మొదటి స్వీడిష్–నార్వేజియన్ యూనియన్
United Kingdoms of Sweden and Norway Förenade Konungariken Sverige och Norge (Swedish) De forente Kongerikene Norge og Sverige (Norwegian) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1319/1362–1355/1365 | |||||||||||||
.svg) .svg) జండా
 Arms
| |||||||||||||
| స్థాయి | Personal union | ||||||||||||
| రాజధాని | Stockholm and Oslo | ||||||||||||
| సామాన్య భాషలు | Early Old Swedish, Old Norwegian, Early Middle Danish, Renaissance Latin, Middle Icelandic, Old Faroese, Greenlandic Norse, Middle Low German, Finnish, Sami, Greenlandic, Karealian. | ||||||||||||
| మతం | Roman Catholic | ||||||||||||
| ప్రభుత్వం | |||||||||||||
• 1319-1355 | Magnus VII/IV (first) | ||||||||||||
• 1362-1365 | Magnus and his son Haakon (last) | ||||||||||||
| స్థాపన | |||||||||||||
| చరిత్ర | |||||||||||||
• స్థాపన | 1319/1362 | ||||||||||||
• పతనం | 1355/1365 | ||||||||||||
| ద్రవ్యం | Swedish Penning, Norwegian Penning | ||||||||||||
| ISO 3166 code | [[ISO 3166-2:Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:ISO 3166/data/SE' not found.|Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:ISO 3166/data/SE' not found.]] | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Today part of | Sweden, Norway, Finland, Russia, Iceland, Greenland, the Faroe islands, the United Kingdom | ||||||||||||
మొదటి స్వీడిషు–నార్వేజియను యూనియను (స్వీడిష్: డెన్ ఫొర్స్ట-నార్స్కా యూనియనెన్. నార్వేజియన్:డెన్ ఫొరెస్టె స్వెస్క్-నార్స్కె యూనియన్ (en)), అనేది స్వీడన్ (ఇందులో నేటి ఫిన్లాండ్‌లోని పెద్ద భాగాలు ఉన్నాయి), నార్వే, నార్వే విదేశీ కాలనీలతో (ఐస్లాండ్, గ్రీన్‌లాండ్, ఫారో దీవులు, ఓర్క్నీ, షెట్‌ల్యాండ్ ఉత్తర దీవులు) వ్యక్తిగత యూనియను. [1][2] ఈ యూనియను‌ను 1319లో స్వీడన్ రాజు 4వ మాగ్నసు స్థాపించారు. 1355లో రద్దు చేశారు 1362లో 1365 వరకు కొంతకాలం తిరిగి ఏకమయ్యారు.[3][4]
స్వీడన్ రాజు 3వ మాగ్నసు కుమారుడు డ్యూక్ ఎరికు మాగ్నుసను నార్వే రాజు 5వ హాకాను కుమార్తె, వారసురాలు డచెసు ఇంగెబోర్గు మధ్య వివాహం జరిగింది. 1319లో ఆయన మరణం వారి మూడేళ్ల కుమారుడు మాగ్నసు‌కు వారసత్వ హక్కు ద్వారా నార్వే రాజ్యాన్ని ఇచ్చింది. అదే సంవత్సరంలో ఆయన స్వీడను రాజుగా ఎన్నికైనప్పుడు మొదటి స్వీడిషు-నార్వేజియన్ యూనియను (1319–43, 1362–63) ఉనికిలోకి వచ్చింది.
నేపథ్యం
[మార్చు]స్వీడన్ రాజు 3వ మాగ్నసు కుమారుడు డ్యూకు ఎరికు మాగ్నుసన్, నార్వే రాజు 5వ హాకాను కుమార్తె, వారసురాలు డచెసు ఇంగెబోర్గు మధ్య వివాహం జరిగింది. 1319లో ఆయన మరణం వారి మూడేళ్ల కుమారుడు మాగ్నసు‌కు వారసత్వ హక్కు ద్వారా నార్వే రాజ్యాన్ని ఇచ్చింది. అదే సంవత్సరంలో కొంతకాలం తర్వాత అతను స్వీడన్ రాజుగా ఎన్నికైన తరువాత మొదటి స్వీడిషు-నార్వేజియన్ యూనియను (1319–43, 1362–63) ఉనికిలోకి వచ్చింది.
స్థాపన
[మార్చు]మూడేళ్ల రాజు పాలించడానికి చాలా చిన్నవాడు కావడంతో 1319లో ఒక ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది. ఓస్లో 1319 ఒప్పందం లేదా ఓస్లో 1319లో యూనియన్ ఒప్పందం అని పిలువబడేది. [5] ఇది రాజు మాగ్నసు ఎరిక్సను సంరక్షకత్వంలో స్వీడన్, నార్వే మధ్య యూనియను‌ను నియంత్రించింది కానీ మాగ్నసు యుక్తవయస్సు వచ్చి ప్రభుత్వాన్ని స్వయంగా స్వాధీనం చేసుకున్నప్పుడు దాని చెల్లుబాటును కోల్పోయింది.
ఆ సమయంలో స్వీడన్-నార్వే రాజ్యం ఐరోపాలో అతిపెద్ద దేశంగా మారింది.
సంరక్షకత్వంలో
[మార్చు]మొదట అతని తల్లి డచెసు ఇంగెబోర్గు ప్రభుత్వం మీద ప్రధాన ప్రభావాన్ని చూపింది. యూనియను ఒప్పందం మీద సంతకం చేసే సమయంలో ఆమె ఉంది. రిక్సు‌రాడు‌లో ఆమెకు కొన్ని అధికారాలను ఇచ్చినట్లు అర్థం చేసుకోగల పదాలలో దానిలో ప్రస్తావించబడింది. మాగ్నసు రాజుగా బాధ్యతలు స్వీకరించిన తర్వాత ఆమెను స్వీడిషు జాతీయ మండలిలో చేర్చారు. ఆమె ఆక్స్‌వాలు కోట, ఒక కౌంటీని నిర్వహణగా స్వీకరించింది. ఆమె కొడుకు పెరిగిన వార్‌బర్గ్ కోటలో కోర్టును నిర్వహించింది. ఆ విధంగా ఆమెకు భౌగోళిక అధికారం ఉంది. వారు‌బర్గ్ కోటలో ఆమె తన దివంగత భర్త ఎరికు మాజీ సహాయకులు ఆమె పరివారంలో ఉన్నారు. ఉదాహరణకు డానిషు కమాండరు నట్ పోర్సే (హాకాన్ మాగ్నుసన్ మరణించిన తర్వాత ఆమె భర్త అయ్యాడు). హోల్‌స్టెయిను నుండి వాన్ కైరెను కుటుంబం. ఇంగెబోర్గు, రిక్సు‌డ్రాడు‌లోని ఇతరుల మధ్య అనుమానం, వైరుధ్యాలు త్వరగా తలెత్తాయి. డ్రోట్సు మాట్సు కెటిల్ముండ్సను రాజీనామా చేయవలసి వచ్చింది. ఆయన స్థానంలో ఓస్టరు‌గోట్లాండు న్యాయవాది నట్ జాన్సను నియమితులయ్యారు. 1322 వేసవిలో స్కారాలో జరిగిన కౌన్సిలు సమావేశంలో రిక్స్ట్రాడ్‌లోని ప్రభువులు అంతర్యుద్ధం నుండి వచ్చిన పాత వివాదాలను మరచిపోతామని, మొత్తం కౌన్సిలు అనుమతి లేకుండా ఇంగెబోర్గు‌తో ఎవరూ చేతులు కలపరని ఒకరికొకరు హామీ ఇచ్చారు.
స్వీడిషు రాజకీయాల్లో డానిషు జోక్యాన్ని నివారించడానికి నేషనలు కౌన్సిలు డానిషు రాజు ఎరికు మెన్వెడ్‌తో మంచి సంబంధాలు కలిగి ఉండటానికి ప్రయత్నించింది. ఇంగెబోర్గు, ఆమె చుట్టూ ఉన్న సర్కిలు డెన్మార్క్‌ఉలోని ఎరికు మెన్వెడు శత్రువులతో సంబంధాలు పెట్టుకుంది. జర్మనీలోని ఆయన శత్రువులతో పొత్తులు పెట్టుకుంది. 1321 వేసవిలో సింహాసనం వారసుడు మాగ్నసు, మెక్లెను‌బర్గ్‌కు చెందిన 2వ హెన్రీ మధ్య ఒక ఒప్పందం ముగిసింది. ఈ ఒప్పందంలో స్వీడన్‌కు చెందిన మాగ్నసు చెల్లెలు యుఫెమియాను మెక్లెను‌బర్గ్ డ్యూకు 2వ ఆల్బర్టు తో వివాహం చేసుకోవడంతో పాటు డెన్మార్కు నుండి దాడి జరిగితే పరస్పర సహాయం చేస్తామని హామీ ఇవ్వడం జరిగింది. రహస్యంగా, వారు స్కానియా మీద సైనిక దాడికి కూడా అంగీకరించారు. 1322లో నట్ పోర్సే ద్వారా ప్రణాళికలు సిద్ధం చేయబడ్డాయి. కానీ అవి నెరవేరలేదు.
1323–1326 సంవత్సరాలలో కౌన్సిలు ఇంగెబోర్గు కోటలైన ఆక్సేవాలు, వార్బర్గు, హునెహాల్సు‌లను తిరిగి పొందడంలో విజయం సాధించింది. డ్రోట్ నట్ జాన్సను నేతృత్వంలోని కౌన్సిలు‌లో ఆమెకు ఉన్న స్థానం నుండి ఆమెను విడుదల చేసింది. ఈ ఉదాహరణను 1323లో నార్వేజియన్లు అనుసరించారు. వారు మిస్టరు ఎర్లింగు విడ్కున్సను‌ను గవర్నరు‌గా నియమించారు. యూనియను ఒప్పందం ప్రకారం రెండు రాజ్యాల మధ్య యూనియను తరువాత రక్షణ కూటమిగా తగ్గించబడింది. సంబంధాలు చాలా కాలంగా ఉద్రిక్తంగా ఉన్న నోవు‌గోరోడు రిపబ్లిక్‌తో 1323లో నోటెబోర్గ్‌లో శాంతి ముగిసింది.
సంరక్షకత్వం తర్వాత
[మార్చు]మాగ్నస్ 1331 లేదా 1332లో యుక్తవయస్సుకు వచ్చాడు. 1335లో ఆయన తన డ్రోట్ హకాను మాట్సను‌ను మార్షలు‌గా నియమించాడు. దీనిని వీలునామాకు సంబంధించి మార్షలు‌గా పేర్కొన్నారు.
1335 మే 18న రాజు మాగ్నసు నిల్సు అబ్జోర్న్సన్[6]ను తన డ్రోట్‌లుగా నియమించాడు. మాగ్నసు 1336 జూలై 21న స్టాకుహోంలో పట్టాభిషేకం చేయబడ్డాడు.
స్కానియా కొనుగోలు
[మార్చు]1332లో స్కానియా, బ్లెకింగే వెన్‌లను హోలు‌స్టెయిను‌కు చెందిన డ్యూకు జోహను నుండి మాగ్నసు‌కు విక్రయించారు. స్థానిక జనాభా డ్యూకు జోహను పట్ల అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసి స్వీడన్‌లచే పాలించబడటానికి ఇష్టపడతారని పేర్కొన్న తర్వాత డ్యూక్ స్వీడన్‌లతో చర్చలు ప్రారంభించాడు. స్వీడిషు రాజు 34,000 మార్కుల వెండి (6 432 కిలోలు)కి ప్రతిజ్ఞను విమోచిస్తాడని అంగీకరించారు.[7][8] మాగ్నసు స్కాన్లాండు‌ను కొనుగోలు చేసినప్పటికీ అది స్వీడిషు భాగంలో విలీనం కాలేదు. అందువలన మాగ్నసు ఎరిక్సను 1332లో స్కాన్లాండు రాజుగా పట్టాభిషేకం చేయబడతాడు. 1360లో స్కెన్లాండు‌తో యూనియను రద్దు చేయబడింది.
డెన్మార్కు‌లో అంతర్గత కలహాల తర్వాత వాల్డెమారు అటరు‌డాగ్ డెన్మార్కు పూర్వ ప్రభావాన్ని పునరుద్ధరించాలని కోరుకున్నాడు. అందువల్ల స్కానియా మీద ఆధిపత్యాన్ని తిరిగి పొందాలని కోరుకున్నాడు. మాగ్నసు‌కు, స్కెన్లాండు‌ను స్వాధీనం చేసుకోవడం ఆయన మింగగలిగే దానికంటే పెద్ద దెబ్బగా మారే ప్రమాదం ఉంది. ఆ సమయంలో 34,000 మార్కుల మొత్తం అంతగా వినబడని మొత్తం. దానిని సేకరించడానికి రాజు చర్చి నుండి డబ్బు అప్పుగా తీసుకొని ప్రతిజ్ఞలకు బదులుగా పెద్దల నుండి రుణాలు తీసుకోవలసి వచ్చింది. 1326లో రాజు కల్మారు కోట, కల్మారు కౌంటీ, ఓస్టరు‌గోట్లాండు, గాస్ట్రికు‌ల్యాండు, ఫ్జార్ధుండ్రాలాండు, దలార్నా, నార్కే, వర్మ్‌ల్యాండు‌లను ప్రతిజ్ఞ చేశాడు. కోర్టు ఇక మీద కోట కౌంటీల నుండి ఆదాయాన్ని పొందలేకపోవడంతో తీవ్రమైన ఆర్థిక సంక్షోభం తలెత్తి అది చాలా సంవత్సరాలు కొనసాగింది. స్కానియను ఫిషింగు గ్రామాల వద్ద టోల్‌లు, బెర్గ్స్‌లాగెన్‌లోని మైనింగు పరిశ్రమ మీద కఠినమైన డిమాండు‌లతో సహా అదనపు పన్నులను కూడా రాజు విధించాడు. 1350ల ప్రారంభంలో మాగ్నసు ఎరిక్సను నగర చట్టం జారీ చేయబడింది. ఇది ఇతర విషయాలతోపాటు, రుసుములు విధించే మార్గం ఎంచుకుని నగరాలకు వాణిజ్యాన్ని పరిమితం చేయడానికి ప్రయత్నించింది.
డానిషు రాజు స్కాన్లాండు పై కింగ్ మాగ్నసు యాజమాన్యాన్ని గుర్తించడానికి నిరాకరించినప్పుడు మాగ్నసు పోపు వైపు తిరిగి కొనుగోలును ధృవీకరించమని అభ్యర్థించాడు కానీ తప్పించుకునే సమాధానాలను మాత్రమే అందుకున్నాడు. ప్రధానంగా డెన్మార్క్‌లోని కొన్ని కోటల మీద ఆయన తల్లి తాత్కాలిక హక్కు ఫలితంగా, మాగ్నసు రాజు వాల్డెమారు‌తో యుద్ధం చేశాడు. 1343 శరదృతువులో వార్బర్గు‌లో వారి మధ్య శాంతి కుదిరింది. వాల్డెమారు అధికారికంగా స్కానియా, బ్లెకింగే, హాలండు మీద అన్ని వాదనలను త్యజించాడు.
అంతర్గత వివాదాలు
[మార్చు]నార్వేజియన్ అంతర్గత సమస్యలు
[మార్చు]1331లో మాగ్నసు 15 సంవత్సరాల వయస్సులో యుక్తవయస్సు చేరుకున్నట్లు ప్రకటించబడింది. ఇది నార్వేలో ప్రతిఘటనను రేకెత్తించింది. అక్కడ ఒక విగ్రహం రాజు 20 సంవత్సరాల వయస్సులో యుక్తవయస్సు పొందుతాడని నిర్దేశించింది. దీని వలన ఎర్లింగు విడ్కున్సను ఇతర నార్వేజియన్ ప్రభువుల నుండి ప్రతిఘటన వచ్చింది. దేశం నుండి జాతీయ ముద్రను తీసుకెళ్లిన రాజు మీద ప్రభువులు కూడా అసంతృప్తి చెందారు. ఆయన తరచుగా విదేశాలకు గైర్హాజరు అయినప్పుడు నార్వేకు ఛాన్సలరు‌ను నియమించలేదు. కొంతమంది ప్రభువులు తిరుగుబాటు చేసి టున్సు‌బర్గసు‌ను జయించారు. 1333లో రాజు ఒక కౌన్సిలరు‌ను రాజ ముద్రను చూసుకునేలా అనుమతించి ఐవరు ఓగ్ముండు‌సనును రాజ స్థానంలో నియమించినప్పుడు వారు శాంతిని చేసుకున్నారు.
1336 జూలై 21న మాగ్నసు స్టాకుహోంలో నార్వే, స్వీడన్ రెండింటికీ రాజుగా పట్టాభిషేకం చేయబడ్డాడు. ఇది నార్వేలో మరింత ఆగ్రహాన్ని కలిగించింది. అక్కడ ప్రభువులు ప్రత్యేక నార్వేజియన్ పట్టాభిషేకాన్ని కోరుకున్నారు. 1338లో నార్వేలోని ఉన్నత ప్రభువుల సభ్యుల రెండవ తిరుగుబాటు జరిగింది.
1339లో అసంతృప్తి చెందిన నార్వేజియన్లతో ఒక ఒప్పందం కుదిరింది. కానీ అసంతృప్తి కొనసాగింది. 1343లో మాగ్నసు చిన్న కుమారుడు హాకోను 4వ మాగ్నుసను నార్వే రాజుగా ఎన్నికయ్యాడు. హాకోను తన తండ్రి సంరక్షకత్వంలో పాలించాల్సి ఉంది. కానీ వాస్తవ పాలనను రిక్స్రాడు స్వాధీనం చేసుకుంది. మరుసటి సంవత్సరం 1344లో మాగ్నసు పెద్ద కుమారుడు ఎరికు మాగ్నుసను స్వీడను‌లో సింహాసనానికి వారసుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. తద్వారా ఆయన తన ప్రతి కుమారుడికి రాజ్యాధికారాన్ని పొందగలిగాడు.
స్వీడిష్ అంతర్గత సమస్యలు
[మార్చు]రాజ్యంలో రుణాలు, వాగ్దానాల కారణంగా ఏర్పడిన ఆర్థిక సంక్షోభం, రాజు ప్రభువుల మధ్య అంతరాన్ని నిరంతరం పెంచింది. రాజు తన ట్రస్టీలు ఆర్థిక వ్యవహారాలను చాలా దారుణంగా నిర్వహిస్తున్నారని విమర్శించారు. ఆయన సింహాసనాన్ని అధిష్టించినప్పుడు డబ్బు కొరత ఉంది. గతంలో రాజుకు పన్నులు చెల్లించిన భూమిని స్వాధీనం చేసుకున్నందున పన్ను మినహాయింపు ఏర్పాట్ల పెరుగుదల వల్ల రాజ్యం ఆర్థిక పరిస్థితి కూడా దిగజారింది.
1340లలో రాజు పార్లమెంటులో ఉన్నత వర్గాలతో సంబంధాలను మెరుగుపరుచుకోవలసి వచ్చింది. 1346 ఏప్రిల్లో స్కాన్లాండు‌ను స్వాధీనం చేసుకునే సమయంలో విధించిన అధిక పన్నులకు చింతిస్తున్నానని పేర్కొంటూ దేశవ్యాప్తంగా క్షమాపణలు పంపాడు. మాగ్నసు వాడు‌స్టెనాలో ఒక మఠం పునాదిని స్థాపించడానికి బిర్గిట్టా బిర్గర్సు‌డాటరు‌కు పెద్ద మొత్తంలో విరాళాన్ని కూడా పంపాడు.
యుద్ధాలు
[మార్చు]కెక్సు‌హోం యుద్ధం
[మార్చు]1321లో నోవ్‌గోరోడియన్ దళాలు స్వీడిషు వైబోర్గు మీద దాడి చేశాయి. ఈ దాడి సరిగ్గా నమోదు చేయబడలేదు. కానీ అది నోవు‌గోరోడియన్ల వైఫల్యంతో ముగిసింది. వారు వెనక్కి తగ్గవలసి వచ్చింది.[6] 1322లో మాస్కోకు చెందిన యూరి నవ్గొరోడియనుకు చేరుకుని అక్కడ ఉన్న నవ్గోరోడియన్లను అనేక బ్యాటరింగు ర్యాం‌లను మరమ్మతు చేయమని ఆదేశించాడు.[7] అవి మరమ్మతులు చేయబడుతున్నప్పుడు స్వీడన్లు కెక్సు‌హోం మీద దాడి చేసే అవకాశాన్ని ఉపయోగించుకున్నారు. కానీ యాత్ర విఫలమైంది.[8][9]
ఈ వైఫల్యం తర్వాత యూరి నవ్గొరోడు నుండి సైనికులతో కలిసి వైబోర్గు‌కు వెళ్లారు. ఆగస్టు 12 నుండి సెప్టెంబరు 9 వరకు వారు దానిని ముట్టడించారు.[6] నోవ్‌గోరోడియన్లు ఆరు బ్యాటరింగు ర్యాం‌లతో గోడలను ఢీకొట్టారు. [7][6] వారు పట్టణంలోకి చొరబడిన తర్వాత నోవ్‌గోరోడియన్లు లోపల ఉన్న చాలా మందిని చంపి ఉరితీశారు. మరికొందరిని లోతట్టు దేశానికి తీసుకెళ్లారు. ఒక నెల పాటు కోటను ముట్టడించిన తర్వాత వారు దాని మీద దాడి చేశారు. కానీ ఇది విఫలమైంది. వారు మరోసారి వెనక్కి తగ్గవలసి వచ్చింది.[9]
వైబోర్గు ముట్టడి విఫలమైన తర్వాత వారి దక్షిణ సరిహద్దులో కొత్త సమస్యలు తలెత్తినందున నొవ్‌గోరోడియన్లు మాగ్నసు‌తో శాంతిని నెలకొల్పడానికి ఆసక్తిగా ఉన్నారు.
1323లో ఏదైనా పోరాటం జరిగిందో తెలియదు. కానీ ఈ సమయంలోనే స్వీడన్, నొవ్‌గోరోడ్ ప్రతినిధులు శాంతి గురించి చర్చించడానికి కూర్చున్నారు. కొత్తగా స్థాపించబడిన నోటెబోర్గు‌లో చర్చలు జరిగాయి. స్వీడిషు ప్రతినిధులు ఎరికు టురెస్సను, హెమ్మింగు ఓడ్గిస్లెస్సను, పీటరు జాన్సను, ప్రీస్టు వాముండు చర్చలో పాల్గొన్నారు. నోవ్‌గోరోడియన్ ప్రతినిధులు నోవ్‌గోరోడు యువరాజు స్వయంగా హాజరయ్యారు. ఒక నిర్దిష్ట లుడ్విగు వాన్ గ్రోటెను కూడా మధ్యవర్తిగా వ్యవహరించారు. చర్చలు పూర్తయినప్పుడు, స్వీడన్, నొవ్గోరోడు మధ్య మొట్టమొదటి "శాశ్వత శాంతి" సంతకం చేయబడింది. సరిహద్దు చరిత్రలో మొదటిసారిగా నోటెబోర్గు ఒప్పందంలో నిర్వచించబడింది.
మొదటి క్రుసేడు
[మార్చు]1348 వసంతకాలంలో మాగ్నసు ఎరిక్సను నోవ్‌గోరోడు రిపబ్లికు‌లోని ప్రభువుల వద్దకు దూతలను పంపి కాథలికు సిద్ధాంతంలో చేరమని వారిని కోరాడు. వారు నిరాకరిస్తే ఒక పెద్ద సైన్యం నొవ్గోరోడు మీద దాడి చేసి వారిని కాథలికు మతాన్ని స్వీకరించమని బలవంతం చేస్తుంది. సమాధానం ఏమిటంటే మాగ్నసు ఎరిక్సను విశ్వాస విషయాలను చర్చించాలనుకుంటే ఆయన నొవ్గోరోడు సనాతన సిద్ధాంతం ఉద్భవించిన కాన్స్టాంటినోపులు‌కు ప్రయాణించాలి.
స్వీడిషు రాజు లేఖను అందుకున్నప్పుడు ఆయన దండయాత్ర నౌకాదళం నొవ్గోరోడు సరిహద్దులో ఇప్పటికే సిద్ధంగా ఉంది. జూన్ 24న నోటెబోర్గు ముట్టడి చేయబడింది. ఆ ప్రాంతంలోని రైతులను బలవంతంగా బాప్టిజం చేయించారు. నిరాకరించిన వారిని శిరచ్ఛేదం చేశారు లేదా కత్తితో పొడిచి చంపారు. ఆగస్టు 6న రాజు, ఇతర క్రుసేడర్లు ఇంటికి తిరిగి వచ్చారు. గోడల వెనుక ఒక చిన్న దండును వదిలిపెట్టారు. ఇప్పటికే 1349 శీతాకాలం చివరిలో నోవ్‌గోరోడు బలహీనంగా ఉన్న నగరాన్ని ముట్టడించి స్వాధీనం చేసుకున్నారు. విదేశీయులు చంపబడ్డారు లేదా బంధించబడ్డారు. నివాసితులు వారి గడ్డాలు మళ్ళీ పెరగనివ్వవలసి వచ్చింది.
రెండవ క్రుసేడు
[మార్చు]స్వీడన్‌లో బ్లాకు డెత్ పూర్తి శక్తితో దాడి చేసింది. దేవుడు ఏదో ఒకదానితో అసంతృప్తి చెందాడని అర్థమైంది. ప్రతి శుక్రవారం చర్చిలలో చెప్పులు లేకుండా కనిపించి నొవ్గోరోడు మీద మరొక దండయాత్రకు నిధులు సమకూర్చడానికి చర్చికి ఒక పెన్ని ఇవ్వాలని రాజు ఆదేశించాడు. చర్చలు, బెదిరింపుల ద్వారా విస్బీ, లివోనియాతో పెరిగిన విశేష వాణిజ్యానికి ప్రతిగా హన్సా నోవ్‌గోరోడు‌ను బహిష్కరించడానికి అంగీకరించేలా రాజు మాగ్నసు ప్రయత్నించాడు. తరువాత 1350లో ఆయన మళ్ళీ స్వీడిషు దళంతో ఇతరులలో నైట్సు ఇజ్రాయెలు బిర్గర్సను, లార్సు కార్ల్సను, మాగ్నసు గిస్లెస్సను నేతృత్వంలో సైనికులు బెంగ్టు అల్గోట్సను, సునే హకాన్సను‌తో కలిసి తూర్పు వైపుకు వెళ్లి తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్న నోటెబోర్గు‌కు వెళ్లాడు. మునుపటిలాగే ఆయన నివాసితులకు బలవంతంగా బాప్టిజం ఇచ్చి సైనికుల దళాలను విడిచిపెట్టాడు. త్వరలోనే నగరం మళ్ళీ స్వాధీనం చేసుకోబడింది. సైనికులు చంపబడ్డారు. రాజు స్వయంగా సైనిక నాయకులతో స్వీడన్‌కు పారిపోయారు.
నోటెబోర్గు - నొవ్గోరోడు ఒప్పందం
[మార్చు]నోటెబోర్గ్ ఒప్పందం
[మార్చు]
కెక్సు‌హోం యుద్ధం తర్వాత 1323 ఆగస్టు 12న నోటెబోర్గు ఒప్పందం సంతకం చేయబడింది. ఓర్షెకు (స్వీడిష్ː నోటెబోర్గు)లో సంతకం చేయబడిన ఇది స్వీడన్, నొవ్గోరోడు రిపబ్లికు మధ్య నేటి ఫిన్లాండ్ అని పిలువబడే ప్రాంతంలో విస్తరించి ఉన్న వారి సరిహద్దును నియంత్రించే మొదటి పరిష్కారంగా మారింది. స్వీడన్, నొవ్‌గోరోడ్ మధ్య "శాశ్వత శాంతి" దీని ఉద్దేశ్యం. కానీ అది ఎక్కువ కాలం కొనసాగలేదు.
స్వీడిషు-నొవ్‌గోరోడియన్ యుద్ధాలను ముగించడానికి హన్సియాటికు వ్యాపారుల సహాయంతో ఈ ఒప్పందం చర్చలు జరిగాయి. సద్భావనకు చిహ్నంగా నోవ్‌గోరోడు మూడు కరేలియను పారిషు‌లను స్వీడన్‌కు అప్పగించింది. ఫలితంగా నోవ్‌గోరోడు, ఎస్టోనియాకు చెందిన డానిషు డచీ మధ్య ఎటువంటి వివాదంలో పాల్గొనకూడదని స్వీడన్ అంగీకరించింది. కొత్త సరిహద్దులో కోటలు నిర్మించకూడదని ఇరుపక్షాలు కూడా హామీ ఇచ్చాయి.
ఈ ఒప్పందం సరిహద్దును వైబోర్గు కోటకు తూర్పు, ఉత్తరం వైపు ప్రారంభమై, సెస్ట్రా, వోల్చ్యా నదుల వెంట ఉన్న కరేలియన్ ఇస్తమసు‌ను సగానికి విభజించి, సావోనియా మీదుగా సాంప్రదాయ వివరణల ప్రకారం పైహాజోకి నది సమీపంలోని బోత్నియా గల్ఫులో ముగిసేదిగా నిర్వచించింది. అయితే "ఉత్తరంలో సముద్రం" అనే పదం ఆర్కిటికు మహాసముద్రాన్ని కూడా సూచిస్తుంది.
వైబోర్గు‌కు దగ్గరగా ఉన్న సరిహద్దు దక్షిణ భాగం మాత్రమే వాస్తవానికి ముఖ్యమైనదిగా పరిగణించబడిందని ఒప్పందంలో స్పష్టంగా నిర్వచించబడింది. అరణ్యంలోని సరిహద్దులు చాలా కఠినంగా నిర్వచించబడ్డాయి. బహుశా కరేలియను ఇస్తమసు అంతటా ఉన్న రేఖ కంటే తక్కువ ప్రాముఖ్యత కలిగినవిగా పరిగణించబడ్డాయి. ఈ ఒప్పందం మొదట స్వీడన్, నొవ్గోరోడు రెండింటికీ ఉత్తర ఆస్ట్రోబోత్నియా, లాపు‌ల్యాండు‌లకు ఉమ్మడి హక్కులను ఇచ్చి ఉండేదని కూడా సూచించబడింది.[10]
1328 నాటికే స్వీడన్ స్థిరనివాసులను బోత్నియా గల్ఫు ఉత్తర తీరాన్ని స్వాధీనం చేసుకునేలా ప్రోత్సహిస్తోంది. దీనిని ఒప్పందం ద్వారా నొవ్గోరోడు స్వాధీనంగా నిర్వచించవచ్చు.
నొవ్గోరోడు ఒప్పందం
[మార్చు]నొవ్గోరోడు ఒప్పందం 1326 జూన్ 3న నొవ్‌గోరోడు‌లో సంతకం చేయబడింది. ఇది ఫిన్మార్కు సుదూర-ఉత్తర ప్రాంతంలో దశాబ్దాల నార్వేజియన్-నొవ్‌గోరోడియను సరిహద్దు ఘర్షణలకు ముగింపు పలికింది. ఈ నిబంధనలు 10 సంవత్సరాల పాటు యుద్ధ విరమణకు అవకాశం కల్పించాయి.
ఈ ఒప్పందం సరిహద్దును నిర్వచించలేదు కానీ సామి ప్రజలలో ఏ భాగం నార్వేకు, ఏ భాగం నోవ్‌గోరోడ్‌కు నివాళి అర్పించాలో నిర్దేశించింది. ఇది దేశాల మధ్య ఒక రకమైన బఫరు జోను‌ను సృష్టించింది.
ఉత్తర విస్తరణ
[మార్చు]1350లో స్వీడన్లు ఉత్తర విస్తరణలో విజయం సాధించారు. రాజ్యంలోని మిగిలిన సగభాగాన్ని (ఇది ఓస్టర్‌ల్యాండ్ లేదా ఫిన్లాండ్ అని కూడా పిలుస్తారు) బోత్నియా గల్ఫ్‌తో అనుసంధానించారు.
గ్రీన్‌ల్యాండు‌కు యాత్ర
[మార్చు]1354లో మాగ్నసు టైస్నెసు‌లోని ట్వీట్ ఎస్టేట్‌లో ఎక్కువ భాగాలను కలిగి ఉన్న పాల్ నట్సను నాయకత్వంలో గ్రీన్‌ల్యాండు‌కు యాత్రకు పంపాడు. తూర్పు, పశ్చిమ గ్రీన్‌ల్యాండు‌లోని ఖాళీ చేయబడిన నార్సు కాలనీలకు ఏమి జరిగిందో కనుగొనే పనిని ఈ పరివారం అప్పగించింది. నివాసితులు అన్యమతవాదంలో పడిపోయారని భయపడ్డారు. 1577లో గెరార్డు మెర్కేటరు జాన్ డీకి రాసిన లేఖలో జాకబసు క్నోయెను (జేమ్సు నాక్సు) రాసిన (ప్రస్తుతం అందుబాటులో లేదు) రచన నుండి కొన్ని సారాంశాలు ఉన్నాయి. 1364లో ఇది గ్రీన్‌లాండ్ దాటి ప్రయాణించి ఎనిమిది మందితో తిరిగి వచ్చిన యాత్రను వివరించింది. క్నోయెను ఇన్వెంటియో ఫార్చూనేటు అనే (ప్రస్తుతం అందుబాటులో లేదు) రచనలో ఈ యాత్ర గురించి ఒక కథనాన్ని రాశాడు. దీనిలో ఉత్తర ధ్రువంలో నల్ల అయస్కాంత శిలా ద్వీపం ఉన్నందున దిక్సూచి సూది ఉత్తరం వైపు తిరుగుతుందని ఆయన పేర్కొన్నాడు.
రద్దు
[మార్చు]తిరుగుబాటు
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: మాగ్నస్‌కు వ్యతిరేకంగా నిక్షేపణ యుద్ధాలు
1358లో మాగ్నసు ఎరిక్సను పాపల్ సింహాసనం తరపున స్వీడన్‌లో సేకరించిన డబ్బు నుండి అప్పు తీసుకోవలసి వచ్చింది. ఆయన నిర్ణీత సమయంలో దీన్ని తిరిగి చెల్లించలేనప్పుడు ఆయన, ఆయన వాగ్దానాలు (రాజ్యంలోని అనేక మంది ప్రభువులు) బహిష్కరణకు గురయ్యారు. 1356లో మాగ్నసు ఎరిక్సను పెద్ద కుమారుడు ఎరికు, రాజ్యంలోని అనేక మంది ప్రభువులు కలిసి ప్రారంభించిన తిరుగుబాటులో రాజు విధానాల మీద అసంతృప్తి చెలరేగింది.
1357లో జోంకోపింగు‌లో మాగ్నసు ఎరిక్సను, ఎరికు మాగ్నుసను మధ్య జరిగిన సమావేశం తర్వాత వారు రాజ్యాన్ని తండ్రి, కొడుకుల మధ్య విభజించాలని నిర్ణయించుకున్నారు. స్కాన్లాండు (ఉత్తర హాలండ్ మినహా), ఓస్టరు‌గోటాలాండు, ఫిన్లాండ్, స్మాలాండు‌లోని కొన్ని ప్రాంతాలను పాలించడానికి ఎరికును నియమించారు.
మరో తీర్మానం తర్వాత ఎరికుకు సోడెరు‌మాన్లాండు, వెస్టు‌మాన్లాండు, డలార్నా, అప్లాండు, స్టాక్‌హోం కోటలోని పెద్ద ప్రాంతాలను కూడా ఇచ్చారు.
వారి మధ్య విభేదాలు త్వరలోనే మళ్ళీ చెలరేగాయి. మాగ్నసు ఎరిక్సను సహాయం కోసం డెన్మార్కు‌లోని రాజు వాల్డెమారు‌ను ఆశ్రయించి. 1359లో ఆయనతో ఒక ఒప్పందాన్ని ముగించారు. అయితే రాజు ఎరికు, ఆయన భార్య బీట్రిక్సు చాలా అకస్మాత్తుగా మరణించారు. బహుశా 1359 జూన్‌లో జరిగిన బ్లాక్ డెత్ ఫలితంగా కావచ్చు మాగ్నసు ఎరిక్సను మళ్ళీ మొత్తం స్వీడన్‌కు ఏకైక పాలకుడు అయ్యాడు.
కింగ్ వాల్డెమార్ దాడి
[మార్చు]1360లో రాజు వాల్డెమారు అకస్మాత్తుగా స్కానియను భూభాగాలను ఆయుధ బలంతో తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నప్పుడు ఉద్దేశించిన యూనియను విఫలమైంది. స్కానియా మాదిరిగా కాకుండా డేన్సు‌కు చెందని గోటు‌ల్యాండు‌కు వ్యతిరేకంగా ఆయన 1361లో తన విజయవంతమైన పోరాటాన్ని కొనసాగించాడు. దీని ఫలితంగా కింగ్ వాల్డెమారు మీద పెద్ద దాడిచేయడానికి కూటమి ఏర్పడింది. ఇందులో అనేక హన్సియాటికు నగరాలు, అలాగే స్వీడన్, నార్వే ఉన్నాయి.
నార్డికు ప్రాంతంలో అధికార సమతుల్యత ఉండాలని ఫాల్స్టెర్బో ద్వీపకల్పంలో ప్రతి శరదృతువులో జరిగే అంతర్జాతీయ వాణిజ్య ప్రదర్శన అయిన స్కేన్‌మార్కెట్టు‌లో చట్టం, క్రమం, స్థిర అధికారాలను కొనసాగించాలని వారు ఆసక్తిగా ఉన్నందున హాన్సెటిక్సు రాజు వాల్డెమారు అధికార పెరుగుదలకు తీవ్రంగా స్పందించారు. సమాఖ్యలు 1368–69లో స్కానియాలో యుద్ధం చేసి ఇతర విషయాలతోపాటు, హెల్సింగు‌బోర్గు (కార్నను), లిండు‌హోల్మెను (నైరుతి స్కానియాలోని బోరింగెస్‌జోన్ వద్ద) ముఖ్యమైన రాజ పట్టణాలను ముట్టడించారు.
1364లో మాగ్నసు ఎరిక్సను స్వీడిషు సింహాసనం నుండి తొలగించబడ్డాడు. ఆయన స్థానంలో మెక్లెను‌బర్గ్‌కు చెందిన ఆల్బ్రెచ్టి వచ్చాడు. ఆయన వ్యక్తిగతంగా యుద్ధంలో పాల్గొన్నాడు. ఆయన 1368 వేసవి శరదృతువులో ఫాల్స్టెర్బోహసు‌లో నివసించాడు. తరువాత "స్కేన్ భూమికి ప్రభువు" అనే బిరుదును ఉపయోగించాడు.
1369 నవంబరులో పోరాడుతున్న పక్షాలు ఒక ఒప్పందానికి వచ్చాయి. దీనిని 1370లో స్ట్రాల్సుండు, శాంతి ఒప్పందం ద్వారా ఆమోదించారు. రాజుకు విధేయుడిగా ఉన్న డెన్మార్క్ స్పష్టమైన కానీ వినాశకరమైన సైనిక ఓటమిని చవిచూసింది.
పునఃఏకీకరణ
[మార్చు]1362లో హకాను మాగ్నుసన్ తన తండ్రి రాజు మాగ్నసు‌ను జైలులో పెట్టిన తర్వాత స్వీడన్ రాజుగా ఎన్నికయ్యాడు. మాగ్నసు, హకాను తరువాత సహ-ప్రతినిధులుగా మారారు.
రెండవ రద్దు
[మార్చు]వాల్డెమారు‌కు వ్యతిరేకంగా ప్రారంభమైన యుద్ధం ఎటువంటి ఫలితానికి దారితీయలేదు. అప్పటికే 1362 శరదృతువులో శాంతి చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి. శీతాకాలంలో స్కానియాను తిరిగి పొందాలనే ఆశతో హాకాను వాల్డెమారు కుమార్తె మార్గరెటాను (ఏప్రిల్ 1363) వివాహం చేసుకున్నప్పుడు పరిస్థితి పూర్తిగా మారిపోయింది. ఫలితంగా హోల్‌స్టెయిను‌కు చెందిన ఎలిజబెత్‌తో ఆయన తరపున ప్రభువులు చేసుకున్న నిశ్చితార్థం విచ్ఛిన్నమైంది. అదే సమయంలో అనేక మంది స్వీడిషు నాయకులను కూడా బహిష్కరించారు. వారు తరువాత మెక్లెను‌బర్గ్ డ్యూకు ఆల్బర్టు ది గ్రేటు వైపు తిరిగి ఆయన కుమారుడు ఆల్బర్టు‌కు స్వీడిషు కిరీటాన్ని అందించారు. 1363 నవంబరులో ఆయన స్టాకు‌హోం‌కు సైన్యంతో వచ్చాడు. దాని పౌరులచే ప్రశంసించబడ్డాడు. 1364 ఫిబ్రవరిలో మోరా స్టెనారు‌లో రాజుగా ఎన్నికయ్యాడు. మాగ్నసు ఎరిక్సను, ఆయన కుమారుడు ఎటువంటి ప్రభావవంతమైన ప్రతిఘటనను ప్రదర్శించలేకపోయారు. తద్వారా 1364 జూలై నాటికి వారు స్వీడన్‌లోని వెస్టరు‌గోట్లాండు, వార్మ్‌ల్యాండు, డాల్సు‌ల్యాండు‌లను మాత్రమే తమ ఆధీనంలో ఉంచుకున్నారు. 1365 వసంతకాలంలో వారు కోల్పోయిన వాటిని తిరిగి పొందాలని ప్రయత్నించారు. కానీ 1365 మార్చిలో ఎంకోపింగు సమీపంలోని గటాసు‌కోజెను యుద్ధంలో ఓడిపోయారు. అక్కడ మాగ్నసు ఎరిక్సను పట్టుబడ్డాడు.
ఈ యూనియను చక్రవర్తులు
[మార్చు]-
స్వీడన్ కు చెందిన 4వ మాగ్నసు; నార్వే కు చెందిన 7వ మాగ్నసు -
4వ హాకన్ నార్వే
.jpg)
మాగ్నసు చివరి సంవత్సరాలు
[మార్చు]1371 వరకు కింగు మాగ్నసు స్టాక్‌హోమ్‌లోని త్రీ క్రౌన్సు కాజిలు‌లో బందీగా ఉన్నాడు. 1371లో కిరీటాన్ని ఆల్బర్టు‌కు అప్పగించడంతో ఆయన తన స్వేచ్ఛను పొందాడు. జైలు నుండి విడుదలైన తర్వాత ఆయన తరచుగా తన కుమారుడు కింగ్ హాకాను, నార్వేలో క్వీన్ మార్గరెటు‌తో సమయం గడిపాడు. 1372లో వారు విరాళ లేఖలు జారీ చేస్తూ, కోర్టులను (చట్టపరమైన చర్యలు) నిర్వహిస్తూ హాకాను రాజ్యం చుట్టూ తిరిగారు. మాగ్నసు గతంలో తన యాజమాన్యంలో ఉన్న ఐస్లాండ్, టోన్స్‌బర్గ్, బోర్గార్సిస్సెల్, బోహుస్లాన్‌ల మీద తిరిగి నియంత్రణ సాధించగలిగాడు.
1374 శరదృతువు చివరిలో ఆయన బెర్గెను‌లో ఉన్నాడు. ఆయన హోలారు‌కు చెందిన ఐస్లాండికు బిషపు జాన్ స్కాల్లి ఎరిక్సను నుండి మారియాబోలెను ఓడను అరువుగా తీసుకున్నాడు. మాగ్నసు బహుశా క్రిస్మసు కోసం టోన్సు‌బర్గ్‌కు వెళ్లాలని అనుకున్నాడు. డిసెంబరు 1న బెర్గెను‌కు దూరంగా ఉన్న బోమ్మెల్‌ఫ్‌జోర్డ్‌లోని లింగోల్మెను సమీపంలో ఒక ప్రమాదం జరిగింది. తుఫానులో ఓడ బోల్తా పడే ప్రమాదంలో ఉన్నప్పుడు మాగ్నసు ఒడ్డుకు దూకాడు. ఆయన సహాయకులు ఆయనను పైకి లేపి ఒడ్డుకు చేర్చడంలో సహాయపడ్డారు. కానీ చివరికి ఆయన మరణించాడు.[11] ఈ ప్రమాదంలో మరో 25 మంది మరణించారు.
ఇవికూడా చూడండి
[మార్చు]- మొదటి స్వీడిష్–నార్వేజియన్ యూనియన్
- కల్మార్ యూనియన్
- నార్వేజియన్ రాచరికం చరిత్ర
- నార్వే అంతర్యుద్ధం
- నార్వే ఏకీకరణ
- గ్రేట్ నార్తర్ను యుద్ధసమయంలో నార్వే
- స్వీడిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- గన్‌బోట్ యుద్ధం
- సిల్డా యుద్ధం
- పీటరు వెస్సెలు
- డెన్మార్కు - నార్వే - హోల్‌స్టెయిను సంస్కరణ
- నార్వేలో కాథలిక్ వ్యతిరేకత
- రాజ్యాంగ దినోత్సవం (నార్వే)
- టోరు‌స్టెన్సను యుద్ధం
- క్రిస్టియను‌షోం కోట
- ఉత్తర నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను ఎయిర్ అంబులెన్సూ
- నార్వేలో విమానయానం
- నార్వేలో ఎన్నికలు
- నార్వేజియను మున్సిపలు ఎన్నికలు
- దక్షిణ నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను సాయుధ దళాలు
- రాయలు ప్యాలెసు ఓస్లో
- బైగ్డోయ్ రాయల్ ఎస్టేట్
- అకేర్షసు కోట
- టోన్సుబర్గు కోట
- హాఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం
- స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి యుద్ధం
- స్కాటిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- ఫుల్ఫోర్డు యుద్ధం
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Sverige". www.tacitus.nu. Retrieved 2024-01-04.
- ↑ "Norge". www.tacitus.nu. Retrieved 2024-01-04.
- ↑ Crichton, Andrew (1846). Scandinavia, Ancient and Modern: Being a History of Denmark, Sweden, and Norway ; Comprehending a Description of These Countries ; an Account of the Mythology, Government, Laws, Manners, and Institutions of the Early Inhabitants ; and of the Present State of Society, Religion, Literature, Arts, and Commerce ; with Illustrations of Their Natural History (in ఇంగ్లీష్). Harper and Bros.
- ↑ "Magnus Eriksson | Historia | SO-rummet". www.so-rummet.se (in స్వీడిష్). 2024-06-03. Retrieved 2024-08-29.
- ↑ Harrison, Dick (2016-12-08). "Magnus Eriksson var för liten för att protestera". Svenska Dagbladet (in స్వీడిష్). ISSN 1101-2412. Retrieved 2023-11-10.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Sundberg, Ulf (1999). Medeltidens svenska krig (1. uppl ed.). Stockholm: Hjalmarson & Högberg. ISBN 978-91-89080-26-3.
- ↑ 7.0 7.1 "The Chronicle of Novgorod" (PDF). faculty.washington.edu. p. 122.
- ↑ Yrjö-Koskinen, Sakari (1874). "48 (Finlands historia från den äldsta tiden intill våra dagar)". runeberg.org (in స్వీడిష్). Retrieved 2025-03-28.
- ↑ 9.0 9.1 Harrison, Dick (2024-02-01). Fienden: Sverige och Ryssland från vikingatid till idag (in స్వీడిష్). Ordfront. ISBN 978-91-7945-181-3.
- ↑ Westerlund, Uno (2009). En svensk historia från periferin: med Pite älvdal, Älvsbyns kommun och byn Manjärv i centrum (in స్వీడిష్). Carlsson Bokförlag. ISBN 978-91-7331-239-4.
- ↑ Bisgaard, Lars; Nyberg, Tore, eds. (2001). Medieval spirituality in Scandinavia and Europe: a collection of essays in honour of Tore Nyberg. Odense University studies in history and social sciences. Odense: Odense University Press. ISBN 978-87-7838-588-8.