గిరిజాదేవి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
పంక్తి 28: పంక్తి 28:
ఈమెకు 1946లో ఒక వ్యాపారస్థునితో వివాహం జరిగింది. ఈమె తొలి సారి [[ఆకాశవాణి]] అలహాబాద్ కేంద్రం ద్వారా 1949లో బహిరంగంగా పాడింది. కానీ ఉన్నత తరగతి ప్రజలు ఇలా బహిరంగంగా ప్రదర్శనలు ఇవ్వడం సంప్రదాయం కాదని తన తల్లి, అమ్మమ్మలనుండి వ్యతిరేకత రావడంతో కొంతకాలం ఈమె సంగీతం నాలుగు గోడలకే పరిమితమయ్యింది.<ref name=TH081111/><ref name="NewGrove" /><ref name=TT040217>{{cite news|last=Tandon|first=Aditi|title=Future of folk music uncertain, warns Girija Devi|publisher=''[[The Tribune (Chandigarh)|The Tribune]]''|date=17 February 2004|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040218/punjab1.htm#28|accessdate=11 April 2009}}</ref> చివరకు 1951లో బీహార్‌లో ఈమె తన తొలి సంగీత ప్రదర్శన చేసింది.<ref name="NewGrove" /> ఈమె శ్రీచంద్ మిశ్రా వద్ద అతడు 1960లలో మరణించేవరకు శిష్యరికం చేసింది. 1980లలో [[కోల్‌కాతా|కలకత్తా]]లోని ఐ.టి.సి.సంగీత్ రీసర్చ్ అకాడమీ ఫ్యాకల్టీ సభ్యురాలిగా పనిచేసింది. 1990 తొలినాళ్లలో [[బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం]]లో సంగీత శాఖలో పని చేసి పలువురికి సంగీత పాఠాలు నేర్పి తన సంగీత వారసత్వాన్ని నిలుపుకుంది.<ref name="NewGrove" /> ఈమె తరచూ పలుచోట్ల పర్యటిస్తూ అనేక ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది.<ref name="NewGrove" /><ref>{{cite news|last=Trivedi|first=Sukumar|title=Pandit Hariprasad Chaurasia works a charm with his magic flute|publisher=''[[The Indian Express]]''|date=5 January 2009|url=http://www.indianexpress.com/news/pandit-hariprasad-chaurasia-works-a-charm-with-his-magic-flute/406772/0|accessdate=11 April 2009}}</ref>
ఈమెకు 1946లో ఒక వ్యాపారస్థునితో వివాహం జరిగింది. ఈమె తొలి సారి [[ఆకాశవాణి]] అలహాబాద్ కేంద్రం ద్వారా 1949లో బహిరంగంగా పాడింది. కానీ ఉన్నత తరగతి ప్రజలు ఇలా బహిరంగంగా ప్రదర్శనలు ఇవ్వడం సంప్రదాయం కాదని తన తల్లి, అమ్మమ్మలనుండి వ్యతిరేకత రావడంతో కొంతకాలం ఈమె సంగీతం నాలుగు గోడలకే పరిమితమయ్యింది.<ref name=TH081111/><ref name="NewGrove" /><ref name=TT040217>{{cite news|last=Tandon|first=Aditi|title=Future of folk music uncertain, warns Girija Devi|publisher=''[[The Tribune (Chandigarh)|The Tribune]]''|date=17 February 2004|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040218/punjab1.htm#28|accessdate=11 April 2009}}</ref> చివరకు 1951లో బీహార్‌లో ఈమె తన తొలి సంగీత ప్రదర్శన చేసింది.<ref name="NewGrove" /> ఈమె శ్రీచంద్ మిశ్రా వద్ద అతడు 1960లలో మరణించేవరకు శిష్యరికం చేసింది. 1980లలో [[కోల్‌కాతా|కలకత్తా]]లోని ఐ.టి.సి.సంగీత్ రీసర్చ్ అకాడమీ ఫ్యాకల్టీ సభ్యురాలిగా పనిచేసింది. 1990 తొలినాళ్లలో [[బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం]]లో సంగీత శాఖలో పని చేసి పలువురికి సంగీత పాఠాలు నేర్పి తన సంగీత వారసత్వాన్ని నిలుపుకుంది.<ref name="NewGrove" /> ఈమె తరచూ పలుచోట్ల పర్యటిస్తూ అనేక ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది.<ref name="NewGrove" /><ref>{{cite news|last=Trivedi|first=Sukumar|title=Pandit Hariprasad Chaurasia works a charm with his magic flute|publisher=''[[The Indian Express]]''|date=5 January 2009|url=http://www.indianexpress.com/news/pandit-hariprasad-chaurasia-works-a-charm-with-his-magic-flute/406772/0|accessdate=11 April 2009}}</ref>


ఈమె బెనారస్ ఘరానా పద్ధతిలో, పూరబీ అంగ్, టుమ్రీ పద్దతులలో పాడి ఆ శాస్త్రీయ పద్ధతులకు ప్రాచుర్యం కల్పించింది.<ref name=TT040217/><ref name=Rough>{{cite book |title=World Music: The Rough Guide |last=Dorian |first=Frederick |author2=Broughton, Simon |author3=Ellingham, Mark |author4=McConnachie, James |author5=Trillo, Richard |author6= Duane, Orla |year=2000 |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=1-85828-636-0 |page=91 |url=https://books.google.com/books?id=QzX8THIgRjUC&pg=PA91}}</ref> ఈమె కచేరిల్లో కజ్రి, చైతీ, హోళీ, ఖయాల్, జానపద గీతాలు, టప్పా మొదలైన పాక్షిక సాంప్రదాయ శాస్త్రీయ పద్ధతులలోని పాటలు ఉంటాయి.<ref name=TT040217/><ref>{{cite book|title=Essays on Indian music|last=Kumar|first=Raj|year=2003|publisher=Discovery Publishing House|isbn=81-7141-719-1|url=https://books.google.com/books?id=wwwX6DWfn3gC&pg=PA10}}</ref> ఈమె "క్వీన్ ఆఫ్ టుమ్రీ"గా పరిగణించబడింది. ఈమె అలంకార్ స్కూల్ ఆఫ్Devi is considered as ''Queen of Thumri''. She is known to have been the teacher of the founder of The Alankar School of Music, Mrs. Mamta Bhargava whose Indian Classical music school has attracted students from hundreds of miles away.
ఈమె బెనారస్ ఘరానా పద్ధతిలో, పూరబీ అంగ్, టుమ్రీ పద్దతులలో పాడి ఆ శాస్త్రీయ పద్ధతులకు ప్రాచుర్యం కల్పించింది.<ref name=TT040217/><ref name=Rough>{{cite book |title=World Music: The Rough Guide |last=Dorian |first=Frederick |author2=Broughton, Simon |author3=Ellingham, Mark |author4=McConnachie, James |author5=Trillo, Richard |author6= Duane, Orla |year=2000 |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=1-85828-636-0 |page=91 |url=https://books.google.com/books?id=QzX8THIgRjUC&pg=PA91}}</ref> ఈమె కచేరిల్లో కజ్రి, చైతీ, హోళీ, ఖయాల్, జానపద గీతాలు, టప్పా మొదలైన పాక్షిక సాంప్రదాయ శాస్త్రీయ పద్ధతులలోని పాటలు ఉంటాయి.<ref name=TT040217/><ref>{{cite book|title=Essays on Indian music|last=Kumar|first=Raj|year=2003|publisher=Discovery Publishing House|isbn=81-7141-719-1|url=https://books.google.com/books?id=wwwX6DWfn3gC&pg=PA10}}</ref> ఈమె "క్వీన్ ఆఫ్ టుమ్రీ"గా పరిగణించబడింది. ఈమె శిష్యురాలు మమతా భార్గవ అలంకార్ స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్ ద్వారా అనేక మందికి సంగీత శిక్షణ ఇస్తున్నది.


==అవార్డులు==
==అవార్డులు==

04:07, 1 అక్టోబరు 2017 నాటి కూర్పు

గిరిజాదేవి
గిరిజాదేవి
వ్యక్తిగత సమాచారం
జననం (1929-05-08) 1929 మే 8 (వయసు 94)
వారణాశి, బ్రిటీష్ ఇండియా
సంగీత శైలిహిందుస్తానీ శాస్త్రీయ సంగీతం
వాయిద్యాలుగాత్రం
క్రియాశీల కాలం1949–ప్రస్తుతం

గిరిజాదేవి (జననం 8 మే 1929) సేనియా మరియు బెనారస్ ఘరానాకు చెందిన ఒక భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీత విద్వాంసురాలు. ఈమె లలిత శాస్త్రీయ సంగీతంతో పాటుగా టుమ్రీలను గానం చేస్తుంది.

బాల్యం

గిరిజాదేవి వారణాశిలో ఒక జమీందారీ కుటుంబంలో మే 8, 1929లో జన్మించింది.[1] ఈమె తండ్రి రాందేవ్ రాయ్ హార్మోనియం వాయించేవాడు. అతడే ఈమెకు ప్రథమ సంగీత గురువు. తరువాత ఈమె తన ఐదవ యేట నుండి ప్రముఖ సారంగి విద్వాంసుడు సర్జు ప్రసాద్ మిశ్రా వద్ద ఖయాల్ , టప్పాలు పాడడం నేర్చుకుంది.[2] పిమ్మట శ్రీచంద్ మిశ్రా వద్ద వివిధ రీతుల సంగీతాన్ని అభ్యసించింది. తన తొమ్మిదవ యేట "యాద్ రహే" అనే సినిమాలో నటించింది.[2]

సంగీత ప్రస్థానం

ఈమెకు 1946లో ఒక వ్యాపారస్థునితో వివాహం జరిగింది. ఈమె తొలి సారి ఆకాశవాణి అలహాబాద్ కేంద్రం ద్వారా 1949లో బహిరంగంగా పాడింది. కానీ ఉన్నత తరగతి ప్రజలు ఇలా బహిరంగంగా ప్రదర్శనలు ఇవ్వడం సంప్రదాయం కాదని తన తల్లి, అమ్మమ్మలనుండి వ్యతిరేకత రావడంతో కొంతకాలం ఈమె సంగీతం నాలుగు గోడలకే పరిమితమయ్యింది.[1][2][3] చివరకు 1951లో బీహార్‌లో ఈమె తన తొలి సంగీత ప్రదర్శన చేసింది.[2] ఈమె శ్రీచంద్ మిశ్రా వద్ద అతడు 1960లలో మరణించేవరకు శిష్యరికం చేసింది. 1980లలో కలకత్తాలోని ఐ.టి.సి.సంగీత్ రీసర్చ్ అకాడమీ ఫ్యాకల్టీ సభ్యురాలిగా పనిచేసింది. 1990 తొలినాళ్లలో బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయంలో సంగీత శాఖలో పని చేసి పలువురికి సంగీత పాఠాలు నేర్పి తన సంగీత వారసత్వాన్ని నిలుపుకుంది.[2] ఈమె తరచూ పలుచోట్ల పర్యటిస్తూ అనేక ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది.[2][4]

ఈమె బెనారస్ ఘరానా పద్ధతిలో, పూరబీ అంగ్, టుమ్రీ పద్దతులలో పాడి ఆ శాస్త్రీయ పద్ధతులకు ప్రాచుర్యం కల్పించింది.[3][5] ఈమె కచేరిల్లో కజ్రి, చైతీ, హోళీ, ఖయాల్, జానపద గీతాలు, టప్పా మొదలైన పాక్షిక సాంప్రదాయ శాస్త్రీయ పద్ధతులలోని పాటలు ఉంటాయి.[3][6] ఈమె "క్వీన్ ఆఫ్ టుమ్రీ"గా పరిగణించబడింది. ఈమె శిష్యురాలు మమతా భార్గవ అలంకార్ స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్ ద్వారా అనేక మందికి సంగీత శిక్షణ ఇస్తున్నది.

అవార్డులు

మూలాలు

  1. ↑ 1.0 1.1 Ramnarayan, Gowri (11 November 2008). "Queen of thumri". The Hindu. Retrieved 11 April 2009. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Dutta, Amelia (2001). "Devi, Girija". In Sadie, Stanley (ed.). The New Grove dictionary of music and musicians. Vol. 7 (2nd ed.). London: Macmillan Publishers. pp. 265–266. ISBN 0-333-60800-3.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Tandon, Aditi (17 February 2004). "Future of folk music uncertain, warns Girija Devi". The Tribune. Retrieved 11 April 2009. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  4. ↑ Trivedi, Sukumar (5 January 2009). "Pandit Hariprasad Chaurasia works a charm with his magic flute". The Indian Express. Retrieved 11 April 2009. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  5. ↑ Dorian, Frederick; Broughton, Simon; Ellingham, Mark; McConnachie, James; Trillo, Richard; Duane, Orla (2000). World Music: The Rough Guide. Rough Guides. p. 91. ISBN 1-85828-636-0.
  6. ↑ Kumar, Raj (2003). Essays on Indian music. Discovery Publishing House. ISBN 81-7141-719-1.
  7. ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 21 July 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  8. ↑ "Padma Awards". Ministry of Communications and Information Technology. Archived from the original on 17 February 2012. Retrieved 11 March 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  9. ↑ "Sangeet Natak Akademi Awards – Hindustani Music – Vocal". Sangeet Natak Akademi. Archived from the original on 1 February 2016. Retrieved 29 December 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (help)

Further reading

బయటి లింకులు

వికీమీడియా కామన్స్‌లో Girija Deviకి సంబంధించి దస్త్రాలు ఉన్నాయి.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=గిరిజాదేవి&oldid=2205893" నుండి వెలికితీశారు