వికీపీడియా:మంచి వ్యాసాలు రాయడం
ఈ వ్యాసాన్ని పూర్తిగా అనువదించి, తరువాత ఈ మూసను తీసివేయండి. అనువాదం చేయాల్సిన వ్యాస భాగం ఒకవేళ ప్రధాన పేరుబరిలో వున్నట్లయితే పాఠ్యం సవరించు నొక్కినప్పుడు కనబడవచ్చు. అనువాదం పూర్తయినంతవరకు ఎర్రలింకులు లేకుండా చూడాలంటే ప్రస్తుత ఆంగ్ల కూర్పుని, భాషల లింకుల ద్వారా చూడండి(అనువాదకులకు వనరులు) |
Manual of Style (MoS) |
---|
ఈ పేజీలో వ్యాసాలు ఎలా అమరాలి (లేఅవుట్), వాటి రచన శైలి గురించి సలహాలు ఇవ్వబడ్డాయి ,పాఠకుడికి వ్యాసం స్పష్టంగా, ఖచ్చితంగా ,సంబంధితంగా ఎలా ఉండాలి అనే దాని గురించి సలహా ఇస్తుంది.వ్యాసాలను మరింత ప్రభావవంతంగా రాయడానికి సహాయపడుతుంది.
వికీపీడియాలో మంచి వ్యాసాలు రాయడానికి కొన్ని ముఖ్యమైన అంశాలు ఉన్నాయి:
నిష్పక్షపాతం (Neutral Point of View - NPOV): వ్యాసం నిష్పక్షపాతంగా ఉండాలి, అంటే ఏ ఒక్క దృక్కోణాన్ని కూడా పక్షపాతంతో లేకుండా వివిధ దృక్కోణాలను సమతుల్యంగా ప్రస్తావించాలి.
సమాచార విశ్వసనీయత: మీ వ్యాసాలకు విశ్వసనీయమైన మూలాలను ఉపయోగించండి. అధికారిక వనరులు, ప్రముఖ ప్రచురణలు,ు శాస్త్రీయ పరిశోధనలు వంటివి మంచి మూలాలుగా భావించబడతాయి.
సారాంశం ఇంకా సంరచన: వ్యాసంలో ఒక స్పష్టమైన సారాంశం (Lead section) ఉండాలి, ఇది వ్యాసాన్ని సంక్షిప్తంగా వివరిస్తుంది. వ్యాసం సంరచన కూడా సులభంగా అర్థమయ్యేలా ఉండాలి, ఉపవిభాగాలతో సహా.
విస్తృతమైన కవరేజ్: అంశం గురించి సమగ్రమైన సమాచారం ఉండాలి. విషయాన్ని అన్ని కోణాల నుండి పరిశీలించి, అన్ని ప్రధాన వివరాలను చేర్చండి.
స్టైల్ ఫార్మాటింగ్: వికీపీడియా రచనా శైలి ు ఫార్మాటింగ్ నియమాలను అనుసరించండి. లింకులు, సూచికలు, చిత్రాలు, మొత్తం వ్యాసం సులభంగా చదవదగిన రీతిలో ఉండాలి.
సవరణలు ఇంకా సమీక్ష: వ్యాసం రాయిన తరువాత, ఇతర సంపాదకుల సమీక్షలు సవరణలను స్వీకరించండి. వికీపీడియా ఒక సముదాయ ప్రాజెక్టు, కాబట్టి సమాచారాన్ని మెరుగుపరచడానికి ఇతరుల సహకారం అవసరం.
విశేష వ్యాసాలు: తెలుగు వికీపీడియాలో, విశేష వ్యాసాలు అంటే నాణ్యతా ప్రమాణాలను పెంచడానికి చేర్చబడిన వ్యాసాలు. ఇవి ముఖ్యమైన విషయాలపై ఉండి, మొదటి పేజీలో ప్రదర్శించబడతాయి.
- వ్యాసాలు ఎలా రాయాలో (శైలి) తెలుసుకోవాలంటే, వికీపీడియా "మాన్యువల్ ఆఫ్ స్టైల్" ,దానితో ఉన్న ఇతర పేజీలను చదవండి.
- వికీపీడియాలో ఎడిటింగ్ (మార్కప్) ఎలా చేయాలో తెలుసుకోవడానికి, "హెల్ప్: ఎడిటింగ్" పేజీని చూడండి.
- జాబితాలు తయారు చేయడం, అస్పష్టత పేజీలు, చిత్రాల ఉపయోగం గురించి తెలుసుకోవాలంటే, "హెల్ప్: లిస్ట్", "వికీపీడియా: డిస్అంబిగ్యుయేషన్", ,"హెల్ప్: పిక్చర్స్" పేజీలను చూడండి.
- వ్యాసాలు ఎలా రాయాలో (శైలి) తెలుసుకోవాలంటే, వికీపీడియా "మాన్యువల్ ఆఫ్ స్టైల్" ,దానితో ఉన్న ఇతర పేజీలను చదవండి.
మంచి వ్యాసాలు పరిచయంతో మొదలవుతాయి, స్పష్టమైన క్రమంలో కొనసాగుతాయి,ఇంకా సూచనలు, సంబంధించిన వ్యాసాలు వంటి ప్రామాణిక అనుబంధాలతో ముగుస్తాయి.
పరిచయ సామగ్రి/లీడ్
[మార్చు]వ్యాసాలు ప్రధాన విభాగంతో ప్రారంభమవుతాయి (WP: CREATELEAD), ఇది అంశంలోని అత్యంత ముఖ్యమైన అంశాలను సంగ్రహిస్తుంది. ప్రధాన విభాగం అనేది వ్యాసం వ్యాసాలు ప్రధాన భాగంతో ప్రారంభమవుతాయి (WP: CREATELEAD), ఇది ముఖ్యమైన విషయాలను సంక్షిప్తంగా వివరిస్తుంది. ఈ భాగం వ్యాసం మొదట్లో ఉంటుంది, మొదటి శీర్షికకు ముందుగా కనిపిస్తుంది. అలాగే, వ్యాసానికి సంబంధించిన ముఖ్యమైన చిత్రం, తేదీలు, కొలతలు వంటి వివరాలను చూపించే ఇన్ఫోబాక్స్ ఉండొచ్చు.
వ్యక్తిగత వ్యాసం ముఖ్యమైన సమాచారం స్పష్టంగా తెలియజేయాలి. ఇందులో అంశాన్ని పరిచయం చేయడం, దాని ప్రాముఖ్యతను వివరించడం, ,ఎందుకు గుర్తించదగినదో చెప్పడం అవసరం. వ్యాసం ప్రారంభంలోని కొన్ని వాక్యాలు అత్యంత కీలకమైన విషయాలను ప్రస్తావించాలి, ఇవి ప్రతి పాఠకుడికి తెలుసుకోవాల్సిన అంశాలు.
లీడ్ లో పేర్కొన్న విషయాలపై వ్యాసంలో మరింత సమాచారం ఉండాలి. వ్యాసంలోని ప్రతి ప్రధాన విభాగానికి తగిన వివరణ ఇవ్వాలి, ముఖ్యమైన విషయాలు ముందుగా రావాలి. కానీ తక్కువ ముఖ్యమైన వివాదాలను లేదా అనవసరమైన అంశాలను ఎక్కువగా హైలైట్ చేయకూడదు, దీనివల్ల తటస్థత (WP:Neutral) ప్రభావితం కాకూడదు.
ప్రధాన అంశాలకు ఇచ్చిన ప్రాధాన్యత వ్యాసంలో సమతూకంగా ఉండాలి. విశ్వసనీయమైన, ప్రచురిత మూలాల ఆధారంగా మాత్రమే సమాచారం ఇవ్వాలి.
పరిమాణానికి ఒక సాధారణ మార్గదర్శిగా, ఒక ప్రధాన విభాగంలో నాలుగు కన్నా ఎక్కువ బాగా రూపొందించిన పేరాలు ఉండకూడదు. అవసరమైన చోట్ల మూలాలను జాగ్రత్తగా అందించాలి.
కొన్నిసార్లు, లీడ్ తర్వాత మొదటి విభాగం అంశం విస్తృత సారాంశంగా ఉంటుంది, దీనిని "అవలోకనం" అని అంటారు. అయితే, సాధారణంగా మరింత నిర్దిష్ట విభాగ శీర్షికలకు ,స్పష్టమైన నిర్మాణానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది.
పేరాలు
[మార్చు]పేరాలు చదవడానికి సులభంగా చిన్నగా ఉండాలి, కానీ ఆలోచనను పూర్తిగా వ్యక్తీకరించడానికి తగినంత పొడవుగా ఉండాలి. ప్రతి పేరు ఒక నిర్దిష్ట అంశాన్ని లేదా ఆలోచనను స్పష్టంగా ప్రతిబింబించాలి.
ఒక పేరాలోని అన్ని వాక్యాలు ఒకే అంశంపై ఉండాలి. కొత్త అంశం ప్రారంభమైనప్పుడు, కొత్త పేరాను ప్రారంభించాలి. సంబంధిత పేరాలు విభజించాల్సిన అవసరం ఉంటే, ఆలోచన స్పష్టంగా ఉండేలా జాగ్రత్త వహించాలి.
ఒక వాక్యంలోని పేరాలు దృఢంగా ఉండవచ్చు, ,తక్కువ వ్యవధిలో ఉపయోగించాలి.
కొన్ని పేరాలు నిజానికి పట్టికలు లేదా జాబితాల రూపంలో ఉంటాయి. ఇవి అవసరమైనప్పుడే ఉపయోగించాలి. వీటిని సాధ్యమైనంత గద్య రూపంలో మార్చడం లేదా మూలరూపానికి తీసుకురావడం మంచిది. వికీపీడియా: పట్టికలు ,వికీపీడియా: ఎంబెడెడ్ లిస్ట్ అనే మార్గదర్శకాలు ఈ అంశాల సరైన వినియోగంపై స్పష్టమైన సూచనలు అందిస్తాయి..
శీర్షికలు
[మార్చు]శీర్షికలు వ్యాసాలను స్పష్టంగా అర్థమయ్యేలా చేయడంలో ,విషయ పట్టికలో సరైన నిర్మాణాన్ని రూపొందించడంలో సహాయపడతాయి. మీడియావికీ సాఫ్ట్వేర్ విభాగాలను ఎలా ఉపయోగిస్తుందో తెలుసుకోవాలంటే, హెల్ప్: సెక్షన్ చూడండి.
శీర్షికలు క్రమబద్ధంగా ఉండాలి. వ్యాసం ఇప్పటికే స్థాయి 1 శీర్షికను ఉపయోగిస్తుందని, మీరు స్థాయి 2 శీర్షికతో ప్రారంభించాలి (== శీర్షిక ==
).
తదుపరి ఉపశీర్షికలు ఈ విధంగా ఉండాలి:
- స్థాయి 3:
=== ఉపశీర్షిక ===
- స్థాయి 4:
==== సబ్-శీర్షిక ====
, మొదలైనవి.
విస్తృతమైన ఉపశీర్షికలను ఒకే పేజీలో ఉంచాలా లేదా కొత్త పేజీగా విడదీయాలా అనేది అంశం ప్రాముఖ్యతపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మరింత సమాచారం కోసం § సారాంశ శైలి చూడండి.
శీర్షికలు వికీ లింకులు కలిగి ఉండకూడదు, ఎందుకంటే శీర్షికలు వాటి ద్వారా సమాచారం చేర్చడం, ఉపవిషయాలను పాఠకులకు తెలియజేయడం వంటివి చేసేస్తాయి. వికీ లింక్లను వिभాగం యొక్క వచనంలో చేర్చాలి, తద్వారా అవి మరింత సంబంధితంగా ,సరైన స్థలంలో ఉంటాయి..
చిత్రాలు
[మార్చు]కథనాన్ని చిత్రాలతో వివరించగలిగితే, అవి వివరించే వచనానికి దగ్గరగా ఉన్న స్థలంలో చిత్రాలను ఉంచడానికి తగిన చోటు కనుగొనండి. చిత్రాలను సరైన రీతిలో ఉపయోగించేందుకు, మరింత సమాచారం కోసం వికీపీడియా: లేఅవుట్ § ఇమేజెస్ ,వికీపీడియా: పిక్చర్ ట్యుటోరియల్ చూడండి.
ప్రామాణిక అనుబంధాలు
[మార్చు]వికీపీడియా: మాన్యువల్ ఆఫ్ స్టైల్/లేఅవుట్ § ప్రామాణిక అనుబంధాలు ప్రకారం, ఫుటర్లలో మరింత వివరంగా పేర్కొనబడినట్లుగా, ఈ క్రింది సమాచారాన్ని కలిగి ఉన్న ఐచ్ఛిక అనుబంధ విభాగాలు వ్యాసం ప్రధాన భాగం తర్వాత క్రింది క్రమంలో కనిపించవచ్చు:
- వ్యాసం విషయం ద్వారా సృష్టించబడిన పుస్తకాలు లేదా ఇతర పనులు (రచనలు)
- సంబంధిత వికీపీడియా వ్యాసాలకు అంతర్గత "వికీలింక్ల" జాబితా (ఇవి కూడా చూడండి)
- గమనికలు, సూచనలు (గమనికలు, ఫుట్నోట్లు లేదా సూచనలు)
- మూలాలుగా ఉపయోగించని సిఫార్సు చేయబడిన సంబంధిత పుస్తకాలు, వ్యాసాలు లేదా ఇతర ప్రచురణల జాబితా
- మూలాలుగా ఉపయోగించని సిఫార్సు చేయబడిన సంబంధిత వెబ్సైట్ల జాబితా (బాహ్య లింకులు) ఈ విధంగా, వ్యాసం వివిధ ఆధారాలు ,సంబంధిత సమాచారం పాఠకులకు అందించబడుతుంది.
కొన్ని మినహాయింపులతో, సోదరి ప్రాజెక్టులకు సంబంధించిన ఏవైనా లింకులు తదుపరి పఠనం లేదా బాహ్య లింకులు విభాగాల్లో కనిపిస్తాయి.
వారసత్వ పెట్టెలు, నావిగేషనల్ ఫుటర్లు వ్యాసం చివరిలో, చివరి అనుబంధ విభాగాన్ని అనుసరించి, వర్గాలు ,ఇంటర్విక్ టెంప్లేట్ల ముందు ఉంటాయి.
ఈ క్రమం వ్యాసాన్ని వర్గీకరించడానికి ,పాఠకులకు మరింత సరళమైన అనుభవాన్ని అందించడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
సాధారణంగా, ఎక్కువ పొడవైన వచనము నివారించాలి. వ్యాసాలు 50,000 అక్షరాలు కంటే తక్కువ వచనాన్ని కలిగి ఉండాలి. వ్యాసాలు ఈ మొత్తాన్ని దాటితే, చదవగలిగేలా ఉండటానికి ,సవరణను సులభతరం చేయడానికి వాటిని చిన్న వ్యాసాలుగా విభజించవచ్చు లేదా సంక్షిప్తం చేయవచ్చు.
తలతో ఉన్న ఉప-విభాగాన్ని నిలుపుకోవాలి. ఇవి ఇటాలిక్ శీర్షిక క్రింద తొలగించబడిన దాని సంక్షిప్త సంస్కరణతో ఉండాలి. ఉదాహరణకు, ప్రధాన వ్యాసం: రురిటానియా చరిత్ర. ఈ శీర్షికలను రూపొందించడానికి ఉపయోగించే టెంప్లేట్ల జాబితా వర్గం: వికీపీడియా పేజీ-విభాగం టెంప్లేట్లు లో అందుబాటులో ఉంది. లేకపోతే, సందర్భం కోల్పోతుంది ,సాధారణ చికిత్స దెబ్బతింటుంది.
ఉపశీర్షికలోని ప్రతి వ్యాసం స్వతంత్ర వ్యాసంగా వ్రాయబడాలి—అంటే, దానికి ప్రధాన విభాగం, శీర్షికలు మొదలైనవి ఉండాలి.
ఒక వ్యాసం పొడవుగా ఉన్నప్పుడు ,అనేక ఉప వ్యాసాలు ఉంటే, ప్రధాన పేజీని సమతుల్యం చేయడానికి ప్రయత్నించాలి. ఒక భాగం పరిమాణాన్ని పెంచడం, ఇతర భాగాల ఖర్చుతో అనవసరంగా పరిగణించవద్దు.
చిన్న వ్యాసాలలో, ఒక ఉపశీర్షిక మరొక ఉపశీర్షిక కంటే చాలా ఎక్కువ వచనాన్ని కలిగి ఉంటే, అది ప్రధాన పేజీలో సమర్పించిన సారాంశంతో ఉపశీర్షికకి దాని స్వంత పేజీ ఉండాలనే సూచన కావచ్చు. ఇది వ్యాసం యొక్క సమతుల్యతను పరిగణనలోకి తీసుకోవడంలో సహాయపడుతుంది.
ఉపవిషయాలను కవర్ చేసే వ్యాసాలు
[మార్చు]ఉపవిషయాలను కవర్ చేసే వ్యాసాలు అంటే, ప్రధాన అంశం లేదా విభాగంతో సంబంధిత అనేక చిన్న చిన్న అంశాలు లేదా విషయాలను వివరిస్తున్న వ్యాసాలు. ఈ వ్యాసాలు సాధారణంగా ఒక ప్రత్యేక అంశాన్ని లేదా పరికరాన్ని పరిశీలించి, దాని వివరణ, నేపథ్యము, ముఖ్యాంశాలు ,సంబంధిత అంశాల గురించి చర్చిస్తాయి.వికీపీడియా వ్యాసాలు సాధారణంగా కొత్త వ్యాసాల సహజ సృష్టికి దారితీసే విధంగా పెరుగుతాయి. ఒక వ్యాసం పాఠం సంబంధిత కానీ విభిన్నమైన ఉపశీర్షికల క్రమం కలిగి ఉంటుంది.
ప్రతి ఉపశీర్షిక లో దాని స్వంత వ్యాసానికి తగినంత వచనం ఉన్నప్పుడు, ఆ వచనాన్ని ప్రస్తుత వ్యాసంలో సంగ్రహించి, మరింత వివరణాత్మక వ్యాసానికి లింక్ ఇవ్వబడుతుంది.
క్రికెట్ వ్యాసం ఈ విధానానికి మంచి ఉదాహరణ. ఇది క్రీడ అవలోకనాన్ని అందించే ఉపవిభాగాలుగా విభజించబడింది, ప్రతి ఉపవిభాగం ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉపశీర్షిక కథనాలకు దారితీస్తుంది.
వికీపీడియా వ్యాసాల కోసం పరస్పరం సంబంధం లేని రెండు శైలులు ఉపయోగించబడతాయి. ఇవి:
- పద్ధతి శైలి: ఇది సమాచారం స్పష్టంగా ,అర్థవంతంగా అందించడానికి అవసరమైన శైలి. ఇది అంగీకృత రూపంలో ఉంటుంది, ఉదాహరణకు, తర్కబద్ధంగా లేదా విశ్వసనీయమైన మూలాలు ఆధారంగా వివరణ ఇవ్వడం.
- విశ్లేషణ శైలి: ఇందులో వ్యాసంలోని అంశాలను పరిశీలించి, వివిధ కోణాల నుండి అంచనాలు వేయడం ఉంటుంది. ఇది కొంతమేర కృతజ్ఞతలు ,ప్రేరణలతో కూడిన పద్ధతిలో ఉంటుంది.
ఇది వేరే శైలులను ఉపయోగించడమే కానీ, స్వరం ఎల్లప్పుడూ:
- లాంఛనప్రాయంగా ఉండాలి.
- వ్యక్తిగతం కానిదిగా ఉండాలి.
- నిస్వార్థంగా ఉండాలి.
అంటే, ఈ వ్యాసాలు ఏ ఇతర వ్యక్తిగత అభిప్రాయాలను, వాస్తవాలను లేదా మానసిక ఆలోచనలను ప్రమోటు చేయకూడదు.
ఈ శైలులు సారాంశ శైలి. ఇది ఒక ప్రధాన వ్యాసం, పక్క వ్యాసాలుగా విస్తృత అంశాన్ని అమర్చుతుంది. ప్రతి పక్క వ్యాసం ఉపశీర్షిక విభాగాలు కలిగి ఉంటుంది. విడివడిన పిరమిడ్ శైలి (లేదా వార్తా శైలి)లో, ఇది అస్పష్టంగా ఉంటుంది. ఇది కీలక సమాచారాన్ని పైన ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది, తరువాత సహాయక పదార్థం, వివరాలు, దిగువన నేపథ్య సమాచారంతో ఉంటుంది.
రెండు శైలులు అన్ని వికీపీడియా వ్యాసాలకు లక్షణం. ప్రధాన విభాగం ఉనికి, ఈ అంశానికి సంబంధించిన అత్యంత ముఖ్యమైన వాస్తవాల సంక్షిప్త అవలోకనం ఇస్తుంది. అనేక వ్యాసాల ఎగువన కనిపించే ఇన్ఫోబాక్స్ టెంప్లేట్ కీలక అంశాల మరింత స్పష్టతను అందిస్తుంది.
సారాంశ శైలి
[మార్చు]సారాంశ శైలి వ్యాసాలకు అనుకూలంగా ఉంటుంది, ,ఈ శైలి వ్యాసంలో రెండు భాగాలకు వర్తించవచ్చు. మెటీరియల్ను సమూహపరచి, లాజికల్గా వివిధ ఉపశీర్షికలుగా విభజించవచ్చు. వ్యాసం పెరిగే కొద్దీ, అవసరమైతే, ప్రత్యేక వ్యాసాలుగా మారవచ్చు, తద్వారా పెద్ద వ్యాసాలు అవ avoided అవుతాయి. ప్రతి ఉపశీర్షికను సంక్షిప్తంగా వ్రాసినప్పుడు, దాని ప్రధాన పాయింట్ చేర్చబడుతుంది.(సాధారణంగా కొత్త సైడ్ ఆర్టికల్ కు {{Main}}
టెంప్లేట్ ను ఉపయోగిస్తుంది.
సారాంశ శైలిని ఉపయోగించడం వల్ల మూడు ప్రధాన ప్రయోజనాలు ఉన్నాయిః
- వేర్వేరు పాఠకులు వివిధ రకాల వివరాలు కోరుకుంటారు, ఈ శైలి వారికి అవసరమైన స్థాయిలో సమాచారం అందించడానికి సహాయపడుతుంది. కొంతమందికి త్వరిత సారాంశం కావలసి, వారు ప్రధాన విభాగంతోనే సంతృప్తి చెందుతారు. మరికొందరికి మధ్యస్థ స్థాయిలో సమాచారమూ సరిపోతుంది, వారు ప్రధాన కథనంలో ఉండే వివరాలు చదివి సంతృప్తి చెందుతారు. కానీ ఇతరులకు చాలా వివరాలు అవసరం, వారు పక్క కథనాలను కూడా చదవడానికి ఆసక్తి చూపిస్తారు.
- చాలా పొడవైన వ్యాసం చదవడం అలసటను కలిగిస్తుంది. విషయాలను క్రమక్రమంగా సంక్షిప్తంగా చెప్పడం, వచనాన్ని విభజించడం పాఠకుడిని ఒత్తిడి నుంచి కాపాడుతుంది, ఒకేసారి ఎక్కువ వచనంతో పాఠకుడిని ముంచెత్తడాన్ని నివారిస్తుంది.
- అతిగా వివరించిన వ్యాసం తరచుగా పునరావృతం లేదా మరింత సంక్షిప్తంగా ఉండే రచనను చూపిస్తుంది. సారాంశ-శైలి వ్యాసాలు సహజంగా రిడెండెన్సీ ,ఉబ్బరాన్ని తొలగిస్తాయి, కానీ బహుళ-వ్యాసాల అంశాల్లో ఇది కొంత అవసరమైన క్రాస్-ఆర్టికల్ రిడెండెన్సీ (మరొక వ్యాసంలో ఒక వ్యాసం సారాంశం)కి దారితీస్తుంది.
కాలక్రమం, భౌగోళిక పరిస్థితులు, వర్ణనాలు (ప్రధానంగా ఇతరులలో) వంటి వివిధ ఎంపికలతో, ఒక నిర్దిష్ట సారాంశ-శైలి వ్యాసం ఖచ్చితమైన నిర్వహణ సూత్రం అత్యంత సందర్భాన్ని బట్టి మారుతుంది.
విలోమ పిరమిడ్
[మార్చు]కొంతమంది వికీపీడియన్లు జర్నలిజం విలోమ పిరమిడ్ నిర్మాణాన్ని ఉపయోగించడానికి ఇష్టపడతారు. ఈ సమాచార ప్రదర్శన సాంకేతికత చిన్న, ప్రత్యక్ష, మొదటి పేజీ వార్తాపత్రిక కథలు, రేడియో, టెలివిజన్ వార్తా బులెటిన్లలో కనిపిస్తుంది. ఇది ఒక వ్యాసంలో మాత్రమే ఉపయోగించే శైలి, కానీ వాటి వర్గాల్లో ఉపయోగించబడదు.
వ్యాసం ముందుకు సాగుతున్న కొద్దీ ప్రాముఖ్యత తగ్గుతూ, మొదట ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని ఉంచడం అనేది విలోమ పిరమిడ్ ప్రధాన లక్షణం. మొదట సంపాదకులు అందుబాటులో ఉన్న లేఅవుట్ స్థలంలో ఒక వస్తువును సరిపోయేలా దిగువ నుండి కత్తిరించగలిగేలా అభివృద్ధి చేయబడింది. ఈ శైలి సంక్షిప్తతను ప్రోత్సహిస్తుంది ,సమాచారానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది, ఎందుకంటే చాలా మంది ప్రజలు ముఖ్యమైన విషయాలను ముందుగానే కనుగొనాలని కోరుకుంటారు, అంతకంటే తక్కువ ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని తరువాత ఉంచడం, తద్వారా వడ్డీ తగ్గుతుంది.
ఎన్సైక్లోపీడియా వ్యాసాలు విలోమ పిరమిడ్ క్రమంలో ఉండవలసిన అవసరం లేదు ,తరచుగా ఉండవుఇది సాధారణంగా, విషయం వివరంగా ఉన్నప్పుడు లేదా చాలా సున్నితమైన నిర్మాణం ఉన్నప్పుడు పాటించబడదు. అయితే, ఇది క్రమంగా, భౌగోళికంగా లేదా ఇతర క్రమంలో ఉపయోగపడని వ్యాసాలకు సరిపోయే శైలి. ఇలాంటి వ్యాసాలు సాధారణంగా స్వల్పకాలిక సంఘటనలు, ప్రాముఖ్యత కలిగిన వ్యక్తుల సంక్షిప్త జీవిత చరిత్రలు, ,పాఠకులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాల్సిన అనేక వాస్తవాలను కలిగి ఉంటాయి.అయితే, ఈ సంప్రదాయం గురించి తెలిసినవారు, ఈ విధానం బాగా సరిపోయే వ్యాసం శైలి ,లేఅవుట్ను ప్రణాళిక చేయడంలో సహాయపడవచ్చు. విలోమ-పిరమిడ్ శైలిని తరచుగా కాలక్రమానుసారం, భౌగోళికంగా లేదా ఇతర క్రమంలో ఉపయోగపడని వ్యాసాలతో ఉపయోగిస్తారు. సాధారణ ఉదాహరణలు స్వల్పకాలిక సంఘటనలు, ఒకే ఒక విషయానికి ప్రసిద్ధి చెందిన వ్యక్తుల సంక్షిప్త జీవిత చరిత్రలు, ,అనేక తార్కిక ఉపవిషయాలు ఉండని ఇతర కథనాలు, కానీ పాఠకులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాల్సిన అనేక వాస్తవాలు.
అన్ని వికీపీడియా వ్యాసాలకు సాధారణంగా ఒక ప్రధాన విభాగం ఉంటుంది, సారాంశం ,విలోమ పిరమిడ్ విధానం పరిమితంగా ఉంటాయి. సర్వసాధారణంగా, అన్ని స్టబ్ ఆర్టికల్స్ ఇన్వర్టెడ్-పిరమిడ్ శైలిలో ఉండాలి, ఎందుకంటే వాటిలో ప్రాథమికంగా కేవలం లీడ్ విభాగం ఉంటుంది. ఈ విధంగా, అనేక వ్యాసాలు విలోమ-పిరమిడ్ శైలిలో ప్రారంభమవుతాయి ,విషయం అభివృద్ధి చెందుతున్నప్పుడు సారాంశ శైలికి మారతాయి. తరచుగా, విలోమ పిరమిడ్ నిర్మాణం ఇంకా కొనసాగుతుంది, కానీ నేపథ్య సమాచారాన్ని ఉపశీర్షికలుగా విభజించడం, ఇతర వ్యాసాలకు సారాంశ సూచికలతో. విలోమ పిరమిడ్ శైలిని ఉపయోగించి ఉపశీర్షికల విభాగాలను కూడా నిర్మించవచ్చు, తద్వారా స్కిమ్మింగ్ చేసే పాఠకులు ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని పొందగలుగుతారు.
టోన్
[మార్చు]వికీపీడియా ఒక మాన్యువల్, గైడ్ బుక్, పాఠ్యపుస్తకం లేదా శాస్త్రీయ పత్రిక కాదు. వ్యాసాలు ,ఇతర ఎన్సైక్లోపెడిక్ కంటెంట్ అధికారిక స్వరంలో వ్రాయబడాలి. ఈ స్వరం, విషయంలో ఆధారపడి మారవచ్చు, కానీ సాధారణంగా ఫీచర్డ్ ,గుడ్-క్లాస్ వ్యాసాల్లో ఉపయోగించే శైలితో సరిపోలాలి. ఎన్సైక్లోపెడిక్ రచన విద్యాపరమైన విధానాన్ని అనుసరిస్తుంది, కానీ స్పష్టంగా, అర్థమయ్యేలా ఉండాలి. అధికారిక స్వరం అంటే సగటు పాఠకుడికి అర్థం కాని ఆర్గోట్, యాస, వ్యావహారికసత్తావాదాలు, డబుల్ స్పీక్, లీగలీస్ లేదా పరిభాషను ఉపయోగించకూడదు.
సర్వనామాల ఉపయోగం
[మార్చు]వ్యాసాలు మొదటి లేదా రెండవ వ్యక్తి కోణంలో వ్రాయకూడదు. గద్య రచనలో, మొదటి వ్యక్తి (నేను, నా, మేము, మా) లేదా రెండవ వ్యక్తి (మీరు, మీ) దృక్కోణం సాధారణంగా బలమైన కథనాన్ని ఇవ్వగలదు. ఇది కల్పిత రచనలలో, మోనోగ్రాఫ్లలో సరిపోతుంది, కానీ ఎన్సైక్లోపీడియాలో అనుకూలం కాదు, ఇక్కడ రచయిత పాఠకుడికి కనిపించకుండా ఉండాలి. మొదటి వ్యక్తి తరచూ తటస్థ దృక్కోణాన్ని అనుచితంగా సూచిస్తాడు, రెండవ వ్యక్తి వికీపీడియాలో మార్గనిర్దేశం చేయడంలో ఉపయోగపడుతుంది. మొదటి, రెండవ వ్యక్తి సర్వనామాలు సాధారణంగా వ్యాసం విషయానికి సంబంధించిన ప్రత్యక్ష ఉల్లేఖనాలలో మాత్రమే ఉపయోగించాలి.
ఈ మార్గదర్శకాలకు మినహాయింపులు ఉండవచ్చు. ఉదాహరణకు, వృత్తిపరమైన గణిత రచనలో విస్తృతంగా ఉపయోగించే "కలుపుకొని" కొన్నిసార్లు వ్యాసాలలో ఉదాహరణలను చూపించడానికి, వివరణ ఇచ్చేందుకు ఉపయోగించబడుతుంది. అయినప్పటికీ, వికీపీడియాలో ఆ విధానం కూడా నిరుత్సాహపరచబడింది.
లింగ-తటస్థ సర్వనామాలను ఉపయోగించాలి (లేదా లింగం అవసరం లేని చోట సర్వనామాలను నివారించాలి), ముఖ్యంగా లింగం నిర్దిష్టంగా తెలియకపోతే లేదా తెలియనప్పుడు..
వార్తా శైలి లేదా ఒప్పించే రచన
[మార్చు]విధానపరంగా, వికీపీడియా వార్తా శైలి వ్రాయబడదు (ఏ విధంగానైనా, తలక్రిందులుగా ఉన్న పిరమిడ్ కొంత ఉపయోగం, పైన స్వరంతో సహా). ఎన్సైక్లోపెడిక్ ఉద్దేశ్యంతో, ప్రేక్షకులు భిన్నంగా ఉంటారు. ముఖ్యంగా పేలవమైన పదాలు, హాస్యం లేదా తెలివితక్కువ ప్రయత్నాలు, ప్రాధమిక వనరులపై ఆధారపడటం, సంపాదకీయంగా వ్రాయడం, ఇటీవలి సంఘటనలు, పుల్ కోట్స్, జర్నలిజం, హెడ్లైన్స్ మొదలైనవి నివారించాలి.
అదేవిధంగా, వార్తా శైలి సన్నిహిత సోదరుడు, ఒప్పించే రచనను నివారించాలి, ఇందులో చాలావరకు లోపాలు, భావోద్వేగాలు, ,సంబంధిత అపోహలు ఉండవచ్చు. ఈ శైలిని పత్రికా ప్రకటనలు, ప్రకటనలు, ఆప్-ఎడ్ రచన, క్రియాశీలత, ప్రచారం, ప్రతిపాదనలు, అధికారిక చర్చ, సమీక్షలు, చాలా టాబ్లాయిడ్లు ,కొన్నిసార్లు పరిశోధనాత్మక జర్నలిజంలో ఉపయోగిస్తారు. పాఠకులను ఏదైనా ఒప్పించడానికి ప్రయత్నించడం వికీపీడియా లక్ష్యం కాదు, కేవలం ముఖ్యమైన వాస్తవాలను అందించడం ,వాటికి నమ్మదగిన వనరులను సమకూర్చడం మాత్రమే.
వ్యావహారిక, దృఢమైన లేదా కవితా భాష
[మార్చు]వ్రాసే విధానంలో మరొక లోపం ఏమిటంటే, "పాప్" (అధిక ప్రాధాన్యత, అధిక మూలధనం, సంకోచాలు, అనవసరమైన సంక్షిప్త పదాలు, హైపర్బోలిక్ విశేషణాలు, క్రియావిశేషణాలు చేర్చడం లేదా అసాధారణ పర్యాయపదాలు లేదా లోడ్ చేసిన పదాలు వాడడం వంటి అనవసరమైన బరువు) బిట్స్ చేయడానికి ప్రయత్నించడం. అలంకరణ, అజెండా, ఆడంబరం, తెలివి లేదా సంభాషణ స్వరం లేకుండా మూల సమాచారాన్ని ప్రదర్శించాలి.
ఇతర ఉదాహరణల కోసం వికీపీడియా: మాన్యువల్ ఆఫ్ స్టైల్/వర్డ్లను చూడండి. ఉదాహరణగా లేదా బాహ్య దృక్పథంగా పేర్కొనకపోతే, "భయంకరమైన," "పెరుగుతున్న నక్షత్రం" వంటి పదాలు, పదబంధాలు వాడకుండా ఉండండి. ఆసక్తికరంగా, చెరువు ఇష్టాలను లేదా అవతలి వైపున ప్రచారం చేయడాన్ని నివారించండి.
వ్యాసంలో కనిపించే విరామ చిహ్నాలను సాధారణంగా ఆమోదించబడిన అభ్యాసం ప్రకారం మాత్రమే ఉపయోగించాలి. ఆశ్చర్యార్థకం గుర్తులు (ఎంతైనా ప్రత్యక్ష ఉల్లేఖనాలలో మాత్రమే ఉంటే) ఉపయోగించాలి.
అలంకారిక ప్రశ్నలు
[మార్చు]ఆశ్చర్యార్థకం గుర్తుల మాదిరిగానే, ప్రశ్న గుర్తులు (సాధారణంగా అవి ప్రత్యక్ష ఉల్లేఖనాలలో సంభవించినట్లయితే మాత్రమే ఉపయోగించాలి) పాఠకుడికి అలంకారిక ప్రశ్నలను అడగవద్దు.
అలంకారిక ప్రశ్నలను అప్పుడప్పుడు, తగినప్పుడు, విషయాల ప్రదర్శనలో ఉపయోగించవచ్చు, కానీ పరిశీలనలో ఉన్న విషయం ద్వారా ప్రశ్న అడిగినప్పుడు మాత్రమే. వికీపీడియా సొంత స్వరంలో అలాంటి ప్రశ్నలు అడగబడవు.
సరికాని జాబితాలు
[మార్చు]సాధారణ గద్య పేరాల మాదిరిగా సమాచారాన్ని సుదీర్ఘమైన, బుల్లెట్ల జాబితా రూపంలో ప్రదర్శించడం ద్వారా "ఇన్ఫర్మేషన్ డంపింగ్" అనేది సంబంధిత ప్రదర్శన సమస్య అవుతుంది. జాబితాలోని అంశాలు సమాన ప్రాముఖ్యత లేనివి లేదా వేరే విధంగా పోల్చదగినవి కానప్పుడు, సందర్బం అవసరమైనప్పుడు ఇది ప్రత్యేకంగా వర్తిస్తుంది. ఏదైనా ముఖ్యమైనది ఎందుకు అనేది పాఠకులకు వివరించలేకపోతే, వివరణాత్మక గద్యాన్ని ఉపయోగించడం కూడా చిన్న విషయాలను గుర్తించడానికి, తొలగించడానికి సహాయపడుతుంది, అప్పుడు అది ముఖ్యం కాదు.
వికీపీడియాని ప్రపంచం మొత్తం వాడుతుంది. ఇది ఒక పెద్ద పుస్తకంలాంటిది. దీన్ని చదివే వాళ్ళు రకరకాల చోట్ల నుంచి వస్తారు. కొందరికి చాలా చదువు ఉంటుంది, కొందరికి తక్కువ చదువు ఉంటుంది. అందరికీ వేర్వేరు ఆలోచనలు ఉంటాయి. అందుకని వికీపీడియాలో రాసేటప్పుడు, అందరికీ అర్థమయ్యేలా సులువుగా రాయాలి. చదివే వాళ్లకి ఆ విషయం గురించి ఏమీ తెలియదని అనుకుని, అన్నీ బాగా వివరించి రాయాలి.
సాధ్యమైనప్పుడల్లా పరిభాషను ఉపయోగించడం మానుకోండి. పాఠకుడిని పరిగణించండి. "ప్రారంభ బారోక్ సంగీతంలో క్రోమాటిక్ స్కేల్స్ వాడకం" అనే శీర్షికతో ఒక వ్యాసం సంగీతకారులు చదవవచ్చు, ఇక్కడ సాంకేతిక వివరాలు ,పదాలు ఉంటాయి. అయితే, "బారోక్ సంగీతం" అనే శీర్షికతో ఒక వ్యాసం సాధారణ పాఠకులు చదవవచ్చు, వీరికి క్లుప్తంగా ,స్పష్టంగా వ్రాసిన సమీక్ష అవసరం. ఒక వ్యాసంలో పరిభాషను ఉపయోగించినప్పుడు, ఆ పరిభాషకు క్లుప్త వివరణ ఇవ్వాలి. పాఠకులకు వ్యాసం నుండి సమాచారాన్ని సులభంగా అర్థం చేసుకోవడం కోసం గ్రహణశీలత ,వివరాల మధ్య సమతుల్యతను కాపాడాలి.
సందర్భం మూల్యాంకనం
[మార్చు]మీరు తగినంత సందర్భాన్ని సెట్ చేస్తున్నారా అని పరీక్షించడంలో సహాయపడటానికి ఇక్కడ కొన్ని ఆలోచన ప్రయోగాలు ఉన్నాయి:
- పాఠకుడిని గుర్తించండి: పాఠకులు ఎవరో, వారు ఏ స్థాయిలో సమాచారం తెలుసుకున్నారు అన్నదాన్ని గుర్తించండి. వారు నిపుణులు అయితే, సాంకేతిక పదాలు ఉపయోగించవచ్చు. కానీ సాధారణ పాఠకుల కోసం వివరాలు స్పష్టంగా ,క్లుప్తంగా ఉండాలి.
- పరిశీలన అవసరమైన విషయాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకోండి: మీరు వ్యాసం వ్రాయడానికి ముందు, ఏ అంశం గురించి మీరు మాట్లాడుతున్నారో స్పష్టంగా గుర్తించండి. జఱ్నల్కు సంబంధించిన లేదా సాధారణంగా అర్థం చేసుకునే అంశం ఉంటే, అవసరమైన పరిభాష లేదా వివరాలు జోడించండి.
- పారామితులను అనుసరించండి: వ్యాసంలో ఉన్న అంశాలకు సంబంధించిన వివరణలను సరిగా ఉంచండి. మరింత సాంకేతిక వ్యాసం అయితే, ఆయా విషయాలకు సంబంధించిన సాంకేతిక వివరాలు ఇవ్వాలి. సరైన స్థితిలో మీరు సులభంగా అర్థం చేసుకునే విధంగా సమాచారం ఇవ్వడం ముఖ్యం.
- సరైన శైలి నిలుపుకోండి: వ్యాసం లక్ష్యాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, ముఖ్యమైన విషయాలపై దృష్టి పెట్టి, పరిమితమైన పదాలు ఉపయోగించండి.
- పాఠకుడు దానిని యాదృచ్ఛిక పేజీగా తీసుకుంటే వ్యాసం అర్ధమేనా?
- మరొక ఆంగ్లం మాట్లాడే దేశంలో మిమ్మల్ని మీరు ఒక సామాన్య వ్యక్తి ఊహించుకోండి. ఆ వ్యాసం దేనికి లేదా ఎవరికి సంబంధించినదో మీరు గుర్తించగలరా? ఒక నిర్దిష్ట ప్రదేశం లేదా సమయం సంబంధితమైనదా అని మీరు గుర్తించగలరా?
- మొదటి పేజీని ముద్రించి, చుట్టూ తిరిగితే వ్యాసం ఏమిటో ప్రజలు చెప్పగలరా?
- పాఠకుడు కొన్ని లింక్లను అనుసరించాలనుకుంటున్నారా? వాక్యాలు చేయలేకపోతే అవి ఇప్పటికీ అర్ధమవుతాయా?
వెబ్ను నిర్మించండి
[మార్చు]వికీపీడియా వ్యాసాలు ఒకదానితో ఒకటి అనుసంధానం అయి ఉంటాయి. ఒక వ్యాసం చదువుతున్నప్పుడు, అందులో ఉన్న కొన్ని మాటలు మీరు నొక్కితే ఇంకో వ్యాసానికి వెళ్తారు. ఈ అనుసంధానాలు చదువుతున్న వ్యాసాన్ని బాగా అర్థం చేసుకోవడానికి సహాయపడతాయి.
పాత కాలపు పుస్తకాల్లో లాగా క్రమంగా అన్నీ వరుసగా చదవక్కర్లేదు. చదువుతున్న అంశంతో సంబంధం ఉన్న మాటలకి లింక్లు ఇవ్వాలి. అయితే ఒకే మాటకి చాలా సార్లు లింక్లు అక్కర్లేదు. ఒక మాట మొదట్లోనూ, చివర్లోనూ కనిపిస్తే రెండు చోట్ల లింక్ ఇవ్వొచ్చు, అంతే.
మీ వ్యాసాలను "అనాథ వ్యాసాలు" (ఇతర పేజీలతో లింక్ లేనివి)గా మార్చకుండా ఉండండి. కొత్త వ్యాసం రాసేటప్పుడు, దాన్ని ఇతర పేజీలకు లింక్ చేయండి. ఇలా చేస్తే, ఇతరులు మీ వ్యాసాన్ని సవరించినప్పుడు అది అనాథగా మారే ప్రమాదం తగ్గుతుంది. లింక్లు లేకపోతే, మీ వ్యాసం "ఇటీవలి మార్పుల" పేజీ నుండి క్రిందికి జారిపోయి, "మరియానా ట్రంక్"లో (Maintenance Trash) కనిపించకుండా అదృశ్యమవుతుంది.
ముఖ్యమైన సూచనలు:
- వికీపీడియాలో ప్రతి వ్యాసం ప్రధాన పేజీ నుండి ఒక "విచ్ఛిన్నం కాని గొలుసు" (లింక్ల శ్రేణి) ద్వారా కనిపించేలా చూడండి.
- మీరు మీ వ్యాసాన్ని ఎలా కనుగొంటారో ఆ మార్గాన్ని అనుసరించి, ఏ ఇతర వ్యాసాలకు లింక్ చేయాలో నిర్ణయించుకోండి. ఇది మీకు సహాయకరంగా ఉంటుంది.
- ఇతర పేజీలకు లింక్లు ఉంచడం వల్ల మీ వ్యాసం సులభంగా కనిపిస్తుంది ,ఇతరులు దాన్ని చూడగలరు.
ఉదాహరణ:
మీరు "తెలుగు సినిమా" గురించి వ్యాసం రాస్తే, దాన్ని "భారతీయ సినిమా", "సంస్కృతి" వంటి ఇతర పేజీలకు లింక్ చేయండి. ఇలా చేయడం వల్ల మీ వ్యాసం సురక్షితంగా ఉంటుంది!
స్పష్టంగా చెప్పండి
[మార్చు]మీకు స్పష్టంగా కనిపించే, కానీ పాఠకులకు స్పష్టంగా కనిపించని వాస్తవాలను పేర్కొనండి. సాధారణంగా, అటువంటి ప్రకటన వ్యాసం మొదటి వాక్యం లేదా రెండింటిలో ఉంటుంది.
As explained in more detail at వికీపీడియాః ప్రధాన విభాగం § పరిచయ వచనం , చిన్న వ్యాసాలు మినహా అన్నీ పరిచయ వచనంతో ప్రారంభించాలి ("లీడ్"). ప్రధాన పాత్ర ప్రాముఖ్యతను ఏర్పరచాలి, పర్యవసానంగా లేదా గణనీయమైన విమర్శలు లేదా వివాదాల ప్రస్తావనను కలిగి ఉండాలి ,పాఠకులు మరింత తెలుసుకోవాలనుకునే విధంగా వ్రాయబడాలి. లీడ్ తగిన పొడవు వ్యాసం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది, కానీ సాధారణంగా నాలుగు పేరాలకు మించకూడదు. లీడ్ కు శీర్షిక ఉండదు ,మూడు కంటే ఎక్కువ శీర్షికలున్న పేజీలలో, ఉంటే, స్వయంచాలకంగా విషయ పట్టిక పైన కనిపిస్తుంది.
ప్రారంభ పేరా
[మార్చు]వికీపీడియాలో ప్రతి పేజీ (చిన్న వ్యాసాలు మినహా) ఒక పరిచయం (లీడ్) తో మొదలవ్వాలి. ఈ పరిచయంలో:
- వ్యాసం యొక్క ప్రధాన విషయం ఎందుకు ముఖ్యమో స్పష్టం చేయండి.
- ఆ విషయంతో పాటు, దానికి సంబంధించిన ప్రముఖ విమర్శలు లేదా వివాదాలు ఉంటే వాటిని కూడా చిన్నగా పేర్కొనండి.
- పాఠకులు మరింత చదవాలనుకునేలా సరళంగా రాయండి.
పరిచయం పొడవు:
- ఇది వ్యాసం పొడవుపై ఆధారపడి ఉంటుంది, కానీ సాధారణంగా 4 పేరాలు దాటకూడదు.
ముఖ్యమైన నియమాలు:
- పరిచయానికి శీర్షిక (హెడింగ్) వేయకూడదు.
- ఒక పేజీలో 3 కంటే ఎక్కువ శీర్షికలు ఉంటే, స్వయంచాలకంగా విషయ సూచిక (టేబుల్ ఆఫ్ కంటెంట్స్) పేజీ మొదట్లో కనిపిస్తుంది.
ఉదాహరణ:
మీరు "భారతదేశ చరిత్ర" అనే వ్యాసం రాస్తే, పరిచయంలో దాని ప్రాముఖ్యత, కీలక సంఘటనలు ,చరిత్రకారుల మధ్య వివాదాస్పద అంశాలను సంగ్రహంగా వివరించండి.
మిగిలిన ప్రారంభ పేరా
[మార్చు]మొదటి వాక్యం తర్వాత, వివరణతో కొనసాగండి. గుర్తుంచుకోండి, ప్రాథమిక లక్షణం లేదా నిర్వచనాన్ని వారు అర్థం చేసుకున్నప్పటికీ, ప్రత్యేకత లేని పాఠకులకు ఒక అంశం ప్రాథమిక ప్రాముఖ్యత స్పష్టంగా కనిపించకపోవచ్చు. వారికి చెప్పండి. ఉదాహరణకు:
మిగిలిన ప్రధాన విభాగం
[మార్చు]లీడ్ సెక్షన్లో అనేక పేరాగ్రాఫ్లు ఉండేలా కథనం పొడవుగా ఉంటే, మొదటి పేరా చిన్నదిగా ,పాయింట్లో ఉండాలి, పేజీ విషయం ఏమిటో స్పష్టమైన వివరణతో ఉండాలి. కింది పేరాగ్రాఫ్లు వ్యాసం సారాంశాన్ని ఇవ్వాలి. వారు కథనం చేసే ప్రధాన అంశాల అవలోకనాన్ని అందించాలి, అంశం ఆసక్తికరంగా లేదా గుర్తించదగినదిగా ఉండటానికి ప్రాథమిక కారణాలను సంగ్రహించి, దానిలోని ముఖ్యమైన వివాదాలు ఏవైనా ఉంటే.
ప్రధాన విభాగం సరైన పొడవు వ్యాసం మొత్తం పొడవుపై ఆధారపడి ఉంటుంది. సాధారణ మార్గదర్శకంగా:
వ్యాసం పొడవు | లీడ్ పొడవు |
---|---|
15,000 కంటే తక్కువ అక్షరాలు | ఒకటి లేదా రెండు పేరాలు |
15,000–30,000 అక్షరాలు | రెండు మూడు పేరాలు |
30,000 కంటే ఎక్కువ అక్షరాలు | మూడు లేదా నాలుగు పేరాలు |
"సీసం శరీరాన్ని అనుసరిస్తుంది"
[మార్చు]మీరు ఎడిట్ చేసే క్రమం సాధారణంగా ఇలా ఉండాలి: ముందుగా బాడీని మార్చండి, ఆపై బాడీని సంగ్రహించడానికి లీడ్ని అప్డేట్ చేయండి. అనేక మంది సంపాదకులు కథనం బాడీలో కొంత సమాచారాన్ని జోడించవచ్చు లేదా మెరుగుపరచవచ్చు, ఆపై కొత్త సమాచారం స్థిరీకరించబడిన తర్వాత మరొక సంపాదకుడు లీడ్ను అప్డేట్ చేయవచ్చు. శరీరంలో భవిష్యత్తులో జరిగే మార్పులకు దిశానిర్దేశం చేయాలనే ఆశతో ముందుగా లీడ్ను నవీకరించడానికి ప్రయత్నించవద్దు. ముందుగా బాడీని ఎడిట్ చేసి, ఆపై లీడ్ని ప్రతిబింబించేలా చేయడం వల్ల కథనాలు మెరుగుపడటానికి మూడు కారణాలు ఉన్నాయి.
మొదట, ఇది శరీరంతో సమకాలీకరణలో ప్రధాన స్థానాన్ని ఉంచుతుంది. ప్రధాన, వ్యాసం సారాంశం, శరీరం ప్రతి పాయింట్కి పూర్తి చికిత్సను అందజేస్తుందని వాగ్దానం చేస్తుంది. సాధారణంగా, వికీ పేజీలు అన్ని సమయాల్లో అసంపూర్ణంగా ఉంటాయి, కానీ అవి అన్ని సమయాల్లో పూర్తి, ఉపయోగకరమైన కథనాలుగా ఉండాలి. అవి "నిర్మాణంలో ఉన్న" విభాగాలను కలిగి ఉండకూడదు లేదా సంపాదకులు భవిష్యత్తులో కలిగి ఉంటారని ఆశించే లక్షణాలు ,సమాచారాన్ని సూచించకూడదు. సీసం వాగ్దానం చేయని సమాచారాన్ని శరీరం బట్వాడా చేయడం కంటే శరీరం అందించని సమాచారాన్ని లీడ్ వాగ్దానం చేయడం చాలా ఘోరం.
రెండవది, విషయాన్ని సంగ్రహించడానికి మంచి మార్గాలు సాధారణంగా ఆ విషయం వ్రాసిన తర్వాత మాత్రమే స్పష్టమవుతాయి. మీరు సీసం బాడీలోకి వెళ్లకముందే దానికి కొత్త పాయింట్ జోడిస్తే, బాడీ చివరికి ఏమి కలిగి ఉంటుందో మీకు తెలుసని మీరు భావిస్తారు. ఆ విషయాన్ని వాస్తవానికి ప్రధాన భాగంలో కవర్ చేసి, సాధారణంగా బహుళ ఎడిటర్లు తనిఖీ చేసి, మెరుగుపరిచినప్పుడు, మీకు తెలుస్తుంది. (ఒక కఠినమైన, తాత్కాలిక సారాంశం మీకు బాడీని వ్రాయడానికి సహాయపడితే, మీ కంప్యూటర్లో లేదా మీ యూజర్ స్పేస్లో మీ స్వంత ప్రైవేట్ సారాంశాన్ని ఉంచండి.)
మూడవది, వివాదాస్పద పేజీలలో, కథనంలో ప్రధాన భాగం ప్రధానమైన అంశంగా ఉన్నందున వ్యక్తులు తరచూ ఎడిట్ యుద్ధాల్లో పాల్గొంటారు. వారు సంగ్రహించే దిగువ-స్థాయి సమాచారం సాధారణ అవగాహనను మీరు పంచుకోనప్పుడు ఉన్నత-స్థాయి ప్రకటనలపై నిర్మాణాత్మకంగా వాదించడం చాలా కష్టం. లీడ్లో స్థలం చాలా తక్కువగా ఉంది, కాబట్టి ప్రజలు తమ కేసును పూర్తిగా చెప్పడానికి ,నిరూపించడానికి ఒక వాక్యంలోకి చాలా ఎక్కువ చొచ్చుకుపోవడానికి లేదా చాలా రెఫరెన్స్లను పోగు చేయడానికి శోదించబడతారు-దీని ఫలితంగా చదవలేని ఆధిక్యత ఏర్పడుతుంది. శరీరంలో, సూక్ష్మాంశాలను కవర్ చేయడానికి ,వ్యతిరేక ఆలోచనలను న్యాయంగా ,లోతుగా, విడిగా, ఒక్కొక్కటిగా కవర్ చేయడానికి మీకు కావలసినంత స్థలం ఉంది. వ్యతిరేక ఆలోచనలు కదిలిపోయి, శరీరంలో బాగా కప్పబడిన తర్వాత, పోరాడకుండా సీసాన్ని సవరించడం చాలా సులభం అవుతుంది. ఏది నిజం లేదా అన్ని పోటీ మూలాలు ఏమి చెబుతున్నాయనే దాని గురించి వాదించడానికి బదులుగా, ఇప్పుడు మీరు శరీరంలో ప్రస్తుతం ఉన్నవాటిని లీడ్ బొత్తిగా సంగ్రహించిందా లేదా అనే దానిపై వాదిస్తున్నారు.
అదనపు సమాచారంగా విదేశీ పదాలను చేర్చడం మంచిది, కానీ పాఠకుడు విదేశీ పదాలను అర్థం చేసుకుంటేనే అర్థం చేసుకోగలిగే కథనాలను రాయడం మానుకోండి. అలాంటి పదాలు పరిభాషకు సమానం, వీటిని ఎలాగైనా వివరించాలి . ఆంగ్ల భాషా వికీపీడియాలో, ఆంగ్ల రూపం ఎల్లప్పుడూ ముందు ఉండనవసరం లేదు: కొన్నిసార్లు ఆంగ్లేతర పదం ప్రధాన వచనంగా ఉత్తమంగా ఉంటుంది, ఆంగ్లాన్ని కుండలీకరణాల్లో లేదా దాని తర్వాత కామాలతో సెట్ చేస్తారు ,కొన్నిసార్లు కాదు. ఉదాహరణకు, పెరెస్ట్రోయికా చూడండి.
ఆంగ్ల భాషా వికీపీడియాలోని ఆంగ్లేతర పదాలను ఇటాలిక్స్లో వ్రాయాలి. ఎంట్రీలకు శీర్షికలుగా ఆంగ్లేతర పదాలను చివరి ప్రయత్నంగా మాత్రమే ఉపయోగించాలి. మళ్ళీ, పెరెస్ట్రోయికా చూడండి.
రోమన్ వర్ణమాలను ఉపయోగించని భాష నుండి తీసుకోబడిన ఆంగ్ల శీర్షిక పదాలు కుండలీకరణాల్లో స్థానిక స్పెల్లింగ్ను కలిగి ఉంటాయి. ఉదాహరణకు, ఐ చింగ్ చూడండి ( సరళీకరించిన చైనీస్: 易经; సంప్రదాయ చైనీస్: 易經; పిన్యిన్: Yìjīng ) లేదా సోఫోకిల్స్ ( Ancient Greek ). లిప్యంతరీకరణలు సరికాని లేదా అస్పష్టంగా ఉండవచ్చు కాబట్టి, విదేశీ పదాలను ఖచ్చితంగా గుర్తించడానికి స్థానిక స్పెల్లింగ్ ఉపయోగపడుతుంది. ప్రత్యేక కథనాలలో శీర్షిక పదాలుగా పేర్కొనగలిగితే, ఆర్టికల్ బాడీలోని విదేశీ పదాలకు స్థానిక స్పెల్లింగ్లు అవసరం లేదు; మొదటి సంఘటనపై తగిన కథనానికి లింక్ చేయండి.
వీలైతే, కథనం వచనంలో ,పట్టికలలో మాత్రమే రంగుతో సమాచారాన్ని ప్రదర్శించడాన్ని నివారించండి.
ద్వితీయ దృశ్య సహాయంగా రంగును తక్కువగా మాత్రమే ఉపయోగించాలి. కంప్యూటర్లు ,బ్రౌజర్లు మారుతూ ఉంటాయి ,గ్రహీత మెషీన్లో ఎంత రంగు కనిపిస్తుందో మీకు తెలియదు. వికీపీడియా అంతర్జాతీయమైనది: వివిధ సంస్కృతులలో రంగులు వేర్వేరు అర్థాలను కలిగి ఉంటాయి. ఒక పేజీలో చాలా రంగులు చిందరవందరగా ,అన్ఎన్సైక్లోపెడిక్గా కనిపిస్తున్నాయి. ప్రత్యేకంగా, హెచ్చరికలు ,హెచ్చరికల కోసం మాత్రమే ఎరుపు రంగును ఉపయోగించండి.
తక్కువ దృష్టి వీక్షకులకు రంగు గురించిన అవగాహన అనుమతించబడాలి: పేలవమైన లైటింగ్, వర్ణాంధత్వం, స్క్రీన్ రీడర్ సాఫ్ట్వేర్, డార్క్ లేదా ఓవర్బ్రైట్ స్క్రీన్లు, మోనోక్రోమ్ స్క్రీన్లు ,డిస్ప్లే స్క్రీన్పై తప్పు కాంట్రాస్ట్/రంగు సెట్టింగ్లు.
సంక్షిప్తంగా ఉండండి
[మార్చు]వ్యాసాలు అవసరమైన పదాలను మాత్రమే ఉపయోగించాలి. దీని అర్థం తక్కువ పదాలను ఉపయోగించడం ఎల్లప్పుడూ మంచిదని కాదు; బదులుగా, సమానమైన వ్యక్తీకరణలను పరిగణనలోకి తీసుకున్నప్పుడు, మరింత సంక్షిప్తంగా ఎంచుకోండి. వాక్యాలను అవసరమైన వాటికి తగ్గించండి. వికీపీడియా వ్యాసాలకు పదజాలం విశ్వసనీయతను జోడించదు. "ఎందుకంటే" స్థానంలో "వాస్తవం కారణంగా" లేదా "ప్రస్తుతం" కోసం "ప్రస్తుత సమయంలో" వంటి ప్రదక్షిణలను నివారించండి. కొనసాగుతున్న ఈవెంట్లు " 2025 నాటికి" అర్హత పొందాలి.
సంక్షిప్తత మాత్రమే ఒక వ్యాసం నుండి సమాచారాన్ని తీసివేయడాన్ని సమర్థించదు.
కనీసం ఆశ్చర్యం సూత్రం
[మార్చు]కనీసం ఆశ్చర్యం అనే సూత్రాన్ని విజయవంతంగా ఉపయోగించినప్పుడు, సమాచారం పాఠకుడికి ఎటువంటి పోరాటం లేకుండా అర్థం అవుతుంది. సగటు పాఠకుడు తాము చదివిన వాటిని చూసి ఆశ్చర్యపోకూడదు, ఆశ్చర్యపోకూడదు లేదా గందరగోళానికి గురికాకూడదు. రెచ్చగొట్టే పదాలను ఉపయోగించవద్దు. బదులుగా, సమాచారాన్ని సున్నితంగా అందించండి. సాంకేతిక ,కష్టతరమైన భాగాలలో స్థిరమైన పదజాలాన్ని ఉపయోగించండి. వాక్యంలోని ఏ భాగాలు పాఠకుడికి కష్టంగా ఉంటాయో తెలుసుకోవడానికి, ఆ విషయంపై ఇంతవరకు తెలియని పాఠకుడి స్థానంలో మిమ్మల్ని మీరు ఉంచుకోవడానికి ప్రయత్నించండి.
ప్రతిదీ సహేతుకంగా ,అర్థవంతంగా కనిపించేలా మీరు మీ పేజీ నిర్మాణం ,లింక్లను ప్లాన్ చేసుకోవాలి. ఒక లింక్ పాఠకులను వారు అనుకున్న చోటికి కాకుండా వేరే చోటికి తీసుకెళ్లకూడదు.
ఈస్టర్-ఎగ్ లింక్లను నివారించండి, ఏమి జరుగుతుందో అర్థం చేసుకోవడానికి ముందు రీడర్ వాటిని తెరవవలసి ఉంటుంది. బదులుగా, లింక్ తెరిచిన తర్వాత అది దేనిని సూచిస్తుందో వివరించడానికి చిన్న పదబంధాన్ని లేదా కొన్ని పదాలను ఉపయోగించండి.
అదేవిధంగా, తదుపరి చర్చకు ప్రాతిపదికగా ఉపయోగించబడుతున్న భావనలు ఇప్పటికే నిర్వచించబడి ఉన్నాయని లేదా సరైన కథనానికి లింక్ చేయబడిందని నిర్ధారించుకోండి. పరిణామాలకు ముందు కారణాలను వివరించండి ,మీ తార్కిక క్రమం స్పష్టంగా ,ధ్వనిగా ఉందని నిర్ధారించుకోండి, ముఖ్యంగా సామాన్యులకు.
మేము అన్ని ఆశ్చర్యాలను నియంత్రించలేము - ఎన్సైక్లోపీడియా ఉద్దేశ్యం ఏమిటంటే, విషయాలను నేర్చుకోవడం. కానీ మా కథనాల వచనంలో మా పాఠకులు కనుగొనే ఆశ్చర్యాలను పరిమితం చేయడం మా పాఠకులను నిరాశపరిచే బదులు ప్రోత్సహిస్తుంది.