మౌంట్ రష్మోర్
| మౌంట్ రష్మోర్ నేషనల్ మెమోరియల్ ప్రజాస్వామ్య పుణ్యక్షేత్రం ట్సున్కాసిలా షాక్పే | |
|---|---|
.jpg) మౌంట్ రష్మోర్ గుట్జోన్ బోర్గ్లం జార్జి వాషింగ్టన్, థామస్ జెఫర్సన్, థియోడర్ రూజ్‌వెల్ట్, అబ్రహం లింకన్ (ఎడమ నుండి కుడికి) యొక్క శిల్పకళా తలలను కలిగి ఉంది | |
| Location | Pennington County, South Dakota |
| Nearest city | Keystone, South Dakota |
| Coordinates | 43°52′44″N 103°27′35″W / 43.87889°N 103.45972°W |
| Area | 1,278 ఎకరం (5.17 కి.మీ2) |
| Authorized | మార్చి 3, 1925 |
| Visitors | 2,440,449 (in 2022)[1] |
| Governing body | National Park Service |
| Website | |
Mount Rushmore National Memorial | |
| Built | 1927–1941 |
| Architect | Gutzon and Lincoln Borglum |
| NRHP reference No. | 66000718 |
| Added to NRHP | October 15, 1966 |
మౌంట్ రష్మోర్ నేషనల్ మెమోరియల్ అనేది యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని సౌత్ డకోటాలోని కీస్టోన్ సమీపంలోని బ్లాక్ హిల్స్‌లోని మౌంట్ రష్మోర్ (లకోటా: ట్సున్కాసిలా షాక్పే, లేదా సిక్స్ గ్రాండ్‌ఫాదర్స్) గ్రానైట్ ముఖం మీద చెక్కబడిన ఒక భారీ శిల్పం మీద కేంద్రీకృతమై ఉన్న జాతీయ స్మారక చిహ్నమిది. శిల్పి గుట్జోన్ బోర్గ్లం దీనికి ష్రైన్ ఆఫ్ డెమోక్రసీ అని పేరు పెట్టాడు,[2] 1927 నుండి 1941 వరకు తన కుమారుడు లింకన్ బోర్గ్లం సహాయంతో ఈ ఉరిశిక్షను పర్యవేక్షించాడు. [3][4] ఈ శిల్పంలో 60 అడుగుల పొడవైన (18 మీ) తలలు, నలుగురు యునైటెడ్ స్టేట్స్ అధ్యక్షులు: జార్జి వాషింగ్టన్, థామస్ జెఫర్సన్, థియోడర్ రూజ్‌వెల్ట్, అబ్రహం లింకన్,[5] దేశం పుట్టుక, పెరుగుదల, అభివృద్ధి, సంరక్షణను సూచించడానికి ఎంపిక చేయబడ్డాయి. [1] 1,278 ఎకరాలు (2.00 చదరపు మైళ్ళు; 5.17 కిమీ2)[6] విస్తీర్ణంలో ఉన్న మౌంట్ రష్మోర్ స్మారక ఉద్యానవనానికి ఏటా రెండు మిలియన్లకు పైగా సందర్శకులను ఆకర్షిస్తుంది.[7] పర్వతం ఎత్తు సముద్ర మట్టానికి 5,725 అడుగులు (1,745 మీ).[8]
గరిష్ట సూర్యరశ్మి కోసం ఆగ్నేయం వైపు ఉన్నందున బోర్గ్లం మౌంట్ రష్మోర్‌ను ఎంచుకున్నాడు. ఈ చెక్కడం దక్షిణ డకోటా రాష్ట్ర చరిత్రకారుడు డోనే రాబిన్సన్ ఆలోచన. రాబిన్సన్ మొదట ఈ శిల్పంలో అమెరికన్ వెస్ట్ హీరోలు, లూయిస్, క్లార్క్, వారి యాత్ర గైడ్ సకాగావియా, ఓగ్లాలా లకోటా చీఫ్ రెడ్ క్లౌడ్,[9] బఫెలో బిల్ కోడి,[10] , ఓగ్లాలా లకోటా చీఫ్ క్రేజీ హార్స్ వంటి వారు ఉండాలని కోరుకున్నాడు. [11] బోర్గ్లం బదులుగా నలుగురు అధ్యక్షులను ఎంచుకున్నాడు.
సౌత్ డకోటా నుండి యుఎస్ సెనేటర్ పీటర్ నార్బెక్ ఈ ప్రాజెక్టును స్పాన్సర్ చేసి సమాఖ్య నిధులను పొందాడు.[12] 1927లో నిర్మాణం ప్రారంభమైంది. అధ్యక్షుల ముఖాలు 1934 - 1939 మధ్య పూర్తయ్యాయి. 1941 మార్చిలో గుట్జోన్ బోర్గ్లం మరణించిన తర్వాత, ఆయన కుమారుడు లింకన్ నిర్మాణ ప్రాజెక్టుకు నాయకుడిగా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు. ప్రతి అధ్యక్షుడిని మొదట తల నుండి నడుము వరకు చిత్రీకరించాల్సి ఉంది. కానీ నిధులు లేకపోవడం వల్ల నిర్మాణం 1941 అక్టోబరు 31న ముగిసింది.[13] వాషింగ్టన్ శిల్పంలో మాత్రమే గడ్డం స్థాయి కంటే తక్కువ ఉంది.
మౌంట్ రష్మోర్ వద్ద ఉన్న శిల్పం 1870లలో సియోక్సు నేషన్ నుండి చట్టవిరుద్ధంగా తీసుకోబడిన భూమి మీద నిర్మించబడింది [14]. సియోక్సు ప్రజలు భూమిని తిరిగి ఇవ్వాలని డిమాండు చేస్తూనే ఉన్నారు. 1980లో యుఎస్ సుప్రీంకోర్టు యునైటెడ్ స్టేట్స్ వర్సెస్ సియోక్స్ నేషన్ ఆఫ్ ఇండియన్స్ కేసులో బ్లాక్ హిల్స్‌ను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి న్యాయమైన పరిహారం అవసరమని తీర్పునిచ్చింది. తెగకు $102 మిలియన్లు ఇచ్చింది. సియోక్స్ ప్రజలు డబ్బును తిరస్కరించారు. భూమిని తిరిగి ఇవ్వాలని డిమాండు చేశారు. ఈ వివాదం కొనసాగుతోంది. దీనితో స్మారక చిహ్నం మీద కొంతమంది విమర్శకులు దీనిని "వంచన పుణ్యక్షేత్రం"గా పేర్కొనడానికి దారితీసింది.[15]
చరిత్ర
[మార్చు]సిక్స్ గ్రాండ్‌ఫాదర్స్" నుండి "మౌంట్ రష్మోర్" వరకు
[మార్చు]మౌంట్ రష్మోరు, చుట్టుపక్కల ఉన్న బ్లాక్ హిల్స్ (పహా సాపా) లను ప్లెయిన్స్ ఇండియన్స్ అయిన అరపాహో, చెయెన్నే లకోటా సియోక్సు పవిత్రమైనవిగా భావిస్తారు. వారు శతాబ్దాలుగా ఈ ప్రాంతాన్ని ప్రార్థన చేయడానికి, ఆహారం, నిర్మాణ సామగ్రి, ఔషధాలను సేకరించడానికి ఉపయోగించారు.[16] లకోటా పర్వతాన్ని "సిక్స్ గ్రాండ్‌ఫాదర్స్" (తుంజ్‌కసిలా సక్పె) అని పిలిచారు.[17] ఇది ఆరు దిశలుగా వ్యక్తీకరించబడిన పూర్వీకుల దేవతలను సూచిస్తుంది: ఉత్తరం, దక్షిణం, తూర్పు, పడమర, పైన (ఆకాశం, క్రింద (భూమి). [18] 19వ శతాబ్దం చివరి భాగంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ బ్లాక్ హిల్స్‌లోకి విస్తరించడం సియోక్స్ యుద్ధాలకు దారితీసింది. 1868 ఫోర్ట్ లారామీ ఒప్పందంలో యుఎస్ ప్రభుత్వం సిక్స్ గ్రాండ్‌ఫాదర్స్‌తో సహా అన్ని బ్లాక్ హిల్స్‌ను సియోక్స్‌కు శాశ్వతంగా ఉపయోగించుకునేలా మంజూరు చేసింది. [16][18]
1870ల ప్రారంభంలో లకోటా నాయకుడు బ్లాక్ ఎల్క్ (హెస్యాకా సాపా, "ది సిక్స్త్ గ్రాండ్‌ఫాదర్" అని కూడా పిలుస్తారు) [19] చేపట్టిన ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణంలో సిక్స్ గ్రాండ్‌ఫాదర్సు ఒక ముఖ్యమైన భాగం. ఇది సమీపంలోని బ్లాక్ ఎల్క్ పీక్ [17] (హినాహా కాయా, "గుడ్లగూబలను తయారు చేయడం") వద్ద ముగిసింది.[20][21] కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత 1874లో బ్లాక్ హిల్స్ ఎక్స్‌పెడిషన్ సమయంలో యుఎస్ జనరల్ జార్జ్ ఆర్మ్‌స్ట్రాంగ్ కస్టర్ బ్లాక్ ఎల్క్ పీక్‌ను అధిరోహించారు. ఇది 1876లో బ్లాక్ హిల్స్ గోల్డ్ రష్, గ్రేట్ సియోక్సు యుద్ధానికి దారితీసింది.[22] 1877లో యుఎస్ ఫోర్టు లారామీ ఒప్పందాన్ని ఉల్లంఘించి, ఆ ప్రాంతం మీద నియంత్రణను నిర్ధారించింది. ఇది స్థిరనివాసులు, ప్రాస్పెక్టర్ల ప్రవాహానికి దారితీసింది. [16][18]
ఆ ప్రాస్పెక్టర్లలో న్యూయార్కు మైనింగ్ ప్రమోటర్ జేమ్స్ విల్సన్ కూడా ఉన్నాడు. ఆయన హార్నీ పీక్ టిన్ కంపెనీని నిర్వహించాడు. న్యూయార్కు న్యాయవాది చార్లెస్ ఇ. రష్మోర్‌ను బ్లాక్ హిల్స్‌ను సందర్శించి కంపెనీ భూమి వాదనలను నిర్ధారించడానికి నియమించాడు. 1884 [16][23] లేదా 1885 [24][25] సందర్శన సమయంలో రష్మోరు సిక్స్ గ్రాండ్‌ఫాదర్స్‌ను చూసి తన గైడ్ బిల్ చల్లిస్‌ను ఆ పర్వతం పేరు ఏమిటని అడిగాడు; ఆ పర్వతానికి పేరు లేదని కానీ ఇక నుంచి దానికి రష్మోరు పేరు పెట్టబడుతుందని చల్లిసు బదులిచ్చాడు. [26][18] "మౌంట్ రష్మోర్" అనే పేరు స్థానికంగా ఉపయోగించడం కొనసాగింది. 1930 జూన్‌లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ బోర్డ్ ఆఫ్ జియోగ్రాఫిక్ నేమ్స్ ద్వారా అధికారికంగా గుర్తించబడింది. [26][18]
భావన, రూపకల్పన, నిధులు
[మార్చు]
1920ల నాటికి సౌత్ డకోటా ఒక యుఎస్ రాష్ట్రంగా మారింది. బ్లాక్ హిల్స్ నేషనల్ ఫారెస్ట్, విండ్ కేవ్ నేషనల్ పార్కు నీడిల్స్ హైవేను సందర్శించే రోడ్డు ట్రిప్పర్లకు ఇది ఒక ప్రసిద్ధ గమ్యస్థానంగా మారింది.[27] 1923లో,[28][29] "మౌంట్ రష్మోర్ పితామహుడు"గా పిలువబడే సౌత్ డకోటా స్టేట్ హిస్టారికల్ సొసైటీ కార్యదర్శి డోనే రాబిన్సన్,[18][30] జార్జియాలోని స్టోన్ మౌంటైన్ వైపున కాన్ఫెడరేట్ జనరల్స్ పోలికలను చెక్కడానికి 1915 నుండి కొనసాగుతున్న "క్షైరన్ టు ది కాన్ఫెడరసీ" గురించి తెలుసుకున్నారు.[16] దక్షిణ డకోటాకు పర్యాటకాన్ని పెంచాలనే లక్ష్యంతో, రాబిన్సన్ బ్లాక్ హిల్స్‌లో ఇలాంటి స్మారక చిహ్నం ఆలోచనను ప్రచారం చేయడం ప్రారంభించాడు,[18] ఇది "దాని స్థానిక భౌగోళిక వైభవాన్ని మాత్రమే కాకుండా, దాని మానవరూప ప్రాతినిధ్యం ద్వారా ఆ భౌగోళికం మీద పాశ్చాత్య నాగరికత విజయాన్ని కూడా సూచిస్తుంది".[31]
రాబిన్సన్ మొదట్లో శిల్పి లోరాడో టాఫ్ట్‌ను సంప్రదించాడు. కానీ ఆ సమయంలో టాఫ్ట్ అనారోగ్యంతో ఉన్నాడు. రాబిన్సన్ ప్రాజెక్టు మీద ఆసక్తి చూపలేదు. తరువాత రాబిన్సన్ అప్పటి యుఎస్ సెనేటర్ పీటర్ నార్బెక్ సహాయం కోరాడు.ఆయన 1919లో గవర్నరు‌గా ఉన్నప్పుడు కస్టర్ స్టేట్ పార్క్‌ను స్థాపించాడు. నార్బెక్ రాబిన్సన్ ప్రణాళికను జాగ్రత్తగా సమర్ధించాడు. రాబిన్సన్ దాని కోసం బహిరంగంగా ప్రచారం చేయడం ప్రారంభించాడు. స్థానిక సమాజంలో కొందరు కూడా రాబిన్సన్ ప్రణాళికకు మద్దతు ఇచ్చారు. కానీ చాలామంది దీనిని తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. [28]
1924 ఆగస్టు 20న రాబిన్సన్ "క్షేత్రం నుండి సమాఖ్య" శిల్పి గుట్జోన్ బోర్గ్లమ్‌కు లేఖ రాశారు. శిల్పం సాధించబడుతుందో లేదో తెలుసుకోవడానికి బ్లాక్ హిల్సు ప్రాంతానికి వెళ్లమని కోరారు.[28][32] స్టోన్ మౌంటైన్ స్మారక సంస్థకు నిధులను సమకూర్చిన వారిలో ఒకరైన కు క్లక్సు క్లాన్‌తో కలిసి పనిచేసిన బోర్గ్లం, స్టోన్ మౌంటైన్ మెమోరియల్ అసోసియేషన్‌తో విభేదాలు కలిగి ఉన్నాడు. 1924 సెప్టెంబరు 24న రాబిన్సన్‌ను కలవడానికి సౌత్ డకోటాకు వెళ్లాడు.[33][34]
బోర్గ్లం అసలు ప్రణాళిక 150 మీటర్లు (490 అడుగులు) ఎత్తైన గ్రానైట్ స్తంభాలలో "ది నీడిల్స్" (హిŋహాన్ కాయా) అని పిలువబడే శిల్పాలను తయారు చేయడం. అయితే క్షీణించిన సూదులు శిల్పకళకు మద్దతు ఇవ్వడానికి చాలా సన్నగా ఉన్నాయి. [18] అలాగే కోరా బాబిట్ జాన్సన్ వంటి బ్లాక్ హిల్స్‌లోని కొందరు పర్యావరణ, మతపరమైన కారణాల వల్ల సూదులను చెక్కడాన్ని వ్యతిరేకించారు.[28] 1925 ఆగస్టు 14న బోర్గ్లం ప్రత్యామ్నాయ ప్రదేశాలను వెతుకుతూ బ్లాక్ ఎల్క్ శిఖరాన్ని అధిరోహించాడు,[26] మౌంట్ రష్మోర్‌ను చూసిన తర్వాత "అమెరికా ఆ స్కైలైన్ వెంట కవాతు చేస్తుంది" అని చెప్పినట్లు నివేదించబడింది. [32] ఆయన మౌంట్ రష్మోర్‌ను ఒక గొప్ప ప్రదేశాన్ని ఎంచుకున్నాడు. ఎందుకంటే అది ఆగ్నేయం వైపు ఉండి సూర్యరశ్మికి గరిష్టంగా గురికావడాన్ని ఆస్వాదించింది. [18]
లూయిసు క్లార్క్, రెడ్ క్లౌడ్, సకాగావియా, జాన్ సి. ఫ్రీమాంట్ మరియు క్రేజీ హార్స్ వంటి పాత పశ్చిమ దేశాల నుండి పాత్రలను చిత్రీకరించే రాబిన్సను అసలు ప్రణాళికను బోర్గ్లం తిరస్కరించాడు. బదులుగా నలుగురు అమెరికన్ అధ్యక్షులను చిత్రీకరించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు: జార్జ్ వాషింగ్టన్, థామస్ జెఫెర్సన్, అబ్రహం లింకన్, థియోడర్ రూజ్‌వెల్ట్.[18][16][28] "అమెరికన్ల కోసం వారి మనస్సులలో, చేతుల ద్వారా జన్మించిన, ప్రణాళిక చేయబడిన, సృష్టించబడిన ఒక సాధన"ను సూచించే ఉద్దేశ్యంతో నాలుగు అధ్యక్ష ముఖాలను గ్రానైట్‌లో చెక్కారని చెప్పబడింది.[31] లకోటా, ఇతర స్థానిక స్వదేశీ సమాజాలు ఈ మొత్తం ప్రణాళికను తమ పవిత్ర భూములను అపవిత్రం చేయడంగా, చిత్రీకరించబడిన నలుగురు అధ్యక్షుల జాత్యహంకార, కొన్నిసార్లు హింసాత్మక స్వదేశీ వ్యతిరేక విధానాలను వ్యతిరేకించాయి.[18] లకోటా ఇతర తెగల కోసం, ఈ స్మారక చిహ్నం "వారి పవిత్ర భూముల నష్టాన్ని, వారు యుఎస్ ప్రభుత్వంలో అనుభవించిన అన్యాయాలను ప్రతిబింబించింది. [35]
సౌత్ డకోటాకు చెందిన సెనేటర్ నార్బెకు, కాంగ్రెస్ సభ్యుడు విలియం విలియమ్సన్ 1925 ప్రారంభంలో సమాఖ్య భూమిని ఉపయోగించడానికి అనుమతి కోసం బిల్లులను ప్రవేశపెట్టారు, [36] ఇవి సులభంగా ఆమోదించబడ్డాయి. సౌత్ డకోటా చట్టానికి తక్కువ మద్దతు లభించింది. మూడవ ప్రయత్నంలో ఇరుకుగా మాత్రమే ఆమోదించబడింది. దీనిని గవర్నర్ కార్ల్ గుండర్సన్ 1925 మార్చి 5న చట్టంగా సంతకం చేశారు. ప్రైవేట్ నిధులు నెమ్మదిగా వచ్చాయి. బోర్గ్లం అధ్యక్షుడు కాల్విన్ కూలిడ్జ్‌ను ఆగస్టు 1927 అంకిత వేడుకకు ఆహ్వానించాడు. దీనిలో ఆయన సమాఖ్య నిధులను వాగ్దానం చేశాడు. కూలిడ్జ్ సంతకం చేసిన మౌంట్ రష్మోర్ నేషనల్ మెమోరియల్ చట్టాన్ని కాంగ్రెస్ ఆమోదించింది. ఇది నిధులలో $250,000 వరకు అధికారం ఇచ్చింది. 1929లో హెర్బర్టు హూవరు అధ్యక్షుడిగా మారడం వలన $54,670.56 విలువైన ప్రారంభ ఫెడరల్ మ్యాచ్ పొందే వరకు నిధులు ఆలస్యం అయ్యాయి. [37]
చెక్కడం 1927లో ప్రారంభమై 1941లో ఎటువంటి ప్రాణనష్టం లేకుండా ముగిసింది.[38][39]
-
నిర్మాణానికి ముందు మౌంట్ రష్మోర్ (ఆరుగురు తాతలు), సుమారు-1905 సుమారు 1905 -
డిజైన్ ప్రారంభ నమూనా -
అస్థిర శిల డిజైన్ మార్పు అవసరమయ్యే ముందు, జెఫెర్సన్ ఎడమవైపు చివరన నిర్మాణం జరుగుతోంది. -
"నిధులు అయిపోకముందే" మౌంట్ రష్మోర్ శిల్పం అసలు నమూనా. -
జార్జ్ వాషింగ్టన్ పోలిక నిర్మాణం -
చివరి శిల్పాల క్లోజప్ దృశ్యం
.jpg)
నిర్మాణం
[మార్చు]1927 అక్టోబరు 4 - 1941 అక్టోబరు 31 మధ్య, గుట్జోన్ బోర్గ్లం 400 మంది కార్మికులు [40] అమెరికా అధ్యక్షులు జార్జ్ వాషింగ్టన్, థామస్ జెఫెర్సన్, థియోడర్ రూజ్‌వెల్టు, అబ్రహం లింకన్‌ల 60 అడుగుల ఎత్తైన (18 మీ) భారీ శిల్పాలను చెక్కారు. ఇది మొదటి 150 సంవత్సరాల అమెరికన్ చరిత్రను సూచిస్తుంది. రిపబ్లిక్‌ను కాపాడటంలో, దాని భూభాగాన్ని విస్తరించడంలో వారి పాత్ర కారణంగా ఈ అధ్యక్షులను బోర్గ్లం ఎంపిక చేశారు.[32][31] మౌంట్ రష్మోర్ చెక్కడంలో డైనమైట్ వాడకం, తరువాత "తేనెగూడు" ప్రక్రియ జరిగింది, ఇక్కడ కార్మికులు దగ్గరగా రంధ్రాలు చేసి, చిన్న ముక్కలను చేతితో తొలగించడానికి వీలు కల్పించారు.[41] మొత్తంగా, దాదాపు 4,50,000 చిన్న టన్నుల (4,10,000 టన్నుల) రాతిని పర్వతం నుండి తొలగించారు.[42] థామస్ జెఫెర్సన్ చిత్రం మొదట వాషింగ్టన్ కుడివైపున ఉన్న ప్రాంతంలో కనిపించాలని అనుకున్నారు, కానీ అక్కడ పని ప్రారంభించిన తర్వాత, ఆ శిల అనుచితంగా ఉందని తేలింది, కాబట్టి జెఫెర్సన్ బొమ్మ మీద డైనమైట్ పని చేయబడింది. వాషింగ్టన్ ఎడమ వైపున ఒక కొత్త బొమ్మను చెక్కారు. [32]
పర్వతం ప్రధాన చెక్కేవాడు లుయిగి డెల్ బియాంకో, ఇటలీలోని ఫ్రియులి నుండి అమెరికాకు వలస వచ్చిన ఒక కళాకారుడు, రాతి పనివాడు, శిల్ప శాస్త్రం మీద ఆయన అవగాహన, చెక్కబడిన చిత్రాలలో భావోద్వేగాన్ని నింపే సామర్థ్యం కారణంగా ఈ ప్రాజెక్టులో పనిచేయడానికి ఎంపిక చేయబడ్డాడు. [3][4]
జాతీయ స్మారక చిహ్నం కీస్టోన్ పట్టణానికి ఆనుకుని ఉన్న పెన్నింగ్టన్ కౌంటీలోని ఒక ఇన్కార్పొరేటెడ్ ప్రాంతంలో ఉంది.[43]
1933లో నేషనల్ పార్కు సర్వీసు మౌంటు రష్మోరు‌ను దాని అధికార పరిధిలోకి తీసుకుంది. జూలియన్ స్పాట్సు దాని మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం ద్వారా ప్రాజెక్ట్‌కు సహాయం చేసింది. ఉదాహరణకు కార్మికుల సౌలభ్యం కోసం మౌంటు రష్మోర్ పైభాగానికి చేరుకోవడానికి ట్రాంను అప్‌గ్రేడ్ చేశాడు. 1934 జూలై 4 నాటికి, వాషింగ్టన్ ముఖం పూర్తయి అంకితం చేయబడింది. థామస్ జెఫెర్సన్ ముఖం 1936లో, అబ్రహం లింకన్ ముఖం 1937 సెప్టెంబరు 17న అంకితం చేయబడ్డాయి. 1937లో పౌర హక్కుల నాయకుడు సుసాన్ బి. ఆంథోనీ తలని జోడించడానికి కాంగ్రెస్‌లో ఒక బిల్లు ప్రవేశపెట్టబడింది, కానీ ఆ సమయంలో ఇప్పటికే ప్రారంభించబడిన తలలను మాత్రమే పూర్తి చేయడానికి సమాఖ్య నిధులను ఉపయోగించాలని కోరుతూ ఒక కేటాయింపు బిల్లు మీద ఒక రైడరు ఆమోదించబడింది.[44] 1939లో థియోడర్ రూజ్‌వెల్ట్ ముఖం అంకితం చేయబడింది.[45]
శిల్పకళకు సంబంధించిన ప్రత్యేకమైన ప్లాస్టర్ నమూనాలు, సాధనాల ప్రదర్శన అయిన శిల్పి స్టూడియో 1939లో బోర్గ్లం దర్శకత్వంలో నిర్మించబడింది. బోర్గ్లం 1941 మార్చిలో ఎంబోలిజంతో మరణించాడు. అతని కుమారుడు లింకన్ బోర్గ్లం ఈ ప్రాజెక్టును కొనసాగించాడు. మొదట్లో బొమ్మలను తల నుండి నడుము వరకు చెక్కాలని ప్రణాళిక వేయబడింది.[46] కానీ తగినంత నిధులు సమకూరనందున చెక్కడం ముగించాల్సి వచ్చింది. బోర్గ్లం లూసియానా పర్చేజ్ ఆకారంలో ఒక భారీ ప్యానెల్‌ను కూడా ప్లాన్ చేశాడు. దీనిలో ఎనిమిది అడుగుల పొడవు (2.4 మీ) బంగారు పూత పూసిన అక్షరాలతో స్వాతంత్ర్య ప్రకటన, యు.ఎస్. రాజ్యాంగం, లూసియానా పర్చేజ్, అలాస్కా కొనుగోలు నుండి పనామా కెనాల్ జోన్ వరకు ఏడు ఇతర ప్రాదేశిక సముపార్జనలు ఉన్నాయి.[31] మొత్తంగా ప్రాజెక్టు ఖర్చు యుఎస్$989,992.32 (2024లో $21.2 మిలియన్లకు సమానం). [47]
చివరిగా మిగిలి ఉన్న కార్వర్ అయిన నిక్ క్లిఫోర్డు 2019 నవంబరులో 98 సంవత్సరాల వయసులో మరణించాడు.[48]
.jpg)
తరువాత పరిణామాలు
[మార్చు]దేశవ్యాప్తంగా జాతీయ ఉద్యానవనాలు, స్మారక చిహ్నాలలో సందర్శకుల సౌకర్యాలను మెరుగుపరిచే మిషన్ 66 ప్రయత్నంలో భాగంగా 1957లో పూర్తయిన అసలు సందర్శకుల కేంద్రాన్ని హెరాల్డ్ స్పిట్జ్‌నాగెల్, సెసిల్ డోటీ రూపొందించారు.[49][50] పది సంవత్సరాల పునరాభివృద్ధి పనులు 1998లో విస్తృతమైన సందర్శకుల సౌకర్యాలు, కాలిబాటలను పూర్తి చేయడంతో ముగిశాయి. వాటిలో విజిటర్ సెంటర్, లింకన్ బోర్గ్లం మ్యూజియం, ప్రెసిడెన్షియల్ ట్రైల్ ఉన్నాయి.
1966 అక్టోబరు 15న మౌంట్ రష్మోరు నేషనల్ రిజిస్టరు ఆఫ్ హిస్టారిక్ ప్లేసెస్‌లో జాబితా చేయబడింది. నెబ్రాస్కా విద్యార్థి విలియం ఆండ్రూ బర్కెట్ రాసిన యునైటెడ్ స్టేట్స్ చరిత్రను వివరించే 500-పదాల వ్యాసం 1934 పోటీలో కళాశాల-వయస్సు సమూహ విజేతగా ఎంపికైంది. ఆ వ్యాసం 1973లో కాంస్య పలక మీద ఎంటాబ్లేచరు మీద ఉంచబడింది.[44][51] 1991లో అధ్యక్షుడు జార్జ్ హెచ్.డబ్ల్యు. బుష్ అధికారికంగా మౌంట్ రష్మోర్‌ను అంకితం చేశారు.[52]
2004లో గెరార్డు బేకరు ఆ పార్కుకు సూపరింటెండెంట్‌గా నియమితులయ్యారు. ఇప్పటివరకు ఆ పాత్రలో నియమించబడిన మొదటి ఏకైక స్థానిక అమెరికన్ ఈయనే. బేకర్ తాను మరిన్ని "వ్యాఖ్యాన మార్గాలను" తెరుస్తానని నలుగురు అధ్యక్షులు "ఒకే ఒక మార్గం - ఒకే ఒక దృష్టి" అని పేర్కొన్నాడు.[53]
అదనపు ముఖాలను జోడించడానికి ప్రతిపాదనలు
[మార్చు]1937లో శిల్పం ఇంకా పూర్తి కానప్పుడు, మహిళా హక్కుల కార్యకర్త సుసాన్ బి. ఆంథోనీని చేర్చడానికి మద్దతుగా కాంగ్రెసు‌లో ఒక బిల్లు విఫలమైంది. 1941లో శిల్పం పూర్తయినప్పుడు మిగిలిన శిల అదనపు శిల్పాలకు తగినది కాదని శిల్పులు చెప్పారు. 1989లో శిల స్థిరత్వాన్ని పర్యవేక్షించే ఇంజనీరింగ్ సంస్థ ఆర్‌ఇఎస్‌పిఇసి ఈ వైఖరిని పంచుకుంది. అదనపు శిల్పాల ప్రతిపాదనలలో 1963లో జాన్ ఎఫ్. కెన్నెడీ హత్య తర్వాత 1985 - 1999లో రోనాల్డు రీగను ఉన్నారు - ఆ సమయంలో కాంగ్రెసు‌లో చర్చకు గురైన తరువాతి ప్రతిపాదన ఇది.[54] 2008లో బరాక్ ఒబామాను తన సొంత సంభావ్య చేరిక గురించి అడిగారు. ఆయన తన చెవులు చాలా పెద్దవిగా ఉన్నాయని చమత్కరించాడు.[55]
డోనాల్డ్ ట్రంప్ అప్పుడప్పుడు పర్వతానికి తాను కూడా చేర్చడం మీద ఆసక్తిని వ్యక్తం చేశాడు. 2017లో ఒహియోలో జరిగిన ర్యాలీలో ట్రంప్ ఇలా అన్నారు, "నేను మౌంట్ రష్మోరు మీద ఉంటానని మీరు ఎప్పుడైనా అనుకుంటున్నారా లేదా అని నేను అడుగుతాను... నేను దానిని జోక్ చేస్తూ, పూర్తిగా జోక్ చేస్తూ, సరదాగా చేస్తే, నకిలీ వార్తల మీడియా 'ఆయన మౌంట్ రష్మోరు మీద ఉండాలని ఆయన విశ్వసించాడు.' అని చెబుతుంది. కాబట్టి నేను దానిని చెప్పను."[56] సౌత్ డకోటా గవర్నరు క్రిస్టి నోయెం ఈ సంభావ్య చేరికను 2018లో ట్రంప్ "కల"గా అభివర్ణించారు.[57] 2025 జనవరి 28 న ప్రతినిధి అన్నా పౌలినా లూనా (ఆర్-ఎఫ్‌ఎల్) ప్రతినిధుల సభలో ట్రంప్ పోలికను స్మారక చిహ్నానికి జోడించడానికి హెచ్.ఆర్ 792 బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు.[58]
మాజీ హౌస్ స్పీకర్ నాన్సీ పెలోసి 2024 ఆగస్టులో ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో అధ్యక్షుడు జో బిడెన్ "మౌంట్ రష్మోరు లాంటి అధ్యక్షుడు" అని అన్నారు. ఆయన పోలికను స్మారక చిహ్నానికి జోడించాలని పేర్కొన్నారు.[59]
పర్యాటకం
[మార్చు]| సంవత్సరం | పర్యాటకులు |
|---|---|
| 1941 | 393,000 |
| 1950 | 740,499 |
| 1960 | 1,067,000 |
| 1970 | 1,965,700 |
| 1980 | 1,284,888 |
| 1990 | 1,671,673 |
| 2000 | 1,868,876 |
| 2010 | 2,331,237 |
| 2020 | 2,074,986 |
పర్యాటకం దక్షిణ డకోటాలో రెండవ అతిపెద్ద పరిశ్రమగా ఉంది. రాష్ట్రంలో మౌంట్ రష్మోర్ అగ్రశ్రేణి పర్యాటక ఆకర్షణగా ఉంది. [60] 2012లో 21,85,447 మంది ఈ పార్కును సందర్శించారు.[1]
అనేక ఇతర జాతీయ స్మారక చిహ్నాల మాదిరిగానే ఈ ప్రదేశం ప్రజాదరణ దాని తక్షణ గుర్తింపు నుండి వచ్చింది; "స్టాట్యూ ఆఫ్ లిబర్టీ, లింకన్ మెమోరియల్ లేదా మౌంట్ రష్మోర్ వంటి ఐకానిక్ వనరులకు ప్రత్యామ్నాయాలు లేవు. ఈ ప్రదేశాలు ఒక రకమైన ప్రదేశాలు".[61] అయితే మౌంట్ రష్మోర్ చుట్టుపక్కల అరణ్య వాతావరణానికి కూడా ప్రాప్తిని అందిస్తుంది. ఇది వాషింగ్టన్, డి.సి., న్యూయార్క్ నగరం వంటి పట్టణ కేంద్రాలకు జాతీయ స్మారక చిహ్నాల సామీప్యత నుండి దూరంగా ఉంది. [61]
1950లు - 1960లలో స్థానిక లకోటా సియోక్స్ పెద్ద బెంజమిన్ బ్లాక్ ఎల్క్ (లిటిల్ బిగార్న్ యుద్ధంలో పాల్గొన్న వైద్య శాస్త్రవేత్త బ్లాక్ ఎల్క్ కుమారుడు) "మౌంట్ రష్మోర్ ఐదవ ముఖం" అని పిలువబడ్డాడు. ప్రతిరోజూ వేలాది మంది పర్యాటకులతో తన స్థానిక దుస్తులలో ఛాయాచిత్రాలకు పోజులిచ్చాడు. ఆ 20 సంవత్సరాల కాలంలో ప్రపంచంలో అత్యధికంగా ఛాయాచిత్రాలు తీయబడిన వ్యక్తులలో ఆయన ఒకరని సౌత్ డకోటా స్టేట్ హిస్టారికల్ సొసైటీ పేర్కొంది.[62]
హాల్ ఆఫ్ రికార్డ్సు
[మార్చు]
బోర్గ్లం మొదట్లో అమెరికా గొప్ప చారిత్రక పత్రాలు, కళాఖండాలను రక్షించి పర్యాటకులకు చూపించగల గ్రాండ్ హాల్ ఆఫ్ రికార్డ్స్‌ను ఊహించాడు. ఆయన ఈ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించగలిగాడు కానీ 1939లో పని ఆగిపోయే ముందు ముఖాల మీద దృష్టి పెట్టడానికి శిలలోకి 70 అడుగులు (21 మీ) మాత్రమే కత్తిరించాడు. 1998లో గుహ ముఖద్వారం లోపల ఒక రిపోజిటరీ నిర్మించబడింది. దీనిలో మౌంట్ రష్మోర్ గురించి జీవిత చరిత్ర, చారిత్రక సమాచారంతో పాటు బోర్గ్లం అక్కడ భద్రపరచాలనుకున్న పత్రాల పాఠాలు ఉన్న 16 ఎనామెల్ ప్యానెల్‌లు ఉన్నాయి. రిపోజిటరీలో గ్రానైట్ క్యాప్‌స్టోన్‌తో భూమిలో ఉంచబడిన టైటానియం ఖజానా లోపల ఒక టేకువుడ్ బాక్స్ ఉంటుంది. .[63][64]
సంరక్షణ
[మార్చు]ఈ స్థలం పరిరక్షణను నేషనల్ పార్క్ సర్వీస్ పర్యవేక్షిస్తుంది.[65] స్మారక చిహ్నం నిర్వహణలో పర్వతారోహకులు ఏటా పగుళ్లను పర్యవేక్షించి మూసివేయాలి. [66] బడ్జెట్ పరిమితుల కారణంగా, లైకెన్లను తొలగించడానికి స్మారక చిహ్నాన్ని క్రమం తప్పకుండా శుభ్రం చేయరు. అయితే 2005లో ప్రెజర్ వాషింగు, స్టీమ్ క్లీనింగ్ మెషీన్ల తయారీదారు ఆల్ఫ్రెడ్ కార్చర్, 200 °ఎఫ్ (93 °సి) కంటే ఎక్కువ ఒత్తిడితో కూడిన నీటిని ఉపయోగించి అనేక వారాల పాటు ఉచిత శుభ్రపరిచే ఆపరేషన్ నిర్వహించారు.[67] స్మారక చిహ్నాన్ని సంరక్షించడానికి చేసిన ఇతర ప్రయత్నాలలో గుట్జోన్ బోర్గ్లమ్ రాతిలోని పగుళ్లకు మొదట వర్తింపజేసిన సీలెంట్‌తో భర్తీ చేయబడింది. ఇది నీటి నిరోధకతను అందించడంలో అసమర్థంగా ఉందని నిరూపించబడింది. బోర్గ్లం సీలెంట్ భాగాలలో లిన్సీడ్ ఆయిల్, గ్రానైట్ పొడి, తెల్ల సీసం ఉన్నాయి. కానీ పగుళ్లకు ఆధునిక సిలికాన్ భర్తీ కొరకు ఇప్పుడు గ్రానైట్ పొడి ఉపయోగించబడుతోంది. [68]
1998లో శిల్పం టోపోలాజీలో కదలికను మూడు మిల్లీమీటర్ల ఖచ్చితత్వంతో ట్రాక్ చేయడానికి ఎలక్ట్రానిక్ పర్యవేక్షణ పరికరాలను ఏర్పాటు చేశారు. ఈ ప్రదేశం 2009లో అంతర్జాతీయ స్కాటిష్ టెన్ ప్రాజెక్ట్‌లో భాగంగా టెరెస్ట్రియల్ లేజర్ స్కానింగ్ పద్ధతిని ఉపయోగించి డిజిటల్‌గా రికార్డు చేయబడింది. ఇది సైట్ పరిరక్షణకు సహాయపడటానికి అధిక-రిజల్యూషన్ రికార్డును అందిస్తుంది. ఈ డేటాను ఆన్‌లైన్‌లో ప్రజలకు అందుబాటులో ఉంచారు. [69]
జీవావరణ శాస్త్రం
[మార్చు]
మౌంట్ రష్మోరు వృక్షజాలం, జంతుజాలం దక్షిణ డకోటాలోని మిగిలిన బ్లాక్ హిల్స్ ప్రాంతంలోని వృక్షజాలాన్ని పోలి ఉంటాయి. టర్కీ రాబందు, బంగారు ఈగిల్, బాల్డ్ ఈగిల్, రెడ్-టెయిల్డ్ హాక్, స్వాలోస్, వైట్-థ్రోటెడ్ స్విఫ్ట్‌లు వంటి పక్షులు మౌంట్ రష్మోర్ చుట్టూ ఎగురుతాయి. అవి పర్వత అంచులలో గూడు కట్టుకుంటాయి. సాంగ్ బర్డ్స్, నట్‌హాచ్‌లు, వడ్రంగిపిట్టలు, ఫ్లైక్యాచర్‌లతో సహా చిన్న పక్షులు చుట్టుపక్కల పైన్ అడవులలో నివసిస్తాయి.[70] భూసంబంధమైన క్షీరదాలలో మౌస్, లీస్ట్ చిప్‌మంక్, రెడ్ స్క్విరెల్, స్కంక్, పోర్కుపైన్, రక్కూన్, బీవర్, బ్యాడ్జర్, కొయెట్, బిహార్న్ షీప్, బాబ్‌క్యాట్, ఎల్క్, మ్యూల్ డీర్, ఎల్లో-బెల్లీడ్ మార్మోట్, అమెరికన్ బైసన్ ఉన్నాయి.[70][71] చారల కోరస్ కప్ప, వెస్ట్రన్ కోరస్ కప్ప, ఉత్తర చిరుతపులి కప్ప కూడా ఈ ప్రాంతంలో నివసిస్తాయి.[72] అనేక జాతుల పాములు ఉన్నాయి.స్మారక చిహ్నంలోని రెండు ప్రవాహాలైన గ్రిజ్లీ బేర్ బ్రూక్, స్టార్లింగ్ బేసిన్ బ్రూక్, లాంగ్‌నోస్ డేస్, బ్రూక్ ట్రౌట్ వంటి చేపలకు మద్దతు ఇస్తాయి. పర్వత మేకలు ఈ ప్రాంతానికి చెందినవి కావు. మౌంట్ రష్మోర్ సమీపంలో నివసించేవి కెనడా 1924లో కస్టర్ స్టేట్ పార్కుకు బహుమతిగా ఇచ్చిన మంద వారసులు ఆ తరువాత అవి తప్పించుకున్నాయి.[70][73][74]
దిగువ ఎత్తులలో శంఖాకార చెట్లు, ప్రధానంగా పాండెరోసా పైన్, స్మారక చిహ్నాన్ని ఎక్కువగా చుట్టుముట్టాయి. ఇతర చెట్లలో బర్ ఓక్, బ్లాక్ హిల్స్ స్ప్రూస్, కాటన్‌వుడ్ ఉన్నాయి. మౌంట్ రష్మోర్ సమీపంలో తొమ్మిది జాతుల పొదలు పెరుగుతాయి. ముఖ్యంగా స్నాప్‌డ్రాగన్, సన్‌ఫ్లవర్, వైలెట్‌తో సహా అనేక రకాల అడవిపువ్వులు కూడా ఉన్నాయి. ఎత్తైన ప్రదేశాల వైపు మొక్కల జీవితం తక్కువగా మారుతుంది. .[74] అయితే బ్లాక్ హిల్స్‌లో కనిపించే మొక్క జాతులలో దాదాపు ఐదు శాతం మాత్రమే ఈ ప్రాంతానికి చెందినవై ఉన్నాయి.[75]
ఈ ప్రాంతం సంవత్సరానికి సగటున 18 అంగుళాల (460 మిమీ) వర్షపాతాన్ని పొందుతుంది. ఇది సమృద్ధిగా ఉన్న జంతు, వృక్ష జీవితానికి మద్దతు ఇవ్వడానికి సరిపోతుంది. చెట్లు, ఇతర మొక్కలు ఉపరితల ప్రవాహాన్ని నియంత్రించడంలో సహాయపడతాయి. కందకాలు, నీటి ఒరుగులు, నీటి బుగ్గలు క్రిందికి ప్రవహించే నీటిని ఆనకట్ట వేయడానికి సహాయపడతాయి. జంతువులకు నీటి ప్రదేశాలను అందిస్తాయి. అదనంగా ఇసుకరాయి సున్నపురాయి వంటి రాళ్ళు భూగర్భ జలాలను నిలుపుకోవడానికి సహాయపడుతూ జలాశయాలను సృష్టిస్తాయి.[76]
2016లో యుఎస్ జియోలాజికల్ సర్వే జరిపిన పరిశోధనలో ఈ ప్రాంతంలోని ఉపరితల నీరు, భూగర్భ జలాల్లో అసాధారణంగా అధిక సాంద్రత కలిగిన పెర్క్లోరేట్ ఉన్నట్లు తేలింది.[77] ఒక ప్రవాహం నుండి సేకరించిన నమూనాలో లీటరుకు గరిష్టంగా 54 మైక్రోగ్రాముల పెర్క్లోరేట్ సాంద్రత ఉంది. ఇది ఆ ప్రాంతం వెలుపలి ప్రదేశాల నుండి తీసుకున్న నమూనాల కంటే దాదాపు 270 రెట్లు ఎక్కువ.[78] 1998 నుండి 2009 వరకు స్వాతంత్ర్య దినోత్సవాలలో జరిగిన వైమానిక బాణసంచా ప్రదర్శనలు కాలుష్యానికి కారణమని నివేదిక తేల్చింది.[79][77] అదే కాలంలో (1998 నుండి 2009 వరకు) మౌంట్ రష్మోర్ చుట్టూ కనీసం 27 అటవీ మంటలు బాణసంచా ప్రదర్శనల వల్ల సంభవించాయని నేషనల్ పార్క్ సర్వీస్ నివేదించింది.[80]
చెట్ల వలయాల నమూనాలలో ఉన్న అగ్ని మచ్చల అధ్యయనం ప్రకారం, మౌంట్ రష్మోర్ చుట్టూ ఉన్న పాండెరోసా అడవులలో ప్రతి 27 సంవత్సరాలకు ఒకసారి అడవి మంటలు సంభవిస్తాయని సూచిస్తుంది. పెద్ద మంటలు సాధారణం కాదు. చాలా సంఘటనలు అటవీ శిధిలాలను తొలగించడానికి ఉపయోగపడే నేల మంటలు.[81] ఈ ప్రాంతం పైన్ బీటిల్ ముట్టడి అడవిని బెదిరించే విధంగా సమతుల్యతతో కూడిన క్లైమాక్స్ కమ్యూనిటీగా ఉంది. [71]
భౌగోళికం
[మార్చు]భూగర్భశాస్త్రం
[మార్చు]మౌంట్ రష్మోర్ ఎక్కువగా గ్రానైట్ తో కూడి ఉంటుంది. ఈ స్మారక చిహ్నం దక్షిణ డకోటాలోని బ్లాక్ హిల్స్ లోని బ్లాక్ ఎల్క్ పీక్ గ్రానైట్ బాతోలిత్ వాయువ్య అంచున చెక్కబడింది. కాబట్టి బ్లాక్ హిల్స్ ప్రాంతం భౌగోళిక నిర్మాణాలు కూడా మౌంట్ రష్మోర్ వద్ద స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. 1.6 బిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం ప్రొటెరోజోయిక్ సమయంలో బాతోలిత్ శిలాద్రవం ముందుగా ఉన్న మైకా స్కిస్ట్ శిలలలోకి చొరబడింది.[82] ముతక గ్రెయిన్డ్ పెగ్మాటైట్ డైక్‌లు బ్లాక్ ఎల్క్ పీక్ గ్రానైట్ చొరబాటుతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. కనిపించే విధంగా తేలికైన రంగులో ఉంటాయి. తద్వారా అధ్యక్షుల నుదిటి మీద లేత-రంగు చారలు ఏర్పడతాయి.
బ్లాక్ హిల్స్ గ్రానైట్‌లు నియోప్రొటెరోజోయిక్ సమయంలో కోతకు గురయ్యాయి. కానీ తరువాత కేంబ్రియన్ సమయంలో ఇసుకరాయి, ఇతర అవక్షేపాల ద్వారా మూసుకుపోయాయి. పాలియోజోయిక్ అంతటా మూసుకుపోయిన తరువాత మిగిలినవి దాదాపు 70 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం లారామైడ్ ఒరోజెని సమయంలో మళ్ళీ బహిర్గతమయ్యాయి. [82] బ్లాక్ హిల్స్ ప్రాంతం ఒక పొడుగుచేసిన భౌగోళిక గోపురం వలె పైకి లేపబడింది.[83] తరువాత జరిగిన కోత గ్రానైట్ మీద ఉన్న అవక్షేపాలను, మృదువైన ప్రక్కనే ఉన్న షిస్ట్‌ను తొలగించింది. కొంత షిస్ట్ మిగిలి ఉంది. వాషింగ్టన్ శిల్పం క్రింద ముదురు రంగు పదార్థంగా దానిని చూడవచ్చు.
ఈ ప్రాంతంలోని ఎత్తైన పర్వతం బ్లాక్ ఎల్క్ శిఖరం (7,242 అడుగులు లేదా 2,207 మీ). బోర్గ్లం అనేక కారణాల వల్ల మౌంట్ రష్మోర్‌ను ఈ ప్రదేశంగా ఎంచుకున్నాడు. పర్వతం శిల మృదువైన, సున్నితమైన గ్రానైట్‌తో కూడి ఉంటుంది. మన్నికైన గ్రానైట్ ప్రతి 10,000 సంవత్సరాలకు 1 అంగుళం (25 మిమీ) మాత్రమే క్షీణిస్తుంది. అందువలన శిల్పం, దాని దీర్ఘకాలిక బహిర్గతానికి మద్దతు ఇచ్చేంత బలంగా ఉంది.[32] సముద్ర మట్టానికి 5,725 అడుగుల (1,745 మీ) ఎత్తు [8] ఉన్న పర్వతం దానిని అనుకూలంగా చేసింది. ఇది ఆగ్నేయం వైపు ఉన్నందున కార్మికులకు రోజులో ఎక్కువ సమయం సూర్యరశ్మి ప్రయోజనాన్ని కూడా కలిగి ఉంది.
స్మారక చిహ్నానికి మరొక అధ్యక్షుడిని జోడించడం సాధ్యం కాదు. ఎందుకంటే ఉన్న ముఖాలను చుట్టుముట్టిన శిల అదనపు చెక్కడానికి తగినది కాదు,[84] అదనపు శిల్పాలు ఇప్పటికే ఉన్న శిల్పాలలో అస్థిరతలను సృష్టించగలవు.[55]
సాయిల్స్
[మార్చు]మౌంట్ రష్మోర్ ప్రాంతం బాగా ఎండిపోయిన ఆల్ఫిసోల్ నేలలతో నిండి ఉంది. ఇది చాలా కంకర రంగు లోవామ్ (మోక్మౌంట్) నుండి సిల్ట్ లోవామ్ (బస్కా) ఆకృతిని కలిగి ఉంటుంది. గోధుమ నుండి ముదురు బూడిద గోధుమ రంగులో ఉంటుంది.[85]
వాతావరణం
[మార్చు]మౌంట్ రష్మోర్ పొడి-శీతాకాలపు తేమతో కూడిన ఖండాంతర వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంటుంది (కోప్పెన్ వాతావరణ వర్గీకరణలో డిడబల్యూబి). ఇది 5ఎ యుఎస్‌డిఎ ప్లాంట్ హార్డినెస్ జోన్ లోపల ఉంది. అంటే ఈ ప్రాంతంలోని కొన్ని మొక్కల జీవితం −20 °ఎఫ్ (−29 °సి) కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రతను తట్టుకోగలదు.[86]
సంవత్సరంలో రెండు అత్యంత తేమతో కూడిన నెలలు మే - జూన్. ఒరోగ్రాఫిక్ లిఫ్ట్ వేసవిలో స్వల్పంగా కానీ బలమైన మధ్యాహ్నం ఉరుములతో కూడిన వర్షాలకు కారణమవుతుంది.[87]
| శీతోష్ణస్థితి డేటా - Mount Rushmore National Memorial (1991–2020 normals, extremes 1962–present) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నెల | జన | ఫిబ్ర | మార్చి | ఏప్రి | మే | జూన్ | జూలై | ఆగ | సెప్టెం | అక్టో | నవం | డిసెం | సంవత్సరం |
| అత్యధిక రికార్డు °F (°C) | 70 (21) |
68 (20) |
78 (26) |
85 (29) |
93 (34) |
99 (37) |
100 (38) |
99 (37) |
97 (36) |
86 (30) |
75 (24) |
68 (20) |
100 (38) |
| సగటు గరిష్ఠ °F (°C) | 57.8 (14.3) |
57.3 (14.1) |
65.2 (18.4) |
72.9 (22.7) |
81.5 (27.5) |
89.2 (31.8) |
92.7 (33.7) |
90.9 (32.7) |
87.2 (30.7) |
77.0 (25.0) |
65.4 (18.6) |
57.2 (14.0) |
94.0 (34.4) |
| సగటు అధిక °F (°C) | 36.8 (2.7) |
36.3 (2.4) |
44.2 (6.8) |
50.2 (10.1) |
59.6 (15.3) |
71.1 (21.7) |
78.7 (25.9) |
77.5 (25.3) |
69.1 (20.6) |
55.0 (12.8) |
44.4 (6.9) |
36.6 (2.6) |
55.0 (12.8) |
| రోజువారీ సగటు °F (°C) | 27.8 (−2.3) |
27.3 (−2.6) |
34.8 (1.6) |
41.0 (5.0) |
50.6 (10.3) |
61.5 (16.4) |
68.9 (20.5) |
67.8 (19.9) |
59.4 (15.2) |
45.9 (7.7) |
35.7 (2.1) |
28.2 (−2.1) |
45.7 (7.6) |
| సగటు అల్ప °F (°C) | 18.8 (−7.3) |
18.4 (−7.6) |
25.4 (−3.7) |
31.8 (−0.1) |
41.5 (5.3) |
51.9 (11.1) |
59.1 (15.1) |
58.0 (14.4) |
49.6 (9.8) |
36.8 (2.7) |
27.0 (−2.8) |
19.8 (−6.8) |
36.5 (2.5) |
| సగటు కనిష్ఠ °F (°C) | −5.8 (−21.0) |
−4.2 (−20.1) |
3.8 (−15.7) |
15.3 (−9.3) |
26.9 (−2.8) |
39.8 (4.3) |
48.1 (8.9) |
45.9 (7.7) |
32.2 (0.1) |
17.2 (−8.2) |
6.8 (−14.0) |
−2.2 (−19.0) |
−12.6 (−24.8) |
| అత్యల్ప రికార్డు °F (°C) | −38 (−39) |
−29 (−34) |
−16 (−27) |
1 (−17) |
14 (−10) |
27 (−3) |
40 (4) |
33 (1) |
19 (−7) |
−4 (−20) |
−12 (−24) |
−31 (−35) |
−38 (−39) |
| సగటు అవపాతం inches (mm) | 0.48 (12) |
0.76 (19) |
1.35 (34) |
2.62 (67) |
4.80 (122) |
3.58 (91) |
3.59 (91) |
2.29 (58) |
1.76 (45) |
1.80 (46) |
0.59 (15) |
0.50 (13) |
24.12 (613) |
| సగటు హిమపాతం inches (cm) | 7.2 (18) |
8.9 (23) |
9.6 (24) |
13.1 (33) |
1.5 (3.8) |
0.2 (0.51) |
0.0 (0.0) |
0.0 (0.0) |
0.9 (2.3) |
4.9 (12) |
6.4 (16) |
6.6 (17) |
59.3 (151) |
| సగటు అవపాతపు రోజులు (≥ 0.01 in) | 5.1 | 6.1 | 6.7 | 9.7 | 13.6 | 13.4 | 12.4 | 10.5 | 7.7 | 7.1 | 4.5 | 4.7 | 101.5 |
| సగటు మంచు కురిసే రోజులు (≥ 0.1 in) | 4.5 | 4.9 | 3.9 | 3.4 | 0.8 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.2 | 1.7 | 3.0 | 4.0 | 26.5 |
| Source: NOAA[88][89] | |||||||||||||
జనాదరణ పొందిన సంస్కృతిలో
[మార్చు].jpg)
మౌంట్ రష్మోర్‌ను అనేక సినిమాలు, కామిక్ పుస్తకాలు, టెలివిజన్ ధారావాహికలలో చిత్రీకరించారు.[90][91] దీని విధులు యాక్షన్ సన్నివేశాల సెట్టింగ్‌ల నుండి దాచిన ప్రదేశాల సైట్ వరకు మారుతూ ఉంటాయి. [90] 1959 చిత్రం నార్త్ బై నార్త్‌వెస్ట్‌లో చివరి ఛేజ్ సన్నివేశం ఉన్న ప్రదేశంగా దీని అత్యంత ప్రసిద్ధ ప్రదర్శన ఉంది.[91][92][93][61] దీనిని 2004 చిత్రం టీమ్ అమెరికా: వరల్డ్ పోలీస్,[94][95] లో ప్రధాన పాత్రధారులు కార్యకలాపాలకు రహస్య స్థావరంగా ఉపయోగించారు. 2007 చిత్రం నేషనల్ ట్రెజర్: బుక్ ఆఫ్ సీక్రెట్స్‌లో సిబోలా రహస్య భూగర్భ నగరం అక్కడ ఉంది.[90][91][92] ఫినియాస్ ఫెర్బ్ ఎపిసోడ్ కాండేస్ లూసెస్ హర్ హెడ్‌లో, ఫినియాస్, ఫెర్బ్ ఇద్దరూ కాండేస్ ముఖాన్ని ఆమె 15వ పుట్టినరోజు కోసం స్మారక చిహ్నం మీద చెక్కారు.[90] కొన్ని చిత్రాలలో అధ్యక్షుడి ముఖాలను ఇతరులతో భర్తీ చేస్తారు; .[96] ఉదాహరణలలో 1980 చిత్రం సూపర్‌మ్యాన్ II, 1996 చిత్రం మార్స్ అటాక్స్! విలన్లు తమ ముఖాలను స్మారక చిహ్నానికి జోడిస్తారు. 2003 చిత్రం హెడ్ ఆఫ్ స్టేట్‌లో కొత్తగా ఎన్నికైన అధ్యక్షుడి ముఖం జోడించబడింది.[92][97] ముప్పు పరిధిని సూచించడానికి ల్యాండ్‌మార్క్‌ల మీద దాడులను చూపించే రచనలలో మౌంట్ రష్మోర్ ఒక సాధారణ లక్ష్యం; ఉదాహరణలలో సూపర్‌మ్యాన్ II, మార్స్ అటాక్స్! లలో పైన పేర్కొన్న ముఖ మార్పిడిలు అలాగే 2006 మినీసిరీస్ 10.5: అపోకలిప్సు 1997 చిత్రం ది పీస్‌కీపర్‌లో ఉన్నట్లుగా ఉగ్రవాద దాడులు వంటి రచనలలో ప్రకృతి వైపరీత్యాలు ఉన్నాయి.[97] 2013 చిత్రం నెబ్రాస్కాలో స్మారక చిహ్నాన్ని విలక్షణంగా చిత్రీకరించారు. అక్కడ గౌరవంగా వ్యవహరించడానికి బదులుగా అది అసంపూర్తిగా ఉందని విమర్శించారు. [92][98]
భూ వివాదం
[మార్చు]ఫోర్ట్ లారామీ ఒప్పందం (1868) బ్లాక్ హిల్స్‌ను లకోటా ప్రజలకు శాశ్వతంగా మంజూరు చేసింది. కానీ 1876 గ్రేట్ సియోక్స్ యుద్ధం తర్వాత యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆ ప్రాంతాన్ని తెగ నుండి తీసుకుంది. 1971లో అమెరికన్ ఇండియన్ మూవ్‌మెంట్ సభ్యులు ఈ స్మారక చిహ్నాన్ని ఆక్రమించి దానికి "మౌంట్ క్రేజీ హార్స్" అని పేరు పెట్టారు. లకోటా పవిత్ర మనిషి జాన్ ఫైర్ లేమ్ డీర్ పర్వతం పైన ఒక ప్రార్థన కర్రను నాటాడు. లేమ్ డీర్ మాట్లాడుతూ సిబ్బంది అధ్యక్షుల ముఖాల మీద ఒక సింబాలిక్ ష్రౌడ్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. "ఇది బ్లాక్ హిల్స్‌కు సంబంధించిన ఒప్పందాలు నెరవేరే వరకు మురికిగా ఉంటుంది."[99]
1980 యునైటెడ్ స్టేట్స్ సుప్రీంకోర్టు నిర్ణయం యునైటెడ్ స్టేట్స్ వర్సెస్ సియోక్స్ నేషన్ ఆఫ్ ఇండియన్సు'[100]
బ్లాక్ హిల్స్‌లోని వారి భూమికి సియోక్స్ న్యాయమైన పరిహారం పొందలేదని తీర్పు ఇచ్చింది. [101]
ఇందులో మౌంట్ రష్మోర్ కూడా ఉంది. బ్లాక్ హిల్స్ నష్టానికి పరిహారంగా కోర్టు $102 మిలియన్లను ప్రతిపాదించింది. ఈ పరిహారం 2011లో $1.3 బిలియన్లుగా అంచనా వేయబడింది, [102] – కూడబెట్టిన వడ్డీతో – 2021లో దాదాపు $2 బిలియన్లుగా నిర్ణయించబడింది. 2020లో ఓగ్లాలా లకోటా నేషన్ పౌరుడు, స్వదేశీ కార్యకర్త నిక్ టిల్సెన్ తన ప్రజలు ఒక పరిష్కారాన్ని అంగీకరించరని వివరించారు. "ఎందుకంటే మన దేశాలు సంతకం చేసి అంగీకరించిన ఒప్పందాల ప్రకారం మన భూములను పూర్తిగా తిరిగి ఇవ్వడం కంటే తక్కువ దేనికీ మేము అంగీకరించము."[103]
క్రేజీ హార్స్ మెమోరియల్ నిర్మాణం 1940లో బ్లాక్ హిల్స్‌లోని మరెక్కడా ప్రారంభమైంది. స్థానిక అమెరికన్ నాయకుడిని స్మరించుకునేందుకు, మౌంట్ రష్మోర్‌కు ప్రతిస్పందనగా, పూర్తయితే అది మౌంట్ రష్మోర్ కంటే పెద్దదిగా ఉంటుంది. క్రేజీ హార్స్ మెమోరియల్ ఫౌండేషన్ సమాఖ్య నిధుల ఆఫర్‌లను తిరస్కరించింది. దీని నిర్మాణానికి కొంతమంది లకోటా ముఖ్యుల మద్దతు ఉంది, కానీ ఇది స్థానిక అమెరికన్ తెగలలో కూడా వివాదాస్పద అంశంగా ఉంది.[104]
వారసత్వం - జ్ఞాపకార్థం
[మార్చు]
బోర్గ్లం మౌంట్ రష్మోర్‌లోని తన శిల్పాన్ని డెమోక్రసీ పుణ్యక్షేత్రంగా పేర్కొన్నాడు. కానీ స్మారక చిహ్నం ఉన్న బ్లాక్ హిల్స్‌ను అక్రమంగా స్వాధీనం చేసుకోవడం కొంతమంది విమర్శకులను "వంచన పుణ్యక్షేత్రం"గా సూచించడానికి దారితీసింది.[15][105][106][107]
1952 ఆగస్టు 11న యుఎస్ పోస్ట్ ఆఫీస్ మౌంట్ రష్మోర్ నేషనల్ మెమోరియల్ అంకితం 25వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా మౌంట్ రష్మోర్ మెమోరియల్ 3-సెంట్ స్మారక స్టాంపును విడుదల చేసింది.[108] 1974 జనవరి 2న స్మారక చిహ్నాన్ని వర్ణించే 26-సెంట్ ఎయిర్‌మెయిల్ స్టాంపును కూడా జారీ చేసింది.[109] 1991లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ మింట్ స్మారక చిహ్నం అంకితం 50వ వార్షికోత్సవాన్ని జరుపుకునే స్మారక వెండి డాలర్, హాఫ్-డాలర్, ఐదు-డాలర్ నాణేలను విడుదల చేసింది.[110][111][112], ఈ శిల్పం 2006 సౌత్ డకోటా రాష్ట్ర త్రైమాసికంలో ప్రధాన అంశంగా ఉంది.[113]
సంగీతంలో, అమెరికన్ స్వరకర్త మైఖేల్ డాగెర్టీ 2010లో కోరస్, ఆర్కెస్ట్రా కోసం రాసిన "మౌంట్ రష్మోర్", నలుగురు అధ్యక్షులలో ప్రతి ఒక్కరినీ వేర్వేరు కదలికలలో చిత్రీకరిస్తుంది. ఈ రచన జార్జ్ వాషింగ్టన్, విలియం బిల్లింగ్స్, థామస్ జెఫెర్సన్, మరియా కాస్వే, థియోడర్ రూజ్‌వెల్ట్, అబ్రహం లింకన్ రాసిన పాఠాలను సెట్ చేస్తుంది. [114] దీనికి విరుద్ధంగా, ప్రొటెస్ట్ ది హీరో రాసిన "లిటిల్ స్నేక్స్" అనే పాట, "మౌంట్ రష్మోర్ శిల్పంలో పాల్గొన్న హింసాత్మక వలస చరిత్రను సూచిస్తుంది", స్మారక చిహ్నాన్ని వలసవాదానికి చిహ్నంగా విమర్శిస్తూ, జార్జ్ వాషింగ్టన్, థామస్ జెఫెర్సన్ చేసిన స్థానిక ప్రజల మారణహోమం, బానిసల యాజమాన్యాన్ని సూచిస్తుంది. [115][116]
వాషింగ్టన్ నేషనల్స్ బేస్ బాల్ క్లబ్ వారి మార్కెటింగ్ ప్రచారాలలో, ప్రెసిడెంట్స్ రేస్ వంటి స్టేడియంలో ప్రమోషన్ల శ్రేణిలో "రష్మోర్ ఫోర్", పెద్ద ఫోమ్ రబ్బరు చిత్రణలను ఉపయోగిస్తుంది. [117][118]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Annual Park Ranking Report for Recreation Visits in: 2022". National Park Service. Retrieved జూలై 23, 2023.
- ↑ Rosenberg, Jennifer (జనవరి 16, 2021). "10 Things You Didn't Know About Mount Rushmore". ThoughtCo. Retrieved మార్చి 28, 2023.
- ↑ 3.0 3.1 Roberts, Sam (జూన్ 28, 2016). "An Immigrant's Contribution to Mount Rushmore Is Recognized, 75 Years Later". The New York Times. Retrieved సెప్టెంబరు 19, 2017.
- ↑ 4.0 4.1 Andrews, John (మే 2014). "Slight of Hand". South Dakota Magazine. Retrieved సెప్టెంబరు 22, 2017.
- ↑ "Why These Four Presidents?". nps.gov. National Park Service. Retrieved ఫిబ్రవరి 13, 2019.
- ↑ Mount Rushmore National Memorial Archived ఆగస్టు 23, 2017 at the Wayback Machine. December 6, 2005.60 SD Web Traveler, Inc. Retrieved April 7, 2006.
- ↑ McGeveran, William A. Jr. et al. (2004). The World Almanac and Book of Facts 2004. New York: World Almanac Education Group, Inc. ISBN 0-88687-910-8.
- ↑ 8.0 8.1 "Mount Rushmore, South Dakota". Peakbagger.com. Retrieved March 13, 2006.
- ↑ !, episode 5x08 "Mount Rushmore", May 10, 2007.
- ↑ "Making Mount Rushmore | Mount Rushmore". Oh, Ranger!. Archived from the original on నవంబరు 20, 2012. Retrieved అక్టోబరు 31, 2012.
- ↑ Pekka Hamalainen, "Lakota America, a New History of Indigenous Power", (New Haven: Yale University Press, 2019), p. 382.
- ↑ "Senator Peter Norbeck". American Experience: Mount Rushmore. PBS. Retrieved జూలై 20, 2013.
- ↑ "Complete Program Transcript . Mount Rushmore". American Experience. PBS. Archived from the original on మార్చి 1, 2017. Retrieved ఏప్రిల్ 18, 2015.
- ↑ Barbash, Fred; Elkind, Peter (జూలై 1, 1980). "Sioux Win $105 Million". The Washington Post (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0190-8286. Retrieved ఏప్రిల్ 9, 2024.
- ↑ 15.0 15.1 Gonzalez, Mario; Cook-Lynn, Elizabeth (1999). The Politics of Hallowed Ground: Wounded Knee and the Struggle for Indian Sovereignty (in ఇంగ్లీష్). University of Illinois Press. pp. 144–146. ISBN 978-0-252-06669-6.
- ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 16.5 McKeever, Amy (అక్టోబరు 28, 2020). "South Dakota's Mount Rushmore has a strange, scandalous history". National Geographic (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on ఫిబ్రవరి 23, 2021. Retrieved ఫిబ్రవరి 24, 2023.
- ↑ 17.0 17.1 Harmanşah, Ömür (2015). "Six Grandfathers: Landscapes and Power". Place, Memory, and Healing: An Archaeology of Anatolian Rock Monuments (in ఇంగ్లీష్). Routledge. p. 16. doi:10.4324/9781315739106. ISBN 978-1-317-57571-9.
- ↑ 18.00 18.01 18.02 18.03 18.04 18.05 18.06 18.07 18.08 18.09 18.10 Morton, Mary Caperton (సెప్టెంబరు 3, 2020). "Mount Rushmore's Six Grandfathers and Four Presidents". Eos (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 101. doi:10.1029/2020eo148456. ISSN 0096-3941. Retrieved ఫిబ్రవరి 24, 2023.
- ↑ Neihardt, John Gneisenau (1985). The Sixth Grandfather: Black Elk's Teachings Given to John G. Neihardt (in ఇంగ్లీష్). University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-6564-6.
- ↑ Saum, Bradley (2017). "Black Elk". Black Elk Peak: A History (in ఇంగ్లీష్). Arcadia Publishing. ISBN 978-1-4396-6050-8.
- ↑ Saum, Bradley (2017). "Introduction". Black Elk Peak: A History (in ఇంగ్లీష్). Arcadia Publishing. ISBN 978-1-4396-6050-8.
- ↑ Saum, Bradley (2017). "Custer". Black Elk Peak: A History (in ఇంగ్లీష్). Arcadia Publishing. ISBN 978-1-4396-6050-8.
- ↑ Thomas, William (2010). Mount Rushmore (in ఇంగ్లీష్). Chelsea House Publishing. p. 14. ISBN 978-1-60413-515-2.
- ↑ "BBC will showcase story of 'Piano Man'". Tampa Bay Times (in ఇంగ్లీష్). మార్చి 2, 2006. Retrieved ఫిబ్రవరి 26, 2023.
- ↑ Koestler-Grack, Rachel A. (2005). Mount Rushmore (in ఇంగ్లీష్). Abdo Publishing. p. 18. ISBN 978-1-61714-362-5.
- ↑ 26.0 26.1 26.2 Saum, Bradley (2017). "Mountain Monument". Black Elk Peak: A History (in ఇంగ్లీష్). Arcadia Publishing. ISBN 978-1-4396-6050-8.
- ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని
<ref>ట్యాగు;McKee verఅనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు - ↑ 28.0 28.1 28.2 28.3 28.4 Fite, Gilbert C. (1975). "Gutzon Borglum: Mercurial Master of Colossal Art". Montana: The Magazine of Western History. 25 (2): 2–19. ISSN 0026-9891. JSTOR 4517975.
- ↑ "Timeline – Mount Rushmore National Memorial". National Park Service (in ఇంగ్లీష్). నవంబరు 29, 2022. Retrieved మార్చి 2, 2023.
- ↑ "Doane Robinson". National Park Service (in ఇంగ్లీష్). జనవరి 25, 2023. Retrieved మార్చి 2, 2023.
- ↑ 31.0 31.1 31.2 31.3 Boime, Albert (Winter–Spring 1991). "Patriarchy Fixed in Stone: Gutzon Borglum's 'Mount Rushmore'". American Art. 5 (1/2): 142–67. doi:10.1086/424112. S2CID 191573145. Retrieved సెప్టెంబరు 15, 2020.
- ↑ 32.0 32.1 32.2 32.3 32.4 "Carving History". National Park Service. ఆగస్టు 2, 2004. Archived from the original on అక్టోబరు 10, 2006.
- ↑ Michael Patrick Cullinane (2017). Theodore Roosevelt's Ghost: The History and Memory of an American Icon. LSU Press. ISBN 978-0-8071-6674-1. Retrieved జనవరి 11, 2024.
- ↑ "People & Events: The Carving of Stone Mountain". American Experience. PBS. Archived from the original on ఏప్రిల్ 13, 2010. Retrieved మార్చి 17, 2010.
- ↑ "Native Americans and Mount Rushmore". PBS. Retrieved మార్చి 26, 2020.
- ↑ "Historical Letters and Legislation". National Park Service. మే 23, 2022. Retrieved డిసెంబరు 14, 2022.
- ↑ "Memorial History". National Park Service. మే 23, 2022. Retrieved డిసెంబరు 14, 2022.
- ↑ "Mount Rushmore National Memorial Frequently Asked Questions". National Park Service. Retrieved డిసెంబరు 2, 2009.
- ↑ Mount Rushmore National Memorial Archived మే 13, 2010 at the Wayback Machine. Outdoorplaces.com. Retrieved June 7, 2006.
- ↑ "Carving History". National Park Service. Retrieved ఫిబ్రవరి 22, 2013.
- ↑ "Honeycombing process explained from". nps.gov. జూన్ 14, 2004. Archived from the original on ఆగస్టు 1, 2008. Retrieved మార్చి 20, 2010.
- ↑ "Geology Fieldnotes". nps.gov. జనవరి 4, 2005. Archived from the original on అక్టోబరు 16, 2011. Retrieved అక్టోబరు 22, 2010.
- ↑ "2020 CENSUS - CENSUS BLOCK MAP: Pennington County, SD" (PDF). U.S. Census Bureau. p. 56 (PDF p. 57/86). Retrieved సెప్టెంబరు 27, 2024.
Mount Rushmore Natl Meml
- ↑ 44.0 44.1 American Experience Archived నవంబరు 14, 2012 at the Wayback Machine "Timeline: Mount Rushmore" (2002). Retrieved March 20, 2006.
- ↑ Cope, Willard (జూలై 7, 1939). "Remember Stone Mountain's Mighty Memorial?". The Atlanta Constitution. Atlanta, Georgia. p. 9 – via Newspapers.com.
- ↑ Mount Rushmore National Memorial Archived డిసెంబరు 3, 2013 at the Wayback Machine.
- ↑ Mount Rushmore National Memorial Archived ఫిబ్రవరి 24, 2006 at the Wayback Machine. Tourism in South Dakota. Laura R. Ahmann. Retrieved March 19, 2006.
- ↑ Reagan, Nick (నవంబరు 23, 2019). "Last carver of Mount Rushmore dies at 98". www.kotatv.com. Retrieved నవంబరు 26, 2019.
- ↑ Lathrop, Alan K. (Winter 2007). "Designing for South Dakota and the Upper Midwest: The Career of Architect Harold T. Spitznagel, 1930—1974" (PDF). South Dakota History. 37 (4): 271–305.
- ↑ Allaback, Sarah (2000). "Mission 66 Visitor Centers: The History of a Building Type". National Park Service.
- ↑ "Text of 1934 Essay – History of the United States" (PDF). Retrieved ఆగస్టు 27, 2017.
- ↑ "George Bush: Remarks at the Dedication Ceremony of the Mount Rushmore National Memorial in South Dakota". The American Presidency Project. జూలై 3, 1991. Retrieved ఆగస్టు 27, 2017.
- ↑ David Melmer (డిసెంబరు 13, 2004). "Historic changes for Mount Rushmore". Indiancountrytoday. Archived from the original on ఆగస్టు 8, 2010. Retrieved మార్చి 17, 2010.
- ↑ "World: Americas Reagan for Rushmore". BBC. మార్చి 1, 1999. Retrieved నవంబరు 25, 2020.
- ↑ 55.0 55.1 Lawrence, Tom (జూన్ 26, 2020). "Adding fifth face to Mount Rushmore National Memorial has been political football for decades". Argus Leader. USA Today Network. Retrieved నవంబరు 25, 2020.
- ↑ Shelbourne, Mallory (జూలై 25, 2017). "Trump: 'I won't say' that I should be on Mount Rushmore". The Hill. Retrieved జూన్ 30, 2024.
- ↑ Ehrlich, Jamie (ఆగస్టు 9, 2020). "New York Times: White House reached out to South Dakota governor about adding Trump to Mount Rushmore". CNN. Retrieved ఆగస్టు 10, 2020.
- ↑ "H.R.792 – To direct the Secretary of the Interior to arrange for the carving of the figure of President Donald J. Trump on Mount Rushmore National Memorial". U.S. Congress. జనవరి 28, 2025. Retrieved ఫిబ్రవరి 5, 2025.
- ↑ Notheis, Asher (ఆగస్టు 4, 2024). "Pelosi says Biden's face should be added to Mount Rushmore". Washington Examiner. Retrieved ఆగస్టు 5, 2024.
- ↑ "Popular South Dakota Attractions >>South Dakota". southdakota.com. Archived from the original on ఏప్రిల్ 2, 2015. Retrieved మార్చి 21, 2015.
- ↑ 61.0 61.1 61.2 Thomas J. Liu, John B. Loomis, and Linda J. Bilmes, "Exploring the contribution of National Parks to the entertainment industry's intellectual property", in Linda J. Bilmes and John B. Loomis, Valuing U.S. National Parks and Programs: America's Best Investment (Routledge, 2020), p. 95–98.
- ↑ Kilen Ode, Jeanne (1984). Dakota Images: Benjamin Black Elk (PDF). Vol. 14. South Dakota State Historical Society.
- ↑ "Hall of Records". Mount Rushmore National Memorial web site. National Park Service. జూన్ 14, 2004. Archived from the original on అక్టోబరు 11, 2007. Retrieved జూలై 4, 2007.
- ↑ "Hall of Records". Mount Rushmore National Memorial. U.S. National Park Service. Retrieved సెప్టెంబరు 22, 2024.
- ↑ "Caring for a Monumental Sculpture" (PDF). National Park Service. Retrieved జూలై 8, 2013.
- ↑ "Preservation". Mount Rushmore National Memorial (U.S. National Park Service). జనవరి 30, 2023. Retrieved మార్చి 24, 2023.
- ↑ "For Mount Rushmore, An Overdue Face Wash". The Washington Post. జూలై 11, 2005. Retrieved మార్చి 17, 2010.
- ↑ "Preservation – Mount Rushmore National Memorial". National Park Service. Retrieved డిసెంబరు 26, 2020.
- ↑ "Mount Rushmore National Memorial". CyArk. Archived from the original on జూలై 12, 2013. Retrieved జూలై 8, 2013.
- ↑ 70.0 70.1 70.2 "Enjoy Wildlife......Safely" (PDF). National Park Service. Retrieved జనవరి 4, 2014.
- ↑ 71.0 71.1 Freeman, Mary. "Mount Rushmore, South Dakota for Tourists". USA Today. Tysons Corner, VA: Gannett Company. Archived from the original on అక్టోబరు 26, 2021. Retrieved జనవరి 3, 2014.
- ↑ "Amphibians". National Park Service. Retrieved జనవరి 4, 2014.
- ↑ "Nature & Science- Animals". NPS. నవంబరు 26, 2006. Retrieved మార్చి 17, 2010.
- ↑ 74.0 74.1 "Mount Rushmore- Flora and Fauna". American Park Network. 2001. Archived from the original on డిసెంబరు 12, 2007. Retrieved జనవరి 11, 2016.
- ↑ "Nature & Science – Plants". NPS. డిసెంబరు 6, 2006. Retrieved మార్చి 17, 2010.
- ↑ Nature & Science- Groundwater. National Park Service. Retrieved April 1, 2006.
- ↑ 77.0 77.1 "Fireworks Likely Caused Water Contamination at Mount Rushmore". United States Geological Survey. మే 2, 2016. Retrieved జూన్ 27, 2020.
- ↑ "Mt. Rushmore H2O pollution: Fireworks to blame?". WGBA (in ఇంగ్లీష్). Associated Press. మే 3, 2016.
- ↑ Fears, Darryl (మే 3, 2016). "Officials knew fireworks at Mount Rushmore could cause a fire. But they didn't expect this". The Washington Post (in ఇంగ్లీష్).
- ↑ O'Dowd, Peter; Raphelson, Samantha (జూలై 3, 2020). "50 Years After Mount Rushmore Occupation, Native Americans Are 'Still Fighting'". WBUR (in ఇంగ్లీష్). Retrieved ఏప్రిల్ 4, 2021.
- ↑ Nature & Science- Forests. National Park Service. Retrieved April 1, 2006.
- ↑ 82.0 82.1 Geologic Activity. National Park Service.
- ↑ Irvin, James R. Great Plains Gallery Archived జూలై 20, 2006 at the Wayback Machine (2001). Retrieved March 16, 2006.
- ↑ Klinski, Michael (ఏప్రిల్ 24, 2018). "Mount Trumpmore? It's the president's 'dream,' Rep. Kristi Noem says". Argus Leader (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved ఆగస్టు 9, 2020.
- ↑ "SoilWeb: An Online Soil Survey". University of California, Davis. Retrieved ఆగస్టు 27, 2017.
- ↑ "USDA Hardiness Zone Finder". The National Gardening Association. National Gardening Association. Retrieved జనవరి 3, 2014.
- ↑ "Weather History". National Park Service, U.S. Department of the Interior. జూన్ 23, 2004. Archived from the original on జూలై 6, 2008. Retrieved జనవరి 27, 2013.
- ↑ "NowData – NOAA Online Weather Data". National Oceanic and Atmospheric Administration. Retrieved అక్టోబరు 28, 2021.
- ↑ "Station: MT RUSHMORE NMEM, SD". U.S. Climate Normals 2020: U.S. Monthly Climate Normals (1991–2020). National Oceanic and Atmospheric Administration. Retrieved అక్టోబరు 28, 2021.
- ↑ 90.0 90.1 90.2 90.3 Gunderson, Jessica (జూలై 1, 2014). "Mount Rushmore Today". Mount Rushmore: Myths, Legends, and Facts (in ఇంగ్లీష్). Capstone. p. 28. ISBN 978-1-4914-0208-5.
- ↑ 91.0 91.1 91.2 Knight, Gladys L. (ఆగస్టు 11, 2014). "Mount Rushmore". Pop Culture Places: An Encyclopedia of Places in American Popular Culture [3 volumes] (in ఇంగ్లీష్). ABC-CLIO. p. 623. ISBN 978-0-313-39883-4.
- ↑ 92.0 92.1 92.2 92.3 Powell, Laura. "Mount Rushmore on the Big Screen". Visit The USA (in ఇంగ్లీష్). Retrieved మే 14, 2022.
- ↑ Freund, Charles Paul (2003). "Big schlock candy Mountain: the many meanings of Mount Rushmore". Reason.
- ↑ "9 Famous Pop Culture Spots in the USA You Don't Want to Miss". Visit The USA (in ఇంగ్లీష్). Retrieved మే 21, 2022.
A variety of films and television shows suggest Mount Rushmore's use as a secret hideout for the government such as in "National Treasure: Book of Secrets" and "Team America: World Police."
- ↑ Honeycutt, Kirk (అక్టోబరు 15, 2019). "'Team America: World Police': THR's 2004 Review". The Hollywood Reporter (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved మే 14, 2022.
- ↑ "The subversive non-subversiveness of "Phineas and Ferb"" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). డిసెంబరు 30, 2015. Retrieved ఆగస్టు 5, 2024.
- ↑ 97.0 97.1 Doss, Erika (సెప్టెంబరు 7, 2012). Memorial Mania: Public Feeling in America (in ఇంగ్లీష్). University of Chicago Press. p. 57. ISBN 978-0-226-15939-3.
- ↑ Walter Metz, "Review: Nebraska. Dir. Alexander Payne. Paramount Vantage, 2013". Middle West Review Volume 1, Number 1, (University of Nebraska Press, Fall 2014), p. 154–55.
- ↑ Matthew Glass, "Producing Patriotic Inspiration at Mount Rushmore", Journal of the American Academy of Religion, Vol. 62, No. 2. (Summer, 1994), pp. 265–283.
- ↑ "United States v. Sioux Nation of Indians, 448 U.S. 371 (1980)". Findlaw (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved ఫిబ్రవరి 11, 2021.
- ↑ "Significant Indian Cases". The United States Department of Justice. United States Government. మే 12, 2015. Archived from the original on జూలై 4, 2020. Retrieved జూలై 4, 2020.
- ↑ "Why the Sioux Are Refusing $1.3 Billion". PBS NewsHour (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ఆగస్టు 24, 2011. Retrieved ఫిబ్రవరి 11, 2021.
- ↑ Tilsen, Nick. "Trump's Mount Rushmore fireworks show is a Fourth of July attack on Indigenous people". NBC News. Retrieved జూలై 3, 2020.
- ↑ Lame Deer, John (Fire) and Richard Erdoes. Lame Deer Seeker of Visions. Simon and Schuster, New York, 1972. Paperback ISBN 0-671-55392-5
- ↑ Hoople, Robin (డిసెంబరు 1, 2006). "Great Stone Faces: Henry James, Theodore Roosevelt, and the Quest for American Authenticity". Canadian Review of American Studies (in ఇంగ్లీష్). 36 (3): 345–362. doi:10.3138/CRAS-s036-03-07. ISSN 0007-7720.
- ↑ Louie, Clarence (నవంబరు 16, 2021). Rez Rules: My Indictment of Canada's and America's Systemic Racism Against Indigenous Peoples (in ఇంగ్లీష్). McClelland & Stewart. p. 201. ISBN 978-0-7710-4834-0.
- ↑ Estes, Nick (ఫిబ్రవరి 26, 2019). Our History Is the Future: Standing Rock Versus the Dakota Access Pipeline, and the Long Tradition of Indigenous Resistance (in ఇంగ్లీష్). Verso Books. p. 222. ISBN 978-1-78663-673-7.
- ↑ "3c Mt. Rushmore single". Smithsonian National Postal Museum. Archived from the original on మే 4, 2015. Retrieved జూలై 1, 2014.
- ↑ Scotts United States Stamp catalogue, 1982. Scott's Publishing Company. 1981. ISBN 0-89487-042-4., p. 289.
- ↑ "1991 Mount Rushmore Silver Dollar". Modern Commemoratives. జూన్ 10, 2009. Retrieved ఫిబ్రవరి 28, 2020.
- ↑ "1991 Mount Rushmore Half Dollar Commemorative Coin" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). జూన్ 9, 2009. Retrieved మే 14, 2022.
- ↑ "1991 Mount Rushmore $5 Gold Commemorative Coin" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). జూన్ 11, 2009. Retrieved మే 14, 2022.
- ↑ Jim Noles, A Pocketful of History: Four Hundred Years of America—One State Quarter at a Time" (Da Capo Press, May 6, 2008) ASIN B009K44LT8.
- ↑ "Michael Daugherty's Mount Rushmore Premieres with the Pacific Symphony and Chorale" Retrieved August 27, 2014.
- ↑ Rolli, Bryan (జూన్ 16, 2020). "Protest the Hero's Rody Walker: Trump's Vision of Greatness Is America's 'Tragic Flaw'". Loudwire (in ఇంగ్లీష్). Retrieved అక్టోబరు 27, 2020.
- ↑ Slingerland, Calum (జూన్ 18, 2020). "Protest the Hero Give American History a Scathing Rewrite on 'Palimpsest'". exclaim.ca (in కెనడియన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved అక్టోబరు 27, 2020.
- ↑ "The history of the Nationals Presidents Race: Who is winning and why". wusa9.com. అక్టోబరు 21, 2019. Archived from the original on అక్టోబరు 23, 2019.
- ↑ "'Teddy' wins for 1st time in 534 races". ESPN. అక్టోబరు 3, 2012.