వికీపీడియా:ఈ వారపు వ్యాసం/2020 26వ వారం

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
సీసము
సీసము మూలకాల ఆవర్తన పట్టికలో 14 వ సముహమునకు చెందిన మూలకం. 14 వ సమూహాన్ని కార్బను సముదాయం అనికూడా అంటారు. ఈ మూలకం పరమాణు సంఖ్య 82. సీసము యొక్క సంకేతం Pb. సీసమును లాటిన్ లో "ప్లంబం" అంటారు. పదములోని మొదటి, 5వ ఆక్షరాన్నికలిపి Pb అని ఈ మూలకం యొక్క సంకేత ఆక్షరంగా నిర్ణయించారు. ఆవర్తన పట్టికలో దీని స్థానం థాలియంకు బిస్మత్కు మధ్యన ఉంటుంది. సీసమును చాలా యేళ్ళుగా మనిషి ఉపయోగిస్తూ వచ్చాడు. సీసము మానవునిచే కొన్ని వేలఏండ్లుగా వాడబడుచున్నది. అంతేకాదు ముడి ఖనిజం నుండి కరగించి వేరు చెయ్యడం కూడా సులభం. ప్రస్తుతం టర్కీ అని పిలవబడే ఒకప్పటి కాటల్ హోయుక్ లో క్రీ.పూ.6400నాటి సీసపు పూసలను కనుగొన్నారు.గ్రీకులు స్రీ.శ.650 నాటికే భారీప్రమాణంలో సీసము మూడుఖనిజాన్ని త్రవ్వితియ్యడమే కాకుండ, దానినుండి తెల్లసీసాన్ని ఉత్పత్తి చేసేవారు.200వేల సంవత్సరాలకు పైగా దీనిని రంగులపరిశ్రమలో విరివిగా వాడెవారు.తొలి కంచుకాలంలో సీసమును ఆంటిమొని, ఆర్సెనిక్ కలిపి ఉపయోగించేవారు.17 వ శతాబ్ది వరకు తగరానికి సీసానికి వ్యత్యాసాన్ని సరిగ్గా గుర్తించలేక పొయ్యేవారు. రెండింటిని ఒకటిగానే భావించేవారు. సీసాన్ని ప్లంబం నిగ్రం, తగరాన్ని ప్లంబం కాండిడం అని పిలిచేవారు.
(ఇంకా…)