మేడమ్ అజురీ
అజురీ లేదా మేడమ్ అజురీ (1907, బెంగళూరు - 1998, రావల్పిండి) గా ప్రసిద్ధి చెందిన అన్నా మేరీ గ్యూజెలర్ బ్రిటిష్ ఇండియా[1], తరువాత పాకిస్తాన్ లో ఒక శాస్త్రీయ నృత్యకారిణి, నటి[2]. ఆమె అనేక భారతీయ, పాకిస్తానీ, బెంగాలీ చిత్రాలలో నటించింది, భారతీయ చలన చిత్ర పరిశ్రమలో మొదటి ఐటమ్ డ్యాన్సర్ గా పరిగణించబడుతుంది.[3][4]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]అజురీ 1907 లో (కొన్ని కథనాలు దీనిని 1916 గా పేర్కొన్నాయి) బ్రిటిష్ ఇండియాలోని బెంగళూరులో (ఇప్పుడు భారతదేశంలోని కర్ణాటకలో ఉంది) జన్మించింది. ఆమె తల్లి హిందూ బ్రాహ్మణ నర్సు కాగా, తండ్రి యూదు జర్మన్ వైద్యుడు. ఆమె తల్లిదండ్రులు విడిపోయినప్పుడు, ఆమె తన తండ్రితో కలిసి నివసించింది, అతను ఆమెను బ్యాలెట్ నేర్చుకోమని ప్రోత్సహించారు, కాని తూర్పు నృత్యం కాదు. అతను తన కుమార్తెను రష్యన్ వలసదారుల సమూహంతో బాలే, పియానో నేర్చుకోవడానికి అనుమతించాడు. యుక్తవయస్సులో ఉన్నప్పుడు అజురీ, ఆమె కుటుంబం బొంబాయికి తరలివెళ్లారు. ఆమె తండ్రి త్రీ ఆర్ట్స్ సర్కిల్ లో భాగం అయ్యారు, ఇది అజురీని దాని నిర్వాహకుడు బేగం అతియా ఫైజీ-రహమిన్ తో సంభాషించడానికి అనుమతించింది. అతియాతో కలిసి అజురీ ప్రాచ్య కళలు, నృత్యం అభ్యసించారు.[5] అజురీ తన తండ్రి మరణించినప్పుడు అతియాతో కలిసి వెళ్ళింది.[6] అజురీ 1998 ఆగస్టులో మరణించారు.[7]
కెరీర్
[మార్చు]అజురీ ఉపఖండంలోని వివిధ నృత్యాలను అన్వేషించారు, వివిధ గురువుల వద్ద అధ్యయనం చేశారు. అనతికాలంలోనే ఆమె బొంబాయి చిత్ర పరిశ్రమలో భాగమైంది. ఆమె మొదటి చిత్రం నాదిరా. ఆ తర్వాత పరదేశి సయాన్, ఖత్ల్-ఎ-ఆమ్, ది బాంబే టాకీస్, నయా సంసార్ వంటి పలు చిత్రాల్లో నటించింది. దాదాపు 700కు పైగా చిత్రాల్లో నటించిన అజురీ తన డ్యాన్సులతో మంచి గుర్తింపు తెచ్చుకుంది. అజురీ డాన్స్ కోసం సినిమాలు అమ్ముడు పోయి ఆమె ఐటెం నెంబర్ డ్యాన్సర్ గా మంచి గుర్తింపు తెచ్చుకుంది. నృత్య ప్రదర్శన కోసం ఆమెను బకింగ్ హామ్ ప్యాలెస్ కు ఆహ్వానించారు.[8] అజురీ మాయ, సోనార్ సంసార్, లగ్న బంధన్ వంటి బెంగాలీ చిత్రాలలో కూడా నటించింది.[9]
పాకిస్తాన్
[మార్చు]ఈ సమయంలో ఆమె ఒక ముస్లిం వ్యక్తిని వివాహం చేసుకుని స్వాతంత్ర్యానంతరం పాకిస్తాన్ లోని రావల్పిండిలో స్థిరపడింది. అక్కడ ఆమె క్లాసికల్ డాన్స్ అకాడమీని ప్రారంభించింది, అక్కడ అజురీ చాలా సంవత్సరాలు బోధించారు. అజురీ కొన్ని పాకిస్థానీ చిత్రాల్లో కూడా నటించింది, కానీ త్వరలోనే దాని నుండి రిటైర్ అయింది. ఆమె కళాకారుల బృందంతో ప్రయాణించి వివిధ ప్రదేశాలలో ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది.
ఇస్లామాబాద్ లో అజురీ నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ బోర్డులో సభ్యురాలిగా ఉన్నారు. ఆమె కరాచీలోని పాక్-అమెరికన్ కల్చరల్ సెంటర్ వ్యవస్థాపక సభ్యురాలు, అక్కడ ఆమె చాలా సంవత్సరాలు శాస్త్రీయ నృత్యాన్ని బోధించారు.[10][11][12]
ఫిల్మోగ్రఫీ
[మార్చు]- పరదేశి సాయిన్ -1935
- కత్లే-ఆమ్- 1935 [13]
- బాంబే టాకీస్ [14]
- నయా సంసార్-1941
- ఝంకార్-1942
- కల్జుగ్-1942 [2]
- నయీ దునియా-1944
- షాజహాన్-1946 [2]
- పర్వానా-1947 [15]
- మాయ (1935) (బెంగాలీ) [2]
- సోనార్ సంసార్ (బెంగాలీ)
- లగ్న బంధన్ [16][17] (బెంగాలీ)
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Iyer, Usha. "The audacious and amazing Azurie, 'a League of Nations in whom every dance of the world is found'". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-07.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "Azurie". Cinemaazi (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2021-12-05. Retrieved 2020-12-07.
- ↑ Rehman, I. A. (2020-11-05). "The end of spring". DAWN.COM (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ Homegrown. "How A Half-German Woman Became India's First Item Girl". homegrown.co.in (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ WMC-Pakistan (2014-11-22). "THE CITY'S UNSUNG WOMEN ARE ITS REAL HEROES, SAY RIGHTS ACTIVISTS". Women Media Center (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Azurie – Cineplot.com" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Kathak dancer Adnan Jehangir performs in Italy – Business Recorder" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Songs of Yore completes three years". Songs Of Yore (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ Kahlon, Sukhpreet. "Brilliant, dazzling Azurie, Indian cinema's first dancing star". Cinestaan. Archived from the original on 12 November 2020. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ Iyer, Usha. "The audacious and amazing Azurie, 'a League of Nations in whom every dance of the world is found'". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Did 'U' Know - Additions in April 2020". narthaki.com. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Saleem Asmi – a journalist and a lover of artwork and music". News Headlines, English News, Today Headlines, Top Stories | ENGLISH HEADLINE (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2020-10-31. Retrieved 2020-12-06.[permanent dead link]
- ↑ "With 'Veere', the Women of Mumbai Cinema Are Taking Back Their Power". The Wire. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Suresh Complete Movies List from 2009 to 1935". www.bollywoodmdb.com. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Search Results". eresources.nlb.gov.sg. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ Asmi, Saleem; Shāhid, Es Em; Rehman, I. A. (2012). Saleem Asmi: interviews, articles, reviews. Karachi: S.M. Shahid. ISBN 978-969-8625-19-1.
- ↑ admin. "The end of spring". IBC ENGLISH | latest News (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 5 November 2020. Retrieved 2020-12-06.