విమల రంగాచార్
విమల రంగాచార్ (1929 - 25 ఫిబ్రవరి 2025) కర్ణాటకలోని లలిత కళలు, ప్రదర్శన కళల పరిరక్షణ ఉద్యమంతో అనుబంధం కలిగిన భారతీయ విద్యావేత్త . ఆమె మైసూర్ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఒకరు, విద్య, కళలు, సంస్కృతి రంగాలకు ఆమె చేసిన కృషికి కర్ణాటక ప్రభుత్వ రాజ్యోత్సవ అవార్డు గ్రహీత [1]
ప్రారంభ జీవితం
[మార్చు]విమల రంగాచార్ 1929లో అమ్మణ్ణి అమ్మాళ్, ఎస్.కె. రామానుజ అయ్యంగార్ దంపతులకు జన్మించారు. ఈ కుటుంబం బెంగళూరులోని మల్లేశ్వరం పరిసరాల్లో మూలాలు కలిగి ఉంది, ఆమె తాత వెంకటరంగ అయ్యంగార్ 19వ శతాబ్దం చివరలో మల్లేశ్వరం స్థాపకుల్లో ఒకరు. ఆమెకు కళలు, విద్యపై తొలి ఆసక్తి ఏర్పడింది.[2]
16 సంవత్సరాల వయసులో, ఆమె రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో ఇటలీలో పనిచేసిన వైద్యుడు, సైనిక అనుభవజ్ఞుడైన డాక్టర్ రంగాచార్‌ను వివాహం చేసుకుంది. చిన్న వయస్సులోనే వివాహం చేసుకున్నప్పటికీ, ఆమె ఉన్నత విద్యను అభ్యసించింది, ఇంగ్లీష్, మనస్తత్వశాస్త్రంలో గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీలను పూర్తి చేసింది.[2]
కెరీర్
[మార్చు]
1956లో మైసూర్ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ (ఎంఇఎస్) వ్యవస్థాపకుల్లో రంగాచార్ ఒకరు. పాఠశాలలు, కళాశాలలతో సహా విద్యా సంస్థల నిర్మాణాన్ని ఆమె నడిపించారు, చివరికి చాలా సంవత్సరాలు ఆ సంస్థకు అధ్యక్షత వహించారు. 2025లో ఆమె మరణించే సమయానికి, ఆమె దాని నిర్వహణ కమిటీలో చురుకైన సభ్యురాలిగా కొనసాగారు.[2][3]
రంగాచార్ మహిళా సాధికారతకు న్యాయవాది, మహిళా అభివృద్ధిపై దృష్టి సారించిన మల్లేశ్వరం ఎంటర్‌ప్రైజింగ్ ఉమెన్స్ సొసైటీ (ఎంఇడబ్ల్యుఎస్) ను సహ-స్థాపించారు. ఆమె పిల్లల అనాథాశ్రమాలను కలిగి ఉన్న స్వచ్ఛంద సంస్థ సేవా సదన్ అధ్యక్షురాలిగా కూడా పనిచేశారు. నోబెల్ గ్రహీత, భౌతిక శాస్త్రవేత్త సివి రామన్ భార్య లోకసుందరి నుండి ఆమె ఈ పదవిని చేపట్టారు . ఆమె తల్లి అమ్మణ్ణి అమ్మాళ్ నుండి వారసత్వంగా పొందిన భారతీయ చేతిపనులు, వస్త్రాల ప్రచారంలో కూడా పాల్గొంది. ఈ పని ద్వారా, ఆమె కమలాదేవి చటోపాధ్యాయ మార్గదర్శకత్వం వహించింది, భారతీయ నాట్య సంఘ్, క్రాఫ్ట్స్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా రెండింటి యొక్క కర్ణాటక అధ్యాయాలకు నాయకత్వం వహించింది.[2]
రంగాచార్ బెంగళూరుకు చెందిన నాటక బృందం కళాజ్యోతికి నాయకత్వం వహించి నాటక రంగంలో కూడా పాల్గొన్నారు. స్త్రీ పాత్రలు పోషించే పురుష నటుల పట్ల ఆమెకు అసంతృప్తి ఉందని, ఆమె స్వయంగా నటించడం ప్రారంభించిందని, తన భర్తను కూడా ప్రదర్శనలలో పాల్గొనేలా చేశారని గమనించాలి. ఈ బృందం చేసిన కొన్ని నాటకాలలో కన్నడ నాటక రచయితలు టిపి కైలాసం, ప్రవతాని నాటకాలు ఉన్నాయి. ఈ బృందం చేసిన నాటకాలలో ఒకటి కైలాసం చేసిన అమ్మవ్ర గండ యొక్క హిందీ ప్రదర్శన, దీనికి హాజరైన వారిలో భారతదేశ మొదటి ప్రధాన మంత్రి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ కూడా ఉన్నారు. బెంగళూరులోని జెసి రోడ్‌లో అమెచ్యూర్ డ్రామాటిక్ అసోసియేట్స్ థియేటర్ (అడా రంగమందిర)ను స్థాపించిన కళాకారులలో ఆమె కూడా ఒకరు. 1970ల ప్రారంభంలో, బెంగళూరులోని కబ్బన్ పార్క్‌లో జవహర్ బాల్ భవన్‌ను పిల్లల నాటకాల కోసం ప్రత్యేక స్థలంగా ఏర్పాటు చేయడానికి రంగాచార్ దోహదపడింది. ఆమె దేశ సాంస్కృతిక రాయబారిగా యునైటెడ్ స్టేట్స్, అప్పటి యుఎస్ఎస్ఆర్లో పర్యటించింది.[2]
క్రాఫ్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ కర్ణాటక చైర్ పర్సన్, ఎంఈఎస్ ఇన్ స్టిట్యూషన్స్ వ్యవస్థాపక సభ్యుడు, అధ్యక్షుడు, నాట్య ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కథక్ అండ్ కొరియోగ్రఫీ అధ్యక్షురాలు, బెంగళూరులోని మల్లేశ్వరంలోని ఎంఈడబ్ల్యూఎస్ లేడీస్ క్లబ్ అధ్యక్షురాలు, సేవా సదన్ అనాథాశ్రమం అధ్యక్షుడు, ఏడీఏ గౌరవ కార్యదర్శి రంగమందిర, కమిటీ మెంబర్. గాంధీ సెంటర్ ఫర్ సైన్స్ అండ్ హ్యూమన్ వాల్యూస్ - భారతీయ విద్యాభవన్, కావేరి హస్తకళల ఎంపోరియం చైర్ పర్సన్
రంగచార్ 2004లో కమలా సన్మాన్ను అందుకున్నారు, కళలు, సంస్కృతికి ఆమె చేసిన కృషికి కర్ణాటక ప్రభుత్వ రాజ్యోత్సవ అవార్డు కూడా అందుకున్నారు.[2][4]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]రంగాచార్ కుమార్తె, క్లాసికల్ డ్యాన్సర్ అయిన రేవతి అమెరికాలో నివసించింది. రంగాచార్ తన జీవితాంతం బెంగళూరులోని మల్లేశ్వరం పరిసరాల్లో గడిపింది.
రంగాచార్ 2025 ఫిబ్రవరి 25న 96 సంవత్సరాల వయసులో బెంగళూరులో మరణించారు.[2]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Devika, V. R (7 November 2019). "Vimala Rangachar — a saga of service". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 9 November 2019.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 "Multi-faceted cultural personality and Mysore Education Society co-founder Vimala Rangachar passes away in Bengaluru". The Hindu. 26 February 2025. Retrieved 26 February 2025.
- ↑ "Our Founders". MES Vidyasagara Prof. MPL Sastry PU College (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2 March 2025.
- ↑ Swaminathan, Chitri (11 February 2004). "Curator of culture". The Hindu. Archived from the original on 4 April 2004. Retrieved 17 March 2010.