మానవ వనరులు

మానవ వనరులు (ఆంగ్లం:Human Resources) పాశ్చాత్య దేశాలలో 1960వ సంవత్సరంలో నూతనంగా, సాపేక్షంగా, కనుగొనబడిన నిర్వహణకు సంబంధించిన ఆధునిక పదం అయినప్పటికీ, మానవ వనరుల నిర్వహణ ప్రాముఖ్యతను వేద యుగాలు నుండే భారతదేశంలో గుర్తించవచ్చును. భగవద్గీతలో, కృష్ణుడు అర్జునుడికి ఆధ్యాత్మికంగా ఉపదేశాలు చేశాడు. అయితే ఈ ఉపదేశాల ద్వారా అప్పటిలోనే ఇప్పటి నిర్వహణలో బోధనాంశాలైన స్వీయ నిర్వహణ (Self Management), ఆగ్రహ నిర్వహణ (Anger Management), ఒత్తిడి నిర్వహణ (Stress Management), సంఘర్షణ నిర్వహణ (Friction Management), నాయకుని మార్పిడి (Change of Leadership), ప్రేరణ (Motivation), లక్ష్యం నిర్దేశ్యం (Goals and Objectives) మొదలగు వంటి వాటి గురించి ప్రస్తావించబడినది.

నిజానికి, నేడు అనేక బి-స్కూళ్ళు (నిర్వహణా విశ్వవిద్యాలయాలు, కళాశాలలు) భగవద్గీత ఆధునిక నిర్వహణ లో అలా అవసరం అని, అభివృద్ధి వ్యూహాలకు భగవద్గీత ఒక మార్గదర్శి అని భావిస్తారు. అయితే, మానవ వనరుల నిర్వహణ భౌతిక మరియు బాహ్య ప్రపంచంపై దృష్టి పెట్టగా, పాశ్చాత్య విధానానికి భిన్నంగా, భగవద్గీత ఒక మనిషిలోని అంతర్గత అన్వేషణ పై, స్వీయ అవగాహనపై దృష్టి పెడుతుంది.

మానవ వనరుల నిర్వహణ అంటే ఏమిటి?

మైఖేల్ ఆర్మ్స్ట్రాంగ్, తను రచించిన మానవ వనరుల నిర్వహణ ఆచరణ (Human Resources Management Practice) అనే ఒక పుస్తకంలో, మానవ వనరుల నిర్వహణను "వ్యక్తిగతంగా మరియు సమిష్టిగా ఒక సంస్థ యొక్క వ్యాపార లక్ష్యాలను సాధించే, విజయానికి దోహదపడే ఉద్యోగులను, అత్యంత విలువైన ఆస్తులుగా పరిగణించి వారిని నిర్వహించటంలో అవలంబించే వ్యూహాత్మక మరియు పొందికైన విధానం" గా నిర్వచిస్తుంది. ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎక్కువ జనాభా గల దేశాలలో భారతదేశం ఒకటి కావటం, దేశవ్యాప్తంగా పెరుగుతోన్న అక్షరాస్యతా శాతం వలన అర్హత గల మానవ వనరుల సంఖ్య దేశంలో పెరగటం, గ్లోబలీకరణ, సరళీకరణల వలన 1995 తర్వాత బహుళ జాతీయ సంస్థలు దేశంలో వ్యాపారం చేయటానికి ముందుకు రావటం, ఇక్కడ తగినన్ని మానవ వనరులు లభ్యమవటం వలన దేశంలో మానవ వనరుల నిర్వహణ యొక్క ప్రాముఖ్యత రానురాను విస్తరిస్తోన్నది.

భారతదేశంలో మారుతున్న మానవ వనరుల నిర్వహణ

భారతదేశం లో మానవ వనరుల నిర్వహణ కు Outlook గత రెండు దశాబ్దాల్లో సముద్ర-మార్పు చెందింది. 1991 లో ఆర్ధిక సరళీకరణ ఒక అతి-పోటీ వాతావరణం సృష్టించింది. అంతర్జాతీయ సంస్థలు వారితో వినూత్న మరియు భయంకరమైన పోటీతత్వాన్ని తీసుకు భారత మార్కెట్ ఎంటర్ గా, శాస్త్రీయ సంస్థలు తమ HR అలవాట్లను లో వినూత్న మార్పులు దత్తత మరియు అమలు వచ్చింది. నైపుణ్యం ప్రదర్శకులు కోసం పెరుగుతున్న డిమాండ్ పోటీ మార్కెట్ లో అధిక చేస్తూ ఉద్యోగులు ఆకర్షించడం మరియు నిలబెట్టుకోవటంలో దృష్టి మార్పు కంపెనీలు బలవంతంగా. ఉద్యోగులు ఉద్ఘాటన వ్యాపార నిర్వహణ లో సంస్కృతి విధానాన్ని ఏర్పాటు మానవ వనరుల విధానాలు,, అత్యుత్తమ మరియు నైతిక పద్ధతిలో వ్యాపార లక్ష్యాలను సాధించడానికి అవసరం వైపు అవగాహన సృష్టించండి. భారత కంపెనీలు నేటి పోటీ వ్యాపార పరిసర పరిస్థితి లో, మీరు అమలు ప్రజల నాణ్యత అన్ని తేడాలు చేయవచ్చు గ్రహించి. గత కొన్ని సంవత్సరాలలో, మానవ వనరుల వ్యూహాత్మక ప్రణాళిక కీలక ఆటగాడు మారింది - ఇది సిబ్బంది appraisals హ్యాండ్లింగ్, నియామక ప్రక్రియ నిర్వహించడం వంటి సంప్రదాయ హెచ్ ఆర్ కార్యకలాపాలు నుండి సుదీర్ఘ మార్గం ఉంది. ఆ ఇన్ఫోసిస్ CFO TV Moahndas పాయ్ మరియు Marico CFO Milind Sarwatewas వారి కంపెనీలలో మానవ వనరులు (హెచ్ ఆర్) ఫంక్షన్ తల తరలించబడ్డాయి ఎందుకు ఉంది. రాజీవ్ దుబే, CEO మరియు ర్యాలీస్ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్, ఆటోమొబైల్ ప్రధాన మహీంద్రా & మహీంద్రా వద్ద హెచ్ ఆర్ చీఫ్ గా చేరడానికి తన స్థానాన్ని ఎడమ.

HRM సవాళ్లు

సవాళ్ళను హెచ్ ఆర్ మేనేజర్లు ముఖం ఒకటి అధిక ఘర్షణ ముఖం శిక్షణ మరియు అభివృద్ధి ద్వారా సెట్ నైపుణ్యాలను అభివృద్ధి యొక్క సమస్యలపై ఉంది. భారతీయ కంపెనీలు స్థానం లోపల పూర్తి నటనకు మరియు వృత్తి అభివృద్ది కోసం నైపుణ్యాలు మరియు సామర్ధ్యాలు అభివృద్ధి ఉద్యోగి యొక్క అవకాశాన్ని విస్తరించేందుకు వారి బాధ్యతలను గుర్తించటం ఉన్నాయి.

ప్రగతిశీల హెచ్ ఆర్ విధానాలు

1974 లో, ఒక కోపిష్టి సుధా మూర్తి టెల్కో లో మహిళలపై ఉద్యోగ వివక్షతను వ్యతిరేకంగా నిరసన JRD టాటా ఒక లేఖ వ్రాసి వచ్చింది. ప్రస్తుతం, అత్యధిక భారతీయ కంపెనీలు అన్ని సమాన ఉపాధి అవకాశాలు అందించడానికి మేము కట్టుబడి ఉన్నాము. యజమానులు పెరుగుతున్న, భారతదేశం లో ముఖ్యంగా మహిళలు శిక్షణ మానవ వనరుల విలువ తెలుసుకున్న ఉన్నాయి. కొన్ని సంస్థలు తమ విలువైన ఉద్యోగులతో స్టిక్ వారి హెచ్ ఆర్ విధానాలు మారిపోతున్నాయి. వివిధ జీవితం దశలలో ఆ మహిళా ఉద్యోగులు ఈ కార్పొరేట్ జీవితం నుండి పాటు సెలవు వేరే నగరం నుండి పని వంటి విధానాలు, మరియు పొడిగించబడిన ప్రసూతి సెలవు నుండి లాభదాయకమైన కాబట్టి పెప్సీకో వంటి MNCs వశ్యత అందిస్తున్నాయి.

ఉద్యోగులు వ్యవస్థాపకత

భారతదేశం ఇంక్ 'intrapreneurs' లేదా సమర్థవంతంగా ఒక వెంచర్ మారింది అని ఆలోచనలు కలిగి ఉన్న ఉద్యోగులు ప్రోత్సహించడం ఉంది. పెప్సీకో, NIIT, మరియు అడోబ్ వంటి కంపెనీలు చురుకుగా సంస్థలో ఉద్యోగులు వ్యవస్థాపకత అభ్యాసం ప్రచారం చేస్తున్నాయి. మానవ వనరుల నిర్వహణ అన్ని స్థాయిలలో CSR చర్యలు ప్రోత్సహించడం లో ప్రధాన పాత్ర ఉంది. ఇండక్షన్ కార్యక్రమమునందు ప్రారంభంలో దాని శ్రామిక కుడి మధ్య విప్రో ధృడపరచు CSR విలువలు వంటి కంపెనీలు. సాధారణ వార్తాలేఖలను ద్వారా అప్డేట్ కార్పొరేట్ ప్రదర్శనలు మరియు ఉంచడం ఉద్యోగులు సంస్థ యొక్క సామాజిక బాధ్యత చొరవ గురించి శక్తిని పొందే ఉద్యోగులు ఉంచాలని హెచ్ ఆర్ ఉపయోగించే పరికరాలు. గత దశాబ్దంలో, భారతదేశం యొక్క విస్తారమైన అంగబలం దాని ఆర్ధిక విజయం కథలో ఒక వాయిద్య పాత్ర పోషించింది. నిజానికి, భారత కంపెనీలు విజయం ముడి పదార్ధాలు లేదా సాంకేతిక లేదా పేటెంట్లు కంటే అధికమైన యాక్సెస్ ఆధారంగా, కానీ ప్రాధమికంగా మానవ నైపుణ్యాలు మీద కాదు. వ్యూహాత్మక ప్రణాళిక మరియు వినూత్న HRM పద్ధతులు మధ్య సహోత్తేజనం ప్రపంచ ప్రయాణంలో భారత ఇంక్ ఎంబార్క్స్ తనంతట తానే కీలకమైన ఉంటుంది.