రోషన్ ఆరా బేగం
రోషన్ ఆరా బేగం (ఉర్దూ: 1917 - 6 డిసెంబర్ 1982) హిందుస్తానీ శాస్త్రీయ సంగీతంలోని కిరాణా ఘరానా (గాన శైలి) కు చెందిన గాయని. ఆమె పాకిస్తాన్, భారతదేశం రెండింటిలోనూ మాలికా-ఇ-మౌసీఖీ (సంగీత రాణి), శాస్త్రీయ సంగీతం రాణి అనే గౌరవ బిరుదుతో కూడా పిలువబడుతుంది.[1][2][3]
తొలినాళ్ళ జీవితం, శిక్షణ
[మార్చు]అవిభాజ్య భారతదేశంలోని భారత నగరం కోల్ కతాలో జన్మించారు. ఆమె అబ్దుల్ హక్ ఖాన్, చందా బేగంల కుమార్తె,, కిరాణా ఘరానాకు చెందిన ఉస్తాద్ అబ్దుల్ కరీం ఖాన్ బంధువు.
విస్తారమైన సంక్లిష్టమైన శాస్త్రీయ సంగీత భాగాలకు సులభంగా అందించగల గొప్ప, పరిణతి చెందిన, సున్నితమైన స్వరాన్ని కలిగి ఉన్న ఆమె గానం పూర్తి గొంతుతో కూడిన స్వరం, సుర్, లిరిసిజం, రొమాంటిక్ అప్పీల్, వేగవంతమైన తాన్స్ చిన్న, సున్నితమైన భాగాలను కలిగి ఉంది. 1945 నుండి 1982 వరకు పతాక స్థాయికి చేరుకున్న ఆమె ప్రత్యేక శైలిలో ఈ అభివృద్ధిలన్నింటినీ మేళవించారు. ఆమె చురుకైన గాన శైలి బోల్డ్ స్ట్రోక్స్, లయకారితో మిళితమై ఉంది. ఆమెకు అనేక రకాల రాగాలపై పట్టు ఉండేది. మెలోడీ ఆమె గానంలో అతి ముఖ్యమైన లక్షణంగా పరిగణించబడింది.
కెరీర్
[మార్చు]ఆమె గానంలో శ్రావ్యత అత్యంత ముఖ్యమైన లక్షణంగా పరిగణించబడింది.
భారతదేశ విభజన తరువాత 1948 లో పాకిస్తాన్కు వలస వచ్చిన రోషన్ ఆరా బేగం, ఆమె భర్త పాకిస్తాన్లోని పంజాబ్లోని లాలమూసా అనే చిన్న పట్టణంలో స్థిరపడ్డారు. పాకిస్తాన్ సాంస్కృతిక కేంద్రమైన లాహోర్ కు దూరంగా ఉన్నప్పటికీ, ఆమె సంగీతం, రేడియో, టెలివిజన్ కార్యక్రమాలలో పాల్గొనడానికి అటూ ఇటూ ప్రయాణించేది.
పాకిస్తాన్ లో విస్తృతంగా గౌరవించబడే శాస్త్రీయ సంగీత పోషకుడు, హయత్ అహ్మద్ ఖాన్ ఆమెను సంప్రదించి 1959 లో ఆల్ పాకిస్తాన్ మ్యూజిక్ కాన్ఫరెన్స్ వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఒకరిగా ఒప్పించాడు. శాస్త్రీయ సంగీతాన్ని ప్రోత్సహించడానికి, ఈ సంస్థ ఇప్పటికీ పాకిస్తాన్ లోని వివిధ నగరాల్లో వార్షిక సంగీత ఉత్సవాలను నిర్వహిస్తోంది.[4][5]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]రోషన్ ఆరా బేగం అబ్దుల్ కరీం ఖాన్ బంధువు. తరువాత ఆమె చౌదరి అహ్మద్ ఖాన్ ను వివాహం చేసుకుని అతనితో కలిసి పంజాబ్ లోని లాలమూసాలో స్థిరపడింది, అక్కడ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలను దత్తత తీసుకుంది.[4]
అనారోగ్యం, మరణం
[మార్చు]ఆమె 1982 డిసెంబరు 6 న తన 65 వ యేట పాకిస్తాన్ లోని లాహోర్ లో గుండెపోటుతో మరణించింది.[3]
అవార్డులు, గుర్తింపు
[మార్చు]రోషన్ ఆరా బేగం 1962 లో సితార-ఇ-ఇంతియాజ్ అవార్డు లేదా (స్టార్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్) అవార్డును, 1960 లో పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడి నుండి ప్రైడ్ ఆఫ్ పెర్ఫార్మెన్స్ అవార్డును అందుకున్నారు. సితార-ఎ-ఇంతియాజ్ పురస్కారం పొందిన మొదటి మహిళా గాయని ఆమె.[2]
| సంవత్సరం | అవార్డు | వర్గం | ఫలితం | శీర్షిక | సూచిక నెం. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1960 | ప్రైడ్ ఆఫ్ పెర్ఫార్మెన్స్ | పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడి నుండి అవార్డు | గెలుపు | ఆమె స్వయంగా | [6] |
| 1962 | సితారా-ఎ-ఇంతియాజ్ | పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడి నుండి అవార్డు | గెలుపు | ఆమె స్వయంగా | [6] |
| 1970 | ఈఎంఐ సిల్వర్ డిస్క్ అవార్డులు | ఉత్తమ గజల్ గాయని | గెలుపు | ఆమె స్వయంగా |
గ్రంథ పట్టిక
[మార్చు]- గ్రామోఫోన్ కో. ఆఫ్ ఇండియా ప్రచురించిన కిరాణాను రోషన్ అరా బేగం రచించినది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Roshan Ara Begum profile". Cineplot.com website. 11 May 2010. Archived from the original on 23 August 2011. Retrieved 26 April 2022.
- ↑ 2.0 2.1 "Profile of Roshan Ara Begum". travel-culture.com website. Archived from the original on 1 December 2023. Retrieved 7 May 2024.
- ↑ 3.0 3.1 Haroon Shuaib (16 February 2022). "Khawaja Najamul Hassan and Roshan Ara Begum: The Queen of Classical Music: Part IV". Youlin Magazine. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 7 May 2024.
- ↑ 4.0 4.1 Amjad Parvez (12 June 2018). "Roshan Ara Begum -- the queen of sub-continent's classical music". Daily Times newspaper. Archived from the original on 11 December 2023. Retrieved 7 May 2024.
- ↑ Ali Usman (18 October 2010). "APMC (All Pakistan Music Conference) celebrates 50 years". The Express Tribune newspaper. Archived from the original on 14 February 2021. Retrieved 7 May 2024.
- ↑ 6.0 6.1 Amjad Parvez (12 June 2018). "Roshan Ara Begum -- the queen of sub-continent's classical music". Archived from the original on 11 December 2023. Retrieved 7 May 2024.