మషూక్ సుల్తాన్
మషూక్ సుల్తాన్ (1952 – 19 డిసెంబర్ 2016), ఒక పాకిస్తానీ జానపద గాయని, మాజీ నటి. పాకిస్తాన్ యొక్క అత్యున్నత జాతీయ సాహిత్య పురస్కారం ది ప్రైడ్ ఆఫ్ పెర్ఫార్మెన్స్ సహా అనేక ప్రశంసలను అందుకున్న ఆమెను, పాష్టో సంగీతానికి ఆమె చేసిన కృషికి "మెలోడీ క్వీన్ ఆఫ్ ది పాష్టో జానపద సంగీతం", అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, ఫ్రాన్స్, బెల్జియం, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ వంటి అనేక విదేశీ దేశాలలో పాకిస్తాన్కు ప్రాతినిధ్యం వహించినందుకు "స్టేజ్ క్వీన్ ఆఫ్ ది స్టేజ్" అని పిలుస్తారు.[1][2] బహుభాషా గాయనిగా, ఆమె ఉర్దూ, పంజాబీ, సరైకి వంటి వివిధ ప్రాంతీయ భాషలలో, ప్రధానంగా పాష్టో భాషలో వ్రాసిన 1,500 ఆల్బమ్లలో పనిచేసింది. ఆమె గజల్స్ పాడిన ఘనత కూడా పొందింది, పాష్టో చిత్రాలలో నేపథ్య గాయనిగా కూడా పనిచేసింది.
ప్రారంభ జీవితం
[మార్చు]ఆమె ఖైబర్ పఖ్తున్ఖ్వాలోని షా డెహ్రాయ్కు ఉత్తరాన ఉన్న స్వాత్ జిల్లాలోని చుర్ పినవ్రాయ్ పట్టణంలో జన్మించింది . ఆమె చిన్నతనంలోనే, ఆమె కుటుంబం షా డెహ్రాయ్ నుండి మర్దాన్కు మారింది . ఆమె పన్నెండేళ్ల వయసులో వలయత్ హుస్సేన్ను వివాహం చేసుకుంది, ఆమెకు ఇద్దరు కుమార్తెలు, నలుగురు కుమారులు ఉన్నారు.[3][4][5]
కెరీర్
[మార్చు]మషూక్ యుక్తవయస్సులో ఉన్నప్పుడు (పదహారేళ్ల వయసులో), వివాహ వేడుకలలో ప్రదర్శన ఇస్తూనే ఆమె మొదట వివాహ గాయనిగా పాడటం ప్రారంభించింది, 1962లో పాకిస్తానీ రేడియో నిర్మాత నవాబ్ అలీ ఖాన్ యూసఫ్జాయ్ ఆమెను పెషావర్ స్టేషన్లో ఆ దేశ జాతీయ ప్రజా ప్రసార సంస్థ రేడియో పాకిస్తాన్కు పరిచయం చేసినప్పుడు గాన వృత్తిలోకి అడుగుపెట్టింది. రేడియోతో పాటు, ఆమె పాకిస్తాన్ టెలివిజన్ కార్పొరేషన్తో కూడా సంబంధం కలిగి ఉంది . పాడటానికి ముందు, ఆమె జవర్గర్ , జనాన్ , వంటి పాష్టో చిత్రాలలో పనిచేసింది , ఇందులో ఆమె మొదటి చిత్రం దర్రా ఖైబర్ , తరువాత పాడటానికి ఎంచుకుంది.[1][4][6]
ఆమె తన పొరుగువారిలో సంగీతంతో అనుబంధం ఉన్న ఒకరి నుండి గాన శిక్షణ పొందింది, తరువాత నవాబ్ అలీ యూసఫ్జాయ్ తన ఆడిషన్లో పాల్గొంది. ఆడిషన్ తర్వాత, ఆమె ప్రీస్కూలర్ల కోసం రూపొందించిన పిల్లల కార్యక్రమంలో గులాబ్ షేర్తో కలిసి యుగళగీత సంగీత కూర్పులో పాడింది . తరువాత ఆమె రఫీక్ షిన్వారీ యొక్క "దా పహ్ దేర్యాబ్ కే సైలాబూనో" (నేను మీ చింతల ప్రవాహంలో మునిగిపోయాను) అనే జానపద పాటలో ప్రదర్శన ఇచ్చింది, దీనిని రేడియో పాకిస్తాన్లో రికార్డ్ చేశారు.[1][7]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]తన చివరి రోజుల్లో, పేదరికం కారణంగా చాలా కష్టతరమైన పరిస్థితులను ఎదుర్కొన్న ఆమె పెషావర్ చుఘల్పురా రెండు గదుల అద్దె ఇంట్లో నివసించారు. పాడటంలో మెరుగైన వృత్తి అవకాశాలను కొనసాగించడానికి, ఆమె పది సంవత్సరాల క్రితం పెషావర్కు వెళ్లింది, తరువాత ఒక కాలు విరిగింది, ఇది చికిత్స కోసం ఆమె ఆభరణాలు విక్రయించడానికి దారితీసింది.[1][8] ఖైబర్ పఖ్తున్ఖ్వాలో, దాని పరిపాలనా విభాగాలలో ఒకటైన స్వాత్ లోయలో కళ, సంగీతాన్ని ప్రభావితం చేసిన ఉగ్రవాదం కారణంగా ఆమె "ప్లేబ్యాక్" కంటే "జానపద గానం" ను ఎంచుకున్నట్లు నమ్ముతారు.[9][10]
2008లో, తనకు ప్రైడ్ ఆఫ్ పెర్ఫార్మెన్స్ అవార్డు ప్రదానం చేసినప్పటి నుండి తనకు అందుతున్న నెలవారీ స్టైఫండ్ రూ. 2,500 (సుమారు $40) చెల్లించడాన్ని ప్రాంతీయ ప్రభుత్వం నిలిపివేసిందని ఆమె ఆరోపించింది.
అవార్డులు, ప్రశంసలు
[మార్చు]ఆమె అరవై పతకాలను అందుకున్నారు. 1996లో, పాష్టో సంగీతానికి ఆమె చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా ఆమెకు ప్రెసిడెన్షియల్ ప్రైడ్ ఆఫ్ పెర్ఫార్మెన్స్ అవార్డు లభించింది . 2010లో, ఖైబర్ పఖ్తుంఖ్వా ముఖ్యమంత్రి అమీర్ హైదర్ ఖాన్ హోతి , పాష్టో సంగీతానికి ఆమె చేసిన సేవలకు గాను మషూక్ కు రూ. 3,00,000 బహుకరించారు . 2015లో, ఖైబర్ పఖ్తుంఖ్వా గవర్నర్ మెహతాబ్ అబ్బాసి , పాష్టో సాంప్రదాయ సంగీతానికి ఆమె చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా ఆమెకు రూ. 500,000 అందజేశారు. ఆమె తమ్ఘా-ఎ-ఇంతియాజ్ అవార్డును కూడా అందుకున్నారు.[11]
మరణం
[మార్చు]ఆమె ఆరోగ్య సమస్యలతో బాధపడుతూ, హెపటైటిస్, డయాబెటిస్ వంటి బహుళ వ్యాధులతో 19 డిసెంబర్ 2016న పెషావర్లో మరణించింది.[4][12]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Prominent Pashto singer Mashooq Sultan passes away". www.thenews.com.pk.
- ↑ "Famous Pashto singer Mashooq Sultan passes away". The Nation. December 19, 2016.
- ↑ "Pashto folk singer Mashooq Sultan dies at 64". tribune.com.pk. 19 December 2016.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 "Queen of the stage: Pashto minstrel Mashooq Sultan dead at 64". tribune.com.pk. 19 December 2016.
- ↑ Wall, Nick (August 28, 2018). Around the World in 575 Songs: Asia & Oceania: Traditional Music from all the World's Countries - Volume 3. Politically Correct Press. ISBN 9781999631451 – via Google Books.
- ↑ Shabbir, Fahad (19 December 2016). "Renowned Pashto Singer Mashooq Sultan Dies". UrduPoint. Retrieved 1 July 2020.
- ↑ "معروف پشتو گلوکارہ 'معشوق سلطان ' انتقال کرگئیں -Daily Jang-Latest News-Entertainment". Jang News (in ఉర్దూ). 19 December 2016. Retrieved 1 July 2020.
- ↑ "Peshawar melody queen Mashooq Sultan passes away". images.dawn.com. 19 December 2016. Retrieved 1 July 2020.
- ↑ "Interview: Mashooq Sultana".
- ↑ Desk, Web. "Peshawar melody queen Mashooq Sultan passes away". SUCH TV.
{{cite web}}:|last=has generic name (help) - ↑ "Pashto folk singer Mashooq Sultan awarded Rs0.5m". The Express Tribune. August 26, 2015.
- ↑ "Renowned Pashto singer Mashooq Sultan dies". December 19, 2016.