Jump to content

బికనీర్ రైల్వే డివిజను

వికీపీడియా నుండి

బికనీర్ రైల్వే డివిజను భారత రైల్వేల యొక్క వాయవ్య రైల్వే జోన్ పరిధిలోని నాలుగు రైల్వే డివిజన్లలో ఒకటి.[1] ఈ రైల్వే డివిజను 1951 నవంబరు 5న ఏర్పడింది. దీని ప్రధాన కార్యాలయం భారతదేశం లోని రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలోని బికనీర్లో ఉంది .

జైపూర్ రైల్వే డివిజను, అజ్మీర్ రైల్వే డివిజను, జోధ్‌పూర్ రైల్వే డివిజను అనేవి జైపూర్ ప్రధాన కార్యాలయం కలిగిన వాయవ్య రైల్వే జోన్ కింద ఉన్న ఇతర మూడు రైల్వే డివిజన్లు.[2][3] ఈ డివిజను ఢిల్లీ ముంబై ఇండస్ట్రియల్ కారిడార్ ప్రాజెక్ట్ యొక్క కీలకమైన సహాయకులలో ఒకటి. ఇది రైల్వేల 1,500 కి.మీ పొడవైన వెస్ట్రన్ డెడికేటెడ్ ఫ్రైట్ కారిడార్ నెట్‌వర్క్ యొక్క భాగాలను నడుపుతుంది.

చరిత్ర

[మార్చు]

ఇవి కూడా చూడండి:

బికనీర్ రైల్వే డివిజను 1924 సం.లో ఏర్పడింది, అయితే దాని మూలం 1880 ప్రారంభంలో ఉంది. 1882 సం.లో, మార్వార్ జంక్షన్ నుండి పాలి వరకు రైల్‌గేజ్/1000 మి.మీ. వెడల్పు మీటర్ గేజ్ మార్గాన్ని రాజపుతానా రైల్వే నిర్మించింది. దీనిని 1884 సం.లో లూని వరకు అలాగే 1885 మార్చి 9న జోధ్‌పూర్ వరకు పొడిగించారు. కొత్త జోధ్‌పూర్ రైల్వేను తరువాత బికనీర్ రైల్వేతో కలిపి 1889 సం.లో జోధ్‌పూర్-బికనీర్ రైల్వేగా ఏర్పాటు చేశారు. తరువాత 1900 సం.లో, జోధ్‌పూర్ -బికనీర్ లైన్లో జోధ్‌పూర్-హైదరాబాద్ రైల్వేతో కలిపి (ఈ రైల్వేలో కొంత భాగం పాకిస్తాన్‌లో) సింధ్ ప్రావిన్స్‌లోని హైదరాబాద్‌తో అనుసంధానం చేయబడింది. తరువాత 1924 సం.లో జోధ్‌పూర్ అలాగే బికనీర్ రైల్వేలు స్వతంత్ర రైల్వేలుగా పనిచేశాయి. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత, జోధ్‌పూర్ రైల్వేలో ఒక భాగం పశ్చిమ పాకిస్తాన్‌కు వెళ్లింది.[4][5] 1889 సం.లో, బికనీర్ ప్రిన్స్లీ స్టేట్‌లో జోధ్‌పూర్ ప్రిన్స్లీ స్టేట్ రాజ్‌పుతానా ఏజెన్సీలో జోధ్‌పూర్-బికనీర్ రైల్వేను నిర్మించడం ప్రారంభించాయి. 1891 సం.లో,1,000 మిమీ (3 అడుగులు 3+3/8 అంగుళాల) వెడల్పు గల మీటర్ గేజ్ రాజ్‌పుతానా-మాల్వా రైల్వే కింద ప్రారంభించబడింది. జోధ్‌పూర్-మెర్టా రోడ్ సెక్షన్‌ను ఏప్రిల్ 8న, మెర్టా రోడ్-నాగౌర్ సెక్షన్‌ను అక్టోబరు 16న అలాగే నాగౌర్-బికనీర్ సెక్షన్‌ను డిసెంబరు 9న ప్రారంభించబడింది. జోధ్‌పూర్-బికనీర్ లైన్‌ను బతిండా వరకు విస్తరించి, బొంబాయి, బరోడా & సెంట్రల్ ఇండియా రైల్వే యొక్క నార్త్ వెస్ట్రన్ రైల్వే (బ్రిటిష్ ఇండియా) లోని ఢిల్లీ-ఫాజిల్కా లైన్ యొక్క మీటర్ గేజ్‌తో హనుమాన్‌గఢ్ ద్వారా అనుసంధానించారు.[4] 1926 సం.లో, మీటర్ గేజ్ కోచ్‌లు అలాగే వ్యాగన్‌ల కాలానుగుణ మరమ్మత్తులను నిర్వహించడానికి బికనీర్ (లాల్‌ఘర్) వద్ద వర్క్‌షాప్‌ను ఏర్పాటు చేశారు.[6][7] 1991 సం.కి ముందు లేదా కొంతకాలం తర్వాత, జోధ్‌పూర్-బికనీర్ లైన్ లోని మీటర్ గేజ్ నుండి 5 అడుగుల 6 అంగుళాల (1,676 మిమీ) బ్రాడ్ గేజ్‌గా మార్చడానికి నిర్మాణ పనులు, ఫులేరాకు లింక్‌తో పాటు, ప్రారంభించబడ్డాయి.[8] ఇది ఇప్పటికే 2008 సం. నాటికి బ్రాడ్ గేజ్ జోధ్‌పూర్-మెర్టా సిటీ-బికనీర్-బటిండా లైన్‌గా పనిచేస్తోంది.[9] 2012 సం.లో, జోధ్‌పూర్ అలాగే బికనీర్ రైల్వేలకు సంబంధించిన వస్తువులను ప్రదర్శించడానికి బికనీర్‌లో బికనీర్ హెరిటేజ్ రైల్ మ్యూజియం ప్రారంభించబడింది.[10]

  • 1884 సం.లో, రాజ్‌పుతానా-మాల్వా రైల్వే 1,000 మిమీ ( 3 అడుగులు 3) విస్తరించింది. ఢిల్లీ-ఫజిల్కా లైన్‌లోని 3/8 అంగుళాల వెడల్పు గల మీటర్ గేజ్ ఢిల్లీ-రేవారీసెక్షన్, భటిండా వరకు పొడిగించారు.[11][12] ఇది దక్షిణ పంజాబ్ రైల్వే కో. 1897 సం.లో ఢిల్లీ-బటిండా-సమసత్తా లైన్‌నుగా ప్రారంభించింది.[13] ఈ లైన్ ముక్తాసర్ అలాగే ఫాజిల్కా తహసీల్స్ గుండా వెళ్ళింది. సమ్మ సత్తా (ఇప్పుడు పాకిస్తాన్‌లో ఉంది) ద్వారా కరాచీకి ప్రత్యక్ష కనెక్షన్‌ను అందించింది.
  • 2009 సం.లో, మీటర్ గేజ్ హిసార్-సాదుల్‌పూర్ లైన్‌ను బ్రాడ్ గేజ్‌గా మార్చారు.[14][15]
  • 2008 సం. అలాగే 2011 సం.మధ్య, బికనీర్-రేవారి లైన్ బ్రాడ్ గేజ్‌గా మార్చబడింది.[14]
  • 2013 సం.లో, కొత్త బ్రాడ్ గేజ్ విద్యుదీకరణ రేవారీ-రోహ్తక్ లైన్ నిర్మించబడింది.[16]

రైలు రవాణా మౌలిక సదుపాయాలు

[మార్చు]

ఈ విభాగంలో ఈ క్రింది రకాల లోకోమోటివ్ ఇంజన్లు ఉన్నాయి : (లెజెండ్స్: W - బ్రాడ్ గేజ్, D - డీజిల్, G - గూడ్స్, M - మిశ్రమ, P - ప్యాసింజర్)

  • హిసార్ జంక్షన్ రైల్వే స్టేషను : వాషింగ్ షెడ్

వైద్య సౌకర్యాలు

[మార్చు]

ఉద్యోగులు, వారి కుటుంబాల కోసం, ఈ విభాగంలో ఈ క్రింది ఆరోగ్య సంరక్షణ సౌకర్యాలు కూడా ఉన్నాయి:

  • జోనల్ ఆసుపత్రులు
  • * జైపూర్ జంక్షన్ రైల్వే స్టేషను సమీపంలోని జైపూర్ జోనల్ రైల్వే ఆసుపత్రి
  • డివిజనల్ ఆసుపత్రులు
  • * బికనీర్ జంక్షన్ రైల్వే స్టేషను సమీపంలోని బికనీర్ డివిజనల్ రైల్వే హాస్పిటల్
  • సబ్-డివిజనల్ ఆసుపత్రులు
  • * రేవారీ రైల్వే స్టేషను (బికానెర్ డివిజను) సమీపంలోని రేవారీ సబ్-డివిజనల్ రైల్వే హాస్పిటల్
  • ఆరోగ్య విభాగాలు, అనేకం (మొత్తం డివిజన్‌లో 29, 3 ఇతర మండలాలు సహా)
  • ప్రథమ చికిత్స పోస్టులు, తెలియదు (మొత్తం జోన్ అంతటా మొత్తం రెండు కంటే ఎక్కువ ఉండకూడదు)

శిక్షణ

[మార్చు]

ఈ విభాగంలో ఈ క్రింది శిక్షణా సంస్థలు ఉన్నాయి:

  1. డివిజనల్ శిక్షణ కేంద్రం (ఇంజనీరింగ్), బండికుయ్, బికనీర్
  2. ఏరియా శిక్షణా కేంద్రం, బండికుయ్, బికనీర్
  3. డివిజనల్ శిక్షణా కేంద్రం (ట్రాఫిక్, సి&డబ్ల్యూ, సివిల్), లాల్‌గఢ్, బికనీర్
  4. ప్రాథమిక శిక్షణ కేంద్రం, బికనీర్
  5. రైల్వే పోలీస్ ఫోర్స్ (RPF) శిక్షణా కేంద్రం, బండికుయ్, బికనీర్

మార్గం, ట్రాక్ పొడవు

[మార్చు]
  • వాయవ్య రైల్వే జోన్
  • * రూట్ కి.మీ: బ్రాడ్ గేజ్ 2,575.03 కిలోమీటర్లు (1,600.05 మైళ్ళు), మీటర్ గేజ్ 2,874.23 కిలోమీటర్లు (1,785.96 మైళ్ళు), మొత్తం 5,449.29 కిలోమీటర్లు (3,386.03 మైళ్ళు)
  • * ట్రాక్ కి.మీ: బ్రాడ్ గేజ్ 6,696.36 కిలోమీటర్లు (4,160.93 మైళ్ళు), మీటర్ గేజ్ 733.44 కిలోమీటర్లు (455.74 మైళ్ళు), మొత్తం 7,329.80 కిలోమీటర్లు (4,554.53 మైళ్ళు)
  • * బికనీర్ రైల్వే డివిజన్: రాజస్థాన్ మరియు హర్యానాలోని రైల్వేలోని కొన్ని ప్రాంతాలను కవర్ చేస్తుంది.
  • * * రూట్ కి.మీ: బ్రాడ్ గేజ్ 1,730.96 కిలోమీటర్లు (1,075.57 మైళ్ళు), మీటర్ గేజ్ 48.76 కిలోమీటర్లు (30.30 మైళ్ళు), మొత్తం 1,779.72 కిలోమీటర్లు (1,105.87 మైళ్ళు)
  • * * ట్రాక్ కి.మీ: బ్రాడ్ గేజ్ 2,182.31 కిలోమీటర్లు (1,356.02 మైళ్ళు), మీటర్ గేజ్ 51.17 కిలోమీటర్లు (31.80 మైళ్ళు), మొత్తం 2,233.58 కిలోమీటర్లు (1,387.88 మైళ్ళు)

నెట్‌వర్క్

[మార్చు]

ఈ డివిజన్‌లో 198 స్టేషన్లలో (14 కంప్యూటరైజ్డ్ ప్యాసింజర్ రిజర్వేషన్ సిస్టమ్‌తో) 142 రైళ్లను నిర్వహిస్తున్న ≈14,000 మంది ఉద్యోగులు ఉన్నారు. ట్రాఫిక్ పరిమాణం వస్తువులు అలాగే ప్రయాణీకుల విభాగం మధ్య సమానంగా విభజించబడింది. ఆహార ధాన్యాలు, చైనా క్లే, జిప్సం ప్రధాన అవుట్‌బౌండ్ వస్తువుల ట్రాఫిక్ నిర్వహించ బడుతుంది.

ఈ విభాగం యొక్క నెట్‌వర్క్ ఈ క్రింది రాష్ట్రాలను కవర్ చేస్తుంది:

  • రాజస్థాన్ : ధుంధర్ ప్రాంతం, బికనేర్ ప్రాంతం అలాగే ఉత్తర రాజస్థాన్
  • హర్యానా : హర్యానా యొక్క పశ్చిమ అలాగే దక్షిణ త్రిభుజాకార సగం, సిర్సా-హిసార్-రేవారీ కర్ణం వరకు అలాగే క్రింద.
  • పంజాబ్ : పంజాబ్ నైరుతి మూలలో ఉన్న చాలా చిన్న పైకి చూపే త్రిభుజాకార వలయం.

నెట్‌వర్క్ కింది రైలుమార్గాలను కలిగి ఉంటుంది:

  • హనుమాన్‌గఢ్ మీదుగా జోధ్‌పూర్-భటిండా లైన్,
  • జఖాల్-హిసార్ లైన్ (సంగ్రూర్ మీదుగా లూథియానాకు) అలాగే హిసార్-సదల్పూర్ లైన్ (బికనీర్ వరకు)
  • రేవ్రీ-సాదుల్‌పూర్-హనుమాన్‌గఢ్ లైన్
  • సూరత్‌గఢ్-సరుప్సర్-శ్రీగంగానగర్ లూప్ లైన్
  • సాలెంగ్రా-అనుప్‌గర్ లైన్
  • రతన్‌గఢ్-సర్దార్‌షహర్ లైన్
  • ఢిల్లీ–ఫాజిల్కా లైన్, రేవారీ నుండి దబ్వాలి సెక్షన్ వరకు మాత్రమే
  • రేవారి-రోహ్తక్ లైన్
  • రోహ్తక్-భివానీ లైన్
  • వెస్ట్రన్ డెడికేటెడ్ ఫ్రైట్ కారిడార్ రేవారీ గుండా వెళుతుంది.

రైల్వే స్టేషన్లు, పట్టణాల జాబితా

[మార్చు]

ఈ జాబితాలో బికనీర్ రైల్వే డివిజను పరిధిలోని స్టేషన్లు అలాగే వాటి స్టేషను వర్గం ఉన్నాయి.[17][18]

స్టేషన్ వర్గం స్టేషన్ల సంఖ్య స్టేషన్ల పేర్లు
ఎ-1 వర్గం 0 -
వర్గం 7 బికనేర్ జంక్షన్, భివానీ, హనుమాన్‌ఘర్ జంక్షన్, హిసార్ జంక్షన్, లాల్‌ఘర్ జంక్షన్, శ్రీ గంగానగర్ జంక్షన్, సూరత్‌ఘర్ జంక్షన్, బవానీఖేరా
బి వర్గం 5 మండి దబ్వాలి, శ్రీ కరణ్‌పూర్, కేస్‌సింగ్ పూర్, గజ్‌సింగ్‌పూర్, రాయ్‌సింగ్ నగర్.
సి కేటగిరీ
(సబర్బన్ స్టేషను)
- -
డి వర్గం 1 పృథ్వీరాజ్ పుర
వర్గం - -
ఎఫ్ కేటగిరీ
హాల్ట్ స్టేషను
- -
మొత్తం - -

ప్రయాణీకులకు స్టేషన్లు మూసివేయబడ్డాయి -

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "Railway Zones and Divisions in The Country". Press Information Bureau. Ministry of Railways (Government of India). 21 July 2017. Retrieved 1 January 2025.
  2. "Zones and their Divisions in Indian Railways" (PDF). Indian Railways. Archived from the original (PDF) on 19 March 2015. Retrieved 13 January 2016.
  3. "Bikaner Railway Division". Railway Board. Western Railway zone. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 13 January 2016.
  4. 4.0 4.1 "Jodhpur-Bikaner Railway". fibis. Archived from the original on 2 ఫిబ్రవరి 2014. Retrieved 5 మే 2014.
  5. "IR History: Part II (1870-1899)". IRFCA. Retrieved 5 May 2014.
  6. "Sheds and workshops". IRFCA. Retrieved 7 May 2014.
  7. "Brief History of Bikaner Workshop" (PDF). North Western Railway. Archived from the original (PDF) on 8 May 2014. Retrieved 7 May 2014.
  8. "Written answers to Question asked in Parliament". Railway expansion programme in Rajasthan. Government of India. Archived from the original on May 8, 2014. Retrieved 7 May 2014.
  9. "Railway line along Indian border". Press Information Bureau, Govt. of India, 21 April 2008. Retrieved 7 May 2014.
  10. "Bikana Heritage Rail Museum opened for public viewing". The Times of India, 18 October 2012. Retrieved 7 May 2014.
  11. "Gazetteer of India, Haryana, Hisar" (PDF). Haryana Government. Communications, page 135. Archived from the original (PDF) on 1 మే 2014. Retrieved 10 మే 2014.
  12. "Rajputana Malwa State Railway". fibis. Retrieved 10 May 2014.[నమ్మదగని మూలం?]
  13. "IR History: Early Days II (1870-1899)". Retrieved 26 February 2014.
  14. 14.0 14.1 "Overview of Bikaner Division" (PDF). Indian Railways. Archived from the original (PDF) on 8 May 2014. Retrieved 6 May 2014.
  15. "Bathinda–Rewari line route map". India Rail Info.
  16. "Haryana gets first functional railway line after 33 years". Business Standard, 7 January 2013. Retrieved 26 February 2014.
  17. "Statement showing Category-wise No.of stations in IR based on Pass. earning of 2011" (PDF). Archived from the original (PDF) on 28 January 2016. Retrieved 15 January 2016.
  18. "PASSENGER AMENITIES - CRITERIA= For Categorisation of Stations" (PDF). Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 15 January 2016.

మూసలు , వర్గాలు

[మార్చు]