ప్రతిమా దేవి
ప్రతిమా దేవి (1893–1969) భారతీయ బెంగాలీ కళాకారిణి, ఆమె కళా సామర్థ్యాలకు విస్తృతంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆమె రతీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ భార్య . ఆమె సామర్థ్యాలను అభివృద్ధి చేయడంలో కవయిత్రి ప్రత్యేక ఆసక్తిని కనబరిచింది.
పేరెంట్
[మార్చు]ఆమె శేషేంద్ర భూషణ్ చటోపాధ్యాయ, గగనేంద్రనాథ్ ఠాగూర్ , అబనీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ సోదరి బినాయని దేవిల కుమార్తె .[1][2]
కార్యకలాపాలు
[మార్చు]ప్రతిమా చిత్రకారుడు నందలాల్ బోస్ , రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ వద్ద కళను అభ్యసించారు.[1] రవీంద్రనాథ్ ఆమె కళాత్మక ప్రతిభను కొనసాగించమని ఆమెను ప్రోత్సహించాడు.[3] ఆమె 1915 నుండి ఠాగూర్ కుటుంబం నడుపుతున్న ఇండియన్ సొసైటీ ఆఫ్ ఓరియంటల్ ఆర్ట్ తన కళను ప్రదర్శించింది.[4] ఆ తరువాత ఆమె పారిస్కు వెళ్లి, అక్కడ ఇటాలియన్ "వెట్ ఫ్రెస్కో" పద్ధతిని అభ్యసించింది.[4]
1910లో ఆమె వివాహం జరిగిన వెంటనే, ప్రతిమా, తన భర్తతో కలిసి, ఇప్పుడు బంగ్లాదేశ్లో ఉన్న షిలైదహలోని కుటుంబ ఎస్టేట్లో కొంతకాలం నివసించింది.[5] తదనంతరం, ప్రతిమా శాంతినికేతన్ తిరిగి వచ్చి తన మామ, భర్త అడుగుజాడలను అనుసరించి విశ్వభారతి కార్యకలాపాలలో మునిగిపోయింది.[2] సుదూర ప్రాంతాలను సందర్శించే సమయంలో కూడా ఆమె వారితో పాటు వెళ్ళింది.[1] శాంతినికేతన్లో రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ స్థాపించిన సంగీతం , నృత్య పాఠశాలలో నృత్య పాఠ్యాంశాలకు ఆమె బాధ్యత వహించారు.[6] ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో ఠాగూర్ నృత్య-నాటకాలను రూపొందించిన కీలక ప్రభావాలలో ఆమె ఒకటిగా ఘనత పొందింది.[7] ఆమె సులభంగా కొత్త నైపుణ్యాన్ని ఎంచుకొని, దానిని శిల్పా సదన్ పాఠ్యాంశాలకు అనుగుణంగా మార్చుకోగలిగింది.[1]
ప్రారంభ జీవితం, వివాహం , మరణం
[మార్చు]ప్రతిమా దేవి 1893 నవంబర్ 5న కలకత్తాలో (తరువాత కోల్‌కతా) జన్మించారు . ఆమె మొదట బాల్య వివాహం చేసుకుంది, రవీంద్రనాథ్ క్లాస్‌మేట్ నిరోడ్ నాథ్ ముఖోపాధ్యాయ్ కుమారుడు నీలనాథ్ ముఖోపాధ్యాయ్‌తో, కానీ రెండు నెలల తర్వాత నీలనాథ్ అకస్మాత్తుగా గంగానదిలో మునిగి మరణించాడు. రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ 17 ఏళ్ల ప్రతిమ వివాహాన్ని తన కుమారుడు రతీంద్రనాథ్ ఠాగూర్‌తో ఏర్పాటు చేశారు . రతీంద్రనాథ్ , ప్రతిమ 1922లో ఒక కుమార్తెను దత్తత తీసుకున్నారు - నందిని, ఆమె మారుపేరు - ప్యూపీ (ఫ్రెంచ్‌లో 'బొమ్మ' అని అర్థం). రతీంద్రనాథ్‌తో ప్రతిమ వివాహం మునుపటి సంవత్సరాల్లో సంతోషంగా ఉన్నట్లు అనిపించింది, కానీ జీవితంలో తరువాత కఠినమైన వాతావరణాన్ని ఎదుర్కోవడం ప్రారంభించింది. ఠాగూర్ కుటుంబంలోని 'అద్భుతమైన ప్రతిభావంతులైన , సృజనాత్మక వ్యక్తుల మెరిసే శ్రేణి'లో ఒక రహస్యంగా మిగిలిపోయిన కొంత స్వార్థపూరిత రతీంద్రనాథ్, 1953లో విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయం వైస్ ఛాన్సలర్ పదవికి రాజీనామా చేసి శాంతినికేతన్‌ను శాశ్వతంగా విడిచిపెట్టాడు. ప్రతిమ శాంతినికేతన్‌లోనే ఉండిపోయింది. అయితే, 1961లో రతీంద్రనాథ్ మరణించే వరకు వారు ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాల ద్వారా ఒకరితో ఒకరు సంబంధం కలిగి ఉన్నారు. ప్రతిమ 9 జనవరి 1969న మరణించారు.[5][8][9][10]
కుటుంబం
[మార్చు]నందిని ఠాగూర్ 1940లో వివాహం చేసుకున్నారు. రవీంద్రనాథ్ తన మనవరాలు గిరిధరి లాలా వివాహం సందర్భంగా సుమంగళి బోధు సంచిత రేఖో ప్రాణే అనే పాటను స్వరపరిచారు. వారు రతన్‌పల్లిలోని ఛాయానిర్‌లో ఉండేవారు . నందిని కుమారుడు సునందన్ లాలా, పాఠ భావనలో చదివి , ఆపై సింథటిక్ ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో పిహెచ్‌డి పూర్తి చేశారు. 2012 నాటికి, వారు బెంగళూరులో ఉన్నారు.[11][12]
పుస్తకాలు
[మార్చు]ప్రతిమ అనేక పుస్తకాలు రాసింది. నిర్బన్ కవి జీవితంలోని చివరి సంవత్సరంపై దృష్టి సారించింది. స్మృతిచిన్హలో , ఆమె అబనీంద్రనాథ్ , రవీంద్రనాథ్ గురించి మాట్లాడుతుంది. నృత్య శాంతినికేతన్లో నృత్య సంప్రదాయాన్ని నమోదు చేస్తుంది. చిత్రలేఖ ఆమె కవితలు , ఇతర రచనల సంకలనం.[2]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Pratima Devi (1893–1969)". Visva-Bharati. Retrieved 2016-03-13.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Samsad Bangali Charitabhidhan (Biographical Dictionary), Chief Editor: Subodh Chandra Sengupta, Editor: Anjali Bose, 4th edition 1998, , Vol I, page 185, ISBN 81-85626-65-0, Sishu Sahitya Samsad Pvt. Ltd., 32A Acharya Prafulla Chandra Road, Kolkata.
- ↑ Tagore, Rabindranath (2011). I Won't Let You Go: Selected Poems Ed: Ketaki Kushari Dyson. Penguin Books India. ISBN 9780143416142.
- ↑ 4.0 4.1 Mitter, Partha (2007). The Triumph of Modernism: India's Artists and the Avant-garde, 1922-1947. Reaktion Books. ISBN 9781861893185.
- ↑ 5.0 5.1 "কবিপুত্র" [Kabiputra]. Anandabazar Patrika. 18 February 2017. Retrieved 2 August 2019.
- ↑ Dutt, Sarkar Munsi, Bishnupriya, Urmimala (2010). Engendering Performance: Indian Women Performers in Search of an Identity. SAGE Publications India. ISBN 9788132106128.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "Tagore's dance legacy and its relevance". The Hindu (in Indian English). 2011-12-26. ISSN 0971-751X. Retrieved 2016-03-13.
- ↑ "Rabindranath's Tagore's Descendants". Archived from the original on 14 March 2016.
- ↑ "Nandini adopted child of Rathindranath and Pratima". Smarak Grantha. 15 July 2012. Retrieved 26 July 2019.
- ↑ "A Page out of a Radical's Life". The Book Review Literary Trust. Retrieved 26 July 2019.
- ↑ "Sunandan Lala". Linkedin. Retrieved 26 July 2019.
- ↑ "Remembering the genius of Tagore". Deccan Herald, 1 May 2012. May 2012. Retrieved 26 July 2019.