కేంద్రపాలిత ప్రాంతం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
ట్యాగులు: విజువల్ ఎడిటర్ ద్వారా సవరణ చరవాణి సవరింపు చరవాణి ద్వారా వెబ్ సవరింపు
Reverted 1 edit by 2405:205:6293:7B82:39C1:191D:B753:75E9 (talk): Unexplained removal. (TW)
ట్యాగు: రద్దుచెయ్యి
పంక్తి 3: పంక్తి 3:
[[భారత్|భారత దేశం]]లో ఒక ప్రాంతం. [[భారత రాజ్యాంగం]] ప్రకారం కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు కేంద్ర ప్రభుత్వం ద్వారా పరిపాలించబదుతాయి. కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలకు రాష్ట్రాలకున్న హక్కులు, అధికారాలు లేవు.
[[భారత్|భారత దేశం]]లో ఒక ప్రాంతం. [[భారత రాజ్యాంగం]] ప్రకారం కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు కేంద్ర ప్రభుత్వం ద్వారా పరిపాలించబదుతాయి. కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలకు రాష్ట్రాలకున్న హక్కులు, అధికారాలు లేవు.


దేశమంతటిలో విభిన్న చరిత్ర, సాంస్కృతిక వారసత్వము గల కొన్ని ప్రాంతాలను, భౌగోళికంగా ప్రధాన భూభాగానికి దూరంగా ఉన్న ప్రదేశాలను, అంతర్ రాష్ట్ర వివాదాల వలన కేంద్ర ప్రభుత్వముచే పాలించవల్సి వచ్చిన ప్రాంతాలను కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా యేర్ప
దేశమంతటిలో విభిన్న చరిత్ర, సాంస్కృతిక వారసత్వము గల కొన్ని ప్రాంతాలను, భౌగోళికంగా ప్రధాన భూభాగానికి దూరంగా ఉన్న ప్రదేశాలను, అంతర్ రాష్ట్ర వివాదాల వలన కేంద్ర ప్రభుత్వముచే పాలించవల్సి వచ్చిన ప్రాంతాలను కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా యేర్పరిచారు.

దేశమంతటిలో విభిన్న చరిత్ర, సాంస్కృతిక వారసత్వము గల కొన్ని ప్రాంతాలను, భౌగోళికంగా ప్రధాన భూభాగానికి దూరంగా ఉన్న ప్రదేశాలను, అంతర్ రాష్ట్ర వివాదాల వలన కేంద్ర ప్రభుత్వముచే పాలించవల్సి వచ్చిన ప్రాంతాలను కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా రిచారు.


కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రతి కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంలో ఒక [[లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్]]ను నియమిస్తుంది. ఆ అధికారి ప్రాంతీయ ప్రభుత్వానికి అధినేత. కొన్ని కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో [[విధాన సభ]]లు ఉన్నాయి. అటువంటి ప్రాంతాలలో [[ముఖ్య మంత్రి]] పదవి కూడా వుంటుంది.
కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రతి కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంలో ఒక [[లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్]]ను నియమిస్తుంది. ఆ అధికారి ప్రాంతీయ ప్రభుత్వానికి అధినేత. కొన్ని కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో [[విధాన సభ]]లు ఉన్నాయి. అటువంటి ప్రాంతాలలో [[ముఖ్య మంత్రి]] పదవి కూడా వుంటుంది.
పంక్తి 22: పంక్తి 20:


== గణాంకాలు ==
== గణాంకాలు ==
{| border="0.3" cellpadding="3" cellspacing="1"
== బయటి లిం ==
! bgcolor="#aa99cc" | సంఖ్య

! bgcolor="#aa99cc" | కేంద్రపాలిత ప్రాంతం

! bgcolor="#aa99cc" | రాజధాని

! bgcolor="#aa99cc" | విస్తీర్ణం<br /> (చ.కి.మీ)

! bgcolor="#aa99cc" | జనాభా<br />2001
== కులు ==
! bgcolor="#aa99cc" | జనసాంద్రత<br />2001
! bgcolor="#aa99cc" | అక్షరాస్యత (%) <br />2001
! bgcolor="#aa99cc" | ప్రధానభాషలు
|-
| 1
| [[అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు]]
| [[పోర్ట్ బ్లెయిర్]]
|align ="right"|8, 249
|align ="right"| 356, 152
|align ="right"| 43
|align ="right"| 81.18
| [[హిందీ]]
|-
| BGCOLOR=“#99CC99” | 2
| BGCOLOR=“#99CC99” | [[చండీగఢ్]]
| చండీగఢ్
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 144
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 9, 00, 635
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 7, 900
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 81.76
| BGCOLOR=“#99CC99”| [[హిందీ]], [[పంజాబీ]]
|-
| 3
| [[దాద్రా నగరు హవేలీ|దాద్రా మరియు నగర్ హవేలీ]]
|[[సిల్‌వాస్సా]]
|align ="right"| 491
|align ="right"| 220, 490
|align ="right"| 491
|align ="right"| 60.03
| [[గుజరాతీ]], [[హిందీ]]
|-
| BGCOLOR=“#99CC99” | 4
| BGCOLOR=“#99CC99” | [[డామన్ డయ్యు]]
| [[డామన్]]
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 122
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 158, 204
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 1, 411
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 81.09
| BGCOLOR=“#99CC99”| [[గుజరాతీ]]
|-
| 5
| [[ఢిల్లీ|ఢిల్లీ జాతీయ రాజధాని ప్రాంతం]]
| [[ఢిల్లీ]]
|align ="right"| 1, 483
|align ="right"| 13, 850, 507
|align ="right"| 9, 294
|align ="right"| 81.82
| [[హిందీ]]
|-
| BGCOLOR=“#99CC99” | 6
| BGCOLOR=“#99CC99” | [[లక్షదీవులు]]
| [[కవరత్తి]]
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 32
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 60, 650
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 1, 894
| BGCOLOR=“#99CC99” align ="right"| 87.52
| BGCOLOR=“#99CC99”| [[మలయాళం]]
|-
| 7
| [[పాండిచ్చేరి]]
| పాండిచ్చేరి
|align ="right"|492
|align ="right"| 9, 74, 345
|align ="right"| 2, 029
|align ="right"| 81.49
| [[తమిళం]]
|}


== బయటి లింకులు ==
*[http://mha.nic.in/unio.htm భారతదేశ గృహమంత్రిత్వ శాఖా వెబ్‌సైటు]
* [http://mha.nic.in/unio.htm భారతదేశ గృహమంత్రిత్వ శాఖా వెబ్‌సైటు]
*
{{భారతదేశం జిల్లాలు}}
{{భారతదేశం జిల్లాలు}}



16:58, 8 మార్చి 2019 నాటి కూర్పు


భారత దేశంలో ఒక ప్రాంతం. భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు కేంద్ర ప్రభుత్వం ద్వారా పరిపాలించబదుతాయి. కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలకు రాష్ట్రాలకున్న హక్కులు, అధికారాలు లేవు.

దేశమంతటిలో విభిన్న చరిత్ర, సాంస్కృతిక వారసత్వము గల కొన్ని ప్రాంతాలను, భౌగోళికంగా ప్రధాన భూభాగానికి దూరంగా ఉన్న ప్రదేశాలను, అంతర్ రాష్ట్ర వివాదాల వలన కేంద్ర ప్రభుత్వముచే పాలించవల్సి వచ్చిన ప్రాంతాలను కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా యేర్పరిచారు.

కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రతి కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంలో ఒక లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ను నియమిస్తుంది. ఆ అధికారి ప్రాంతీయ ప్రభుత్వానికి అధినేత. కొన్ని కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో విధాన సభలు ఉన్నాయి. అటువంటి ప్రాంతాలలో ముఖ్య మంత్రి పదవి కూడా వుంటుంది.

2006 నాటికి భారత దేశంలో ఏడు (7) కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుత జాబితా:

రాజ్యాంగ ప్రకారం ఢిల్లీ 1991 నుంచి "జాతీయ రాజధాని ప్రాంతం" హోదా కలిగి ఉంది, కానీ వ్యావహారికంగా ఢిల్లీని కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంగా పరిగణించవచ్చు. ఢిల్లీకి త్వరలో రాష్ట్రం హోదా ఇచ్చే సూచనలు కూడా ఉన్నాయి.టి

గణాంకాలు

సంఖ్య కేంద్రపాలిత ప్రాంతం రాజధాని విస్తీర్ణం
(చ.కి.మీ)
జనాభా
2001
జనసాంద్రత
2001
అక్షరాస్యత (%)
2001
ప్రధానభాషలు
1 అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు పోర్ట్ బ్లెయిర్ 8, 249 356, 152 43 81.18 హిందీ
2 చండీగఢ్ చండీగఢ్ 144 9, 00, 635 7, 900 81.76 హిందీ, పంజాబీ
3 దాద్రా మరియు నగర్ హవేలీ సిల్‌వాస్సా 491 220, 490 491 60.03 గుజరాతీ, హిందీ
4 డామన్ డయ్యు డామన్ 122 158, 204 1, 411 81.09 గుజరాతీ
5 ఢిల్లీ జాతీయ రాజధాని ప్రాంతం ఢిల్లీ 1, 483 13, 850, 507 9, 294 81.82 హిందీ
6 లక్షదీవులు కవరత్తి 32 60, 650 1, 894 87.52 మలయాళం
7 పాండిచ్చేరి పాండిచ్చేరి 492 9, 74, 345 2, 029 81.49 తమిళం

బయటి లింకులు