Jump to content

శత్యాయనీయ ఉపనిషత్తు

వికీపీడియా నుండి
శత్యాయనీయ ఉపనిషత్తు
వైష్ణవ సంప్రదాయం
Devanagariशाट्यायनीय
IASTŚāṭyāyanīya
Meaning of nameవేద పాఠశాల పేరు పెట్టారు
Date of composition~1200 CE[1]
Type of Upanishadసన్యాసం[2]
Associated Vedaయజుర్వేదం[3]
Number of chapters1[4]
Core philosophyవైష్ణవం

శత్యాయనీయ ఉపనిషత్తు అనేది 13వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో రూపొందించబడిన సంస్కృత గ్రంథం. ఇది హిందూమతంలోని చిన్న ఉపనిషత్తులలో ఒకటి. ఈ పాఠం శుక్ల యజుర్వేదానికి జతచేయబడింది, ఇది 20 సన్యాస ఉపనిషత్తులలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది.[2]

చరిత్ర

[మార్చు]

పురాతన, మధ్యయుగ సన్యాస ఉపనిషత్తుల సేకరణలో శత్యాయనీయ ఉపనిషత్తు ఒక ముఖ్యమైనదిగా ఉంది, వీటిలో ఎక్కువ భాగం అద్వైత వేదాంత తత్వశాస్త్రంపై ఆధారపడి ఉన్నాయి. శత్యాయనియ వైష్ణవ తత్వశాస్త్ర దృక్కోణం నుండి త్యజించడాన్ని ఆధారం చేసుకొని అందించబడింది. ఏది ఏమైనప్పటికీ, శత్యాయనీయ ఉపనిషత్తుతో సహా అన్ని సన్యాస గ్రంథాలు ద్వంద్వవాదం, పారాయణ ఆచారాలు, దృక్పథం, యోగ వినియోగం, ఓం, ధ్యానం, జీవన విముక్తి సాధన, స్వీయ-జ్ఞానం వైపు ప్రయాణించే సద్గుణమైన సరళమైన జీవితాన్ని నొక్కిచెప్పాయి.[5][6][7]

శత్యాయనీయ ఉపనిషత్ తేదీ లేదా రచయిత తెలియదు, కానీ దాని సాహిత్య శైలి, దాని ప్రస్తావనలను బట్టి, ఇది మధ్యయుగానికి చెందిన వచనంగా, ఆలివెల్లే, స్ప్రోక్‌హాఫ్ 1200 CE నాటి కాలానికి చెందినదిగా భావిస్తున్నారు.

ప్రత్యేకత

[మార్చు]

ఈ గ్రంథం మాన్యుస్క్రిప్ట్‌లు శత్యాయనీ ఉపనిషద్, సత్యయనియోపనిషద్ అనే పేర్లతో కూడా కనుగొనబడ్డాయి. రాముడు హనుమంతునికి వివరించిన ముక్తికా శాసనంలోని 108 ఉపనిషత్తుల తెలుగు భాషా సంకలనంలో ఇది 99వ స్థానంలో ఉంది.[8]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Olivelle 1992, pp. 8–9.
  2. 2.0 2.1 Olivelle 1992, pp. x–xi, 5.
  3. Tinoco 1996, p. 89.
  4. Olivelle 1992, pp. 281–287.
  5. Olivelle 1992, pp. 17–18.
  6. Antonio Rigopoulos (1998), Dattatreya: The Immortal Guru, Yogin, and Avatara, State University of New York Press, ISBN 978-0791436967, page 81 note 27
  7. Stephen H Phillips (1995), Classical Indian Metaphysics, Columbia University Press, ISBN 978-0812692983, page 332 with note 68
  8. Deussen 1997, pp. 556–557.