లీలా రో దయాల్
లీలా రో దయాల్ (19 డిసెంబర్ 1911-19 మే 1964) భారతదేశానికి చెందిన మహిళా టెన్నిస్ క్రీడాకారిణి, రచయిత్రి. వింబుల్డన్ ఛాంపియన్షిప్లో మ్యాచ్ గెలిచిన తొలి భారత మహిళా టెన్నిస్ క్రీడాకారిణిగా ఆమె నిలిచింది. ఆమె ఆంగ్లం, సంస్కృతం రెండింటిలోనూ భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్యం అనేక పుస్తకాలు రాశారు.
జననం
[మార్చు]లీలా రో దయాల్ 19 డిసెంబర్ 1911న భారతదేశంలోని బొంబాయి లో జన్మించింది.
కెరీర్
[మార్చు]టెన్నిస్
[మార్చు]1934 వింబుల్డన్ ఛాంపియన్‌షిప్స్‌లో ఆమె సింగిల్స్ ఈవెంట్ యొక్క మొదటి రౌండ్లో గ్లాడిస్ సౌత్‌వెల్‌ను ఓడించి, మ్యాచ్ గెలిచిన మొదటి భారతీయ మహిళా క్రీడాకారిణిగా నిలిచింది. రెండవ రౌండ్లో ఆమె ఇడా ఆడమాఫ్ చేతిలో మూడు సెట్లలో ఓడిపోయింది. మరుసటి సంవత్సరం, 1935, ఆమె తిరిగి వచ్చింది కానీ మొదటి రౌండ్లో ఎవెలిన్ డియర్‌మాన్ చేతిలో వరుస సెట్లలో ఓడిపోయింది.[1][2][3]
ఆమె ఫ్రెంచ్ ఛాంపియన్షిప్లో ఐదుసార్లు సింగిల్స్ పోటీలో ప్రవేశించింది (ID2,1934-36) కానీ ఒక్క మ్యాచ్ కూడా గెలవలేకపోయింది. 1935లో ఆమె రెండవ రౌండ్ ఫలితం మొదటి రౌండ్లో బై కారణంగా వచ్చింది.
రో ఆల్ ఇండియా ఛాంపియన్‌షిప్‌లలో (1931, 1936–38, 1940–41, 1943) ఏడు సింగిల్స్ టైటిళ్లను గెలుచుకుంది, మూడు సందర్భాలలో (1932–33, 1942) రన్నరప్‌గా నిలిచింది. 1931లో ఆమె వెస్ట్ ఆఫ్ ఇండియా ఛాంపియన్‌షిప్‌లలో సింగిల్స్ టైటిల్‌ను గెలుచుకుంది, 1933లో ఆమె అక్కడ ఫైనలిస్ట్‌గా నిలిచింది. 1935లో ఇంగ్లాండ్ పర్యటనలో ఆమె బోర్న్‌మౌత్‌లో జరిగిన హాంప్‌షైర్ లాన్ టెన్నిస్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లను జోన్ ఇంగ్రామ్‌పై గెలుచుకుంది . 1937లో ఆమె లాహోర్‌లో మెహర్ దుబాష్‌పై నార్తర్న్ ఇండియా ఛాంపియన్‌షిప్‌లను గెలుచుకుంది.[4]
స్ట్రెయిట్ బ్యాక్హ్యాండ్ డ్రైవ్ ఆమెకు ఇష్టమైన షాట్.[4]
రచయిత.
[మార్చు]రో పురాతన, ఆధునిక శాస్త్రీయ భారతీయ నృత్యంపై అనేక పుస్తకాల రచయిత. ఈ పుస్తకాలు ద్విభాషా, ఆంగ్లం, సంస్కృతంలో వ్రాయబడ్డాయి . 1958లో ఆమె భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్య రూపం నాట్యంపై చేతితో రాసిన ద్విభాషా గ్రంథం "నాట్య చంద్రిక"ను ప్రచురించింది . ఆమె తల్లి రాసిన అనేక కవితలను అనువదించడానికి, వాటిని సంస్కృత నాటకాలుగా మార్చడానికి కూడా సహాయపడింది.[5]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]రో ఒక వైద్యుడు అయిన రాఘవేంద్ర రో, సంస్కృత కవి పండిత క్షమా రో ల కుమార్తె . ఆమె తల్లి భారతదేశంలో తొలి టెన్నిస్ క్రీడాకారిణి కూడా, 1927లో బాంబే ప్రెసిడెన్సీ హార్డ్ కోర్ట్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లలో సింగిల్స్ టైటిల్ గెలుచుకుంది. ఆమె భారతదేశం, ఇంగ్లాండ్, ఫ్రాన్స్‌లలో విద్యనభ్యసించింది. 1943లో ఆమె హరీశ్వర్ దయాల్ అనే భారతీయ పౌర సేవకుడిని వివాహం చేసుకుంది, తరువాత అతను యునైటెడ్ స్టేట్స్, నేపాల్‌కు భారత రాయబారి అయ్యాడు. అతను మే 1964లో ఎవరెస్ట్ శిఖరంలోని ఖుంబు ప్రాంతానికి పర్యటనలో ఉన్నప్పుడు మరణించాడు . తరువాత ఆమె భారతదేశంలోని ఉత్తరాఖండ్‌లోని రాణిఖేట్‌లో స్థిరపడింది . అక్కడ ఆమె ఇంటిని ఆమె మేనల్లుడు, ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనివర్శిటీ ప్రెస్ ఎడిటర్, ప్రచురణకర్త రవి దయాల్ వారసత్వంగా పొందారు .[6]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Players archive – Leela Row". Wimbledon. AELTC.
- ↑ Soutik Biswas (19 August 2016). "Indian women make history in Rio". BBC News.
In 1934, Leela Row, another Anglo-Indian, became the first Indian woman to win a match in Wimbledon.
- ↑ Sen, Ronojoy (2015). Nation at Play: A History of Sport in India. New York: Columbia University Press. p. 198. ISBN 978-0231164900.
The honor of being the first Indian woman to win a match at Wimbledon went to Leela Row, another Anglo-Indian, who won in the first round in 1934.
- ↑ 4.0 4.1 Lowe, Gordon (1935). Lowe's Lawn Tennis Annual. London: Eyre & Spottiswoode. p. 232.
- ↑ Sidin Vadukut (30 June 2018). "The remarkable life of Leela Row Dayal". LiveMint.
- ↑ "Wasted monsoons". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 2006-06-16. Retrieved 2023-06-18.