భారతదేశ రాజకీయ పార్టీల జాబితా

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

భారతదేశంలో బహుళ-పార్టీ వ్యవస్థ ఉంది. భారత ఎన్నికల సంఘం (ECI) జాతీయ స్థాయి, రాష్ట్ర స్థాయి రాజకీయ పార్టీలకు ఆబ్జెక్టివ్ ప్రమాణాల ఆధారంగా గుర్తింపునిస్తుంది. గుర్తింపు పొందిన రాజకీయ పార్టీ రిజర్వు చేయబడిన పార్టీ చిహ్నం, ప్రభుత్వ టెలివిజన్, రేడియోలో ఉచిత ప్రసార సమయం, ఎన్నికల తేదీల సెట్టింగ్‌లో సంప్రదింపులు, ఎన్నికల నియమాలు, నిబంధనలను సెట్ చేయడంలో ఇన్‌పుట్ ఇవ్వడం వంటి అధికారాలను పొందుతుంది. స్థానిక, రాష్ట్ర లేదా జాతీయ ఎన్నికలలో పోటీ చేయాలనుకునే ఇతర రాజకీయ పార్టీలు భారత ఎన్నికల సంఘంచే నమోదు చేయబడాలి. లోక్‌సభ లేదా రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికల తర్వాత సంబంధిత ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా రిజిస్టర్ చేయబడిన పార్టీలు ECI ద్వారా గుర్తింపు పొందిన జాతీయ పార్టీ లేదా రాష్ట్ర పార్టీగా అప్‌గ్రేడ్ చేయబడతాయి. గుర్తింపు పొందిన పార్టీ స్థితిని ECI క్రమానుగతంగా సమీక్షిస్తుంది.

2016లో సవరణకు ముందు (2014 జనవరి 1 నుండి అమల్లోకి వచ్చింది), ఒక రాజకీయ పార్టీ తదుపరి లోక్‌సభ లేదా రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలలో ప్రమాణాలను నెరవేర్చడంలో విఫలమైతే, వారు గుర్తింపు పొందిన పార్టీ హోదాను కోల్పోయారు. 2016లో, ప్రతి ఎన్నికలకు బదులుగా వరుసగా రెండు ఎన్నికల తర్వాత ఇటువంటి సమీక్ష జరుగుతుందని ECI ప్రకటించింది. కాబట్టి, ఒక రాజకీయ పార్టీ తదుపరి ఎన్నికలలో ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా లేకపోయినా గుర్తింపు పొందిన పార్టీ హోదాను కలిగి ఉంటుంది. అయితే, వచ్చే ఎన్నికల తర్వాత జరిగే ఎన్నికల్లో ప్రమాణాలను అందుకోవడంలో విఫలమైతే, వారు తమ హోదాను కోల్పోతారు.

భారత ఎన్నికల సంఘం నుండి 2021 సెప్టెంబరు 23 నాటి తాజా ప్రచురణ ప్రకారం, 8 జాతీయ పార్టీలు, 54 రాష్ట్ర పార్టీలు, 2796 గుర్తింపు లేని పార్టీలతో కలిపి మొత్తం పార్టీల సంఖ్య 2858 నమోదైంది. ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే అన్ని నమోదిత పార్టీలు EC అందించే అందుబాటులో ఉన్న చిహ్నాల జాబితా నుండి గుర్తును ఎంచుకోవాలి. కొన్ని షరతులలో రాష్ట్రపతి పాలన విధించకపోతే, జమ్మూ కాశ్మీర్, జాతీయ రాజధాని ఢిల్లీ, పుదుచ్చేరి కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలతో పాటు దేశంలోని మొత్తం 28 రాష్ట్రాలు ప్రభుత్వాలను ఎన్నుకున్నాయి.

జాతీయ పార్టీలు

[మార్చు]

నమోదిత పార్టీ క్రింద ఈ దిగివ జాబితా చేయబడిన మూడు షరతుల్లో దేనినైనా నెరవేర్చినట్లయితే మాత్రమే జాతీయ పార్టీగా గుర్తించబడుతుంది:

  • కనీసం మూడు వేర్వేరు రాష్ట్రాల నుండి లోక్‌సభలో పార్టీ 2% సీట్లు గెలుచుకుంటుంది.
  • లోక్‌సభ లేదా శాసనసభకు జరిగే సాధారణ ఎన్నికలలో, పార్టీ ఏదైనా నాలుగు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రాష్ట్రాల్లో 6% ఓట్లను పోల్ చేస్తుంది. అదనంగా అది నాలుగు లోక్‌సభ స్థానాలను గెలుచుకుంటుంది.
  • ఆ పార్టీకి నాలుగు రాష్ట్రాల్లో రాష్ట్ర పార్టీగా గుర్తింపు వస్తుంది.
8 గుర్తింపు పొందిన జాతీయ పార్టీలు[1]
పార్టీ జెండా అబ్రివేషన్ అలయన్స్ రాజకీయ
స్థానం
భావజాలం స్థాపించబడింది జాతీయ హోదా కల్పించారు నాయకుడు (లు) ఎన్నికల
చిహ్నం
అఖిల భారత తృణమూల్ కాంగ్రెస్
ఎఐటిసి - సెంటర్-లెఫ్ట్ సెక్యులరిజం
ప్రోగ్రెసివిజం
1 జనవరి 1998
(26 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1998-01-01)
2 సెప్టెంబరు 2016
(8 సంవత్సరాల క్రితం)
 (2016-09-02)
మమతా బెనర్జీ
(ఛైర్‌పర్సన్)
బహుజన్ సమాజ్ పార్టీ
బిఎస్పీ - సెంటర్-లెఫ్ట్ సామాజిక సమానత్వం
సామాజిక న్యాయం
లౌకికవాదం
ఆత్మగౌరవం
మానవ హక్కులు
14 ఏప్రిల్ 1984
(40 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1984-04-14)
26 జనవరి 2013
(11 సంవత్సరాల క్రితం)
 (2013-01-26)[2]
మాయావతి
(అధ్యక్షుడు)
భారతీయ జనతా పార్టీ బీజేపీ ఎన్డిఎ రైట్-వింగ్[3] హిందుత్వ
జాతీయవాదం
సంప్రదాయవాదం
సామాజిక సంప్రదాయవాదం
6 ఏప్రిల్ 1980
(44 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1980-04-06)
జగత్ ప్రకాష్ నడ్డా
(అధ్యక్షుడు)
కమ్యూనిస్టు పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా సిపిఐ ఎల్‌డిఎఫ్ చాలా-ఎడమ కమ్యూనిజం 26 డిసెంబరు 1925
(98 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1925-12-26)
డి. రాజా
(ప్రధాన కార్యదర్శి)
కమ్యూనిస్టు పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్కిస్టు) సీపీఐ (ఎం) ఎల్‌డిఎఫ్ చాలా-ఎడమ కమ్యూనిజం
మార్క్సిజం-లెనినిజం
7 నవంబరు 1964
(59 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1964-11-07)
సీతారాం ఏచూరి
(ప్రధాన కార్యదర్శి)
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ కాంగ్రెస్ యు.పి.ఎ సెంటర్[4] పెద్ద డేరా
పౌర జాతీయవాదం
సామాజిక ఉదారవాదం
లౌకికవాదం
28 డిసెంబరు 1885
(138 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1885-12-28)
సోనియా గాంధీ
(అధ్యక్షుడు)
నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఎన్సీపీ యు.పి.ఎ సెంటర్-లెఫ్ట్[4] ఉదారవాదం
గాంధిజం
10 జూన్ 1999
(25 సంవత్సరాల క్రితం)
 (1999-06-10)
శరద్ పవార్
(అధ్యక్షుడు)
నేషనల్ పీపుల్స్ పార్టీ ఎన్ పి పి ఎన్డిఎ సెంటర్ ప్రాంతీయవాదం
ఎత్నోసెంట్రిజం
6 జనవరి 2013
(11 సంవత్సరాల క్రితం)
 (2013-01-06)
7 జూన్ 2019
(5 సంవత్సరాల క్రితం)
 (2019-06-07)
కొన్రాడ్ సంగ్మా
(అధ్యక్షుడు)

ప్రాంతీయ పార్టీలు

[మార్చు]

ఒక పార్టీ రాష్ట్ర పార్టీగా గుర్తింపు పొందాలంటే కింది షరతుల్లో ఏదైనా ఒక దానిని నెరవేర్చాలి: 1.రాష్ట్ర శాసనసభకు జరిగే ఎన్నికల్లో పోల్ చేయబడిన చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లలో కనీసం 6% ఓట్లను పార్టీ సాధించాలి. ఆ రాష్ట్ర అసెంబ్లీలో కనీసం 2 సీట్లు గెలుచుకోవాలి. 2.ఒక పార్టీ లోక్‌సభకు జరిగే ఎన్నికల్లో పోలైన చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లలో కనీసం 6% ఓట్లను పొందాలి. లోక్‌సభలో కనీసం 1 సీటు గెలుచుకోవాలి. 3.ఒక పార్టీ మొత్తం సీట్లలో కనీసం 3% లేదా శాసనసభలో కనీసం మూడు సీట్లు గెలవాలి, ఇది ఎప్పుడూ ఎక్కువ. 4.ఒక పార్టీ లోక్‌సభలో ప్రతి 25 స్థానాలకు కనీసం ఒక సీటు లేదా ఆ రాష్ట్రానికి కేటాయించిన దానిలో ఏదైనా భాగాన్ని గెలుచుకోవాలి. సరళీకృత ప్రమాణాల ప్రకారం, రాష్ట్రంలో పోలైన మొత్తం చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లలో 8% లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉంటే అది రాష్ట్ర పార్టీగా గుర్తింపు పొందేందుకు అర్హత పొందుతుంది.

54 గుర్తింపు పొందిన రాష్ట్ర పార్టీలు[1]
పార్టీ పార్టీ జెండా సంక్షిప్తీకరణ కూటమి రాజకీయ
స్థానం
భావజాలం స్థాపించబడింది నాయకుడు (లు) రాష్ట్రంలో గుర్తింపు పొందింది Election
చిహ్నం
3 రాష్ట్రాల్లో రాష్ట్ర పార్టీ ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ AAP - సెంటర్ నుండి సెంటర్-లెఫ్ట్ ఆర్థిక జాతీయవాదం[5]
సెక్యులరిజం[6]
జాతీయవాదం[7]
దేశభక్తి[8]
మానవతావాదం[8]
2012 అరవింద్ కేజ్రివాల్ ఢిల్లీ
పంజాబ్
గోవా
జనతాదళ్ (సెక్యులర్) JD (S) - సెంటర్-లెఫ్ట్ సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం[9]
సెక్యులరిజం[9]
1999 హెచ్.డి.దేవెగౌడ అరుణాచల్ ప్రదేశ్
కర్ణాటక
కేరళ
జనతాదళ్ (యునైటెడ్) JD (U) UPA సెంటర్-లెఫ్ట్ సోషలిజం[10]
సెక్యులరిజం[10]
సమగ్ర హ్యూమనిజం[11]
2003 నితీష్ కుమార్ అరుణాచల్ ప్రదేశ్
బీహార్
మణిపూర్
2 రాష్ట్రాల్లో రాష్ట్ర పార్టీ ఆల్ ఇండియా అన్నా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం AIADMK NDA సెంటర్ నుండి సెంటర్-లెఫ్ట్ ద్రావిడనిజం
పాపులిజం
సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం
1972 ఎడపడి కె. పలనిసామి
(ప్రధాన కార్యదర్శి)
తమిళనాడు
పుదుచ్చేరి
Two Leaves
ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం DMK UPA సెంటర్-లెఫ్ట్ Social democracy[12]
ద్రావిడనిజం[ఆధారం చూపాలి]
సామాజిక న్యాయం[12]
ఫెడరలిజం
1949 ఎం. కె. స్టాలిన్
(అధ్యక్షుడు)
తమిళనాడు
పుదుచ్చేరి
నాగా పీపుల్స్ ఫ్రంట్ NPF NDA ప్రాంతీయవాదం 2002 టి. ఆర్. జెలియాంగ్ మణిపూర్
నాగాలాండ్
రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ RJD UPA సెంటర్-లెఫ్ట్ సోషలిజం 1997 లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్
తేజస్వి యాదవ్
Bihar
Jharkhand
రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ RSP UPA చాలా-ఎడమ కమ్యూనిజం
మార్క్సిజం-లెనినిజం[13]
విప్లవాత్మక సోషలిజం
1940 మనోజ్ భట్టాచార్య[14] కేరళ
పశ్చిమ బెంగాల్
తెలుగు దేశం పార్టీ TDP - కేంద్రం[15] పాపులిజం[16][17]
ఆర్థిక ఉదారవాదం[18]
1982 ఎన్. చంద్రబాబు నాయుడు ఆంధ్రప్రదేశ్
తెలంగాణ
1 రాష్ట్రంలో రాష్ట్ర పార్టీ యువజన శ్రామిక రైతు కాంగ్రెస్ పార్టీ YSRCP - పాపులిజం[16][17]ప్రాంతీయవాదం 2011 వై. ఎస్. జగన్ మోహన్ రెడ్డి ఆంధ్రప్రదేశ్
తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి TRS - సెంటర్[19] ప్రాంతీయవాదం[20][21]
Populism[22]
Conservatism[21]
వేర్పాటువాదం
2001 కె. చంద్రశేఖర్ రావు తెలంగాణ
ఆల్ ఇండియా ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ AIFB LDF వామపక్ష వామపక్ష జాతీయవాదం
సోషలిజం
సామ్రాజ్య వ్యతిరేకత
మార్క్సిజం[23]
1939 దేబబ్రత బిస్వాస్ పశ్చిమ బెంగాల్
ఆల్ ఇండియా మజ్లిస్ ఎ ఇత్తెహాదుల్ ముస్లిమీన్ AIMIM - రైట్-వింగ్[24] సమ్మిళిత జాతీయవాదం[25]
మైనారిటీ హక్కులు

[26]
దళితుల హక్కులు[27]
రాజ్యాంగవాదం[28]

1958 అసదుద్దీన్ ఒవైసీ తెలంగాణ
ఆల్ ఇండియా N.R. కాంగ్రెస్ AINRC NDA సెంటర్ సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం
పాపులిజం
2011 ఎన్. రంగస్వామి పుదుచ్చేరి
ఆల్ ఇండియా యునైటెడ్ డెమోక్రటిక్ ఫ్రంట్ AIUDF - 2005 బద్రుద్దీన్ అజ్మల్ అస్సాం
ఆల్ జార్ఖండ్ స్టూడెంట్స్ యూనియన్ AJSU NDA 1986 సుధేష్ మహ్తో జార్ఖండ్
అసోమ్ గణ పరిషత్ AGP NDA సెంటర్-రైట్ ప్రాంతీయవాదం
బెంగాలీ వ్యతిరేక సెంటిమెంట్
1985 అతుల్ బోరా అస్సాం
బిజూ జనతాదళ్ BJD - సెంటర్ నుండి
సెంటర్-లెఫ్ట్
ప్రాంతీయవాదం[29]
Populism[21]
సెక్యులరిజం[21][29]
ఉదారవాదం[21][30]
1997 నవీన్ పట్నాయక్ ఒడిశా
బోడోలాండ్ పీపుల్స్ ఫ్రంట్ BPF NDA లౌకికవాదం

డెమోక్రటిక్ సోషలిజం[31]

2005 హగ్రామ మొహిలరీ అస్సాం
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్-లెనినిస్ట్) లిబరేషన్ CPI (ML)L - చాలా-ఎడమ కమ్యూనిజం[32]
మార్క్సిజం-లెనినిజం
మావోయిజం[32]
1974 దీపంకర్ భట్టాచార్య బీహార్
దేశీయ ముర్పోక్కు ద్రావిడ కజగం
DMDK - సెంటర్ టు
సెంటర్-లెఫ్ట్
సామాజిక సంక్షేమం
పాపులిజం
లౌకికవాదం
సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం
2005 విజయకాంత్ తమిళనాడు
గోవా ఫార్వర్డ్ పార్టీ GFP UPA ప్రాంతీయవాదం 2016 విజయ్ సర్దేశాయి గోవా
హిల్ స్టేట్ పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ HSPDP NDA 1968 మేఘాలయ
ఇండియన్ నేషనల్ లోక్ దళ్
INLD - సెంటర్ సామాజిక ఉదారవాదం
ప్రాంతీయవాదం
1996 ఓం ప్రకాష్ చౌతాలా హర్యానా
ఇండియన్ యూనియన్ ముస్లిం లీగ్ IUML UPA ముస్లిం ఆసక్తులు
సామాజిక సంప్రదాయవాదం
1948 హైదరాలీ షిహాబ్ తంగల్ కేరళ
ఇండిజినస్ పీపుల్స్ ఫ్రంట్ ఆఫ్ త్రిపుర IPFT NDA సెంటర్-రైట్ ప్రాంతీయవాదం
జాతి జాతీయవాదం
ఇమ్మిగ్రేషన్ వ్యతిరేక
2009 మేవర్ కుమార్ జమాటియా త్రిపుర
జమ్మూ & కాశ్మీర్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ JKNC UPA కాశ్మీరియత్
కాశ్మీరీ స్వయంప్రతిపత్తి
లౌకికవాదం
1932 ఫరూక్ అబ్దుల్లా జమ్మూ కాశ్మీర్
జమ్మూ , కాశ్మీర్ నేషనల్ పాంథర్స్ పార్టీ JKNPP - ప్రజాస్వామ్యం[33][34]
అవినీతి నిరోధక[33][34]
సెక్యులరిజం[35]
మహిళల హక్కులు[36]
1982 భీమ్ సింగ్ జమ్మూ కాశ్మీర్
జమ్మూ , కాశ్మీర్ పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ JKPDP - కాశ్మీరియత్
కాశ్మీరీ స్వయంప్రతిపత్తి[37]
ప్రాంతీయవాదం
1999 మెహబూబా ముఫ్తీ జమ్మూ కాశ్మీర్
జనతా కాంగ్రెస్ ఛత్తీస్‌గఢ్ JCC - వామపక్ష సామాజిక న్యాయం
స్త్రీవాదం
ప్రత్యక్ష ప్రజాస్వామ్యం
వ్యవసాయవాదం
2016 రేణు జోగి ఛత్తీస్‌గఢ్
జన్నాయక్ జనతా పార్టీ JJP NDA ప్రజాస్వామ్య సోషలిజం 2018 దుష్యంత్ చౌతాలా హర్యానా
జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా JMM UPA 1972 షిబు సోరెన్
హేమంత్ సోరెన్
జార్ఖండ్
కేరళ కాంగ్రెస్ (ఎం)
KC (M) LDF సంక్షేమ[38]
ప్రజాస్వామ్య సోషలిజం[39]
1979 జోస్ కె. మణి కేరళ
లోక్ జనశక్తి పార్టీ LJP NDA 2000 చిరాగ్ పాశ్వాన్ బీహార్
మహారాష్ట్ర నవనిర్మాణ సేన MNS NDA

కుడివైపు

హిందుత్వ[40]
రైట్-వింగ్ పాపులిజం[41]
ప్రాంతీయవాదం[42][43]
అల్ట్రానేషనలిజం[43][44]
మరాఠీ ఆసక్తులు[43]
2006 రాజ్ థాకరే మహారాష్ట్ర
మహారాష్ట్రవాది గోమంతక్ పార్టీ MGP NDA సెంటర్ పాపులిజం
ప్రాంతీయవాదం
1963 దీపక్ ధవలికర్ గోవా
మిజో నేషనల్ ఫ్రంట్ MNF NDA 1961 జోరంతంగా మిజోరం
మిజోరం పీపుల్స్ కాన్ఫరెన్స్ MPC - 1975 లహ్మంగైహ సైలో మిజోరం
నేషనలిస్ట్ డెమోక్రటిక్ ప్రోగ్రెసివ్ పార్టీ NDPP NDA ప్రాంతీయవాదం 2017 నీఫియు రియో నాగాలాండ్
పట్టాలి మక్కల్ కచ్చి PMK NDA సెంటర్ పాపులిజం 1989 ఎస్. రామదాస్ జమ్మూ కాశ్మీర్ Mango
పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ అలయన్స్ PDA - 2012 బి.డి. బెహ్రింగ్ మణిపూర్ కిరీటం
పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ ఫ్రంట్ PDF - 2017 ఇవాన్లమ్ మార్బానియాంగ్ మేఘాలయ
పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ PPA - ప్రాంతీయవాదం 1977 కామెన్ రింగు అరుణాచల్ ప్రదేశ్
రాష్ట్రీయ లోక్ దళ్ RLD - 1996 జయంత్ చౌదరి ఉత్తర ప్రదేశ్
రాష్ట్రీయ లోక్ తాంత్రిక్ పార్టీ RLP - 2020 హనుమాన్ బెనివాల్‌ రాజస్థాన్
సమాజ్‌వాదీ పార్టీ SP - మధ్య-ఎడమ[45] to left-wing[46][47] సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం[48]
ప్రజాస్వామ్య సోషలిజం[49]
వామపక్ష పాపులిజం[49][50]
Social conservatism[49]
1992 అఖిలేష్ యాదవ్ ఉత్తర ప్రదేశ్
శిరోమణి అకాలీదళ్ SAD -

సెంటర్-రైట్

పంజాబియాట్[51][52]
సంప్రదాయవాదం[53]
Federalism[54][55]
1920 సుఖ్బీర్ సింగ్ బాదల్ పంజాబ్
శివసేన SS UPA రైట్-వింగ్
నుండి కుడివైపు
సంప్రదాయవాదం
హిందుత్వ
అల్ట్రానేషనలిజం
రైట్-వింగ్ పాపులిజం
1966 ఉద్ధవ్ థాకరే మహారాష్ట్ర
సిక్కిం డెమోక్రటిక్ ఫ్రంట్ SDF - సెంటర్-లెఫ్ట్
నుండి లెఫ్ట్ వింగ్
ప్రజాస్వామ్య సోషలిజం 1993 పవన్ కుమార్ చామ్లింగ్ సిక్కిం
సిక్కిం క్రాంతికారి మోర్చా SKM NDA ప్రజాస్వామ్య సోషలిజం 2013 ప్రేమ్ సింగ్ తమాంగ్ సిక్కిం
యునైటెడ్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ UDP - ప్రాంతీయవాదం
పాపులిజం
1997 మెత్బా లింగ్డో మేఘాలయ
యునైటెడ్ పీపుల్స్ పార్టీ లిబరల్ UPPL NDA సెంటర్ ప్రాంతీయవాదం 2015 ఉర్ఖావో గ్వ్రా బ్రహ్మ అస్సాం ట్రాక్టర్
జోరం నేషనలిస్ట్ పార్టీ ZNP - 1997 లల్దుహౌమా మిజోరం

ఇతర పార్టీలు

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. 1.0 1.1 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; ECI23092021 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  2. "Bsp Gets National Party Status, Janata Party Derecognised". Business Standard. 27 January 2013. Retrieved 19 March 2022.
  3. "Viewpoint: Narendra Modi makes his move". BBC News. 13 June 2012. Retrieved 23 July 2022.
  4. 4.0 4.1 "Maharashtra: The political crisis brewing in India's richest state". BBC News. 23 June 2022. Retrieved 23 July 2022.
  5. Nikore, Mitali (15 January 2014), The populist politics of the Aam Aadmi Party, London School of Economics, archived from the original on 1 December 2016, retrieved 30 November 2016
  6. "AAP's vision of secularism: Big on intention, weak on substance - Politics News, Firstpost". 21 March 2014.
  7. *"AAP's ideological dilemma and tryst with tricolour nationalism". 12 March 2021. Retrieved 17 May 2021.
  8. 8.0 8.1 "Extreme-Patriotism, Honesty and Humanism-three pillars of AAP, claims Kejriwal". The Economic Times. 29 March 2022.
  9. 9.0 9.1 "Janata Dal (Secular) JD(S)". elections.in. Archived from the original on 3 సెప్టెంబరు 2021. Retrieved 3 September 2021.
  10. 10.0 10.1 "Lok Sabha Elections 2014: Know your party symbols!". Daily News and Analysis. 10 April 2014.
  11. About Janta Dal United (JDU). "Janta Dal United (JD(U)) – Party History, Symbol, Founders, Election Results and News". Elections.in. Archived from the original on 1 March 2017. Retrieved 12 March 2017.
  12. 12.0 12.1 Kannan, Ramya (8 August 2018). "M. Karunanidhi: From health care to community living, his schemes were aimed at social equality". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 10 August 2019.
  13. Bidyut Chakrabarty (2014). Communism in India: Events, Processes and Ideologies. Oxford University Press. p. 61. ISBN 978-0-19-997489-4.
  14. "Indian citizenship act against humanity: Manoj Bhattacharya". prothomalo.com.
  15. "Tumultuous transition". 27 May 2017.
  16. 16.0 16.1 "Telugu Desam Party (TDP) | Britannica". www.britannica.com. 5 ఆగ, 2024. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help)
  17. 17.0 17.1 "Telugu Desam Party (TDP)". Archived from the original on 9 సెప్టెంబరు 2021. Retrieved 9 September 2021.
  18. Price, Pamela; Srinivas, Dusi (August 2014). Piliavsky, Anastasia (ed.). "Patronage and autonomy in India's deepening democracy". Cambridge University Press: 217–236. doi:10.1017/CBO9781107296930.011. ISBN 9781107296930.
  19. "TRS | Economic and Political Weekly". www.epw.in.
  20. Hyderabad, K. VENKATESHWARLU in (23 April 2004). "Regionalism and sub-regionalism". Frontline (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 14 September 2020.
  21. 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 "Biju Janata Dal (BJD)". elections.in.
  22. "One year of Telangana a mixed bag for KCR". The Tribune. Archived from the original on 21 July 2018. Retrieved 20 July 2018. The Telangana Rashtra Samithi (TRS), led by Chandrasekhar Rao, took over the reins of the new state amid euphoria and high expectations. ... Blending boldness with populism, KCR has earned the reputation for being a tough task master
  23. "Party constitution". India: All India Forward Bloc. 2017. Retrieved 22 April 2017.
  24. "Though BJP and AIMIM are ideologically apart they share a few similarities".
  25. "Will fight back to save India's composite culture, Constitution: Asaduddin Owaisi". 26 May 2019.
  26. "Minority Upliftment". Archived from the original on 2023-03-23. Retrieved 2022-09-19.
  27. "AIMIM eyes minorities and Dalits in Malda".
  28. "AIMIM want to confront Hindu nationalism with Indian Constitution: Owaisi". Business Standard India. 8 February 2021.
  29. 29.0 29.1 "Biju Janata Dal". Encyclopædia Britannica.
  30. "Lok Sabha Elections 2014: Know your party symbols!". Daily News and Analysis. 10 April 2014. Founded in December 1997, the Biju Janata Dal or the BJD is a regional political party of India. Having split from the larger faction Janata Dal, the party stands by democracy and liberalism.
  31. "IDEOLOGY & FLAG". India: Election Commission of India. 2013. Archived from the original on 26 అక్టోబరు 2020. Retrieved 9 May 2013.
  32. 32.0 32.1 "General Programme of CPI(ML)". Communist Party of India (Marxist-Leninist) website (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 6 April 2013. Archived from the original on 8 ఏప్రిల్ 2020. Retrieved 23 March 2020.
  33. 33.0 33.1 "History". JK Panthers Party. Archived from the original on 13 ఏప్రిల్ 2020. Retrieved 26 September 2015.
  34. 34.0 34.1 PTI (9 November 2010). "SC upholds freeze on delimitation in J&K till 2026". The Hindu.
  35. "Headlines Today". Panther party MLAs disrupt house in Jammu and Kashmir assembly. 28 August 2014. Retrieved 26 September 2015 – via youtube.com.
  36. "Jammu and Kashmir National Panthers Party (JKNPP)". elections.in. Archived from the original on 13 ఏప్రిల్ 2020. Retrieved 12 January 2016.
  37. Jammu Kashmir Peoples Democratic Party. "Self Rule". Retrieved 16 October 2020.
  38. "KM Mani: The man behind the 'Theory of the Toiling Class'". The New Indian Express. 10 April 2019. Retrieved 20 March 2021.
  39. "K M Mani honoured at British Parliament Hall". The New Indian Express. 7 September 2012. Retrieved 20 March 2021.
  40. "Raj Thackeray goes right ahead with 'Hindutva'and development agenda for MNS". CanIndia. 23 January 2020. Archived from the original on 19 మే 2021. Retrieved 19 సెప్టెంబరు 2022.
  41. Bedi, Tarini (2016). The Dashing Ladies of Shiv Sena. SUNY Press. p. 42.
  42. "Munde still keen on alliance with MNS". Hindustan Times. 2 March 2011.
  43. 43.0 43.1 43.2 "Maharashtra Navnirman Sena". Election MS. 29 March 2019. Archived from the original on 22 జనవరి 2021. Retrieved 19 సెప్టెంబరు 2022.
  44. "How Pakistan Fell in Love With Bollywood". Foreign Policy. 15 March 2010.
  45. Verniers, Gilles (2018). "Conservative in Practice: The Transformation of the Samajwadi Party in Uttar Pradesh". Studies in Indian Politics. 6: 44–59. doi:10.1177/2321023018762675. S2CID 158168430.
  46. "Left wing triumphs in Uttar Pradesh election". Financial Times. 6 March 2012. The big winner in the Uttar Pradesh state election was the regional leftwing Samajwadi party
  47. "Indian MPs held hostage in caste struggle". The Independent. 21 June 1995.
  48. Singh, Mahendra Prasad; Saxena, Rekha (2003). India at the Polls: Parliamentary Elections in the Federal Phase. Orient Blackswan. p. 78. ISBN 978-8-125-02328-9.
  49. 49.0 49.1 49.2 "Samajwadi Party (SP)". elections.in. Archived from the original on 6 అక్టోబరు 2021. Retrieved 3 September 2021.
  50. "Mulayam's son Prateek Yadav attracts eye balls during ride in Rs 5 crore Lamborghini". Zee News. 14 January 2017. Archived from the original on 26 మే 2022. Retrieved 19 సెప్టెంబరు 2022.
  51. "SAD aims to widen reach, to contest UP poll". The Tribune. Chandigarh. 8 October 2015. Archived from the original on 25 డిసెంబరు 2018. Retrieved 8 October 2015.
  52. Pandher, Sarabjit (3 September 2013). "In post-Independence India, the SAD launched the Punjabi Suba morcha in the 1960s, seeking the re-organisation of Punjab on linguistic basis". The Hindu. Retrieved 15 September 2015.
  53. Grover, Verinder (1996). Encyclopaedia of India and Her States: Himachal Pradesh, Jammu & Kashmir and Punjab, Volume 4. Deep & Deep. p. 578.
  54. "Parkash Singh Badal calls for 'genuinely federal structure' for country". The Economic Times. 7 December 2014. Retrieved 10 October 2019.
  55. Bharti, Vishav (6 August 2019). "Article 370: SAD 'dumps' its core ideology of federalism". The Tribune. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2019. Retrieved 10 October 2019.

వెలుపలి లంకెలు

[మార్చు]