Jump to content

రాయల్ నార్వేజియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్

వికీపీడియా నుండి
Royal Norwegian Air Force
Badge of the Royal Norwegian Air Force
క్రియాశీలకం10 నవంబరు 1944; 80 సంవత్సరాల క్రితం (1944-11-10)
దేశం Norway
AllegianceKingdom of Norway
రకముAir force
పాత్రAerial warfare
పరిమాణం
  • 3,650
  • 102 aircraft[1]
Part ofNorwegian Armed Forces
HeadquartersRygge Air Station
నినాదం
  • Konge, Folk og Fedreland
  • "King, People and Fatherland"
కమాండర్స్
Commander-in-Chief Harald V
Prime Ministerనార్వే Jonas Gahr Støre
Minister of Defence Bjørn Arild Gram
Chief of Defence General Eirik Kristoffersen
Chief of the Royal Norwegian Air ForceMajor General Rolf Folland
Command Sergeant Major of the Royal Norwegian Air Force Chief Master Sergeant Didrik Sand
Insignia
Roundel
Ensign
Aircraft flown
FighterF-35A
HelicopterAW101, Bell 412
PatrolP-8 Poseidon
TrainerSaab Safari
TransportC-130J-30

రాయల్ నార్వేజియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ (RNoAF) అనేది నార్వే వైమానిక దళం . ఇది 1944 నవంబరు 10 న నార్వేజియన్ సాయుధ దళాల ప్రత్యేక విభాగంగా స్థాపించబడింది. శాంతి సమయాల్లో RNoAF లో దాదాపు 2,430 మంది ఉద్యోగులు (అధికారులు, నమోదు చేసుకున్న సిబ్బంది, పౌరులు) ఉంటారు. RNoAFలో 600 మంది సిబ్బంది తమ డ్రాఫ్ట్ పీరియడ్‌లో పనిచేస్తారు. సమీకరణ తర్వాత, RNoAF లో సుమారు 5,500 మంది సిబ్బంది ఉంటారు.

RNoAF వ్యవస్థలో ఏడు ఎయిర్‌బేస్‌లు ఉన్నాయి ( ఓర్లాండ్, రిగ్గే, అండోయా, ఈవెన్స్, బార్డుఫాస్, బోడో, గార్డెర్మోయెన్ వద్ద). దీనికి ఒక నియంత్రణ, రిపోర్టింగ్ కేంద్రం ( సోర్రీసా మునిసిపాలిటీలో) మూడు శిక్షణా కేంద్రాలూ ఉన్నాయి: స్ట్జోర్డాల్ మునిసిపాలిటీలోని వోర్న్స్ (సుమారు 32.7 కిలోమీటర్లు (20.3 మై.) ట్రోండ్‌హైమ్‌కు ఈశాన్యం), క్రిస్టియన్‌సండ్ మునిసిపాలిటీలో కెజెవిక్, స్టావాంజర్ మునిసిపాలిటీలోని KNM హెరాల్డ్ హార్ఫాగ్రే/ మడ్లాలీరెన్ వద్ద.

చరిత్ర

[మార్చు]

రూపకల్పన

[మార్చు]

సైనిక విమానాలు 1912 జూన్ 1 న ప్రారంభమయ్యాయి. మొదటి విమానం, HNoMS Start ప్రజలు విరాళంగా ఇచ్చిన డబ్బుతో కొనుగోలు చేశారు. నార్వే మొదటి జలాంతర్గామి HNoMS కోబెన్ (A-1) యొక్క ఉప నాయకుడైన హాన్స్ డాన్స్ దీనిని నడిపాడు.[2] 1940 వరకు నేవీ, ఆర్మీ వైమానిక దళాలకు చెందిన చాలా విమానాలు దేశీయ డిజైన్లు లేదా లైసెన్స్ ఒప్పందాల కింద నిర్మించబడ్డాయి, ఆర్మీ వైమానిక దళం యొక్క ప్రధాన బాంబర్/స్కౌట్ విమానం డచ్-మూలం కలిగిన ఫోకర్ CV.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానంతర వైమానిక దళం

[మార్చు]
రాయల్ నార్వేజియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ స్పిట్‌ఫైర్

యుద్ధం తర్వాతకూడా స్పిట్‌ఫైర్ యాభైల వరకు RNoAFతో సేవలో ఉంది.

1947 లో నిఘా, నియంత్రణ విభాగం మొదటి రాడార్ వ్యవస్థను సమకూర్చుకుంది. దాదాపు అదే సమయంలో RNoAF దాని మొదటి జెట్ ఫైటర్లను - డి హావిలాండ్ వాంపైర్స్ - పొందింది.

1949లో నార్వే NATOను సహ-స్థాపించింది. ఆ తర్వాత త్వరలోనే MAP (మిలిటరీ ఎయిడ్ ప్రోగ్రామ్) ద్వారా అమెరికన్ విమానాలను అందుకుంది. శీతల యుద్ధం కొనసాగుతున్న కొద్దీ వైమానిక దళ విస్తరణ చాలా వేగంగా జరిగింది. శీతల యుద్ధం అంతటా నార్వేజియన్ వైమానిక దళం రెండు నాటో వైమానిక దళాలలో ఒకటి - మరొకటి టర్కీ - సోవియట్ యూనియన్‌తో భూ సరిహద్దు ఉన్న ప్రాంతానికి బాధ్యత వహించింది. నార్వేజియన్ యుద్ధ విమానాలు ప్రతి సంవత్సరం సగటున 500–600 సోవియట్ విమానాలను అడ్డగించాయి. [3]

1959లో, విమాన నిరోధక ఆర్టిలరీని రాయల్ నార్వేజియన్ వైమానిక దళంలో విలీనం చేశారు.

1999లో, యుగోస్లేవియాపై నాటో బాంబు దాడిలో నార్వే ఆరు [4] F-16లతో పాల్గొంది. [5]

21వ శతాబ్దపు RNoAF

[మార్చు]

2002 అక్టోబరులో 18 నార్వేజియన్, డానిష్, డచ్ F-16 ఫైటర్-బాంబర్లతో కూడిన త్రి-జాతీయ దళం, ఒక డచ్ ఎయిర్ ఫోర్స్ KC-10 A ట్యాంకర్‌తో, ఆపరేషన్ ఎండ్యూరింగ్ ఫ్రీడమ్‌లో భాగంగా ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని NATO భూ బలగాలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి కిర్గిజ్స్తాన్‌లోని మనస్ ఎయిర్ బేస్‌కు వెళ్లింది. ఆ మిషన్లలో ఒకటి ఆపరేషన్ డెజర్ట్ లయన్.[6]

జనవరి 27-28 తేదీలలో, ఆపరేషన్ ముంగూస్ ప్రారంభ సమయంలో నార్వేజియన్ F-16 విమానాలు ఆది ఘర్ పర్వతాలలో హిజ్బ్-ఇ ఇస్లామి గుల్బుద్దీన్ ఫైటర్లపై బాంబు దాడి చేశాయి.

2004లో, నాలుగు F-16 విమానాలు NATO యొక్క బాల్టిక్ ఎయిర్ పోలీసింగ్ ఆపరేషన్‌లో పాల్గొన్నాయి.

2006 ఫిబ్రవరి నుండి, ఎనిమిది రాయల్ నెదర్లాండ్స్ వైమానిక దళం F-16లు, నాలుగు రాయల్ నార్వేజియన్ వైమానిక దళం F-16లు చేరి, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ దక్షిణ ప్రావిన్సులలోని NATO అంతర్జాతీయ భద్రతా సహాయ దళ భూ దళాలకు మద్దతు ఇచ్చాయి. ఈ వైమానిక విభాగాన్ని 1వ నెదర్లాండ్స్-నార్వేజియన్ యూరోపియన్ పార్టిసిపేటింగ్ ఫోర్సెస్ ఎక్స్‌పెడిషనరీ ఎయిర్ వింగ్ (1 NLD/NOR EEAW) అని పిలుస్తారు. [7]

2010లు

[మార్చు]

2011 లో లిబియాలో నో-ఫ్లై జోన్‌ను అమలు చేయడానికి F-16 విమానాల బృందాన్ని పంపారు. "లిబియా, బహ్రెయిన్, యెమెన్‌లలో శాంతియుత నిరసనకారులపై" జరిగిన హింసను విదేశాంగ మంత్రి జోనాస్ గహర్ స్టోర్ ఒక ప్రకటనలో ఖండించాడు. ఈ నిరసనలు "మరింత భాగస్వామ్య ప్రజాస్వామ్యం కోసం ప్రజల కోరికకు వ్యక్తీకరణ" అని అన్నారు. అధికారులు రాజకీయ, ఆర్థిక, సామాజిక హక్కుల వంటి ప్రాథమిక మానవ హక్కులను గౌరవించాలి. సంస్కరణలపై శాంతియుత సంభాషణను పెంపొందించడానికి అన్ని పార్టీలు తమ వంతు కృషి చేయడం ఇప్పుడు చాలా ముఖ్యం". [8] 2011 మార్చి 19న, నార్వేజియన్ ప్రభుత్వం లిబియాలో మోహరించడానికి రాయల్ నార్వేజియన్ వైమానిక దళానికి అధికారం ఇచ్చింది. నార్వే ఆరు F-16 యుద్ధ విమానాలను, సిబ్బందిని ఆమోదించింది. ఈ విస్తరణ మార్చి 21న ప్రారంభమైంది. క్రీట్‌లోని సౌడా బేలోని సౌడా ఎయిర్ బేస్ నుండి పనిచేసింది. [9]

2011 మార్చి 24న, ఆపరేషన్ ఒడిస్సీ డాన్ సమయంలో రాయల్ నార్వేజియన్ వైమానిక దళం నుండి F-16లను యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్రికా కమాండ్‌కు కేటాయించారు. [10] [11] 2011 మార్చి 25న, రాయల్ నార్వేజియన్ వైమానిక దళానికి చెందిన F-16 విమానాల నుండి లిబియా ట్యాంకులపై లేజర్-గైడెడ్ బాంబులను ప్రయోగించారు. మార్చి 26న రాత్రి సమయంలో ఒక వైమానిక స్థావరంపై బాంబు దాడి జరిగింది. 2011 మార్చి 26న ఆపరేషన్ యూనిఫైడ్ ప్రొటెక్టర్‌కు కూడా బలగాలను మోహరించారు [12] [13]


జూలై 2011 నాటికి, నార్వేజియన్ F-16లు దాదాపు 600 బాంబులను జారవిడిచాయి. ఆ సమయంలో వేసిన మొత్తం బాంబులలో ఇది దాదాపు 17%.[14] [15] [16] ఏప్రిల్ 26 రాత్రి ట్రిపోలిలోని గడాఫీ ప్రధాన కార్యాలయంపై బాంబు దాడి చేసింది నార్వేజియన్ F-16 విమానాలే. [15] [17] [18] [19]

2011 సెప్టెంబరు నుండి డిసెంబరు వరకు, వైమానిక దళం ఆపరేషన్ ఓషన్ షీల్డ్‌కు సిబ్బందినీ, ఒక P-3 ఓరియన్‌నూ అందించింది. సీషెల్స్ నుండి పనిచేస్తున్న ఈ విమానం సోమాలి బేసిన్‌లో సముద్రపు దొంగల కోసం శోధించింది. [20] [21]

2016 ఏప్రిల్లో, బోడోలోని ఆసుపత్రిలో అవసరమైన వైద్య పరికరాలను వార్నెస్ ఎయిర్ స్టేషన్ నుండి వైమానిక దళం F-16 జెట్ ద్వారా 25 నిమిషాలలో తీసుకెళ్ళి ఒక రోగి ప్రాణం కాపాడడంలో తోడ్పడింది. [22]

2017 మార్చి 29న, నార్వే ఐదు P-8Aల కోసం ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది, వీటిని 2022 - 2023 మధ్య డెలివరీ చేస్తారు. [23]

2017 నవంబరు 3న, RNoAF మొదటి F-35A లైట్నింగ్ II ను డెలివరీ తీసుకుంది. [24]

2020లు

[మార్చు]

2021 మార్చిలో RNoAF నాలుగు F-35A లైట్నింగ్ II వొమానాలతో, 130 మంది సైనిక సిబ్బందితో ఐస్లాండిక్ ఎయిర్ పోలీసింగ్‌లో పాల్గొంది. [25]

2022 జనవరి 6 న, F-35 అధికారికంగా క్విక్ రియాక్షన్ అలర్ట్ మిషన్‌ను చేపట్టింది. F-16 నౌకాదళంలో 42 సంవత్సరాల సుదీర్ఘ మిషన్‌ను ముగించింది. పూర్తిగా ఐదవ తరం యుద్ధ విమానాలతో కూడిన దళాన్ని రంగంలోకి దించిన మొదటి దేశంగా నార్వే నిలిచింది. [26] [27]

2021 డిసెంబరులో రొమేనియా 32 F-16Aలను కొనుగోలు చేయడానికి ఆసక్తిని వ్యక్తం చేసింది. [28] [29] మొదటి మూడు విమానాలు 2023 నవంబరులో డెలివరీ అయ్యాయి. [30]

2022 జూన్‌లో నార్వే, 14 NH90 హెలికాప్టర్లను కొనుగోలు చేసే ఒప్పందాన్ని రద్దు చేసుకుంది. సరఫరాదారు నార్వేకు అవసరమైన యుద్ధ సామర్థ్యం గల విమానాలను అందించలేడని పేర్కొంది. అన్ని NH90 విమాన కార్యకలాపాలు నిలిపివేయబడ్డాయి. వచ్చిన విమానాలన్నిటినీ తయారీదారుకు తిరిగి ఇచ్చేయాలని ప్రణాళిక చేయబడింది. కాలక్రమేణా నార్వే కొత్త విమానాన్ని కొనుగోలు చేయాలని యోచిస్తోంది.[31]


2025 ఏప్రిల్ 1 న, RNoAF తన చివరి రెండు F-35Aలను అందుకోవడంతో 52 విమానాల సేకరణ పూర్తయింది.[32]

ప్రణాళికలు

[మార్చు]

2023 మార్చి 14న, RNoAF NH90 కి బదులుగా ఆరు SH-60 సీహాక్ విమానాల కోసం ఒక ఒప్పందాన్ని ప్రకటించింది. మొదటి మూడు హెలికాప్టర్లు 2025 లో డెలివరీ చేయబడతాయి. [33]

2024 ఏప్రిల్‌లో, వ్యూహాత్మక రక్షణ ప్రణాళిక సైన్యానికి, ప్రత్యేక దళానికి మద్దతుగా ఒక అదనపు C-130J సూపర్ హెర్క్యులస్, వెల్లడి చేయని సంఖ్యలో హెలికాప్టర్‌లనూ కొనుగోలు చేయాలనే ఉద్దేశ్యాన్ని ప్రకటించింది. [34] ఈ ప్రణాళిక NASAMS బ్యాటరీలను 6కి పెంచాలని కూడా ప్రతిపాదిస్తుంది. అలాగే సైన్యం యొక్క వైమానిక రక్షణను 2 బ్యాటరీలకు పెంచడం. బాలిస్టిక్ సామర్థ్యంతో కూడిన 2 లేయర్డ్ ఎయిర్ డిఫెన్స్ బ్యాటరీలను కూడా ప్రవేశపెడతారు (పేట్రియాట్ లేదా దీర్ఘ-శ్రేణి క్షిపణులతో కొత్త NASAMS)

సంస్థ

[మార్చు]

 

విమానాలు

[మార్చు]
నార్వేజియన్ F-35 లైట్నింగ్ II
మే 29, 2023న ఆర్కిటిక్ సర్కిల్ పైన ఉన్న MAINEiac KC-135 స్ట్రాటోట్యాంకర్ నుండి ఇంధనాన్ని పొందుతున్న నార్వేజియన్ F-35 లైట్నింగ్ II
నార్వేజియన్ C-130J

ప్రస్తుత ఇన్వెంటరీ

[మార్చు]
విమానం మూలం రకం వైవిధ్యం సేవలో గమనికలు
యుద్ధ విమానాలు
F-35 మెరుపు II యునైటెడ్ స్టేట్స్ బహుళస్థాయి ఎఫ్-35ఏ 52[35] అమెరికాలో శిక్షణ కోసం 6 విమానాలు
సముద్ర గస్తీ
పి-8 పోసిడాన్ యునైటెడ్ స్టేట్స్ ASW/పెట్రోల్పెట్రోలింగ్ 5
రవాణా
సి-130జె సూపర్ హెర్క్యులస్ యునైటెడ్ స్టేట్స్ వ్యూహాత్మక ఎయిర్లిఫ్టర్ సి-130జె-30 4 బ్లాక్ 8.1 మరో ప్రణాళిక
హెలికాప్టర్లు
బెల్ 412 యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఉపయుక్తత 412ఎస్పి/హెచ్పి 18 9 MLU పొందడానికి, బార్డుఫోస్కు వెళ్లారు.[36]
సికోర్స్కీ SH-60 సీహాక్ యునైటెడ్ స్టేట్స్ ASW/పెట్రోల్ MH-60R 6 ఆన్ ఆర్డర్-NH90 ప్రత్యామ్నాయం [37]
అగస్టా వెస్ట్ల్యాండ్ AW101 ఇటలీ/యునైటెడ్ కింగ్డమ్ ఎస్ఏఆర్/యుటిలిటీ 15 1 ఆన్ ఆర్డర్-సీ కింగ్ రీప్లేస్మెంట్ [38]
శిక్షణ విమానం
సాబ్ ఎంఎఫ్ఐ-15 సఫారి స్వీడన్ ప్రాథమిక శిక్షకుడు 16

గమనిక: నార్వే మూడు నాటో కార్యక్రమాలలో పాల్గొంటోంది, దీని ద్వారా వారికి ఎయిర్‌బస్ A330 MRTT, 3 C-17 లు, 5 RQ-4D ఫీనిక్స్‌లు అందుబాటులో ఉన్నాయి.[39] [40] [41]

గతంలో ప్రయాణించిన విమానాలలో డస్సాల్ట్ ఫాల్కన్ 20, F-16 ఫైటింగ్ ఫాల్కన్, నార్త్ అమెరికన్ F-86K, రిపబ్లిక్ F-84G, F-104 స్టార్‌ఫైటర్, నార్త్‌రాప్ F-5, లాక్‌హీడ్ T-33, ఫెయిర్‌చైల్డ్ PT-26, కాటాలినా PB5Y-A, డగ్లస్ C-47, DHC-3 ఓటర్, నూర్డుయిన్ నోర్స్‌మన్, సెస్నా O-1, బెల్ UH-1B, బెల్ 47G, P-3 ఓరియన్, NHఇండస్ట్రీస్ NH90, వెస్ట్‌ల్యాండ్ సీ కింగ్, వెస్ట్‌ల్యాండ్ లింక్స్ హెలికాప్టర్లు ఉన్నాయి. [42] [43] [26] [44] [45]

ఉపగ్రహాలు

[మార్చు]
పేరు మూలం రకం ప్రవేశం సేవలో ఉంది గమనికలు
ASBM-1 నార్వే వాణిజ్య, సైనిక అవసరాలు కవరేజ్ ప్రాంతం 65° ఉత్తరం నుండి ఉత్తర ధ్రువం వరకు విస్తరించి ఉంది, ఈ వ్యవస్థ ఆర్కిటిక్‌లోని ఓడలు, విమానాలు, పరిశోధనా కేంద్రాలు, భద్రతా కార్యకలాపాలకు కమ్యూనికేషన్‌లను మెరుగుపరుస్తుంది. 2024 ఆగస్టులో వాండెన్‌బర్గ్ స్పేస్ ఫోర్స్ బేస్ నుండి స్పేస్‌ఎక్స్ ఫాల్కన్ 9 ఉపయోగించి ప్రయోగించబడింది. కవరేజ్ ప్రాంతం 65° ఉత్తరం నుండి ఉత్తర ధ్రువం వరకు విస్తరించి ఉంది, ఈ వ్యవస్థ ఆర్కిటిక్‌లోని ఓడలు, విమానాలు, పరిశోధనా కేంద్రాలు, భద్రతా కార్యకలాపాలకు కమ్యూనికేషన్‌లను మెరుగుపరుస్తుంది.
ASBM-2 ద్వారా ASBM-2 నార్వే వాణిజ్య, సైనిక అవసరాలు కవరేజ్ ప్రాంతం 65° ఉత్తరం నుండి ఉత్తర ధ్రువం వరకు విస్తరించి ఉంది, ఈ వ్యవస్థ ఆర్కిటిక్‌లోని ఓడలు, విమానాలు, పరిశోధనా కేంద్రాలు, భద్రతా కార్యకలాపాలకు కమ్యూనికేషన్‌లను మెరుగుపరుస్తుంది. 2024 ఆగస్టులో వాండెన్‌బర్గ్ స్పేస్ ఫోర్స్ బేస్ నుండి స్పేస్‌ఎక్స్ ఫాల్కన్ 9 ఉపయోగించి ప్రయోగించబడింది. కవరేజ్ ప్రాంతం 65° ఉత్తరం నుండి ఉత్తర ధ్రువం వరకు విస్తరించి ఉంది, ఈ వ్యవస్థ ఆర్కిటిక్‌లోని ఓడలు, విమానాలు, పరిశోధనా కేంద్రాలు, భద్రతా కార్యకలాపాలకు కమ్యూనికేషన్‌లను మెరుగుపరుస్తుంది.
AOS-D నార్వే సముద్ర నిఘా ఇసార్ ఏరోస్పేస్‌ను ప్రయోగ ప్రదాతగా ఉపయోగించి 2028లో నార్వేలోని ఆండోయా స్పేస్ పోర్ట్ నుండి ప్రయోగించాలని ప్రణాళిక చేయబడింది ఇంకా యాక్టివ్ కాలేదు
AOS-P నార్వే సముద్ర నిఘా ఇసార్ ఏరోస్పేస్‌ను ప్రయోగ ప్రదాతగా ఉపయోగించి 2028లో నార్వేలోని ఆండోయా స్పేస్ పోర్ట్ నుండి ప్రయోగించాలని ప్రణాళిక చేయబడింది ఇంకా యాక్టివ్ కాలేదు

ర్యాంకులు

[మార్చు]

కమిషన్డ్ ఆఫీసర్ ర్యాంకులు

[మార్చు]

కమిషన్డ్ ఆఫీసర్ల హోదా చిహ్నం.

ఇతర ర్యాంకులు

[మార్చు]

నాన్-కమిషన్డ్ ఆఫీసర్లు, ఎన్‌లిస్ట్డ్ సిబ్బంది యొక్క ర్యాంక్ చిహ్నం.

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]
  • ఉచిత నార్వేజియన్ దళాలు
  • నార్వే సైనిక విమానాల జాబితా
  • వైమానిక దళాల జాబితా
  • హెవీ ఎయిర్‌లిఫ్ట్ వింగ్
  • వ్యూహాత్మక ఎయిర్‌లిఫ్ట్ సామర్థ్యం

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ Hoyle, Craig, ed. (2023). "World Air Forces 2024". Flight Global. Retrieved 2023-12-01.
  2. ↑ Nils N (March 2003). "Luftforsvarets historie" [History of the Royal Norwegian Air Force]. Official Norwegian Defence Force website (in నార్వేజియన్). Archived from the original on 2006-05-07.
  3. ↑ "The Norwegian Air Force chief's address to Oslo Military Society in 2004". Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 4 November 2017.
  4. ↑ Husby. "Norske kampfly i krig: Bombing på klare betingelser?".
  5. ↑ "The Guard at NATO's Northern Gate".
  6. ↑ John Pike. "OEF – Operation Desert Lion". Archived from the original on 25 December 2014. Retrieved 24 December 2014.
  7. ↑ "Dutch MoD on the 1 NLD/NOR EEAW". Archived from the original on 27 May 2008. Retrieved 4 November 2017.
  8. ↑ "Norway condemns violence in Libya, Bahrain and Yemen". Ministry of Foreign Affairs. 19 February 2011. Archived from the original on 2012-10-12. Retrieved 2011-02-22.
  9. ↑ Egeberg, Kristoffer (2011-03-20). "Vet ikke hvilke farer som møter dem – nyheter". Dagbladet.no. Archived from the original on 2011-04-25. Retrieved 2013-11-27.
  10. ↑ "Her flyr norske jagerfly mot Libya – VG Nett om Libya". Vg.no. 1970-01-01. Archived from the original on 2011-09-10. Retrieved 2013-11-27.
  11. ↑ kl.12:18 (2011-03-24). "To norske F16-fly har tatt av fra Souda Bay-basen – nyheter". Dagbladet.no. Archived from the original on 2011-04-27. Retrieved 2013-11-27.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  12. ↑ Jonas Sverrisson Rasch jon@dagbladet.no PÅ KRETA (2011-03-26). "Norske fly bombet flybase i Libya i natt – nyheter". Dagbladet.no. Archived from the original on 2012-10-14. Retrieved 2013-11-27.
  13. ↑ Martin Skjæraasen. "Norske fly i kamphandlinger i Libya – Aftenposten". Aftenposten.no. Archived from the original on 2012-10-10. Retrieved 2013-11-27.
  14. ↑ Jonas Sverrisson Rasch jon@dagbladet.no (2011-04-15). "Norske fly har aldri bombet så mye – nyheter". Dagbladet.no. Archived from the original on 2011-04-18. Retrieved 2013-11-27.
  15. ↑ 15.0 15.1 "Bekrefter norske bomber over Tripoli – VG Nett om Libya". Vg.no. 1970-01-01. Archived from the original on 2013-12-02. Retrieved 2013-11-27.
  16. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on April 5, 2012. Retrieved April 5, 2012.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  17. ↑ ESPEN RØST ero@dagbladet.no (2011-04-26). "Norske F16-fly angrep Kadhafis hovedkvarter – nyheter". Dagbladet.no. Archived from the original on 2013-12-02. Retrieved 2013-11-27.
  18. ↑ "Hardball with Chris Matthews". MSNBC. 2012-06-04. Archived from the original on 2012-11-05. Retrieved 2013-11-27.
  19. ↑ Toralf Sandø; Ingeborg Eliassen. "Amerikanske medier: Norske F16-fly angrep Gadafis hovedkvarter – Aftenposten". Aftenposten.no. Archived from the original on 2013-12-03. Retrieved 2013-11-27.
  20. ↑ "Norsk bidrag til Operation Ocean Shield". Archived from the original on 25 December 2014. Retrieved 24 December 2014.
  21. ↑ "Norwegian Orion found pirates". Archived from the original on 27 October 2013. Retrieved 4 November 2017.
  22. ↑ Will Worley. "F16 fighter jet saves patient's life by flying medical equipment across Norway". The Independent. Archived from the original on 22 April 2016. Retrieved 23 April 2016.
  23. ↑ "Norge har inngått kontrakt om kjøp av fem nye P-8A Poseidon maritime patruljefly". Regjeringen.no. 29 March 2017. Archived from the original on 30 March 2017.
  24. ↑ "De første F-35 flyene har landet i Norge". NRK.no. 3 November 2017.
  25. ↑ "Iceland Air Policing". forsvaret.no. 2021-04-15. Retrieved 2022-01-07.
  26. ↑ 26.0 26.1 Jennings, Gareth (2022-01-07). "Norway retires F-16 as F-35 takes on national air defence". Janes. Retrieved 2 May 2024. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; "qta" అనే పేరును విభిన్న కంటెంటుతో అనేక సార్లు నిర్వచించారు
  27. ↑ Ortiz, Miguel (2022-01-24). "Norway is the first country in the world to have a pure stealth fighter fleet". We Are The Mighty. Retrieved 2024-05-03.
  28. ↑ Dubois, Gastón (13 December 2021). "Romania wants to acquire 32 second-hand F-16 for US$ 514 million". aviacionline.
  29. ↑ "Romania wants to buy Norwegian F-16". fma.no. Retrieved 2022-01-07.
  30. ↑ "Norway has delivered the first F-16's to Romania". Regjeringen.no. Norwegian Government. 1 December 2023.
  31. ↑ "Norway terminates its contract for the NH90". 10 June 2022.
  32. ↑ "Norway Completes F-35 Fleet with Arrival of Final Two Aircraft". DVIDS (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2025-04-02.
  33. ↑ "Seahawk blir Forsvarets nye maritime helikopter". Forsvaret (in నార్వేజియన్ బొక్మాల్). Retrieved 2023-03-14.
  34. ↑ "The Norwegian Defence Pledge". Norway Ministry of Defence. 2024-04-05. Retrieved 2024-05-05.
  35. ↑ "Norway Becomes First F-35 Partner Nation to Fulfill its Program of Record" (in ఇంగ్లీష్). Lockheed Martin. 2025-04-01. Retrieved 2025-04-01.
  36. ↑ Chapman, Khalem (1 August 2023). "Norway postpones helicopter fleet recap, opts to partially upgrade ageing Bell 412s". Key Publishing. Retrieved 2024-07-16.
  37. ↑ "Norway orders six Seahawks for the Armed Forces". Government.no. 15 March 2023. Retrieved 2023-03-15.
  38. ↑ "Third Norwegian AW101 handed over". Air Forces Monthly. July 2018. p. 13.
  39. ↑ "Alliance Ground Surveillance (AGS)". NATO. 2021-02-23. Retrieved 2022-03-24.
  40. ↑ "Sieben Tankflugzeuge Airbus A330 MRTT für die NATO". Bundeswehr Journal. 25 September 2017. Retrieved 20 May 2018.
  41. ↑ "Strategic Airlift Capability (SAC)". Nato.int. Retrieved 8 April 2017.
  42. ↑ "World Air Forces 1955 pg. 652". flightglobal.com. Archived from the original on 17 January 2018. Retrieved 14 January 2018.
  43. ↑ "World Air Forces 1975 pg. 307". flightglobal.com. Archived from the original on 17 January 2018. Retrieved 14 January 2018.
  44. ↑ "Norway terminates NH90 contract". verticalmag.com. Retrieved 17 November 2022.
  45. ↑ Lake, Jon (2023-12-11). "Norway bids farewell to abdicating Sea Kings". Key Publishing. Retrieved 2023-12-12.
వికీమీడియా కామన్స్‌లో Luftforsvaretకి సంబంధించి దస్త్రాలు ఉన్నాయి.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=రాయల్_నార్వేజియన్_ఎయిర్_ఫోర్స్&oldid=4552129" నుండి వెలికితీశారు