Jump to content

వాస్కోడగామా (గోవా)

అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°23′53″N 73°48′40″E / 15.39806°N 73.81111°E / 15.39806; 73.81111
వికీపీడియా నుండి
Vasco da Gama
City
A view of the city in 2016
A view of the city in 2016
పటం
Vasco in Goa
Coordinates: 15°23′53″N 73°48′40″E / 15.39806°N 73.81111°E / 15.39806; 73.81111
CountryIndia
StateGoa
DistrictSouth Goa
Sub-districtMormugao
Named afterVasco da Gama
విస్తీర్ణం
 • మొత్తం
27.36 కి.మీ2 (10.56 చ. మై)
ఎత్తు
43 మీ (141 అ.)
జనాభా
 (2011)[1]
 • మొత్తం
94,393
 • సాంద్రత3,500/కి.మీ2 (8,900/చ. మై.)
కాల మండలంUTC+5:30 (IST)
PIN
403802
Area code91-832
Vehicle registrationGA-06
Official languageKonkani[2]

వాస్కోడగామా (ఆంగ్లం: Vasco da Gama) అనేది భారతదేశంలోని గోవా రాష్ట్రంలో పశ్చిమ తీరంలో ఉన్న ఒక నగరం. దీనికి పోర్చుగీస్ అన్వేషకుడు వాస్కో డా గామా పేరు పెట్టారు. దీనిని కొన్నిసార్లు శంభాజీ పేరు మీద శంభాజీ నగర్ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది మోర్ముగావ్ తాలూకా ప్రధాన కార్యాలయం. ఈ నగరం మోర్ముగావ్ ద్వీపకల్పం పశ్చిమ కొనపై, జువారి నది ముఖద్వారం వద్ద, గోవా రాజధాని పనాజీ నుండి 30 కిలోమీటర్లు, జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయమైన మార్గోవా నుండి 28 కిలోమీటర్లు, దబోలిమ్ విమానాశ్రయం నుండి 5 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.

ఈ నగరం 1886లో సమీపంలోని మోర్ముగావో నౌకాశ్రయం పాటు అభివృద్ధి చేయబడింది. 1961 భారత సైనిక చర్య వరకు పోర్చుగీస్ సామ్రాజ్యం వద్ద ఉండిపోయింది, ఇది గోవాను స్వాధీనం చేసుకుంది. 1888లో నిర్మించిన మోర్ముగావో నౌకాశ్రయం ఆసియాలో రద్దీగా ఉండే నౌకాయాన మార్గంగా మిగిలిపోయింది. ఈ నౌకాశ్రయాన్ని పోర్చుగీస్ రాజు అప్పటి గోవా ప్రాంతానికి చెందిన జమీందారు అయిన గలీ సిద్ధయ్యతో కలిసి నిర్మించాడు. ఇది స్వతంత్ర భారతదేశం ప్రధాన ఓడరేవులలో ఒకటి.[3] భారత నావికాదళం, కోస్ట్ గార్డ్ నౌకలను నిర్మించే గోవా షిప్యార్డ్ లిమిటెడ్ నౌకానిర్మాణ ప్రాంతం కూడా 1957లో (పోర్చుగీస్ కాలంలో) అక్కడ నిర్మించబడింది. ప్రారంభంలో నగరం నౌకాశ్రయం చుట్టూ 'ఎస్టలీరోస్ నావైస్ డి గోవా' గా నిర్మించబడిన ఈ ప్రాంతం, పోర్చుగీస్ ఉనికి ముగిసినప్పటి నుండి, సముద్ర గస్తీ, భద్రత అనేక ఇతర శాఖల నిర్మాణంగా విస్తరించింది. భారత నావికాదళం ఇక్కడ స్పష్టమైన ఉనికిని కలిగి ఉంది, దాని విస్తారమైన ప్రాంగణాలు, నౌకాశ్రయాలు, వీటిలో నౌకాదళ స్థావరం ఐఎన్ఎస్ హన్సా కూడా ఉంది.[4]

చరిత్ర

[మార్చు]

స్థలాకృతి

[మార్చు]
గోవాలోని వాస్కోడగామాలో క్లాక్ టవర్
ఎడమ వైపున క్లాక్ టవర్ తో 1958లో వాస్కోడగామా మునిసిపల్ మార్కెట్

గోవా పూర్వ పోర్చుగీస్ భూభాగంలో ఉన్న ఈ నగరానికి పోర్చుగీస్ ఇండియా గవర్నర్ అనే బిరుదును కలిగి ఉన్న ప్రసిద్ధ పోర్చుగీస్ అన్వేషకుడు, నావికుడు వాస్కో డా గామా పేరు పెట్టారు. 1886లో మార్ముగావో నౌకాశ్రయం అభివృద్ధి చేయబడుతున్నప్పుడు అప్పటి గవర్నర్ ఫెర్రీరా డి అమరాల్ ఈ నగరానికి ఆ పేరు పెట్టారు.

వాస్కో డా గామా, 1వ కౌంట్ ఆఫ్ విడిగుయిరా సముద్రం ద్వారా భారతదేశానికి చేరుకున్న మొదటి యూరోపియన్. అట్లాంటిక్, హిందూ మహాసముద్రాలను, ఈ విధంగా పశ్చిమ, తూర్పు ప్రాంతాలను కలుపుతూ, ఐరోపా, ఆసియాను సముద్ర మార్గం ద్వారా అనుసంధానించిన మొదటి ప్రయాణం భారతదేశానికి ఆయన చేసిన ప్రారంభ ప్రయాణం. అతను 1524 సెప్టెంబరు 11న గోవా చేరుకున్నాడు, కానీ మూడు నెలల తరువాత కొచ్చిలో మరణించాడు. అతని అవశేషాలు చివరికి పోర్చుగల్ కు తిరిగి ఇవ్వబడ్డాయి. అవి సెయింట్ జెరోనిమోస్ మఠం (Jerónimos Monastery)లో ఖననం చేయబడ్డాయి.[5][6]

ప్రత్యామ్నాయ పేరుః శంభాజీ నగర్

[మార్చు]

1961లో గోవా విముక్తి తరువాత వివిధ ఆధారాలు ఈ నగరానికి శంభాజీ పేరు మీద శంభాజీ నగర్ అని పేరు మార్చబడిందని పేర్కొన్నాయి, ఇది కొన్ని ప్రభుత్వ రికార్డులలో ప్రతిబింబిస్తుంది.[7][8][9] 1960లలో మహారాష్ట్రవాది గోమంతక్ పార్టీ, 1997లో సంఘ్ పరివార్ ఇతర సభ్యులు, 2015లో భారతీయ జనతా పార్టీ వంటి మితవాద పార్టీలు దీనిని రాజకీయ చర్యగా చాలాకాలంగా పేర్కొన్నాయి.[10][11][12][13] పోర్చుగీసు వారి కంటే ముందు ఈ నగరం అసలు పేరు శంభాజీ అని కొన్ని ఆధారాలు పేర్కొంటున్నాయి.[14]

క్లాక్ టవర్ పునరుద్ధరణ

[మార్చు]

2015లో, గోవా హెరిటేజ్ యాక్షన్ గ్రూప్, హిస్టరీ లవర్స్ గ్రూప్ చేసిన ప్రచారం తరువాత, మోర్ముగావ్ మునిసిపల్ కౌన్సిల్ (ఎంఎంసి) నగరం నడిబొడ్డున ఉన్న మునిసిపల్ మార్కెట్ యొక్క క్లాక్ టవర్ను పునరుద్ధరించాలని నిర్ణయించింది. 1921లో నిర్మించిన ఈ సముదాయం ఆర్ట్ డెకో శైలి నిర్మాణానికి ఒక ఉదాహరణ.[15][16] రాజారాం, తారాబాయి బండేకర్ ఛారిటబుల్ ట్రస్ట్ అందించిన నిధులతో 2017లో పునరుద్ధరణ పనులు పూర్తయ్యాయి. ఈ గడియారాన్ని నాసిక్ నుండి తీసుకువచ్చారు.[17][18]

వాతావరణం

[మార్చు]

నగరంలో ఉష్ణమండల రుతుపవనాల వాతావరణం ఉంది.

Climate data for Vasco da Gama
నెల జన ఫిబ్ర మార్చి ఏప్రి మే జూన్ జూలై ఆగ సెప్టెం అక్టో నవం డిసెం సంవత్సరం
సగటు అధిక °C (°F) 31.1
(88.0) 		31.2
(88.2) 		31.4
(88.5) 		32.0
(89.6) 		31.6
(88.9) 		27.9
(82.2) 		26.7
(80.1) 		26.7
(80.1) 		27.5
(81.5) 		29.5
(85.1) 		31.3
(88.3) 		31.6
(88.9) 		29.9
(85.8)
రోజువారీ సగటు °C (°F) 25.4
(77.7) 		25.9
(78.6) 		27.0
(80.6) 		28.4
(83.1) 		28.5
(83.3) 		26.1
(79.0) 		25.2
(77.4) 		25.1
(77.2) 		25.5
(77.9) 		26.5
(79.7) 		26.8
(80.2) 		26.1
(79.0) 		26.4
(79.5)
సగటు అల్ప °C (°F) 20.4
(68.7) 		20.9
(69.6) 		23.0
(73.4) 		25.2
(77.4) 		26.1
(79.0) 		24.9
(76.8) 		24.3
(75.7) 		23.9
(75.0) 		23.9
(75.0) 		24.2
(75.6) 		23.0
(73.4) 		21.5
(70.7) 		23.4
(74.2)
సగటు అవపాతం mm (inches) 1
(0.0) 		0
(0) 		5
(0.2) 		6
(0.2) 		83
(3.3) 		718
(28.3) 		868
(34.2) 		578
(22.8) 		272
(10.7) 		137
(5.4) 		27
(1.1) 		5
(0.2) 		2,700
(106.4)
సగటు వర్షపాతపు రోజులు 0 0 0 1 6 20 22 21 18 12 3 1 104
సగటు సాపేక్ష ఆర్ద్రత (%) 64 67 74 74 76 89 91 91 89 84 72 63 78
Source: Climate data.org[19]

రవాణా

[మార్చు]

వాస్కోడగామా జాతీయ రహదారి 17A, జాతీయ రహదారి 17B ద్వారా, వాస్కో డా గామా రైల్వే స్టేషన్ రైలు ద్వారా, మోర్ముగావో నౌకాశ్రయం ద్వారా, డాబోలిమ్ విమానాశ్రయం ద్వారా అనుసంధానించబడి ఉంది, తద్వారా గోవా రాష్ట్రాన్ని సందర్శించే చాలా మంది పర్యాటకులకు ప్రధాన కేంద్రంగా పనిచేస్తుంది.[20][21]

క్రీడలు

[మార్చు]

మిగిలిన గోవాలో మాదిరిగానే, వాస్కోడగామాలో ఫుట్‌బాల్ అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడ. ఈ పట్టణం నుండి రెండు జట్లు-వాస్కో స్పోర్ట్స్ క్లబ్, సల్గావోకర్ స్పోర్ట్స్ క్లబ్-ఐ-లీగ్ పాల్గొన్నాయి. సల్గావోకర్ SC మునుపటి NFL 1998-99 సీజన్ లో ఛాంపియన్లుగా నిలిచాయి.[22] తిలక్ మైదాన్ నగరంలో ఉన్న 6 వేల సీట్ల ఫుట్‌బాల్ మైదానం, ఇది ఇండియన్ సూపర్ లీగ్ మ్యాచ్లకు ఆతిథ్యం ఇస్తుంది.[23][24] అద్భుతమైన మట్టిగడ్డను కలిగి ఉన్న ఈ స్టేడియం 2013 ఏప్రిల్లో ఐ-లీగ్ మ్యాచ్లకు ఆతిథ్యం ఇచ్చింది, లీగ్లో గోవా నుండి నాలుగు జట్లకు హోమ్ గ్రౌండ్గా, పునరుద్ధరణ కోసం ఫతోర్డా స్టేడియం మూసివేయబడింది.[25]

క్రికెట్ ఫుట్‌బాల్ వలె ప్రాచుర్యం పొందకపోయినప్పటికీ, వాస్కోడగామా నివాసి షాదాబ్ జకాతి రంజీ ట్రోఫీ ఫస్ట్-క్లాస్ పోటీలో గోవా తరఫున ఆడతాడు. చెన్నై సూపర్ కింగ్స్ ఐపిఎల్ ఫ్రాంచైజీ కోసం ఆడటానికి కూడా ఆయన ఎంపికయ్యాడు.[26] రైల్వే స్టేడియం వాస్కోడగామాలోని క్రికెట్ మైదానం. ఈ మైదానంలో జరిగిన ఏకైక మ్యాచ్ రంజీ ట్రోఫీలో గోవా, కేరళ మధ్య జరిగిన ఫస్ట్-క్లాస్ మ్యాచ్, ఇందులో కేరళ 6 వికెట్ల తేడాతో విజయం సాధించింది.[27][28]

రాజకీయం

[మార్చు]

వాస్కోడగామా నగరం దక్షిణ గోవా (దక్షిణ గోవా లోక్‌సభ నియోజకవర్గం) సరిహద్దుల క్రిందకు వస్తుంది. ప్రస్తుత పార్లమెంటు సభ్యుడు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీకి చెందిన విరియాటో ఫెర్నాండెజ్.[29]

వాస్కోడగామా/మోర్ముగావో విస్తరించిన నగరం గోవా శాసనసభ ముగ్గురు ప్రతినిధులను ఎన్నుకుంటుందిః [30]

పరిశోధన

[మార్చు]

హెడ్ల్యాండ్ సదా వద్ద ఉన్న నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ అంటార్కిటిక్ అండ్ ఓషన్ రీసెర్చ్ (NCAOR) అనేది భూవిజ్ఞాన మంత్రిత్వ శాఖచే నిర్వహించబడుతున్న ఒక పరిశోధన, అభివృద్ధి సంస్థ.[31] ఇది భారతీయ అంటార్కిటిక్ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. భారత ప్రభుత్వ అంటార్కిటిక పరిశోధన కేంద్రం మైత్రీని నిర్వహిస్తుంది. సముద్ర నమూనా ప్రాసెసింగ్/విశ్లేషణల కోసం ప్రయోగశాలలతో పాటు, ఇది ప్రత్యేక తక్కువ-ఉష్ణోగ్రత మంచు కోర్ నమూనా నిల్వ సదుపాయాన్ని కలిగి ఉంది. ఇది ఇంటర్నేషనల్ ఓషన్ డిస్కవరీ ప్రోగ్రామ్ (ఐఓడీపీ) ఆధ్వర్యంలో లోతైన సముద్రంలో డ్రిల్లింగ్ పరిశోధనలో భారత శాస్త్రీయ భాగస్వామ్యానికి నోడల్ ఏజెన్సీ.

విద్య

[మార్చు]
  • బిర్లా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ & సైన్స్, పిలాని తన రెండవ క్యాంపస్ బిట్స్ పిలాని గోవా క్యాంపస్ వాస్కో డా గామాలోని జువారినగర్లో ప్రారంభించింది. ఈ ప్రాంగణం ఇంజనీరింగ్, సైన్స్లో అండర్ గ్రాడ్యుయేట్, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్లు కోర్సులను అందిస్తుంది. .[32]
  • నావల్ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ ఆధ్వర్యంలో 1987లో స్థాపించబడిన నేవీ చిల్డ్రన్ స్కూల్ వాస్కో-డా-గామాలో ఉంది. భారతదేశంలోని ఇలాంటి ఎనిమిది సంస్థలలో ఇది ఒకటి. .[33]
  • ఈ నగరంలో భారత నావికాదళం ఆధ్వర్యంలో స్థాపించబడిన రెండు కేంద్రీయ విద్యాలయాలు ఉన్నాయి. రెండూ వరుణపురి కాంపౌండ్లోని మాంగోర్ కొండ వద్ద ఉన్నాయి.[33]
  • స్థానికంగా ఎంఈఎస్ కళాశాల పిలువబడే మోర్ముగావ్ ఎడ్యుకేషనల్ సొసైటీ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ కామర్స్, వాస్కో-డా-గామాలోని జువారినగర్లో ఉన్న ఒక సంస్థ, ఇది వాణిజ్యం, కళలలో శిక్షణను అందిస్తుంది.[34]
  • మోర్ముగావ్ పోర్ట్ ట్రస్ట్ కూడా దీప్విహార్ అనే పేరుతో ప్రాథమిక, మాధ్యమిక, ఉన్నత మాధ్యమిక స్థాయిలలో మూడు పాఠశాలలను నడుపుతోంది.[35]
  • న్యూ డాన్ ఆశాదీప్ స్కూల్ అనేది శారీరకంగా వికలాంగుల కోసం ప్రత్యేక పాఠశాల.[36]

గ్యాలరీ

[మార్చు]
  • పాత బస్ స్టేషన్
    పాత బస్ స్టేషన్
  • మోటార్ సైకిల్ టాక్సీ స్టాండ్, మున్సిపల్ స్కూల్
    మోటార్ సైకిల్ టాక్సీ స్టాండ్, మున్సిపల్ స్కూల్
  • అమరవీరుల స్మారక చిహ్నం (హుతాత్మ చౌక్)
    అమరవీరుల స్మారక చిహ్నం (హుతాత్మ చౌక్)
  • పాత మున్సిపల్ మార్కెట్
    పాత మున్సిపల్ మార్కెట్
  • పోస్టాఫీసు
    పోస్టాఫీసు
  • సెయింట్ ఆండ్రూ చర్చి
    సెయింట్ ఆండ్రూ చర్చి
  • చేపలు మార్కెట్
    చేపలు మార్కెట్
  • వాస్కో డ గామా రైల్వే స్టేషన్
    వాస్కో డ గామా రైల్వే స్టేషన్
  • వాస్కో డ గామా రైల్వే స్టేషన్
    వాస్కో డ గామా రైల్వే స్టేషన్
  • నావల్ ఏవియేషన్ మ్యూజియంలో INS విరాట్ ప్రతిరూపం
    నావల్ ఏవియేషన్ మ్యూజియంలో INS విరాట్ ప్రతిరూపం

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ "Goa (India): Cities and Towns in Districts - Population Statistics, Charts and Map". Retrieved 2025-03-06.
  2. ↑ "The Goa, Daman and Diu Official Language Act, 1987" (PDF). indiacode.nic.in. Retrieved 12 November 2022.
  3. ↑ "Major ports cargo traffic up 4.83% in Apr–Nov". The Hindu: Business Line. December 10, 2018. Archived from the original on 5 November 2021. Retrieved 2018-12-12.
  4. ↑ "Goa airport's runway deteriorating, may affect operations: Indian Navy". Hindustan Times. 2018-05-11. Archived from the original on 11 May 2018. Retrieved 2018-12-12.
  5. ↑ "Vasco da Gama's Voyage of 'Discovery' 1497". South African History Online. 2011-03-21. Archived from the original on 3 March 2022. Retrieved 2016-11-06.
  6. ↑ Nigel, Cliff (2011). Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations. Harper. ISBN 978-0-06-173512-7.
  7. ↑ Pinto, Jerry (2006). Reflected in Water: Writings on Goa. Penguin Books India. p. 259. ISBN 978-0-14-310081-2.
  8. ↑ Pereira, Gerald A. (1973). An Outline of Pre-Portuguese History of Goa. G. Pereira. p. 11.
  9. ↑ Sabha, India Parliament Lok (1973). Lok Sabha Debates. Lok Sabha Secretariat. p. 41.
  10. ↑ Fernandes, Aureliano (1997). Cabinet Government in Goa, 1961-1993: A Chronicled Analysis of 30 Years of Government and Politics in Goa. Maureen & Camvet Publishers. p. 62.
  11. ↑ "Demand to change name of Vasco da Gama city". Goa News. 26 December 1997. Archived from the original on 19 April 2017. Retrieved 2017-04-18.
  12. ↑ Nagvenkar, Mayabhushan (Dec 5, 2015). "From Vasco da Gama to Sambhaji: Goans accuse BJP of a sneaky plot to rename a town". Scroll.in. Archived from the original on 20 April 2016. Retrieved 2017-04-18.
  13. ↑ Jha, Navin (2 Dec 2015). "Has Vasco da Gama been renamed Sambhaji?". oHeraldo. Archived from the original on 27 May 2017. Retrieved 2017-04-18.
  14. ↑ HarperCollins Travel Gd.: Goa. HarperCollins. 2004. p. 119. ISBN 978-81-7223-587-1.
  15. ↑ "Vasco's heritage clock tower to get a new lease of life". The Times of India. Jun 21, 2015. Archived from the original on 20 December 2018. Retrieved 2018-12-12.
  16. ↑ "History Lovers Group all set to restore the Vasco Clock Tower". The Navhind Times. Mar 13, 2015. Archived from the original on 15 December 2018. Retrieved 2018-12-12.
  17. ↑ "Tick-tock! Vasco's heritage clock tower catches up with the times". The Times of India. Apr 1, 2017. Archived from the original on 19 December 2018. Retrieved 2018-12-12.
  18. ↑ Fernandes, Adelmo (June 5, 2017). "Vasco heritage clock stands tall amidst a dilapidated market". oHeraldo. Archived from the original on 15 December 2018. Retrieved 2018-12-12.
  19. ↑ "Vasco da Gama Climate: Temperature & Weather by month". Climate data. Retrieved 2023-07-15.
  20. ↑ "Vasco Railway Station bags 'best maintained station' award". oHeraldo. Archived from the original on 15 December 2018. Retrieved 2018-12-12.
  21. ↑ "Italian cruise ship brings over 1,000 visitors to Goa – Times of India". The Times of India. 8 December 2018. Archived from the original on 19 December 2018. Retrieved 2018-12-12.
  22. ↑ "Indianfootball.com". Archived from the original on 23 October 2018. Retrieved 20 November 2018.
  23. ↑ "Venue Details: Tilak Maidan". indianfootball.com. Archived from the original on 6 October 2014. Retrieved 11 February 2010.
  24. ↑ ISL 2021-22: Mrcela, Vazquez goals leads to 1-1 draw between SC East Bengal and Kerala Blasters Archived 12 డిసెంబరు 2021 at the Wayback Machine sportstar.thehindu.com.
  25. ↑ "I-League to resume at Tilak Maidan from Thursday". Archived from the original on 18 February 2015. Retrieved 8 April 2013.
  26. ↑ "Shadab Jakati – India Cricket – Cricket Players and Officials – ESPN Cricinfo". Content.cricinfo.com. Archived from the original on 27 March 2009. Retrieved 6 August 2012.
  27. ↑ "First-class Matches played on Railway Stadium, Vasco da Gama". CricketArchive. Archived from the original on 5 October 2015. Retrieved 29 October 2011.
  28. ↑ "Goa v Kerala, 1985/86 Ranji Trophy". CricketArchive. Archived from the original on 14 December 2014. Retrieved 29 October 2011.
  29. ↑ de Souza, Gerard (4 June 2024). "Lok Sabha election results: BJP, Congress win one seat each in Goa". Hindustan Times. Archived from the original on 4 June 2024. Retrieved 4 June 2024.
  30. ↑ "Goa Election assembly election results 2022". BBC News. Retrieved 2025-03-24.
  31. ↑ "National Centre for Antarctic & Ocean Research, Goa, India". NCAOR.nic.in. Archived from the original on 8 October 2012. Retrieved 6 August 2012.
  32. ↑ "BITS Goa to enter into MoU with Texas varsity – Times of India". The Times of India. 18 March 2018. Archived from the original on 12 December 2018. Retrieved 2018-12-10.
  33. ↑ 33.0 33.1 "CBSE schools in Goa log impressive pass percentages at Class X exam – Times of India". The Times of India. 30 May 2018. Archived from the original on 12 December 2018. Retrieved 2018-12-10.
  34. ↑ "MES College felicitates meritorious students". The Navhind Times. December 2020. Archived from the original on 10 December 2018. Retrieved 10 December 2018.
  35. ↑ "Thousands protest in Goa after girl raped in school toilet". NDTV.com. Archived from the original on 10 December 2018. Retrieved 2018-12-10.
  36. ↑ "Gul Panag to run Goa River Marathon". DNA India. 2011-12-06. Archived from the original on 10 December 2018. Retrieved 2018-12-10.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=వాస్కోడగామా_(గోవా)&oldid=4631182" నుండి వెలికితీశారు