2021-01-18.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 2021-12-24 suggested (help) - ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ 4.0 4.1 వెబ్ ఆర్కైవ్, నమస్తే తెలంగాణ, బతుకమ్మ (ఆదివారం సంచిక) (8 April 2018). "పంచమఠ పీఠభూమి.. పొట్లపల్లి శివాలయం!". అరవింద్ ఆర్య పకిడే. Archived from the original on 8 ఏప్రిల్ 2018. Retrieved 8 April 2018.
{{cite news}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ఈనాడు, ప్రధాన దేవాలయాలు. "పొట్లపల్లి శ్రీ స్వయంభూరాజేశ్వరస్వామి". Archived from the original on 15 జూలై 2018. Retrieved 8 April 2018.