ఫాయ్ అజ్జెన్బర్గ్-సెలోవ్
ఫే అజ్జెన్ బర్గ్-సెలోవ్ (ఫిబ్రవరి 13, 1926 - ఆగష్టు 8, 2012) ఒక అమెరికన్ అణు భౌతిక శాస్త్రవేత్త. కాంతి మూలకాల అణు స్పెక్ట్రోస్కోపీలో ఆమె ప్రయోగాత్మక కృషికి, కాంతి పరమాణు కేంద్రకాల శక్తి స్థాయిల వార్షిక సమీక్షలకు ఆమె ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆమె 2007 నేషనల్ మెడల్ ఆఫ్ సైన్స్ గ్రహీత.
ప్రారంభ జీవితం, విద్యాభ్యాసం
[మార్చు]ఆమె 1926 ఫిబ్రవరి 13 న జర్మనీలోని బెర్లిన్లో రష్యన్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన పోలిష్ యూదు కుటుంబంలో జన్మించింది. ఆమె తండ్రి, మొయిసీ అబ్రమోవిచ్ ఐసెన్ బర్గ్ (పోలిష్: మోజ్జెస్జ్ అజ్జెన్ బర్గ్) సెయింట్ పీటర్స్ బర్గ్ స్కూల్ ఆఫ్ మైన్స్ లో చదువుకున్న మైనింగ్ ఇంజనీర్, ఆమె తల్లి ఓల్గా అజ్జెన్ బర్గ్ నీ నైడిచ్, సెయింట్ పీటర్స్ బర్గ్ అకాడమీ ఆఫ్ మ్యూజిక్ లో చదువుకున్న పియానో వాద్యకారుడు, మెజో-సోప్రానో. 1919 లో, వారు రష్యన్ విప్లవం నుండి పారిపోయి జర్మనీలో స్థిరపడ్డారు, అక్కడ ఆమె తండ్రి సంపన్న పెట్టుబడి బ్యాంకర్ అయ్యారు.[1]
గ్రేట్ డిప్రెషన్ కారణంగా వారు దివాళా తీశారు, కాబట్టి కుటుంబం 1930 లో ఫ్రాన్స్కు మారింది. ఆమె తండ్రి ఫ్రాన్స్ లోని సీన్-ఎట్-మార్నేలోని లియుసైంట్ లో ఆమె మామ ఐజాక్ నైడిచ్ కు చెందిన చక్కెర దుంప ఫ్యాక్టరీలో కెమికల్ ఇంజనీర్ గా పనిచేశారు. అజ్జెన్ బర్గ్ పారిస్ లోని లైసీ విక్టర్ డురూయ్, లె కొలేజ్ సెవిగ్నేలకు హాజరయ్యారు. 1940లో ఫ్రాన్స్ పై నాజీల దండయాత్రకు ముందు ఈ కుటుంబం పారిస్ నుంచి పారిపోయింది. స్పెయిన్, పోర్చుగల్, డొమినికన్ రిపబ్లిక్, క్యూబా మీదుగా 1941 ఏప్రిల్లో న్యూయార్క్ నగరంలో స్థిరపడ్డారు.[2]
గ్రేట్ డిప్రెషన్ కారణంగా వారు దివాళా తీశారు, కాబట్టి కుటుంబం 1930 లో ఫ్రాన్స్కు మారింది. ఆమె తండ్రి ఫ్రాన్స్ లోని సీన్-ఎట్-మార్నేలోని లియుసైంట్ లో ఆమె మామ ఐజాక్ నైడిచ్ కు చెందిన చక్కెర దుంప ఫ్యాక్టరీలో కెమికల్ ఇంజనీర్ గా పనిచేశారు. అజ్జెన్ బర్గ్ పారిస్ లోని లైసీ విక్టర్ డురూయ్, లె కొలేజ్ సెవిగ్నేలకు హాజరయ్యారు. 1940లో ఫ్రాన్స్ పై నాజీల దండయాత్రకు ముందు ఈ కుటుంబం పారిస్ నుంచి పారిపోయింది. స్పెయిన్, పోర్చుగల్, డొమినికన్ రిపబ్లిక్, క్యూబా మీదుగా 1941 ఏప్రిల్లో న్యూయార్క్ నగరంలో స్థిరపడ్డారు. అజ్జెన్బర్గ్ 1943 లో జూలియా రిచ్మన్ హైస్కూల్ నుండి పట్టభద్రురాలైయ్యారు. ఆమె తండ్రి ఆమెకు ఇంజనీరింగ్ పట్ల ఆసక్తిని ప్రోత్సహించారు. ఆమె మిచిగాన్ విశ్వవిద్యాలయంలో చదువుకుంది, అక్కడ ఆమె హైతియన్ అధ్యక్షుడు "పాపా డాక్" డువాలియర్ తో స్నేహం చేసింది. ఆమె 1946 లో ఇంజనీరింగ్లో బిఎస్తో పట్టభద్రురాలైంది, 100 తరగతిలో ఏకైక మహిళ. కొంతకాలం కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో గ్రాడ్యుయేట్ ఉద్యోగం చేసి, నేవీ పియర్ లోని ఇల్లినాయిస్ విశ్వవిద్యాలయంలో బోధించిన తరువాత, ఆమె విస్కాన్సిన్-మాడిసన్ విశ్వవిద్యాలయంలో డాక్టరేట్ అధ్యయనాలను ప్రారంభించింది.[3]
విస్కాన్సిన్ లో ఆమె అణు భౌతిక శాస్త్రవేత్త హ్యూ రిచర్డ్స్ తో కలిసి పనిచేసింది, అతను అణు ప్రతిచర్య శక్తులను అధ్యయనం చేస్తున్నారు, కాంతి పరమాణువుల శక్తి స్థాయిలను వర్గీకరిస్తున్నారు. సల్ఫేట్ ను క్లోరైడ్ గా మార్చి లక్ష్యానికి ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ చేయడం ద్వారా 6ఎల్ఐ లక్ష్యాలను సృష్టించే పద్ధతిని ఆమె కనుగొన్నారు. 10బి కేంద్రకం ఉత్తేజిత స్థితులు ఇంతకు ముందు అనుకున్నట్లుగా సమానంగా లేవని ఆమె నిరూపించింది. ఆమె 1949 లో ఎంఎస్, 1952 లో భౌతికశాస్త్రంలో పిహెచ్డిని "కొన్ని కాంతి కేంద్రకాల శక్తి స్థాయిలు, వాటి వర్గీకరణ" అనే శీర్షికతో పొందింది. ఆమె నాస్తికురాలు.
ఫిజిక్స్ కెరీర్
[మార్చు]కాలిఫోర్నియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో థామస్ లారిట్సెన్తో కలిసి పోస్ట్ డాక్టోరల్ పని చేశారు. వారు కలిసి ఎనర్జీ లెవల్స్ ఆఫ్ లైట్ న్యూక్లియస్ ను ప్రచురిస్తారు, ఇది పరమాణు ద్రవ్యరాశి సంఖ్య A నుండి 5 నుండి 20 వరకు ఉన్న కేంద్రకాల అణు నిర్మాణం, క్షీణతకు సంబంధించిన క్షేత్రం ఉత్తమ వార్షిక పరిశోధన సంకలనం. 1973 నుండి అజ్జెన్ బర్గ్ స్వయంగా వాటిని ప్రచురించారు. చివరికి అజ్జెన్బర్గ్ 1990 వరకు ఈ 26 పత్రాలను ప్రధానంగా న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్ జర్నల్లో ప్రచురించారు. వాటిని "న్యూక్లియర్ సైంటిస్ట్స్ బైబిల్" అని పిలుస్తారు.[4]
గ్రాడ్యుయేషన్ తరువాత, అజ్జెన్బర్గ్ స్మిత్ కళాశాలలో లెక్చరర్, మసాచుసెట్స్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో విజిటింగ్ ఫెలోగా ఉన్నారు. ఆమెను బోస్టన్ విశ్వవిద్యాలయంలో భౌతికశాస్త్రంలో అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్ గా నియమించారు, కాని డీన్ అజ్జెన్ బర్గ్ ఒక మహిళ అని తెలుసుకున్నప్పుడు ఆమె వేతనాన్ని 15 శాతం తగ్గించారు. ప్రారంభ జీతం పునరుద్ధరించబడే వరకు అజ్జెన్బర్గ్ ఈ పదవిని తిరస్కరించారు.
బోస్టన్ విశ్వవిద్యాలయంలో ఉన్నప్పుడు, ఆమె హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త వాల్టర్ సెలోవ్ ను కలుసుకుంది, వారు డిసెంబర్ 1955 లో వివాహం చేసుకున్నారు. ఆమె గ్రాడ్యుయేట్ విద్యార్థులలో ఒకరు గ్లోరియా లుబ్కిన్, ఆమె 1957 లో న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్లో ఎం.ఎ పట్టా పొందారు, తరువాత ఫిజిక్స్ టుడే మొదటి మహిళా ఎడిటర్ ఇన్ చీఫ్ అయ్యారు. 2013 లో, లుబ్కిన్ అజ్జెన్బర్గ్ సంతాప సందేశాన్ని పత్రిక కోసం తన చివరి కథగా వ్రాశారు. 1962 లో, బ్రూక్హావెన్ నేషనల్ లాబొరేటరీలోని బబుల్ ఛాంబర్ను ఉపయోగించి, సెలోవ్ ఒక మెసాన్ను కనుగొన్నారు, అతను ఆమె పేరు మీద ఫయాన్ (ఎఫ్ 2) అని పేరు పెట్టారు. 2005 లో పెన్సిల్వేనియా విశ్వవిద్యాలయంలో అజ్జెన్బర్గ్-సెలోవ్, ఆమె భర్త వారి కృషి గురించి సింపోజియంతో గౌరవించబడ్డారు. సెలోవ్ 2010 లో మరణించారు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Physics professor Ajzenberg-Selove; honored by U.S. - Philly.com". Articles.philly.com. Archived from the original on November 14, 2012. Retrieved 2012-09-08.
- ↑ "Penn Physicist Fay Ajzenberg-Selove Among Eight Scientists to Receive the 2007 National Medal of Science | Penn News". Upenn.edu. 2008-08-26. Archived from the original on 2012-02-29. Retrieved 2012-09-08.
- ↑ Shalvi, Alice. "Fay Ajzenberg-Selove." Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. 1 March 2009. Jewish Women's Archive. Retrieved July 5, 2011
- ↑ Ajzenberg-Selove, Fay. A Matter of Choices: Memoirs of a Female Physicist. New Brunswick, NJ: Rutgers UP, 1994. Print. "I explained carefully to Louis that I was a Jew and an atheist..."