షరీఫా హమీద్ అలీ
షరీఫా హమీద్ అలీ | |
|---|---|
 | |
| జననం | 1883 వడోదర (గతంలో బరోడా), గుజరాత్, భారతదేశం |
| మరణం | 1971 (aged 87–88) |
| జాతీయత | భారతీయురాలు |
| ఇతర పేర్లు | షరీఫా హమీద్ అలీ, బేగం హమీద్ అలీ |
| వృత్తి | రాజకీయ వ్యక్తి, న్యాయవాది |
| జీవిత భాగస్వామి | హమీద్ అలీ |
| తల్లిదండ్రులు |
|
| బంధువులు | త్యాబ్జీ కుటుంబం |
షరీఫా హమీద్ అలీ (జ. 1883 - 1971),[1] బేగం హమీద్ అలీ అని కూడా పిలువబడే ఆమె భారతీయ స్త్రీవాద, జాతీయవాది, న్యాయవాది , రాజకీయ నాయకురాలు. ఆమె 1935 లో అఖిల భారత మహిళా సదస్సుకు అధ్యక్షురాలిగా , 1947 లో మహిళల స్థితిపై ఐక్యరాజ్యసమితి కమిషన్ వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఒకరు , సార్వత్రిక మానవ హక్కుల ప్రకటనలో లింగ సమ్మిళిత భాష గురించి చర్చించారు.[2][3]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]
బేగం షరీఫా హమీద్ అలీ 1883 డిసెంబరు 12 న వలస బ్రిటిష్ ఇండియా పరిపాలనా కేంద్రం గుజరాత్లోని బరోడా (ప్రస్తుతం వడోదర అని పిలుస్తారు) లో ఒక ప్రగతిశీల ముస్లిం కుటుంబంలో జన్మించింది. ఆమె భారతీయ ఉద్యమకారుడు, రాజకీయ నాయకుడు బద్రుద్దీన్ తయ్యబ్జీ మేనల్లుడు అమీనా తయాబ్జీ, అబ్బాస్ జె తయ్యబ్జీల కుమార్తె.[4] ఆమె తండ్రి అబ్బాస్ జె.తయ్యబ్జీ బరోడా రాష్ట్ర ప్రధాన న్యాయమూర్తి, మహాత్మా గాంధీ అనుచరుడు. ఆమె తల్లి అమీనా పర్దాను తిరస్కరించిన మొదటి ప్రముఖ ముస్లిం మహిళల్లో ఒకరు. అలీ తన తల్లి ఉదాహరణను అనుసరించాడు, ఈ నిర్బంధ చట్టానికి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమానికి మద్దతు ఇచ్చాడు, ఎందుకంటే ఆమె దీనిని సామాజిక విభజన, లింగ అణచివేతకు చిహ్నంగా చూసింది.[5] వాస్తవానికి, ఆమె తల్లిదండ్రులు పర్దా ఆంక్షలు ఉన్నప్పటికీ పాఠశాలకు పంపడం ద్వారా ఆమెను, ఆమె సోదరీమణుల విద్యకు మద్దతు ఇచ్చారు. బేగం హమీద్ అలీ ఉర్దూ, గుజరాతీ, పర్షియన్, మరాఠీ, ఇంగ్లీష్, ఫ్రెంచ్ అనే ఆరు భాషలు మాట్లాడటం నేర్చుకుంది. ఆమె చిత్రలేఖనం, చిత్రలేఖనం, సంగీతం కోసం తన సమయాన్ని కేటాయించింది. ఇరవై అయిదేళ్ళ వయసులో ఆమె తన బంధువు, ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ ఆఫీసర్ అయిన హమీద్ అలీని వివాహం చేసుకుంది. వివాహానంతరం వారు భారతదేశంలోని బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ ప్రావిన్సుకు వెళ్లారు. ఆమె సామాజిక సేవలో నిమగ్నమై తన అభిరుచులను పెంపొందించుకుంటూనే ఉంది.[4]
రాజకీయ జీవితం
[మార్చు]1907లో అ1907లో, అలీ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సమావేశానికి హాజరయ్యారు , ఇది స్వదేశీ ఉద్యమం పట్ల ఆమె ఆసక్తిని, హరిజనుల సమాజంలో మద్దతు, ఉద్ధరణను పెంచింది . ఆమె సహాయం, మార్గదర్శకత్వం అందిస్తూనే, మహిళలకు నర్సింగ్ కేంద్రాలు, తరగతులను ప్రారంభించడానికి గ్రామాల్లో పనిచేసింది. ఆమె అత్యంత ప్రసిద్ధ విజయాలలో ఒకటి, బాల్య వివాహ నియంత్రణ చట్టం అని కూడా పిలువబడే సర్దా చట్టాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ఒక ప్రచారాన్ని నిర్వహించడం , ఇది 28 సెప్టెంబర్ 1929న ఆమోదించబడింది. ఆమె సింధ్‌లోని ముస్లిం మహిళలను ఉద్దేశించి ప్రసంగించింది, వారి మద్దతు పొందడానికి తన స్వంత అనుభవాన్ని ఉదాహరణగా ఉపయోగించింది. ఏడుగురు కుమార్తెల తల్లిగా, వారిలో ఇద్దరు "ఈ ఆచారానికి బాధితులు" అని అలీ పేర్కొన్నారు. దీని కారణంగా, వివాహానికి చట్టబద్ధమైన వయస్సు పద్దెనిమిది సంవత్సరాలు ఉండాలని ఆమె విశ్వసించినందున, వారు చదువుకుని పరిణతి చెందే వరకు వారి వివాహాలను వాయిదా వేయాలని ఆమె నిర్ణయించుకుంది.[6]
1934లో ఇంటర్నేషనల్ అలయన్స్ ఆఫ్ ఉమెన్ యొక్క ఇస్తాంబుల్ కాంగ్రెస్లో అఖిల భారత మహిళా సమావేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించారు, 1937లో చెకోస్లోవేకియా లోహాకోవిస్ జరిగిన ఉమెన్స్ ఇంటర్నేషనల్ లీగ్ ఫర్ పీస్ అండ్ ఫ్రీడమ్ కాంగ్రెస్లో ఆమె పాల్గొన్నారు.[7]
1939లో జాతీయ ప్రణాళిక కమిటీలోని మహిళా ఉప కమిటీకి అలీ నియమితులయ్యారు.[4] మహిళల సామాజిక, ఆర్థిక, చట్టపరమైన స్థితిని సమీక్షించడం, అలాగే అవకాశం, హోదాలో సమానత్వం సాధ్యం చేయడానికి చర్యలను సిఫార్సు చేయడం ఈ ఉప కమిటీ పాత్ర. మొదట్లో మరో ఇద్దరు ముస్లిం మహిళలతో నియమించబడిన వారు, తమ మాట వినబడటం లేదని భావించి తరువాత రాజీనామా చేశారు. అందువల్ల, కమిటీలో పాల్గొన్న ఏకైక ముస్లిం మహిళ అలీ, భిన్నమైన దృక్పథాన్ని పొందడానికి ముస్లిం చట్టంపై అధికారులతో సంప్రదింపులను ప్రోత్సహించారు . ఆమె నిరాశకు గురిచేస్తూ, ఇతర సభ్యులు ఆమె వాదనలను అర్థం చేసుకోలేదని లేదా శ్రద్ధ చూపలేదని ఆమె కనుగొంది. ఆమె చెప్పినట్లుగా, ఆమె ముసాయిదా నివేదిక ఇలా ఉందని కనుగొంది: ఇస్లాం చట్టాలు, ఆచారాల గురించి ఎంత అజ్ఞానాన్ని చూపించాడంటే (ఈ విషయాల గురించి నా సాక్ష్యంలో చాలా స్పష్టమైన, వివరణాత్మక నివేదికను పంపినప్పటికీ), దానిని చేర్చడాన్ని నేను చాలా తీవ్రంగా వ్యతిరేకించాల్సి వచ్చింది. — షరీఫా హమీద్ అలీ, ఫోర్బ్స్, జెరాల్డిన్, ఉమెన్ ఇన్ మోడరన్ ఇండియా, కేంబ్రిడ్జ్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్, వాల్యూమ్. IV,2 (స్టేట్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ న్యూయార్క్, 1996), 199-200.
జవహర్లాల్ నెహ్రూ జోక్యం, ఉప-కమిటీకి పొడిగింపు మంజూరు చేసిన తరువాత, ఆమె తుది నివేదికపై సంతకం చేసింది.[8]
భారత ప్రభుత్వం ఆమెను మహిళల స్థితిపై ఐక్యరాజ్యసమితి కమిషన్ భారత ప్రతినిధిగా నియమించింది. ఆమె భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ జాతీయ ప్రణాళికా సంఘం, హిందూస్తాన్ పాఠ్యపుస్తక కమిటీ సభ్యురాలిగా కూడా పనిచేశారు.[7]
బాల్య వివాహ నిరోధక చట్టం (సర్దా చట్టం)
[మార్చు]పదిహేను సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న మహిళల వివాహం తగ్గించే లక్ష్యంతో సర్దా చట్టం (లేదా శారదా చట్టం) అని కూడా పిలువబడే హర్ బిలాస్ సర్దా యొక్క బాల్య వివాహ నిరోధక చట్టం కోసం అలీ లాబీయింగ్ చేశారు.[9] అలీ సింధ్‌లో ఒక ప్రచారాన్ని నిర్వహించింది, అక్కడ ఆమె ముస్లిం మహిళలను సమీకరించి చట్టసభ సభ్యులపై ఒత్తిడి తీసుకురావడం ద్వారా బిల్లుకు మద్దతు ఇచ్చింది. మహిళలు మరింత పరిణతి చెందినవారు, విద్యావంతులు అయ్యే వరకు వివాహాన్ని ఆలస్యం చేయాలని ఆమె వాదించింది, పద్దెనిమిది సంవత్సరాల వయస్సును సూచించింది. ఏడుగురు కుమార్తెల తల్లిగా, వారిలో ఇద్దరు పెద్దలు కాకముందే వివాహం చేసుకునే ప్రమాదం ఉన్నందున, ఆమెకు ఈ ప్రచారానికి వ్యక్తిగత సంబంధం ఉంది. సర్దా ప్రచారానికి హిందువులు , ముస్లింలు , సిక్కులు, దిగువ కులాల సహా ఉదారవాద స్త్రీవాదం ద్వారా ఐక్యమైన మహిళల మద్దతు లభించింది . ఈ మహిళలు మహిళలు ఏమి కోరుకుంటున్నారనే దానిపై సందేహాన్ని తొలగించడానికి కలిసి వచ్చారు, వలస రాజ్యాన్ని ఇబ్బంది పెట్టారు. ఈ ఉద్యమం ఫలితంగా 1929 లో సర్దా చట్టం ఆమోదించబడింది, ఇది భారతదేశంలో కనీస వివాహ వయస్సు కోసం మొదటి చట్టంగా మారింది. దీనిని బాలికలకు 14 సంవత్సరాలు, బాలురకు 18 సంవత్సరాలుగా నిర్ణయించారు.[10]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Wayne, Tiffany K. (2011). Feminist Writings from Ancient Times to the Modern World: A Global Sourcebook and History. Greenwood. p. 514.
- ↑ Wayne, Tiffany K. (2011). Feminist Writings from Ancient Times to the Modern World: A Global Sourcebook and History. Greenwood. p. 516.
- ↑ Adami, Rebecca (2019). Women and the Universal Declaration of Human Rights. New York & London: Routledge. pp. 74–85. ISBN 9780429437939.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Forbes, Geraldine (1996). Women in Modern India. State University of New York: Cambridge University Press. pp. 199.
- ↑ Woodsmall, Ruth Frances (1936). Women in the Changing Islamic System. BIMLA Publishing House.
- ↑ Forbes, Geraldine (1996). Women of Modern India. State University of New York: Cambridge University Press. pp. 87.
- ↑ 7.0 7.1 Srivastava, Gouri (2003). The Legend Makers: Some Eminent Women of India. New Delhi: Concept Pub. Co. p. 101.
- ↑ Forbes, Geraldine (1996). Women in Modern India. State University of New York: Cambridge University Press. pp. 199–200.
- ↑ Sinha 2000, p. 635.
- ↑ Mukherjee 2006.