విత్తనబంతులు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
విత్తన బంతి
విత్తన బంతుల తయారీ
తడి మట్టితో విత్తనబంతులు
విత్తన బంతులను ఆరబెట్టుట
విత్తనబంతి నుంచి వస్తున్న మొలక
సామాజిక విత్తనబంతుల తయారీ
అక్టోబర్ 2002 లో వేస్తున్న విత్తన బంతులు

విత్తన బంతులు మట్టి బంతి లోపల చుట్టబడిన వివిధ రకాల విత్తనాలను కలిగి ఉంటాయి. ప్రధానంగా ఎరుపు బంకమట్టి. హ్యూమస్ లేదా కంపోస్ట్ వంటి వివిధ పదార్ధాలతో విత్తనాన్ని చుట్టి దీన్ని తయారు చేస్తారు. విత్తనాల చుట్టూ, బంతి మధ్యలో, సూక్ష్మజీవుల ఇనాక్యులెంట్లను అందించడానికి ఉంచుతారు. కాటన్-ఫైబర్స్ లేదా ద్రవీకృత కాగితం కొన్నిసార్లు బంకమట్టిలో దానిని బలోపేతం చేయడానికి కలుపుతారు, లేదా కాగితం గుజ్జు లాంటివి ఈ బంతికి పూతగా వేయడం ద్వారా అడవుల్లో బలంగా విసిరినప్పుడు వెంటనే పగిలిపోకుండా వర్షం వచ్చినప్పుడు మాత్రం నీటిని విత్తనానికి అందించి అది ఎదిగే దశలో జాగ్రత్తగా విచ్చుకుంటాయి.

విత్తన బంతుల ప్రారంభం, అభివృద్ది

[మార్చు]

విత్తన బంతులను సృష్టించే సాంకేతికతను జపనీస్ సహజ వ్యవసాయ మార్గదర్శకుడు మసనోబు ఫుకుఒక తిరిగి కనుగొన్నారు. విత్తన బంతుల ( Seed balls) ప్రయోగానికి ఆద్యుడు ఆయనే. ఉదాహరణకు, పురాతన ఈజిప్టులో నైలు నది వార్షిక వసంత వరద తరువాత పొలాలను మరమ్మతు చేయడానికి ఈ సాంకేతికత ఉపయోగించబడింది. ఆధునిక కాలంలో, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ కాలంలో, ప్రభుత్వ ప్రయోగశాలలో పనిచేస్తున్న ఈ జపాన్ ప్రభుత్వ మొక్కల శాస్త్రవేత్త, పర్వత ద్వీపమైన షికోకులో నివసించిన ఫుకుయోకా, ఆహార ఉత్పత్తిని పెంచే సాంకేతికతను కనుగొనాలని కోరుకున్నారు. సాంప్రదాయ బియ్యం ఉత్పత్తి కోసం ఇప్పటికే భూమిని కేటాయించారు, ఇది జపాన్ యొక్క అగ్నిపర్వత సంపన్న నేలల్లో వృద్ధి చెందింది

తయారు చేసే విధానం

[మార్చు]

విత్తన బంతిని తయారు చేయడానికి ఎర్రమట్టి, ఎరువు కలిపిన మిశ్రమం తీసుకోవాలి. విత్తనాల కొలతకు దాదాపు ఐదు రెట్ల మట్టి అవసరం అవుతుంది. విత్తనాల పరిమాణాన్ని బట్టి అవి మెలకెత్తేంత వరకూ సరిపోయే పోషణను వర్షం ప్రారంభం కాగానే అందించడం మొదలేసే అది పెరిగేందుకు సరిపోయేంత వుండాలి. విత్తనం పరిమాణం బట్టే దాని చుట్టూ మట్టి ఎంత వుండాలి అనేది నిర్ణయించుకోవచ్చు. పది మిల్లీమీటర్ల నుంచి ఎనభై మిల్లీ మీటర్ల వ్యాసంతో బంతులను మన చేతులతో చుట్టవచ్చు. ఇలా విత్తనాల బంతులు తయారు చేసిన తర్వాత రెండు మూడు రోజులు బాగా ఆరబెట్టాలి. పై పూతగా కాగితం గుజ్జు కానీ విత్తానాలను విడివిడిగా గుర్తుపెట్టుకునేందుకు రంగు రంగుల మార్కులు చేసుకోవచ్చు. జల్లెడ పట్టిన ఎర్రమట్టిని 75 శాతం తీసుకుని దానిలో 25 శాతం పేడ ఎరువును మిశ్రమంగా చేస్తారు. ఈ మిశ్రమాన్ని కలిపి వారం పాటు మురుగబెడతారు. అనంతరం జీవామృతం (ఆవుమూత్రం, ఆవుపేడ, బెల్లం, శనగపిండి)తో మిశ్రమాన్ని ముద్దలుగా తయారు చేస్తారు. ఈ మట్టిముద్దల్లో విత్తనాలను పెట్టి ఆరబెట్టి గట్టిపడిన తర్వాత వెదజల్లేందుకు తరలిస్తారు.

విత్తన బంతులు వెదజల్లే పద్దతి

[మార్చు]

విత్తన బంతులు వెదజల్లే చరిత్ర

[మార్చు]
  • తొలి ప్రయత్నాలు 1930 లలో జరిగాయి ఈ కాలంలో అటవీమంటల వల్ల హోనలులో మనుషులు చేరుకోవడానికి అసాధ్యమైన ప్రాంతాలలో వృక్షసంపద నాశనం అయినది. వర్షాలు రాగానే విమానాల ద్వారా విత్తనాలు చల్లినప్పటికీ అవి చెదిరిపోవడం. భూమిలోకి వెళ్లే గతిశక్తి పొందలేకపోవడం, ఎలుకలు వంటి గింజలు తినే జీవుల బారిన పడటం వల్ల ఎక్కువ మొత్తంలో ఉపయోగం లేకుండా పోయాయి. వీటికి పరిష్కారంగా విత్తనం చుట్టూ మట్టిని చుట్టి వెదజల్లే పద్దతి మెరుగని భావించారు.
  • 2016 లో కెన్యాలో వైమానిక విత్తనంలో విత్తన బంతులను ప్రయోగాత్మకంగా ఉపయోగించారు. ఇది ప్రామాణిక వైమానిక విత్తనాల దిగుబడిని మెరుగుపరిచే ప్రయత్నం.
  • కెన్యాలో వైమానిక అటవీ నిర్మూలన చేయడానికి సాధారణ విత్తనాలకు బదులుగా విత్తన బంతులను ఉపయోగించడం కావాల్సిన ఫలితాలను ఇచ్చిందని తెలుస్తోంది. ఆ ప్రాజెక్ట్ కోసం విత్తన బంతులను చేర్చి పంపిణీ చేస్తున్న సంస్థ అయిన చార్డస్ట్ లిమిటెడ్ 7 మిలియన్ సీడ్‌బాల్‌లను విక్రయించి పంపిణీ చేసినట్లు పేర్కొంది.
  • 1987 లో, లిన్ గారిసన్ హైటియన్ ఏరియల్ రీఫారెస్టేషన్ ప్రాజెక్ట్ (HARP) ను ప్రతిపాదించాడు, దీని ద్వారా టన్నుల విత్తనాలు ప్రత్యేకంగా వీటికోసమే మార్పులు చేసిన విమానాల నుండి వెదజల్లుతారు. విత్తనాలు శోషక పదార్థంలో కప్పబడి ఉంటాయి. ఈ పూతలో ఎరువులు, పురుగుమందులు / జంతువుల వికర్షకం లాంటివి ఉంటాయి.
  • పైలట్ జాక్ వాల్టర్స్ యొక్క అసలు ఆలోచన ఆధారంగా మసాచుసెట్స్‌లోని న్యూటన్లోని ఏరియల్ రీఫారెస్టేషన్ ఇంక్ అనే సంస్థ 1999 లో ఈ ప్రాజెక్టును అభివృద్ధి చేసింది.
  • ఈమధ్య విత్తన బంతుల వ్యాప్తికి ధ్రోణ్ లనుకూడా వాడుతున్నారు.

తెలంగాణలో కోటి విత్తన బంతుల తయారీ

[మార్చు]

పాలమూరు జిల్లా మిడ్జిల్ లో మహిళా సంఘాలు 2020 జూలై నెలలో జిల్లా కలెక్టర్ వెంకట్రావు ఆధ్వర్యంలో కోటికి పైగా విత్తన బంతులను తయారుచేసి గిన్నిస్ రికార్డును నెలకొల్పారు. 2017లో అటవీ, విద్యా, జైళ్ల శాఖలు కలిసి 2.65 లక్షల విత్తన బంతులను తయారు చేయగా ఆ రికార్డును వీరు తిరగరాసారు. ఈ కార్యక్రమంలో జిల్లా వ్యాప్తంగా 15 మండల మహిళా సమాఖ్యల పరిధిలోని 5,880 స్వయం సహాయక సంఘాలకు సభ్యులు 69,200 మంది పాల్గొన్నారు.

ఉపయోగాలు పరిమితులు

[మార్చు]
  • విమానాలు హెలీకాప్టర్లు, ద్రోణ్ ల ద్వారా మనిషి సులభంగా ప్రవేశించడానికి వీలులేని అడవులు, బోడగుట్టలు మడభూములు వంటి చోట విత్తన వ్యాప్తి చేసి అడవులు పెంచవచ్చు.
  • విత్తన పరిమాణం
  • విత్తనాల లభ్యత
  • నేల ఉపరితలంపై మొలకెత్తే విత్తన సామర్థ్యం
  • అంకురోత్పత్తి, విత్తనాల పెరుగుదల వేగం
  • ఉష్ణోగ్రత తీవ్రతలు, సుదీర్ఘ పొడి కాలాలను తట్టుకునే సామర్థ్యం (ఆర్థడాక్స్ సీడ్)
  • నేల పరిస్థితులను తట్టుకోగల సామర్థ్యం
  • తేలికపాటి సహనం
  • పెద్ద పరిమాణంలో నిల్వ చేసినప్పుడు విత్తన స్థిరత్వం
  • యాంత్రిక విత్తనాల పరికరాలతో నిర్వహించడానికి విత్తనం యొక్క అనుకూలత,
  • అంకురోత్పత్తి తరువాత కాలంలో ప్రతికూల వాతావరణ పరిస్థితులను తట్టుకునేలా మొలకల ద్వారా లోతైన టాప్రూట్ యొక్క అభివృద్ధి వేగం వంటి విషయాలను పరిశీలనలోకి తీసుకోవాలి.
  • ఇది అన్ని రకాల విత్తనాలకు, అన్ని నేలలకూ సరిపడదు.

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]

బయటి లంకెలు

[మార్చు]